Revius E-MOVO 2013-2014 Wijk bij Duurstede

Zo gezond is uw school! Schoolprofiel Revius E-MOVO 2013-2014 Wijk bij Duurstede

HOE GEZOND IS UW SCHOOL? Waarom dit schoolprofiel? Om goed schoolgezondheidsbeleid te maken is inzicht nodig in de gezondheid, het welzijn en de leefstijl van leerlingen op uw school. GGD regio Utrecht verzamelt deze gegevens jaarlijks bij alle tweedeklassers in de regio met behulp van E- MOVO, een digitale vragenlijst. Deze vragenlijst is onderdeel van het programma Schoolkracht: de gegevens vormen enerzijds input voor gerichte individuele zorg door de jeugdverpleegkundigen en bieden anderzijds op schoolniveau waardevolle informatie om richting te geven aan schoolgezondheidsbeleid. De gebruikte vragenlijst is te vinden op www.schoolkracht.nl. In dit schoolprofiel staan de resultaten van de E- MOVO-vragenlijst van de tweede klas leerlingen van het schooljaar 2013-2014. De focus van dit profiel ligt op onderwerpen waar school invloed op kan hebben. Aan het einde van het schoolprofiel staan aandachtspunten voor een gerichte preventie aanpak. Vergelijking tussen scholen De resultaten van leerlingen in de tweede klas van uw school worden vergeleken met de resultaten van de andere scholen die hebben meegedaan aan het pilotproject met een vergelijkbaar onderwijsniveau als uw school. Deze jongeren deden mee! Op uw school hebben 243 leerlingen uit de tweede klas de vragenlijst ingevuld. Zij worden vergeleken met 8608 jongeren van andere vmbot-havo-vwo scholen die de vragenlijst in hetzelfde schooljaar invulden. Tabel 1. Kenmerken van de leerlingen (%) Uw school Gelijke scholen Geslacht Jongen 48 50 Meisje Onderwijsniveau VMBO-TL HAVO/VWO 52 20 80 51 33 67 Etniciteit* Nederlands 84 82 Surinaams <2 1,4 Antilliaans/Arubaans <2 0,7 Turks <2 1,8 Marokkaans <2 3,1 Overig 12 11 Gezinssituatie** Woont bij beide ouders 91 88 Woont niet bij beide ouders 9 12 * Jongeren van niet-nederlandse afkomst hebben tenminste één ouder die in het buitenland geboren is ** Jongeren die bij beide ouders wonen, zijn jongeren die met beide ouders in één huis wonen of jongeren van wie de ouders co-ouderschap hebben In de tabellen is aangegeven of de resultaten van de leerlingen op uw school in positieve of negatieve zin afwijken van de resultaten van tweedeklassers op vergelijkbare scholen. += de score van de jongeren op uw school behoort tot de beste 20% op dit onderwijsniveau. -= de score van de jongeren op uw school behoort tot de slechtste 20% op dit onderwijsniveau. Het is belangrijk om u te realiseren dat een schoolprofiel gebaseerd is op een relatief klein aantal jongeren. Als een aantal te klein is (minder dan vijf tweede klassers), wordt de uitkomst niet exact gepresenteerd.

SCHOOLKLIMAAT School speelt een belangrijke rol in het leven van jongeren. Ze brengen er een groot deel van hun tijd door. Het is een plek om dingen te leren, maar ook om sociale contacten op te doen en vrienden te maken. Schoolbeleving Plezier op school is belangrijk voor de sociaalemotionele gezondheid van een leerling en komt de schoolprestaties ten goede. Van de tweedeklassers op uw school geeft 60% aan het '(hartstikke) leuk' te vinden op school, 35% zegt 'gaat wel' en 5% vindt het 'niet leuk' of 'vreselijk'. Leerlingen die het niet naar hun zin hebben op school vinden vooral dat 'de manier van lesgeven niet leuk is'. Van de leerlingen zegt 85% met een docent op school te kunnen praten als hij/zij ergens mee zit. Tabel 2. Schoolbeleving, pesten op school en schoolverzuim (%) Uw school Gelijke scholen Schoolbeleving School (hartstikke) leuk 60 58 Kunnen praten met docent 85 80 + Pesten op school Wordt op school gepest* 5 9 + Pest zelf wel eens op school* 7 9 + Regelmatig tot zeer vaak gepest via internet/mobiel <2 2 Schoolverzuim Verzuim door ziekte** 3 4 + Spijbelen*** <2 1 * tenminste 1 keer in de afgelopen 3 maanden ** 5 dagen in de afgelopen 4 weken *** 3 uren in de afgelopen 4 weken Pesten op school Wanneer jongeren gepest worden kan dit negatieve gevolgen hebben voor de lichamelijke en sociaalemotionele gezondheid. Ook kunnen schoolprestaties afnemen, net als de motivatie om naar school te gaan. Ook jongeren die zelf pesten ondervinden hiervan problemen. Zij zijn meestal niet zo populair, worden soms buitengesloten en maken moeilijk vrienden. Op uw school geeft 5% van de jongeren in de tweede klas aan gepest te zijn op school in de drie maanden voorafgaand aan het onderzoek, 7% doet zelf mee aan pesten. Minder dan 2% van de leerlingen wordt regelmatig tot zeer vaak gepest via internet en/of hun mobiele telefoon. Over het algemeen zijn jongens vaker de pester dan meisjes, maar ze zijn even vaak slachtoffer. Schoolverzuim Regelmatig (ziekte)verzuim van school hangt vaak samen met problemen op school of in de thuissituatie. Veel verzuim kan leiden tot voortijdig schoolverlaten. Frequent spijbelen blijkt daarnaast een risicofactor voor vandalisme, diefstal en geweld. Op uw school heeft 3% van de tweede klas leerlingen in de afgelopen vier weken minimaal 5 dagen school gemist vanwege ziekte. In dezelfde periode heeft minder dan 2% 3 of meer uren gespijbeld. In het algemeen wordt 'als ik geen zin heb in school' genoemd als belangrijkste reden om te spijbelen. Veiligheid Geweld, diefstal, seksuele intimidatie en dergelijke hebben een negatieve invloed op de sfeer op school en het gevoel van veiligheid. 3% voelt zich wel eens onveilig op school.

SOCIAAL-EMOTIONELE GEZONDHEID Gezondheid is een toestand van niet-ziek-zijn en je goed voelen. Een goede gezondheid omvat dus meer dan alleen het ontbreken van ziekten. Het gaat ook over goed in je vel zitten, gelukkig en tevreden zijn met jezelf en je leven en het vermogen hebben je aan te passen en de regie te kunnen voeren over je eigen leven. Psychosomatische klachten Onder psychosomatische klachten worden pijnklachten (hoofdpijn, maagpijn en misselijkheid) en slecht slapen verstaan. Dit soort klachten kunnen wijzen op psychische problemen of spanningen. Op uw school heeft 7% van de tweedeklassers vaak of heel vaak last van hoofdpijn, maagpijn of misselijkheid. 13% heeft (heel) vaak last van slaapproblemen. Sociaal-emotionele gezondheid Als jongeren sociaal-emotionele problemen hebben, kan dit negatieve gevolgen hebben voor hun ontwikkeling. Ook kunnen deze problemen thuis en op school leiden tot beperkingen in het dagelijks functioneren. In E-MOVO is de Strengths and Difficulties Questionnaire opgenomen, die het risico op sociaal-emotionele problemen meet. Van de tweedeklassers op uw school heeft 5% een verhoogd risico op sociaal-emotionele problemen. In figuur 1 wordt apart voor jongens en meisjes getoond om wat voor problemen het vooral gaat. Let op: deze figuur is gebaseerd op regionale cijfers. Tabel 3. Psychosomatische klachten, sociaal-emotionele gezondheid, zelfdoding en zelfbeschadiging (%) Psychosomatische klachten* (Heel) vaak hoofdpijn, maagpijn, misselijkheid (Heel) vaak slaapproblemen * In de afgelopen 4 weken ** In de afgelopen 6 maanden *** In de afgelopen 12 maanden Figuur 1. Sociaal-emotionele gezondheid, regionale cijfers (%) Uw school Zelfdoding en zelfbeschadiging Overlijden door zelfdoding is onder jongeren zeldzaam. Het aantal jongeren dat een zelfmoordpoging overweegt of doet ligt echter hoger. Van de tweedeklassers op uw school zegt 10% in de voorgaande 12 maanden er weleens serieus over te hebben gedacht een einde aan het leven te maken en minder dan 2% heeft aangegeven een poging tot zelfdoding te hebben gedaan. In het algemeen geven meisjes vaker aan weleens serieus na te denken over zelfdoding en doen zij vaker een poging dan jongens. Zelfbeschadiging is ook een signaal van sociaal-emotionele problemen. 5% van de tweedeklassers heeft zichzelf het afgelopen jaar opzettelijk verwond. Sociale Steun Gelijke scholen Sociaal-emotionele gezondheid** Sociaal-emotionele problemen (SDQ-totaalscore) 5 10 + Emotionele problemen 8 9 Gedragsproblemen 5 9 + Problemen met leeftijdsgenoten 5 7 + Hyperactiviteit/aandachtstekort 22 27 + Zelfdoding en zelfbeschadiging*** Gedacht aan zelfdoding 10 14 + Zichzelf opzettelijk verwond 5 6 Gedragsproblemen SDQtotaalscore Emotionele problemen Problemen met leeftijdsgenoten Hyperactiviteit/ aandachtstekort 0 10 20 30 Meisjes Jongens 7 13 11 18 De meeste leerlingen hebben wel iemand waar ze terecht kunnen als ze problemen hebben, bijvoorbeeld hun ouders, vrienden, maar ook de mentor op school. Minder dan 2% geeft aan niemand te weten bij wie ze terecht kunnen bij problemen. +

VOEDING EN BEWEGEN Gezonde voeding en voldoende beweging zijn van groot belang voor een goede gezondheid. Een verkeerde balans tussen voedselinname en de hoeveelheid beweging is de belangrijkste oorzaak voor het ontstaan van overgewicht. Overgewicht op jonge leeftijd vergroot de kans op overgewicht op volwassen leeftijd en kan leiden tot veel gezondheidsproblemen, zoals suikerziekte, hart- en vaatziekten en gewrichtsproblemen. Wanneer iemand eenmaal overgewicht heeft, is het moeilijk om dat weer kwijt te raken. Voorkomen is dus beter! Voeding Gezond eten is belangrijk voor een gezond gewicht. Voldoende eten van groente en fruit beschermt tegen diverse vormen van kanker en hart- en vaatziekten. 67% van de tweedeklassers eet niet dagelijks fruit en 53% eet niet dagelijks groente. Het officiële advies van het Voedingscentrum is om elke dag 2 stuks fruit te eten (de fruitnorm). Hieraan voldoen nog minder jongeren. Ontbijten is nodig om zich goed te kunnen concentreren op school. Daarnaast verkleint het de drang om ongezonde tussendoortjes te eten. 7% ontbijt minder dan vijf dagen per week. Energie dranken zijn frisdranken met veel calorieën door de aanwezige suikers. Je krijgt er niet meer energie door, maar ze geven wel een oppeppend effect. Minder dan 2% van de tweedeklassers op uw school drinkt minimaal 5 dagen per week energiedrankjes. Bewegen Lichamelijk actief zijn heeft een positief effect op de conditie, het welzijn en het lichaamsgewicht. Ook vergroot sporten het zelfvertrouwen van jongeren. Het advies van het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen aan jongeren van 12-18 jaar is om elke dag minimaal 1 uur matig intensief te bewegen (Nederlandse Norm Gezond Bewegen). 25% van de tweedeklassers voldoet hier niet aan. Tabel 4. Voeding en bewegen (%) Uw school *In de afgelopen week gemiddeld elke dag 1 uur matig intensieve lichamelijke activiteit Gelijke scholen Voeding Ontbijten minder dan 5 dagen per week 7 9 Groente eten niet dagelijks 53 62 Fruit eten niet dagelijks 67 67 Energiedrankjes 5 dagen of meer per week <2 1 Bewegen Voldoet niet aan Nederlandse Norm Gezond Bewegen* 25 25 Is geen lid van een sportvereniging 15 21

Mediagebruik Televisie- en computergebruik Televisie, computer en andere media zijn niet meer weg te denken uit het dagelijks leven van jongeren. 11% van de tweedeklassers kijkt dagelijks 2 uur of meer tv/video/dvd, terwijl 17% dagelijks minstens 2 uur achter computer (tablet, game boy, etc.) zit. Sommige jongeren kunnen op een zorgelijke manier met gamen bezig zijn. Signalen kunnen zijn slecht slapen, slecht eten, prestaties op school/werk en vereenzaming. Maar ook continu denken aan gamen en veel moeite hebben met het stoppen met gamen. Aan compulsief(dwangmatig) gamen ligt vaak een oorzaak ten grondslag, zoals bijvoorbeeld niet kunnen omgaan met problemen en een uitvlucht zoeken voor de werkelijkheid. Bij 3% van de tweedeklassers op uw school is er op basis van de scores van de vragenlijst een vermoeden van compulsief (dwangmatig) gamen. Gehoor(schade) Dit betekent dat met name jongeren vaker aan hoge geluidsniveaus kunnen worden blootgesteld dan voorheen. Het aantal jongeren met gehoorschade neemt dan ook toe en het is niet te genezen. 7% van de tweedeklassers op uw school luistert meer dan 2 uur per dag naar muziek door een kop- of oortelefoon. Tabel 5. Tv-kijken, computeren en gebruik oor-koptelefoon (%) Uw school Gelijke scholen Tv-kijken, computeren Kijkt dagelijks 2 uur of meer tv/video/dvd 11 13 Zit dagelijks 2 uur of meer achter computer (tablet, game boy, etc.) Vermoeden van compulsief (dwangmatig) gamen 17 3 18 6 Gebruik oor-koptelefoon Luistert meer dan 2 uur per dag naar muziek door oor- of koptelefoon Loopt risico op gehoorschade* 7 5 13 7 + Veel jongeren luisteren naar muziek door een ipod, MP3-speler of andere geluidsdrager met een oor- of koptelefoon. Het aantal jongeren dat dit doet is de laatste jaren flink toegenomen. Deze apparaten kunnen luider afgespeeld worden vergeleken met de vroegere walkmans. *Het risico is berekend op basis van leerlingen die elke dag gebruik maken van een kop- of oortelefoon, het geluidsniveau en de tijd die leerlingen naar muziek luisteren door een kop- of oortelefoon.

M GENOTMIDDELEN De puberteit is een levensfase waarin soms geëxperimenteerd wordt met diverse genotmiddelen, zoals tabak, alcohol en cannabis. Experimenteren hoort bij de leeftijd, maar aan het gebruik van deze middelen zitten ook risico's voor de gezondheid. Roken Roken is de belangrijkste oorzaak van ziekte en sterfte in Nederland. Ernstige ziekten door roken zien we bij jongeren nog niet of weinig, maar rokende jongeren hebben wel vaker astmatische symptomen en mond- en tandproblemen. Hoe jonger iemand start met roken, hoe groter de kans is op een rookverslaving. Op uw school heeft 6% van de tweedeklassers ooit weleens gerookt en rookt 2% minstens 1 keer per week. Tabel 6. Genotmiddelengebruik (%) Alcoholgebruik Nederlandse jongeren drinken vaak en veel alcohol vergeleken met hun Europese leeftijdgenoten. Alcohol is erg schadelijk voor jongeren, omdat de hersenen en andere organen nog in ontwikkeling zijn en daardoor extra kwetsbaar zijn. Daarom wordt geadviseerd dat jongeren tot hun 18e en het liefst nog langer niet drinken. Andere negatieve gevolgen van (overmatig) alcoholgebruik zijn alcoholvergiftiging, risicovol seksueel gedrag, agressie en (verkeers)ongelukken. Van de leerlingen in de tweede klas op uw school heeft 12% weleens alcohol gedronken en dronk 6% recent (in de afgelopen 4 weken) alcohol. Van de jongeren dronk 4% recent zelfs 5 drankjes of meer bij 1 gelegenheid (binge drinken). Ouders hebben een belangrijke invloed op het alcoholgebruik van hun kind. Maar wat vinden de ouders van het alcoholgebruik van hun kind? 21% van de ouders keurt het af², 39% vindt het goed³ en 39% weet het niet. Uw school Gelijke scholen Roken Rookt minstens 1 keer per week 2 2 Alcoholgebruik Ooit alcohol gedronken Recent alcohol gedronken* Cannabisgebruik Ooit cannabis gebruikt <2 1 12 6 15 8 Cannabisgebruik Het gebruik van cannabis (hasj en wiet) leidt bij langdurig en regelmatig gebruik tot geestelijke afhankelijkheid en gezondheidsrisico's, zoals luchtwegaandoeningen. Ook vermindert cannabisgebruik het reactievermogen, het concentratievermogen en het korte termijn geheugen. Dit kan onder meer leiden tot slechte schoolprestaties. Van de tweedeklassers op uw school heeft minder dan 2% ooit wel eens cannabis gebruikt. * In de afgelopen 4 weken ²De ouders vinden dat hun kind minder alcohol moet drinken, ze raden het af of ze verbieden het. ³De ouders vinden het goed dat hun kind alcohol of zeggen er niets van.

SEKSUALITEIT De pubertijd is een leeftijdsfase waarin veel jongeren hun eerste seksuele ervaringen opdoen. Het is daarom belangrijk dat jongeren leren over pilgebruik en condooms om zwangerschap en seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) te voorkomen. Daarnaast is het voor een gezonde seksuele ontwikkeling belangrijk dat jongeren zelf beslissingen kunnen nemen, waarbij zij rekening houden met en respect hebben voor zichzelf en de ander. Veilig vrijen Jongeren die seksueel actief zijn, maar geen condoom gebruiken, lopen risico op een ongewenste zwangerschap of een soa. Veel jongeren vinden het lastig om over condoomgebruik te beginnen. Op uw school heeft minder dan 2% van de tweedeklassers ooit met iemand geslachtsgemeenschap gehad. Ongewenste seksuele ervaring Ongewenste seksuele ervaringen kunnen ingrijpend zijn en ernstige gevolgen hebben voor het welzijn van jongeren. In E-MOVO wordt gevraagd of jongeren weleens tegen hun zin een seksuele ervaring met iemand hebben gehad. Een seksuele ervaring wordt hierbij uitgelegd als 'alles van zoenen, intiem betasten tot naar bed gaan toe'. Van de tweedeklassers geeft 4% aan weleens tegen hun zin een seksuele ervaring te hebben gehad.

AANBEVELINGEN Bij onderwerpen waar een - bijstaat, scoren de tweedeklassers op uw school slechter dan jongeren op vergelijkbare scholen. Het is belangrijk dat u zelf nagaat of uw school de slechte score op dit onderwerp herkent, of dit in alle klassen speelt en of uw school hier iets aan kan doen. Gezondheidswinst kan geboekt worden door schoolgezondheidsbeleid te ontwikkelen of aan te scherpen. U kunt onder andere denken aan het opstellen van een pestprotocol, het gezonder maken van de schoolkantine of het alcoholvrij maken van de school. Daarnaast kan de school preventieprogramma's inzetten, gericht op jongeren zelf en/of hun ouders. Het aanbod van kwalitatief goede programma s in de regio Utrecht vindt u op www.schoolkracht.nl. Ook adviseert de GGD graag over programma s en maatregelen die passen bij uw school. GGD regio Utrecht is kernpartner van het CJG. Voor het bereiken van gezondheidswinst werkt GGD regio Utrecht nauw samen met de partners in en om het CJG. De GGD vindt een aantal onderwerpen zo belangrijk dat er op alle scholen aandacht aan besteed zou moeten worden, ongeacht de schoolscore in dit profiel. Voor elk hoofdstuk (schoolklimaat, sociaalemotionele gezondheid, voeding en bewegen, mediagebruik, genotmiddelengebruik en seksualiteit) wordt hiernaast het belangrijkste advies eruit gelicht. Per advies vindt u voorbeelden van schoolbrede en/of klassikale programma's die ingezet kunnen worden. Schoolklimaat Pak pesten aan! Pesten heeft negatieve gevolgen voor de pester, de gepeste en de rest van de klas. Gepeste jongeren voelen zich vaak alleen, hebben een minderwaardigheidsgevoel en voelen zich somber. De pesters zelf liggen vaak niet goed in de groep en de rest van de klas lijdt onder de negatieve sfeer. Dit alles kan de schoolprestaties en de motivatie om naar school te gaan doen afnemen, wat leidt tot meer spijbelen en ziekteverzuim. De school heeft een belangrijke taak in de preventie van pesten. De sfeer op school en een positief onderwijsklimaat hebben invloed op pestgedrag. Er zijn geen programma s specifiek gericht op pesten, maar de Kanjertraining en de Vreedzame school, die zich wat breder richten op sociale vaardigheden, kunnen problemen als pesten en conflicten wel verminderen. Verder zijn er zgn geïndiceerde interventies als Taakspel en PAD. Het wat bredere programma Leefstijl heeft als doel om opbouwend sociaal gedrag, weerbaarheid en positieve betrokkenheid van kinderen en jongeren thuis, op school, bij vrienden en in de gemeenschap te stimuleren. Sociaal-emotionele gezondheid Wees alert op 'onzichtbare' emotionele problemen! Angst, depressieve gevoelens, een scheiding of het hebben van een ouder met psychiatrische problemen kunnen de sociaal-emotionele gezondheid van jongeren negatief beïnvloeden. Doordat deze problemen vaak onzichtbaar zijn, lijden deze jongeren in stilte. Voor het klassikaal bevorderen van geluk en welbevinden en het verminderen van depressieve klachten kan gekozen worden voor Happyles. Happyles bestaat uit twee e-learning lessen over geluk, met als vervolg daarop een groepscursus in een chatbox voor jongeren met somberheidsklachten. Naast deze specifieke lessen zijn er ook programma s die meer algemeen gericht zijn op het leren van sociale vaardigheden om moeilijke situaties in het leven het hoofd te bieden. Bijvoorbeeld het programma Levensvaardigheden, dat zich o.a. richt op het ontwikkelen en stimuleren van sociale en emotionele vaardigheden om spanningsgevoelens in moeilijke situaties te verminderen, een positieve manier van denken aan te leren en positief/respectvol met elkaar en moeilijke situaties om te leren gaan. Voeding en bewegen Maak de gezonde keuze de makkelijke keuze! Teveel jongeren zijn te dik. Wanneer ze eenmaal te zwaar zijn is het moeilijk om de extra kilo s kwijt te raken. Overgewicht brengt veel gezondheidsproblemen met zich mee. Het is daarom belangrijk dat gezond eten en voldoende bewegen op uw school de makkelijke en aantrekkelijke keuzes zijn. Mogelijkheden om dit te realiseren zijn onder andere een gezonde schoolkantine, het stimuleren van lopen en fietsen naar school, het uitbreiden van het aantal gymlessen, het aanbieden van buitenschoolse sportactiviteiten, een beweegvriendelijk schoolplein en/of lesprogramma's gericht op meer bewegen en gezonder eten. Voor het voortgezet onderwijs levert DOiT een integrale totaalaanpak op het gebied van overgewicht. DOiT maakt leerlingen bewust van het belang van gezond eten en voldoende bewegen en past de schoolomgeving zo aan dat gezond eten voldoende bewegen gestimuleerd wordt. Daarnaast is er het programma Krachtvoer, dat gericht is op ontbijt/drankjes en tussendoortjes. Genotmiddelen Probeer alcoholgebruik zo lang mogelijk uit te stellen! Er wordt de laatste tijd steeds meer bekend over het schadelijke effect van alcohol op het puberbrein (concentratie/geheugenfuncties). Maar ook de gedragsmatige gevolgen van overmatig alcoholgebruik als ongevallen, delinquent gedrag en onveilige en onvrijwillige seks zijn zorgelijk.

AANBEVELINGEN Het terugdringen van alcoholgebruik is dus van belang en daarbij geldt: hoe later de start, hoe minder riskant. Het opstellen van een alcoholbeleid op school en alcoholvrije schoolfeesten en werkweken dragen bij aan de preventie van alcoholgebruik. Een lesprogramma dat ingezet kan worden op het voortgezet onderwijs om (riskant) gebruik van genotmiddelen zoals tabak, alcohol en cannabis te verminderen of in elk geval zo lang mogelijk uit te stellen is 'De Gezonde School en Genotmiddelen'. Het programma biedt een combinatie van voorlichting, oudervoorlichting, duidelijke regels stellen en vroeg signalering van riskant gebruik. Extra aandacht voor alcohol is binnen De Gezonde School en Genotmiddelen mogelijk met een korte interventie gericht op de regels die ouders hanteren (PAS-interventie). (zie www.dgsg.nl) Mediagebruik Internetten en gamen zijn populaire vrije tijdsbestedingen van veel jongeren. Bij sommige jongeren kan dit leiden tot problemen. Uit onderzoek is gebleken dat overmatig internetgebruik kan leiden tot een verslechtering van schoolprestaties en een toename van depressieve gevoelens. Een mogelijkheid voor preventie is het organiseren van een ouderavond. Centrum Maliebaan heeft een ouderavond ontwikkeld, gericht op verslavend gedrag in het algemeen, inclusief gamen. Ook via www.dekinderconsument.nl en www.mijnkindonline.nl. kunnen ouderavonden georganiseerd worden. In de leskist cyberpesten, die uitgeleend wordt door de GGD, zitten materialen aangaande veilige media, sociale media, video s plaatsen en mobiel gebruik. Het aantal jongeren dat naar muziek luistert via hun smartphone, ipod of andere geluidsdrager met een oor- of koptelefoon, is de laatste jaren flink toegenomen. Ook is er een toename van gehoorschade bij jongeren, die niet te genezen is. Op www.oorcheck.nl is lesmateriaal, werkbladen en achtergrondinformatie te vinden. Seksualiteit Het draait om respect! De puberteit is een leeftijdsfase waarin veel jongeren hun eerste seksuele ervaring opdoen. Voor een gezonde seksuele ontwikkeling is het belangrijk dat jongeren zelf beslissingen kunnen nemen, waarbij zij rekening houden met en respect hebben voor zichzelf en de ander. Het programma Lang Leve de Liefde richt zich op deze aspecten. Lang Leve de Liefde besteedt aandacht aan relaties en verliefdheid, veilig vrijen, weerbaarheid, grenzen stellen en homoseksualiteit. (Zie www.langlevedeliefde.nl). Als aanvulling op het basispakket Lang Leve de Liefde kan de module Jij en de media behandeld worden. Hiermee leren jongeren kritisch kijken naar seksueel getinte en geïdealiseerde schoonheidsbeelden in de media. Daarnaast biedt SENSE hulp en advies aan jongeren op het terrein van seksualiteit. Op de website www.sense.info/utrecht is informatie te vinden ook over waar en wanneer spreekuren van de verpleegkundigen van de GGD plaatsvinden. Tevens kan men met hen chatten en e-mailen. Meer informatie? Wilt u meer informatie over de programma's of zoekt u een preventieprogramma voor een individuele leerling, neem dan contact op met de medewerker(s) van de Jeugdgezondheidszorg op uw school (contactinformatie op de achterzijde van dit schoolprofiel).

Dit schoolprofiel bevat de uitkomsten van het vragenlijstonderzoek dat onderdeel vormt van het klas 2 onderzoek van de GGD. De informatie in dit schoolprofiel is strikt vertrouwelijk. Alleen met uitdrukkelijke toestemming van de school mag informatie uit dit schoolprofiel worden overgenomen, vermenigvuldigd of verspreid. Vertrouwelijk Colofon Dit is een uitgave van GGD regio Utrecht. Deze rapportage wordt vertrouwelijk behandeld. Informatie hieruit zal niet zonder toestemming van de school aan derden worden verstrekt. Voor meer informatie over de cijfers: Nelleke de Vos en Clothilde Bun: 030-6086086, ndevos@ggdru.nl, cbun@ggdru.nl Voor overige informatie: Janette Drent, jeugdverpleegkundige: 030-6086086, jdrent@ggdru.nl.