Betreft: Input waterrecreatie MKBA Sprong over het IJ Datum: 20 oktober 2016 Contactpersonen: Jaap Brouwer Waterrecreatie Nederland Auke Bender ANWB / Watersportverbond Sprong over het IJ De gemeente Amsterdam verkent momenteel de mogelijkheid om extra (vaste) oeververbindingen te realiseren aan het IJ. Op basis van een Maatschappelijke Baten Analyse zal de gemeenteraad een de voorkeur geven aan een variant die vervolgens nader wordt uitgewerkt. Om te zorgen dat de (economische) belangen van de recreatievaart op een zorgvuldige manier worden meegenomen in de afweging van de MKBA, verstrekken we hieronder nadere informatie over de kaders en de (maatschappelijke en economische) waarde van de recreatievaart op en aan het IJ. Vervolgens worden de waterrecreatieve uitgangspunten voor de beoogde oeververbindingen uiteengezet. Kaders BRTN 2015-2020 Het Basistoervaartnet (BRTN) is het landelijk netwerk van doorgaande vaarwegen die de voornaamste vaargebieden van Nederland met elkaar verbinden. De Staande Mastroute van Vlissingen naar Delfzijl vormt de belangrijkste corridor in dit netwerk. Daarnaast zijn er nog andere staandemastroutes in het netwerk aanwezig. Om de doorvaarbaarheid van deze route en het overige netwerk te borgen zijn in het kader de Basisvisie Recreatietoervaart Nederland 2015-2020 bestuurlijke afspraken gemaakt over het behoud en de verdere ontwikkeling van het doorgaande recreatieve vaarwegennetwerk. Staande Mastroutes Op het IJ en Noordzeekanaal komen zes staande mastroutes bij elkaar. Oostelijk via de zeesluis in IJmuiden, westelijk via de oranjesluizen en twee noordelijke routes via de Nauernasche Vaart en de Zaan. In zuidelijke richting liggen twee routes via de Kostverlorenvaart en het Spaarne/Zijkanaal C. Amsterdam vervult daarmee een strategische positie in het doorgaande vaarwegnetwerk van Nederland. Op onderstaande kaart is een uitsnede gemaakt van de BRTN-routes op het IJ. De doorgetrokken lijnen (rood en blauw) zijn staande mastroutes.
Uitsnede BRTN-kaart provincie Noord-Holland
Varen doe je Samen Het IJ is voor de recreatievaart een lastig stuk vaarwater. Het water is erg onrustig door de drukke scheepvaart. Snelvarende beroepsvaart en het veel vaarbewegingen van ponten vragen veel aandacht in inschattingenvermogen van de recreatie schipper. Om de veiligheid op het IJ te vergroten besteed het project Varen doe je Samen! veel aandacht aan voorlichting. Onder andere door knooppuntenboekjes die informatie geven op drukke plekken op de vaarweg die mogelijk gevaarlijke situaties kunnen opleveren. Het IJ tot aan de Zaan kent vier van die knooppunten. Recreatief gebruik van vaarwegen op het IJ Vaarbewegingen Het aantal vaarbewegingen van recreatievaarder die gebruik maken van de Staande Mast Route bedraagt jaarlijks ca. 14.000 (dit zijn tellingen uit 2012/13- deels gedaan op de Julianasluis te Gouda en de Rijnlandsluis te Spaarndam). De schatting is dat dit momenteel nagenoeg gelijk is en de trend is dat dit licht gaan afnemen. Voorts is er nog vaarverkeer van de Noordzee naar het IJsselmeer v.v. en vanuit Haarlem en de Zaanstreek richting IJsselmeer met schepen met een staande mast. Hiervan zij geen definitieve aantallen bekend maar de schatting is dat dit er jaarlijks zo 3500 tot 4000 zullen zijn. Havens en ligplaatsen Langs het IJ zijn diverse jachthavens aanwezig met permanente ligplaatsen en passanteplaatsen, zoals bijvoorbeeld de Sixhaven en de Amsterdam Marina. Het aandeel kajuitzeilboten met een staande mast is daar relatief hoog. Langs het IJ worden steeds meer havengebieden getransformeerd met bijbehorende (kleinere) jachthavens en ligplaatsen voor bewoners. Het recreatieve gebruik van het water neemt dus toe. Waarde van waterrecreatie Waterrecreatie op en langs het IJ vertegenwoordigd zowel een maatschappelijke als economische waarden die meegenomen dienen te worden in de MKBA. (bron: waterrecreatie Advies)
Economische waarde (landelijk)
Maatschappelijke waarde
Uitgangspunten waterrecreatie Een eventuele brug of meerdere bruggen over het IJ zou(-den) tenminste aan de volgende uitgangspunten moeten voldoen: Beweegbaarheid Aan weerszijde van de vaarweg dient een beweegbaar deel aanwezig te zijn in verband met de Staande Mast Route. Dit in verband met de nautische veiligheid; recreatievaart hoeft dan niet te kruisen met de beroepsvaart. Hoogte brug in gesloten toestand Hoe hoger het vaste gedeelte van de brug worden uitgevoerd in gesloten toestand, des te meer boten kunnen doorvaren zonder dat de brug open hoeft. Dit heeft een positief effect op de doorstroming van het verkeer over de brug. Bediening en blauwe golf Het vaarseizoen inclusief voor- en naseizoen loopt van 1 april t/m 31 oktober. De gewenste bedieningsregimes volgens de BRTN gaan uit van 4 maal bedienen per uur. Het bedieningsregime moet minimaal gelijk zijn aan het bedieningsregiem van de Schellingwoudebrug. Dit in combinatie met en Blauwe Golf die loopt vanaf de Schellingwoudebrug via de Oranjesluizen en de eventuele bruggen Veilige wachtplaatsen Bij de brug(gen) moet ruime en kwalitatief hoogwaardige wachtplaatsen gecreëerd worden. Veel recreatievaarders gaan rondjes varen voor een gesloten brug om zo te wachten voor een brugopening. Op het IJ is dit levensgevaarlijk! Door de vele scheepvaartbewegingen is het water op het IJ erg onrustig. Daarom is zomaar aanleggen aan een steiger niet goed mogelijk en de kans op schade aan de boot is zeker aanwezig. Daarom gaan recreatievaarders rondjes varen. Om die reden moeten er bij de wachtplaatsen goede golfbrekers komen om beschut en veilig te kunnen afmeren. Meer informatie: www.waterrecreatienederland.nl www.varendoejesamen.nl www.watersportverbond.nl