Richting geven aan professionele ruimte: kan dat? Opbrengstenconferentie, Utrecht 13 oktober 2016 Paulien Meijer, Helma Oolbekkink, Han Leeferink, Harmen Schaap, Rosanne Zwart, Itzél Zuiker, Monika Louws, Jacobiene Meirink, en Anna van der Want
De samenwerking tussen leraren moet beter, zegt de Onderwijsraad in een vandaag gepubliceerd advies aan de Tweede Kamer. TROUW, 27-09-2016 Versterk de positie van de leraar vanuit het team - zeggenschap Reactie VO-raad, 28-09-2016. het Lerarenregister bepaalt helder wat de professionele ruimte eigenlijk is van leraren en definieert de professie van het beroep. Reactie AOB, 28-09-2016
Onderzoeksvragen 1. Welke opvattingen hebben schoolleiders en docenten over het optimaal inrichten en benutten van professionele ruimte? 2. Welke spanningsvelden signaleren docenten en schoolleiders als het gaat om het optimaal inrichten en vormgeven van professionele ruimte? 3. Schoolorganisatorische aspecten en leercultuur. www.professioneleruimte.info
Wat verstaat u eigenlijk onder professionele ruimte? Schrijf op: Wat is volgens u professionele ruimte? Hoe kan je de professionele ruimte optimaal benutten?
Wat verstaan de schoolleiders onder professionele ruimte?
Dilemma s in de praktijk digitale vragenlijst 7 uit de praktijk gedestilleerde situaties met ruimte-dilemma Wat is hier aan de hand? Wie moet er iets doen? Wat moet(en) diegene(n) doen en waarom?
Dilemma s in de praktijk wat denkt u? Er moet een visiestuk geschreven worden over het versterkt bètaonderwijs. Vanuit de schoolleiding worden geen eisen gesteld aan dit stuk. Het is wel een document dat leidend zal zijn voor de ingezette koers van de school. Vier bèta-leraren zijn vanwege hun vooruitstrevende blik uitgenodigd om betrokken te zijn bij het schrijven van het stuk. Ze hebben daartoe taakuren gekregen. De leraren reageerden in eerste instantie enthousiast op het verzoek. Echter, tot dusver heeft de groep leraren nog niets voortgebracht. Zij geven aan liever eerst richtlijnen vanuit de schoolleiding te krijgen voordat zij zelf aan de slag zullen gaan.
Dit denken de schoolleiders Wat is hier aan de hand? (N = 38) Categorieën School heeft opdracht te onduidelijk omschreven / school heeft geen visie 20 Gezamenlijke verantwoordelijkheid ontbreekt / docenten zijn geen eigenaar 7 Docenten kunnen het niet / zijn het niet gewend 6 School communiceert niet goed / te veel top down 4 Docenten durven niet/ zijn onzeker 4 Docenten hebben geen vertrouwen dat ze het ook echt gaan uitvoeren 3 Structurele belemmeringen (o.a. docenten vinden geen tijd) 2 N
Dit denken de schoolleiders Wie moet er iets doen? N Schoolleider 19 Teamleider 2 Schoolleider, teamleider 3 Schoolleider, teamleider, docent 4 Teamleider, docent 3 Schoolleider, docent 7 Docent 0
Dit denken de schoolleiders Wat moet(en) diegene(n) doen en waarom? Probleem: school heeft te onduidelijke opdracht gegeven (n=20) 1. Afspraken over verwachtingen maken 2. Schoolleiding moet richting aangeven 3. Beide partijen zijn gezamenlijk verantwoordelijk 4. Visie beleidsplannen afstemmen met schoolvisie 5. (Vragen naar) ondersteuning leraren van schoolleiding 6. Vertrouwen geven en grenzen stellen
Dit denken de schoolleiders Wat moet(en) diegene(n) doen en waarom? Probleem: school heeft te onduidelijke opdracht gegeven (n=20) 1. Afspraken over verwachtingen van het beleidsplan maken: wanneer kunnen we tevreden zijn? 2. Schoolleiding moet richting aangeven 3. Beide partijen zijn gezamenlijk verantwoordelijk: samen de kaders verkennen Wat in een moet gesprek er gebeuren? Als schoolleiding een duidelijke visie neerleggen. Waarom? Ik geloof niet in zelfsturende docententeams. Docenten hebben net als ieder een richting nodig waarin gedacht en/of dingen uitgewerkt moeten worden. 4. Visie beleidsplannen afstemmen met schoolvisie 5. Leraren hebben meer ondersteuning nodig, vragen wat ze van schoolleiding nodig hebben 6. Ruimte ontstaat bij de gratie van grenzen: docenten vertrouwen geven dat ze dit kunnen en tegelijkertijd aangeven wat de grenzen zijn
Dit denken de schoolleiders Wat moet(en) diegene(n) doen en waarom? Probleem: school heeft te onduidelijke opdracht gegeven (n=20) 1. Afspraken over verwachtingen van het beleidsplan maken: wanneer Wat moet er gebeuren? kunnen we tevreden zijn? Teamleider houdt startgesprek (brainstorm) met de betrokken docenten om de doelen (en daarmee de kaders) bij de betrokken docenten helder te krijgen, waar vanuit men weer verder kan. 2. Schoolleiding moet richting aangeven 3. Beide Waarom? partijen zijn gezamenlijk verantwoordelijk: samen de kaders verkennen in een gesprek Het betreft zijn/haar afdeling, waarvoor nu beleidslijnen worden uitgezet. fijn om dan betrokken te worden door de uitvoerenden. 4. Visie beleidsplannen afstemmen met schoolvisie 5. (Vragen naar) ondersteuning leraren van schoolleiding 6. Ruimte ontstaat bij de gratie van grenzen: docenten vertrouwen geven dat ze dit kunnen en tegelijkertijd aangeven wat de grenzen zijn
Discussiepunten - Schoolleiders zien verschillende dilemma s in dezelfde situatie. - Verschil in verantwoordelijkheden die bij school-teamsectieleiders liggen - afspraken maken over contested zone?
In dialoog gaan, maar hoe? Wat is de droom? Wat is de weg? Wat zijn uw (succesvolle) praktijken? Wat levert het dan op als we dat doen? www.professioneleruimte.info