FOD SOCIALE Z EKERHEID DIRECTIE GENERAAL PERSONEN MET EEN HANDICAP Fiscale en sociale voordelen http://www.handicap.fgov.be
Als een persoon met een handicap geen recht heeft op tegemoetkomingen aan personen met een handicap (bvb. omdat zijn inkomsten te hoog zijn of omdat hij niet aan de voorwaarden inzake leeftijd en nationaliteit voldoet) kan hij, mits het volgen van een bepaalde procedure, toch zijn ongeschiktheid laten vaststellen om bepaalde sociale en fiscale voordelen te verkrijgen. Deze procedure verloopt sneller en gemakkelijker dan de aanvraag van een tegemoetkoming aan personen met een handicap en biedt ook meer zekerheid want de tegemoetkoming kan, als blijkt dat de aanvrager niet voldoet aan één van de vereiste voorwaarden, afgewezen worden zonder dat er een medisch onderzoek uitgevoerd wordt. De documenten om de sociale en fiscale voordelen aan te vragen kan u terugvinden bij uw gemeentelijke administratie. De lezer vindt hieronder een korte beschrijving van de voordelen die het vaakst gevraagd worden en eveneens de te volgen procedure om de ongeschiktheid te laten vaststellen als dat nog niet gebeurd is. 1
HOOFDSTUK 1 - TOESLAG OP DE BELASTINGVRIJE SOM INZAKE PERSONENBELASTING 1 A. Kind met een handicap Een kind ten laste dat voor tenminste 66 % getroffen is door ontoereikendheid of verminderding van lichamelijke of psychische geschiktheid wegens één of meer aandoeningen, of een kind ten laste dat als een persoon met een handicap beschouwd wordt in de zin van punt B.2. hieronder, wordt voor twee gerekend. Onder kind wordt verstaan: een afstammeling van de belastingplichtige en/of van zijn echtgenoot (kind, kleinkind, achterkleinkind); een kind dat volledig of hoofdzakelijk ten laste is van de belastingplichtige. B. Persoon met een handicap 1. Voor ieder van de volgende, door een handicap getroffen personen, is er een toeslag van 1.180,00 EUR op de belastingvrije som (aanslagjaar 2004 inkomsten 2003) : beide echtgenoten of wettelijk samenwonenden; de alleenstaande belastingplichtige; de personen ten laste van de belastingplichtige. 2. Het begrip persoon met een handicap Wordt beschouwd als getroffen door een handicap, de persoon van wie, ongeacht de leeftijd, is vastgesteld dat, ingevolge feiten overkomen en vastgesteld vóór de leeftijd van 65 jaar : 1 Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gecoördineerd bij het koninklijk besluit van 10 april 1992 en bekrachtigd bij de wet van 12 juni 1992 (B.S. 30.07.1992) 2
ofwel zijn lichamelijke of geestelijke toestand zijn verdienvermogen verminderd heeft tot één derde of minder van wat een valide persoon door een of ander beroep op de algemene arbeidsmarkt kan verdienen; ofwel zijn gezondheidstoestand een volledig gebrek aan, of een vermindering van zelfredzaamheid van ten minste 9 punten tot gevolg heeft, gemeten volgens de handleiding en de medisch-sociale schaal die van toepassing zijn inzake de tegemoetkomingen aan personen met een handicap; ofwel, na de periode van primaire ongeschiktheid bepaald in artikel 87 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14.7.1994, zijn verdienvermogen is verminderd tot één derde of minder, zoals bepaald in artikel 100 van dezelfde gecoördineerde wet ; ofwel hij, ingevolge een administratieve of gerechtelijke beslissing, tot ten minste 66% blijvend lichamelijk of geestelijk gehandicapt of arbeidsongeschikt is verklaard. Wordt eveneens als persoon met een handicap beschouwd, hij die erkend werd overeenkomstig de fiscale bepalingen van kracht vóór het aanslagjaar 1990 (inkomsten 1989). 3. De leeftijdsgrens voor het vaststellen van de handicap De handicap waarmee rekening wordt gehouden is alleen die welke, ongeacht de leeftijd van de persoon, overkomen en vastgesteld is vóór de leeftijd van 65 jaar. De handicap van een persoon kan aldus, ongeacht de leeftijd van de betrokkene, worden vastgesteld op voorwaarde dat de feiten die de handicap hebben veroorzaakt, overkomen zijn en vastgesteld werden vóór de leeftijd van 65 jaar. De personen van 65 jaar of ouder, die getroffen zijn door een handicap als gevolg van een ongeval, een ziekte, overkomen na de leeftijd van 65 jaar, hebben geen recht op de toeslag op de belastingvrije som. Indien de handicap werd vastgesteld vóór de leeftijd van 65 jaar, kan de persoon, ongeacht zijn leeftijd aanspraak, maken op de toeslag op de belastingvrije som. 3
4. personen ten laste De personen ten laste van de belastingplichtige (zie punt B.1 hierboven) zijn : de ascendenten van de belastingplichtige en die van zijn echtgenoot; de zijverwanten van de belastingplichtige tot en met de tweede graad en die van zijn echtgenoot; de personen die de volledige of hoofdzakelijke last van de belastingplichtige gedragen hebben en die nadien te zijnen laste vallen. C. Ten laste Opdat een kind of een persoon ten laste van de belastingplichtige zou kunnen aangemerkt worden, moet het deel uitmaken van het gezin van de belastingplichtige op 1 januari van het aanslagjaar en over geen nettobestaansmiddelen beschikken hoger dan 2.450,00 EUR in het voorgaande jaar. Voor kinderen ten laste van een belastingplichtige die alleen wordt belast wordt het bedrag van 2.450,00 EUR opgetrokken tot 3.540,00 EUR en voor kinderen met een handicap ten laste van een belastingplichtige die alleen wordt belast tot 4.490,00 EUR. Om de bestaansmiddelen te bepalen, wordt er geen rekening gehouden met de wettelijke kinderbijslagen, kraamgelden en adoptiepremies, met de tegemoetkomingen ten laste van de Schatkist aan personen met een handicap ongeacht de graad van handicap en met de bezoldigingen die de persoon met een handicap ontvangt als gevolg van zijn tewerkstelling in een beschutte werkplaats. D. In aanmerking te nemen jaar De toestand op 1 januari van het aanslagjaar (bijvoorbeeld 1 januari 2004 voor de inkomsten van 2003) is bepalend voor het verkrijgen van de toeslag op de belastingvrije som. 4
E. Bewijs van de handicap Om die toeslag op de belastingvrije som te kunnen verkrijgen, moet de belastingplichtige het bewijs van zijn handicap leveren. Dit bewijs kan op de volgende manieren geleverd worden: een niet vervallen attest waarin de uitbetalende instelling bevestigt dat de persoon in kwestie, voor de toepassing van de kinderbijslagwetgeving voor ten minste 66% getroffen is door een ontoereikendheid of vermindering van lichamelijke of geestelijke geschiktheid, volledig ongeschikt is om een beroep uit te oefenen of tenminste 66% arbeidsongeschikt is; een niet vervallen attest van de dienst voor tegemoetkomingen aan personen met een handicap, Zwarte Lievevrouwstraat 3c in 1000 Brussel, met vermelding dat de persoon met een handicap aan de medische voorwaarden voldoet om een inkomensvervangende tegemoetkoming of een integratietegemoetkoming (categorie 2, 3, 4 of 5) te verkrijgen, of door een arbeidsongeschiktheid of een invaliditeit van tenminste 66% getroffen is; een attest van het ziekenfonds met vermelding, na afloop van de periode van één jaar primaire ongeschiktheid, van de duur tijdens welke de betrokkene als invalide erkend werd of dat bevestigt dat de betrokkene op de datum van ingang van zijn/haar ouderdoms- of brugpensioen, door het RIZIV erkend werd als 66% invalide; een kopie van de definitief geworden gerechtelijke uitspraak waaruit de blijvende invaliditeitsgraad blijkt; voor de slachtoffers van arbeidsongevallen met een blijvende arbeidsongeschiktheid, een attest van het Fonds voor Arbeidsongevallen waaruit de graad van blijvende ongeschiktheid blijkt, uitgereikt hetzij door zijn gewestelijk bureau, Olijftakstraat 7-13 in 2000 Antwerpen, voor zeelieden en gewezen zeelieden van de koopvaardij, hetzij door zijn gewestelijk bureau, Kantinestraat 3 in 8400 Oostende, voor zeelieden en gewezen zeelieden van de zeevisserij, hetzij door zijn Centraal bestuur, Troonstraat 100 in 1050 Brussel, in andere gevallen; een attest van het Fonds voor beroepsziekten, Sterrenkundelaan 1 in 1210 Brussel, met vermelding van de graad van blijvende arbeidsongeschiktheid; voor de militaire oorlogsinvaliden en de militaire invaliden in vredestijd, een attest met vermelding van de graad van invaliditeit uitgereikt door de Administratie der Pensi- 5
oenen, Victor Hortaplein 40 - bus 30 1060 Brussel, ofwel een afschrift van de laatste ministeriële beslissing waarbij het vergoedingspensioen werd toegekend, of van de door de commissie voor vergoedingspensioenen of door de commissie van beroep voor vergoedingspensioenen genomen beslissing met vermelding van de totale invaliditeitsgraad; voor burgerlijke oorlogsslachtoffers, een attest van de graad van invaliditeit, uitgereikt door de FOD Sociale Zekerheid, bestuur voor de Oorlogsslachtoffers, Luchtscheepvaartsquare 31 in 1070 Brussel; voor invalide mijnwerkers, een attest van een wettelijk erkende voorzorgskas voor mijnwerkers waaruit blijkt dat de betrokkene een invaliditeitspensioen geniet of dat hij een blijvende arbeidsongeschiktheid van ten minste 66% op de algemene arbeidsmarkt heeft opgelopen; voor zeelieden, een attest van de Hulp- en Voorzorgskas voor zeevarenden onder de Belgische vlag, met vermelding van de periode waarin de betrokkene als invalide is erkend of indien zij het slachtoffer zijn van een arbeidsongeval of beroepsziekte, een attest van dezelfde kas met vermelding van de graad van blijvende arbeidsongeschiktheid; voor de personeelsleden van de overheidsdiensten die het slachtoffer zijn van een arbeidsongeval of beroepsziekte, een attest van de overheid die instaat voor de schadeloosstelling, met vermelding van de graad van blijvende arbeidsongeschiktheid; voor personeelsleden van de overheidsdiensten die met ziekteverlof zijn of in disponibiliteit zijn gesteld, een attest van de overheidsdienst waarvan het personeelslid afhangt, en waarin wordt bevestigd dat de betrokkene sedert meer dan één jaar op ononderbroken wijze met ziekteverlof is en/of in disponibiliteit wegens gezondheidsredenen is gesteld (met vermelding van de periode van ziekteverlof en/of disponibiliteit); voor personeelsleden van de overheidsdienst die met vervroegd pensioen zijn gesteld, hetzij wegens lichamelijke ongeschiktheid, hetzij ambtshalve overeenkomstig artikel 83 van de wet van 5 augustus 1978 houdende economische en budgettaire hervormingen, een attest door de Administratieve Gezondheidsdienst uitgereikt ingevolge artikel 30 van de wet van 15 mei 1984 houdende maatregelen tot harmonisering in de pensioenregelingen, waaruit blijkt dat de betrokkene is getroffen door een blijvende algemene invaliditeit van tenminste 66%; voor personeelsleden van de NMBS, een attest van het Gewestelijk Geneeskundig Centrum waarbij bevestigd wordt dat de betrokkene sedert meer dan één jaar ononderbroken arbeidsongeschikt is wegens ziekte of wanneer hij/zij het slachtoffer is 6
van een arbeidsongeval of beroepsziekte, een attest van hetzelfde centrum met vermelding van de graad van blijvende arbeidsongeschiktheid; een attest van de Dienst voor Overzeese Sociale Zekerheid, Louizalaan 194 in 1050 Brussel, waaruit blijkt dat de betrokkene sedert meer dan één jaar ononderbroken arbeidsongeschikt is wegens ziekte of een attest van dezelfde dienst met vermelding van de graad van blijvende arbeidsongeschiktheid wegens arbeidsongeval of beroepsziekte; een attest van de Administratieve Gezondheidsdienst of van de FOD Sociale Zekerheid inzake vermindering van het BTW-tarief bij aankoop en onderhoud van een personenwagen of vrijstelling van verkeersbelasting (uitgezonderd voor personen met een handicap met een blijvende invaliditeit die rechtstreeks toe te schrijven is aan de onderste ledematen en die geen 66% bereikt); een attest van de FOD Sociale Zekerheid inzake het sociaal telefoontarief of inzake sociale huisvesting; voor personen die een invaliditeitspensioen van Italiaanse oorsprong genieten, het drukwerk (model 201) met de vermelding IO/s, dat door het Instituto della Previdenza Sociale (INPS) wordt uitgereikt en dat het jaarbedrag van de toekenningen vermeld; voor de personen die een Nederlandse W.A.O.-uitkering genieten, een attest dat hen jaarlijks door het Gemeenschappelijk Administratiekantoor of de Bedrijfsvereniging wordt uitgereikt en dat een arbeidsongeschiktheid van 66% of meer vermeld. F. Aanvraag voor medisch onderzoek Als een persoon niet over één van de vereiste attesten beschikt 2 en denkt toch recht te hebben op de hierboven vermelde toeslag op de belastingvrije som of op een dubbeltelling als kind ten laste, kan hij zijn handicap laten vaststellen door een geneesheer van de FOD Sociale Zekerheid. In ieder geval heeft men geen recht op de toeslag op de belastingvrije som als de handicap pas na de leeftijd van 65 jaar is ontstaan of als een voor de leeftijd van 65 jaar bestaande lichte handicap na deze leeftijd verergerd is. Het is dan ook zinloos om in dit geval de graad van handicap van de betrokkene te laten vaststellen door een geneesheer van de FOD Sociale Zekerheid. 2 Bepaalde instellingen die vervangingsinkomens uitbetalen hebben de toestemming gekregen om het attest te vervangen door een bepaalde vermelding op de fiche nr. 281 van het vervangingsinkomen. Het spreekt vanzelf dat in dit geval geen attest meer gevraagd moet worden aan één van deze instellingen. 7
Als de ernstige handicap het gevolg is van feiten overkomen en vastgesteld vóór de leeftijd van 65 jaar moet er bewijsmateriaal (documenten, medische verslagen, verslagen van de politie, vonnissen,, de attesten van de huisarts worden niet aanvaard) waaruit blijkt dat de feiten vóór de leeftijd van 65 jaar werden overkomen bij de aanvraag gevoegd worden. Dit bewijsmateriaal moet dateren van voor de persoon de leeftijd van 65 jaar bereikt. Bejaarde personen van meer dan 65 jaar worden niet meer opgeroepen voor een medisch onderzoek bij de geneesheer van de FOD Sociale Zekerheid als ze technisch gezien niet in staat waren hun ernstige handicap voor de leeftijd van 65 jaar te laten vaststellen (namelijk door de korte tijdspanne tussen het schadeberokkenend feit en het moment waarop de limietleeftijd bereikt wordt). De aanvraag voor een medisch onderzoek moet met een formulier 332H gericht worden aan de belastingdienst waaronder de belastingplichtige valt. De belastingdienst zal het document doorsturen naar de FOD Sociale Zekerheid die dan het geneeskundig onderzoek zal verrichten. Bijkomende informatie kan bekomen worden bij de belastingdienst waaronder de belastingplichtige valt. 8
HOOFDSTUK 2 VERMINDERING INZAKE ONROERENDE VOORHEFFING3 Op aanvraag van de belanghebbende worden de volgende verminderingen toegekend : 1. een vermindering van 10% op de onroerende voorheffing verschuldigd voor de woning effectief bewoond op 1 januari van het aanslagjaar (bijvoorbeeld 1 januari 2003 voor het aanslagjaar 2003) door de persoon met een handicap (zie hoofdstuk 1 hierboven); 2. een vermindering op de onroerende voorheffing op het onroerend goed betrokken op 1 januari van het aanslagjaar door het gezinshoofd in wiens gezin zich een kind met een handicap bevindt of een persoon met een handicap ten laste is. Deze vermindering bedraagt 20% voor elk kind met een handicap of elke persoon met een handicap ten laste, met inbegrip van de echtgenoot. De verminderingen van de onroerende voorheffing zijn, niettegenstaande elk strijdig beding, aftrekbaar van de huur. Ze zijn niet van toepassing op het gedeelte van de woning of de gehele woning die bewoond wordt door personen die geen deel uitmaken van het gezin van de persoon met een handicap of van het gezin van het gezinshoofd. Bewijs van de handicap: zie hoofdstuk 1 hierboven. De aanvraag moet gericht worden aan de Gewestelijke Directeur der belastingen onder wiens bevoegdheid de belastingplichtige valt. Alle bijkomende inlichtingen kunnen bekomen worden bij de Belastingscontroleur onder wiens bevoegdheid de belastingplichtige valt. 3 Wetboek inzake inkomstenbelastingen 1992, artikel 257 9
HOOFDSTUK 3 VRIJSTELLING VAN BELASTINGEN OP PERSONENAUTO S A. Belasting op de toegevoegde waarde 1. Toepassing van het verlaagde BTW-tarief van 6% bij de aankoop of de invoer van een personenauto 4 De aanslag verminderd tot 6% is van toepassing op auto s voor personenvervoer die aangekocht of ingevoerd zijn om gebruikt te worden als persoonlijk vervoermiddel door personen die : volledig blind zijn; volledig verlamd zijn aan de bovenste ledematen of wier bovenste ledematen geamputeerd zijn; lijden aan een blijvende invaliditeit die rechtstreeks toe te schrijven is aan de onderste ledematen en ten minste 50% bedraagt; militair of burgerlijk oorlogsinvalide zijn en die een invaliditeitspensioen genieten van minstens 50% (voor de verkeersbelasting, de belasting op de inverkeerstelling en de accijnscompenserende belasting 60 %). Het voordeel van de verminderde aanslag kan slechts voor 1 voertuig tegelijk ingeroepen worden op voorwaarde dat het voertuig gedurende een periode van minstens 3 jaar als persoonlijk vervoermiddel van de persoon met een handicap dient. Om van de verminderde aanslag te kunnen genieten moet de persoon met een handicap vóór de levering of de invoer van het voertuig aan het hoofd van het controlekantoor van de BTW onder wiens bevoegdheid de aanvrager rekening houdend met zijn woonplaats valt, een bewijs voorleggen waaruit blijkt tot welke categorie van personen met een handicap hij behoort. Dit bewijs moet afgeleverd worden door de bevoegde overheid (zie hieronder). 4 Koninklijk besluit nr. 20 van 20 juli 1970 tot vaststelling van de tarieven van de belasting op de toegevoegde waarde en tot indeling van de goederen en diensten bij die tarieven, Bijlage, tabel A, XXII, gewijzigd bij het koninklijk besluit van 29 december 1992 (B.S. 31.12.1992) 10
Na nazicht van dit bewijs overhandigt het controlekantoor van de BTW aan de persoon met een handicap het document 716 in 4 exemplaren. Eén van deze exemplaren moet aan de verkoper of de invoerder overhandigd worden en bij het dubbel van de factuur of het bewijsstuk van de invoer worden gevoegd. 2. Teruggave van de BTW van 6% betaald bij de aankoop of de invoer van een personenauto 5 De aanslag van 6%, betaald bij de aankoop of de invoer van een personenauto, kan teruggegeven worden aan de persoon met een handicap of aan de invalide die, voor wat betreft de aankoop of de invoer van een personenauto, voldaan heeft aan de voorwaarden die voorgeschreven zijn om van de verminderde BTW-aanslag (zie 1.1, hierboven) te genieten. De aanvraag tot teruggave moet ingediend worden bij het controlekantoor van de BTW onder wiens bevoegdheid de aanvrager, rekening houdend met zijn woonplaats, valt. De aanvraag moet ingediend worden aan de hand van 2 exemplaren van het voornoemd document 716 (zie 1.1 hierboven) waarbij de factuur van de aankoop, afgeleverd door de verkoper, of het bewijsstuk van invoer is gevoegd. De aanvraag moet binnen de 5 jaar na de datum van levering of invoer, gericht worden aan het hoofd van het controlekantoor van de BTW. 3. Betaling van een BTW van 6% voor onderdelen, uitrusting, toebehoren, onderhoud en herstelling voor en van personenauto s van personen met een handicap 6 De verminderde aanslag van 6% is van toepassing op onderdelen, uitrusting en toebehoren, gekocht of ingevoerd door de onder 1.1 vermelde personen met een handicap en bestemd voor de wagen bestemd voor het persoonlijk vervoer. De vermindering geldt eveneens voor de onderhouds- en herstellingswerken aan deze voertuigen. Om van de verminderde aanslag te kunnen genieten moet de koper of de klant het getuigschrift 717, ter identificatie van het voertuig, voorleggen. Dit getuigschrift wordt afgeleverd door de hoofdcontroleur van de BTW op het ogenblik van de aanvraag tot 5 Wetboek van de BTW, Art. 77, 2, gewijzigd bij de wet van 28 december 1992 (B.S. 31.12.1992) 6 Koninklijk besluit nr. 20 van 20 juli 1970 tot vaststelling van de tarieven van de belasting op de toegevoegde waarde en tot indeling van de goederen en diensten bij die tarieven, Bijlage, tabel A, XXII, afdeling II en XXVI, gewijzigd bij het koninklijk besluit van 29 december 1992 (B.S. 31.12.1992) 11
teruggave van de BTW (zie 1.2) of op het ogenblik van de aanvraag tot vrijstelling van de belasting op de inverkeerstelling (zie 2). De verkoper of de hersteller moet op de factuur de datum en het referentienummer van het getuigschrift nr. 717 en de benaming van het controlekantoor dat het heeft afgeleverd vermelden. B. Verkeersbelasting 7, belasting op de inverkeerstelling 8 en de accijnscompenserende belasting Personenauto s gebruikt als persoonlijk vervoermiddel door personen met een handicap vermeld onder 1.1. zijn vrijgesteld van verkeersbelasting, van de belasting op de inverkeerstelling en van de accijnscompenserende belasting. Voor oorlogsinvaliden is evenwel een invaliditeit van ten minste 60% (en niet 50%) vereist. Het voordeel van de vrijstelling is beperkt tot één enkel voertuig per rechthebbende. De aanvraag moet ingediend worden bij de gewestelijke directeur van de directe belastingen onder wiens bevoegdheid de aanvrager valt. Bij de aanvraag moet een bewijs gevoegd worden afgeleverd door de bevoegde overheid (zie hieronder) waarin de categorie van handicap waartoe de rechthebbende behoort wordt vermeld. De vrijstelling van de verkeersbelasting is niet van toepassing op de aanvullende verkeersbelasting verschuldigd voor voertuigen op LPG of ander vloeibaar gas. 7 Koninklijk besluit van 8 juli 1970 houdende algemene verordening betreffende de met de inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen, art. 15, gewijzigd bij de wet van 19 februari 1990 (B.S. 20.03.1990) 8 Wetboek van de met de inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen, artikel 96, ingevoegd bij de wet van 1 juni 1992 houdende invoering van een belasting op de inverkeerstelling (B.S. 01.06.1992) 12
C. De volgende instanties zijn bevoegd voor het afleveren van het bewijs van de categorie van handicap waartoe de persoon met een handicap of de invalide behoort : Voor oorlogsinvaliden : Administratie der Pensioenen, Victor Hortaplein 40 - bus 30 1060 Brussel hetzij het Bestuur voor de Oorlogsslachtoffers Luchtscheepvaartsquare 31 1070 Brussel Voor personen die een vergoedingspensioen of een militair pensioen ontvangen voor in vredestijd ontstane invaliditeit : Administratie der Pensioenen, Victor Hortaplein 40 - bus 30 1060 Brussel Voor personen die een tegemoetkoming aan personen met een handicap ontvangen en voor diegenen van wie de invaliditeit nog niet werd erkend door één van de hierboven vermelde instanties: FOD Sociale Zekerheid Zwarte Lievevrouwstraat 3c 1000 Brussel. 13
HOOFDSTUK 4 HET SOCIAAL TELEFOONTARIEF 9 A. Principe BELGACOM verleent een verminderd tarief omwille van sociale of humanitaire redenen aan personen boven de 65 jaar en aan personen met een handicap van meer dan 66%. aansluitingskosten : de kosten voor aansluiting op het telefoonnet bedragen 40,21 EUR in plaats van 134,38 EUR (21% BTW inbegrepen); abonnementsgeld : - 50% vermindering op het basisabonnementsgeld (klassieke analoge telefoonlijn); - een vermindering op het huren bij BELGACOM van een standaard telefoontoestel. gesprekstarief : een vermindering van 7,51 EUR (21% BTW inbegrepen) wordt toegekend per periode van twee maanden voor de binnenlandse gesprekken. B. Toekenningsvoorwaarden 1. Gemeenschappelijke voorwaarden betreffende de aansluiting De begunstigde moet titularis zijn van de aansluiting. De begunstigde mag beschikken over een klassieke telefoonlijn of een ander type lijn (ISDN, ADSL, ) Hij mag tevens verschillende telefoonlijnen hebben. In ieder geval, zijn de verminderingen beperkt tot deze toegekend op het equivalent van een enkele klassieke analoge telefoonlijn. Bijvoorbeeld, voor een ISDN lijn, zal de klant slechts genieten van de normale toegekende vermindering op de klassieke analoge telefoonlijn; het saldo blijft verschuldigd. De begunstigde mag wonen in een rusthuis of een andere vorm van gemeenschappelijk leven, maar hij dient te beschikken over het abonnement in eigen naam (moet titularis van de lijn zijn) en voor zijn uitsluitend gebruik. 9 Koninklijk besluit van 8 november 1989 tot vaststelling van een sociaal telefoontarief (B.S. 22.11.1989), gewijzigd bij het koninklijk besluit van 28 mei 1991 (B.S. 31.05.1991) 14
2. Gemeenschappelijke voorwaarden inzake het inkomen Het bruto inkomen van de begunstigde per jaar, vermeerderd met het bruto inkomen van de personen die eventueel met hem samenwonen per jaar, mag het bedrag van 12.732,29 EUR vermeerderd met zoveel maal 2.357,09 EUR als er samenwonende personen zijn (bedragen op 01/06/2003) niet te boven gaan. Dit bedrag is gelijk aan het grensbedrag, toegepast door het RIZIV voor de toekenning van het WIGW-statuut. De inkomsten van de kinderen van meer dan 18 jaar worden uiteraard eveneens in aanmerking genomen. Een schoolattest zal moeten worden voorgelegd indien de betrokkenen nog student zijn. 3. De aanvrager van boven de 65 jaar alleen wonen; samenwonen met één of meerdere personen van 60 jaar of ouder; samenwonen met schoolplichtige kinderen of kleinkinderen, wanneer de kleinkinderen volle wezen zijn of aan de grootouders bij juridische beslissing werden toegekend. Indien de kinderen en kleinkinderen zelf getroffen zijn door een handicap van ten minste 66%, vervalt het voordeel niet wanneer de kinderen niet langer schoolplichtig zijn. 4. De aanvrager met een handicap een handicap van minstens 66% hebben ; ten volle 18 jaar oud zijn ; alleen wonen of samenwonen, ofwel met hoogstens twee personen, ofwel met bloed- of aanverwanten in de eerste of tweede graad. De volgende personen met een handicap worden beschouwd als 66% : de personen die bij een administratieve of gerechtelijke beslissing minstens 66% blijvend fysisch of psychisch gehandicapt of arbeidsongeschikt werden verklaard ; de personen die als invalide erkend werden met het oog op het toekennen van invaliditeitsuitkeringen ten laste van de ziekte- en invaliditeitsverzekering ; de personen bij wie in het kader van de inkomensvervangende tegemoetkoming werd vastgesteld dat hun verdienvermogen verminderd is tot één derde of minder (wet van 27.02.1987) ; 15
de personen bij wie, in het kader van de wet van 27 februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een handicap, een vermindering van zelfredzaamheid van tenminste 9 punten werd vastgesteld overeenkomstig de medisch-sociale handleiding en schaal. C. Hoe het sociaal telefoontarief aanvragen? Als de aanvrager niet over een attest beschikt dat zijn ongeschiktheid aantoont kan hij een aanvraag voor een gratis medisch onderzoek indienen bij de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid, Zwarte Lievevrouwstraat 3c in 1000 Brussel. De aanvraag van dit onderzoek moet gebeuren aan de hand van het door Belgacom afgeleverd formulier TF 137 waarin bevestigd wordt dat de belanghebbende voldoet aan de voorwaarden inzake inkomsten en samenwoning. Bij die aanvraag moeten de formulieren 3 en 4 van het geneeskundig getuigschrift gevoegd worden, afgeleverd door de gemeentelijke administratie en ingevuld door de behandelende arts. Nuttige inlichtingen kunnen verkregen worden in de plaatselijke teleboetiek of op het gratis nummer 0800 22 800 van de telefonische klantendienst bij BELGACOM. Ook de informatiebladzijden van de officiële telefoongids geven een beknopte beschrijving van dit verminder tarief. D. Speciaal telefoontarief voor bepaalde gehoorgestoorden en personen bij wie een laryngectomie werd uitgevoerd 10 Dit tarief kent aan de volgende personen een vermindering van 50% voor de nationale gesprekskosten toe (zonale en interzonale) die het bedrag van 37,18 EUR (BTW inclusief) per periode van 2 maanden overschrijden. De persoon die zelf, of wiens kind of kleinkind dat bij hem inwoont, een gehoorverlies van 70 db heeft voor het beste oor, vastgesteld volgens de classificatie van het Internationaal Bureau voor Audiophonologie (BIAP); De persoon die zelf, of wiens kind of kleinkind dat bij hem inwoont, een laryngectomie heeft ondergaan. 10 Koninklijk besluit van 5 september 1991 ter instelling van een speciaal telefoontarief ten voordele van sommige gehoorgestoorden en personen bij wie een laryngectomie werd uitgevoerd (B.S. 26.09.1991) 16
Het voordeel wordt verkregen op voorlegging van een administratieve of gerechtelijke beslissing waaruit de handicap blijkt. Indien de aanvrager niet over een dergelijke administratieve of gerechtelijke beslissing beschikt, kan het voordeel toch toegekend worden op grond van een door een specialist neus-keel-oren afgeleverd geneeskundig getuigschrift volgens een model dat door BELGACOM ter beschikking wordt gesteld. Het verzoek om van het voordeel te kunnen genieten moet bij Belgacom ingediend worden aan de hand van een speciaal aanvraagformulier. Dit aanvraagformulier kan bekomen worden in elke teleboetiek of op eenvoudig verzoek op het gratis nummer 0800 22 800 van de telefonische klantendienst bij BELGACOM. De toegekende korting is verenigbaar met het sociaal telefoontarief. Nuttige inlichtingen kunnen verkregen worden in de plaatselijke teleboetiek of op het gratis nummer 0800 22 800 van de telefonische klantendienst bij BELGACOM. Ook de informatiebladzijden van de officiële telefoongids geven een beknopte beschrijving van dit verminderd tarief. E. Korting voor blinden en slechtzienden De blinden en slechtzienden die als dusdanig zijn erkend, hebben recht op 4 gratis oproepen per maand naar de nationale inlichtingen van Belgacom. De korting wordt verleend voor een periode van 2 jaar. Na het verstrijken van deze termijn moet de persoon spontaan een nieuwe aanvraag om toekenning indienen om het genot van het voordeel verder te zetten. De toegekende korting is verenigbaar met het STT en/of het speciaal tarief voor gehoorgestoorden en personen bij wie een laryngectomie werd uitgevoerd. Elke blinde of slechtziende die beschikt over één van de volgende documenten uitgereikt door de FOD Sociale Zekerheid kan de korting bekomen : een Algemeen attest van volledige blindheid ; de nationale verminderingskaart op het gemeenschappelijk vervoer. N.B. De FOD Sociale Zekerheid levert geen specifiek attest af. Enkel de twee bovenvermelde, reeds bestaande, attesten worden door de FOD afgeleverd tegen de gebruikelijke voorwaarden. 17
Om de korting te bekomen volstaat het een kopie van het attest of van de nationale verminderingskaart op het gemeenschappelijk vervoer naar Belgacom te sturen: De aanvragen worden behandeld door de BE's STT, d.w.z. de BE's van Antwerpen (NL), Charleroi (FR) en St.-Vith (D). F. CB'ers Personen met een handicap van 80% met een CB installatie genieten van de gratis opening van hun dossier bij het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie (BIPT) (normale kostprijs: 26,52 EUR). Ze moeten daarentegen dezelfde bijdrage betalen als de andere CB'ers. 18
HOOFDSTUK 5 HUISVESTING De huisvesting is een gewestelijke materie zodat naargelang het gewest waar men woont (Vlaanderen, Brussel of Wallonië) een andere reglementering van toepassing is. A. Het Vlaams Gewest 1. Het sociaal huurstelsel 11 Om huurder te kunnen worden van een sociale woning moet men zich laten inschrijven als kandidaat-huurder in het register van een sociale huisvestingsmaatschappij. De kandidaat-huurder moet aan bepaalde voorwaarden voldoen. Zo moet hij meerderjarig zijn en beantwoorden aan bepaalde inkomensgrenzen. Bij de toewijzing van een woning mag men bovendien géén woning volledig in eigendom of in vruchtgebruik hebben. Van deze eigendomsvoorwaarden kan in bepaalde gevallen afgeweken worden (de woning is onteigend, onbewoonbaar of ongeschikt verklaard of onaangepast; de kandidaat-huurder is 55 jaar of de kandidaathuurder is gehandicapt en ingeschreven voor een ADL-woning). De eigendomswoning moet in dat geval wel uiterlijk één jaar na de toewijzing van de sociale woning verkocht zijn of verhuurd aan de sociale huisvestingsmaatschappij. De te betalen huurprijs is afhankelijk van een aantal factoren : de basishuurprijs van de woning de normale huurwaarde het gezinsinkomen de gezinssamenstelling het aantal personen ten laste. 11 Besluit van de Vlaamse regering van 20 oktober 2000 tot reglementering van het sociaal huurstelsel voor sociale huurwoningen die worden verhuurd of onderverhuurd door de Vlaamse Huisvestingsmaatschappij of een sociale huisvestingsmaatschappij met toepassing van titel VII van de Vlaamse Wooncode (B.S. 13 december 2000). 19