NIEUWSBRIEF 1 Januari-Februari-Maart 2016 2016 OP WEG NAAR EEN DEMENTIEVRIENDELIJKE SAMENLEVING Geachte lezer, Deze nieuwsbrief is een activiteit van onze afdeling en zal, in het kader van een dementievriendelijke samenleving, in 2016 vier keer verschijnen in de vijf gemeenten waar onze afdeling actief is, nl. Apeldoorn, Brummen, Epe, Heerde en Voorst. Steeds zal een ander thema aan de orde komen en zullen wij hierin vermelden welke activiteiten er door onze afdeling of door anderen, zoals Netwerk Dementie Oost Veluwe en Wegwijs Dementie Voorst, worden georganiseerd. Deze nieuwsbrief wordt via email verzonden. Indien u iemand kent die niet over een computer beschikt maar deze nieuwsbrief toch graag zou willen ontvangen, dan kunt u deze misschien voor hem/haar printen. Wilt u deze nieuwsbrief liever niet meer ontvangen, meldt u dat svp aan degene van wie u deze nieuwsbrief ontvangen heeft. In deze Nieuwsbrief treft u wetenswaardigheden over onderwerpen die het (samen)leven met dementie of voor mensen die ermee te maken hebben, kunnen vereenvoudigen: Pag.1/2 : Thema: Dementie of vergeetachtigheid? Pag. 3 : Activiteiten Alzheimer Nederland, afdeling Oost-Veluwe en Alzheimer Cafe s in onze regio Pag. 4 : Dementie Netwerken en Informatie avonden Twello Activiteiten Netwerk Dementie Oost-Veluwe - Casemanagement Pag. 5 : Geheugensteunpunten - Ondersteuningsgroepen Pag. 6 : Ontmoetingsplekken. - Onvergetelijk CODA in Apeldoorn Pag. 7 : Praktische tips, ook voor supermarkten THEMA: DEMENTIE OF VERGEETACHTIGHEID?? Vergeetachtigheid? Vergeetachtigheid is een onschuldig verschijnsel waarbij iemand zich tijdelijk iets niet kan herinneren. Bijvoorbeeld: Wat kwam ik ook al weer doen in de keuken?? Herkent u dit? Maakt u zich dan nog geen zorgen. Voor een goed werkend geheugen is er véél nodig: eerst iets opnemen (zien, horen, ruiken, voelen), dan onthouden en dan ook nog op het juiste moment de juiste informatie ophalen. Voor opnemen hebben we goed werkende zintuigen nodig, zoals bijvoorbeeld gehoor en gezichtsvermogen. Gehoorsvermindering ontstaat eerst vaak ongemerkt, evenals bv beginnende staar. Ook aandacht en concentratie zijn nodig om iets te kunnen opnemen en onthouden. Bij verdriet, zorgen, moeheid, depressie, ziekte gaan opnemen, onthouden en terughalen moeilijker. Gelukkig kunnen we op hoge leeftijd nog nieuwe dingen leren, maar bij het stijgen van de leeftijd gaat vaak het uit het geheugen ophalen moeilijker en kost het meer tijd. 1.
Wat is dementie en waar vindt u informatie? Dementie is de naam voor een combinatie van verschijnselen, waarbij de verwerking van informatie in de hersenen is verstoord. Het is niet alléén een haperend geheugen. Dementie ontregelt het dagelijks leven. De meest voorkomende vorm van dementie is de Ziekte van Alzheimer. Maar liefst 1 op de 5 mensen krijgt een vorm van dementie. Dementie kan ook op jongere leeftijd voorkomen. Ieder mens is uniek, dus ieder mens beleeft zijn of haar dementie op een andere manier. Daarom spreken we ook liever nóóit meer over dementerenden! Een mens wórdt nooit zijn ziekte, maar blijft die unieke persoon. Uitingsvormen van de ziekte verschillen per persoon, per omstandigheid, per moment en ook per soort dementie. Daarom is er gelukkig steeds meer informatie over. De tijd dat men er niet over sprak, is gelukkig (grotendeels) voorbij. Het kan iedereen overkomen. Hoe meer mensen erover weten, hoe gemakkelijker het wordt om ermee om te gaan, maar ook om de mantelzorgers ermee te helpen. Begrip voor de ziekte en voor de gevolgen voor de mensen eromheen is daarbij heel belangrijk. Alzheimer Nederland heeft vijf uitgebreide informatie-brochures. U kunt ze meenemen bij de geheugensteunpunten of tijdens de Alzheimercafé-avonden. Ze zijn ook te bestellen: www.alzheimer-nederland.nl * Is het dementie? * Leven met dementie * Dementie op jonge leeftijd * Rechtsbescherming bij dementie * Als thuis wonen niet meer gaat Maakt u zich zorgen over uw geheugen of dat van iemand anders? Bezoek gerust uw huisarts. U kunt ook zelf een geheugentest doen op www.geheugentest.nl. Met deze test kunt u geen diagnose stellen. De uitkomst kan wel aanleiding zijn om eens met de huisarts te gaan praten. Van belang bij dementie: Zorg dat u er niet alléén voor staat! * Ongeacht of u nog twijfelt of er sprake is van dementie, of dat een (huis)arts de diagnose dementie al gesteld heeft: vertel anderen wat er aan de hand is, niet alléén de (klein)kinderen, maar ook vrienden en bekenden. U kunt er steun aan hebben als anderen op de hoogte zijn van uw situatie. * Informeer bij mantelzorgorganisaties wat zij voor u kunnen betekenen. In elke gemeente zijn deze aanwezig. * Aarzelt u niet om soms een deel van de zorg met anderen te delen of deels uit handen te geven (thuiszorg, dagbesteding). Daardoor houdt u het langer vol! * Ga er ( samen) op uit, onderneem (samen) nieuwe dingen. Op de pagina s hierna vindt u hiervoor vele mogelijkheden. 2.
ACTIVITEITEN ALZHEIMER NEDERLAND, AFDELING OOST-VELUWE Alzheimer Nederland afdeling Oost-Veluwe, kan u de weg wijzen naar lokale instanties en mogelijkheden voor hulp in uw omgeving. Onze afdeling is actief in de gemeenten: Apeldoorn, Brummen, Epe, Heerde en Voorst. De afdeling Oost-Veluwe ontplooit een aantal activiteiten voor mensen met dementie en hun naasten. Zo geven we voorlichting, komen we op voor de belangen van mensen met dementie en organiseren we verschillende activiteiten. Wilt u hier meer over weten, bezoek dan eens onze website: http://www.alzheimer-nederland.nl/hulp-en-advies/regionale-afdelingen/afdeling-oostveluwe.aspx. U kunt ook terecht bij: het afdelings-secretariaat: tel.nr. : 06-16 83 90 89 oveluwe@alzheimernederland.nl/oostveluwe ALZHEIMERCAFE S IN ONZE REGIO Wat is het Alzheimer Café en voor wie is het bedoeld? Het Alzheimer Café is een ontmoetingsplaats waar mensen met dementie, hun partners, familieleden en andere belangstellenden elkaar in een ongedwongen en gemoedelijke sfeer kunnen ontmoeten en ervaringen kunnen uitwisselen. Informatie over dementie en de gevolgen ervan komen aan de orde, vaak met behulp van (een) deskundige(n), maar er is ook ruimte voor ontspanning. In de pauze is er gelegenheid om bij te praten met (ervarings)deskundigen of een afspraak te maken met één van de aanwezige hulpverleners. Iedereen die een vraag heeft over dementie kan in het Alzheimer Café terecht, ongeacht of het uzelf betreft, een familielid of vriend(in), of beroepshalve. Aanmelding is niet nodig. Alzheimer Café Apeldoorn: Locatie: Woonzorgcentrum De Loohof, Koning Lodewijklaan 2. Elke tweede dinsdagavond van de maand. Inloop vanaf 19.00 uur. Programma van 19.30 21.00 uur. Info: Karin Fennes, 055 52 95 527. Programma 1 e kwartaal: 12 januari : Vakantie 9 februari : Ik ben niet kwijt 8 maart : Optreden Sweet Memories Alzheimer Café Heerde: Locatie: De Spikke, Stationsstraat 8. Elke tweede maandagavond van de maand. Inloop vanaf 19.00 uur. Programma van 19.30 21.00 uur. Info: Jan Heining, 0578 66 83 00. Programma 1 e kwartaal: 11 januari : Omgangstips bij dementie 8 februari : Diagnose dementie, het belang van de diagnosestelling 14 maart : Hoe verder na de diagnose dementie Nadere bijzonderheden over het programma, zoals wie de sprekers zijn, kunt c op de website: www.alzheimer-nederland.nl/hulp-en-advies/alzheimer-cafes 3.
DEMENTIE NETWERKEN, INFORMATIE EN ACTIVITEITEN Aangezien mensen met dementie zich veelal niet bewust zijn van hun situatie, bestaat er geen patiëntenvereniging voor mensen met dementie. Daarom treedt Alzheimer Nederland op als belangenbehartiger voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Onze afdeling neemt, namens de mensen met dementie en hun mantelzorgers, deel aan het Netwerk Dementie Oost-Veluwe dat ketenzorg dementie realiseert. Ketenzorg betekent zorgen voor samenhang in de diverse ondersteuningsmogelijkheden die er zijn. Netwerk Dementie Oost-Veluwe omvat de gemeenten: Apeldoorn, Brummen, Epe, Hattem en Heerde. In de gemeente Voorst is een eigen netwerk dementie: Wegwijs Dementie Voorst. Hierin werken Gemeente Voorst, zorg- en welzijnsorganisaties en Alzheimer Nederland, afdeling Oost-Veluwe samen. ACTIVITEITEN WEGWIJS DEMENTIE VOORST: www.wegwijsdementievoorst.nl INFORMATIE AVONDEN IN TWELLO Informatie-bijeenkomsten werden in 2014 en 2015 goed bezocht. In 2016 wordt een zestal informatie avonden georganiseerd : Wegwijzer voor dementie. Deze vinden plaats in gebouw Irene, Dorpsstraat 10, Twello, inloop 19.15 uur, start 19.30 uur. De voorlopige agenda is: Woensdag 17 februari : Als thuis wonen moeilijk wordt. Dinsdag 19 april : Praktische hulpmiddelen en tips thuis Data en programma volgende bijeenkomsten in volgende nieuwsbrief. ACTIVITEITEN NETWERK DEMENTIE OOST VELUWE: www.netwerkdementie.nl CASEMANAGERS DEMENTIE Een casemanager dementie is een persoonlijke wegwijzer en begeleider bij mensen thuis. Aanmelding gebeurt bij voorkeur via uw huisarts of de Polikliniek Geriatrie. Een casemanager denkt met u mee, geeft advies en informatie over dementie, regelt en coördineert de benodigde zorg en ondersteunt en begeleidt de mantelzorger(s). Zo draagt de casemanager eraan bij dat u met uw partner zo lang mogelijk op de meest passende en veilige wijze thuis kunt blijven wonen. De casemanager overlegt indien nodig met de huisarts of andere hulpverleners. Soms is er een wachttijd totdat de casemanager met regelmaat kan starten. Om in de tussentijd mensen toch op weg te helpen met hun vragen, worden in 2016 informatiebijeenkomsten georganiseerd in de Geheugensteunpunten. Voor Apeldoorn zijn de data reeds gepland. Voor Brummen, Eerbeek en Epe zal dat nog gebeuren. De informatiebijeenkomsten worden gegeven door de casemanagers dementie in samenwerking met de coördinator van het Geheugensteunpunt. Bij verwijzing door de huisarts wordt de patiënt hiervoor uitgenodigd. 4.
GEHEUGENSTEUNPUNTEN Wat is een Geheugensteunpunt en voor wie is het bedoeld? U kunt er terecht met al uw vragen over vergeetachtigheid. Het Geheugensteunpunt geeft u persoonlijke informatie, ondersteuning en objectief advies. Daarnaast zijn ze er ook voor het ontmoeten van lotgenoten en voor activiteiten. Breng een vrijblijvend bezoek aan één van onze vestigingen! APELDOORN: MANDALA, Sportlaan 2. Openingstijden: elke dinsdag en donderdag van 10.00-14.00 uur Contact: Philo Vierbergen, 06-12 67 77 88. DE KAP, Regentesselaan 2b. Openingstijden: elke dinsdag van 14.00 16.00 uur. Zowel bij Mandala als De Kap: voor informatie en een activiteit. Contact: Philo Vierbergen, 06-12 67 77 88. EPE: KULTURHUS EGW: Stationsstraat 25. Openingstijden: Elke dinsdag van 10.00-12.00 uur een afwisselend activiteitenprogramma. Elke woensdag van 9.00 13.00 uur met één keer in de maand een thema ochtend van 10.15 11.45 uur. Contact: Lida van Moorst, tel.nr. 06-48 27 08 11. BRUMMEN: PLEIN 5: van Limburg Stirumplein 5. Openingstijden: elke maandag van 9.30 12.30 uur. Contact: Heidy Nusselder, 06-28 45 72 99 of 0575 56 19 88. EERBEEK: TJARK RIKSCENTRUM: Derickxkamp 2a. Openingstijden: elke donderdag van 9.30 12.30 uur. Contact: Heidy Nusselder, 06-28 45 72 99 of 0575 56 19 88. Programmaoverzicht: kijk onder de kop Activiteitenprogramma op: www.hetgeheugensteunpunt.nl. ONDERSTEUNINGSGROEPEN IN APELDOORN EN EPE De zorg voor iemand met dementie kan bijna niemand alléén op zich nemen. In de ondersteuningsgroepen kan vrijuit en in een vertrouwelijke omgeving gepraat worden over problemen die men tegenkomt. Herkenning vinden bij anderen levert vaak ook goede adviezen op. De groep is een trefpunt voor mantelzorgers (partners, familieleden) van mensen met dementie. Er zijn groepen voor partners van mensen met dementie, alsook voor degenen die via hun vader, moeder of ander familielid betrokken raken bij deze ziekte. Recent is een groep gestart voor mensen van wie de partner is opgenomen. Aanmelden en informatie via de coördinator gespreksgroepen: Apeldoorn: Philo Vierbergen: telefoon: 06-12 67 77 88 of Karin Fennes (Steunpunt mantelzorg De Kap): telefoon: 055 52 95 527 Epe: Lida van Moorst: telefoon: 06-48 27 08 11 5.
ONTMOETINGSPLEKKEN IN APELDOORN Op verzoek en met steun van de Gemeente Apeldoorn is er in 2015 gestart op diverse Ontmoetingsplekken met het geven van informatie over geheugenproblemen en dementie. Dit wordt in 2016 vervolgd, als eerste: op 3 februari in Talma Borgh, Fortlaan 47, Apeldoorn Thema: (Be-)Leven met Dementie Een informatieve middag met muziek, bewegen en informatie. In het programma is naast voorlichting vooral ook ruimte ingericht voor informatie over praktische problemen waar mensen met dementie en hun mantelzorgers tegenaan lopen. Verschillende professionals zijn aanwezig om vragen te beantwoorden. De bijeenkomst is gratis, aanmelden is niet noodzakelijk, wel wenselijk via: tel.nr. 055 36 83 683 of via de mail: info@talma-borgh.nl Meer data en locaties volgen later via de website: www.netwerkdementie.nl O n v e r g e t e l ij k Programma voor mensen met dementie en hun mantelzorgers CODA Museum Apeldoorn maakt kunst toegankelijk voor mensen met dementie, en hun mantelzorgers. Bewonder en bespreek samen kunstwerken in een ontspannen en positieve sfeer. Ervaringen van bezoekers: "Een warm gevoel, interactief, vrolijk" Januari Februari Maart : Tentoonstelling: Kleren vertellen een verhaal : Tentoonstelling: Geborgenheid : Tentoonstelling: Vernieuwd Verleden Aanmelden voor een rondleiding: Individuele bezoekers zijn samen met hun mantelzorger welkom op de volgende tijden: Iedere eerste maandag van de maand van 14.30-16.00 uur. Vanaf 14.00 uur inloop met koffie/thee. Prijs: 7,50 per deelnemer, inclusief entreeprijs en kopje koffie/thee. De eerste drie mensen die voor 7 maart een mailtje sturen naar aanmeldingen, krijgen voor de tentoonstelling van maart de tweede toegangskaart ter waarde van 7,50 gratis. Reserveren is noodzakelijk, tot uiterlijk 14.00 uur op de vrijdag voor aanvang van het programma via: aanmeldingen@coda-apeldoorn.nl of bel: 055 52 68 512. Meer informatie: www.coda-apeldoorn.nl. Bezoekadres: Vosselmanstraat 299, 7311 CL, Apeldoorn. 6
PRAKTISCHE TIPS Folder Bent u al bekend met de Alzheimer Assistent? De website/app waarnaar de folder verwijst, staat boordevol praktische tips voor het omgaan met meer dan vijftig veelvoorkomende situaties. Ga naar: www.alzheimerassistent.nl of download de app voor tablet of smartphone. De 10 meest gestelde vragen over dementiezorg: www.10vragenbijdementiezorg.nl Kijk niet naar wat er niet meer kan maar wees nieuwsgierig naar wat er nog wél kan: https://dementie.nl/informatie-en-tips/goed-voor-jezelf-zorgen-als-mantelzorger Hoe ga ik om met iemand met dementie?: http://www.alzheimer-nederland.nl/nieuws/nieuws/2014/september/praktische-tips-vooromgaan-met-dementie.aspx Op de website van Alzheimer Nederland vindt u meer informatie over de verschillende vormen van dementie, de verschijnselen, medicatie, omgaan met dementie en hulp bij dementie. Deze informatie kunt u lezen en downloaden via www.alzheimer-nederland.nl/informatie. Het kan ook zonder computer. Onze Publieksservice helpt u graag via 033-303 25 02. De alzheimer telefoon is bereikbaar van 9.00 23.00 uur via 0800-5088 (gratis) VOOR SUPERMARKTEN: heeft Alzheimer Nederland nu een kant-en-klaar informatiepakket. Een sessie met alleen voorlichting is mogelijk, maar ook met acteurs erbij voor omgangstraining. In onderlinge overeenstemming worden de kosten bepaald. De cursusbijeenkomst wordt bij voorkeur ter plekke bij de supermarkt gegeven. Bent u geïnteresseerd dan kunt u contact opnemen met: Jasper Kimenai van Alzheimer Nederland (J.Kimenai@alzheimer-nederland.nl) http://www.innovatiekringdementie.nl/a-1722/broodnodig-cursus-voor-dementievriendelijkesupermarkt Mooie actie van een slager. Op het bordje de tekst: Vanaf 2016 mogen wij geen plastic tasjes meer gratis weggeven. Wij rekenen 0,20 per tasje. De opbrengst storten wij op de rekening van Alzheimer Nederland. Wilt u informatie over de mogelijkheid om zelf actief te zijn als vrijwilliger bij afdeling Oost- Veluwe van Alzheimer Nederland? Meld dit bij Cora Versteeg: bestuurslid Vrijwilligers: coraversteeg@lamaro.nl Hebt u vragen, tips of opmerkingen wat betreft de nieuwsbrief? of hebt u onderwerpen of activiteiten die u in een volgende Nieuwsbrief besproken zou willen zien? Meld dit bij Froukje Manuel, bestuurslid Communicatie: f.manuel@chello.nl Thema volgende nieuwsbrief: DE MANTELZORGER 7