onderzoek analyse ontwerp advies Kalkestraat 34c 6669 CP Dodewaard Tel. 0488 412094 Mob. 06 13 26 15 03 E-mail janbruyn@hetnet.nl www.janbruyn.nl ALTERNATIEF INRICHTINGSPLAN RHEDERLAAG - STARTBIJEENKOMST Datum : 22 september 2016 Betreft : Verslag startbijeenkomst Rhederlaag 22 augustus 2016 Welkom De heren Van de Kamp (K3Delta) en Droogh (Leisurelands) heten de aanwezigen welkom, stellen daarnaast Hans Heinhuis (Leisurelands) en Hans Hooijer (K3Delta) voor als aanspreekpunten en Jan Bruyn en Leander van Berkel als extern adviseurs die het voorgenomen planproces zullen begeleiden. De bezwaren tegen de meest recente wijziging van een verleende vergunning voor ontzanding in het Rhederlaag (2013) is de aanleiding voor de start van een open planproces. De wens van initiatiefnemers K3Delta en Leisurelands is te komen tot een breed gedragen alternatief voor het huidige plan op basis van een open proces met de woon- en leefgemeenschap van het Rhederlaag. Toelichting (Jan Bruyn aan de hand van een powerpointpresentatie, bijlage 1 bij het verslag) Jan Bruyn geeft een toelichting op het project en het beoogde planproces; dat zich richt op een zoektocht naar een alternatief plan of om het huidige plan te ontdoen van scherpe randen. Het huidige plan wordt gedurende deze zoektocht niet in uitvoering genomen. Er volgt een toelichting op het huidig plan: de locaties voor delfstoffenwinning en de reconstructie en landschapsherstel van landdelen die verdwijnen. Daarvoor zijn door de overheden vergunningen verleend. Uit onderzoek naar aanleiding van bezwaren is gebleken dat het plan ten aanzien van veiligheid nader onderbouwd/onderzocht moet worden, wat naar alle waarschijnlijkheid zal leiden tot een aanpassing van een paar punten uit het plan. Omdat draagvlak in de omgeving ontbreekt, is door initiatiefnemers een time-out gekozen om via een weloverwogen dialoog met de omgeving te zoeken naar planverbetering of een alternatief plan, onder begeleiding/regie van externe adviseurs.
Doel van dit proces: zoektocht naar het opstellen van een alternatief plan met breder draagvlak, haalbaar, vergunbaar en passend binnen de doelstellingen van initiatiefnemers. Het plan moet qua veiligheid, ecologisch, planologisch en bedrijfseconomisch passend en uitvoerbaar zijn. Voor een alternatief wordt een groter gebied bekeken dan alleen de gronden in eigendom van Leisurelands, omliggende gebieden worden meegenomen in de planvorming om aansluiting te vinden met plannen zoals voor de Koppenwaard en de overnachtingshaven Giesbeek. Overlegvormen: voorgesteld wordt in werkateliers met belangengroepen, bewonersvertegenwoordiging etc. te komen tot nieuwe en alternatieve ideeën voor gebiedsontwikkeling. Initiatiefnemers, overheden, Rijkswaterstaat en Natuurmonumenten vervullen een klankbordrol (stakeholders). Daarbij worden tussenresultaten besproken en (cyclisch) teruggekoppeld in het werkatelier. Ad hoc wordt kennisinbreng van vakspecialisten voorgestaan, waar dat in het planproces nodig / wenselijk blijkt (ecoloog, geohydroloog, etc.). Er wordt een voorstel gedaan voor deelnemende groepen aan het werkatelier. Suggesties voor aanvulling zijn welkom. M.n. de bewoners van Giesbeek en de ondernemers zijn niet georganiseerd; dit vraagt om onderlinge afstemming voor representatieve vertegenwoordiging. Vanuit de aanwezigen komt de opmerking dat de VVE De Giese Pan ontbreekt in de opsomming van partijen in de presentatie. Het doel is om (tussen)resultaten breed te communiceren en informatie door te geven via de (hiervoor geschikt gemaakte) pagina op de website van Leisurelands. Verder verloopt de communicatie via de bij ons reeds bekende e-mail adressen en zullen deelnemers aan de ateliers zelf hun achterban kunnen informeren. Nieuwsbrieven over de ontwikkelingen tijdens de werkateliers zullen worden gepubliceerd op de website en worden toegezonden naar de aangemelde e- mailboxen. Tenslotte wordt ruime bekendheid gegeven aan inloopgelegenheid, waar het plan breed wordt gepresenteerd en waarbij een flyer, of brochure kan worden meegenomen. De website is binnenkort bereikbaar via: www.leisurelands.nl/recreatiegebieden/rhederlaag/informatie/alternatiefinrichtingsplan-rhederlaag. Daarnaast is het contactadres: rhederlaag@leisurelands.nl Planning; het eerste werkatelier is gepland op de avond van 3 oktober (locatie PM). Het doel is oriënterend: ophalen informatie, pijnpunten, ideeën, wensen en in kaart brengen van do s and dont s. Na ca. 2 maanden is een tweede atelier voorzien waarin 1 of meerdere modellen besproken worden en keuzes worden gemaakt. Na weer twee maanden wordt een derde atelier voorzien; bespreking van een voorkeursmodel met hoofdcontouren van een alternatief plan dat daarna verder wordt uitgewerkt. Doel is om begin april 2017 een alternatief plan gereed te hebben voor terugkoppeling eerst naar de deelnemers aan de werkateliers en vervolgens naar belangstellenden en belanghebbenden.
Na eventuele aanpassingen ligt er half mei 2017 dan een alternatief plan voor besluitvorming. In de zomer volgen dan de formele planonderzoeken, plantoets en vergunningprocedure met inspraak (formeel). Aanwezigen worden gevraagd zich aan te melden voor deelname aan de werkateliers door zich in te schrijven als deelnemer. Ook kan men betrokken blijven als agendalid, zodat men actief op de hoogte wordt gehouden van ontwikkelingen. Daarnaast is verzocht om indiening van do s and dont s via het reactieformulier of via mail rhederlaag@leisurelands.nl Reacties uit de zaal Klimaatpark (o.a. Koppelwaard), Havikerwaard etc. in samenhang bezien. Is het een alternatief inrichtingsplan over het hele gebied of is het alleen een variant op zandwinning. Antwoord: het alternatieve plan dient afgestemd te worden met andere initiatieven in de omgeving. Binnen het plan kan zandwinning een bruikbaar middel zijn. Alternatieven (kostendragers) voor minder zandwinning zijn ook bespreekbaar. Schade die ontstaat is niet alleen tijdsfactor, ook bijvoorbeeld trillingen etc. met blijvende schade. Antwoord: dit is één van de aspecten die gedurende het proces onderzocht moet worden. Wat betekent dat het nieuwe plan niet te veel mag afwijken van het huidig plan? Antwoord: Dit betekent dat er een alternatief kan komen indien dit plan economisch voldoende basis geeft, vergelijkbaar met het huidig plan. De inkomsten zijn namelijk nodig voor de uitvoering en voor met name duurzaam terreinbeheer, waaronder de instandhouding van het aanbod aan laagdrempelige dagrecreatieterreinen, en geeft ruimte voor versterking van de recreatieve structuur, waarvoor fondsvorming noodzakelijk is. Is voor draagvlak wel een juist planproces gekozen bezien vanuit het verleden? Een nieuw plan vraagt nieuwe inspanningen, goede analyse, etc. om niet alleen kapot te maken maar vooral te bewaren wat mooi is in het gebied. Duidelijkheid is vereist over stelling plan moet evenveel opbrengen, als basis voor open dialoog. Antwoord: Initiatiefnemers willen deze poging wagen om samen met de omgeving te zoeken naar een alternatief en kiezen daarbij voor een vergelijking met het huidige plan. Dat betekent dat de hoeveelheden conform de vigerende ontgrondingsvergunning de basis vormen maar dat er ook ruimte is om dit te verminderen indien de gezamenlijke zoektocht alternatieve kostendragers oplevert. Het is op voorhand echter onmogelijk om dit verder te kwantificeren in euro s. Gezamenlijk moet in het ontwerp proces beoordeeld worden of de zoektocht zal gaan lukken.
Maken we een mooi plan voor Rhederlaag of een plan om de pot van Leisurelands te spekken. Antwoord: Doel is om een mooi en planeconomisch verantwoord alternatief te maken. Initiatiefnemers vragen/hopen op vertrouwen dat wij met elkaar een plan maken met opbrengst voor zowel omgeving als initiatiefnemers. Het beheren van dit soort terreinen gebeurd niet meer zoals vroeger met publieke middelen waardoor een continue zoektocht naar middelen noodzakelijk is voor het beheer. De zandwinning is één van deze middelen voor Leisurelands. Welke ruimte is er voor een planalternatief en inbreng vanuit de klankbordgroep? Trilling en verlies van het eiland zijn als belangrijke bezwaarpunten aangegeven. Antwoord: De wens van initiatiefnemers is om gezamenlijk te onderzoeken of een alternatief haalbaar is. Een alternatief kan worden onderzocht door de belangrijkste pijnpunten geheel of gedeeltelijk weg te nemen (bv het eiland te handhaven). Maar dat zal in de werksessies ongetwijfeld aan bod komen. Standpunt: wij willen geen verlenging huidige vergunning, alleen zo kan de onrust worden weggenomen en is er een basis voor een nieuw proces. Daarnaast geen gedoe over financiële compensatie voor eventueel minder zandwinning en vooral ook garanties dat de inspanningen van de ateliergroep ergens toe leiden. Verder is borging van afspraken tussen overheid en Leisurelands nodig; deze falen tot nu toe, getuige een goedgekeurd plan dat onderuit is gegaan. Voorgesteld wordt een burenberaad in te stellen waarvan Leisurelands één van de deelnemers is, beter functionerend dan het huidige stakeholdersoverleg. Antwoord: garanties kunnen niet gegeven worden, daarom is herstel van vertrouwen van belang. In het verleden zijn wellicht zaken niet overal even goed gegaan. Daarom is het vertrekpunt nu om het huidig plan voor nu te laten voor wat het is en zo open mogelijk een nieuwe gezamenlijke zoektocht in te gaan die hopelijk voor meer wederzijds begrip en mooie resultaten gaat leiden. Kan in de klankbordgroep ook een vertegenwoordiging / representatie komen vanuit het werkatelier? Antwoord: dit is lastig, maar de nu gestarte procedure moet blijk geven van meer betrokken en open proces. We zullen tijdens het werkatelier en met de betrokken overheden bespreken of dit mogelijk is. Doel werkatelier te flankeren met klankbordgroep met o.a. overheden, plantoetsers en vergunningverleners. Er zijn beleidskaders beschikbaar. Deze zullen worden gepresenteerd tijdens de start van de werkateliers. Bij procedures in het verleden werden belanghebbenden overvallen en genoopt te procederen. Er is gevraagd naar een goede borging van de gezamenlijk opgestelde plannen; m.a.w. het eindproduct mag niet beperkt blijven tot een vrijblijvend advies. Antwoord: het doel is nu juist om omgekeerd te werken, waarbij de omgeving direct betrokken wordt in de vorm van schetsateliers. Na elke sessie wordt het resultaat bekeken en wordt vanuit de klankbordgroep gereageerd met aanbevelingen hoe de volgende stap te nemen. Dit is een open proces, het eindresultaat is onbekend, maar er is wel ruimte voor creativiteit en inbreng.
Waarom niet met elkaar tot een plan komen? De angst is dat anders niets wordt gedaan met ideeën. Antwoord: Dit is wel het doel met een cyclisch planproces; werkatelier, klankbordgroep, terug in werkatelier, etc. Projectleiders van beide initiatiefnemers zullen deelnemen aan de werkateliers. Bovendien zal op het moment dat de ideeën meer vastomlijnd raken, de klankbordgroep in het werkatelier kunnen worden uitgenodigd voor nadere afstemming. De wens wordt geuit om ruim voorafgaand aan het eerste werkatelier de deelnemers de uitgangspunten en randvoorwaarden van initiatiefnemers toe te sturen. Antwoord: De bedoeling is dat de begeleiders van het werkatelier steeds voorafgaand aan de schetssessies een inleiding geven, om de beleidskaders te stellen, inspiratie te bieden, mogelijke oplossingen te schetsen, etc. Een groep aanwezigen wil graag eerst een eigen plan voor ruimer gebied presenteren, voordat over andere plannen wordt gesproken. Antwoord: na de bijeenkomst is aangegeven dat een dergelijk eigen plan een zeer welkome input is voor het voorgestelde proces. Een aparte sessie toevoegen in kleiner comité voor dit plan past niet binnen het doel om het proces zo transparant mogelijk te laten verlopen en de input in de werksessies te verzamelen en bespreken. Afgesproken dat deze groep zelf een modus bedenkt waarop de eigen visie gepresenteerd zou kunnen worden aan wie zij dat wil en dat het zeer welkom is als input tijdens de werkateliers. Voorwaarde voor deelname aan de werkateliers is vooraf te weten wat de status is van de inbreng. Advies? Co-creatie?. Antwoord: De status van de inbreng is advies. Het wordt een gezamenlijke zoektocht naar een mogelijk alternatief. Ook voor initiatiefnemers is onzeker waar dit uitkomt. JW vd Kamp: Wil graag benadrukken dat hier een zeer fraai woon- en werk- en recreatiegebied is ontstaan mede dankzij de zandwinning en het beheer door Leisurelands. Na de ontstane onrust over de laatste wijziging van de vergunning in 2013 hebben Leisurelands, K3Delta, provincie en gemeente besloten dat er gezocht moet worden naar een alternatief plan. Gemaakte verwijten zijn nu gemaakt, maar wij hopen in ieder geval om met z n allen opnieuw te bezien wat er beter kan; ideeën, angsten, etc. vervatten in een nieuw plan en daar opnieuw een procedure mee doorlopen. Wat nu wordt voorgesteld is een handreiking naar de omgeving om deel te nemen in dit proces. Er zijn minimaal kaders gesteld om overlegruimte te bieden. Ideeën over een andere haven, andere eilanden, andere ecologische oevers etc. zijn in deze fase bespreekbaar, primair op inhoud, en in een latere fase op exploitatie. Er worden nu geen voorstellen voor bestendige inkomsten op tafel gelegd om in de werkateliers de ruimte te geven aan varianten en ideeën.
Tot slot wordt gevraagd aan de zaal om verbeterpunten in het gebied aan te geven. Reacties daarop zijn: - Jachthaven Watersportvereniging Giesbeek; bij laagwater ondiepte bij invaart; graag uitdiepen. - Waterkwaliteit in het gebied is goed; graag zo houden. - Voor wonen, werken en recreëren zijn de kernwaarden rust, unieke natuurcombinatie van groot water en nabijheid Veluwe. (intensieve recreatie maar niet te druk en veel ruimte; een grote watersportvereniging, 5 campings, etc.) - Ruimte; plassen bieden een eigen beleving van ruimte, anders dan IJssel. - Open water geschikt voor zeilwedstrijden - Natura 2000; bijzonder gebied voor allerlei zoogdieren, vogels en vissen. - Groen: bosvorming is passend in het gebied. - Ondersteunende verbinding met Veluwe is te verbeteren. - Het gebied is openbaar, strand is toegankelijk, graag zo houden. Gratis toegang is van belang; noordoever voldoet niet meer; niet openbaar, niet gratis. - Er was voldoende oeverlengte en aanmeerplekken en voldoende kwaliteit. Dit vermindert snel, er verdwijnt vrije oeverlengte door zwemplaatsen, ballenlijnen etc.; de beperking van oeverlengte leidt tot het varen over ballenlijnen, etc. - Er verdwijnen spannende plekken; een beoogd nieuw eilandje komt niet van de grond. De plas was voldoende groot voor zeilwedstrijden. - Unieke ligging spiegeling Veluwe; het gebied heeft een unieke ontstaansgeschiedenis. Er komen hier extreem wisselende waterstanden voor (6 m in paar dagen). Dit leidt tot specifieke gebiedseigen natuur en landschap; uniek in NL. - Er is afbrokkeling van historie en cultuur zichtbaar; de oude loop van de IJssel zou bewaard worden; dit moet verder bestendigen. - Randvoorwaarde is beheersbaarheid, veiligheid, lange termijnvisie en lage kosten voor onderhoud en beheer gewenst. - Voor ca. 500 sportvissers zijn er steeds minder bevisbare oeverlengtes; graag herstellen en / of toevoegen. Afsluiting en resumé De inbreng getuigt van een kritische houding vanuit de omgeving en vereist dat initiatiefnemers meedoen in het open planproces. Er worden ook openingen gezien voor een verbeterd plan. Er wordt nogmaals een verzoek gedaan aan de aanwezigen om zich aan te melden voor de werkateliers. Afgesloten wordt met dank voor ieders komst. Jan Bruyn Leander van Berkel