Pagina 1/8 Aanschaffen van Koi Hans Arends, zaterdag 24 september 2005-00:00:00 Aanschaf Koi Kijk naar de totale indruk van de koi en de kwaliteit van het water. Is het water helder, ruikt het water fris. Hoe is de filtering en zuurstof toevoer in de bakken. Kijk of de vis geen verwondingen of beschadigingen heeft. Waar koop ik een koi? Koop bij voorkeur geen koi bij een 'normaal' tuincentrum, waar ze niet gespecialiseerd zijn in koi. Op zich is er vaak niets mis met de koi in tuincentra, maar de kwaliteit is minder. Vaak zijn dit niet erkende koisoorten, wel mooi maar niet met de typische kleurtekeningen van de verschillende soorten. Stelt u wat meer eisen aan de koi, ga dan naar een koispecialist, die u alles over het houden van koi kan vertellen. Kijk als eerste naar het water waar de vissen in zwemmen. Het water moet helder zijn, goed gefilterd en voorzien zijn van goede zuurstof toevoer. Controleer of het water fris ruikt, helder water kan namelijk toch vuil water zijn. Hebben de koi voldoende ruimte om zich te bewegen of zitten er te veel koi in de bak. Hierdoor kunnen de koi stress krijgen en dus vatbaarder zijn voor ziektes en parasieten.
Pagina 2/8 Welke koi kies ik? Koop uw koi nooit te impulsief. Neem rustig de tijd bij het maken van uw keuze. Kijk hoe de vis rondzwemt in de bak, rustig of paniekerig? De vis moet met vloeiende bewegingen zwemmen en recht in het water hangen. Als een koi onge à nteresseerd in een hoek rondzwemt, koopt u deze liever niet. Kijk ook hoe de vis ademt, is dit langzaam en regelmatig en met beide kieuwen? Zorg ervoor dat de kieuwdeksels dicht tegen het lichaam aan liggen. De koi moet mooi glanzen en geen witte waas hebben of dof zijn. Controleer of de schubben mooi gelijkmatig verdeeld zijn en of er geen schubben ontbreken. Ook is het belangrijk dat de vinnen (borstvinnen, buikvinnen, staartvin en rugvin) niet beschadigd zijn.let ook op eventuele troebele ogen en knobbeltjes op de kieuwen Verwar de bobbeltjes niet met paaibobbeltjes bij de mannetjes. Als u eenmaal een keus gemaakt heeft, laat dan de verkoper de vis in een aparte bak zetten om de vis goed te bekijken. Zorg er wel voor dat dit voorzichtig gebeurt. Het is beter de koi niet uit het water te pakken. Kijk of er rode vlekken op de koi zitten, dit kan duiden op stress. Het kan ook betekenen dat de vis nog niet zo lang geleden is ge à mporteerd. Kijk of er geen sprake is van bijv. ankerworm of visluis rond de buik en staart. Als u eenmaal overtuigt bent dat de vis in optimale conditie is kunt u besluiten de vis aan te schaffen. Wanneer kan ik het beste een koi aanschaffen? De meeste koi die uit Japan worden ge à «xporteerd, komen rond november en december naar Europa toe. Dit heeft een aantal redenen:  Water met een lagere temperatuur bevat meer zuurstof.  Vissen zijn bij lagere temperaturen minder aktief en stellen dus minder eisen aan het water.  De koi worden in Japan rond november uit de kweekvijvers gehaald. Ook in maart, april en mei worden nog koi ge à «xporteerd, maar de eersteklas soorten zijn daarna niet meer te koop, omdat ze dan weer tot oktober in de kweekvijvers blijven. De 'gewone' koi zijn uiteraard het hele jaar door te koop bij de verschillende speciaalzaken. Meestal worden de koi in de lente gekocht, wanneer de vissen langzaam aan weer aktiever beginnen te worden. Denk er bij het plaatsen in de vijver dan wel aan dat het temeratuursverschil tussen het vijverwater en het water waar de vis in zit groot is. Dit houdt in dat de vis geruime tijd met zak en al in de vijver moet blijven liggen voordat hij mag worden losgelaten
Pagina 3/8 Wat kost een Koi? Heb je wel eens nagedacht over wat een goede Koi van een slechte Koi onderscheidt? Hoe je de geldwaarde van een Koi kunt inschatten? â SIn het begin was ik heel blij met een koi van 15 euro. Ik koos gewoon uit wat ik mooi vond, maar in de loop van de tijd zijn de prijzen van koi steeds duurder geworden. Ik had er geen idee van waarom de ene koi 250 euro moest kosten en een andere 2500 euro. Ik kon alleen maar een koi uitzoeken als iemand me van te voren vertelde wat een koi moest kosten of als de verkoopprijzen op de verkoopbak stonden. Ik als iedereen had natuurlijk een budget. Ik wist maar heel weinig af van koi met een goede kwaliteit. Wat waren de sterke punten van juist die vis en waarom eigenlijk. Nu kan ik tenminste van te voren inschatten wat een koi gaat kosten, maar nog steeds vraag ik naar de prijs voordat ik een keuze maak, gewoon om zeker te zijn. â Koi door de jaren heen: Tot een jaar of 10 geleden was de kwaliteit van koi niet zo hoog en waren de prijzen van koi niet zo duur. Het fenomeen koi wat niet zo bekend en wilde je koi kopen dan moest je goed naar verkoopadressen zoeken. De prijzen van koi waren redelijk laag, maar de keuze in koi was vrij beperkt. Dit is een gigantisch verschil met het aantal koispeciaalzaken die nu voor handen zijn in Nederland en nog steeds als paddestoelen uit de grond schieten. De ene vage vari à «teit koi na de andere wordt in Nederland ge à ntroduceerd de keuze is bijna onbeperkt. â SIk vind het bijna onmogelijk om de kennis door te geven welke ik door de tijd heb verzameld door het gebruiken van mijn instinct. Kennis uit boeken heeft geholpen mij te leren koi te waarderen, echter boeken kunnen je niet de fijne kneepjes uit het vak leren. De ervaring in het selecteren van koi krijg je door de jaren heen en wordt op een gegeven moment een tweede natuur. Wat ik
Pagina 4/8 wel wil zeggen is dat je nooit een ander moet laten bepalen welke koi je uiteindelijk koopt. Natuurlijk is het goed om kennis aan te nemen van meer ervaren koiliefhebbers maar laat ze nooit beslissen. Vertrouw op je eigen instinct bij het uitzoeken van een koi, mocht die vis dan niet opgroeien zoals je had gewenst, dan is het in ieder geval je eigen keuze geweest de vis aan te schaffen. Dan heb je zelf het plezier gehad bij het selecteren van de koi. Het belangrijkste is dat je plezier beleeft aan het laten opgroeien van de koi, het is immers een hobby. Het uitselecteren van een koi waarvan we hoge verwachtingen hebben is net zo iets als het kopen van een staatslot. Je koopt een kans op succes. Waarschijnlijk heb je nog nooit iemand van de staatsloterij op de stoep gehad die zijn sympathie betuigde bij het weer niets winnen op een lot. Hetzelfde geldt voor Nishikigoi. Je koopt een koi met daarbij de kans dat het wordt wat je ervan verwacht. â Kennis over Koi Hoe hoger de kennis van het selecteren van koi, hoe hoger de kennis van watermanagement, hoe hoger de kennis omtrent het houden van koi, des te groter wordt de kans op succes, althans wat de koi gaat doen wat jij er van verwacht. De eindconclusie is dan toch vaker dat duurdere koi een grotere kans maken mooi op de drogen dan een goedkopere. â SIk noem het specifiek een kans om weer te geven dat de hoge verwachtingen die we van koi hebben vaak niet stroken met de ervaringen in de koivijvers. Wat lijkt een goede of slechte koi te zijn, duur of goedkoop heeft na verloop van tijd vaak de schijn tegen zich en de uitkomst is vaak precies het tegenovergestelde van wat we ervan verwacht hadden. Het hoeft niet de fout, onwil of het zakeninstinct van een kweker of dealer te zijn dat de koi die je duur hebt gekocht en waarvan je zulke hoge verwachtingen had, niet geworden is wat je ervan had gehoopt. Van een pot appelmoes van het zelfde merk kun je de prijzen vergelijken bij verschillende supermarkten, echter bij koi is dat niet mogelijk. Vaak betalen we dan ook een fix bedrag voor koi omdat we uitgaan van een mening van een ander, die zegt dat deze bewuste koi een kampioen wordt. De waarheid is echter dat er hoogstens gezegd kan worden dat een koi de potentie heeft om kampioen te worden. Niemand kan bij aanschaf van een koi de onzekerheden inschatten die de koi tegemoet gaat of al heeft ervaren. Dan hebben we het over manipulatie door de kweker, de kwaliteit en samenstelling van het water in de vijver en de ervaring en kennis om de koi zo goed als mogelijk te verzorgen. Al deze facetten spelen mee in de uiteindelijke uitkomst hoe de koi zich ontplooit. In het algemeen denk ik dat we een koi uitkiezen op het uiterlijk, wat we er voor kunnen betalen en wat we ervoor willen betalen. Een andere keer laten we een ander die in onze ogen een expert is mee beslissen in onze keuze.maar het is juist de bedoeling dat we zelf gaan leren een koi te waarderen qua prijs bij elke gegeven outlet. â Prijsbepaling: Ten eerste wordt de prijs bepaald door het marktmechanisme dus door vraag en aanbod naar koi. Hoe groter de vraag naar koi, hoe hoger de prijzen zullen worden die we er voor moeten betalen. Een ander gevolg van de steeds grotere vraag naar koi is dat steeds meer koi van zeer geringe kwaliteit de weg vanuit Japan naar Europa vinden. Er is een heel nieuwe markt ontstaan voor goedkope koi met een zeer discutabele kwaliteit. Een ander aspect is de tijd waarop je de koi koopt. Koop je de vissen als ze net uit Japan komen dan betaal je het volle pond, je hebt de eerste keus en er is geen reden voor de dealer zijn prijzen te laten zakken. Je hebt het profijt van een nog beginnend zomerseizoen en je kan deze gehele periode genieten van het nieuwe juweel in de vijver. Tegen het einde van het seizoen, zodra in de verkoopbakken plaats gemaakt moet gaan worden voor nieuwe koi, willen de prijzen nog wel eens zakken. De dealer moet deze vissen kwijt, deze vissen hebben een groeiseizoen verloren en lopen nu achter bij hun reeds verkochte broertjes en zusjes die lekker een hele zomer hebben kunnen dooreten en doorgroeien. Ook op een beurs of show
Pagina 5/8 kom je deze prijsverschillen tegen. De laatste uren van de laatste dag gaan de prijzen drastisch omlaag omdat de dealer de koi liever verkoopt dan dat hij ze mee terug neemt. Natuurlijk heb je dan niet meer de keuze tussen alle vissen en zullen de mooiste al verkocht zijn. â SMeestal staat er bij de verkoopbakken aangegeven hoe veel voor een koi betaald moet worden. Komen we bij bakken met prijs op aanvraag dan wordt het al een stuk moeilijker. Ten eerste omdat we de koi qua waarde niet kunnen inschatten en ten tweede omdat we onder de indruk zijn van de imposante koi en het idee hebben dat ze toch wel onbetaalbaar zullen zijn (die indruk is overigens meestal wel juist). Echter als een dealer bij een kweker in Japan komt om zijn vissen in te kopen voor het nieuwe seizoen, staan daar echt geen verkoopprijzen op de bakken waarin de vissen zitten die de Japanse kweker wil verkopen. â Koi Importeren: Het ontbreken van eenduidige prijzen in Japan werkt ook mee het mysterie omtrent het waarderen van koi in tact te houden. De dealer doet immers een bod en de kweker wil ze voor dat geld wel of niet verkopen. Het begint dus al bij de kennis, ervaring, onderhandelingstactiek en belevingswereld van de koi-inkoper. Het is maar net hoe graag een dealer een bepaalde partij koi wil hebben. Het bot wat hij doet zal na gelang zijn, met in zijn achterhoofd natuurlijk het gegeven wat hij er thuis voor kan vangen. Koopt hij ze niet dan staan er nog genoeg andere dealers in de rij om ze wel te kopen. Koopt een dealer aan het begin van het verkoopseizoen in Japan, dan zal een Japanse kweker ook niet gelijk willig zijn goedkopere prijzen te rekenen, dat is wel zo als het verkoopseizoen ten einde loopt en de Japanse kwekers ook van hun vissen afwillen, maar je spoeling dun wordt in keuze. Onderlinge verstandhoudingen tussen de dealers en kwekers is dan ook niet geheel onbelangrijk. Het ligt vaak aan goede verstandhoudingen en misschien wel vriendschappelijke relaties of de Japanse kweker een dealer een partij vissen gunt tegen een redelijke prijs. â SHet is vanzelfsprekend dat koi in Japan goedkoper zijn dan in Nederland. Er worden immers minder kosten gemaakt en risico's genomen door de dealers die de vissen importeren. Ook de stand van de yen t.o.v. de euro heeft een duidelijke invloed op wat wij uiteindelijk gaan betalen voor een koi. Maar uiteindelijk bepaald de dealer de verkoopprijs. Het is aan ons of wij die prijs er voor willen betalen. â MONEY, MONEY, MONEY Schrijver: John Bean Bewerkt en vertaald: Leontine Naber â We hebben wat maatstaven nodig om value for money te bepalen bij het aanschaffen van koi. Value for money betekent ruim vertaald waar voor je geld. Voor de meeste van ons zal de lengte van de koi de meest bepalende of zelfs wel de enigste maatstaf zijn. Aan de andere kant heb je ook hobbyisten die een koi van 30 cm die nog tot volle â Sbloei â moet komen veel waardevoller achten zeker voor de toekomst, dan een koi van 60 cm die al helemaal af is. In sommige gevallen kan het bepalen van de waarde van een koi behoorlijk rechtlijnig zijn. Als voorbeeld nemen we een Chagoi (een eenkleurige bruine koi). Een Chagoi is eenvoudig te kweken en te beoordelen. Het is dan ook niet verwonderlijk, dat ondanks de behoorlijke populariteit van deze vis, ze goedkoper zullen zijn dan een mooie Showa (drie kleurige vis met zwart als basiskleur en rood en witte patronen). Het is daarom mogelijk een goede Chagoi veel goedkoper te kopen dan een goede Showa. â
Pagina 6/8 De vergelijking: Deze vergelijking kun je natuurlijk alleen maar trekken als de vissen qua lengte niet te ver uit elkaar liggen. Een goede Chagoi van 65 cm kost duurder dan een goede Showa van 30 cm. Het vervoer van een grote vis is immers veel duurder dan zijn kleinere lotgenoten. â SAls je vriendelijke en hand tamme koi wilt hebben dan kun je niet misgaan met een vijver vol met Chagoi. Om een Nationale show te winnen, tja â â.. dat is een ander verhaal. Elke koi die show waardig geacht wordt moet zich conformeren aan een aantal standaard kwaliteitsspecificaties. Hoe meer van deze standaarden je wilt terug vinden in de koi die je gaat aanschaffen, hoe hoger de prijs van de vis zal worden. Om het even simpel te zeggen. Hoe meer een koi voldoet aan het totale pakket van de standaard eisen, hoe hoger de prijs zal zijn. Het waarderen van koi wordt dus een probleem als je het pakket van deze eisen niet kent. â De schrijver komt uit Engeland. De kwaliteit van koi die daar ingezet worden op shows is van een heel ander kaliber dan in Nederland. In Nederland proberen we het showen van koi te promoten met als gevolg dat de standaarden wat lager liggen. Het showen van vissen in Nederland, heeft in tegenstelling tot Engeland, een negatieve air over zich. In Engeland ligt de standaard van het inzetten van koi behoorlijk hoger met als gevolg dat de kwaliteit van de vissen die worden ingezet op een Nationale show in Engeland drastisch hoger is dan hier. â SWe kunnen een paar factoren noemen die de waarde van een koi bepalen: 1. De conditie van de koi en de gezondheid. 2. De vari à «teit. 3. De lichaamsbouw. 4. Het patroon. 5. De bloedlijn en de potentie daarvan. â â SDe meer ervaren koiselecteerders onder ons zullen nu zeggen: waarom wordt huidkwaliteit niet genoemd, diepte van de kleur, kiwa (afscheiding van het patroon aan de achterkant) en sashi (afscheiding van het patroon aan de voorkant). En ja natuurlijk deze aspecten en nog menig andere mogen niet worden vergeten. Maar deze termen horen bij een koi die al bijna af is. Maar natuurlijk hebben ze weldegelijk effect op de waarde en dus prijs van de vis. Het is heel goed mogelijk dat een lelijk twee-jarig onooglijke koi veel meer geld kost dan een tweejarige koi die helemaal af is. Het is overigens ontzettend moeilijk om de potentie te herkennen bij zo een lelijk eendje tenzij ze er zelf al een paar hebt grootgebracht. â Verwarring: Het bovenstaande is nogal verwarrend. Op het ene moment refereert de schrijver aan de waarde van vissen met showkwalificaties, terwijl hij op het andere moment overschakelt op de waarde van koi met potentie. Op een show worden koi beoordeeld op het eindresultaat en niet op hun potentieel. Koi die worden ingezet in een show hebben meestal hun potentie al waargemaakt anders zaten ze niet in de show. Het verschil zit hem derhalve in de leeftijd of lengte van de koi. Het ontwikkelen van de koi moet samen gaan
Pagina 7/8 met de lengte van de vis. Een koi die op twee jarige leeftijd al af is, heeft zijn attractie verloren, daar die koi over een jaar over zijn hoogtepunt heen is en alleen maar lelijker wordt terwijl hij nog lang niet uit gegroeid is. Zo een koi zal het goed doen in klasse 2 van een show, maar hoger zal die vis nooit komen. Het is de bedoeling dat naarmate een koi zijn potenti à «le lengte haalt ook bijna op de top van zijn ontwikkeling is. Ook ben ik het niet eens met hoe het beoordelen van de huidkwaliteit waar de diepte van de kleuren, kiwa en sashi, (aspecten van de huidkwaliteit) van tafel worden geschoven. Ook deze aspecten moeten en kunnen worden beoordeeld bij jonge vissen, anders zou je nooit het potentieel kunnen bepalen van de koi. Het bepalen van het potentieel van een koi zou ik niet alleen laten afhangen van eerdere ervaringen met vissen uit een zelfde bloedlijn maar zeker ook door beoordeling van het geen beoordeeld kan worden en daar hoort de huidkwaliteit zeker bij. Een mooie oudere zus geeft immers geen garantie op een prachtig jonger exemplaar. â SHet probleem hier in west Europa is dat we niet genoeg koi met potentie zien. Ook hebben we te weinig kennis van de bloedlijnen om juist die vis te kopen die een topper gaat worden in onze vijver. De kwaliteit van het water heeft namelijk grote invloed op het eindresultaat van de vis. De natuur heeft weer een grote invloed op ons vijverwater. Tja en de natuur is niet te veranderen. Daarbij hebben wij ook niet het geduld om te zien wat een koi gaat worden. Veel geld uitgeven aan een koi wat misschien iets gaat worden over 4 jaar. Tja niet veel hobbyisten doen dit. De gemiddelde koi leeft niet eens 4 jaar in de Nederlandse koivijvers. Wij nuchtere Nederlanders willen kwaliteit die op de koi is terug te vinden, of althans waarvan we denken die terug te vinden op de koi en leren eigenlijk niets over de echte hobby van het op laten groeien van Nishikigoi. â Jonge Koi met Potentie: Jonge koi met zulk een potentie als hierboven wordt bedoeld, zijn niet te koop in Nederland en ik betwijfel zelfs of er in Engeland zulke koi te krijgen zijn. De hobbyist zal zelf naar Japan moeten om zulk een koi te herkennen en te kopen, tenminste als de Japanse kweker afstand zal willen doen van deze vis. â SZelfs als we de tategoi kwaliteit in Japan herkennen of als het ons gegund wordt een tategoi te mogen kopen, dan is de kans dat deze vis in de zelfde condite en van de zelfde kwaliteit blijft als in Japan behoorlijk klein. Alleen al de reis naar west Europa kan de ontwikkeling van de koi jaren achteruit schoppen en we hebben allemaal de kennis en gave om een perfect mooie koi te verknallen en dan de dealer de schuld te geven. â â SHet is niet mijn bedoeling om over waarde voor geld te praten bij koi met potentie. Dat heeft meer geloof nodig dan alle religi à «n bij elkaar en de kennis van een gedegen koikweker. Ik beperk me dus tot het praten over koi die af zijn. Om weer terug te komen op de Chagoi. De waardering is niet al te moeilijk. Er zijn duizenden Chagoi en we zijn niet op zoek naar iets buitensporigs. We kunnen ons afvragen: 1. Is de vis vrij van verwondingen en ziektes. 2. Is de vis in een goede conditie 3. Heeft de vis alles wat die moet hebben, vinnen, baarddraden, ogen etc. 4. Heeft de kop de zelfde kleur als het lichaam, zitten er geen vlekjes op het lichaam. 5. Liggen de schubben netjes op een rij, ontbreken er geen schubben etc. 6. Heeft het een elegant en sterk voorkomen in het water.
Pagina 8/8 7. De lengte van de koi neemt natuurlijk een behoorlijke positie in de waardering in. â "Een doitsu koi met een mooie schubbenlijn langs het zijlijn orgaan heeft meer waarde dan een doitsu koi zonder deze schubben of met scheeflopende en onevenwichtige schubben. Een spiegelkarper, een karper met grote spiegelschubben over heel zijn lichaam heen is bijna niets waard." Bron: Koi Carp juni/juli 2002 Geschreven door John Bean. Bewerkt en vertaald door Leontine Naber http://home.planet.nl/~stuiv681