Handleiding bij de BASsistent Mestproductie 2010 Doorheen het programma kan u enkel de groene cellen invullen door een tekst of getal te typen of de juiste mogelijkheden te kiezen in de keuzeboxen. Handleiding bij de BASsistent Mestproductie 2010... 1 Macro s en macrobeveiliging... 1 Berekenen van de mestproductie... 5 Rundvee... 5 Varkens... 10 Pluimvee... 14 Paarden... 16 Andere diersoorten... 17 Berekenen van de bemesting door beweiding... 17 Nutriëntenemissierechten... 24 Macro s en macrobeveiliging Het gebruik van macro s laat toe om in de BASsistent rekenprogramma s gebruik te maken van knoppen die bepaalde handelingen automatiseren zoals bijvoorbeeld het verspringen naar een ander deel van het rekenblad of het afdrukken van bepaalde pagina s. Afhankelijk van het beveiligingsniveau voor macro s dat op uw pc is ingesteld, kan u verschillende boodschappen krijgen. Als het beveiligingsniveau voor macro s is ingesteld op hoog of zeer hoog, worden de macro s geblokkeerd en verschijnt volgende foutboodschap bij het openen van de rekenprogramma s: Pagina 1
Wanneer u geen gebruik wenst te maken van de knoppen in het rekenprogramma klikt u op OK. U kan het rekenprogramma verder gebruiken. Als u daarentegen wel wenst gebruik te maken van de knoppen die voorzien zijn in het programma, dan doorloopt u de volgende stappen: 1. U klikt op OK 2. U gaat naar de menubalk bovenaan uw scherm en kiest het menu Extra en klikt vervolgens op Macro > Beveiliging Pagina 2
3. Er opent een venster met de naam beveiliging. U kiest voor het beveiligingsniveau gemiddeld zoals getoond wordt op de volgende figuur. Pagina 3
4. U sluit het programma af en start het opnieuw op. Als het beveiligingsniveau voor macro s is ingesteld op gemiddeld, verschijnt de volgende beveiligingswaarschuwing bij het openen van de BASsistent rekenprogramma s: Pagina 4
Wanneer u gebruik wenst te maken van de rekenprogramma s met alle mogelijkheden, kiest u voor Macro s inschakelen. Wenst u gebruik te maken van de rekenprogramma s zonder dat de voorziene opdrachtknoppen werken, kiest u voor Macro s uitschakelen. Berekenen van de mestproductie Bij het openen van de BASsistent Mestproductie kiest u onderaan uw scherm voor het tabblad productie. U kan door dit tabblad navigeren met behulp van de bruine knoppen. Rundvee Om de mestproductie door het rundvee op uw bedrijf te berekenen klikt u bovenaan op de knop rundvee. Het programma navigeert dan automatisch naar een tabel voor de ingave en de berekening van de mestproductie van de runderen. Pagina 5
In deze tabel vult u eerst in de kolom aantal dieren het aantal dieren in bij de juiste diercategorie. Bijvoorbeeld 20 stuks vervangingsvee (jonger dan 1 jaar) en 30 stuks vervangingsvee (van 1 tot 2 jaar) zoals aangegeven in de bovenstaande figuur. Vervolgens vult u per diercategorie de procentuele verdeling van de dieren in bij het juiste staltype. Op deze manier bepaalt het programma de stikstofverliezen per diercategorie. Als alle dieren van een bijvoorbeeld in een roosterstal gehouden worden, vult u in de kolom amper stalmest 100% in, houdt u de helft van de dieren echter op stro en de andere helft op roosters dan vult u 50% in in de kolom amper stalmest en 50% in de kolom uitsluitend stalmest. Per diercategorie moet de som van de procentuele verdelingen gelijk zijn aan 100% zoals weergegeven in de figuur. Zodra de verdeling over de stallen correct is ingevuld, berekent het programma de totale productie in stikstof en fosfaat voor de verschillende diercategorieën, zoals u kan opmaken uit de onderstaande figuur. Enkel voor mestkalveren moet geen stalverdeling ingevuld worden omdat voor deze diercategorie gerekend wordt met een vast stikstofverliescijfer. Pagina 6
Meer informatie over de stikstofverliezen bij rundvee en de verschillende staltypes, vindt u in de brochures stikstofverliezen en berekening van de nettouitscheiding van runderen. Melkkoeien Wanneer u in de tabel van het rundvee het aantal melkkoeien en de verdeling van deze dieren over de staltypes invult, zal u merken dat het programma nog geen productie berekent van de koeien en de waarschuwing je hebt melkkoeien ingevuld dus het is noodzakelijk om de onderstaande rubrieken (1.1 en 1.2) in te vullen!!!!! zoals duidelijk wordt op de onderstaande figuur. Pagina 7
Om de uitscheidingscijfers van de melkkoeien te kunnen bepalen heeft het programma immers nog bijkomende informatie nodig over de melkproductie van de koeien en de gebruikte voedergewassen. In rubriek 1.1 geeft u in hoeveel melk er in totaal geproduceerd is op uw bedrijf (melkleveringen + thuisverkoop) tijdens het voorbije jaar 2009 (januari tot december). Het programma berekent dan automatisch met hoeveel kg melk per dier dit overeenstemt. Voor de berekening van de voederrantsoenvoorwaarden vult u in rubriek 1.2 in hoeveel ha maïs, voedergraan, voederbieten en grasland u heeft in uw areaal voor 2010 (of plant te hebben) alsook de oppervlakte van deze gewassen die u aankoopt, verkoopt of teelt buiten Vlaanderen (of plant aan te kopen, te verkopen of te telen). Tenslotte vult u ook het tonnage perspulp in als u dit aankoopt of plant aan te kopen. Het programma rekent deze hoeveelheid om tot een overeenkomstig oppervlakte voedergewas (63 ton perspulp = 1 ha). In de volgende figuur ziet u een ingevuld voorbeeld van deze beide rubrieken. Pagina 8
Op basis van deze informatie berekent het programma welke de forfaitaire uitscheiding is per koe in kg N en kg P 2 O 5, of er voldaan is aan de voederrantsoenvoorwaarden en hoeveel kg N en P 2 O 5 op basis van de rantsoenvoorwaarden moet worden gerekend bovenop de forfaitaire uitscheiding. Tenslotte wordt de definitieve bruto uitscheiding per melkkoe weergegeven. Deze verschillende stappen kan u voor het bovenstaande voorbeeld nagaan in de volgende figuur: Meer informatie over de voederrantsoenen bij melkkoeien, vindt u in de brochure voederrantsoenen bij melkkoeien. Pagina 9
Wanneer het programma het uitscheidingscijfer per melkkoe bepaalt heeft, wordt ook de totale netto productie voor de melkkoeien automatisch ingevuld in de tabel: Varkens Om de mestproductie door de varkens op uw bedrijf te berekenen klikt u bovenaan op de knop varkens. Het programma navigeert dan automatisch naar een tabel voor de ingave en de berekening van de mestproductie van de varkens. In deze tabel duidt u per diercategorie aan welk nutriëntenbalansstelsel u gebruikt: F staat voor forfait, VVC N voor veevoederconvenant stikstof, VVC P voor veevoederconvenant fosfor, VVC P&N voor veevoederconvenant fosfor en stikstof en RR voor regressierechte. U kan per diercategorie twee lijnen ingeven, wanneer u bijvoorbeeld een ander nutriëntenbalansstelsel gebruikt of twee stallen hebt met verschillende stikstofverliescijfers (traditionele stal of emissiearme stal). Pagina 10
Vervolgens vult u in de kolom aantal dieren het aantal dieren in per diercategorie. Pagina 11
Wanneer u gebruik maakt van de regressierechte als nutriëntenbalansstelsel, moet u zelf de uitscheidingscijfers in kg N en kg P 2 O 5 per dier bepalen op basis van de inhoud van de voeders. Het berekende uitscheidingscijfer kan u invullen in beide kolommen norm regressierechte voor respectievelijk P 2 O 5 en N. Pagina 12
Tenslotte moet u om de juiste productie te kunnen berekenen aanduiden in welk staltype de dieren gehouden worden. De verklaring voor de afkorting is: TMM = traditionele stal met mengmest TSM = traditionele stal met stalmest EAMM = emissiearme stal met mengmest EASM = emissiearme stal met stalmest Pagina 13
Meer informatie over de stikstofverliezen bij varkens is terug te vinden in de brochure stikstofverliezen. Pluimvee Om de mestproductie door het pluimvee op uw bedrijf te berekenen klikt u bovenaan op de knop pluimvee. Het programma navigeert dan automatisch naar een tabel voor de ingave en de berekening van de mestproductie van het pluimvee. Pagina 14
In deze tabel duidt u per diercategorie aan welk nutriëntenbalansstelsel u gebruikt: F staat voor forfait, VVC N voor veevoederconvenant stikstof, VVC P voor veevoederconvenant fosfor, VVC P&N voor veevoederconvenant fosfor en stikstof en RR voor regressierechte. Dit doet u in de lijn die overeenkomt met het staltype waarin de dieren gehouden worden. In de kolom aantal dieren vult u de dierbezetting in. Wanneer u gebruik maakt van de regressierechte als nutriëntenbalansstelsel, moet u zelf de uitscheidingscijfers in kg N en kg P 2 O 5 per dier bepalen op basis van de inhoud van de voeders. Het berekende uitscheidingscijfer kan u invullen in beide kolommen norm regressierechte voor respectievelijk P 2 O 5 en N. Pagina 15
Paarden Om de mestproductie door paarden op uw bedrijf te berekenen klikt u bovenaan op de knop paarden. Het programma navigeert dan automatisch naar een tabel voor de ingave en de berekening van de mestproductie van de paarden. In deze tabel moet u enkel de dierbezetting invullen in de kolom aantal dieren. Het programma berekent dan vervolgens de totale productie per diercategorie. Pagina 16
Andere diersoorten Om de mestproductie door andere diersoorten op uw bedrijf te berekenen klikt u bovenaan op de knop andere. Het programma navigeert dan automatisch naar een tabel voor de ingave en de berekening van de mestproductie van de andere dieren. In deze tabel moet u enkel de dierbezetting invullen in de kolom aantal dieren. Het programma berekent dan vervolgens de totale productie per diercategorie. Berekenen van de bemesting door beweiding Bij het openen van de BASsistent Mestproductie kiest u onderaan uw scherm voor het tabblad beweiding. Let op! Vooraleer het tabblad beweiding kan ingevuld worden moet u de mestproductie berekenen van de dieren die u wil laten grazen. Pagina 17
U vult de oppervlakte in van het perceel of de percelen waarvoor u de bemesting door beweiding wilt berekenen. Vervolgens kiest u in de kolom diersoort de dieren die u wilt laten grazen. Pagina 18
U vult voor de gekozen diersoort in hoeveel dieren u laat beweiden. Pagina 19
Dan vult u in op welke dag de dieren op de weide gezet worden ( datum in beweiding ) en wanneer de weideperiode ten einde loopt ( datum uit beweiding ). Het programma berekent dan hoeveel dagen de dieren op de weide gelopen hebben. Pagina 20
Tenslotte vult u het aantal uren dat de dieren per dag op de weide doorbrengen (max. 24). Pagina 21
Op basis van de ingevoerde gegevens berekent het programma de bemesting door beweiding van de gekozen dieren. U kan deze stappen herhalen voor andere diersoorten die u wil laten grazen op dezelfde oppervlakte. Pagina 22
Daarnaast kan u wanneer voor een diersoort een aantal gegevens veranderen (bijvoorbeeld meer of minder dieren, een ander beweidingsregime, ) meerdere lijnen invullen met telkens een nieuwe datum in en uit beweiding. Bijvoorbeeld: vanaf 2 juni verminderd het aantal melkkoeien dat graast van 50 naar 46. In het programma kan u dit invullen door in de eerste lijn van de melkkoeien als datum uit beweiding 1 juni in te vullen en vervolgens een nieuwe lijn in te vullen voor melkkoeien met als datum in beweiding 2 juni. Pagina 23
Tenslotte berekent het programma de totale bemesting door beweiding voor de opgegeven oppervlakte in kg P 2 O 5 en kg N alsook de bemesting door beweiding per ha berekend op basis van de opgegeven oppervlakte. Nutriëntenemissierechten Bij het openen van de BASsistent Mestproductie kiest u onderaan uw scherm voor het tabblad ners. Let op! Vooraleer het tabblad ners kan ingevuld worden moet u de mestproductie berekenen van de dieren die u wil laten grazen. Met dit tabblad kan u een prognose maken van de ingevulde Nutriëntenemissierechten op basis van de berekende mestproductie (zie tabblad productie ). Op dit tabblad moeten geen gegevens ingevuld worden, deze worden automatisch overgenomen uit het tabblad productie. Het programma houdt geen rekening met eventuele herkwalificaties, overnames, noch met tussenschotten die hierdoor kunnen ontstaan. De bekomen resultaten geven enkel weer hoeveel NER s ingevuld zijn op basis van de opgegeven productie. De verantwoordelijkheid voor de interpretatie van het berekende getal ligt volledig bij de landbouwer. Pagina 24
Het programma berekent de ingevulde NER s per diercategorie: Onderaan wordt het totaal gemaakt per diersoort en het algemeen totaal: Pagina 25
Pagina 26