Streekrekening Het Groene Woud slaat vleugels uit Jaarverslag 2009
Voorwoord Inhoudsopgave Grote mogelijkheden voor Streekrekening 4 Waar is in 2009 geld naar toegegaan? 6 Samenwerking met de Rabobank 10 Architectuurproject De Brede Boerderij 12 Voorbeeld voor anderen 14 Voor Stichting Streekrekening Het Groene Woud was 2009 het jaar van de ommekeer. Waar we tot dan toe vooral erg lokaal gericht waren, hebben we in het afgelopen jaar de vleugels uitgeslagen. Tot ver buiten onze gebiedsgrenzen is er aandacht voor Streekrekening Het Groene Woud. Andere gebieden in Nederland zochten contact, maar we hebben ook bezoek gehad vanuit België, Engeland en Duitsland. De Streekrekening heeft haar nut en kracht bewezen en dat vindt navolging. Daar mogen we trots op zijn. Voor mij is de continuïteit die we het afgelopen jaar hebben weten te realiseren een hoogtepunt. Dat zie ik ook weerspiegeld in de aandacht van twee ministers. Zowel minister Gerda Verburg van LNV als minister Jacqueline Cramer van VROM bezocht ons gebied. Beiden kwamen niet met lege handen, maar met flinke financiële middelen. Een andere belangrijke wijziging van het afgelopen jaar was de overstap naar de Rabobank. Deze bank introduceerde het nieuwe product Rabo StreekRekening. Het Groene Woud is het eerste gebied dat ermee aan de slag is gegaan. En dat bevalt buitengewoon. Met het geld uit het Streekfonds zijn het afgelopen jaar prachtige projecten gerealiseerd. Ik noem hier bijvoorbeeld de realisatie van twee kapellen: Lennisheuvel en Gemonde. Beide projecten zijn in grote betrokkenheid met de gemeenschap gerealiseerd, er is echt iets te beleven voor bezoekers en deze projecten kregen op geen enkele andere manier financiële ondersteuning. Juist voor dit soort projecten is de Streekrekening. Ook het komende jaar! Ger van den Oetelaar Voorzitter Stichting Streekrekening Het Groene Woud
Grote mogelijkheden voor Streekrekening Het Groene Woud is afgelopen jaar door het ministerie van LNV aangewezen als een van de vier Voorbeeldgebieden Financiering Landschap. Deze gebieden werken samen aan de ontwikkeling van innovatieve financieringssystemen gecombineerd met landschapsaanleg. Zo willen ze de kwaliteit van het landschap verbeteren. In Het Groene Woud wordt deze aanwijzing het Deltaplan voor het Landschap genoemd. In de praktijk betekent dit extra financiële middelen. En dat geeft meer perspectief voor agrarische bedrijven en meer garantie voor een mooi afwisselend landschap. Deltaplan Het Deltaplan voor het Landschap is een belangrijk project voor de Streekrekening Het Groene Woud. De bedoeling is voor dertig jaar contracten aan te gaan met grondeigenaren in het gebied voor aanleg, beheer en onderhoud van het landschap. De vergoedingen worden betaald vanuit het Streekfonds. Daarnaast is het de bedoeling de relatie stad platteland ook in financiële zin te versterken. Hiervoor zullen nieuwe methoden, samen met onder meer de Rabobank, worden ontwikkeld. Ondernemerstafel De financiering van projecten wordt ontwikkeld vanuit het Streekfonds van Stichting Streekrekening Het Groene Woud. Op de Ondernemerstafel in juni praatte de Stichting Streekrekening Het Groene Woud met het bedrijfsleven. Onderwerp van gesprek: financieringsmogelijkheden voor behoud en versterking van het landschap, anders dan publieke financiering. Een vruchtbare bijeenkomst waar duidelijk werd dat naast vijf bedrijven ook LNV en VROM een bijdrage zouden leveren. 4 5 Overzicht bijdragen aan Streekfonds in 2009 Renteschenkingen 204.896,- Publieke organisaties Geen Private organisaties 170.345,-, afkomstig van 21 deelnemers. Rabobank totaalbijdrage 34.551,-, afkomstig van de 6 deelnemende Rabobanken Overige inkomsten 18.500,- Totaal 223.396,- Financiële bijdragen overigen Naast bijdragen in het Streekfonds bestemd voor financiering van projecten heeft de stichting om de streekrekening verder uit te bouwen een financiële bijdrage van 25.000,- ontvangen van zowel Stichting DOEN als van Provincie Noord-Brabant. Organisatiekosten De Stichting Streekrekening Het Groene Woud heeft zich ten doel gesteld maximaal 15% van de inkomsten in het Streekfonds te besteden aan organisatiekosten (de CBF-norm ligt op 25%). In 2009 bedroegen deze kosten 37.569,06. Dat is 16,8% van de inkomsten.
Warm lopen voor het Wandelroutenetwerk De gemeenten in Het Groene Woud maken zich samen sterk voor de totstandkoming van een wandelroutenetwerk door het gebied met een totale lengte van 800 kilometer. Vanuit het Streekfonds is er een bijdrage van 65.711,- naar dit initiatief gegaan. Waar is in 2009 geld naar toegegaan? In 2009 is 229.157,- uit het Streekfonds Het Groene Woud toebedeeld aan acht projecten. Er zijn 12 aanvragen ingediend voor een financiële bijdrage. Acht aanvragen zijn positief bevonden. Vier zijn er afgewezen omdat deze projecten al waren afgerond of te weinig concrete resultaten opleverden. Eén project is aangehouden omdat de projectaanvraag niet concreet genoeg was. Werkwijze beoordeling Voor het indienen en beoordelen van aanvragen voor het Streekfonds werkt de Stichting Streekrekening Het Groene Woud samen met het Streekhuis Het Groene Woud & De Meierij in Liempde. Initiatiefnemers melden hun project bij het Streekhuis. Samen met medewerkers van het Streekhuis Peter van de Wiel, wethouder in Boxtel en bestuurlijk verantwoordelijke namens alle gemeenten: Wandelen kent geen grenzen. Met het wandelroutenetwerk maken we Het Groene Woud beleefbaar. We dagen de mensen uit om erop uit te gaan. Om van ons mooie gebied te genieten. Het wandelroutenetwerk verbindt straks ommetjes, gemeenten, gemeenschappen en landschapsstructuren. De wandelroutes lopen dan langs allerlei lokale bedrijven. Daarmee is het wandelroutenetwerk niet alleen goed voor de gezondheid, maar ook goed voor bedrijven en goed voor de regionale economie. 6 7 Peter van de Wiel, Wethouder gemeente Boxtel wordt bekeken op welke subsidiebronnen een beroep gedaan kan worden voor financiering van het project. Het Streekfonds Het Groene Woud is er daar één van. Het bestuur van Stichting Streekrekening Het Groene Woud neemt uiteindelijk het definitieve besluit over wel of niet toekennen van de gevraagde financiële bijdrage.
Een kapel in Gemonde Heemkundekring Den Hogert is initiatiefnemer voor de bouw van een nieuwe kapel in het kleinschalige buitengebied van het aloude kerkdorp Gemonde. De Maria Gilde Kapel. Met dit initiatief geven we invulling aan een breed gedragen wens vanuit de gemeenschap, aldus Bert Schellekens van de heemkundekring. De later opgerichte stichting Bouw Maria Gilde Kapel heeft de werkzaamheden tot realisatie van de kapel op zich genomen. De stichting wacht nog steeds op een bouwvergunning, maar is al volop bezig met voorbereidende werkzaamheden. Schellekens: Op dit moment zijn we druk met de glas-in-lood-ramen. Hierin worden de vier patroonheiligen van de twee gilden die het kerkdorp Gemonde rijk is afgebeeld. Het hout voor de kerkbanken is inmiddels besteld. En de bescherming voor het mooie Mariabeeld, geschonken door de zulsters van Schijndel, nadert zijn voltooiing. Deze zaken financieren we nog uit eigen middelen. De bijdrage van het Streekfonds gaan we straks gebruiken voor de grote materialen. Om het hele project financieel rond te krijgen gaan we, zodra we de vergunning hebben, van start met een publieksactie. Dat wordt een gegarandeerd succes gezien het draagvlak voor het project in Gemonde. Op de vraag wat de meerwaarde van de Streekrekening en het Streekfonds voor Het Groene Woud is, antwoordt Schellekens: De Streekrekening is heel belangrijk. Het Streekfonds maakt het mogelijk om mensen met bijzondere projecten te steunen. Om een begin te kunnen maken met het realiseren van mooie dingen in ons mooie gebied. Bert Schellekens, Heemkundekring Den Hogert Naam project Korte omschrijving project Projecttrekker Beschikkings 8 bedrag 9 Wandelroutenetwerk Het Groene Woud St. Janspontje Streekfestival Het Groene Woud Uitgave autochtone bomen en struiken Realisatie wandelroutenetwerk met omvang van ca. 800 km; speciale aandacht voor toegankelijkheid van routes Realisatie voetveer over de Dommel onder Liempde; onderdeel van Ommetje De Maai Organisatie Streekfestival Het Groene Woud Publieksuitgave over autochtone bomen en struiken in Het Groene Woud Gemeente Boxtel 65.711,- namens alle Groene Woud gemeenten Gemeente Boxtel 9.750,- Stichting Streekfestival Het Groene Woud Stichting Natuurprojecten Liempde 30.000,- 30.000,- Kapel Lennisheuvel Realisatie St. Jozefkapel in Lennisheuvel Stichting Kerk en Orion 37.800,- Kapel Gemonde Realisatie Maria Gilde Kapel in Gemonde Heemkundekring 31.657,- Den Hogert Mussenhotels Plaatsen nestkasten en verbetering mussenbiotoop Stichting Natuurprojecten Liempde 5.000,- Veldpoorten Realisatie van 40 veldpoorten in het buitengebied van de gemeenten Boxtel, Sint-Oedenrode en Schijndel Gemeente Schijndel 19.239,- Mussenhotels lopen als een tierelier Stichting Natuurprojecten kreeg via Stichting Streekrekening Het Groene Woud vorig jaar 5.000 voor het plaatsen van mussennestkasten. Er is zoveel vraag naar en er is zo spaarzaam met dit bedrag omgegaan dat er nog meer mussenhotels in de maak zijn, dan in de subsidieaanvraag was voorzien, zegt Ad de Kort, voorzitter Stichting Natuurprojecten Liempde. Het project omvat de bouw van circa 200 nestkasten, het verspreiden daarvan en voorlichting geven over de mus en zijn natuurlijke biotoop. Het is daarmee een goed voorbeeld van een laagdrempelig project waar veel mensen bij betrokken zijn en dat zonder subsidie niet van de grond gekomen was. Het gaat niet zo heel goed met de mus, hun aantal is erg achteruitgelopen. Maar dat realiseren veel mensen zich niet. Door de productie van deze (betaalbare) nestkasten en door veel informatie te geven over hoe je een vogelvriendelijke tuin in kunt richten, proberen we dat tij te keren. De nestkasten zijn gemaakt van gestoomd populierenhout; een regionaal Groene Woud product. Vervolgens hebben we voor het zaagwerk Sterk in werk ingeschakeld, een organisatie voor arbeidsmatige dagbesteding en begeleid werken. Het in elkaar zetten van de kasten werd verzorgd door de afdeling meubelmakerij van het VMBO College in Boxtel. Ook deze bijzondere samenwerking geeft het hele project een meerwaarde, besluit De Kort. Ad de Kort, Stichting Natuurprojecten Liempde
Samenwerking met de Rabobank Per 1 januari 2009 is de Rabobank de huisbank voor Stichting Streekrekening Het Groene Woud. Hans Barelds, directeur Rabobank Dommel en Aa, kijkt heel positief terug op het eerste jaar Rabo StreekRekening De Rabo StreekRekening is een internetspaarrekening die geopend kan worden door bedrijven of organisaties. De minimuminleg is 25.000,-. Het geld is vrij opneembaar voor de rekeninghouder. Over de vergoede rente aan de rekeninghouder schenkt de Rabobank 5% aan het Streekfonds. Daarnaast heeft de rekeninghouder de keuze 0, 5 of 100% van zijn rentevergoeding te schenken aan het Streekfonds. De Rabo StreekRekening wordt landelijk ingevoerd. Andere Nationale Landschappen kunnen met banken in hun regio ook een Streekrekening voeren. 10 van samenwerking. Ik heb veel waardering voor de inzet die we bij de Stichting Streekrekening ontmoeten. 11 Onze betrokkenheid bij Het Groene Woud is groot. Onze medewerkers wonen, werken en recreëren in de driehoek Eindhoven, Den Bosch en Tilburg. Maar ook onze klanten bevinden zich hier. Daarnaast is de Rabobank een bank die betrokken en dichtbij wil zijn. Wij willen inhoud geven aan de gedachte Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Niet alleen met financiële dienstverlening maar ook met participatie in bestuurlijk overleg. En inzet in de Streekrekening dus. Want daarmee kan de kwaliteit van Het Groene Woud verder verbeteren. Enorme boost Barelds noemt 2009 succesvol. We hebben ruim twee ton aan rentebijdragen voor het Streekfonds kunnen noteren. Daarnaast denk ik dat het platform Het Groene Woud echt voorop loopt. Het is een club met hele enthousiaste mensen. De samenwerking is goed en Het Groene Woud is echt een merk. En dat geeft zo n enorme boost aan het hele gebied. Voor het komend jaar heeft Barelds een wensenlijstje. We willen onze eigen ledenraad meer betrekken bij Stichting Streekrekening, we onderzoeken of er ook een particuliere variant mogelijk is. En de huidige zakelijke Streekrekening willen we verbeteren door de schenkingsmogelijkheden uit te breiden met 25 of 50 procent van de rente. Deelnemende Rabobanken Medio 2009 is door de Stichting Streekrekening Het Groene Woud en de volgende banken een samenwerkingsovereenkomst ondertekend: Rabobank Het Groene Woud Zuid Rabobank s-hertogenbosch en omstreken Rabobank Sint-Oedenrode Schijndel Rabobank Hilvarenbeek-Oisterwijk Rabobank De Leijstroom Rabobank Dommel en Aa In 2010 zal Rabobank Tilburg deel gaan nemen.
12 Architectuurproject De Brede Boerderij Volgens de subsidievoorwaarden mag Stichting Streekrekening Het Groene Woud 10% van de inkomsten uit het Streekfonds besteden aan projecten waarbij de stichting zelf het initiatief neemt. In 2009 startte de stichting in dit kader het architectuurproject De Brede Boerderij. Voor de bewoners van de drie omringende steden vormt Het Groene Woud een aantrekkelijke groene ruimte voor recreatie en onthaasting. Dit biedt kansen voor de agrarische bedrijven in dit gebied. Mede dankzij een versoepelde regelgeving kunnen deze bedrijven zich naast de primaire productie gaan verbreden met activiteiten zoals kinderopvang, wellness, zorg en recreatie. De agrarische sector wordt daarmee economisch versterkt en tegelijkertijd zal deze ontwikkeling leiden tot een verrijking van Het Groene Woud als publiek domein. Landschappelijk inpassen Tegelijkertijd is ook de ruimtelijke kwaliteit van agrarische bouwwerken in Het Groene Woud een aandachtspunt. Schaalvergroting in de agrarische sector heeft geleid tot de bouw van grote schuren en bedrijfshallen die zich moeilijk laten inpassen in het kleinschalige coulisselandschap van Het Groene Woud. Ook de architectuur van deze schuren heeft geen relatie meer met de karakteristieken van de typische Meierijse boerderijen. Toch is het juist de worteling in het landschap en in de cultuurhistorie die een positieve bijdrage leveren aan de unieke identiteit van Het Groene Woud. Duurzaam Een derde belangrijk thema is verduurzaming van de landbouw. Er is volop maatschappelijke aandacht voor ecologische systemen. De stand van de techniek maakt het inmiddels mogelijk om kringlopen te sluiten op het gebied van water, energie en reststoffen. Ook op het schaalniveau van een individueel agrarisch bedrijf. Daarnaast staat dierenwelzijn hoog op de politieke agenda wat zijn weerslag krijgt in de bedrijfsvoering en bebouwing van intensieve veeteelt. Financiële bijdrage Het Architectuurproject De Brede Boerderij speelt in op al deze tendensen en wil via een financiële bijdrage voorbeeldprojecten ondersteunen. In de tweede helft van 2009 is fase 1 gestart. Door middel van publiciteit is bekendheid gegeven aan het project. Tien bedrijven hebben hierop gereageerd en zich ingeschreven. In januari 2010 heeft de selectie van de voorbeeldbedrijven plaatsgevonden. De drie geselecteerde voorbeeldbedrijven ontvangen elk maximaal 20.000 euro bijdrage in de ontwerpkosten. 13
Voorbeeld voor anderen Het succes van Streekrekening Het Groene Woud zet ook andere gebieden in Nederland aan tot het opzetten van een Streekrekening en Streekfonds. Franc Rossi van Stichting Oisterwijk Wereldwijd Onze stichting zet zich in voor een duurzame samenleving in landen die in ontwikkeling zijn en ondersteunt organisaties en acties die gericht zijn op een rechtvaardige wereld. Via de Rabobank ontdekten wij de Streekrekening Het Groene Woud. Omdat deze regeling nauw aansluit bij onze doelstellingen hebben we besloten onze rekening aan de Streekrekening te koppelen. Daarbij is het voor ons belangrijk dat met het geld dat wij op onze rekening hebben staan niet alleen commerciële doeleinden worden behaald. Dat het ook een klein rentevoordeel oplevert, is mooi meegenomen. Sinds medio 2009 is het in De Maashorst mogelijk een Rabo StreekRekening De Maashorst te openen. Daarnaast zijn er nog initiatieven in onder andere Amstelland, Overijssel, Utrechtse Heuvelrug, Twente, Maas en Waal, Tubbergen e.a., Zutphen e.a. en Hoeksche Waard. Ook internationaal krijgt de Streekrekening Het Groene Woud navolging. Zo loopt er in Biebrza (Oost-Polen) een haalbaarheidsonderzoek naar duurzame financiering van het gebied met gebruikmaking van een streekrekening. De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) heeft samen met de Universiteit Gent het initiatief genomen om ook in Vlaanderen streekrekeningen van de grond te krijgen. Via medewerking aan een symposium en het aanleveren van informatie werkt Stichting Streekrekening Het Groene Woud mee aan dit initiatief. Aantal rekeninghouders per 31 december 2009 Het totale saldo op deze rekeningen bedroeg op dat moment 52 miljoen euro. Type deelnemer per 31-12-2009 Aantal deelnemers a/b. Bedrijven in Het Groene Woud 18 c. Bedrijven buiten Het Groene Woud 6 d. Privaat - individuen 5 e. Privaat - verenigingen 21 f. Publiek - overheden 5 g. Publiek - overig 11 Totaal 66 Jeroen van Gestel van Het EnergieBureau Eindhoven Hoewel we in Eindhoven zitten, werken we toch veel met gemeenten uit Het Groene Woud samen. De mogelijkheden die de Streekrekening biedt, passen helemaal in onze filosofie over duurzaamheid. Het is een fantastische constructie dat je met een spaarrekening, zonder verdere kosten, kunt bijdragen aan een goed doel. Siem Korver van VION Als VION dragen wij de Stichting Streekrekening Het Groene Woud een warm hart toe en we onderschrijven hun doelstellingen door deel te nemen aan de Streekrekening. 14 15 Egi Kluijtmans van woningcorporatie Wovesto in Sint-Oedenrode Als woningcorporatie zijn we continu op zoek hoe we het begrip Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen concreet invullen. En daar past de Streekrekening perfect in. Wij maken ons heel nadrukkelijk hard voor leefbaarheid in Het Groene Woud en de Streekrekening ondersteunt dat. Bovendien was de Rabobank onze huisbank, dat maakte meedoen ook eenvoudig.
Organisatie De Stichting Streekrekening Het Groene Woud opereert als een zelfstandige, onafhankelijke stichting. De organisatie van de stichting bestaat uit een Bestuur, Raad van Toezicht en Adviesgroep Deelnemen. Deze gremia kenden in 2009 de volgende bemensing: Bestuur Ger van den Oetelaar - voorzitter Jan Baan - secretaris Vincent Lokin - penningmeester Maurits van Bouwdijk Bastiaanse - bestuurslid Ruud Kleijngeld - bestuurslid Karel van Dijk bestuurslid (i.v.m. overlijden tot en met augustus 2009) Hans Mommaas - bestuurslid Ewoud van den Berg - adviseur Raad van Toezicht Theo Beckers - voorzitter Lambert Verheijen Peer Verkuijlen Adviesgroep Deelnemen Theodoor van Leeuwen Rob Moonen De verschillende gremia werden in 2009 ondersteund door Van t Laar Hof. Specifiek voor opvolging acquisitieactiviteiten van de stichting is sinds mei 2009 Anja Verweij Projectmanagement ingeschakeld. Colofon Opdrachtgever: Stichting Streekrekening Het Groene Woud Coördinatie, tekst en vormgeving: Imagro BV i.s.m. Van t Laar Hof Fotografie: o.a. Hans van Asch, Imagro BV, NevenFotografie, K. en I. Margry en W. van Beerendonk. Drukwerk: Drukkerij Weemen ANBI-Status Stichting Streekrekening Het Groene Woud is in het bezit van de ANBIstatus. In oktober 2009 heeft de belastingdienst een controle gehouden om te toetsen of de stichting terecht als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) is aangemerkt. Op basis van deze controle blijft de ANBI-status gehandhaafd. Contactinformatie Stichting Streekrekening Het Groene Woud Kasterensestraat 15 5298 NV Liempde e-mail: streekrekening@hetgroenewoud.com Stichting Streekrekening Het Groene Woud is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 17195930. www.hetgroenewoud.com/streekrekening