Rhino opgetuigd deel 5: Total Commander Zoals belooft in deel 3! Een uitleg over Total Commander. Total Commander is een bestandsmanager voor Windows. Het vergemakkelijkt de omgang met bestanden. Zeg maar de huishoudelijke klusje die je onder Windows toch af en toe moet doen. Het biedt een goed gevulde gereedschapskist voor de meest uiteenlopende taken die je tijdens het beheren van Windows nodig hebt. We kunnen daarbij denken aan: Uitgebreide zoekfuncties Zoeken naar dubbele bestanden Vergelijken en Synchroniseren van bestanden Vervanger voor WinZip, WinRar en andere inpakkers Meervoudig hernoemen Voorbeeldweergave Uitgebreide menufuncties (Start menu) Makkelijk te bedienen met het toetsenbord FTP-clënt Total Commander is ontstaan uit de behoefte om een vervanger voor de Norton Commander, die onder DOS, de nodige faam had, te vervangen voor een Windows 32 bit versie. Total Commander wordt vaak gepresenteerd als een vervanger voor de verkenner met 2 vensters. Eigenlijk doen we Total Commander, vanaf nu TC genoemd, daarmee te kort. Het biedt veel meer functionaliteit dan de verkenner. Dit artikel gaat over de interface en basisbewerkingen. In een volgend artikel duiken we dieper in TC en zullen we aan de hand van dagelijkse klusjes de mogelijkheden van TC uit de doeken doen. Ook de plugins komen daarin aan bod. Naar verwachting worden het 3 artikelen. Installeren Installatie wordt gestart door dubbel te klikken op het installatiebestand. Bij installatie letten op twee zaken. Plaatsen van het programma in D:\Util\TotalCmd (zie Rhino deel 3) en de ini-files plaatsen in de programma map, anders worden ze geplaatst in de windows map. Na een herinstallatie, zouden ze verloren kunnen zijn. In de ini-files worden de instellingen van TC opgeslagen. Bij de start van het programma, verschijnt in de niet geregistreerde versies, een jukeboxscherm. Een klik op 1, 2 of 3 start het programma. Nu wordt allereerst een scherm getoond waarbij de algemene instellingen aangepast kunnen worden. Hoe? Dat stond in SW-bus 2005-4. Nadat alle instellingen zijn doorgevoerd is het programma klaar voor gebruik. Rein de Jong 2006 pag: 1
Gebruikersinterface Voordat we met TC kunnen werken moeten we eerst weten hoe de interface er uitziet en hoe de onderdelen heten. figuur 1 De menu-, F-key- en knoppenbalk voeren hun actie uit op het actieve venster. Het actieve venster is herkenbaar aan de donkere balk boven het venster. Bij de schijflijst in dit voorbeeld ook, maar wanneer er 2 schijflijsten zijn geconfigureerd bij de opties, dan wordt de actie uitgevoerd op het onderliggende venster. Ook de acties m.b.v. Schijflijst, Foldertabs, root/parent favorieten en geschiedenis worden uitgevoerd op het onderliggende venster. Elk venster representeert standaard een map op de computer of in het netwerk. Daarnaast kan een venster worden gebruikt voor het tonen van afgeleide gegevens. Daarover later meer. Voor de bestanden en mappen staan iconen die het type bestand aanduiden. Standaard is de weergave van de vensters in het lange formaat. Daarin wordt voor elk bestand de extensie, grootte, datum en tijd en de bestandsattributen aangegeven. Naast de lange weergave kent TC de weergaves: kort, boom, commentaar, voorbeeldweergave en snel bekijken. Rein de Jong 2006 pag: 2
Menu Zoals veel programma s heeft ook TC een menu. figuur 2 Het voert te ver om elke menuoptie hier de revue te laten passeren. Veel van de menuopties wijzen zichzelf. Leuk detail is dat bij de diverse opties in het menu ook de sneltoetsen voor die mogelijkheden zijn vermeld. Een aantal van de menuopties komen in dit artikel tijdens de uitleg van de klusjes naar voren. Ik vermeld hier alleen de hoofdcategorieën zodat je weet welk menu voor welke taak is bedoeld. Bestand Alles wat je met een bestand zou willen doen is hier ondergebracht. Markeren Hier staan de diverse mogelijkheden m.b.t. het selecteren van bestanden. Van het simpele markeer groep (Grijze +) tot het geavanceerde Vergelijk directories/mappen (Shift-F2) Opdracht Hier vind je diverse opdrachten die TC op je PC kan uitvoeren. Dit varieert van het tonen van een mappenboom voor het zoeken van een doelmap tot het zoeken van bestanden. TIP! Via dit menu kom je snel bij mijn documenten via <Opdracht Openmap Bureablad>. Netwerk Hierin staat alles gegroepeerd dat te maken heeft met het leggen van een verbinding met een andere PC. Het delen van mappen, FTP verbinding en het leggen van een poortverbinding m.b.v. een parallelle kabel. Weergave Opties die te maken hebben met het weergeven van de bestanden in de weergave vensters. Configuratie De instellingen en het menu waarmee TC wordt uitgevoerd wijzigen. Dit kan menugestuurd of direct in het instellingenbestand. In het instellingenbestand kunnen meer opties worden aangepast en toegevoegd dan in de menugestuurde opties. Start Hier kun je favoriete applicaties plaatsen. Deze kun je dan opstarten met een geselecteerd bestand. Help Misschien wel het belangrijkste item. Zonder Help kun je de uithoeken van TC niet verkennen. Helaas nog steeds in het Engels, maar wie weet komt er ooit een Nederlandse versie van. Rein de Jong 2006 pag: 3
Basisbewerkingen De basisbewerkingen. Hieronder versta ik: Navigeren en weergeven Bestandsoperaties Drag en Drop Werken met ingepakte bestanden Directory hotlist en geschiedenis Navigeren en weergeven Navigeren doen we met de muis of het toetsenbord. Met de muis klikken in een venster maakt het venster actief. LinkerMuisKnop (LMK) op een bestand selecteert het (Stippellijntje om het bestand). RMK op een bestand selecteert het en kan meerdere bestanden vast selecteren (rood zie figuur 3). Een rode selectie gaat voor een stippelselectie. Acties worden uitgevoerd op een geselecteerd bestand of map of op meerdere bestanden. figuur 3 Naast selectie met de muis kunnen bestanden ook met het toetsenbord worden geselecteerd. De pijltjestoetsen laten je langs de bestanden lopen. <INS> toets selecteert/déselecteert Voor het navigeren zijn ook de volgende knoppen makkelijk: Dit teken staat boven aan elke map m.u.v. de root van een schijf. Hiermee kan naar een bovenliggende map worden gesprongen. Met de eerste van beide knoppen <\>wordt direct naar de root van de schijf gesprongen. Knop 2 de <..> springt naar een bovenliggende map. Dit zijn de meest ondergewaardeerde knoppen van TC. De eerste <*> Geeft de mogelijkheid een hotlist van mappen aan te maken. De 2 e knop geeft de geschiedenis van bezochte mappen weer. Erg handig! Knoppen voor terug en vooruit. Hiermee blader je door de al eerder bezochtte mappen. M.b.v. de schijflijst kan direct naar een partitie of gemapte netwerkschijf worden gesprongen. Het teken -\- representeert de netwerkomgeving. Niet direct een knop, maar een (langzame) klik in de balk waar de actieve map wordt getoond geeft de mogelijkheid om direct de locatie van een map op te geven. Bv. D:\temp. Na een <enter> wordt die map in het actieve venster getoond. Wel eerst de balk actief maken. Klikje extra! Rein de Jong 2006 pag: 4
Weergeven van bestanden kan op verschillende manieren. Hieronder ziet u de belangrijkste vier: figuur 4 Lange weergave <CTRL-F2>. Is de standaard weergave. Geeft voldoende informatie voor dagelijks gebruik. Kolombreedte kan worden aangepast aan de lengte van de velden. figuur 5 Korte weergave <CTRL-F1>. Gebruik ik eigenlijk nooit. Geeft te weinig info. Wel veel bestanden getoond in het scherm. figuur 6 Voorbeeldweergave <CTRL-shift-F1>. Geeft zo mogelijk de inhoud van de bestanden in een preview weer. Makkelijk voor afbeeldingen en tekstbestanden. figuur 7 Boom <CTRL-F8> Eigenlijk meer een navigatie-instrument dan een weergavenoptie. Het toont de boomstructuur van de schijf in het andere venster. De kolom attr staat voor de attributen van een bestand. Een bestand kan de volgende attributen hebben: A = archief (gewijzigd sinds laatste back-up) R = read-only (alleen lezen) H = Hidden (verborgen) S = System (Systeembestand) Sorteren van de weergave kan met de muis door te klikken op één van de kolommen boven de vensters. Een pijltje naast de naam van de kolom geeft aan of er oplopend of aflopend is gesorteerd. Een extra klik in de kolom wisselt de sorteerrichting. Naast de muis kan er ook m.b.v. sneltoetsen worden gesorteerd. Zie <Weergave> voor de sneltoetsen. Rein de Jong 2006 pag: 5
Rein de Jong 2006 pag: 6
Bestandsoperaties De basis bestandsoperaties staan onderin, in de F-key balk. De operaties (Bekijken, Bewerken, Kopiëren, Verplaatsen, Maak Directory (Map) en Wissen) hebben betrekking op het geselecteerde bestand of bestanden (stippellijntje/selectie). figuur 8 Figuur 8 laat zien dat er 3 bestanden in het linker scherm zijn geselecteerd en dat vervolgens op F5 (Kopiëren) is gedrukt. Er verschijnt dan een scherm waarin staat wat er gaat gebeuren. Standaard actie is kopieer naar het tegenoverliggende venster. Meestal bevestig je dat met een <Enter> om de actie uit te kunnen voeren maar er zijn meer opties mogelijk. Kijk eens goed naar het conversatievenster. Twee waardevolle opties zijn: F2 Wachtrij. Deze optie plaatst de opdracht in een apart venster waar het wordt uitgevoerd. Vooral bij grote kopieer acties heel prettig. Je kunt er dan weer een opdracht aan toevoegen die dan in een rij worden afgehandeld. Op die manier is er maar één kopieeractie bezig en is TC zelf weer beschikbaar om wat anders voor je te doen. Een andere handige optie is Overschrijven/Verwijderen read-only/hidden/system Klik je die optie eerst aan, dan krijg je niet steeds bevestigingsvragen, daar je deze al van te voren hebt beantwoord. Drag en Drop In plaats van met de toetsen kan er ook worden gewerkt met de muis. De meest belangrijke mogelijkheden: RMK selecteert LMK kopieert Shift+LMK verplaatst Ctrl-Shift + LMK maakt snelkoppeling LMK lang indrukken hernoemen RMK lang indrukken eigenschappen Rein de Jong 2006 pag: 7
Werken met ingepakte bestanden Uit de doos kan TC omgaan met een groot aantal soorten ingepakte bestanden. Met behulp van externe programma s en plugins is dit uit te breiden. Standaard werkt TC met het ZIP formaat. Dit is ruim voldoende in het normale gebruik en kan door de meeste mensen worden gehanteerd. TC behandelt ingepakte bestanden als mappen. Ingepakte bestanden zijn herkenbaar aan het voor het bestand. Een klik of enter opent het bestand als ware het een map (figuur 9). Op de bestanden -icoon figuur 9 in de ZIP kunnen de meeste acties worden uitgevoerd, zoals bekijken, kopiëren naar het andere venster etc. Inpakken wordt gedaan door eerst de bestanden of map te selecteren en dan klikken op <bestand> - <inpakken> of m.b.v. ALT-F5. Hierna verschijnt een venster zoals in figuur 10. In de meeste gevallen staat dit goed, maar toch is het de moeite waard figuur 10 om het te bestuderen. Een zelf uitpakker maken is makkelijk, maar ook het splitsen van een archief over meerdere diskettes. In TC kun je ook achteraf een zelfuitpakker maken door de.zip simpel te hernoemen naar.exe. TC zal dan vragen of het een zelfuitpakker dient te maken. Zelfuitpakkers zijn overigens in te zien m.b.v. de toetsencombinatie <CTRL-PgDn>. Rein de Jong 2006 pag: 8
Directory Hotlist en geschiedenis Directory hotlist is een methode om snel van map te wisselen. Vergelijk het maar met favorieten in de browser. Ik plaats daar de mappen in die ik vaak gebruik. Je kunt daarbij denken aan.\mijn documenten,.\temp,.\foto s etc. Het biedt samen met de sneltoets Ctrl-D een zeer snelle wijze van mapwisseling. Zoals in figuur 11 te zien is, zijn m.bv de directory hotlist hele structuren te maken. Zo heb ik hier een ZIP directory waarin al mijn drivers en installatiepakketten staan. Deze is weer in categorieën onderverdeeld. Wanneer ik daar met Ctrl-D naar toe ga komt er in het tegenoverliggende venster automatisch mijn downloadmap. Want daar staat vaak de bron die ik naar ZIP wil hebben. Hoe stel je dat nu in? Wanneer je een map in de Dir-hotlist wenst, dan Open je die map en klik je op. Vervolgens figuur 11 klik je op <Huidige dir toevoegen>. De map in het open venster wordt dan toegevoegd. Zo ga je door totdat je alles denkt te hebben. Vervolgens kun je via - <Configuratie> de hotlist aanpassen (zie figuur 12). Allereerst gaan we een submenu toevoegen. Ik geef die de naam ZIP en sleep vervolgens de items die ik daaronder wil hebben naar toe. Dat doe je dan tussen de naam van het submenu en het --. Vervolgens wil ik Rhino opgetuigd als laatste item hebben en daar wil ik een scheiding tussen. Via drag en drop is e.e.a. figuur 12 te verplaatsen (LMK ingedrukt houden). Het scheidingsteken wordt aangebracht m.b.v. de knop toevoegen en als naam kiezen we dan een streepje. Klik op Help voor de overige opties. Wanneer alles goed is uitgevoerd krijgen we een menu als in figuur 13. Dat toont dan als in figuur 14. Maak een paar oefenmappen dan wordt het snel duidelijk. Rein de Jong 2006 pag: 9
figuur 13 figuur 14 Geschiedenis is ook zo n vergeten knop. Hieronder worden de mappen getoond die je recent hebt bezocht. Zie figuur 15. Hier kun je dus snel terugkeren naar een eerder bezochte map. figuur 15 Handige toetsen TC is prima met de muis te bedienen, maar het heeft zo zijn voordelen om een aantal zaken met sneltoetsen uit te voeren. Vooral wanneer je toch al met het toetsenbord bezig bent is dat wel zo makkelijk. In de help staat een uitputtend overzicht van de sneltoetsen. Zie help toetsenbordindeling. ALT-F1 opent het schijfselectiemenu van het linkervenster. ALT-F2 doet hetzelfde voor het rechtervenster. TAB-toets laat je van het ene venster naar het ander venster springen. F2 leest opnieuw de inhoud van het actieve venster. Ctrl-U wisselt de vensters. NUM + of Grote plus selecteert alle bestanden Ctrl-PgDn laat je een niveau zakken in een map of toont de inhoud van een zelf uitpakkend.exe bestand Shift-F4 maakt een nieuw bestand (opent de editor Kladblok). Ctrl-Q toont het voorbeeldvenster in het andere venster. Ctrl-Alt-letter(s) zoekt naar het bestand dat begint met letter(s). Er zijn nog veel meer handige toetsen maar kijk daar voor in de help. Dat brengt me meteen bij de meest belangrijke toets. F1 of te wel Help. Rein de Jong 2006 pag: 10
De volgende keer zullen we een aantal dagelijkse klusjes als voorbeeld nemen. Dan duiken we automatisch dieper in de mogelijkheden van Total Commander. Links: DOSgg site Total Commander TC forum TC FAQ TC wiki TC Plugins www.dosgg.nl www.ghisler.com http://www.ghisler.ch/ http://www.ghisler.com/faq.htm http://www.ghisler.ch/wiki/index.php/main_page http://www.totalcmd.net/ Rein de Jong 2006 pag: 11