Vrienden nieuws 2/2013 Gift 2014 14 Aziatische leeuwen 36 Botanisch Blijdorp 42 2013: EEN JAAR VOL VRIENDEN- ACTIVITEITEN EN ACTIES!
E V E N B I J P R A T E N BESTE VRIENDEN EN VRIENDINNEN, Opening Amazonica - foto: Rob Doolaard De opening van Amazonica was een absoluut hoogtepunt in ons jubileumjaar! De dome is prachtig, het weer was prima en u was massaal aanwezig. Meer dan 1200 vrienden en vriendinnen: een absoluut record! Het feestelijke karakter van de opening was mede te danken aan drie zomerkoninginnen van het Rotterdamse zomercarnaval, de steelpans van Roadside, de vlinders op stelten van Pavana en niet te vergeten de geweldige inzet van de horecamedewerkers van Blijdorp. I N H O U D Vrienden nieuws 2/2013 Even bijpraten 2 Algemene Ledenvergadering 2013 3 Amazonica is open! 6 Nieuws uit Blijdorp 8 Weekendexcursie naar Zoo Stuttgart en Zoo Heidelberg 12 Lijn 13 Olli 13 Onze gift voor 2014: Een nieuw verblijf voor penseelzwijnen! 14 (50 jaar) Vriendenherinneringen 16 (50 jaar) Vrienden voor het leven: Lex Noordermeer 18 (50 jaar) En toen was er het promotieteam! 21 (50 jaar) Voltooid verleden tijd: Henri Martinhuis 25 (50 jaar) De Vrienden in Afrika 28 U weet het. Het zijn geen makkelijke tijden voor Blijdorp. Als gevolg van de bezuinigingen, opgelegd door de gemeente Rotterdam, heeft Blijdorp afscheid moeten nemen van tientallen medewerkers. Sommige daarvan hebben keihard gewerkt om Amazonica mogelijk te maken, maar kunnen de opening niet meer meemaken Soms is het leven niet leuk. Amazonica is net open. Maar we zijn alweer bezig met volgend jaar. In de 50 jaar van ons bestaan hebben we al talloze landmarks in Blijdorp gefinancierd: gorilla s, ijsberen, gieren, olifanten, Volgend jaar krijgen de penseelzwijnen dankzij de Vrienden een mooi nieuw verblijf. De komende tijd leest u er alles over in Vriendennieuws. 50 jaar = Een feestjaar! De vrijwilligers van onze vereniging hebben flink uitgepakt: overal in Blijdorp ziet u feestsymbolen (vlaggen, stempels, versiering winkels), er verschijnen vijf extra dikke Vriendennieuwsen, we organiseren een spectaculaire reis naar Californië, de samenwerking met Lemniscaat, de hulp van bekende Rotterdammers, veel berichten in de media, etc. U leest er alles over op onze website. Wat ik bijzonder leuk vond was de ontvangst tijdens de Vriendenreis naar Wuppertal. De Vrienden van Zoo Wuppertal wisten dat we 50 jaar bestonden en ontvingen ons (twee volle bussen!) met champagne en koffiekoeken. Dat alles kan alleen omdat we een grote vereniging zijn met 5500 leden. Dat moet zo blijven. En eigenlijk moeten we nog verder groeien. Dus ik heb een dringende vraag aan u. Probeer dit jaar allemaal minimaal één nieuw lid te maken. Dan wordt het jaar nog feestelijker dan het al is! Bij dit Vriendennieuws treft u onze nieuwe folder. Gebruik hem goed. Benader s.v.p. uw buren, collega s, vrienden, kinderen, kleinkinderen. Alleen als we groot blijven kunnen we Blijdorp goed helpen om door de crisis te komen. Alvast bedankt voor de moeite! Marcel Kreuger, voorzitter. BEZOEK OOK ONZE VRIENDENSHOP IN DE RIVIÈRAHAL Aziatische leeuwen in Diergaarde Blijdorp 36 Werf leden met uw eigen poster! 39 Zomerexcursie NaturZoo Rheine 40 Botanisch Blijdorp: Einde van een tijdperk? 42 Afbouw Amazonica 44 Verslag voorjaarsexcursie naar Zoo Wuppertal 46 Mutaties eerste kwartaal 2013 47 2 Vriendennieuws 2 2013
V R I E N D E N Tekst: Alex Schouten - Fotografie: Fred van Tiel, Greet van Norde & Theo vd Velde van dierentuinen. Het reisteam (jawel, Peter heeft 2 assistentes) organiseert ieder jaar weer vele reizen en die waren in 2012 allemaal uitverkocht! Het promotieteam heeft wederom een goed jaar gedraaid, mede door speciale acties in september. Marianne Nichting is ook voor 2013 weer op zoek naar leuke, goedkope artikelen, waar de vereniging een mooie winst op kan maken. In 2012 is de webshop gaan lopen en levert al een bijdrage aan de omzet. Bart Noordegraaf, die externe communicatie en PR in zijn portefeuille heeft, liet zien dat er in 2012 veel aan gedaan is om de Vrienden op allerlei manieren over het voetlicht te brengen. ALGEMENE LEDENVERGADERING 2013 Ja hoor, het was dan eindelijk zover, op zaterdag 27 april was de 50ste(!!!) Algemene Ledenvergadering van de Vrienden een feit. Zowel het Eauditorium, de Haaienzaal, als de agenda waren afgeladen vol. De voorzitter, Marcel Kreuger, zette er gezien de lange agenda, flink de vaart in. Of zou dat zijn geweest omdat er om 13.00 uur voor degenen die zich daarvoor hadden aangemeld een heerlijke lunch in Amazonica gepland stond? En er volgde nog meer goed nieuws: de contributie wordt voor de tweede keer op rij niet verhoogd. Dat leverde uiteraard een flink applaus op. Ook de kandidaatstelling van Arie Bos en Marcel Kreuger en het verslag van de kascontrole-commissie leverde applaus op en werden op die manier goedgekeurd. Tenslotte stelde Marcel Kreuger aan de ledenvergadering voor om Rob Doolaard te benoemen tot lid van verdienste, omdat hij zijn foto s al jarenlang belangeloos ter beschikking stelt aan de Vrienden voor onze website en voor Vriendennieuws en De vergadering verliep ontspannen en soepel en het jaar 2012 werd door diverse leden van het bestuur door middel van een presentatie doorgenomen: Onze secretaris (Koos van Leeuwen) bracht het jaar wederom treffend in beeld door middel van vele foto s en leuke verhalen. Helaas is het ledenaantal iets afgenomen, maar dat is gezien de economische crisis niet zo vreemd. Penningmeester Arie Bos liet deze keer geen saaie getallen zien, maar had mooie taartpunten gemaakt in zijn presentatie om de inkomsten, uitgaven e.d. inzichtelijk te maken. En inderdaad, met uitzonderling van degenen die niet van roze en paars houden, was het een leuke manier om cijfers te presenteren! Vakantieman Peter Biesta had alleen maar positieve verhalen te melden, die werden vergezeld door mooie plaatjes 3 Vriendennieuws 2 2013
V R I E N D E N altijd bereid is om ons te helpen. De leden gingen met ene groot applaus accoord. Laatste nieuwtjes Traditioneel was er aansluitend op de ledenvergadering een kort praatje door de directeur van Diergaarde Blijdorp, Marc Damen. In vogelvlucht en vol humor passeerden de actuele ontwikkelingen de revue. Positief was de geboorte van een steppeslurfhondje, maar helaas heeft de Diergaarde de klipspringer moeten laten inslapen. Blijdorp heeft recent Filipijnse kantjils ontvangen en die gaan in de Maleise bosrand een plek krijgen. Marc bedankte de Vereniging voor de financiële en morele steun en alle bestuursleden kregen als verrassing de o zo gewilde Olli! Springende pinguïns en lachende hyena s Vervolgens werd het eerste exemplaar van het prentenboek Springende pinguïns en lachende hyena s door de directeur van Uitgeverij Lemniscaat aan Marcel Kreuger overhandigd. In 2013 vinden in Rotterdam namelijk twee bijzondere jubilea plaats: zowel Uitgeverij Lemniscaat als de Vereniging Vrienden van Blijdorp vieren dit jaar hun vijftigjarig bestaan. Lemniscaat heeft daarom een fraai prentenboek uitgegeven, waarvan een deel van de opbrengst naar onze Vereniging gaat. Mooi toch? In het boek staan allerlei leuke, vieze en merkwaardige weetjes over 50 dieren, waarvan de meeste in Blijdorp te bewonderen zijn. Wist u bijvoorbeeld dat een pinguïn vanuit stand wel 1,80 meter hoog kan springen en zelfs een blinde kameleon de kleur van zijn omgeving aan neemt? Na de vergadering vlogen de boeken voor 15,- over de toonbank en wer- 4 Vriendennieuws 2 2013
den ze door de makers (teksten door Jesse Goossens en illustraties van Marije Tolman) gesigneerd. De eerste 150 exemplaren waren snel op en er moest in allerijl een nieuwe lading boeken worden gehaald. Hopelijk verkoopt het boek in de Vriendenwinkel en Vriendenshop net zo goed! Lunch in Amazonica Vrienden die zich hiervoor hadden opgegeven konden direct na de Algemene Ledenvergadering, nog vóór de officiële opening, alvast Amazonica bewonderen. En hoe kon dat beter dan met een prima gevulde lunch-tas. Nu valt direct op hoe groot Amazonica is. Wanneer de planten wat meer volgroeid zijn is er gelegenheid genoeg om straks onverwachts dieren te ontdekken. De vlinders lieten zich al vrolijk zien! ROB DOOLAARD LID VAN VERDIENSTE Rob Doolaard, de huisfotograaf van Diergaarde Blijdorp, is altijd bereid onze vereniging te helpen. Wij mogen kosteloos gebruikmaken van zijn fotoarchief en zo nodig gaat Rob op zoek naar foto s die wij nodig hebben. Tijdens de Algemene Ledenvergadering heeft het bestuur daarom voorgesteld Rob Doolaard als dank te benoemen tot lid van verdienste. De vergadering ging enthousiast accoord met dit voorstel. Rob kon helaas zelf niet aanwezig zijn. Hij zal de bijbehorende oorkonde op een later moment ontvangen. 5 Vriendennieuws 2 2013
Tekst: Alex Schouten - Fotografie: Fred van Tiel & Rob Doolaard AMAZONICA IS OPEN! Op zaterdag 27 april 2013 is het jubileumgeschenk van de Vrienden in Caraïbische sferen geopend!!! Naar schatting 1200 leden zagen vanaf het restaurant de Lepelaar een bonte stoet van drie koninginnen van het Rotterdamse zomercarnaval, onze voorzitter (Marcel Kreuger) en de directeur van Diergaarde Blijdorp (Marc Damen) al swingend naar Amazonica lopen. Zij werden begeleid door de steelpanband Roadside en de vlinders op stelten van Pavana. Na korte speeches van beide heren werd het rode doek van het Amazonica-bord verwijderd en mochten de Vrienden Amazonica van binnen bewonderen. In Amazonica werden door Marc, Marcel én de koninginnen vlinders losgelaten, die de heerlijk warme hal in fladderden. De belangstelling voor het bekijken van de vlinderdome was zo overweldigend, dat er een lange rij stond om Amazonica te bezoeken. De door Blijdorp aangeboden hapjes en drankjes, het optreden van levensgrote vlinders, de muziek van de steelpans én het zonnetje maakte het wachten in de rij zeker geen straf. Je moet er soms wat voor over hebben om deze fantastische dome als eerste te mogen bezoeken! In Amazonica was het gezellig druk en lekker warm. Er waren al diverse vlinders te zien, maar het aantal zal door nieuwe zendingen vanuit Costa Rica de komende tijd flink toenemen. Er waren alom positieve geluiden te horen over Amazonica en de bijdrage van 1 miljoen euro van onze Vereniging is dan ook goed besteed!!!! 6 Vriendennieuws 2 2013
7 Vriendennieuws 2 2013
Blijdorp N I E U W S Girafje Fabian - Foto: Joost Hubeek hoorn de mand van de haak gewipt om aan een lekker hapje te komen. Slim bedacht, lekker vers stro valt niet te versmaden! Ook bleek dat de koedoeman om zijn harem en jongen te beschermen, een uitval had gedaan naar de giraffen. Met een hoorn kun je lelijk prikken. Daar moest een list op verzonnen worden. Die werd gevonden in het plaatsen van doppen. Goed idee, maar nu nog even op de hoorns plaatsen. Dat ging niet zonder slag of stoot. Nico is als goede vader een sterke beschermer van vrouwen en jongen, die je niet even bij de horens pakt. De dierenarts moest eraan te pas komen. Deze blies een pijltje met verdoving op de flank en tijdens de daarop volgende time-out van Nico werden snel rubberen doppen op de hoorn geplaatst. Zo kunnen ook de kleintjes veilig over de savanne. Bij de Thomson gazellen zijn ook veulens op komst. Eerst beviel de met de hand grootgebrachte Cristel van een prachtige dochter, Keetie genaamd. Verder zijn de moeders Eefje en Yvonne hoogzwanger of ondertussen bevallen. Vader Tommie krijgt het er maar druk mee! Tekst: Gerda Nijssen Eerst kwam Chloe. Toen stond Fabian op beide pootjes nieuwsgierig te kijken naar de fotograaf en tenslotte zag Tijn het levenslicht. Wie weet is er in de daaropvolgende weken nog een ter wereld gekomen. Vader Banio mag trots zijn op het resultaat. Marian beet de spits af. Na lang wachten, de verzorgers rekenden op december, kwam na maanden in maart Chloe ter wereld. Moeder Marian, zelf 10 jaar geleden bij ons geboren, bleek eens te meer een ervaren moeder. Twee weken later, op 8 april, wierp Anne haar jong. Het bleek een mannetje en hij werd Fabian gedoopt. Tenslotte bracht moeder Christel op 19 april Tijn ter wereld. Dat brengt de teller op dertien giraffen op onze Afrikaanse savanne. Ook het Europese fokprogramma is bijzonder tevreden. De netgiraffen hebben in het wild immers moeite met overleven. En de kudde van Blijdorp is raszuiver. Dat betekent dat ze zeer gewild zijn en belangrijk voor de instandhouding van deze ondersoort. Later in het jaar wordt nog minstens één kalfje verwacht van moeder Ziba. We kunnen bogen op de grootste kudde netgiraffen in Europa. Dat belooft weer dringen op de uitkijkplekken in de ui en bij een lekker fris lentewindje buiten tussen de koedoes en de Thomson gazellen. Samen op de savanne Dat vergt van beide kanten wel wat aanpassingsvermogen. De giraffen willen zich weleens op de koedoe weide wagen, wat Nico, de hengst niet oké vindt. En de koedoes willen wel eens een struikje meepikken van de giraffen. Op een ochtend vonden de verzorgers een voedermand op de grond bij de giraffen. Zeker door de wind eraf gewaaid, zo dacht men. Nee, wat bleek, de koedoeman had met zijn Tenslotte ben ik benieuwd naar de nieuwe dames voor onze struisvogel man. Tijdens de Nieuwjaarslezing van de directeur werden deze aangekondigd. Het zou voor de eenzame man wel erg prettig zijn om weer eens zijn best te doen voor een harem(pje) en over een stapel eieren te kunnen waken. Bob doet zijn best Onze leenkameel (zie de vorige VN), Bob, gearriveerd op 4 januari, is niet voor niets gekomen. De veteranen Hirschi en Bianca waren wel in voor een geintje. Het charmeoffensief van Bob was dan ook overweldigend. Bronstige kamelen scheiden via hun klieren op het achterhoofd een (voor soortgenoten) heerlijke geur af. Kwijlend en flink urine sproeiend stapte Bob op de dames af. Daarbij trok hij zijn lippen op. Aldus met de tanden ontbloot, paradeert hij rond; hopend op een positieve reactie. Wat zoveel betekent als: ik kan je zo bijten, want je bent van mij. Hij gaat ongeveer op gelijke wijze met de verzorgers om, die niet meer alleen en zonder be- 8 Vriendennieuws 2 2013
zemsteel het perk betreden. De veteranen, plus de twee jonge dames uit Praag, Pien en Denise, doen ondertussen net of ze hem niet zien. Zo was de stand van zaken in de eerste weken. Ondertussen houdt Hirschi haar poot stijf oftewel haar staart omhoog. Maar Pien is overstag. Op 17 maart is een dekking gesignaleerd. Of Denise ook over de streep getrokken is, vertelt het verhaal nog niet. Afwachten is de leus. Dat duurt nog even, want de draagtijd is 12 tot 13 maanden. Een klein badje voor Zwatra In Taman Indah was Namaste, Nammy voor intimi, hard toe aan een lekker bad. Dat leek ook de verzorgers een goed idee. Dus lieten ze het bad vollopen. Prompt plonste ook Zwatra met volle vaart in het diepe en. ging kopje onder. Oeps, dat was nou ook weer niet de bedoeling. Dus nu is het bad halfvol en kan ze lekker met haar jonge neushoornpootjes bij de grond tot haar zwemlessen voltooid zijn. De withandgibbons Saar en Nico zijn weliswaar bejaard, maar nog een heel hecht stel. Saar heeft al jaren verminderd zicht. Ze heeft staar. Voor één oog is alle hulp te laat. De dierenarts heeft het andere nogmaals onder de loep genomen. Maar hierin snijden vindt hij niet verantwoord. De wond zou te groot worden. Bovendien, hoe leg je een gibbon uit, dat in je oog wrijven een week lang verboden is. Dat gaat niet lukken. Besloten is om het zo te laten. Saar, volgens mij al in de veertig, zal niet geopereerd worden. Helaas moet ze verder met slecht zicht door haar leven. Dat slechte zicht verhinderd haar niet om hoog boven op de takken te klauteren. Maar wel héél voorzichtig. Ook jammer voor onze Nico, want die slingert er nog lustig op los, ondanks zijn eveneens hoge leeftijd. Bangka blijkt ondertussen toch nog niet gedekt door Timber. Wanneer ze haar eisprong heeft, is nog niet goed uitgerekend. Dat betekent dat ze weer naar hem toe mag en voorlopig een poosje mag blijven staan. Dat is voor beide jonge olifanten een feestje, want ze zijn dol op elkaar. Zwangere Trong Nhi was de gelukkige die de nieuwe Feyblij sjaal mocht testen. U weet wel: het geschenk van de sponsor Feyenoord, ASR. Onze voorzitter Marcel Kreuger mocht mee naar de kuip naar om het prachtige nieuws aan te horen. En ondertussen zijn er al vele Olli s over de toonbank gegaan. Wist u trouwens dat de Schiedamse bakker Louis van der Krogt zich als Sparta-fan niet onbetuigd wilde laten in de Feyenoord campagne? Hij bakt speciale pinguïnkoekjes. Aan het eind van het voetbalseizoen doneert de Sparta bakker de helft van de koekjesopbrengst aan Diergaarde Blijdorp. Zijn streefbedrag is 1,2 miljoen euro voor de dieren. Dan moeten we wel met z n allen koekjes van hem bestellen, want hij wil 2,4 miljoen koekjes verkopen. Wij gaan toch zeker ons best doen, nietwaar? Een aantal restaurants heeft zich bij de actie van Louis aangesloten. Deze heerlijk krokante en vooral ook vrolijke koekjes moeten als over de toonbank vliegen. Oceanium Bij de ingang van het Oceanium is alles in gereedheid gemaakt om goede broedplekken te realiseren voor de bewoners van Bass Rock. De papegaaiduikers hebben traditiegetrouw de meest linkse rotswand tot hun beschikking. Voor de drieteenmeeuwen is het aantal geschikte broedplekken op de middelste rotswand met cement verbeterd. De zeekoeten zitten vooral laag op het rotsstrandje in het midden te broeden. Binnenkort kunnen we het resultaat van dit broedseizoen verwachten. Spartabakker in actie voor Blijdorp - Foto: Diergaarde Blijdorp 9 Vriendennieuws 2 2013
Steller Zeearend - foto s: Peter van Norde N I E U W S De glazen wand bij het mangrove aquarium is helaas opnieuw gesneuveld. Al lang zijn de technici bezig om de problemen op te lossen. Er is een nieuwe cementlaag gestort waarin de glazenwanden vastgezet moeten worden. Dat zag er veelbelovend uit. Tot de nieuwe ruit weer gesneuveld is. Wat een dubbele pech. Ik mis de koeneusroggen, die nu hun charmes achter de schermen ten toon spreiden. De twee kuikens van de koningspinguïns zitten nog in hun donspakken. Deze vogels houden er een bijzondere broedcyclus op na. Van ei tot zelfstandig jong is een fase die veertien tot zestien maanden duurt. Daarom broedt ze soort meestal slechts om de twee jaar. In hun oorspronkelijke habitat, de ijsvrije eilanden van Antarctica leggen de vrouwtjes allemaal één fors ei. Man en vrouw broeden om beurten. Het ei wordt op de poten gedragen, lekker warm verstopt onder de buikplooi. Na 30 tot 40 dagen kan het kuiken zijn temperatuur zelf goed regelen. Dan verhuist hij/zij naar de crèche. In de crèche staan ze bij elkaar onder bescherming van een aantal volwassen vogels. Pa en ma kunnen dan op jacht gaan. In Blijdorp krijgen ze vooral makreel of sardines te eten, maar in open zee vissen ze vooral op krill. Tot ze hun donsdek voor een verenkleed verruild hebben, blijven de jongen in de crèche. De ouders komen af en toe langs om ze te voederen. Ieder jong en ouder herkent elkaar aan piep geluidjes. Dat is een wonder op zich als je bedenkt, hoeveel jongen er bij elkaar staan. In hun donspak zouden ze zinken. Dus zwemmen mag pas in het verenkleed. Het laatste waaraan een jong te herkennen is, is de snavel. Heel lang blijft deze geheel zwart zonder de gele tekening erin. Arctica Erik en Olinka hebben het erg goed samen. Na het vertrek van Vicks kregen ze de kans om hun romance nieuw leven in te blazen. Dat lukte wonderwel goed. Het blijkt een goed span dat na een weekje aan elkaar wennen, al snel weer paringsbereid was. Op 7 februari, ze waren amper met elkaar herenigd, genoten ze volop van de daad. Het bleek de prelude tot nog veel meer genieten. Nu, eind april, staan ze nog steeds bij elkaar. Dat verandert binnenkort. Zoals een ijsberin betaamt, heeft Olinka op een gegeven moment genoeg van de mannelijke aandacht. Dan gaat de schuif tussen de twee verblijven weer dicht. Voor ons begint dan het grote wachten. De geboorte van een welpje is immers niet voor eind december te verwachten. De ruit van het verblijf van Olinka is weer piekfijn in orde. Bulkzakken met kiezels zijn geleverd om het kiezelstrand te herstellen. Deze keer is gekozen voor keitjes die niet groter zijn dan 5 centimeter. Die ketsen minder hard. Verderop is activiteit bij de Steller zeearenden. Man en vrouw zijn begonnen aan een nest. In het broedhok liggen alvast wat takken te slepen, waarvan een mooie broedplek te maken is en af en toe zitten ze gezellig samen in het hok. Bovendien biedt het mannetje lekkere hap- 10 Vriendennieuws 2 2013
Steppenslurfhondje - Foto: Greet van Norde jes aan het vrouwtje aan. Alle tekens zijn dus gunstig. Zouden we dit jaar, voor het eerst, kuikens kunnen verwachten? Dat zou wel bijzonder zijn, zo niet uniek voor onze diergaarde? Bij de poolvossen is men in afwachting van nieuwe buren. Er is een stuk gereed gemaakt voor de komst van raven. Deze zijn wel al gearriveerd, maar bevinden zich nog in quarantaine. Na het ongelukkig verlopen samenleef experiment met de sneeuwuilen moet de afscheiding zorgen voor een betere afgrenzing van leefgebieden tussen de vossen en de raven. De vicuna s zijn verhuisd. Deze schuwe dieren hadden teveel last van de werkzaamheden voor Amazonica. Al die activiteiten zorgden voor stress. Bovendien was het schuinlopende verblijf wel erg drassig geworden. Het gevaar voor uitglijden werd te groot. Besloten werd ze te herhuisvesten op de plaats waar ruimte gekomen is door het vertrek van een aantal okapi s. Nog niet alle okapi s zijn uitverhuisd. Op moment van schrijven van dit nieuwsbericht zijn er nog drie dieren over, die wachten op een geschikte nieuwe dierentuin. De vicuna s vinden het prima, ze genieten zichtbaar van de rustige plek naast de penseelzwijnen. Op termijn komt er weer een andere groep okapi s, maar nu moeten ze wijken voor een beter ingericht verblijf voor de leeuwenfamilie. De plannen voor dat leeuwenverblijf zien er fantastisch uit. De leeuwen zullen het zeker waarderen! Steppeslurfhondje Er is een steppeslurfhondje geboren. Volgens Blijdorp is de geboorte een p rimeur binnen Europese dierentuinen. Het beestje heeft de naam Gijsje gekregen en is het jong van vader Gambit en moeder Gloria. Het is niet duidelijk op welke datum het beestje exact geboren is, hij heeft zich eerst een paar dagen schuil gehouden in zijn nest. Ondanks de naam zijn slurfhondjes geen honden maar grote springmuizen, van ongeveer 30 centimeter lang. Het slurfje wordt gebruikt om door de bodem te wroeten naar eten. Het jonge slurfhondje verhuist binnenkort naar de dierentuin van Antwerpen. Met dank aan de maandelijkse nieuwsbrief van de vrijwilligers Vicks - Foto: Peter van Norde Vicks tijdelijk terug! Gierenverblijf Verschillende gierenkoppels zitten te broeden. Ze hebben een broedperiode van ongeveer 50 dagen. De hamerkoppen hebben hun nest in de kijkhut nog verder verhoogd. Volgend jaar wordt dat een probleem, want dan gaat het dak in de weg zitten. Of er jongen zijn, kun je vanaf de grond niet meer zien. Opletten dus. Wel blijven ze in de weer met takken en mos om het nodige onderhoudswerk te doen. De maraboes hebben in de winter gebroed. Helemaal voorspoedig gaat dat nog niet. Zoals het zich laat aanzien, hebben we nu in totaal drie kuikens over. Een aantal eieren en kuikens hebben het niet gehaald. Vorig jaar hebben twee kuikens het gered. Deze zijn inmiddels sterke volwassen vogels geworden. Een eindstand van drie jongen zou dus al een verbetering ten opzichte van 2012 zijn. En wat zijn ze koddig die jonge maraboes. Pas als de laatste vriesnacht ver achter ons ligt, mogen de maraboes naar buiten, ze zijn immers zeer vriesgevoelig, met name op de poten. Op 21 april kreeg Blijdorp de prijs uitgereikt van meest innovatieve dierentuin. Deze prijs is beschikbaar gesteld door zoosite.nl. Met 33,26% van de stemmen streefde onze diergaarde Beekse Bergen voorbij met een verschil van slechts zes stemmen. Verder droom ik ervan om op een mooie zomeravond tussen prachtige vlinders in de Amazonica te staan met een donkere hemel vol sterren boven me. IJsbeer Vicks komt tijdelijk weer in Blijdorp terug. Hij zou volgens planning doorreizen vanuit Zweden naar zijn definitieve bestemming in de dierentuin van Mulhouse (Frankrijk). Dit is uitgesteld omdat de bouwwerkzaamheden voor het nieuwe berenverblijf daar vertraging hebben opgelopen. Op 22 oktober jongstleden verhuisde Vicks naar Orsa berenpark in Zweden om daar de winter door te brengen. Hij vermaakte zich daar prima in een gigantisch verblijf samen met een jong vrouwtje uit Ouwehands Dierenpark. Maar, de rechtmatige eigenaren van het verblijf in Orsa park, de bruine beren, zijn inmiddels uit winterslaap gekomen en eisen hun verblijf weer op. Vicks (en zijn maatje) moeten dus weg uit het berenpark en kunnen nog niet worden ondergebracht in Mulhouse. Door een vertraging in de bouw is het verblijf pas in september 2013 klaar. Dat betekent dus dat Blijdorp Vicks weer van harte welkom heet op zijn oude, vertrouwde stek! 11 Vriendennieuws 2 2013
Tekst: Peter Biesta - Fotografie: Marc Douven Stuttgart Heidelberg WEEKENDEXCURSIE DUITSLAND Van vrijdag 30 augustus tot en met zondag 1 september. Zoo Stuttgart en Zoo Heidelberg. Alhambra am Neckar! Ja, u ziet het goed! We gaan met deze jubileum weekendreis een langweekend naar Duitsland. Een combinatie van een weekendreis en een meerdaagse reis. Deze 3-daagse reis komt de deelnemers van de meerdaagse reis tegemoet die niet met de grote jubileumreis mee (konden) gaan. Wij hebben onze standplaats in Heidelberg. Een leuke stad met bovendien nog een leuke middelgrote dierentuin. Hoofdtuin van deze reis is natuurlijk de Wilhelma Zoo te Stuttgart. Als extra is er ook nog gelegenheid om de oude stad Heidelberg te bezoeken. Wilhelma Zoo Stuttgart De rijke geschiedenis van Wilhelma begon als kasteeltuin, later botanische tuin en na de tweede wereldoorlog als dierentuin en botanische tuin. De 28 ha. grote tuin is één van de populairste dierentuinen van Duitsland met jaarlijks meer dan 2 miljoen bezoekers. Ook de collectie is met 9000 dieren in 1000 soorten indrukwekkend. Alleen Berlijn biedt meer. Alsof dat nog niet genoeg is, biedt Wilhelma ook nog 6000 plantensoorten. De fraai aangelegde tuin staat vol met historische gebouwen in overwegend Moorse stijl. Vanaf 1960 volgden moderne gebouwen voor de zoölogische tak. Op het moment van schrijven nog in aanbouw, maar bij ons bezoek moet het af zijn: Het 20 miljoen kostende paleis van beton, glas en staal voor gorilla s en bonobo s. Voor een uitgebreide indruk kijk op: www.wilhelma.de Zoo Heidelberg Deze in 1934 geopende dierentuin is met 10,4 ha. beduidend kleiner dan de 120 km verder gelegen Wilhelma. Ook qua collectie niet vergelijkbaar, maar met 1400 dieren in 174 soorten nog steeds behoorlijk. Met name de primaten zijn goed vertegenwoordigd. Zo heeft Heidelberg de drie grote mensapen, gorilla s, chimpansees en orang-oetans. Heel bijzonder is het nieuwe olifantenhuis voor een groep jonge olifantenstieren. Zoo Heidelberg is vlak. In de Wilhelma is iets hoogteverschil maar er is een speciale buggy/rolstoelroute die trapjes vermijdt. Het reisprogramma ziet er als volgt uit: Vrijdag 30 augustus vertrek om 9.00 uur vanaf het metrostation Capelse Brug. We rijden van Rotterdam met een koffie- en lunchstop naar Heidelberg. In de loop van de middag aankomst Heidelberg. Na de incheck in ons ****hotel Holiday Inn rijdt de bus naar het oude centrum en bent u vrij om de stad Heidelberg te verkennen. Diner op eigen gelegenheid in Heidelberg. In de loop van de avond rijdt onze bus weer terug naar het hotel. Wilt u langer in de stad blijven? Buslijn 33 brengt u terug naar ons hotel. Zaterdag 31 augustus vertrek om 08.00 uur naar Stuttgart voor een bezoek van de hele dag aan de Wilhelma Zoo. Om 17.00 uur vertrek uit de Wilhelma en terug naar ons hotel in Heidelberg voor een gezamenlijk diner in het Holiday Inn. Zondag 1 september na het ontbijt uitchecken en om 08.45 uur vertrek naar de ingang van Zoo Heidelberg. Om 14.00 uur vertrek uit de dierentuin voor de reis naar Nederland. In Wijchen (NL) hebben we een gezamenlijk 3- gangendiner (varkenshaas). Richttijd aankomst Capelse brug 22.00 uur. Kosten 230 gebaseerd op een arrangement in een 2-persoonskamer. Niet-leden betalen 235 Voor een 1-persoonskamer geldt een toeslag van 55. U betaalt dan 285. In de reissom zijn inbegrepen: de busreis Rotterdam Heidelberg v.v; de bustransfers naar centrum Heidelberg, Stuttgart (Wilhelma) en Zoo Heidelberg; toegang Wilhelma en Zoo Heidelberg en voor de liefhebbers een rondleiding door de dierentuinen; twee hotelovernachtingen Holiday Inn te Heidelberg op basis van LO; een gezamenlijk diner op zaterdagavond 31 augustus in Holiday Inn; op zondagavond onderweg in Nederland om 18.00 uur een gezamenlijk diner in Wijchen; fooi voor de chauffeur. Aanmelden voor deze reis Het verschuldigde bedrag dient u over te maken naar girorekening 20.71.059 t.n.v. 12 Vriendennieuws 2 2013
Lijn 13 Olli, Ollimania, Olliwood. Heidelberg Vereniging Vrienden van Blijdorp Honselersdijk onder vermelding van Heidelberg + uw 06 telefoonnummer. Bent u alleenreizend en wilt u de 1-persoonskamertoeslag vermijden, dan kunt u dat met de code Ind kenbaar maken. Het reisteam zal dan kijken of een kamerdeling met iemand van het gelijke geslacht mogelijk is. De overschrijvingen dienen uiterlijk 31 juli 2013 te zijn ontvangen. Enkele weken voor vertrek ontvangt u een brief met het volledige programma en de hotelgegevens. Het is niet mogelijk het betaalde bedrag te restitueren voor afmeldingen die na 31 juli worden ontvangen. Eventuele restituties vinden plaats onder inhouding van 5 administratiekosten. Als de reis is volgeboekt, wordt wel het gehele bedrag teruggestort. Gaat u ook mee met de zomerexcursie naar Zoo Rheine, dan graag een aparte overschrijving om verwarring te voorkomen Wat is verder van belang Voor deze reis dient u te beschikken over een geldig paspoort of een geldige Europese ID- kaart (blauw/wit creditcardformaat). Het minimum aantal deelnemers is 30. Er is een maximum aantal van 50 deelnemers (één 52-persoonsbus). Het bestuur van de Vereniging Vrienden van Blijdorp behoudt zich het recht voor de reis eenzijdig te annuleren als er gewichtige redenen zijn. Voor meer informatie over deze reis kunt u zich wenden tot Peter Biesta (zie colofon). Olli Foto: Greet van Norde Als u dit leest is de rage misschien weer over de top. Blijdorp, Feyenoord, nee heel Rotterdam was in de ban van het pluche olifantje. Zelfs mijn volwassen dochter wilde er eentje. En ik snap er niets van. Was de actie bedoeld om Blijdorp te helpen? Was het bestemd voor de hardcore Feyenoordfans? Sloeg het aan omdat het knuffeltje zo n leuke uitdrukking op zijn snuitje had? Iemand uit de zachte sector heeft me eens verteld dat je irrationele zaken niet altijd rationeel moet proberen te verklaren. Toch doe ik een poging. De tientallen volwassen Olli-jagers die ons zaterdag 6 april op weg naar het Olli-huis tegemoet kwamen waren geen verzamelaars. We zagen gezinnen met twee, vier soms zes Olli s. Echt, buggy s vol met Olli s! Het merendeel van de kopers heeft amper een speciale Feyenoord-binding en als je iets voor Blijdorp zou willen doen, dan kun je Blijdorp ook op andere manieren ondersteunen. Waarom slaat het dan zo aan? De meeste kinderen in deze tijd hebben al zakken vol pluche beesten. Dat het een prachtig ontworpen knuffel is, een mooi filmpje met Giovanni van Bronkhorst en een prima timing dat mag duidelijk zijn. Olli is natuurlijk schattig en aaibaar. En je weet dat je er gauw bij moet zijn en ervoor in de rij moet staan. Je wilt horen bij de groep waar het voor staat en het is niet te goedkoop. Dus Olli staat voor Blijdorp en voor Feyenoord, en blijkbaar vinden we dat de moeite waard. Lang niet iedere Feyenoordfan is een Blijdorpvriend of andersom. Maar ook Feyenoord heeft het niet gemakkelijk. Denk naast de sportieve problemen maar aan het geharrewar rond het nieuwe stadion. Zo langzamerhand krijgen de mensen het idee dat je van de overheid niet veel meer hoeft te verwachten. De overheid is beter in het afhakken dan in doorhakken! De gemeente noemt dat het stimuleren van de zelfredzaamheid. Ik zie in de olli3 greetvannorde april2013.jpg populariteit van Olli een signaal. In deze actie worden Feyenoord, Blijdorp en Rotterdam met elkaar verbonden. ASR heeft dit heel goed gezien. Het bindmiddel is Olli. Wij zijn Rotterdam en WIJ willen laten zien dat we de zaken die onze stad bijzonder maken willen steunen. Het is waarschijnlijk ook de symboolwaarde die het doet. (hoewel ik op het moment dat ik dit schrijf nog niet ben genezen van het verlies van Feyenoord van Heerenveen en hebben ze ternauwernood een gelijkspel tegen RKC bereikt!! Misschien volgende keer maar een actie met Sparta?) Maar de beste verklaring is natuurlijk dat Olli ook gewoon leuk, zacht en lollig is. Het spreekt het beste in een mens aan. Olli is ook een mooie compensatie voor het hands-off beleid. Dit olifantje mag je ten minste wèl aanraken. 13 Vriendennieuws 2 2013
Onze gift voor 2014: EEN NIEUW VERBLIJF VOOR PENSEELZWIJNEN! Amazonica is net geopend, maar we zijn al beginnen met het cadeau van 2014. Met uw hulp willen we Blijdorp een nieuw verblijf schenken voor penseelzwijnen. Helpt u mee om Blijdorp weer een stukje mooier te maken? Sfeerimpressie Na zojuist oog in oog gestaan te hebben met een grote kudde giraffen, die samenleven met grote koedoes en thomson gazellen, is het goed toeven op het terras met uitzicht op de monumentale grote vijver met een eiland met ringstaartmaki s. Links bevindt zich een bosje, waarin wat gerommel te horen is. Het geluid neemt toe en we besluiten om toch maar eens polshoogte te gaan nemen. Plots staan we oog in oog met een groepje varkentjes! Maar dit zijn wel heel bijzondere! Prachtig roodbruin gekleurd, erg behaard, en zelfs aan de oren hebben ze lange kwastjes. Gelukkig vinden we snel meer informatie over deze dieren. Het blijken penseelzwijnen te zien. Nou, die naam spreekt voor zich! Het penseelzwijn leeft voornamelijk in regenwouden, vochtige, dichte struiksavannen en in beboste valleien, in de buurt van rivieren, meren en moerassen en met zachte bodem. Hij komt voor in West-Afrika en het Kongogebied en leeft daar in kleine haremgroepjes. Wat verder in het struikgewas ontdekken we een okapi, het neefje van de giraffen, die ook in de donkere wouden van Kongo leeft. De kinderen zijn we echter al lang kwijt, want zij wroeten in de grote zandbak naar wortels, net als de penseelzwijnen. Een droom? Nu nog wel. Maar met uw hulp gaan we in 2014 beginnen om deze droom te realiseren. Beschrijving verblijf Het voormalige addaxenverblijf wordt nu tijdelijk bewoond door onagers. Zij vertrekken deze zomer naar een andere dierentuin en daarmee komt dat verblijf leeg te staan. Het ligt midden in het Afrikacontinent. Bezoekers lopen in de toekomst vanuit de giraffenstal langs de wevers, maar gaan dan niet meer rechtsaf, maar rechtdoor en komen dan vlak langs 14 Vriendennieuws 2 2013
de huidige koedoestal, bij de lelievijver. Die wordt natuurlijk prachtig gerestaureerd. Als mensen doorlopen passeren ze de stal van de onagers. Het gebied tussen de onagerstal (afgebeeld op de sfeerimpressie) en het terras van de Terraszaal bij de Rivièrahal, zal worden omgebouwd tot een verblijf voor penseelzwijnen. De stal wordt helemaal opgeknapt en biedt plaats aan penseelzwijnen plus bezoekers. Het verblijf beslaat straks een deel van het huidige onagerperk; de rest zal worden gebruikt voor de okapi s (die natuurlijk weer terugkomen naar Blijdorp). Die krijgen hun stal in de koedoestal en een aantal buitenverblijven, onder andere het mhorrgazellenperk en het andere deel van het huidige onagerverblijf. Penseelzwijnen in dierentuinen en in Blijdorp Het eerste penseelzwijn in een dierentuin was in 1852 in London Zoo te zien. In 1857 werd daar ook voor het eerst in een dierentuin gekweekt met deze soort. Penseelzwijnen zijn tegenwoordig best algemeen in dierentuinen. Toch is er een Europees fokprogramma voor deze soort in het leven geroepen, want in Afrika zijn ze erg bedreigd, met name door het verdwijnen van hun leefgebied en de jacht die er op hen gemaakt wordt. In Europa zijn nu zo n 75 dierentuinen met deze soort, onder andere in Dierenpark Emmen, en Gaiazoo. De Diergaarde was één van de eerste dierentuinen die deze soort succesvol fokte en veel penseelzwijnen in Europa hebben dan ook Rotterdams bloed. De Diergaarde ontving de eerste penseelzwijnen in 1995 uit Duisburg. Jonge penseelzwijnen - foto: Joost Hubeek Dit betrof het mannetje Picasso met de vrouwtjes Mona en Lisa. Lisa stierf kinderloos, maar Picasso en Mona kregen een behoorlijk aantal jongen, waaronder de vier volwassen dieren die nu nog in de Diergaarde te zien zijn. V R I E N D E N Op dit moment heeft de Diergaarde zes penseelzwijnen: fokman Roy, geboren in 2004, met zijn drie vrouwen: Lange Poten (geboren 2000) en de zusjes Serena en Livanne (beide geboren 2004). Dan zijn er nog twee dochters van Lange Poten, geboren 2012. De oplettende lezer zal opvallen, dat onze dieren nogal aan elkaar verwant zijn. Dat kan eigenlijk niet anders, want alle penseelzwijnen in Europa stammen af van één import van Zoo Duisburg in 1975 en 1977 uit Togo. Gelukkig is het onlangs gelukt onverwante dieren uit de Verenigde Staten te importeren. Met de goede reputatie van Blijdorp op het gebied van de fok met deze prachtige diersoort én met een gloednieuw en perfect verblijf, hoopt Blijdorp hoge ogen te gooien om één van die dieren of hun eerste jongen te mogen ontvangen en zo vers bloed in de groep te brengen. 15 Vriendennieuws 2 2013
VRIENDENHERINNERINGEN 1963-2013: Vijftig jaar Vrienden van Blijdorp: Deel uw herinneringen! Onze vereniging Vrienden van Blijdorp steunt al vijftig jaar Rotterdams trots: Diergaarde Blijdorp. In het jubileumjaar staan we uiteraard uitgebreid stil bij de geschiedenis en verworvenheden van onze vereniging. En daarbij kunnen we uw hulp goed gebruiken! De vereniging is niets zonder haar leden. U heeft de afgelopen jaren geld ingezameld, reclame gemaakt voor de Diergaarde of bent actief geweest als vrijwilliger. Voor de speciale jubileumedities van ons blad Vriendennieuws zijn wij op zoek naar uw herinneringen aan de Vrienden van Blijdorp. Als u die naar ons inzet, maakt u bovendien kans op een leuke prijs. We zijn op zoek naar uw verhalen. Een leuke anekdote. Een typerende foto. Misschien een gedicht? Laat het ons weten! De keuze is aan u. Voor alle helderheid: We zoeken naar herinneringen aan (activiteiten van) de Vrienden. We zijn niet op zoek naar algemene herinneringen aan Blijdorp. Alle inzendingen worden beoordeeld door een jury, bestaande uit Joke Swaep, weduwe van de oprichter van de Vrienden, Ben Swaep, Blijdorp-directeur Marc Damen, AD-journalist en Blijdorp-watcher Marcel Potters en de voorzitter van de Vrienden en eindredacteur van Vriendennieuws, Marcel Kreuger. Via uw inzending kunt ook een leuke prijs winnen! Als uw stuk geplaatst wordt in Vriendennieuws dan mag u gratis mee op één van de eendaagse Vriendenreizen van 2013! U kunt uw inzending sturen naar het secretariaat van onze Vereniging: Sonoystraat 6a, 3039 ZT Rotterdam of email info@vriendenvanblijdorp.nl We kijken uit naar uw reacties! De jury heeft het dit keer erg moeilijk gehad. Twee inzendingen haalden bijna dezelfde score. Uiteindelijk is er één winnaar: de inzending van Arnold Balk uit Sneek. Hij mag gratis mee op een eendaagse Vriendenreis. Herinneringen aan de Vrienden van Blijdorp Herinneringen zijn er vele aan de Vrienden en deze Vereniging maakt nog steeds een belangrijk deel uit van mijn interesse voor dierentuinen, waarbij niet alleen de dieren maar ook de verblijven en de historie een voorname rol spelen. 1984 1984 16 juni 15 september 5 oktober Olifant Berhardine geboren Vriendenreis naar Dolfinarium en Apenheul Stand op 'Femina 37' Als klein jongetje, geboren in 1947, had ik al interesse in vooral tropische dieren. In Leeuwarden had je niet meer dan een volière in het stadspark De Prinsentuin en een kinderboerderij. De stallen van 20 december Stand op tentoonstelling Aquaterra '85 in Blijdorp 31 december Aantal leden: 2324 Contributie fl 20,- 16 Vriendennieuws 2 2013
circussen die Leeuwarden bezochten met olifanten, roofdieren en exoten waren een sensatie voor mij. Een schoolreisje van de 2e klas naar het Noorderdierenpark in Emmen was mijn eerste kennismaking met een echte dierentuin. De mogelijkheden waren destijds beperkt als je ouders geen auto hadden. Dus toen de hogere klassen naar Ouwehands Dierenpark in Rhenen gingen regelde mijn moeder dat ik ook mee mocht. Toen we in 1958 in Velp op vakantie waren zijn we op de fiets naar Burgers Dierenpark en nogmaals naar Ouwehands geweest. Ook fietste ik als jongetje 25 km. van Leeuwarden naar Sneek, mijn huidige woonplaats, waar ze in het Wilhelminapark volières hadden met o.a. rhesusapen, flamingo s en kroonkraanvogels. En een hertenkamp met lama s! Diergaarde Blijdorp bezocht ik voor het eerst in 1966 met de bus en trein vanuit Heemskerk, waar ik een paar dagen bij een tante logeerde. Vanaf die tijd werd ik abonnee op Blijdorpgeluiden en kwam daardoor ook achter het bestaan van de Vrienden. Door mijn drukke bestaan met de tijdschriftenspeciaalzaak(en) kwam ik er pas in 1979 toe eens een Jaarvergadering van de Vereniging te bezoeken. Die werden destijds gehouden in het Paviljoen achterin de tuin. Bijzonder was wel het feit dat ik werd genoemd als zijnde de verst weg komende bezoeker. Sindsdien was de Blijdorpdag een van weinige zaterdagen dat ik de winkel in de steek liet. Op een van deze bijeenkomsten in 1982 zouden de heren Ramack en Noordermeer een diavertoning geven van hun dierentuinreis in de de U.S.A. Dat deed mijn hart sneller kloppen, maar door het slecht te verduisteren zaaltje kwamen die dia s niet geheel tot hun recht. Ook aardig te vertellen is dat toen de nieuwe stal van olifant Ramon in 1987 officieel in gebruik werd genomen door Tineke Groenhorst, zij hem appels mocht voeren. Dat maakte zo n grote indruk op mijn kinderen, die ik vaak meenam, dat zij het er jaren later nog over hadden en Tineke op deze manier in ons gezin nog vaak over tafel is gegaan. Hoewel we tijdens vakanties wel buitenlandse dierentuinen bezochten, bood de organisatie van meerdaagse reizen mij een mooie kans mijn hobby nog intenser te beleven. Bij de eerste reis in 1986 naar de beide dierentuinen van Berlijn ving ik in de bus gesprekken op van medereizigers over het verzamelen van Dierentuingidsen. Dat deed ik ook op kleine schaal, maar na kennismaking met Frans Ramack en Lex Noordermeer ging er een wereld voor me open. Met Frans tot zijn dood en met Lex heb ik nu nog steeds uitwisseling. Evenals met een zoovriend uit Maagdenburg, wiens adres ik in het Tierpark Berlijn toegespeeld kreeg. Na deze reis ben ik weliswaar met tussenpozen nog vaak met de Vrienden op reis geweest. Als noordeling voelde ik mij al gauw thuis bij dit Rotterdamse gezelschap en er werd heel wat afgelachen onderweg en je deed heel wat dierentuincontacten op. Uit bovenstaand verhaal zult u begrijpen dat de Vrienden van Blijdorp in de beleving van mijn dierentuinhobby een grote rol spelen. Daarnaast sinds een aantal jaren ook de Aqua Zoo Friesland op een half uur rijden van ons huis, waar ik mij als vrijwilliger verdienstelijk mag maken. Tekst: Arnold Balk 1985 21 maart Opening Mensapenhuis 27 april Algemene Ledenvergadering 13 mei Ledenadministratie in de computer 1985 1 juni 8 juni 21 september Kinorama voegt wervingsfolders bij fotowerk Vriendenreis naar Noorderdierenpark Emmen Vriendenreis naar Antwerpen Zoo 17 Vriendennieuws 2 2013
VRIENDEN VOOR HET LEVEN Olli s tegemoet. Zoals afgesproken meld ik me bij het directiekantoor. Erboven bevindt zich de oude directiewoning, die tot kantoor is verbouwd. In de nok van het gebouw spraken we elkaar in een ruimte die tijdelijk is gereserveerd voor een outplacement bureau. Over de reorganisatie proberen we niet te praten. Gewoon omdat het buiten het onderwerp van dit verhaal valt. Lex Noordermeer is een relaxte man aan het eind van zijn carrière. Vriendelijke uitstraling en een blik in zijn ogen die mij maak je niet gek meer lijken te zeggen. Lex werkt al jaren als redacteur aan het Blijdorp Blad voor de abonnementhouders. Wanneer de redactieleden van concurrent Vriendennieuws het vragen, dan helpt Lex altijd met zijn immense fotoarchief of raadgeving. Je kunt wel stellen dat Lex met de vereniging is getrouwd. Lex Noordermeer Op een van de laatste winterdagen op 9 april, vlak voor het lenteweer inviel, vond dit gesprek plaats. Dinsdag om 11.00 uur s ochtends is normaal gesproken een rustig moment in de Diergaarde. Nu lopen rijen mensen me met één of meerdere Lex hoe ben je bij de vereniging betrokken geraakt? Ik kwam als klein kind al in de Diergaarde. Ik had er wat mee. We woonden in Rotterdam-West, dicht bij Blijdorp en maakten ook regelmatig uitstapjes naar Artis of de Zoo in Antwerpen. Ik was gek op dierentuinen. In 1963 was ik met mijn vader bij de oprichtingsvergadering van Vrienden van Blijdorp aanwezig en ben daar direct lid geworden. 1985 1985 1 oktober 25 oktober Berhardine krijgt de Rotterdam Promotieprijs Eerste paal stal Olifantbul Ramon 4 oktober Stand op 'Femina 38' 8 november Bijzondere Ledenvergadering 24 november Stand op 'Rotterdamdag' 31 december 2726 leden 18 Vriendennieuws 2 2013
Wat is je uit de vroegere periode van Vrienden het meest bijgebleven? Nou, onder andere de oprichting van het promotieteam. We zijn begonnen met Jan van Daal om zelf in een malletje gipsen dierenbeeldjes te maken voor de verkoop. Ik herinner me ook, dat we tijdens een Knakendag honderden ballonnen met een gasfles hebben opgeblazen en met de hand dichtgeknoopt. Dan had je geen vingers meer over. Nu mag dat niet meer omdat ballonnen sommige dieren laten schrikken en je nooit weet waar het rubber terecht kan komen. Kun je zeggen dat je getrouwd bent met de Diergaarde? Dat kun je zeker. In 1968 kwam ik tijdens een excursie van de Vrienden naar dierentuin Planckendael het bestuurslid van Vrienden van Blijdorp Frans Ramack tegen. Frans bleek dezelfde hobby te hebben als ik: het verzamelen van gidsen en andere publicaties zoals ansichtkaarten en jaarverslagen van dierentuinen. Een andere interesse ging uit naar de oudste dochter van Frans Ramack waar ik mee getrouwd ben. Vandaar dat ik indirect met de Diergaarde ben getrouwd. In 1994 ontstond er in Blijdorp meer en meer onvrede over de gezamenlijke uitgave van het blad Dieren met Artis. Blijdorp ontwikkelde zich sterk en het gevoel was dat daar een eigen blad bij hoorde. Zo werd ik in Blijdorp aangenomen om mede het eigen blad te helpen vormgeven. Dit was voor mij het moment om uit het bestuur van Vrienden van Blijdorp te stappen om vermenging van belangen te voorkomen. Er verandert momenteel veel Ja, ik zeg er niet te veel over. Maar ik hoop wel op enig Historisch besef. Het grootste deel van het fotoarchief is digitaal. Maar er zijn ook nog veel oude foto s, dia's en andere documenten die nog niet zijn gedigitaliseerd. Blijdorp is niet zo goed in het 'bewaren' en dat vind ik zonde. Weet je, een dierentuin en dus ook En daar dan ook nog werken? In 1969 werd ik gevraagd in het bestuur van Vrienden van Blijdorp en in 1990 ben ik Ben Swaep opgevolgd als voorzitter. In 1994 trad ik in dienst van Blijdorp en verliet het Vriendenbestuur. Daarvoor heb ik een aantal jaren gewerkt bij het ministerie van CRM als inspecteur Uitheemse Dieren en later ben ik werkzaam geweest bij het Gemeentelijk Woningbedrijf Rotterdam. 1986 1986 26 april 1 januari Contributie naar fl 25,-. Vriendennieuws zelfstandig. 19 januari Eerste winterlezing door Bert de Boer 13 april Gerard Visser Vriendenreis naar Zoo Dortmund 3 mei Algemene Ledenvergadering 9 mei Stand braderie Hoogstraat 19 Vriendennieuws 2 2013
Blijdorp verandert voortdurend. Je hebt de gebouwen, het park maar ook de dierenen plantencollectie. De inzichten veranderen voortdurend. Dierentuinen zijn organisch. Bij zo n proces is het belangrijk om de loop der dingen in de gaten te houden. De geschiedenis van de collectie bijvoorbeeld. Zo zie je tegenwoordig Erlebnis Zoos ontstaan, zoals in Gelsenkichen, Leipzig en Hannover. Taman Indah was na de opening in 1994 hèt voorbeeld van hoe je olifanten moet houden. Hoewel het zeker geen slecht verblijf is, werden er inmiddels al her en der veel grotere en ook betere olifantenverblijven gebouwd. Onze olifanten staan op een harde vloer met vloerverwarming, maar nu is de trend om deze dieren ook binnen op zandgrond te houden. Hoe zie je de toekomst? Over enkele maanden met pensioen! Of bedoel je dat niet? Dierentuinen hebben ieder een eigen karakter. Dat heeft met ruimte en verbondenheid te maken. Bijvoorbeeld hoe samenwerking met een universiteit of met het lokale bedrijfsleven loopt. Ook zal er altijd een zeker spanningsveld zijn tussen bijvoorbeeld het collectiebeheer, educatie en de wensen van de bezoekers. Ik denk dat we niet om de economische benadering heen kunnen. dierentuinen dezelfde diersoorten in de collectie zitten. Ik ben een tijdje geleden in Peru geweest en heb daar in een dierentuin van Lima voor het eerst van mijn leven een levende dwergmiereneter gezien en er zelfs eentje op mijn arm gehad! Dat is in grote delen van Zuid-Amerika niet eens zo n zeldzaam dier, maar in Europese dierentuinen zie je die nooit. Dat wat wel een geweldige belevenis. Ga je in de toekomst Vriendenreizen maken? Ik herinner me nog de eerste reis naar Berlijn in de tijd van de muur. We zouden naar zowel de Zoo in het westen als het Tierpark in het oosten gaan. Onze bus mocht niet door de muur en dus moesten alle deelnemers met de metro. Er werd stevig gecontroleerd wat eindeloos duurde, maar we zijn er gekomen. Ik heb wel getwijfeld over de USA-reis, maar ik wil - zolang ik dat nog kan - toch bij voorkeur zelfstandig reizen. Maar ik sluit zeker niets uit. Heb je nog tips voor de toekomst? Ook in roerige tijden je vooral richten op de overeenkomsten. Zoek zoveel mogelijk het gelijke belang. En als Vrienden: doorgaan zoals jullie nu doen. Zeker ook met jullie mooie blad. Lex Noordermeer is een Vriend van het eerste uur. Iemand die niet graag in de schijnwerpers staat. Lex bedankt voor wat je tot nu toe voor de Vereniging hebt gedaan en we komen je zeker weer tegen. Tekst: Theo van de Velde Rectificatie In Vriendennieuws 2013-1 zijn in het artikel Vrienden voor het leven, een interview met Joke Swaep, een paar fouten geslopen. Het is natuurlijk Hein Waalwijk i.p.v. Henk Waalwijk van de christelijke Rotterdammer. Ben Swaep werkte voor het Rotterdams Nieuwsblad. Excuses! Waar word je blij van? Op het gebied van dierentuinen neem ik aan? Het wordt steeds moeilijker om dieren te zien die je nergens anders ziet. Neem bijvoorbeeld de slurfhondjes en zie wat een succes dat is. Door de EEP-fokprogramma s zie je dat dierentuinen samenwerken en dat daardoor in veel 20 augustus De eerste meerdaagse reis. Naar Berlijn. 19861986 30 augustus Stand op braderie Oud-Beijerland 27 september Vriendenreis naar Ouwehands Dierenpark 3 oktober Stand op 'Femina 39' - Met Xara aan het infuus 14 december Een eigen telefoonnummer: De Vriendenfoon. Bert de Boer Voortplanting 31 december 2864 leden 20 Vriendennieuws 2 2013