INHOUDSTAFEL INLEIDING........................................................ 11 HOOFDSTUK 1 WERKWIJZEN EN OPTREDEN VAN DE POLITIEDIENSTEN IN HET RAAM VAN DE BEHEERSING VAN DE PROSTITUTIE EN DE STRIJD TEGEN DE MENSENHANDEL............................ 21 Afdeling 1. Algemeen kader............................................ 21 1. Ontstaan en doelstellingen van het onderzoek......................... 21 2. Vormen van prostitutie........................................... 22 2.1 Raamprostitutie............................................ 23 2.2 Bars, clubs en cabarets...................................... 23 2.3 Straatprostitutie............................................ 23 2.4 Privé- of thuisprostitutie.................................... 24 2.5 Escortservice.............................................. 24 2.6 Prostitutie via vzw s........................................ 24 3. Methodologie................................................... 25 3.1 Eerste onderzoeksluik: politionele controle op raamprostitutie...... 25 3.2 Opvolgingsonderzoeken naar de politionele aanpak van andere vormen van prostitutie en naar mensenhandel................... 26 Afdeling 2. Prostitutiebeleid in enkele grote Belgische steden................. 28 1. Prostitutiebeleid in Antwerpen..................................... 28 2. Prostitutiebeleid in Brussel en de 19 gemeenten....................... 33 2.1 Inleiding.................................................. 33 2.2 Schaarbeek................................................ 34 2.3 Sint-Joost-ten-Node........................................ 35 3. Prostitutiebeleid in Gent.......................................... 35 4. Prostitutiebeleid in Luik.......................................... 36 Inhoudstafel 5
5. Prostitutiebeleid in Oostende...................................... 37 6. Prostitutiebeleid in Seraing........................................ 38 7. Prostitutiebeleid in Sint-Truiden.................................... 38 Afdeling 3. Politionele controle op de raamprostitutie....................... 40 1. Antwerpen..................................................... 40 1.1 Profiel van de geïnterviewde prostituees........................ 41 1.1.1 Perceptie van de politie en van de controlemaatregelen...... 42 1.1.2 Impact van het nieuwe beleid........................... 45 1.2 De politie tegenover het fenomeen raamprostitutie............... 46 1.3 Elementen tot conclusie..................................... 49 2. Gent.......................................................... 50 2.1 Verwerking van de onderzoeksresultaten....................... 50 2.1.1 Profiel van de geïnterviewde prostituees.................. 50 2.1.2 Perceptie van de politie en van de controlemaatregelen...... 51 2.2 De politie tegenover het fenomeen raamprostitutie............... 53 2.3 Elementen tot conclusie..................................... 57 3. Oostende...................................................... 58 3.1 Verwerking van de onderzoeksresultaten....................... 58 3.2 De politie tegenover het fenomeen raamprostitutie............... 59 4. Schaarbeek..................................................... 61 4.1 Verwerking van de onderzoeksresultaten....................... 61 4.2 De politie tegenover het fenomeen raamprostitutie............... 62 4.3 Elementen tot conclusie..................................... 63 5. Sint-Joost-ten-Node.............................................. 64 5.1 Verwerking van de onderzoeksresultaten....................... 64 5.2 De politie tegenover het fenomeen raamprostitutie............... 65 5.3 Elementen tot conclusie..................................... 66 6. Luik........................................................... 66 6.1. Verwerking van de onderzoeksresultaten....................... 66 6.2 De politie tegenover het fenomeen raamprostitutie............... 69 6.3 Elementen tot conclusie..................................... 70 7. Charleroi en omgeving............................................ 71 7.1 Verwerking van de onderzoeksresultaten....................... 71 7.1.1 Profiel van de geïnterviewde prostituees.................. 72 6 Politie, mensenhandel en prostitutie
7.1.2 Perceptie van de politie en van de controlemaatregelen...... 75 7.2 Elementen tot conclusie..................................... 76 8. Seraing........................................................ 77 9. Sint-truiden..................................................... 77 9.1 Verwerking van de onderzoeksresultaten....................... 77 9.2 De politie tegenover het fenomeen raamprostitutie............... 79 9.3 Elementen tot conclusie..................................... 80 10. Baan Kortrijk Gent............................................. 81 10.1 Verwerking van de onderzoeksresultaten....................... 81 10.2 De politie tegenover het fenomeen raamprostitutie............... 82 10.2.1 Politiezone Mira..................................... 82 10.2.2 Politiezone Gavers................................... 83 10.2.3 Politiezone Schelde-Leie............................... 85 10.2.4 Politiezone Deinze-Zulte.............................. 86 10.3 Elementen tot conclusie..................................... 86 Afdeling 4. Opvangcentra en sociale diensten en hun beeld van het politieoptreden...................................................... 87 1. Vzw Pag-Asa................................................... 87 2. Vzw Sürya...................................................... 89 3. Vzw Espace P.................................................. 93 4. Vzw Mouvement du Nid.......................................... 94 Afdeling 5. Opvolgingsonderzoeken..................................... 97 1. Opvolgingsonderzoek in Wallonië.................................. 97 1.1 Het arrondissement Luik.................................... 98 1.1.1 Gerechtelijke dienst arrondissement Luik................. 98 1.1.2 De rol van de coördinatie- en steundienst (CSD) van het arrondissement Luik.................................. 99 1.1.3 Visie van het parket van Luik.......................... 101 1.2 Situatie in Charleroi en omgeving............................. 102 1.2.1 Gerechtelijke dienst arrondissement Charleroi............ 102 1.2.2 Bestrijding van de mensenhandel binnen de lokale recherche van de lokale politie van Charleroi.............. 105 Inhoudstafel 7
1.2.3 De rol van de coördinatie- en steundienst van het arrondissement Charleroi............................. 107 1.2.4 Visie van het parket van Charleroi...................... 107 1.3 Elementen tot conclusie.................................... 108 2. Opvolgingsonderzoek in Vlaanderen en Brussel...................... 110 2.1 Lokaal prostitutiebeleid..................................... 110 2.2 Aanpak naar vorm van prostitutie............................. 112 2.2.1 Raamprostitutie en bars............................... 112 2.2.2 Straatprostitutie..................................... 113 2.2.3 Privé-prostitutie en escort............................. 113 2.2.4 Vzw s............................................. 114 2.2.5 Loverboys......................................... 115 2.3 De impact van de omzendbrief COL 10/2004 op de controle op prostitutie................................................ 116 2.4 Een geïntegreerde aanpak................................... 118 2.4.1 Binnen de lokale korpsen............................. 118 2.4.2 De gerechtelijke dienst arrondissement (GDA)............ 120 2.4.3 Samenwerking tussen politiediensten.................... 121 2.4.4 Samenwerking met externe diensten..................... 121 2.4.5 Logistiek, wetgevend en regelgevend kader............... 122 2.4.6 Psychologische implicaties............................. 123 2.5 Vorming................................................. 124 2.6 Elementen tot conclusie.................................... 125 HOOFDSTUK 2 WERKWIJZEN EN OPTREDEN VAN DE POLITIEDIENSTEN IN HET RAAM VAN DE BEHEERSING VAN DE MENSENSMOKKEL...... 127 Afdeling 1. Algemeen kader Ontstaan en verloop van het onderzoek......... 127 Afdeling 2. Onderzoek naar twee bijzondere zaken......................... 128 1. Analyse van de zaak Dover....................................... 128 1.1 De gebeurtenissen op 18 juni 2000............................ 129 1.1.1 De reis van de verstekelingen.......................... 129 1.1.2 Grenscontrole te Zeebrugge........................... 130 1.2 Resultaat van het onderzoek................................. 131 2. Analyse van de zaak Wexford..................................... 133 2.1 Vaststellingen............................................. 133 2.2 Problematiek van de controle van containers.................... 134 8 Politie, mensenhandel en prostitutie
Afdeling 3. Impact van de politiehervorming.............................. 136 1. De Directie van de politie van de verbindingswegen (DAC)............. 136 1.1 De Scheepvaartpolitie (SPN)................................. 136 1.1.1 Herstructurering..................................... 136 1.1.2 Initiatieven......................................... 137 1.1.3 Inzet van capaciteit en middelen........................ 141 1.1.4 Samenwerking met de DVZ........................... 142 1.1.5 Problematiek van niet-begeleide minderjarigen............ 143 1.2 De Cel Immigratie (DAC/IMMI)............................. 144 1.2.1 Actieplan Mensensmokkel, een historisch perspectief...... 144 1.2.2 Werking van de dienst DAC/ IMMI anno 2005............ 147 1.3 De Wegpolitie (WPR) en haar Provinciale Verkeerseenheden (PVE) 148 1.4 De Spoorwegpolitie (SPC)................................... 149 2. De Dienst Mensenhandel van de federale politie...................... 150 2.1 Algemene werking......................................... 150 2.2 Profielanalyses............................................ 152 2.3 Evolutie inzake mensensmokkel.............................. 154 2.4 Interessante initiatieven..................................... 154 2.5 Knelpunten............................................... 155 2.6 Informatie- en Analysecentrum Mensensmokkel en Mensenhandel (IAMM)..................................... 157 3. Informatiedoorstroming en -verwerking en het AIK................... 157 3.1 Algemene werking......................................... 158 3.2 Het AIK Brugge in 2001, een historisch perspectief.............. 159 3.3 Aanpassingen in de informatiehuishouding..................... 161 3.4 Kwaliteit van de vattingen................................... 162 3.5 Beeldvorming............................................. 162 3.6 Rapportering.............................................. 163 3.7 Visie van de GDA Brugge op de informatiedoorstroming......... 164 3.8 Internationale samenwerking en informatie-uitwisseling........... 164 3.9 Knelpunten............................................... 164 3.9.1 Raadplegingen door de eenheden....................... 164 3.9.2 De IRIS-scanner van de SPN.......................... 164 4. Middelen en politietechnieken..................................... 165 5. Gerechtelijk onderzoek.......................................... 166 5.1 GDA Brugge............................................. 166 5.2 GDA Hasselt............................................. 167 5.3 GDA Antwerpen.......................................... 167 Inhoudstafel 9
5.4 GDA Brussel............................................. 169 6. Taken voor de lokale politie....................................... 171 Afdeling 4. Analyse van een paar bijzondere knelpunten in het verlengde van beide onderzoeken............................................... 172 1. Mensensmokkel in de kusthavens.................................. 172 1.1 Evolutie van het fenomeen.................................. 172 1.2 Fysieke beveiliging van de haven van Zeebrugge................. 173 1.3 Controle in de jachthavens.................................. 176 2. Trends in modus operandi van de mensensmokkelaars................. 176 3. Mensensmokkel in het binnenland................................. 177 4. Gebruik van valse en vervalste documenten.......................... 178 Afdeling 5. Nationale en internationale samenwerking...................... 179 1. Samenwerking met de Belgische douane............................. 179 2. De Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ)............................. 182 2.1 Overbrenging naar gesloten centra............................ 182 2.2 Bureau C................................................. 184 2.3 Het bevel om het grondgebied te verlaten...................... 185 2.4 Bureau Opsporingen....................................... 186 2.5 Recente evolutie........................................... 187 2.6 De Dienst Voogdij......................................... 188 3. De havenautoriteiten en private sector.............................. 188 4. Samenwerking met de Britse en Franse overheden.................... 190 5. De gerechtelijke overheden....................................... 193 5.1 Het federaal parket......................................... 193 5.2 Visie van een referentiemagistraat............................. 194 5.2.1 Evolutie inzake mensensmokkel........................ 194 5.2.2 Geïntegreerde werking politiediensten................... 194 6. Eurojust....................................................... 196 EINDCONCLUSIES................................................ 199 10 Politie, mensenhandel en prostitutie