Een uitgave van de Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland J A A R G A N G 1 5 N U M M E R 2 F E B R U A R I 2 0 0 5 IN DIT NUMMER ONDER MEER: Bestuurderscursus Pagina 3 Studiedag arbeidsongeschikheidsverzekering Pagina 3 Herinrichting NCP Pagina 5 Activiteitenoverzicht In de maand januari heeft de tweede FOVcursus voor bestuursleden van onderlinge verzekeraars plaatsgevonden. De cursus was evenals in 2004 in samenwerking met NICE tot stand gekomen en werd op de Nijenrode Universiteit te Breukelen gegeven. De programmadirectie was opnieuw in handen van de directeur van NICE, drs. ing. Ineke Duit. De 19 deelnemers kregen een keur van onderwerpen voorgeschoteld, waaronder: taken en verant- woordelijkheden bestuur, verhouding tot directie, herverzekering, jaarrekening, diverse ratio s etc. Gastsprekers waren mr. Chr. van Toor (FOV), prof. dr. A. Oosenbrug (vh. Universiteit Rotterdam), prof. mr. R.C.J. Galle (NCR) en ing. E.A. Ambergen (Univé West Nederland). De cursus is op 31 januari afgesloten met de afgifte van een certificaat door de FOV-voorzitter A.C.J. Bullens. De reacties op de cursus waren zonder uitzondering lovend. Pagina 6 Wfd opnieuw uitgesteld Pagina 6 Financiële delicten zwaarder beboet Pagina 8 Financiële Bijsluiter moet op Internet Pagina 11 Univé Utrecht - drie kleine onderlingen samen sterk naar de stad Bestuursvergadering De eerste bestuursvergadering van 2005 vond op 4 februari plaats in Meppel, bij Efm Onderlinge Schepenverzekering UA. De directeur van Efm, J. Visscher, tevens plaatsvervangend FOVbestuurslid, heette zijn collega s welkom in het fraaie kantoor van deze onderlinge. De agenda vermeldde onderwerpen zoals mededinging in het algemeen en de Complianceregeling mededinging van het Verbond van Verzekeraars in het bijzonder. Deze regeling wordt aan het Verbondslidmaatschap verbonden en het FOVbestuur was van mening dat dit ook voor de De onderlinge 1
FEDERATIE FOV zou moeten gelden. Het onderwerp wordt derhalve opgenomen in de agenda voor de algemene ledenvergadering op 11 mei, die zal plaatsvinden in het congrescentrum Orpheus te Apeldoorn. De vergadering besprak de reacties die de FOV in het kader van een drietal consultaties heeft ingediend (zie kaders). Ook werd de in bespreking zijnde Harmonisatie klachtenregelingen besproken, een initiatief van de verzekeringsbranche dat onder politieke aanmoediging is genomen. Een aantal partijen, waaronder de FOV, denkt na over een centraal punt waar klachten over financiële dienstverleners kunnen worden gedeponeerd. Er wordt onderzoek ingesteld over de vraag of het centrale punt een postadres zou moeten zijn of dat de diverse klachteninstanties daarin moeten worden ondergebracht. Een ander punt van bespreking was een verslag van een bijeenkomst van een aantal middelgrote FOV-leden op 7 december 2004. Deze uitten hun bezorgdheid over de sterk toegenomen regelgeving en gaven de FOV in overweging een gezamenlijke compliance officer aan te stellen. Dit wordt niet haalbaar geacht en is ook niet nodig omdat de directeur van een onderlinge als compliance officer mag optreden. Er hoeft dus geen afzonderlijke kracht te worden aangenomen. De FOV is bezig met het in kaart brengen van een aantal recente regelingen. Gepoogd wordt hier een aantal modellen voor op te stellen, met behulp waarvan een maatschappij een eigen beleid kan formuleren, zoals de diverse regelingen dat vereisen. Het bestuur stelde de jaarrekening 2004 vast, die een licht positief saldo liet zien. Ook werd, in vooruitloop op een besluit van de algemene ledenvergadering, de definitieve begroting voor 2005 vastgesteld. De vergadering werd besloten met een terugblik over 2004 en het vaststellen van een aantal voorgenomen activiteiten voor 2005. Een overzicht hiervan is elders in deze Onderlinge opgenomen. Concept beleidsregel obligo en suppletiebijdragen als bestanddeel van de solvabiliteitsmarge van schade- en levenverzekeraars De Nederlandsche Bank heeft de FOV geconsulteerd over haar Concept beleidsregel obligo en suppletiebijdragen als bestanddeel van de solvabiliteitsmarge van schade- en levenverzekeraars. Het respons van de FOV heeft erin geresulteerd dat DNB van twee voornemens heeft afgezien: 1 de bevoegdheid van een naheffing zonder de mogelijkheid van een andersluidende beslissing van de algemene ledenvergadering, en 2 de strikte bepaling dat premie- en beleggingsopbrengstenopbrengsten, schaden en kosten aan een bepaald jaar en/of bepaalde groepen van verzekeringsnemers moeten kunnen worden toegerekend. In de beleidsregel is ook bepaald dat DNB aanvullende zekerheid kan verlangen als zij twijfel heeft over de inbaarheid van suppletiebijdragen. De FOV heeft erop gewezen dat een naheffing verplichtend in de statuten is opgenomen en dat het meetellen van de naheffingsmogelijkheid als bestanddeel van de solvabiliteitsmarge, sowieso al tot 50% is beperkt. Dit getuigt reeds van een behoorlijke prudentie. DNB had hier op zich wel in mee willen gaan maar had hiervoor niet de juridische ruimte (EU-regelgeving). Niettemin mag worden geconcludeerd dat de FOV twee verdienstelijke punten heeft gescoord. Consultatie Financieel Toetsingskader De FOV is uitgenodigd haar zienswijze kenbaar te maken over het Concept Financieel Toetsingskader voor Pensioenfondsen en Verzekeraars. In haar reactie heeft de FOV zich beperkt tot de voor onderlinge verzekeraars meest van belang zijnde onderwerpen. Er is onder andere gewezen op het risico van dubbele werkzaamheden en gepleit voor een duidelijke afkadering: het FTK zou niet van toepassing moeten zijn op maatschappijen met een premie-inkomen tot 100 mln en zeker niet op maatschappijen onder deze grens die niet verplicht gaan vallen onder IAS/IFRS. Ook is ervoor gewaarschuwd dat de IAS/IFRS niet alsnog via het toezicht verplicht worden opgelegd. 2 De onderlinge februari 2005
Consultatie Regeling belegging technische voorzieningen verzekeringsbedrijf 1994 De FOV heeft deelgenomen aan de consultatie over de conceptregeling belegging technische voorzieningen verzekeringsbedrijf 1994. De FOV beschouwt deze regeling als een versoepeling van de huidige regeleving, waar geen risicofactoren aan zijn verbonden. Om deze reden is de FOV voorstander van de voorgestane regeling. Studiedag arbeidsongeschiktheidsverzekering Op woensdag 20 april vindt de jaarlijkse Studiedag AOV plaats onder voorzitterschap van mevrouw A.G. Epema-Treep, OHRA Zorg & Inkomen. De titel van de studiedag is Arbeidsongeschiktheid en arbeid, een goede combinatie? TAV,TBA, TZ/Arbo, AMBER, Wulbz, Pemba, WMK, REA, SUWI, WAZ bent u op de hoogte? Deze studiedag is bedoeld om actualiteiten betreffende arbeidsongeschiktheid en arbeid te bespreken. Sprekers: D.J.S. Hogenkamp, ProgreSZ hogeschool voor Sociale Zekerheid, behandelt de historische ontwikkeling en te verwachten veranderingen, met name de nieuwe wet WIA mr. A.P.M.G. Schoenmaeckers, directeur BOA, bespreekt de liberalisering van de Arbo markt per 1 juli 2005. Verzekeraars, tussenpersonen en werkgevers moeten zich beraden over de kansen en keuzes die deze liberalisering mogelijk maakt mevrouw R.E.E.M. Artoos, bureau Terzet BV, gaat dieper in op de items preventie en reïntegratie J.W. Lankhaar, Achmea Sociale Zekerheid tenslotte buigt zich over de nieuwe verantwoordelijkheden, de mogelijke oplossingen en invulling van hiaten die ontstaan door de nieuwe wetgeving. Locatie: Hotel Heidepark Bilthoven. Het volgen van de studiedag wordt gewaardeerd met PE-punten. Inlichtingen: mevrouw mr. H.M. van Voorst-ter Hoeve, secretariaat FOV, telefoon 030-656 71 60. NCP Certificatie en CertoPlan Duidelijke rollen bij de certificatie van preventie Het NCP, Nationaal Centrum voor Preventie, beheerde tot voor kort certificatieregelingen als de BORG-regelingen, de Regeling Brandmeldinstallaties en de Regeling Kleine Blusmiddelen. Per 1 januari 2005 is het beheer hiervan aan het CCV overgedragen, het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid. Vervolgens is het NCP in drie nieuwe organisaties overgegaan: de certificatieinstelling NCP Certificatie, het kennisinstituut CertoPlan en de overkoepeling NCP Holding. Een gesprek over de achtergronden hiervan met Ruud Rakers, communicatieadviseur bij NCP Holding. Het NCP werd in juli 1997 opgericht. Van meet af aan werden in dit centrum de activiteiten ondergebracht van onder meer het Verzekeraars Instituut voor Preventie (met daarin het vroegere TBBS Bureau voor Schadepreventie en het Bureau voor Sprinklerbeveiliging) en de Stichting BORG. De jaren erna sloten zich nog andere instellingen aan, waaronder de Coördinatie- Commissie Beveiliging, de Stichting Slotencertificatie en de Stichting Certificering Beveiligingsapparatuur. Het NCP was oorspronkelijk in Bilthoven gevestigd, verhuisde enkele jaren geleden naar Houten, maar is nu na een transformatie in Bilthoven teruggekeerd. I N É É N H A N D Het NCP beheerde certificatieregelingen en voerde ze tevens uit. Het centrum had dit hele proces in handen en had daarin een monopoliepositie. Deze weinig transparante situatie was niet meer van deze tijd en leverde ook ontevreden klanten op. Het bestuur van het NCP besloot daarom de oude organisatie als het ware te ontmantelen en om met nieuwe B.V. s voort te gaan. Het beheer van de regelingen, dat wil zeggen de normen stellen en deze up to date houden na bijvoorbeeld technische ontwikkelingen of wetswijzigingen, werd aan het CCV overgedragen, het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid. Deze organisatie werd in juli 2004 opgericht op initiatief van de ministeries van Justitie en BZK, het Verbond van Verzekeraars, VNO-NCW, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de Raad van Hoofdcommissarissen. Het CCV laat zich bij het beheer van de certificatieregelingen, dat overigens maar een klein onderdeel van het totale takenpakket van dit centrum is, door een College van Deskundigen bijstaan. In dit college participeren alle betrokken marktpartijen, waaronder de brancheorganisaties van verzekeraars en installatiebedrijven. Het CCV stelt dus de normen in de regelingen vast en kan vervolgens certificatie-instellingen die dat wensen en aan alle voorwaarden daarvoor voldoen, een of meer regelingen in licentie laten uitvoeren. Dit houdt in dat deze instellingen certificaten verstrekken en erop toezien, door middel van jaarlijkse audits, of die certificaten gehandhaafd kunnen blijven. Tot de organisatiewijziging was het NCP als certificatie-instelling een monopolist op dit gebied, maar op termijn kunnen zich dus ook concurrenten melden. De onderlinge februari 2005 3
G R O E I E N D E M A R K T E N Toch moet iedereen er rekening mee houden dat er de komende tijd nog weinig zal veranderen, benadrukt communicatieadviseur Ruud Rakers. NCP Certificatie blijft een certificatie-instelling en de bedrijven blijven NCP-erkend en houden daar hetzelfde logo bij. Dat gaat pas veranderen zodra er concurrerende certificatieinstellingen komen, die de desbetreffende regelingen ook mogen uitvoeren. De vraag is echter wanneer dat het geval zal zijn. Het CCV zal de regelingen eerst accreditatiewaardig moeten maken en vervolgens moeten onze concurrenten die accreditatie ook nog halen. Hoe lang dat gaat duren, hangt af van de snelheid waarmee het CCV de regelingen kan aanpassen het denkt medio 2005 zover te zijn en van de snelheid waarmee de Raad voor Accreditatie de instellingen voor zo n regeling kan Ruud Rakers, communicatieadviseur bij Verzekeraars en accrediteren. NCP Holding. installateurs moeten daarom niet verwachten dat de certificatiemarkt nu meteen open gaat. Dat kan nog wel een tijdje duren. Ruud Rakers weet niet of zich veel certificatie-instellingen voor de uitvoering van de preventieregelingen zullen melden, maar verwacht zeker een aantal concurrenten. Het certificeren van installaties en installatiebedrijven is immers booming business. De BORGmarkt stijgt bijna tien procent per jaar en de markt van de brandmeldinstallaties groeit nog sneller. In het kader van de Regeling Brandmeldinstallaties certificeerde het NCP in 2003 twee keer zo veel bedrijven als in 2002 en in 2004 werd daar nog eens de helft bij gedaan. Of er veel concurrenten komen, hangt ervan af of een regeling commercieel interessant is. Ik verwacht ze wel en dat lijkt ons heel gezond. Een monopoliepositie is natuurlijk prettig, maar je hebt altijd een aantal boze klanten, niet omdat ze per se ontevreden zijn, maar omdat ze geen keuze hebben, aldus Ruud Rakers. Z U I V E R E R O L L E N Naast de scheiding van beheer en uitvoering (certificering) is nog een andere belangrijke wijziging doorgevoerd, namelijk de scheiding van uitvoering en advisering. Daartoe is een deel van het oude NCP in CertoPlan overgegaan, een nieuw kennisinstituut voor de organisatie van workshops, het afnemen van examens, het samenstellen en leveren van informatie en documentatiemateriaal en ook het adviseren van bedrijven die zich willen laten certificeren op het gebied van branden inbraakpreventie. Adviseren en certificeren zijn twee activiteiten die je niet naast elkaar moet doen, zegt Ruud Rakers. Je kunt niet een klant eerst adviseren hoe hij het moet doen en vervolgens afwijzen omdat hij het niet goed doet. Wij hebben daarom twee aparte B.V. s opgericht, waarmee we die scheiding duidelijker hebben aangebracht dan strikt noodzakelijk is, maar daarmee anticiperen we op de strengere eisen die in de toekomst aan certificatie-instellingen zullen worden gesteld. Bij CertoPlan werken momenteel negen mensen, bij NCP Certificatie vijftien (naast een aantal auditors die in opdracht werken) en bij NCP Holding zes. NCP Holding biedt de beide B.V. s shared services op het gebied van boekhouding, salarisadministratie, communicatie, huisvesting en dergelijke. Door de strikte scheiding tussen beheer, uitvoering en advisering zijn nu stevige schotten geplaatst tussen activiteiten die elkaar zouden kunnen bijten. Als je de verschillende rollen niet zuiver kunt scheiden, laad je al snel de verdenking op je dat je het spel onzuiver speelt. In het verleden zijn de rollen van het NCP wel eens onzuiver gebleken en zijn belangen door elkaar gehaald. Er werd als het ware aan het NCP getrokken door enerzijds de verzekeraars en anderzijds de installatiebedrijven, die duidelijk verschillende belangen bij certificatie hebben. Daar hebben we nu een eind aan willen maken. Daarom ook hebben we CertoPlan een aparte naam gegeven en zijn we blij dat we het beheer van de regelingen aan het CCV hebben kunnen overdragen. We hebben iets uit handen gegeven, de inhoud van de regelingen, en bieden daarmee de concurrentie een goede kans, maar we zijn daar niet negatief over. We verwachten daar uiteindelijk veel sterker uit te komen, met een NCP Certificatie dat puur een certificatie-instelling is en niet, althans niet meer dan andere certificatieinstellingen, een speelbal van brancheorganisaties. Activiteitenoverzicht FOV 2004/2005 Het hiernaast weergegeven overzicht van de FOV-activiteiten in 2004 is eind vorig jaar per circulaire aan de leden verzonden. 4 De onderlinge februari 2005
Bereikte doelen(gerealiseerd/ bijgedragen) Verplichte IAS/IFRS uitsluitend voor beursgenoteerde ondernemingen Wfd-vergunning van rechtswege ook voor vrijgestelde onderlingen Nota AFM 2003 ad 1.960 voor VOW2-ers gecrediteerd Nota AFM 2004 minimumbedrag 100 i.p.v. 750 Herhaalde procedure betrouwbaarheidstoetsing vereenvoudigd Beroepsaansprakelijkheidsverzekering DNB: 1,3 mln target bezuiniging in 2005 Geen verplicht actuariële berekening werknemersbijdrage pensioenen Vermelding als verzekeraar en als tussenpersoon op website Klachteninstituut Verzekeringen Bijeenkomsten & studiedagen IAS/IFRS Wet financiële dienstverlening Preventiedag Ombudsman schadeverzekeringen mr. J.W. Wabeke Studiedag Arbeidsongeschiktheid Studiedag Aansprakelijkheid Algemene ledenvergadering Contactdag medewerkers schepenverzekeraars Bijeenkomst arbeidsrechtelijke aangelegenheden Kosten toezicht Gezamenlijk overleg DNB/AFM Samenwerkingsconvenant DNB/AFM Overleg met Verbond van Verzekeraars Regelgeving algemeen Wfd Preventieconvenant CAO Deelname aan ministeriële werkgroepen ter verlichting administratieve lastendruk Deelname aan consultaties Solvency I Vragenformulier betrouwbaarheidsonderzoek Wet financiële dienstverlening Beleidsregels obligo en suppletiebijdragen als bestanddeel van de solvabiliteitsmarge Financieel toetsingskader Preventiecommissie Studie gevolgschade uitval regelapparatuur Organisatie Preventiedag Publicaties van diverse brochures en preventieberichten AISAM (internationale federatie) Monitoring/beïnvloeding Solvency II Voorzieningen Nijenrode bestuurderscursus Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering Beroepsaansprakelijkheidsverzekering Fraudeverzekering Collectieve aansluiting Klachteninstituut Verzekeringen Collectieve aansluiting Stichting GIDI Begeleiding invulling AFM-bijdragemodel Voorlichting over nieuwe Wet op de kinderopvang Representatieve activiteiten Overleg met Ministerie van Financiën IAS/IFRS Intensiteit regelgeving Kosten regelgeving en toezicht Overleg met DNB AO/IC VOW 2-onderlingen Kosten toezicht Begroting 2005 Overleg met AFM Bijdrage 2004 Publicaties Onderzoek naar directiebeloningen Preventiebrochure biogasinstallaties Preventiegids isolatiematerialen Preventiebrochures schepen Preventiebericht over bloedluisvergiftiging Afgeronde activiteiten Samenwerking met Novib Evaluatie rundveeonderzoek Doorlopende activiteiten Gezamenlijke inkoop rechtsbijstand Bestuurslidmaatschap Stichting Salvage, lidmaatschap adviescommisse, voorzitterschap Commissie van Deskundigen Deelname aan Overleg Verzekeringscriminaliteit Lidmaatschap AISAM, Committee, Europese werkgroep Afgifte van algemene / individuele adviezen Ledenbezoek De onderlinge februari 2005 5
ONDERLINGEN ACTUALITEITEN Nieuwe benoemingen bij Bovemij Verzekeringen Bovemij verzekeringen, gevestigd te Nijmegen, heeft met ingang van 1 januari 2005 de volgende benoemingen geëffectueerd. De heer R.B.G. Engelen (47) is benoemd tot Manager Risicomanagement. De heer Engelen is sinds 1993 werkzaam bij Bovemij R.B.G. Engelen, Manager Verzekeringen, Risicomanagement. waar hij een ruime ervaring heeft opgedaan in de (schade) verzekeringsbranche, onder andere als manager van de afdeling Risiscobeheer en Expertise. De heer Engelen heeft in zijn nieuwe functie de verantwoordelijkheid over in- en extern klantrisicomanagement. De heer C. Rupke (36) is benoemd tot adjunctdirecteur Controlling en ICT. De heer Rupke is sinds 1 augustus C. Rupke, adjunct directeur Controlling en ICT. bij Bovemij 2003 werkzaam Verzekeringen als controller. Daarvoor was hij reeds 12 jaar werkzaam in soortgelijke functies binnen voornamelijk de verzekeringsbranche. In zijn nieuwe functie geeft de heer Rupke leiding aan de afdelingen Controlling, Financiële Administratie en ICT. 6 De onderlinge februari 2005 Zijn benoeming tot adjunct-directeur benadrukt het toenemende belang van de vakgebieden Controlling en ICT binnen het huidige en toekomstige beleid van Bovemij Verzekeringen. Bovemij Verzekeringen, 100% dochter van BOVAG, stelt zich ten doel de ondernemers in de mobiliteitsbranche een complete dienstverlening in verzekeringen te bieden. Bovemij Verzekeringen verzorgt in samenwerking met BOVAG en andere partners een branche gericht totaalpakket aan diensten voor de mobiliteitsbedrijven, de ondernemers, hun werknemers én hun klanten. Wfd opnieuw uitgesteld De Wet financiele dienstverlening treedt later in werking dan gepland. De verwachting is dat de Wfd in het najaar van 2005 in werking zal treden. Financiële delicten harder afgestraft: bestuurders persoonlijk beboet De financiële toezichthouders AFM en DNB gaan overtredingen zwaarder beboeten. De maximale boete wordt opgetrokken tot het dubbele van het onterecht genoten voordeel of tot de hoogte van de aan derden aangerichte schade. Ook voor recidivisten en veelplegers gaan de boetes omhoog. Obstructie van een onderzoek van de financiële toezichthouders leidt tot verhoging van de boete. Bestuurders en commissarissen kunnen persoonlijk beboet gaan worden voor overtredingen door hun onderneming. Nu beboeten de toezichthouders alleen het bedrijf. Deze voorstellen doet minister Zalm van Financiën in zijn consultatiedocument Nota boetestelsel in financiële wetgeving. Het departement publiceerde het stuk begin februari. Zalm geeft met zijn nota uitvoering aan een toezegging aan de Tweede Kamer. Hij maakt boetes onmiddellijk opeisbaar voor de financiële toezichthouders. Wie bezwaar of beroep aantekent, kan een boete niet ontlopen zolang de procedure loopt: de boete moet direct worden betaald. De verjaringstermijn van overtredingen van financiële toezichtwetten gaat van drie naar vijf jaar voor overtredingen waarvoor een boete van meer dan euro 340 kan worden opgelegd. Voor boetes onder dat bedrag wordt de verjaring ingekort van drie naar twee jaar. Momenteel geldt in de dertien financiële
toezichtswetten een veelheid aan uiteenlopende boetebepalingen, constateert Zalm. Voor de meeste financiële toezichtswetten geldt een wettelijk boetemaximum van 900.000 euro. Maar doordat nu standaard rekening wordt gehouden met draagkrachtfactoren, is de feitelijk hoogst mogelijke boete in de financiële sector voortaan maximaal 522.750 euro. Toezichthouders werken op dit moment met vaste boetes voor wetsovertredingen. Zalm vindt dit te star. Voor sommige overtredingen leiden vaste bedragen tot te lage boetes. De minister wil een flinke verhoging van boetes voor zware overtredingen. Hij schrijft: In het huidige financiële toezicht kan bijvoorbeeld weinig tot geen rekening gehouden worden met zaken als de mate van verwijtbaarheid, recidive of het door de overtreding verkregen wederrechtelijk verkregen voordeel. Dit betekent dat boetes in bepaalde gevallen te laag kunnen uitpakken. Voor zware overtredingen, waarbij overtreders voordeel kunnen behalen door het in stand laten van de overtreding, bestaat niet de mogelijkheid een proportionele boete op te leggen die een afdoende afschrikwekkend effect heeft. Om de lage boetebedragen te illustreren, refereert Zalm zonder de naam van de betrokken bank te noemen aan het totaalbedrag van 54.450 euro, dat de AFM vorig jaar met zes boetes oplegde aan Dexia Bank Nederland in de aandelenleaseaffaire. De minister wijst ook geanonimiseerd op de boete van f 20.000 die Fortis wegens misleiding bij de beursgang van Via Networks opgelegd kreeg, terwijl het voordeel f 2,5 mln bedroeg. De zware overtreding van het zonder vergunning opereren als financiële instelling wordt nu nog bestraft met een relatief lichte vaste boete (87.125 euro), schrijft Zalm. Het nieuwe regime geldt voor banken, verzekeraars, pensioenfondsen, beursfondsen, beleggingsfondsen, trusts, tussenpersonen, effecteninstellingen, accountants en voor hen die onder de Wet Melding Ongebruikelijke Transacties vallen. Advocaten en notarissen vallen erbuiten. Z W A A R D E R E S A N C T I E S nu dertien wetten met eigen vaste boetes bij overtreding: hoogste boete nu 522.750 euro; Zalm verhoogt boetes tot het dubbele van onterechte winst of eenmaal de totale schade; hoogte boetes wordt flexibel; er komt één nieuwe boetewet; nieuw regime voor o.a. bank, beursfonds, verzekeraar, pensioenfonds en tussenpersoon. Bron: Het Financieele Dagblad, 3 februari 2005 Kosten Wfd-vergunning vallen hoger uit Het aanvragen van een vergunning voor de Wet financiële dienstverlening gaat gemiddeld niet 340, maar bijna 600 kosten. Volgens de Autoriteit Financiële Markten is een eerder gemaakte rekensom niet correct. Ten onrechte is alleen het voor de begroting 2005 vermelde bedrag in de berekening gedeeld door de 13.000 verwachte aanvragers. Als het begrote bedrag voor 2006 wordt meegeteld, resteert een gemiddeld bedrag van 580. Tussenpersonen betalen nu voor inschrijving in het SER/register eenmalig 90 en jaarlijks 35. Verzekeraars willen openheid provisies Het Verbond van Verzekeraars wil dat provisies van assurantietussenpersonen voortaan openbaar worden. Het intermediair is daar op z n zachtst gezegd niet blij mee. De verzekeraars achten expliciete vermelding van de beloning van tussenpersonen een beter alternatief dan de voorgestelde vermelding van advies- en verkoopkosten in de financiële bijsluiter. "Het probleem is provisiegedreven advisering en wij willen geen oplossing die het probleem niet oplost", aldus woordvoerder Hennie Zoontjes. Volgens de verzekeraars leveren de door minister Zalm voorgestelde maatregelen geen heldere informatie op voor consumenten en is een kostenallocatie voor diverse sectoren niet eenduidig en bovendien uitvoeringstechnisch duur. Provisiegedreven mis-selling wordt niet opgelost door transparantie van alle distributiekosten. Het Verbond wil dat per polis generieke informatie over de beloning per productcategorie wordt gegeven, bijvoorbeeld de standaard-provisieregeling. Tussenpersonen kunnen dan (desgevraagd) per polis meer informatie geven over de hoogte van de beloning. In een reactie zegt de NVA de oproep van het Verbond, die steun vindt bij de Nederlandse Vereniging van Banken, te betreuren. Je krijgt assymmetrie tussen banken en direct-writers enerzijds en het intermediair anderzijds en dat betekent voor ons een achterstandspositie, aldus NVA-directeur Niels Mourits. Collega-intermediairorganisatie NBVA vindt het pleidooi van het Verbond van Verzekeraars voor volledige openheid van provisies verbazingwekkend. En dan drukken we het nog diplomatiek uit, aldus woordvoerder Paul Oostdam. We hebben een partij nog nooit zo snel zo n dramatische beleidskentering zien maken. Het lijkt ons opportunisme. De NVA is wel redelijk tevreden met recente voorstellen van het ministerie van Financiën. De NVA benadrukt dat daarin De onderlinge februari 2005 7
recht wordt gedaan aan de eis van een gelijk speelveld, al dachten wij de consument al goed te bedienen met het weergeven van een total expense ratio. Toch kan de NVA zich in de verbijzondering van advies- en verkoopkosten vinden. De NBVA heeft er met instemming kennis van genomen. De NBVA vindt de voorstellen beter afgewogen dan de opties die het ministerie in eerste instantie overwoog en is tevreden over de afbakening tot complexe financiële producten. Bron: Assurantie Magazine, 14 januari 2005 Univé wijzigt formule van keten Mijn Makelaar Verzekeraar Univé is niet langer volledig eigenaar van de franchiseketen Mijn Makelaar. Vijf Univé-onderlingen in Noordoost-Nederland hebben het heft in handen genomen en werken in hun regio aan een gestage uitbreiding. Mijn Makelaar kent momenteel nog vijf kantoren: Vechtdal in Hardenberg, Stegeman in Vriezenveen, Rob de Jong in Meppel, Noord Groningen in Uithuizen en Twenthe in Enschede. De vestigingen in Hoogeveen, Deventer, Wormer en Sliedrecht zijn gesloten. De actieve kantoren zijn deels eigendom van franchisegever Mijn Makelaar Beheer en deels van de franchisenemers. Die laatsten hebben meestal een meerderheidsbelang, meldt Univé. Zij zijn verenigd in de coöperatieve vereniging Mijn Makelaar. De aandelen van franchisegever Mijn Makelaar Beheer zijn nu in handen van vijf lokale onderlingen, te weten: Univé Noord- Groningen, Univé Drenthe-Overijssel, Univé Midden-Overijssel, Univé Reest Aa en Linde en Univé Twente. Zij willen de formule stapsgewijs en niet langer in hoog tempo uitbouwen. Een gezonde uitbreiding van de olievlek wordt succesvoller geacht. Er worden binnenkort twee nieuwe vestigingen geopend, in Emmen (Mijn Makelaar Emmen) en Coevorden (Mijn Makelaar Eikens & Croezen). Vanuit het hoofdkantoor in Zwolle startte Univé drie jaar geleden ambitieus met de franchiseketen in makelaardij onroerend goed. De oorspronkelijke doelstelling om in 2005 landelijk verspreid zo n veertig vestigingen te hebben, is niet gehaald. Gebleven is de gedachte achter Mijn Makelaar: een nieuw kanaal voor de afzet van hypotheken en levensverzekeringen. Bron: Assurantie Magazine, 14 januari 2005 Bijsluiter moet op internet staan De Autoriteit Financiële Markten wil dat banken, verzekeraars en hypotheekverstrekkers voor hun (complexe) producten een financiële bijsluiter via internet ter beschikking stellen. Verder moet het document tijdig voor het sluiten van het product aan de klant worden overhandigd; in elk geval eerder dan nu vaak het geval is. De AFM beveelt verder aan om de bijsluiter te vereenvoudigen: minder onderwerpen, eenvoudiger taalgebruik en een grafische risicoindicator. Bij die risico-indicator wordt een vereenvoudigde weergave van het rendement opgenomen en het totaalbedrag van alle productkosten. Naar verwachting neemt het ministerie van Financiën de aanbevelingen op in de geplande regelgeving rondom de Wet Financiële Dienstverlening. Op een eerste test heeft 90% van de consumenten positief gereageerd. Zij gaven aan dat de vernieuwde bijsluiter een redelijk goed tot zeer goed beeld geeft van de risico s, de kosten en rendement van een ingewikkeld financieel product. Bron: Assurantie Magazine, 14 januari 2005 Ketenintegratie al bijna gemeengoed Het onderzoeksbureau Van Es Marketing Services heeft onlangs een onderzoek onder tussenpersonen uitgevoerd. Dit onderzoek had betrekking op ketenintegratie. Directeur Han van Es noemt een aantal volgens hem opvallende zaken uit het onderzoek. Een van de conclusies is dat tussenpersonen ketenintegratie niet als bedreiging zien voor de eigen nering. Diederik Journée van adviesbureau Twijnstra vindt de resultaten van het onderzoek helemaal niet opvallend. De kentering heeft volgens hem al voor een deel plaatsgevonden. Eenvoudige schadepolissen voor particulieren zijn al enige tijd via internet te sluiten door de klant. Bij Ohra is het al mogelijk om op basis van een kenteken en enkele additionele gegevens via internet een offerte op te vragen voor een autoverzekering. Daarmee vindt de klant het eigenlijk wel genoeg, zo lijkt het. Voor adviesgevoelige producten als pensioenen, collectieve inkomensverzekeringen en particuliere levenproducten blijven eindklanten (bedrijven en consumenten) geneigd om naar tussenpersonen te gaan. En als ze daar toch zijn, sluiten ze daar veelal ook nog een aansprakelijkheidsverzekering of (collectieve) autoverzekering. Tussenpersonen zien in het extranet de heilige graal vanwege diverse voordelen. De eerste grote verzekeraars die grote delen van de particuliere portefeuilles via hun extranetten aanbieden, beloven snellere levertijden ( de polis ligt binnen vijf werkdagen op de deurmat ) en lijken dat ook waar te maken. Dit zet de markt pas echt op zijn kop: lange wachttijden waren in het verleden gemeengoed. Daarnaast gaat de afhandeling met veel minder fouten gepaard dan zonder ketenintegratie. Met ketenintegratie voert de 8 De onderlinge februari 2005
tussenpersoon immers een goed deel van de gegevens zelf in. Een andere conclusie uit het onderzoek is dat de tussenpersonen een uniforme werkwijze binnen de extranetten van verzekeraars wensen. Het is te vergelijken met het vragen aan de drie dichtstbijzijnde bakkers of ze exact dezelfde broden willen bakken op exact dezelfde wijze. Er hoeft minder te worden nagedacht bij het maken van een prijsvergelijking en het aanschaffen van het brood. Door introductie van branchestandaarden als Generieke Interface Manager (GIM) kan door tussenpersonen al uniform vanuit de eigen administratie worden gecommuniceerd met verzekeraars. De verzekeraars kunnen vervolgens hun bedrijfsspecifieke extranetten intact laten. Aan de wens van uniforme werkwijze binnen extranetten wordt dus al deels voldaan. Het onderzoek brengt dus geen verrassende zaken over het voetlicht. Ketenintegratie staat op het punt om gemeengoed te worden in de branche. Maatschappijen investeren hier fors in en tussenpersonen ervaren de eerste schreden op dit gebied als prettig. En natuurlijk zal er voor een aantal niet-adviesgevoelige producten een herschikking plaatsvinden, maar dat lijkt geen fundamentele marktconsequenties te hebben. Zoals het onderzoek ook aangeeft wordt de positie van het intermediair door zowel de eindklant als verzekeraars niet ter discussie gesteld. Bron: Assurantie Magazine, 14 januari 2005 Indexcijfers voor gebouwen-, inboedel- en glasverzekering Vanaf 1 maart 2005 gelden de volgende indexcijfers: 1 maart 2004 149 1 april 2004 149 1 mei 2004 149 1 juni 2004 149 1 juli 2004 149 1 augustus 2004 143 1 september 2004 143 1 oktober 2004 143 1 november 2004 143 1 december 2004 143 1 januari 2005 143 1 februari 2005 141 1 maart 2005 139 gebouwen inboedels indexcijfers 1990 = 100 (waarde-index) glasverzekering * 2000 116,3 juli 2000 2,0% 2001 120,5 juli 2001 3,7% 2002 125,2 juli 2002 6,8% 2003 130,8 juli 2003 4,4% 2004 137,3 juli 2004 2,8% 2005 142,1 2006 141,6 * Het indexcijfer glasverzekeringen wordt jaarlijks vastgesteld op basis van de gemiddelde stijging/daling van het indexcijfer voor de gebouwenverzekering. De indexcijfers worden ook vermeld in de CBS-publicaties Statistisch Bulletin en Maandstatistiek voor Bouwnijverheid, tabel 9.14M. De onderlinge februari 2005 9
Overzicht grote branden Alle grote brandschaden in het derde kwartaal 2004 zijn geïnventariseerd. Het betreft branden vanaf 1 miljoen, inclusief de locatie, het soort risico en een begroot schadebedrag. Hieronder volgt een overzicht. Juli 2004: 08-07 Edam school 2.200.000 11-07 Breukelen kippenslachterij 1.400.000 26-07 Noordwijkerhout bedrijfsverzamelgebouw 1.100.000 31-07 Dokkum fabricage diervoeder 2.000.000 31-07 Klundert chemisch bedrijf 2.500.000 Augustus 2004: 03-08 Venray metaalbewerking 1.250.000 05-08 Bergeijk chemisch bedrijf 7.000.000 07-08 Culemborg bedrijfsverzamelgebouw 1.000.000 11-08 Meppel café-restaurant 1.000.000 12-08 Kampen sporthal 5.500.000 15-08 Utrecht papierrecycling 1.500.000 19-08 Lutjewinkel kaasfabriek 19.500.000 20-08 Krimpen aan den IJssel scheepsbouwbedrijf 1.000.000 21-08 Wehl zalencentrum 1.900.000 24-08 Veghel zuivelindustrie 2.000.000 September 2004: 09-09 Roosendaal winkelcentrum 10.000.000 09-09 Oirschot meubelfabriek 1.000.000 09-09 Born autofabriek 6.500.000 20-09 Apeldoorn elektrotechnisch bedrijf 5.000.000 21-09 Schijndel meubelopslag 3.500.000 Ter vergelijking van de cijfers met andere jaren volgt hieronder een overzicht van de laatste zes jaar. Gegevens derde kwartaal: 2004: 76.850.000 (20 branden) 2003: 119.500.000 (36 branden) 2002: 55.750.000 (23 branden) 2001: 151.676.000 (35 branden) 2000: 47.420.000 (20 branden) 1999: 131.820.000 (25 branden) 10 De onderlinge februari 2005
Niet meer wit Tot 1 januari 2001 waren in de provincie Utrecht drie Univé-onderlingen actief: in het zuidwesten van de provincie Univé Oudewater, in het noorden Univé Eemnes en in het oosten Univé Vallei & Heuvelrug in Leusden. Alledrie waren het kleine onderlingen, in feite te klein om in noodzakelijke vernieuwingen en uitbreidingen te investeren, terwijl ze toch alledrie aan een, in Univé-termen, wit gebied op de kaart grensden, namelijk de stad Utrecht en het gebied daar direct omheen. Met het oog op groei, door bestaande klanten meer producten en service te bieden en door nieuwe klanten in het witte gebied te werven, besloten de besturen en de leden van de drie onderlingen om de handen ineen te slaan en te fuseren tot één nieuwe onderlinge, Univé Utrecht. De onderlinge is gevestigd in Zeist (hoofdkantoor), Oudewater, Eemnes en Leusden en sinds 2003 ook in de stad Utrecht. Univé Utrecht in Zeist Drie kleine onderlingen samen sterk naar de stad Wilko Groeneweg, zelfstandig interimmanager, was voorzitter van Univé Vallei & Heuvelrug in Leusden en is nu voorzitter van Univé Utrecht. Gijs van den Berg was eerste medewerker bij Univé Oudewater en is nu algemeen directeur van Univé Utrecht. Beiden hebben zich voor en na de fusie daadkrachtig voor het welslagen daarvan ingezet en kunnen nu constateren dat het een schot in de roos is geweest. Univé Utrecht heeft sinds de fusie een behoorlijke groei laten zien. Het aantal medewerkers werd meer dan verdubbeld tot nu dertig, en de onderlinge steeg in de rangorde van Univé-onderlingen van de zesentwintigste naar de de twintigste plaats. Univé Utrecht heeft momenteel ongeveer 22.000 relaties, van wie er bijna 9.000 lid van de onderlinge zijn. Het premie-inkomen bedroeg in 2004 iets meer dan 2 miljoen euro en de provisie-inkomsten vanuit de bemiddeling 1,6 miljoen euro. We hebben nu voldoende kritische massa om zelf verder te kunnen, zegt voorzitter Wilko Groeneweg. Het werkgebied dat we nu hebben, heeft daar de potentie voor. Welbeschouwd zou het voor de drie onderlingen niet mogelijk zijn geweest om los van elkaar zelfstandig verder te gaan. P L A N M A T I G Al meteen na de fusie in 2001 kon Univé Utrecht het gebied rond de stad Utrecht gaan bewerken, bijvoorbeeld in plaatsen als Bilthoven, Vleuten en De Meern. Na vaststelling van het grotestedenbeleid binnen Univé (tot dan werden de grote steden door Univé gemeden) kon de onderlinge ook in de stad Utrecht zelf aan de slag. Het business-plan daarvoor werd in 2002 geschreven en in 2003 werd een kantoor in de stad geopend, in een winkelgebied aan de Vondellaan, nabij de Croeselaan. We gaan steeds behoorlijk planmatig te werk, vertelt directeur Gijs van den Berg. We gaan niet zo maar iets proberen omdat het goed voelt, maar onderbouwen altijd alles met cijfers en prognoses op basis van een aantal scenario s. De lijnen die we destijds hebben uitgezet, zijn heel goed uitgekomen en geven nog steeds richting aan ons werk. M O N I T O R E N Vanzelfsprekend vergt de verzekering van de stadse mens wat meer alertheid bij de acceptatie van risico s dan in de provincie. Bovendien is de schadefrequentie wat hoger, maar de premie is navenant. Onder de streep staat daardoor een acceptabel saldo. Het is echter niet zo dat we al onze activiteiten op één hoop gooien en aan het einde van het jaar bekijken wat we hebben verdiend, zegt Wilko Groeneweg. We monitoren per gebied en dan vooral waar we een kantoor hebben geopend, wat daar precies gebeurt en wat de investeringen opleveren. Want het kan natuurlijk niet zo zijn dat we kantoor na kantoor gaan openen en terugkijkend moeten constateren dat het resultaat tegenvalt. We kijken daarbij niet alleen naar het schaderesultaat, maar vooral ook naar de kosten: hoeveel kosten de mensen die er zitten, hoeveel kost de buitendienstmedewerker, hoeveel managementaandacht is er nog voor nodig enzovoort. Een ander aspect is dat we naar de klanttevredenheid kijken. Natuurlijk was het een punt van zorg of de onderlinge na de fusie nog wel goed bereikbaar en ook herkenbaar voor de leden zou blijven. De onderlinge februari 2005 11
Het bestuur van Univé Utrecht vergadert op het hoofdkantoor in Zeist. Rechtsvoor Wilko Groeneweg, voorzitter, en rechtsachter Gijs van den Berg, directeur. C O L O F O N De onderlinge is een uitgave van de FOV (Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland) en verschijnt 11 keer per jaar in een oplage van 1.500 exemplaren. Leden van de FOV zijn gratis geabonneerd op De onderlinge. Redactiecommissie: A.J.M. Kok mr. Chr. van Toor Met medewerking van: Peter van Steen, Geldermalsen Redactiesecretariaat: Loes Malherbe Postbus 92, 3980 CB Bunnik Telefoon 030-656 71 60 Telefax 030-656 75 04 E-mail info@fov.nl Internet www.fov.nl Productie en druk: Drukkerij De Eendracht, Schiedam Overname van (gedeelten van) artikelen is toegestaan mits de bron wordt vermeld. ISSN 0927-6173 We kunnen wat dat betreft een aantal zaken gewoon meten, bijvoorbeeld of we de telefoon op tijd opnemen, maar we monitoren dat ook door middel van klanttevredenheidsonderzoek. Daar komen hele goede cijfers uit en dat is een compliment naar de organisatie. P R O F E S S I O N A L I S E R I N G Wilko Groeneweg en Gijs van den Berg willen niet verhullen dat een fusie en een voortvarende groeistrategie natuurlijk ook allerlei hobbels kennen. Doordat bijvoorbeeld veel nieuwe mensen in dienst kwamen, sommigen met nog weinig ervaring, werd een extra druk op de ervaren medewerkers gelegd. De leden hebben zich echter nooit ongunstig over de ontwikkelingen uitgelaten en voelen zich nog steeds bij hun lokale onderlinge betrokken. Sinds de fusie vindt de ledenvergadering nog steeds eens in de drie jaar op de voor hen vertrouwde locatie plaats. In de andere twee jaren worden zij vandaar met een bus naar een van de twee andere locaties vervoerd. De fusie heeft alleen maar voordelen voor de klanten gehad, benadrukt Wilko Groeneweg. We hebben nu meer specifieke expertise in huis en kunnen onze klanten daardoor beter adviseren, bijvoorbeeld over producten in de bedrijvensector, financiële producten en ook meer ingewikkelde particuliere producten. En ook voor onze eigen medewerkers zijn er meer mogelijkheden gekomen, vult Gijs van den Berg aan. We kijken heel goed naar hun ontwikkelplannen en specialisatiemogelijkheden. Voor de onderlinge is dat heel belangrijk, niet alleen om medewerkers te behouden, maar ook om mensen door te laten groeien. Deze professionalisering binnen de onderlinge manifesteert zich ook binnen het bestuur. Twee leden, onder wie voorzitter Groeneweg, hebben onlangs de bestuurderscursus van NICE en de FOV op Nyenrode gevolgd. Een goede cursus, zegt Wilko Groeneweg. Het is in feite een introductiecursus voor nieuwe bestuurders, maar de meesten in de groep lopen al even mee. Toch komen ook veel zaken aan de orde die voor ervaren bestuurders de moeite waard zijn om weer eens even scherp te krijgen, bijvoorbeeld de bestuurlijke verantwoordelijkheid. Ik ben daar heel enthousiast over. S C H O T I N D E R O O S De fusie is een schot in de roos geweest, aldus Wilko Groeneweg. Het was natuurlijk best een grote stap en binnen Univé vond men dat ook wel. Univé wilde natuurlijk eerst resultaten zien voordat kon worden vastgesteld of het allemaal ging lukken. Nu vindt iedereen het heel bijzonder hoe het is gelopen. Gijs van den Berg: Zelfs de drie onderlingen samen hoorden tot de kleinste Univé-onderlingen, waardoor we in de fusiegolf eigenlijk maar net in de vaart der volkeren konden meekomen. Daarom hebben we gezegd: willen we blijven kunnen meekomen, dan moeten we een aantal jaren met dubbele cijfers groeien. Tot nu toe is dat steeds het geval geweest, dus dat is heel voorspoedig verlopen. 12 De onderlinge februari 2005