BOMEN EFFECT ANALYSE AM. EIK; SCHWEER BEY DER BECKEHOF TE DIEREN VIVARE AFDELING PROJECTEN Foto 1, De onderzochte Amerikaanse eik. ANDE(R)S Boomtechnisch Advies Harold Schoenmakers 22 september 2011 ABT/2011/011-110
Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Onderzoeksresultaten... 4 2.1 Locatie onderzochte boom... 4 2.2 Visuele inspectie... 4 2.3 Groeiplaatsonderzoek... 5 3. Conclusie... 6 3.1 Conditie en kwaliteit... 6 3.2 Boven- en ondergrondse groeiplaatsomstandigheden... 6 3.3 Levensverwachting... 6 3.4 Veranderingen t.o.v. huidige situatie... 6 4 Advies en Randvoorwaarden... 7 4.1 Randvoorwaarden... 7 4.2 Maatregelen en urgentie... 7 Bijlage 1 Situatietekening... 8 2 ANDE(R)S Boomtechnisch Advies
1. Inleiding Het Schweer bey der Beckehof te Dieren is eigendom van de woningbouwstichting Vivare. Vivare is momenteel het gehele pand aan het reviseren. Eén van de onderdelen van het project betreft de aanleg van nieuwe bergingsgebouwen, die achter de Schweer bey der Beckehof staan gepland. De geplande bebouwing staat vlak bij een Amerikaanse Eik. Deze eik staat op de lijst Bijzondere Bomen van de gemeente Rheden en heeft daarmee een verhoogde bescherming. Ook voor het aanzien van het gebouw is het van belang dat deze boom duurzaam behouden kan worden. De werkzaamheden voor de geplande aanleg zijn als volgt: vanaf circa 6 meter uit de gevel van de hof zal 1,5 meter worden afgegraven. De geplande bergingen liggen verdiept en op een gelijk niveau met het pad dat achter de begroeiing loopt. Voor de fundering moet nog tot de onderzijde fundatie worden gegraven. De eik ligt circa 3,5 meter ten opzichte van de buitenste hoek/gevel van de berging. Het behoud van deze Eik is voor zowel Vivare als eigenaar, als omwonenden als de gemeente van belang. Minstens zo belangrijk is echter of het mogelijk is de gewenste werkzaamheden uit te voeren met een duurzaam behoud van de Eik. Anders gezegd in welke mate speelt wortelkap een beperking op de toekomstverwachting van de boom. Tevens is het van belang om te bepalen wat de toekomstverwachting van de boom op dit moment is onder de huidige groeiplaats. De onderzoeksvraag, die aan ANDE(R)S Boomtechnisch Advies is voorgelegd, luidt: Onderzoek de conditie, toekomstverwachting en groeiplaats van de Eik. Bepaal de mogelijke duurzame instandhouding van de boom na de mogelijke veranderingen. Foto 2, Links zijn de bergingen gepland Foto 3, Hoogteverschil t.o.v. toekomstig maaiveld De Amerikaanse eik is op 22 september 2011 boven- en ondergronds onderzocht. In het tweede hoofdstuk worden de onderzoeksresultaten gepresenteerd. In respectievelijk hoofdstuk drie en vier zijn conclusies en adviezen - randvoorwaarden opgenomen. De bijlage bevat de situatietekening met daarop de boom en de geplande bergingen. 3 ANDE(R)S Boomtechnisch Advies
2. Onderzoeksresultaten 2.1 Locatie onderzochte boom De Amerikaanse eik staat momenteel naast een puinbaan en is omringd door zand. De afstand van de huidige stamvoet tot het gebouw is 3,5 meter en tot de insteek naar het talud ruim vier meter. Dit talud loopt af richting een voetpad, wat circa 1,5 meter lager ligt. Foto 4, De Amerikaanse eik. 2.2 Visuele inspectie Op 22 september 2011 is het visuele onderzoek uitgevoerd. De samenvatting van de visuele inspectie zijn opgenomen in tabel 1. Tabel 1, Visuele inspectie Boomsoort Stamdiameter Conditie Hoogte Doorrijhoogte Kroonprojectie Structuur kroon Kwaliteit stam Kwaliteit stamvoet Opmerkingen Amerikaanse eik (Quercus rubra) 90 cm Goede scheutlengte, bladgrootte, vertwijging en bladbezetting 22 meter 3,5 meter 13 meter Geen gebreken, boom is enige jaren geleden gekandelaberd Geen gebreken Geen gebreken Boom is gekandelaberd 4 ANDE(R)S Boomtechnisch Advies
2.3 Groeiplaatsonderzoek De ondergrondse onderzoeken hebben plaatsgevonden op de geplande graaflijn van de bergingen. Haaks op de Eik betekent dit twee meter uit de stamvoet. De sleuven zijn tot circa één meter diep gegraven. Vervolgens is met een grondboor dieper geboord tot ruim 150 cm/mv. Ook is het talud onderzocht. Uit vergelijking van de data blijkt een homogene bodemopbouw, beworteling, verdichting en bodemvochtigheid. Foto 5 en 6, In de proefsleuven is geen zware beworteling aangetroffen. Bodemprofiel Het profiel bestaat vanaf het maaiveld tot minimaal 150 cm-mv uit humusloos tot zeer humusarm, zeer grof zand, zie foto 5 t/m 7. In de laag tussen de 10 en 30 cm bevinden zich enkele smalle bandjes iets rijkere grond. Beworteling Vanaf het maaiveld tot circa 30 cm-mv is het profiel zeer extensief beworteld met haarbeworteling. Dieper dan 30 cm is geen beworteling aangetroffen. Foto 7, Het profiel bestaat voornamelijk uit humusloos, geelgekleurd, zeer grof zand met grind Verdichting Tot een diepte van 100 cm is een indringingsweerstand gemeten tot 2 MPa. Vochthuishouding Ten tijde van het onderzoek was het profiel licht vochtig tot een diepte van 150 cm. Grondwater of indicatie hiervan is ten tijde van het onderzoek niet aangetroffen. 5 ANDE(R)S Boomtechnisch Advies
3. Conclusie 3.1 Conditie en kwaliteit Conditie Bij de uitgevoerde inspectie is de conditie van de Amerikaanse eik gekwalificeerd. Uit de tabel in het vorige hoofdstuk blijkt de boom een goede conditie heeft. De vitaliteit van de Eik is aan het goed, gelet op de vertwijging en de scheutlengte, al kan het beeld oor het kandelaberen vertroebeld zijn. Bomen die gekandelaberd zijn, vormen een aantal jaren intensief schot om het verlies aan kroon en bladmassa te compenseren. Kwaliteit De kwaliteit van de Eik is goed. De stambescherming is functioneel aangebracht en de boom is (nog) niet beschadigd tijdens de werkzaamheden. 3.2 Boven- en ondergrondse groeiplaatsomstandigheden De kwaliteit van de groeiplaats van de Eik is matig. De grondslag is zeer schraal met weinig organisch stof in de bodem. Alleen in het talud bevindt zich enig organisch materiaal. Ook is de boom afhankelijk van het hemelwater, omdat hij geen contact heeft met het grondwater. Anderzijds is de bodem luchtig. De te verwachten kroonprojectie voor zich goed ontwikkelende Amerikaanse eiken bedraagt ongeveer 15 tot 20 meter op deze groeiplaats. Deze bovengrondse groeiruimte is niet aanwezig. Snoeien zal noodzakelijk blijven. 3.3 Levensverwachting De levensverwachting van bomen is moeilijk te beoordelen. Het hangt af van allerlei (externe) factoren en blijft een inschatting. De levensverwachting voor deze Eik wordt onder de huidige omstandigheden als goed ingeschat. Dit betekent dat bij ongewijzigde groeiplaatsomstandigheden de bomen zich nog minimaal 20 jaar kan handhaven. 3.4 Veranderingen t.o.v. huidige situatie Uit de aangeleverde informatie is af te leiden dat: 1. Een deel van de (toekomstige) groeiplaats komt te vervallen. Bergingen worden gebouwd. 2. Andere delen rondom de Eik tot tuin/gazon worden omgevormd. 1. Bij de huidige plannen gaat circa 5 % van de beworteling verloren. Het betreft voornamelijk fijne (haar-)beworteling. Gestelwortels zijn niet aangetroffen. 2. Omvormen naar tuin of gazon is positief, mits de toplaag niet doorgespit gaat worden, want dan treedt wortelschade op. Opbrengen van een laag teelaarde is zeer positief, ook voor de bodemontwikkeling. 6 ANDE(R)S Boomtechnisch Advies
4 Advies en Randvoorwaarden 4.1 Randvoorwaarden Ten aanzien van de werkzaamheden rondom de Amerikaanse eik: Op 1,5 meter uit de stam wordt een niet-verplaatsbaar hekwerk geplaatst, zodat de bewortelde groeiruimte van de Eik beschermd is en blijft. Worden bij graafwerkzaamheden toch wortels aangetroffen met een dikte van meer dan 5 cm, dan worden deze met een zaag recht vakkundig afgezet. Dit onder begeleiding van of door de Bomenwacht. Materieel en materiaal worden niet onder de Eik gestald, waar nu een open open-grond-situatie is. De aanleg van de tuin of gazon geschiet door teelaarde op te brengen in plaats van grond door te spitten. Het in het bestek opnemen van een schadebeding, waarbij de schade aan de boom berekend wordt aan de hand van meest recente versie van Richtlijnen NVTB (te verkrijgen via www.boomtaxateur.nl) door een geregistreerd taxateur NVTB (Nederlandse Vereniging van Taxateurs van Bomen) en/of VRT (Verenigd Register van Taxateurs: www.taxateurs-vrt.nl). Een onafhankelijke Bomenwacht wordt aangesteld, die de werkplek, de boombescherming en de werkzaamheden controleert en rapporteert. 4.2 Maatregelen en urgentie Zorgplicht In het kader van de zorgplicht dienen alle bomen op het terrein eens per jaar visueel gecontroleerd te worden door een ter zake kundig persoon. Dit betekent in het bezit zijn van een certificaat Boomveiligheidscontroleur en/of European Tree Technician. Onderhoudssnoei. Omdat de Eik gekandelaberd is, moet de boom gemiddeld eens per 10 jaar gesnoeid worden. Dit om takbreuk, dak- en gevelschade te voorkomen. 7 ANDE(R)S Boomtechnisch Advies
Bijlage 1 Situatietekening Geplande bergingen Onderzochte Am. Eik 8 ANDE(R)S Boomtechnisch Advies