muurschildering De Kamers een kunstproject in 213 dagen
voorwoord De Kamers is niet bijzonder omdat prinses Máxima langskwam, maar prinses Máxima kwam langs omdat De Kamers zo bijzonder is. Vathorst: een wereld van verschil. Wie over de A1 langs het bekende bord over onze nieuwste wijk rijdt, leest deze pakkende slogan. Wie de wijk eenmaal binnenkomt en met de bewoners praat, weet dat het wáár is. Kwaliteit en vernieuwing zijn de basis voor de duizenden woningen die verrijzen. En naast die huizen zijn er initiatieven die zorgen dat in Vathorst ontspanning en inspiratie te vinden. Kunst en cultuur zijn belangrijke pijlers. De Kamers is een initiatief dat ontstaan is bij geïnspireerde en betrokken mensen. Het gebouw dat er staat en de activiteiten die er plaatsvinden, tonen de kracht die dat oplevert. De schilderingen op de gevelpanelen geven De Kamers de uitstraling die het verdient: opvallend en kleurrijk. De wijze waarop dat gebeurd is, sluit aan bij een belangrijk doel van cultuur: ontmoeting tussen mensen en het samenbrengen van verschillende perspectieven. De betrokken inzet van allerlei groepen heeft de schildering extra kleurrijk gemaakt. Vathorst is een wereld van verschil. De Kamers draagt daar in belangrijke mate aan bij. Hartelijke groet! Albertine van Vliet-Kuiper, burgemeester 3
inhoud 3 voorwoord 7 de Kamers 11 stichting Jonge Kunst 13 gevelschildering 16 Constantin Duca 19 Gonneke de Haan 20 de opdracht 21 het ontwerpproces 4 23 de workshops 5 35 het resultaat
de kamers In de Vinex-wijk Vathorst bij Amersfoort staat cultuurhuis De Kamers. Met een eetkamer, filmkamer, theaterkamer en andere kamers biedt De Kamers ruimte aan uiteenlopende voorstellingen, cursussen, feesten, binnen- en buitenevenementen. Kern van het initiatief is de huiskamer, een hangplek voor de buurt, gastvrij en voor iedereen. De Kamers wil de samenhang in de nieuwe wijk bevorderen door culturele ontmoeting, inspiratie, rust en expressie. De Kamers is een particulier initiatief en werkt samen met andere organisaties, scholen, de bibliotheek, musea, bedrijven, de gemeente, etc. Het gebouw is ontworpen door Korteknie Stuhlmacher Architecten en in 2006/2007 gebouwd. Het bestaat uit verschillende kubusvormen die met hout zijn bekleed. Het hout zorgt voor een prettige, rustige uitstraling en de ruimtes ogen hoog en licht. 6 7
8 9
stichting jonge kunst 10 Stichting Jonge Kunst ondersteunt jonge kunstenaars bij hun professionele ontwikkeling. Jonge Kunst doet dat door een platform te bieden voor uitwisseling, ervaring, experiment, kennisoverdracht, meningvorming en samenwerking. Zowel met andere jonge kunstenaars als met meer ervaren, vernieuwende kunstenaars in binnen- en buitenland. Met de stad Amersfoort als podium. 11
gevelschildering In 2006 heeft De Kamers Stichting Jonge Kunst gevraagd jonge kunstenaars voor te dragen en deze te vragen een concept te bedenken voor de houtvezel-cementplaten aan de buitenzijde van het gebouw. Daarop zijn 2 kunstenaars geselecteerd die een plan bedachten voor de 300m2 gevelplaten. Constantin Duca (Bistrita, Roemenië 1979) en Gonneke de Haan (Eindhoven, 1978) werkten hun plan uit en van september 2007 tot december 2007 zijn de panelen met andere kunstenaars, omwonenden en bezoekers beschilderd. Stichting Jonge Kunst zorgde tijdens het traject waar nodig voor coaching en begeleiding. H.K.H. Prinses Máxima zette als openingshandeling op 3 september 2007 de eerste penseelstreek. 12 13 In de komende jaren zullen de gevelplaten steeds weer opnieuw beschilderd worden waardoor het uiterlijk van het gebouw zich blijft ontwikkelen. In dit boekje vindt u een beeldverslag van de activiteiten rondom de schilderingen tot begin 2008.
14 15
constantin duca Constantin Duca (Britstrita Roemenie, 1979) volgde een kunstopleiding in Oradea. In 2002 kwam hij naar Nederland om aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht te gaan studeren. In 2006 studeerde hij af in de richting autonoom schilderen. Naast zijn schilderwerk geeft hij les en workshops aan particulieren, scholen, instellingen en bedrijven. Tevens is hij bezig met het ontwikkelen van een mobiele galerie. In zijn werk staat de mens centraal. Hij gaat regelmatig terug naar Roemenië om foto s te maken van mensen in straten en op markten. Deze mensen gebruikt hij in zijn schilderijen. In augustus 2007 werkte hij mee aan Voice of Image in Utrecht. Zijn werk is te zien op www.constantinduca.com. 16 17
gonneke de haan Gonneke de Haan (Eindhoven, 1978) is in 2003 afgestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht in de richting scenografie. Vanaf 2004 werkt zij als autonoom schilder. Daarbij geeft ze les aan diverse kunstinstellingen en verzorgt ze workshops aan scholen en bedrijven. Gonneke schildert voornamelijk oude mensen. Confronterende portetten van geëmotioneerde mensen die je recht aankijken. Gonneke: Ik probeer de mensen figuurlijk en soms letterlijk zo naakt mogelijk te schilderen, zodat je als het ware recht in hun wezen naar binnen kijkt. Ze exposeerde ondermeer in Amersfoort, Utrecht, Amsterdam en Den Haag. In 2006 werd zij genomineerd voor de MS Research Kunstprijs. Na 2007 werkt ze aan een langdurig project met museum Flehite in het kader van het 750 jarig bestaan van de stad Amersfoort. Haar werk is te zien op www.gonnekedehaan.nl 18 19
de opdracht het ontwerpproces In de opdracht werd gevraagd om het thema geluk als uitgangspunt te nemen. En om zoveel mogelijk bezoekers van De Kamers, wijkbewoners, organisaties en groepen te betrekken. De centrale vraag voor de kunstenaars was: Wat is geluk en hoe verbeeld je het? In enkele gespreksrondes en brainstormsessies werden verschillende kernwoorden verzameld die de ingrediënten van geluk kunnen vormen. De kernwoorden waren: delen, vriendschap, geborgenheid, vrijheid, liefde, dierbaren, genieten, ruimte, expressie, gezondheid, feest en gezelligheid. Aan de hand van deze kernwoorden werden idee- en vormschetsen gemaakt. Deze vormden het uitgangspunt bij het bedenken van verschillende workshops. Na bespreking vroeg de directie van De Kamers al deze workshops uit te gaan voeren. 20 21
de workshops De volgende workshops zijn georganiseerd: Het maken van een Gelukscollage Kunstenaars zochten met deelnemers in tijdschriften, foto s en kaarten naar afbeeldingen die voor hen een afspiegeling waren van geluk. Deze afbeeldingen zijn groot op de muur geschilderd, waarbij soms de verhoudingen en de logica werden veranderd. Dans en expressie workshop Met jongeren zijn breakdancehoudingen tegen de muur van het theater uitgevoerd. Deze houdingen zijn direct met potlood vastgelegd op de muur en vervolgens ingeschilderd. Zo ontstond er opeenvolging van dynamisch dansende figuren. Doorgeven van een gelukssymbool Ook bij deze workshop zijn omtrekken van deelnemers geschilderd. Zodanig dat met voet, hoofd of arm een voorwerp aan de volgende persoon kon worden doorgegeven. Vervolgens schilderden deelnemers een voorwerp dat voor hen geluk symboliseerde. Muzieknoten schilderen Met kinderen zijn op de buitenwand van het theater muzieknoten geschilderd. De kinderen schilderden in deze noten hun lievelingsdier. 22 23
Schilderen op muziek Op de theaterwand schilderde een groep Roemeense immigranten op en over muziek. Je mooiste filmmoment Twee groepen kinderen schilderden in een grote filmrol op de muur het mooiste filmbeeld dat ze ooit gezien hadden of konden bedenken. De tropische zee Diverse groepen schilderden op de buitenzijde van het restaurant een heldere, kleurige zee met mooie vissen en andere zeebeesten. Daarmee werd de link gelegd van mooie natuur naar het genieten van lekker eten. Diverse andere kunstenaars hebben gedurende het project meegewerkt, waardoor er verrassende schilderingen op de muur zijn ontstaan. Tegelijkertijd is er door verschillende kunstenaars juist ook gewerkt aan de verbinding van losse delen, zodat er meer eenheid ontstond. 24 25
26 27
28 29
30 31
32 33
het resultaat 34 35
36 37
38 39
40 41
42 43
Teksten Gonneke de Haan Druk? colofon Ontwerp Robbert Kamphuis Fotografie Robbert Kamphuis (pag 18, 35, 38 t/m 44), Stefan Müller/ Korteknie Stuhlmacher Architecten (pag 6,8, 12), Wil Groenhuijsen (pag 14, 15), Gonneke de Haan (pag 25, 26, 29, 30, 31, 38) en Constantin Duca (pag 9, 17, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 31, 33, 46). Met dank aan Jan van der Meulen, Jos van Oord, Krijnie Beyen, Freek Abma, Karin Zwiggelaar, Ron Jagers, Angela Manders, Chantal Venema, Paula Kleisen, Gerrit Gelderbloem, Korteknie-Stulhmacher architecten, Burgemeester Albertine van Vliet- Kuiper, Stichting Jonge Kunst, Plaatleverancier? Boesner? Lascaux? Drukker? Gemeente Amersfoort? 2008 44 45
46