05 oktober 2015 Huiskamergesprek over wonen, welzijn, netheid en gezondheid Verslag Op maandagmiddag 5 oktober namen een 35 tal buurtbewoners uit de omgeving Watersportbaan deel aan het huiskamergesprek over wonen, welzijn, netheid en gezondheid met schepenen Tom Balthazar, Resul Tapmaz en Tine Heyse in de ontmoetingsruimte Borluut Nekkersberglaan 194 op de eerste verdieping. Het gesprek werd gemodereerd door Paula Silva van Samenlevingsopbouw Gent vzw. Hierbij een korte samenvatting: Inleiding: Samenlevingsopbouw Gent vzw is sedert maart 2015 actief in de hoogbouwappartementen van de buurt Watersportbaan. Ter voorbereiding van dit huiskamergesprek heeft Samenlevingsopbouw Gent vzw in samenwerking met enkele andere buurtpartners (Wijkgezondheidscentrum Watersportbaan vzw, OCMW-Welzijnsbureau Gent Zuid en de Dienst Beleidsparticipatie) in het voorjaar van 2015 een 70 tal buurtbewoners bevraagd over verschillende thema s zoals: Wonen, openbaar groen, onderhoud en herstellingen, voorzieningen, buurtleven, ontmoeten, vrije tijd en sport, gezondheid en zorg, kinderen en jeugd. Uit deze bevraging bleek dat vooral de thema s netheid, samenleven en wonen belangrijke thema s zijn voor de wijk.
Thema netheid: Samenlevingsopbouw Gent vzw heeft samen met een aantal buurtbewoners reeds enkele opruimacties georganiseerd in de buurt van de sociale hoogbouwappartementen. Het is echter niet evident om gemotiveerde mensen te vinden die willen meehelpen aan deze acties omdat ze geen blijvend resultaat opleveren. Snel na de acties ligt er opnieuw afval in en rond de blokken. De buurtbewoners vragen naar meer repressie. Meer controles door het hangen van camera s en het uitschrijven van boetes reiken de bewoners aan als mogelijke oplossing voor het probleem. Ook de problematiek van het voederen van de vogels rond de blokken werd aangekaart. Ter preventie hangt er in de gang een papier waarop vermeld staat dat het verboden is om vogels te voederen maar dit heeft helaas niet zoveel effect. Schepen Tine Heyse legt als reactie het verschil uit tussen sluikstort en zwerfvuil. Sluikstort waarbij (huis)afval wordt gedumpt in niet reglementaire zakken, kan het gevolg zijn van armoede. Daarom ontvangen 23000 Gentse gezinnen jaarlijks gratis huisvuilzakken. Zwerfvuil daarentegen, is enkel op te lossen door een mentaliteitsverandering. Wat de
mogelijke oplossingen voor sluikstort betreft, leert de praktijk ons dat het hangen van camera s vaak weinig helpt. Camera s worden soms ingezet bij sluikstort maar er worden slechts weinig sluikstorters op beeld vastgelegd en herkend. Sluikstorters kiezen steeds nieuwe locaties uit waar geen camera s hangen of ze vermommen zich zodat ze moeilijk herkend kunnen worden op beeld. Ook het bekijken van de beelden is enorm arbeidsintensief. Soms worden er ook politiemensen in burger ingezet om sluikstorters te betrappen maar ook deze aanpak is enorm arbeidsintensief. Fout aangeboden vuilniszakken worden door de Gemeenschapswachten onderzocht op identiteitsgegevens maar sluikstorters kennen intussen ook deze methodes zodat ze de controleurs vaak te slim af zijn. De stad blijft inzetten op deze problematiek maar er bestaat geen kant en klare oplossing. Voor de zwerfvuilproblematiek van PET-flesjes en blikjes is er echter wel een mogelijke oplossing in de maak: Minister Schauvliege bekijkt momenteel de mogelijkheid om statiegeld op blikjes en PET-flessen te heffen. Vragen en aandachtspunten van de bewoners: -De oranje vuilnisbakjes zijn te klein. Reactie schepen Heyse: Er wordt onderzocht of er andere modellen kunnen komen, maar de opening van de vuilnisbak mag ook niet te groot zijn. Anders worden er kleine zakjes met huisvuil in gestopt en dat is evenmin de bedoeling. -Vraag om de studenten in de omgeving van de Jubileumlaan meer te controleren op het achterlaten van blikjes. Reactie schepen Heyse: Het is heel moeilijk om mensen op heterdaad te betrappen op het achterlaten van blikjes en dergelijke. De persoon kan zeggen dat hij het blikje gewoon even neerzette maar dat hij van plan was om het nadien mee te nemen. Het is voor de controleur moeilijk om de inbreuk te bewijzen. De invoering van het statiegeld op blikjes kan ervoor zorgen dat er minder blikjes worden achtergelaten. Er zijn geen controleurs van IVAGO meer die de containers (in de blokken) controleren. Het gevolg hiervan is dat er ook zwarte zakken worden gedumpt in de containers. De afvallokalen liggen er vaak vuil bij. Reactie schepen Heyse: Er wordt een nieuw systeem uitgewerkt waarbij het afval wordt verzameld via sorteerpunten met ondergrondse containers. Door een badgesysteem kan
men het luik openen. Op die manier is er meer controle op het sorteren van het afval en komt er bovendien meer ruimte vrij. De sorteerlokalen kunnen voor andere doeleinden worden gebruikt. De buurt van de Watersportbaan komt in aanmerking als pilootproject om dit systeem uit te testen. Thema Samenleven: Opbouwwerkster Paula schetst de buurt als een buurt met veel verschillende bewoners met veel verschillende problemen (mensen met psychische problemen, verslaafden vereenzaamden, ) Sommige medebewoners voelen zich in de buurt van deze mensen onveilig. Er is vooral een vraag naar een goede begeleiding van deze mensen. Reactie schepen Tapmaz: Het is een algemeen probleem in Gent: Eén op de vier mensen krijgt vroeg of laat te kampen met psychische problemen ten gevolge van vereenzaming, relatieproblemen, problemen in verband met het werk, 60% van de mensen die met deze problematiek te
kampen hebben, durft de stap niet te zetten naar professionele begeleiding. Toch zijn er tientallen projecten om mensen met psychische problemen en verslavingen te begeleiden. Naast de begeleiding via het OCMW Welzijnsbureau werkt ook het Lokaal Dienstencentrum De Vlaschaard vaak rond de thema s vereenzaming en geestelijke gezondheid. Voordrachten over thema s als omgaan met verdriet en verlies en omgaan met ouder worden en mantelzorg worden in dit kader georganiseerd. Ook straathoekwerk begeleidt vaak mensen met een psychische of een verslavingsproblematiek. Schepen Tapmaz prijst eveneens de goede dynamiek die de activiteiten rond vrije tijd, zoals diverse buurtfeesten in de wijk met zich meebrengen. Ook Samenlevingsopbouw Gent vzw zet projecten op rond eenzaamheid. Aan de Watersportbaan wonen immers veel oudere mensen die niet vaak buiten komen, wat vereenzaming met zich mee brengt. Hierdoor verwatert ook de sociale controle en is er minder wisselwerking tussen de bewoners. Een andere belangrijke problematiek is het taalprobleem bij de bewoners in de sociale hoogbouwappartementen. Een bewoner haalt het voorbeeld aan van Amsterdam waar nieuwe anderstalige bewoners 4 maanden te tijd krijgen om een basisgesprek Nederlands te kunnen voeren, zoniet mogen ze niet blijven. Waarom kan dit niet bij ons toegepast worden? Schepen Tapmaz vertelt dat in de periode dat hij met zijn ouders in Gent zijn aangekomen er geen integratiebeleid was. Mensen kwamen via gezinshereniging hier aan. Toen was het moeilijk om de taal machtig te worden. Tegenwoordig worden er veel meer inspanningen gedaan: elke nieuwe niet-eu-burger is verplicht om een inburgeringscursus te volgen. Er is het project Samen inburgeren, De lokale dienstencentra hebben een aanbod dat noemt Op stap. Het doel hiervan is om mensen die bij Leerpunt of een CVO uitgeleerd zijn, de kans te bieden om met de hulp van vrijwilligers hun Nederlands te oefenen en hun buurt te leren kennen. Het is een middel om toe te leiden naar het dienstencentrum en andere activiteiten uit de buurt. Het stimuleert ontmoeting en haalt mensen uit hun sociaal isolement. Via het Huis van het Nederlands wordt de opdracht gegeven om conversatiegroepen in de komende jaren in verschillende buurten uit te rollen. Deze conversatiegroepen worden begeleid door vrijwilligers, opgeleid en ondersteund door het Huis van het Nederlands. Mogelijks kunnen we open ontmoetingsmomenten in Borluut en andere activiteiten met de Dienst Ontmoeten en verbinden koppelen aan de oefenkansen Nederlands. Schepen Tapmaz benadrukt nog eens het belang van taal voor het vinden van werk, en om dagelijks te kunnen functioneren (bvb boodschappen doen).
Thema Wonen: Een bewoner geeft de tip om energie en water te besparen in de sociale hoogbouwappartementen door het water op te vangen zodat het kan hergebruikt worden en door zonnepanelen op de daken te voorzien. Momenteel wordt het regenwater afgevoerd in de riolering en wordt er veel energie verspild door bijvoorbeeld de lichten in de gang te laten branden. De bewoners die het financieel vaak al moeilijk hebben, zouden gebaat zijn met deze besparingen. Schepen Balthazar licht toe dat er aan recuperatie van regenwater wordt gedaan in nieuwe gebouwen maar dat dit in oude gebouwen niet evident is om dit aan te passen. Dan zouden er bijvoorbeeld per appartement bijkomende leidingen moeten getrokken worden. Zonnepanelen zouden in principe wel moeten kunnen op voorwaarde dat de gebouwen goed gericht zijn zodat het zonlicht voldoende kan opgevangen worden, edm De Gentse Haard heeft middelen voorzien om de dakisolatie en het schrijnwerk aan te passen om te voldoen aan deze isolatienormen 2020. Vele bewoners ervaren problemen bij herstellingen door de huisvestingsmaatschappijen. De herstellingen laten vaak lang op zich wachten. Enerzijds is dit te wijten aan het feit dat er vaak geen conciërge is die de zaken opvolgt maar anderzijds maken de huurders ook
vaak zelf de herstelde zaken terug opnieuw kapot. Schepen Balthazar beaamt dat herstellingen soms lang op zich laten wachten maar er zijn wel veranderingen op til. Er is een externe aannemer aangesteld om de achterstand aan herstellingen in te lopen. Het kan wel nog even duren vooraleer alles terug is bijgewerkt. De schepen verwijst ook naar de Ziezo brochure die begin 2016 zal uitgebracht worden met een overzicht van de rechten van de huurder, waarin terug te vinden zal zijn welke werken voor de huurder zijn en welke voor de huisvestingsmaatschappij. Verder is er ook de dag van de sociale huurder, die georganiseerd wordt door Samenlevingsopbouw en Gensch de Raad van de Sociale Huurder. Diverse concrete klachten in de verschillende blokken worden rechtstreeks doorgegeven aan de betrokken huisvestingsmaatschappij. De Huisvestingsmaatschappijen vragen om meldingen voor eventuele herstellingen steeds rechtstreeks of via de conciërge over te maken aan de huisvestingsmaatschappij.
Wenst u een gedrukt exemplaar van dit verslag, contacteer dan uw wijkregisseur Brigitte Hantson, brigitte.hantson@stad.gent, 09/266 82 45. Sfeerbeelden en korte filmpjes van de burgemeester en schepenen vindt u op de blog www.stad.gent/watersportbaan-ekkergem.