ANNA VAN BUERENPLEIN voorlopig ontwerp / 2 december 2013
2 Anna van Egmond (1533-1558) was gravin van Buren, Lingen en Leerdam, vrouwe van IJsselstein, Borssele, Grave, Cranendonck, Eindhoven, Jaarsveld, Kortgene, Sint-Maartensdijk en Odijk. Ze was de eerste echtgenote van Willem van Oranje.
INLEIDING Het project Den Haag Nieuw Centraal transformeert het stationsgebied tot een representatieve toegangspoort naar de stad. Er verandert veel: het station zelf wordt verbouwd tot een moderne openbaar-vervoer-terminal, Babylon is vernieuwd en ook op het Anna van Buerenplein is een nieuw gebouw verrezen. Al deze ontwikkelingen maken de ambitie van het stationsgebied zichtbaar: een station zonder achterkanten, een riante entree naar de stad. Naast het station - op de plek van de gesloopte Anna van Buerengarage - ligt een nieuw plein; het Anna van Buerenplein. Binnen alle ontwikkelingen speelt deze plek een belangrijke rol. Het plein is niet alleen een doorgangsplek. In de dynamiek van de stationsomgeving biedt het ook ruimte voor rust en ontspanning. Een stedelijke buitenkamer voor bewoners, reizigers, werkers en winkelaars. 3 Ingenieursbureau Den Haag in opdracht van Dienst Stedelijke Ontwikkeling voorlopig ontwerp / concept / december 2013
HET PLEIN IN GROTER VERBAND 4 Het Anna van Buerenplein is onderdeel van de Haagse loper. De Haagse loper beslaat het gebied vanaf de Grotiusplaats, via het stationsgebied en de Turfmarkt naar het Spuiplein. Voor dit gebied is in juni 2013 het schetsontwerp vastgesteld. Het ontwerp bewerkstelligt een sterke samenhang tussen de verschillende onderdelen. Dit is onder andere benadrukt door te kiezen voor de mangaankleurige klinker als basismateriaal voor het gehele maaiveld. De Haagse loper krijgt een eigen identiteit. Zowel de bestrating van het Anna van Buerenplein als van de Turfmarkt krijgt een verbijzondering door toevoeging van lichte natuursteen. Op het Anna van Buerenplein als een vloerkleed, in de Turfmarkt als een loper. Naast deze herkenbare bestrating zijn in beide delen ook meubilair, beplanting en verlichting op elkaar afgestemd. Gezocht is naar kleinschaligheid, warme uitstraling en eigentijdse vormgeving, passend bij de nieuwe gebouwen. Aan beide zijden (Spuiplein en Anna van Buerenplein) liggen fonteinen als bijzonder accent. De spuiters zorgen voor aangenaam geluid en vertier. klinker binnenstad (mangaan) klinker binnenstad verbijzonderd (mangaan met natuursteen) bomen plantenbakken fontein gazon zitrand
Den Haag Nieuw Centraal Anna van Buerenplein busplatform HSE Anna van Buerenstraat fietsflat Haagse loper Spoorpark HSE Rijnstraat Koningin Julianaplein gebiedskaart 5
DE FUNCTIES VAN HET PLEIN Het Anna van Buerenplein moet twee functies combineren: beweging en verblijf. Naar alle verschillende bestemmingen liggen diverse looproutes. Het plein moet al deze bewegingen zo goed mogelijk faciliteren. Het geeft dynamiek aan het plein, versterkt door de beweging van trams, metro en treinen. Daarnaast moet het plein een aantrekkelijke verblijfsruimte worden met ruimte voor zitgelegenheid, terrassen, bomen, groen en water. 6
loopstromen zitranden 7 groen en water terrassen
REFERENTIES VOOR DE INRICHTING 8 bloeiende boomheesters in bakken aangelichte fontein spuiters met afwisseling transparante kroon
zitgelegenheid verbijzonderde vloer stammen dicht op elkaar houten lattenbank 9
HET ONTWERP 10 Het Anna van Buerenplein is behandeld als één plein. Ingebed in mangaanklinker ligt in het midden een vloerkleed van mangaanklinker, verlevendigd met een patroon van lichte natuursteen, conform de uitgangspunten in het kader van de Haagse loper. Roostergoten van cortenstaal accentueren de hoofdrichting van het plein en zorgen voor een stevig kader voor de klinkerbestrating. De gebouwen rond en op het Anna van Buerenplein zijn groot van schaal. De inrichtingselementen op het plein moeten deze grote maat en schaal aankunnen, en zijn daarom ook flink van formaat. Zo vormen ze een intermediair tussen de hoge bebouwing en het maaiveld en creëren een aangenaam verblijfsklimaat. Beplanting, bomen, water en zitgelegenheid zijn samengevoegd in grote elementen. Door deze combinatie blijft het plein open en overzichtelijk. Het ontwerp laat veel ruimte voor zicht- en looplijnen. De beplanting en de bomen ondersteunen de sfeer van de ruimte. Bomen en beplanting zijn opgetild. Dit is noodzakelijk om - op het dak van de garage - genoeg doorwortelbaar volume te krijgen. Deze ingreep is benut om comfortabele, houten zitranden te maken. Ook de nooduitgangen van de garage zijn in het groen opgenomen. De meerstammige grote heesters en bomen met transparante kroon staan in een aantrekkelijke, lage onderbeplanting. Geintegreerde houten zitbanken omranden het groen. De kleinere boombakken verlevendigen de terrassen en staan los op het maaiveld en zijn daardoor verplaatsbaar. Dit geeft het plein een grote mate van flexibiliteit. Vanuit de stationshal is het plein zo veel mogelijk open gelaten. Tussen New Babylon en Anna van Buerengebouw faciliteert het plein vooral de looproutes. Twee grote groenelementen liggen als eilanden tussen de looprstromen. Zij bieden zitgelegenheid en camoufleren de nooduitgangen van de parkeergarage. Op het plein is het viaduct van RandstadRail nadrukkelijk aanwezig. Het doorgetrokken vloerkleed onder dit viaduct accentueert de continuiteit van de ruimte. Voor de betonnen kolommen wordt een gladde, metalen beplating voorgesteld, afgestemd op de viaductbeplating. Onderzocht wordt of in combinatie met de kolommen een buitenexpositie van het Letterkundig Museum mogelijk is, wellicht gecombineerd met de andere instituten. In de ruimte tussen het station en het Nationaal Archief ligt een verhoogde fontein met zitranden en spuiters in drie verschillende hoogtes. Het watergeluid absorbeert het lawaai van trein en tram. De aansturing vindt plaats door de passerende trams. s Avonds zijn de spuiters aangelicht. De - geometrische - spuitbeelden wisselen elkaar af met overdag veel dynamiek en s avonds minder. Na de laatste tram stopt de fontein. In de tegelvloer van de fontein is de beeltenis van Anna van Bueren weergegeven, zichtbaar vanuit de tram en de omliggende, hoge bebouwing. Op het Anna van Buerenplein is ook ruimte voor terrassen, zowel aan de zijde van New Babylon als langs het Anna van Buerengebouw. De terrasruimte is indicatief aangegeven in de tekening.
DOORSNEDES B-B A-A 12 doorsnede A-A
doorsnede B-B 13
DETAILLERING 14 detail bestratingspatroon
Afw ZY ZZ A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z AA AB AC 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 31 ZY ZZ A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z AA AB AC detail afbeelding in tegels fontein 15
detail zitelement A schaal 1:10 16 18630 Anna van Buerenplein Detaillering zitrand fontein Ingenieursbureau Den Haag - oktober 2013 18630 situering schaal 1:100 detail zitelement fontein D Ingenie
Zitelement rechthoek 2 stuks 17 detail zitelementen