Beleidsnotitie Bed & Breakfast in de bebouwde kom van de gemeente Terneuzen. Inleiding Met deze beleidsnotitie willen we duidelijkheid scheppen met betrekking tot de mogelijkheden voor het opstarten van een Bed & Breakfast (hierna afgekort tot B&B) in de bebouwde kom van de gemeente Terneuzen. Als gemeente krijgen we regelmatig verzoeken van ondernemers om een B&B te mogen starten. Op dit moment is dit in de gemeente Terneuzen alleen geregeld in (bedrijfs)woningen in het bestemmingsplan buitengebied Terneuzen. Deze beleidsnotitie is dan ook bedoeld voor B&B s die buiten de begrenzing van het bestemmingsplan Buitengebied Terneuzen vallen. Het betreft dus uitsluitend het realiseren van B&B binnen de bebouwde kommen Wettelijk of beleidskader In het beleidskader sluiten we zoveel mogelijk aan bij de leidraad gemaakt door de Stichting Bed & Breakfast, waarbij we de mogelijkheden voor de initiatiefnemer zo ruim mogelijk willen maken. Daarnaast is ook gekeken naar B&B beleid van andere gemeenten (o.a. Hulst en Borsele). Definitie Bed & Breakfast Een B&B voorziening is een kleinschalige, aan de woonfunctie ondergeschikte, kortdurende, toeristische verblijfsvoorziening, voor uitsluitend logies en ontbijt, die deel uitmaakt van het hoofdgebouw of is gevestigd in één van de bestaande bijgebouwen en wordt gerund door de bewoners van het betreffende perceel. Een B&B is gevestigd in de woonruimte van de eigenaren van de woning of een bijgebouw. De woning heeft een woonbestemming danwel de bestemming bedrijfswoning en de houder van de B&B woont hier zelf. Het realiseren van B&B in een bestaand bijgebouw is toegestaan mits voldaan kan worden aan de van toepassing zijnde regelgeving. Het gaat om een toeristisch verblijf. Dit kan een zakelijk verblijf zijn, maar nadrukkelijk geen overnachtingen, noodzakelijk in verband met het verrichten van tijdelijke of seizoensgebonden werkzaamheden. Een B&B kamer is ook geen zelfstandig functionerende eenheid. Dat betekent dat het niet beschikt over een eigen keuken. Een keukenblok wordt niet noodzakelijk geacht voor een B&B, omdat de verzorging van B&B-gasten zich beperkt tot logies en ontbijt. Een B&B is dusdanig kleinschalig, dat de kans op overlast voor de omgeving evenals de kans op onevenredige toename van de parkeerdruk te verwaarlozen is. Een Bed& Breakfast is wat betreft de activiteit, omvang en schaalgrootte niet te vergelijken met een pension, hotel of horecagelegenheid en niet openbaar toegankelijk. Welke vestigingsmogelijkheden biedt de gemeente voor een Bed&Breakfast Bepalend voor de mogelijkheden, om een B&B op te starten, is in eerste instantie de woonsituatie zoals deze is vastgelegd in de gemeentelijke bestemmingplannen.
Belangrijke uitgangspunten voor de gemeente zijn dat de eigenaar zelf daadwerkelijk in de woning woont en dat maximaal 50% van het aantal slaapkamers (tot een maximum van 7 kamers) voor B&B wordt gebruikt en het moet een ondergeschikte nevenactiviteit blijven ten opzichte van de woonfunctie. De B&B kamers mogen geen zelfstandige eenheid worden, dus geen kookgelegenheid bevatten. Logies met ontbijt (B&B) is in de eigen woning of in één bij de woning behorend bestaand bijgebouw mogelijk. De voorwaarden zoals hieronder genoemd zijn bepalend voor het verkrijgen van toestemming voor het starten en houden van een B&B. 1. de woning dient bestemd te zijn als (bedrijfs-)woning. Bedrijfswoningen op bedrijventerreinen vallen niet onder deze regeling. Op bedrijventerreinen wordt de vestiging van een B&B uitgesloten. 2. de initiatiefnemer dient zelf de hoofdbewoner van de woning te zijn. 3. de woonfunctie moet hoofddoel blijven. 4. de voorziening dient binnen de bestaande bebouwing te worden gerealiseerd. 5. de voorziening dient te voldoen aan de bouwkundige eisen die gesteld zijn in het Bouwbesluit; 6. in woonhuizen mag maximaal 50 % van de slaapkamers gebruikt worden voor Bed & Breakfast tot een maximum van 7 kamers. 7. in maximaal één bijgebouw per perceel mag maximaal één B&B kamer worden gerealiseerd met uitzondering van een monumentaal bijgebouw. Daar is de grootte van het gebouw bepalend tot een maximum van 7 kamers per B&B. 8. maximaal aantal bedden op een kamer van ten hoogste 15m2 is 3 9. maximaal aantal bedden op een kamer van meer dan 15m2 is 4. 10. het maximaal aantal personen is 15 11. maximale verblijfsduur 2 weken ter voorkoming van permanente bewoning 12. alleen logies en ontbijt aanbieden. 13. kamers mogen geen zelfstandige wooneenheid worden, dus geen kookgelegenheid. 14. het parkeren dient op eigen terrein plaats te vinden. Alleen indien op en/of langs de openbare weg voldoende parkeergelegenheid op loopafstand, met een maximum afstand van 150m., aanwezig is kan hiervan worden afgeweken. 15. er mogen geen nadelige effecten op de aangrenzende percelen ontstaan.
Toelichting beleidsnotitie Bed & Breakfast 1. Inleiding Naar aanleiding van de groeiende behoefte om extra inkomsten te generen is de vraag om een Bed & Breakfast(hierna af te korten tot B&B) te mogen starten de laatste jaren gegroeid. Binnen de bestemmingsplannen van de gemeente Terneuzen is B&B alleen geregeld in (bedrijfs-)woningen in het bestemmingsplan buitengebied Terneuzen. Deze beleidsregels zijn voor alle gebieden die niet behoren tot het bestemmingsplan Buitengebied Terneuzen met uitzondering van de bedrijventerreinen. Met name de kernen vallen onder deze regels. In deze notitie maken we afwegingen die betrekking hebben op het ruimtelijk beleid, ondernemersmogelijkheden en het toeristisch product. Uiteraard moet de ondernemer/initiatiefnemer voldoen aan de wettelijke eisen. Naarmate een B&B meer kamers zal bevatten zal de regelgeving waaraan een B&B houder moet voldoen toenemen. 2. Wettelijke kaders Uit een uitspraak van de Raad van State (ABRS, 2 juli 2003 inzake nummer 200206652/1, LJN nummer 9034) blijkt dat het aanbieden van B&B strijdig is met een woonbestemming indien regelmatig een aantal personen tegen betaling gebruik maakt van de aangeboden mogelijkheid van B&B in het pand. Daarbij gaat het om een steeds wisselend publiek dat voor een korte periode, namelijk een tot enkele nachten, ter plaatse verblijft en dat voor de B&B activiteiten wordt geadverteerd. In dat geval is de gemeente van mening dat de activiteiten bedrijfsmatig van karakter zijn en niet binnen een woonbestemming passen mits dit uiteraard als zodanig in een bestemmingsplan is geregeld. De bestemmingsplannen binnen gemeente Terneuzen laten B&B binnen een (bedrijfs-)woning niet toe met uitzondering van de mogelijkheden in het bestemmingsplan Buitengebied Terneuzen. Medewerking aan een dergelijk initiatief kan daarom alleen worden verleend door het verlenen van een omgevingsvergunning voor het afwijken van de planologische regels van het geldende bestemmingsplan op grond van artikel artikel 2.12 lid 1 onder a van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) juncto artikel 4 van het Besluit omgevingsrecht (Bor) bijlage II. In de toekomstige bestemmingsplannen voor de kernen zullen op basis van deze notitie de voorschriften zodanig worden aangepast dat B&B, onder voorwaarden, door middel van het verlenen van een binnenplanse afwijking (ontheffing) van het geldende bestemmingsplan binnen een (bedrijfs-)woning kan worden toegelaten. 3. Definitie B&B In de toekomstige bestemmingsplannen zal de begripsomschrijving van B&B voorziening als volgt luiden. Een B&B voorziening is een kleinschalige, aan de woonfunctie ondergeschikte, kortdurende, toeristische verblijfsvoorziening, voor uitsluitend logies en ontbijt, die deel uitmaakt van het hoofdgebouw of is gevestigd in één van de bestaande bijgebouwen en wordt gerund door de bewoners van het betreffende perceel.
Onder een B&B voorziening wordt niet verstaan overnachting, noodzakelijk in verband met het verrichten van tijdelijke of seizoensgebonden werkzaamheden en/of arbeid. Een Nederlandse B&B heeft gemiddeld 2,4 gastenkamers en 5,7 slaapplaatsen. Bij een B&B met meer dan zeven kamers wordt er ingeboet aan kleinschaligheid en gaat de accommodatie meer op een pension of hotel lijken. Het maximaal aantal kamers is 7, omdat dit de grens is waarbij de eigenaren de B&B nog zelf kunnen organiseren zonder aanvullend personeel. Een Bed & Breakfast is wat betreft de activiteit, omvang en schaalgrootte niet te vergelijken met een pension, hotel of horecagelegenheid en niet openbaar toegankelijk. We hebben het hier nadrukkelijk over kleinschalige B&B. 4. Toelichting op de definitie van Bed & Breakfast De definitie van een B&B zoals beschreven bevat een aantal termen, waarvoor geen wettelijke beschrijving van toepassing is. Daarom worden deze termen hieronder verder uitgewerkt en beschreven. Kleinschalig Bestemmingsplannen In de beleidsnotitie B&B ten behoeve van gemeenten van de Stichting Bed & Breakfast Nederland blijft het houden van een B&B een ondergeschikte nevenactiviteit indien maximaal 50% van het vloeroppervlak van de woning gebruikt wordt(gemeenschappelijk ruimten hiervan uitgezonderd). Dit is vergelijkbaar met 50% van het aantal slaapkamers. Kleinschaligheid van B&B kan vanuit deze bestemmingsoptiek worden gedefinieerd als zijnde een nevenactiviteit die ondergeschikt is aan de woonfunctie en moet plaatsvinden binnen het bouwvlak van de woonbestemming. Deze logiesvorm kan als een ondergeschikte nevenactiviteit worden beschouwd. Maar omdat een B&B altijd strijdig is met de woonbestemming ingevolge het bestemmingsplan is er voor de vestiging van een B&B weliswaar geen wijziging, maar wel een ontheffing van het bestemmingsplan nodig. Een B&B is dusdanig kleinschalig, dat de kans op overlast voor de omgeving te verwaarlozen is. De B&B mag geen nadelige effecten hebben op de verkeersafwikkeling. Om deze reden dient er geparkeerd te worden op het eigen terrein. Alleen indien op en/of langs de openbare weg voldoende parkeergelegenheid op loopafstand, met een maximum afstand van 150m., aanwezig is kan hiervan worden afgeweken. Met het opnemen van bovenstaande aanvulling op parkeren kan voorkomen worden dat er verkeersoverlast ontstaat. Gemeente Terneuzen kiest hier voor maximaal 50% van het aantal slaapkamers (tot een maximum van 7 kamers) te gebruiken voor B&B. Dit betekent in de praktijk dat het ruimtegebruik van de B&B van ondergeschikt belang blijft aan het totale gebruik van de woning. Bijgebouwen In de definitie van B&B staat ook dat maximaal één bestaand bijgebouw mag worden gebruikt voor logies en daarin mag maximaal één kamer worden gerealiseerd. Dit bijgebouw zal wel moeten voldoen aan de bouwkundige eisen van het Bouwbesluit. Hiermee zal er minder overlast kunnen ontstaan voor de omgeving.
Een uitzondering wordt gemaakt voor monumentale bijgebouwen. Om deze te kunnen behouden mogen meerdere kamers worden gemaakt. Toeristisch en veelal kortdurend verblijf Het gaat in dit verband om een toeristisch verblijf, hiermee wordt nadrukkelijk ook zakelijk toerisme bedoeld. Het begrip kortdurend is opgenomen om duidelijk te maken dat het niet gaat om bijvoorbeeld wonen of seizoenrecreatie. Onder een B&B voorziening wordt dus niet verstaan overnachting, noodzakelijk in verband met het verrichten van tijdelijke of seizoensgebonden werkzaamheden en/of arbeid. Als uitgangspunt geldt dat er maximaal twee weken achtereen mag worden overnacht in een B&B. Maximaal 50 % van het aantal slaapkamers tot een maximum van 7 kamers. Er bestaat veel discussie over het aantal kamers dat een B&B mag hebben. Hoe meer bedden een B&B heeft hoe meer regelgeving van toepassing zal zijn. Gemeente Terneuzen wil de B&B houder zoveel mogelijk keus geven binnen genoemde voorwaarden en daarmee de verantwoordelijkheid om te voldoen aan de daarbij behorende regelgeving en verplichtingen. Stichting B&B Nederland hanteert een maximum van zeven kamers. De Stichting stelt dat er bij een overschrijding van zeven kamers wordt ingeboet op de kleinschaligheid en aan persoonlijke aandacht. Bij een B&B met meer dan zeven kamers en gaat de accommodatie meer op een pension of hotel lijken. Een B&B met meer dan zeven kamers is moeilijk te runnen door één of twee personen. Uit recente marktgegevens blijkt dat het omslagpunt van een kleinschalige B&B naar een commerciële B&B bij zeven kamers ligt. Ook in andere Europese landen is een grens van zeven kamers heel gebruikelijk. Een Nederlandse B&B heeft gemiddeld 2,4 gastenkamers en 5,7 slaapplaatsen. Bedrijfschap Horeca en Catering definieert een B&B niet als bedrijf indien er maximaal 4 bedden en 2 kamers zijn. Koninklijke Horeca Nederland (KHN) vindt dat er sprake is van kleinschaligheid als een B&B qua omvang niet valt onder de regelgeving van het Bedrijfschap Horeca en Catering. Een ondergeschikte nevenactiviteit wordt gedefinieerd als maximaal 50% van het aantal slaapkamers. Omdat we ruimte voor ondernemers willen maken, gebruiken we als bovengrens de richtlijn B&B van de Stichting B&B. Gemeente Terneuzen kiest ervoor om de grens van kleinschaligheid van een B&B bij maximaal 7 kamers te leggen en maximaal 50 % van het aantal slaapkamers en daardoor in economisch opzicht voor de initiatiefnemer een maximaal kader te schetsen zonder de kleinschaligheid en ondergeschikte nevenactiviteit uit het oog te verliezen. Uiteraard blijft hiervoor een vast aantal regels van toepassing zoals gebruik maken van bestaande bebouwing, geen overlast door parkeren, parkeren op eigen terrein en indien dit niet mogelijk is geen overlast door vergrote parkeerdruk, voldoen aan bestaande regelgeving.
5. Procedure Inwoners van de gemeente Terneuzen, die van plan zijn om een B&B te starten, kunnen contact opnemen met gemeente Terneuzen. Uitgangspunt voor de beoordeling van een B&B aanvraag is dat indien niet aan de beleidseisen uit deze nota wordt voldaan, er geen toestemming wordt verleend voor een B&B. 6. Overige regelgeving Gemeentelijke regelgeving waar rekening meer gehouden moet worden. 6.1. Algemene Plaatselijke Verordening (hierna: Apv) Op dit moment is op grond van de APV voor een B&B nog wel een exploitatievergunning nodig. Hoewel hotels expliciet zijn uitgesloten in de APV voor het hebben van een exploitatievergunning is dit nog niet het geval voor een B&B. Gezien de aard en kleinschaligheid van een B&B word in 2014 bij de herziening van de APV voor B&B s ook een uitzondering gemaakt. Dit betekent dat een exploitatievergunning niet nodig is. 6.2. Gemeentewet/ Toeristenbelasting Gemeenten kunnen op grond van artikel 224 van de Gemeentewet toeristenbelasting heffen voor overnachtingen binnen de gemeente door personen die niet als ingezetene in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens zijn ingeschreven. De hoogte van het tarief wordt door elke gemeente afzonderlijk bepaald. De B&B-eigenaar draagt de toeristenbelasting af aan de gemeente. De belasting wordt geheven naar het aantal overnachtingen. De B&B-eigenaar moet van zijn/haar gasten een nachtregister bijhouden. De B&B-eigenaar is verplicht voordat hij voor de eerste maal gelegenheid biedt tot overnachting, dit schriftelijk te melden aan de verantwoordelijke heffingsambtenaar. In de gemeente Terneuzen wordt door Sabewa Zeeland uitvoering gegeven aan het innen van de toeristenbelasting. 7. Gebruikte informatiebronnen Voor het maken van deze beleidsnotities is gebruikt gemaakt van: Beleidsnotitie Bestemmingsplan Buitengebied Informatie van de Koninklijke Horeca Nederland Jurisprudentie Beleidsnotitie van de Stichting Bed& Breadfast; Website antwoord voor bedrijven van de Rijksoverheid; Beleidsnotitie van de gemeente Maasdonk, Beleidsnotitie van de gemeente Hulst De gids van de gemeente Borsele Recreatief nachtverblijf in Borsele