Departement Lerarenopleiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Opleidingsgids eerste opleidingsfase 2011 2012 talent@work Departement Lerarenopleiding KHBO Campus Brugge Xaverianenstraat 10 B-8200 Brugge (Sint-Michiels)
Beste student(e) In deze bundel vind je informatie over de opleiding waarvoor je gekozen hebt. In de lerarenopleiding krijg je de begeleiding en de ondersteuning om een goed leraar te worden. Daarom wil onze opleiding studentgericht en beroepsgericht zijn. Wij willen je vormen zodat je de basiscompetenties van een leraar verwerft. Dit zijn de vaardigheden, de kennis en de attitudes waarover iedere afgestudeerde moet beschikken om op een volwaardige manier als beginnend leraar te fungeren. Bij de aanvang van het academiejaar is het belangrijk om kennis te nemen van het Onderwijs- en reglement van de KHBO. In de opleidingsgids vind je een gedetailleerde beschrijving van de opleidingsonderdelen en de onderwijsleeractiviteiten (titularis, docent, aantal contacturen, studiepunten en studieomvang, studiemateriaal, s en vorm ). Dit geeft je een goed beeld van de doelstellingen, inhoud, werkvormen en evaluatie verbonden aan ieder opleidings. De stageafspraken vind je in de praktijkgids. Je vindt al deze teksten en documenten op TOLEDO en op de KHBO-webstek. Als student willen we je de nodige voorzieningen aanbieden. Er is een uitgebreide bibliotheek, er zijn computerlokalen en er is de ACCO-shop. De ACCO-shop levert kant en klare cursussen en boeken en studiematerialen. Je kan met je laptop draadloos op het internet in de bibliotheek en op andere werkplekken. Er is een studie- en trajectbegeleider (Amélie Fauquant), een opleidingshoofd (Griet Grymonpon), een ombudspersoon (Elly Verstraete) en een vertrouwenspersoon (Michel Maricau). De studie- en trajectbegeleider helpt je studietraject op te stellen (vrijstellingen, volgtijdelijkheid ), faciliteiten aan te vragen als je een functiebeperking hebt (b.v. dyslexie) of topsporter bent. De studie- en trajectbegeleider geeft ook advies over studiemethodiek en bij eventuele heroriëntering. Voor alle vragen rond stage, onderwijsorganisatie enz. kan je terecht bij het opleidingshoofd. Tijdens het academiejaar en zeker rond de s is de ombudspersoon het aanspreekpunt voor alle vragen met betrekking tot s (b.v. je wordt ziek tijdens de s, je komt te laat op een, je twijfelt of je nog zou afleggen ) of aanhoudende moeilijkheden. Het hele jaar door is er ook een vertrouwenspersoon beschikbaar voor meer persoonlijke problemen (b.v. je voelt je onheus behandeld, je ervaart pestgedrag of je wordt lastig gevallen ). Je kan eventueel ook terecht, als al deze mensen je niet kunnen helpen, bij het departementshoofd. Er zijn sociale voorzieningen voor studenten (STUVO). Bij STUVO kan je terecht voor sociale, psychologische en financiële hulp als je in de problemen komt. Over al deze voorzieningen word je bij de start van het academiejaar en/of in de loop van je studieloopbaan uitvoerig geïnformeerd (o.a. via de informatie die je vindt in deze opleidingsgids). We hopen dat je met deze opleidingsgids een duidelijk beeld krijgt van het aanbod en de werking van onze lerarenopleiding en de KHBO. Griet Grymonpon Opleidingshoofd Johan L. Vanderhoeven Departementshoofd
Opleidingsgids 2011-2012 lerarenopleiding secundair onderwijs eerste opleidingsfase 2
Beste student(e) Deze opleidingsgids beschrijft volgens een vast schema alle opleidingsonderdelen en onderwijsactiviteiten van deze opleiding. Eerst wordt een overzicht gegeven van de competenties van de opleiding in een competentieprofiel. Daarna volgen per opleidingsfase het opleidingsprogramma en de afzonderlijke ECTS-fiches van de opleidingsonderdelen van deze opleiding. Alle opleidingen van de KHBO kiezen voor 'competentiegericht onderwijs'. Een competentie is het geheel van kennis, vaardigheden en attitudes die de student/de beginnende beroepsbeoefenaar toepast om goed te functioneren in zijn functie. Competentiegericht onderwijs - of het nu gaat om algemene competenties als communicatievaardigheden of specifieke beroepsgerichte competenties - staat bij de KHBO borg voor een opleiding met nadien een toekomst op de arbeidsmarkt. Meer informatie over competentiegericht onderwijs vind je op onze website. Het opleidingsprogramma geeft een overzicht van de opleidingsonderdelen. Per opleidings vind je zo het aantal studiepunten en de totale studietijd die daaraan gekoppeld is. Studietijd is de totale tijd die een student gemiddeld aan dit vak besteedt en valt uiteen in college-uren (CO), Toepassingen en begeleiding (T/B) en Zelfstandig werk (ZW). College-uren zijn het aantal uren gedoceerde theorie per jaar, toepassingen en begeleiding het aantal uren begeleide praktijkoefeningen en studiebegeleiding per jaar en zelfstandig werk is de geschatte tijd die de student buiten de college-uren, begeleide praktijkoefeningen en studiebegeleiding per jaar besteedt aan dit vak. Dan zijn er nog de ECTS-fiches van de opleidingsonderdelen. In deze fiches vind je een gedetailleerde beschrijving van de opleidingsonderdelen en onderwijsleeractiviteiten. Elke fiche heeft een hoofding en is dan opgebouwd uit dezelfde rubrieken. In de hoofding vind je volgende vaste gegevens: Code Code van dit opleidings Opleiding Volledige en correcte benaming van de opleiding Opleidingsfase Fase waarin het opleidings zich situeert: 1, 2 of 3 Semester Semester waarin het opleidings zich situeert: 1, 2 of 1+2 Studiepunten X aantal studiepunten gekoppeld aan het opleidings Contacturen x weken van x u contactonderwijs of een andere onderwijsvorm Titularis Voornaam Naam van de coördinerende docent van het opleidings Docent(en) Voornaam Naam van de betrokken docenten van het opleidings Onderwijstaal Nederlands Spaans Frans Engels Niveau Er zijn drie niveaus die gehanteerd worden: inleidend, uitdiepend en gespecialiseerd. Type Een opleiding kan verplicht zijn binnen de gekozen opleiding (verplicht opleidings) of het kan deel uitmaken van een keuzepakket (keuzeopleidings). Volgtijdelijkheid Er zijn drie soorten volgtijdelijkheid: strenge volgtijdelijkheid, soepele volgtijdelijkheid en gelijktijdigheid. Tolerantie Een opleidings is tolereerbaar of niet tolereerbaar. Examencontract Mogelijk Niet mogelijk De rubrieken geven je een goed beeld van de competenties, doelen, inhoud, onderwijsvorm, studiemateriaal, evaluatie en bijzondere bepalingen verbonden aan ieder(e) opleidings/onderwijsleeractiviteit. Opleidingsgids 2011-2012 lerarenopleiding secundair onderwijs eerste opleidingsfase 3
Hoe bladeren door deze gids? Je kan makkelijker navigeren door deze opleidingsgids dankzij de inhoudstafel, bladwijzers en de optie zoeken. De inhoudstafel Bladwijzers Titelpagina Inhoudstafel De inhoudstafel vind je terug één pagina na de titelpagina. Je vindt er de titel en daarnaast het paginanummer van verschillende rubrieken en ECTS-fiches terug. Hier kan je vrij op elke titel klikken (linkermuisklik) en je komt dan onmiddellijk op de door jou gekozen pagina terecht. Bladwijzers Voor het gebruiksgemak kan je in deze opleidingsgids navigeren via bladwijzers. Als je de pdf opent kan het dat de bladwijzers verborgen zijn. Om ze zichtbaar te maken kan je met een linkermuisklik dit icoon aanklikken aan de linkerkant van je scherm. Daarna verschijnen in de linkermarge de titels van de rubrieken en de ECTS-fiches. Klik (linkermuisklik) op de te raadplegen rubriek/ectsfiche en je gaat dan met een bladwijzerkoppeling naar de gewenste positie. Bladwijzers Optie zoeken Je kan in het vak zoeken gaan staan met de muisaanwijzer en eenmaal klikken met de linkermuisklik. Nu kan je een gewenste zoekterm intypen. Je kan dan met de entertoets (returntoets) bevestigen en je komt automatisch bij de door jou ingegeven term uit. Opgelet: het kan zijn dat je term meerdere malen voorkomt in het document. Telkens je op de entertoets tikt dan kom je bij de volgende hit. Opleidingsgids 2011-2012 lerarenopleiding secundair onderwijs eerste opleidingsfase 4
OPLEIDINGSGIDS 1 BASO INHOUDSTAFEL 1 Opleidingsgids 2011-2012 Algemene bepalingen... 7 2 Vastgelegde strenge en aanbevolen volgtijdelijkheden in BASO 2011-2012... 23 2.1 Verplichte volgtijdelijkheid...23 2.2 Aanbevolen volgtijdelijkheid...23 2.3 Verplicht vrijwillige stage...23 3 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs... 25 4 Attitudes... 29 5 Opleidingsprogramma eerste opleidingsfase... 31 6 Opleidingsonderdelen... 35 6.1 Religie, zingeving en levensbeschouwing 1...35 6.2 Communicatieve vaardigheden 1...38 6.3 Agogische vaardigheden 1...42 6.4 Didactiek 1...46 6.5 Psychologie...49 6.6 Didactisch atelier secundair onderwijs...51 6.7 Vakoverschrijdend werken 1...54 6.8 Kunstbeschouwing: beeldende kunst...57 6.9 Stage: secundair onderwijs 1...60 6.10 Globale keuzeoptie: aardrijkskunde...64 6.10.1 Aardrijkskunde: vakinhoud 1...64 6.10.2 Aardrijkskunde: vakdidactiek 1...67 6.11 Globale keuzeoptie: biologie/ natuurwetenschappen...70 6.11.1 Biologie: vakinhoud 1...70 6.11.2 Biologie: vakdidactiek 1...73 6.11.3 Natuurwetenschappen 1...76 6.11.4 Wetenschappelijk project...79 6.12 Globale keuzeoptie: economie...82 6.12.1 Economie: vakinhoud 1...82 6.12.2 Economie: vakdidactiek 1...85 6.13 Globale keuzeoptie: elektriciteit...88 6.13.1 Elektriciteit: vakinhoud 1...88 Elektriciteit en technologie 1...88 Tekenen en technieken elektriciteit 1...91 6.13.2 Elektriciteit: atelier 1...94 6.13.3 Elektriciteit: vakdidactiek 1...97 6.14 Globale keuzeoptie: Engels... 100 6.14.1 Engels: vakinhoud 1... 100 6.14.2 Engels: vakdidactiek 1... 105 6.15 Globale keuzeoptie: Frans... 108 6.15.1 Frans: vakinhoud 1... 108 6.15.2 Frans: vakdidactiek 1... 113 6.16 Globale keuzeoptie: fysica/ natuurwetenschappen... 115 6.16.1 Fysica: vakinhoud 1... 115 6.16.2 Fysica: vakdidactiek 1... 118 Opleidingsgids 2011-2012 lerarenopleiding secundair onderwijs eerste opleidingsfase 5
6.16.3 Natuurwetenschappen 1... 121 6.16.4 Wetenschappelijk project... 124 6.17 Globale keuzeoptie: geschiedenis... 127 6.17.1 Geschiedenis: vakinhoud 1... 127 6.17.2 Geschiedenis: vakdidactiek 1... 130 6.18 Globale keuzeoptie: informatica... 133 6.18.1 Informatica: vakinhoud 1... 133 6.18.2 Informatica: vakdidactiek 1... 137 6.19 Globale keuzeoptie: katholieke godsdienst... 140 6.19.1 Katholieke godsdienst: vakinhoud 1... 140 6.19.2 Katholieke godsdienst: vakdidactiek 1... 144 6.20 Globale keuzeoptie: mechanica... 148 6.20.1 Mechanica: vakinhoud 1... 148 Mechanica en technologie 1... 148 Tekenen en technieken mechanica 1... 151 6.20.2 Mechanica: atelier 1... 154 6.20.3 Mechanica: vakdidactiek 1... 157 6.21 Globale keuzeoptie: Nederlands... 161 6.21.1 Nederlands: vakinhoud 1... 161 6.21.2 Nederlands: vakdidactiek 1... 165 6.22 Globale keuzeoptie: plastische opvoeding... 168 6.22.1 Plastische opvoeding: vakinhoud 1... 168 6.22.2 Plastische opvoeding: vakdidactiek 1... 172 6.23 Globale keuzeoptie: project algemene vakken... 175 6.23.1 Project algemene vakken: vakinhoud 1... 175 6.23.2 Project algemene vakken: vakdidactiek 1... 179 6.24 Globale keuzeoptie: project kunstvakken... 181 6.24.1 Kunstbeschouwing: beeldende kunst, theater, woord en dans... 181 6.24.2 Kunstprojecten 1... 184 6.24.3 Project kunstvakken: vakdidactiek 1... 188 6.25 Globale keuzeoptie: technologische opvoeding/ techniek... 192 6.25.1 Technologische opvoeding: vakinhoud 1... 192 6.25.2 Technologische opvoeding: vakdidactiek 1... 196 6.26 Globale keuzeoptie: wiskunde... 199 6.26.1 Wiskunde: vakinhoud 1... 199 6.26.2 Wiskunde: vakdidactiek 1... 201 Opleidingsgids 2011-2012 lerarenopleiding secundair onderwijs eerste opleidingsfase 6
1 Opleidingsgids 2011-2012 Algemene bepalingen Deze algemene bepalingen van de opleidingsgids hebben tot doel de student wegwijs te maken in de Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende, het Departement Lerarenopleiding, de eigen opleiding, de organisatie en praktische schikkingen, en de rechten en plichten van de student en van de hogeschool. Deze algemene bepalingen maken deel uit van de opleidingsgids en zijn bindend voor alle studenten van het Departement Lerarenopleiding. 1. De KHBO en het Departement Lerarenopleiding De Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende (KHBO) bestaat uit vier departementen: Gezondheidszorg; Handelswetenschappen en Bedrijfskunde; Industriële Wetenschappen en Technologie; Lerarenopleiding. Samen met de departementen Handelswetenschappen en Bedrijfskunde en Gezondheidszorg en de centrale administratie van de hogeschool is het departement Lerarenopleiding gehuisvest op de Campus Brugge, Xaverianenstraat 10, 8200 Brugge (Sint-Michiels). 2. De opleidingen binnen het departement Lerarenopleiding Het Departement Lerarenopleiding van de KHBO telt volgende opleidingen in het studiegebied Onderwijs: Professionele Bachelors (geïntegreerde lerarenopleiding): de opleiding Bachelor in het Onderwijs: kleuteronderwijs; de opleiding Bachelor in het Onderwijs: lager onderwijs (dagopleiding); de opleiding Bachelor in het Onderwijs: lager onderwijs (avondopleiding); de opleiding Bachelor in het Onderwijs: secundair onderwijs; Voortgezette opleidingen (BaNaBa of Bachelor Na Bachelor): Bachelor in Zorgverbreding en Remediërend Leren. Diploma van leraar (specifieke lerarenopleiding gericht op het secundair onderwijs): - diploma van leraar (i.s.m. CVO VTI Brugge). Permanente vorming: postgraduaat taakleraar: zorg om het individuele kind; postgraduaten ICT-coördinator, mentor in het onderwijs, supervisor in het onderwijs, chemie, beeldende vorming i.s.m. KATHO, K.U.Leuven, CVO VIVO Kortrijk, CVO VTI Brugge en Eekhoutcentrum; posthogeschoolvormingen van het Spellenarchief; nascholing i.s.m. Eekhoutcentrum. Opleidingsgids 2011-2012 lerarenopleiding secundair onderwijs eerste opleidingsfase 7
3. KHBO Campus Brugge De opleidingen van het Departement Lerarenopleiding zijn gehuisvest op de Campus Brugge van de KHBO, Xaverianenstraat 10, 8200 (Brugge) Sint-Michiels. Algemeen telefoonnummer: 050 30 51 00 Algemeen faxnummer: 050 30 51 01 De brievenbus van de campus bevindt zich in de Xaverianenstraat, aan de straatkant. 3.1. Openingsuren campus De campus is maandag - vrijdag open van 8 tot 21.30 uur en zaterdag van 8 tot 17 uur. 3.2. Receptie Voor alle algemene vragen/informatie over de dagelijkse werking van de campus en voor algemene administratieve dienstverlening (sleutel praktijklokaal, verloren voorwerpen, verzekeringsdocumenten, info over afwezigheid van een docent, parkeerkaart voor minder-validen, ) kan je terecht bij de receptie op het gelijkvloers van de Campus. De receptie is open maandag - vrijdag van 8 tot 18 uur, op dinsdag tot 18.30 uur (o.a. voor de avondopleiding van het departement). 3.3. Studentenadministratie Studenten kunnen met alle vragen en formaliteiten in verband met hun administratief dossier (van inschrijving tot diploma) terecht bij de Studentenadministratie in lokaal A004. Bij de Studentenadministratie moet je ook zijn om allerhande documenten af te halen (rapport, diploma, VDAB-attest, inschrijvingsattest, studiecontract, studentenkaart, document verminderd inschrijvingsgeld, ) of af te geven (documenten kinderbijslag, ziektebriefje, herinschrijvingsformulier voor derde periode of volgend academiejaar, eindwerk, ), uit te schrijven of rekeningen te betalen. De Studentenadministratie is open maandag - vrijdag van 8 uur tot 17.30 uur. De studenten van de avondopleiding kunnen op dinsdag terecht aan de receptie tot 18.30 uur. 3.4. Veiligheid Het EHBO-lokaal bevindt zich op het gelijkvloers: lokaal B003. In het gebouw van de Campus Sint-Michiel is er een absoluut rookverbod. Overtreders worden opgespoord met het oog op maximale brandveiligheid. Roken op de campus is alleen toegestaan buiten onder de luifel naast de ingang kant Expresweg. Tweemaal per academiejaar wordt een evacuatie van het gebouw georganiseerd. De hoofdbedoeling is het inoefenen van een ordelijke, snelle evacuatie om paniek te vermijden in noodgevallen. Belangrijk is het herkennen van het alarmsignaal, het leren kennen van de evacuatiewegen en uitgangen, en het kennen van de verzamelplaats. De nooduitgangen en -trappen mogen enkel in noodgeval gebruikt worden. Het is streng verboden een nooduitgang als gewone uitgang te gebruiken. Opleidingsgids 2011-2012 lerarenopleiding secundair onderwijs eerste opleidingsfase 8
3.5. Lokalen Alle lokalen van de KHBO Campus Brugge hebben een nummer. De nummering volgt een vaste logica. De letter geeft het blok aan, het eerste cijfer de verdieping, en het tweede en derde cijfer het lokaal. Een voorbeeld : lokaal A204 bevindt zich op de tweede verdieping van het A-blok. In de klaslokalen wordt niet gegeten of gedronken. Wie een lokaal wil reserveren, bijvoorbeeld in de bibliotheek, vraagt dit tijdig via e-mail aan bij de dienst Roostering : ler.lessenroosters@khbo.be Vermeld daarbij duidelijk je naam, je opleiding en klasgroep, het moment waarop en de reden waarvoor je een lokaal wenst (dag, begin- en einduur), en de grootte van de groep waarvoor je het lokaal vraagt. 3.6. ICT Je vindt de dienst ICTS in lokaal B101, op de 1ste verdieping van blok B. Bij technische problemen met pc s, laptops en printers die eigendom zijn van de KHBO, kan je terecht aan de balie naast lokaal B101. Alle informatie en handleidingen vind je op http://www.khbo.be/studenten/handleidingen en http://www.khbo.be/65 Op alle voor de studenten toegankelijke plaatsen binnen het campusgebouw kan draadloos worden gesurft. Op heel wat plaatsen is er stroomvoorziening voor laptops. 3.7. Kopiëren Op de campus zijn op 3 plaatsen kopiemachines ter beschikking : in het Atrium: 1 grootvolumeprinter op niveau 1 in de bibliotheek: op niveau D1 (D108: 1 grootvolumeprinter en 1 kleinere printer) en D2 (D204: 1 grootvolumeprinter en 1 kleinere printer) De grootvolumeprinters bieden ook de mogelijkheid om naar je eigen USB-stick te scannen en vanaf je USB-stick te printen, en je kan er ook klasdrukwerk op printen. Vanop je laptop kan je ook draadloos printopdrachten naar de grootvolumeprinters sturen. Er kan enkel gekopieerd en gescand worden met kopiekaarten die in de Campusshop te koop zijn. Ze hebben een volume van 100, 300 of 500 kopies. Een kaart voor 100 kopies kost 5. Als het papier op is, meld je dit aan de Campusshop, eventueel aan de receptie of de balie van de bibliotheek. De medewerkers van de receptie of de bibliotheek roepen de medewerkers van de Campusshop op als deze gesloten is. Kleurkopies kun je laten maken in de Campusshop. 3.8. Multimedia Studenten kunnen multimedia ontlenen voor projecten, stageopdrachten, enz. via het ICTS-loket in lokaal B101. Aan hetzelfde loket kan je ook terecht met ICT-problemen in relatie tot de infrastructuur van de KHBO (niet voor herstellingen aan je persoonlijke laptop). Voor ondersteuning bij het werken met media kan je ook terecht bij de ICTOcoaches (lokaal B102). Opleidingsgids 2011-2012 lerarenopleiding secundair onderwijs eerste opleidingsfase 9
3.9. Campusshop De Campusshop op het gelijkvloers rechtover blok B wordt uitgebaat door Acco. Hij is maandag tot vrijdag open : tussen 8 en 10 uur tussen 11.30 en 13.45 uur tussen 14.45 en 17.00 uur gesloten tijdens de schoolvakanties. In de Campusshop kun je terecht voor de aankoop van handboeken en syllabi, de tienrittenkaart van De Lijn, kopiekaarten, opleidingsgebonden materiaal (bijv. schorten, stagemappen ) en klein kantoormateriaal. 3.10. Werk- en zithoeken In het Atrium zijn er, gespreid over de verdiepingen, twaalf werk- en zithoeken met tafels voor de studenten, samen goed voor 200 zitplaatsen. Op al die plaatsen is er stroomvoorziening voor laptops. 3.11. Informatieberichten voor studenten Dringende boodschappen, onverwachte wijzigingen worden aangekondigd via monitoren in het Atrium. 3.12. Eten en drinken Onder de auditoria Montanus en Laurin bevindt zich de cafetaria met 500 zitplaatsen. 's Morgens is de cafetaria vanaf 8 uur open met een aanbod van koffiekoeken. In de loop van de voormiddag zijn er ook broodjes te koop. s Middags kan je er tot 14 uur terecht voor een ruim aanbod van onder meer een warme dagschotel, pasta, frietjes, snacks, broodjes, slaatjes en vegetarische schotels. (Deze openingsuren kunnen desgevallend aangepast worden in de loop van het jaar.) Je kan er betalen met cash geld of Proton. Je kan je bankkaart trouwens steeds met Proton opladen bij de bankautomaat op onze campus. De catering is uitbesteed aan Sodexo. De prijzen zijn bijzonder studentvriendelijk. Ook wanneer de keuken niet open is, kan men in de cafetaria toch terecht bij de automaten met drank en versnaperingen. Ook in het Atrium (gelijkvloers) vind je zo'n automaten. 3.13. Vestiaire De niet-bewaakte vestiaire op het gelijkvloers is enkel bestemd voor de (externe) bezoekers van de auditoria. 3.14. Postvakjes docenten Alle individuele post voor docenten kan men kwijt in de postvakjes voor docenten op de gelijkvloerse verdieping van het Atrium. 3.15. Netheid Elke student is mee verantwoordelijk voor de onderwijsomgeving. Onder meer uit respect voor het onderhoudspersoneel wordt verwacht dat iedereen de lokalen, gangen Opleidingsgids 2011-2012 lerarenopleiding secundair onderwijs eerste opleidingsfase 10
en het sanitair net houdt en de tafels in de eetzaal, de cafetaria, het Atrium en de terrassen afruimt. We respecteren het selectief inzamelen van het afval. In geen enkel onderwijslokaal noch in de bibliotheek wordt er gegeten, gedronken of kauwgom gebruikt. Wie schade toebrengt aan meubilair en materiaal, zal deze moeten vergoeden. Wie een vals alarm veroorzaakt, betaalt een schadevergoeding. 4. Bibliotheek De bibliotheek telt ruim 300 werkplekken. Er zijn een 50 pc s (met internettoegang, Officetoepassingen en specifieke educatieve software) beschikbaar voor vrij gebruik door studenten die niet over een eigen laptop beschikken. Deze pc's zijn bestemd voor studiedoeleinden, niét voor spelletjes of het raadplegen van sociaalnetwerksites. Er zijn voldoende stroomaansluitingen voor laptops, en in de hele bibliotheek is er draadloos toegang tot het internet. De collectie is elektronisch beveiligd. Er zijn ook lokalen voor groepswerk, faciliteiten om te kopiëren en lamineren, en een zithoek waar binnen- en buitenlandse kranten en tijdschriften ter beschikking liggen. De lokalen voor groepswerk kunnen vooraf gereserveerd worden via de dienst Roostering en lokalenbeheer (via mail aanvragen bij ler.lessenroosters@khbo.be). De gebruikers moeten de studieatmosfeer respecteren: luidruchtige gesprekken en telefoneren zijn verboden. Zet je gsm in de bibliotheek minstens op "stil". De Libiscataloog kun je overal raadplegen, ook buiten de KHBO. De digitale bibliografische databanken kunnen geraadpleegd worden vanaf elke pc op de nieuwe campus en vanaf elke laptop die aangesloten is op een hotspot op de nieuwe campus. Voor een volledig overzicht, zie www.khbo.be/bib of het tabblad Bibliotheek op Toledo. Studenten kunnen gratis boeken en eindwerken ontlenen voor een periode van 21 dagen. Deze periode kan tweemaal verlengd worden, eventueel ook via de webpagina van de bibliotheek. Naslagwerken kunnen niet ontleend worden. Ook vaktijdschriften moeten ter plaatse geraadpleegd worden. In alle opleidingen van het Departement Lerarenopleiding worden studenten ingeleid in het opzoeken en verwerken van wetenschappelijke literatuur en in het gebruik van de bibliotheek. De bibliothecarissen en de bibliotheekmedewerkers geven graag uitleg en ondersteuning. 4.1. Openingstijden bibliotheek 31 augustus - 25 juni maandag, dinsdag, woensdag en donderdag: 8-19 uur vrijdag: 8-18 uur. Voor de studenten van het avondonderwijs worden uitsluitend op tijdige vraag van de betrokken docenten enkele avondopeningen (tot 21 uur) georganiseerd. Herfst-, krokus- en paasvakantie maandag - vrijdag: 9-17 uur Kerstvakantie en wettelijke feestdagen: gesloten Opleidingsgids 2011-2012 lerarenopleiding secundair onderwijs eerste opleidingsfase 11
Zomervakantie 27 juni - 8 juli en 16-26 augustus: maandag - vrijdag: 9-17 uur 10 juli - 15 augustus: gesloten Verdere informatie over de bib vind je op www.khbo.be/bib. 5. Inschrijven en studiegeld Een student schrijft zich bij voorkeur in voor het begin van het academiejaar en uiterlijk op 31 oktober voor een opleiding, en uiterlijk op 28 februari voor een opleidings dat pas start in het tweede semester. Alle informatie over inschrijven, toelatingsvoorwaarden, studiegelden en de vaststelling van het studieprogramma van de individuele student is opgenomen in het Onderwijs- en Examenreglement van de KHBO. Dat kan geraadpleegd worden op en gedownloaded van zowel de KHBO-website als Toledo. Een student kan slechts deelnemen aan de s als hij het studiegeld en de verschuldigde studiekosten betaald heeft of daarover een regeling heeft getroffen met STUVO-KHBO. Zoniet worden de eventueel reeds behaalde resultaten als niet bestaande beschouwd en ontvangt de student geen creditbewijs voor de betrokken opleidingsonderdelen. Apart inschrijven voor de s van de eerste en de tweede periode is niet nodig, door zijn inschrijving voor het academiejaar wordt de student immers geacht deel te nemen aan alle s van de eerste en tweede periode. Voor alle s van de derde periode dient wel apart ingeschreven. Deze inschrijving is gratis maar moet wel uiterlijk op maandag 4 juli 2011 gebeuren. Wie dan niet ingeschreven is, kan niet deelnemen aan de s van de derde periode. Inschrijven gebeurt uitsluitend door het indienen van het geëigende inschrijvingsformulier bij de Studentenadministratie, met aanduiding van alle opleidingsonderdelen en/of onderwijsleeractiviteiten waarover de student het in de derde periode wenst af te leggen. Deze verplichting geldt ook voor elk opleidings of deel ervan waarvoor de student een tolerantie weigert en dus opnieuw het wenst af te leggen in de derde periode, en voor elke onderwijsleeractiviteit waarvoor de student de overdracht van punten weigert en dus opnieuw het wenst af te leggen in de derde periode. 6. Leerkrediet Elke student krijgt bij het begin van zijn studies in het hoger onderwijs in Vlaanderen een leerkrediet van 140 studiepunten toegewezen. Per studiepunt waarvoor hij een inschrijving neemt, gebruikt hij zijn leerkrediet, maar per geslaagd opleidings verdient hij leerkredietpunten terug. Wie de credits niet behaalt, verliest het overeenkomstig aantal leerkredietpunten. Wie op die manier zijn volledige leerkrediet opgebruikt heeft, loopt het risico dubbel studiegeld te moeten betalen en zelfs niet meer te mogen inschrijven. Op deze wijze wil de Vlaamse overheid de student meer verantwoordelijk maken voor zijn studiekeuze in het hoger onderwijs. Meer informatie over het leerkrediet vind je in de folder Leerkrediet die je kan downloaden van de KHBO-website : http://www.khbo.be/9127 Je kunt steeds de stand van je eigen leerkrediet raadplegen via www.studentenportaal.be Je kunt voor bijkomende info over het leerkrediet ook steeds terecht bij departementaal studie- en trajectbegeleider mevr. Amélie Fauquant (amelie.fauquant@khbo.be). Als je Opleidingsgids 2011-2012 lerarenopleiding secundair onderwijs eerste opleidingsfase 12
bij de studie- en trajectbegeleider langsgaat in verband met je geïndividualiseerd traject, zal die vragen naar de stand van je leerkrediet. Om die stand op te vragen (en te printen) heb je je identiteitskaart (met ingebouwde chip) nodig. Negen pc's in de bibliotheek op de KHBO Campus Brugge zijn uitgerust met een toetsenbord waarin een sleuf voor het lezen van je identiteitskaart voorzien is. 7. Studiepunten en credits 7.1. Opleidings en onderwijsleeractiviteit Een opleidings (OLOD) is een afgebakend geheel van onderwijs-, leer- en activiteiten dat gericht is op het verwerven van welomschreven competenties inzake kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes. Een opleidings omvat minstens drie studiepunten. Een opleidings kan uit één of meer onderwijsleeractiviteiten (OLA's) of vakken samengesteld zijn. Een onderwijsleeractiviteit omvat één of meer gehele studiepunten. 7.2. Studiepunten en studiebelasting De studieomvang wordt uitgedrukt in studiepunten. Een studiepunt is de (internationaal aanvaarde) eenheid waarmee de omvang van onderwijs- en andere studieactiviteiten van een opleiding of opleidings wordt uitgedrukt. Een studiepunt stemt overeen met ten minste 25 en ten hoogste 30 uren studietijd. Indien een opleidings bijvoorbeeld een waarde van drie studiepunten krijgt, verwacht men dat de student op jaarbasis ongeveer 75 tot 90 uren besteedt aan de studie van dat opleidings. Alle activiteiten worden meegeteld in de studiebelasting: studeren, lessen volgen, laboratoria bijwonen, werken maken en s afleggen. De bacheloropleidingen van het Departement Lerarenopleiding behelzen 180 studiepunten. Het modeltraject om het aan de opleiding verbonden diploma te behalen omvat drie opleidingsjaren. Per opleidingsfase worden minstens 54 en ten hoogste 66 studiepunten geprogrammeerd, dus gemiddeld 60 studiepunten. De totale studiebelasting per jaar bedraagt gemiddeld (25 à 30) x 60 = +/- 1.650 uren. Er kunnen ook studiepunten toegekend worden aan opleidingsonderdelen waarvoor geen contacturen bestaan (bijv. een bachelorproef, projecten... ). Elk wordt op twintig punten gequoteerd. 7.3. Credits Een student die met goed gevolg aflegt over een opleidings, bewijst dat hij de competenties verbonden aan dat opleidings verworven heeft. Hij heeft niet alleen de competenties verworven, maar ook de studiepunten verbonden aan het betrokken opleidings. Deze verworven studiepunten noemt men 'credits'. Een credit geeft aan dat een student een deel van een opleiding reeds onder de knie heeft. Een credit wordt toegekend per opleidings. Als een student alle credits van een opleiding verzameld heeft, heeft hij recht op het diploma dat de opleiding bekroont. Opleidingsgids 2011-2012 lerarenopleiding secundair onderwijs eerste opleidingsfase 13
8. Toleranties 8.1. Wanneer kan je gebruik maken van toleranties? Om voor een opleidings te slagen en er dus de credits voor te verwerven, moet je minstens 10 op 20 behalen. Wie voor het opleidings een 8 of een 9 behaalt, heeft de credits niet verworven. Maar dat onvoldoende resultaat kan getolereerd worden. Dat wil zeggen dat de student - onder bepaalde voorwaarden - niet verplicht wordt om dat opleidings te hernemen. Die voorwaarden zijn: o Je hebt een studie-efficiëntie van minstens 50 %, m.a.w. je bent voor minstens de helft van de ingeschreven studiepunten geslaagd. o Je neemt gedurende de hele opleiding slechts toleranties op voor maximaal 10% van het aantal studiepunten van je programma. Dat is voor de meeste studenten 18 studiepunten van de 180 in een bacheloropleiding. o Eerstejaarsstudenten (en alle studenten die nog geen credits verwierven voor 60 studiepunten) mogen in dat jaar voor maximaal 12 studiepunten toleranties opnemen. o Voor een aantal opleidingsonderdelen (zoals stage of eindwerk) kun je geen tolerantie opnemen. In de opleidingsgids staat vermeld welke opleidingsonderdelen dat zijn. Hou rekening met het volgende: o o o Toleranties neem je altijd op het niveau van een opleidings op. Een opleidings van vier studiepunten is bijv. samengesteld uit twee onderwijsleeractiviteiten van twee studiepunten. Je haalt voor de ene onderwijsleeractiviteit een 6, voor de andere een 10. Het cijfer voor het volledige opleidings is een 8. Dat is een tolereerbaar cijfer. Je kunt die tolerantie dus opnemen ter waarde van vier studiepunten (als je aan de andere voorwaarden voldoet). Als je die tolerantie niet opneemt, zul je bij de tweede kans enkel de onderwijsleeractiviteit waar je de 6 op haalde moeten hernemen. Als je de credits verwerft voor een opleidings dat uit twee of meer onderwijsleeractiviteiten bestaat maar je haalt voor één van de onderwijsleeractiviteiten geen 10, dan hoef je geen toleranties op te nemen. Anderzijds kan je het over die onderwijsleeractiviteit niet hernemen omdat je reeds een credit behaalde. Dat je voor een opleidings geen credits verwerft, hoeft op zich niet erg te zijn. Bij voldoende credits behaal je immers je diploma. Wel is het mogelijk dat je die credits nodig hebt om een vrijstelling te verwerven in een vervolgopleiding. En je houdt er best rekening mee dat sommige werkgevers expliciet vragen naar je diplomasupplement, waarop alle resultaten van de opleidingsonderdelen en van de onderwijsleeractiviteiten worden weergegeven. Wil je dus liever niet hebben dat zwakke cijfers voor bepaalde opleidingsonderdelen op je diplomasupplement komen, dan is het aangewezen om het te hernemen. 8.2. Wat doe je als je tolereerbare cijfers hebt op het rapport van de EERSTE EXAMENPERIODE (januari)? Voorlopig niets. Als het gaat om een semestervak, dan zal je dat resultaat nog eens terugvinden op het rapport van de tweede periode. Gaat het om een jaarvak, dat dus in het tweede semester nog verder loopt, dan moet je natuurlijk zo hard mogelijk werken om dat tekort op te halen. Opleidingsgids 2011-2012 lerarenopleiding secundair onderwijs eerste opleidingsfase 14