6VWO - Kunsttheorie 13 leerlingen: 3 groepjes van drie en 2 groepjes van 2 0-5 minuten: Voorstellen, opstarten, uitleggen wat de bedoeling is 5-20: Filmpje bekijken en aantekeningen maken 20-35: Schilderijen uitdelen en opdracht laten maken. 35-45: Nabespreken, per groepje laten vertellen over hun bevindingen (niet elk groepje hoeft aan de beurt te komen) + inleveren van de opdracht. Hoi allemaal, Ik ben Janneke Veerman. Ik loop hier stage in de onderbouw bij het vak beeldende vorming. Zelf zit ik in mijn derde jaar aan de kunstacademie en doe ik de opleiding tot docent beeldende kunst. Dit is mijn eerste stage, dus ik ben nog niet al te bekend met het lesgeven, maar ik probeer m n best te doen. En als je nog vragen hebt over wat ik doe of over mijn opleiding, kun je ze altijd stellen. Dan.. Wat we vandaag gaan doen. Ik laat jullie zo een filmpje van een kwartier zien van een docent die heel goed een aantal stromingen uitlegt. Het is een soort van PowerPoint waar ze langsgaat, maar alles wat ze vertelt is wel heel erg nuttig. Dus wat ik wil, is dat jullie gaan kijken en luisteren naar dit filmpje en daarbij aantekeningen maken op jullie laptops. Hierna krijgen jullie van mij een kunstenaar met een kunstwerk en het is de bedoeling dat jullie met behulp van de aantekeningen en door informatie op internet op te zoeken meer te weten komen over het kunstwerk. Dus ik heb hier de opdracht en het is eigenlijk een kwestie van vragen beantwoorden. Hier hebben we niet al te lang de tijd voor, ongeveer een kwartiertje. Dus probeer zo ver mogelijk te komen. Als we nog tijd over hebben wijs ik een aantal groepjes aan die kort iets over hun bevindingen willen vertellen. En voordat je weggaat lever je het papier bij mij in, zodat ik er feedback op kan geven. (Het kan zijn dat er weinig te vinden is over jouw kunstwerk. Wat je dan kunt doen is informatie opzoeken over de kunstenaar. Wat voor werk maakt hij zoal? Wat is het thema in zijn kunstwerken? Als je dat weet hoef je alleen nog maar te kijken naar het werk en benoemen wat je ziet en wat overeenkomt met zijn andere werken. ) Vijf kunstenaars en kunstwerken: Impressionisme = Monet en Degas Romantiek = Friedrich en Turner Realisme = Courbet Courbet - Een begrafenis in Ornans Friedrich De wandelaar boven de nevelen William Turner Het slavenschip Monet - impressie zonsopgang Edgar Degas - Danseres die haar rechter voetzool bekijkt. https://www.youtube.com/watch?v=vbwwaedfvww&list=pl0jrh965uckqc5jsfw4ccx9wzfcnjuote Link naar filmpje.
William Turner Het slavenschip, 1840 - Waarom heeft Turner dit schilderij gemaakt? Vertel iets over de context/de tijd waarin het werk is gemaakt. (Functie) - Bij welke stroming hoort dit werk en waaraan kun je dit zien? Noem een aantal kenmerken. Romantici: Classisme is veel te onpersoonlijk, er moet meer gevoel in een werk komen. Gevoel/emotie staat voorop, ipv de rede/het verstand. Drama is een veelvoorkomend thema: schilderijen in de romantiek zijn vaak heel heftig, heftig van emotie: woeste oceanen. In de romantiek duikt men de geschiedenis in, vaak gebeurtenissen die al zijn geweest, (maar wel in dezelfde periode, geen historische momenten) dus niet zoals bij impressionisme een directe weergave van het moment. Het is ook niet impressionistisch, omdat bepaalde vormen erg in detail zijn uitgewerkt: rechtsonder een geboeid been van een slaaf, waar de vissen en vogels op af komen. Contrast in licht en donker, felle kleuren en donkere kleuren. Grote verftoets, waardoor heftigheid versterkt wordt. Waar gaat het over? Slavenschip. De slaven worden van boord gegooid, dat zie je aan het geboeide been rechtsonder. Doordat de tyfus is uitgebroken, wil de kapitein van de zieke slaven af. Want in die tijd was het zo dat je belasting moest betalen over overleden slaven, en als je ze op zee weggooide hoefde je dat geld er niet voor te betalen. Het is een best heftige inhoud en Turner schilderde dit werk om kritiek te leveren op de maatschappij. Natuur is een ander thema van romantiek. Het is niet zozeer eigen geschiedenis, meer
Impulsieve schilderstijl. De visuele aspecten komen boven het verhaal te staan. De lucht en de zee vallen meer op dan het verhaal: de boot en de slaaf. Schilderde de lucht en het water niet direct na, maar verzon zijn eigen lucht en water en schilderde hem in zijn meest dramatische vorm. Europeanen koloniseerden noord en zuid amerika, haalden daar slaven vandaan. Toen Turner het werk schilderde was slavernij al afgeschaft. Het is geen schilderij dat door mensen door zijn schoonheid zou worden gekocht, het gaat meer om het verhaal er achter: classisime. Zwarte verfklodders, hij kreeg daar kritiek op, het zou niet goed genoeg de natuur weerspiegelen. In die tijd de veronderstelling: hoe minder je het handschrift van de kunstenaar ziet, hoe beter. Voorstelling: schip met broze masten is schimmig, woeste stormlucht en chaotische golven. Volledige titel = slavenhandelaren zetten doden en stervenden overboord wervelstorm voorspeld. Ging over onmenselijke slavenhandel: zieke slaven overboord, om een verzekeringsuitkering te kunnen claimen voor op zee verloren gegane lading.
Caspar David Friedrich Wandelaar boven de nevelen, 1818 - Waarom heeft Friedrich dit schilderij gemaakt? Vertel iets over de context/de tijd waarin het werk is gemaakt. (Functie) - Bij welke stroming hoort dit werk en waaraan kun je dit zien? Noem een aantal kenmerken. Romantiek. > overweldigende natuur. Natuur staat is meer van belang, dan het mens, want je ziet hem niet van voren. Man van achter, vaak kun je hieraan zien dat het romantiek werk is, het lijkt alsof je met hem meekijkt de wereld in. Emotie, dramatiek, melancholie in het landschap. Man kijkt tegen reusachtige natuur aan. Licht donker contrast, weinig kleurcontrast, man valt niet al te erg op, door zelfde kleur als rotsen. Wel centrale compositie. Eigen oordeel van het individu. De kunst en de religie waren van belang bij Friedrich: Zeer persoonlijke, mysterieuze sfeer, ontroerende kracht van landschap, lijkt resultaat van eenzaam zelfonderzoek. Precisie in de details. Nauwkeurig geschilderd. Dus romantiek zit hem niet in vorm, maar in onderwerp/sfeer: poetische sfeer van overweldigende natuur. Onderwerp: Man wordt geconfronteerd met hevige natuur. Klein mens tegenover grote wereld. Bewegingsloos en alleen: alsof hij zijn leven overziet. Standpunt: we zweven als het ware in de ruimte als we naar zijn werk kijken. Vanuit een punt in de ruimte boven het hoofd van de man. Waardoor de immensiteit van de natuur wordt versterkt.
Edgar Degas, Danseres die haar rechter voetzool bekijkt, na 1896 - Waarom heeft Degas dit beeld gemaakt? Wat wil hij vertellen? Vertel iets over de context/de tijd waarin het werk is gemaakt. (Functie) - Bij welke stroming hoort dit werk en waaraan kun je dit zien? Noem een aantal kenmerken. Voorstelling: Meisje die haar rechtervoetzool bekijkt. Het werk is een beeldje. Naakt. Het is een vrij dynamische houding. Functie: Wilde meer dan alleen een naakt lichaam weergeven. Zijn opvatting over menselijke vorm is meer dan alleen een naakt lichaam, menselijk lichaam is ongelooflijk complex en kneedbaar organisme dat nooit in rust is, voortdurend van vorm verandert. Dynamisch lichaam. Materiaal: Beeldhouwkunst van binnenuit. Grove toets, niet precies uitgewerkt, maar net zoals in de schilderkunst impressionisme een momentweergave. Impressionisme: alledaagse dingen, niets speciaals. Impressionisme = de vorm wordt de inhoud: het gaat over kleur en licht weergeven. Bij degas: een mens is continu in beweging, het staat nooit stil. Beeld is niet geidealiseerd of heel realistisch weergegeven, het is als een snelle schets: een momentweergave van een danseres: net dat moment te pakken gekregen dat ze haar schoen bekijkt.
Claude Monet Impressie-zonsopgang, 1872 - Waarom heeft Monet dit schilderij gemaakt? Vertel iets over de context/de tijd waarin het werk is gemaakt. (Functie) - Bij welke stroming hoort dit werk en waaraan kun je dit zien? Noem een aantal kenmerken. Impressionisme, want: In de buitenlucht gemaakt, veel natuur. het is een atmosferische weergave, jet ziet niet heel duidelijk wat de exacte voorstelling is, maar je hebt er wel een idee van: momentopname. Het heeft geen maatschappijkritische inhoud, je krijgt wat je ziet. Onderwerp/inhoud = licht en sfeer. Blauw vs oranje, waardoor omgeving meer aandacht krijgt dan bootje. Bootje is schim. Niks is duidelijk omlijnd, want Monet zag dingen als in de verte, versluierd door atmosferisch licht. De indruk van licht en kleur. De hele inhoud van het werk is verdwenen het is puur de voorstelling zelf waar het werk over gaat. Bij impressionisme probleem van: er is geen inhoud meer, waardoor later de moderne tijd is ontstaan, waarbij de inhoud belangrijker werd dan de vorm. Een paar minuten later is het bootje weer ergens anders en is de zon weer hoger dan nu, dus echt puur het moment gevangen. Vluchtige verfstreken. Impressionisten hadden verf in tubes, dus gingen daadwerkelijk buiten schilderen. Maakten geen schets die ze later gingen uitwerken in een atelier. Hij dacht in kleurvlakken ipv in voorwerpen. Schilderde 1 onderwerp vaak meerdere keren.
Courbet - Een begrafenis in Ornans, 1849-50 - Waarom heeft Courbet dit schilderij gemaakt? Vertel iets over de context/de tijd waarin het werk is gemaakt. (Functie) - Bij welke stroming hoort dit werk en waaraan kun je dit zien? Noem een aantal kenmerken. Het gewone volk, niets mooier maken dan het is. Realistisch weergeven. = realisme. Gerimpelde boerendames, met haakneuzen en rode neusjes en wangen van de kou. Grimmige, onverzadigde, weinig kleuren. Het ziet eruit als een echte begravenis, hij is niet verheerlijkt. Realisme als reactie op romantiek. Hij wilde het echte leven met echte mensen weergeven. Courbet was juist een welgestelde man, maar schilderde liever de echte mens, de arbeider/boer. Het werk ongeveer 3 bij zes meter, dus ontzettend groot: dus echt in je face, opvallend werk van niet zulk hele mooie mensen. Er is ook geen vast middelpunt, iedereen krijgt evenveel aandacht. Niemand is belangrijker dan een ander. De figuren kijken elk een andere kant op of zijn in gedachten verzonken, doen zich niet beter voor dan ze zijn: geen mooie houdingen, puur zoals het is. Onderwerp: gewoon een begrafenis in Ornans, het doet er niet toe wie wie is. Plattelandssamenleving. Kruis op de achtergrond, want geloof erg belangrijk destijds vooral bij boeren. Franse platteland. Ideeen van de franse revolutie niet waargemaakt, en nog steeds scheiding tussen arm en rijk.