VOGELVERENIGING MIDDEN-HOLLAND Opgericht 17 april 2001. Aangesloten bij de Nederlandse Bond van Vogelliefhebbers. 2 Voorzitter: Th. J.M. Lamers J. v. Hoofstraat 11 2811 VM Reeuwijk 0182-392333/06-46144676 voorzitter@vm-h.nl Ringencommissaris: E. Smilde Roemer Visscherstraat 4 2802 NB Gouda 0182-527284/06-21204975 ringen@vm-h.nl Secretaris: L. Gorissen Onder de Boompjes 53 2802 AR Gouda 0182-514686 secretaris@vm-h.nl Materiaalcommissaris: P. Mastop Tempeldijk 21 2811 PJ Reeuwijk 0182-394253 materiaal@vm-h.nl Penningmeester: L. C. Boon Beijerenstraat 10 2811 XE Reeuwijk 0182-394327 penningmeester@vm-h.nl Redactie clubblad: T. Hordijk Veenzoom 24 2804 CH Gouda 0182-537939 redactie@vm-h.nl www.vm-h.nl Op het voorblad: Een lijster. Als u weet welke soort meldt u ons dat, dan weten wij het ook.
3 10 e jaargang Nr. 97. maart 2011 Voor de ledenbijeenkomst op dinsdag 19 april 2011. aanvang 20.00 uur, nodigen wij leden en familieleden uit op het Complex van Volkstuindersvereniging Noorderhout aan de Nieuwdorperweg 35a te Reeuwijk. Telefonisch bereikbaar op 06-51244909. ====================================== AGENDA 1. Opening. 2. Mededelingen. 3. Correspondentie. 4. Verslag van de vorige ledenbijeenkomst. 5. Pauze / Lotto. 6. Paaskaarten (Klaverjassen en Jokeren) 7. Vraag en Aanbod. 8. Rondvraag. 9. Sluiting. ====================================== Lotto: De lottopot is er in maart niet uitgegaan. Kom op dinsdag 19 april 2011 en win (misschien) 62,50.
4 Constantijn Huygensstraat 75 2802 LV Gouda Tel. 0182 58 23 30
5 Bijeenkomst op dinsdag 19 april 2011. Gewijzigd programma!! Paaskaarten in april. In April staat normaal de jaarvergadering gepland maar die gaat naar de maand mei omdat we gaan Paaskaarten in april. Leden en familieleden en introducés zijn van harte welkom De mogelijkheid bestaat nog dat de jaarvergadering pas plaats vindt in juni omdat de aftredende secretaris in de maand mei de vergadering niet kan bij wonen. Een bijkomend nadeel is dat de nieuwe secretaris nu pas na de vakantie in september kan beginnen. Onze website wordt geregeld aangepast. Kijk eens op de site, laat weten wat je er van vindt. Als u nog leuke tips heeft om te plaatsen op de site laat dit dan even weten. Het clubblad kunt u ook daar inzien of afdrukken. http://www.vm-h.nl/ De secretaris van VMH, L.Gorissen.
Verslag van de ledenbijeenkomst op 15 maart 2011 1. Opening. De voorzitter heet het aanwezige lid en de bestuurs-leden van harte welkom. 2. Mededelingen. Met kennisgeving zijn afwezig: de heren Henk Burger, Leo.Stolk, Leo Boon en Leen Gorissen is te beroerd om te komen. 3. Correspondentie. Een aantal clubbladen. De bij VMH bekend zijnde email adressen moeten worden gecontroleerd op juistheid. 4. Verslag van de vorige vergadering. Het verslag wordt akkoord bevonden. 5. Pauze / Lotto. De cijfers 3 getrokken getallen leverde geen winnaar op.er werden daarna nog 7 cijfers getrokken. Het geluk lachte Kevin Boom toe en ging met een bos bloemen naar huis. De inleg van vanavond vult de pot met 5,00 zodat de volgende keer 62,50 te winnen is. 6. DVD door Erwin Smilde. Helaas is het ook deze keer niet gelukt, Leen was te beroerd om te komen dus geen groot scherm en geen projector. Door de verplaatsing van het Paaskaarten hieronder het deel van de aangepaste data op de activiteitenkalender.. 6 Dinsdag: 19 april Paaskaarten Dinsdag : 17 mei Jaarvergadering (AV). (mogelijke is de jaarvergadering pas in de maand juni, omdat de huidige secretaris er niet bij kan zijn in mei )
7 IJskoud niet betalen?? De verhoging is 2,50.
7. Over Vogels. Er is wat over en weer gepraat over vogels tussen de 4 heren en ondanks de zeer kleine opkomst was het zoals ik gehoord heb toch heel gezellig. 8. Vraag en Aanbod. Aanbod: 2-2 pyrrura `s molinea cinnemon split hypoxanta maal hypoxanta. pyrrura `s molinea blauw split hypoxanta maal blauw hypoxanta. 0-1 Koningsparkiet. K. Boom, 06-48487412. Aanbod: Handtamme Ara nobilis, roodschouder Ara jonge pop E. Smilde, 06-21204975. 8 9. Rondvraag. Theo Lamers de noodkreet blijft dus nogmaals Met Spoed Secretaris Gezocht in het clubblad te plaatsen. 10. Sluiting. De voorzitter sluit de vergadering en wenst een ieder een goede reis naar huis terug. Plaatsvervangend Secretaris. V.M-H. Erwin Smilde. Smilde?? Smilde?? Zal dat de nieuwe secretaris al zijn??
9
10 Ziekten * deel III GEBREKSZIEKTEN We hebben in het vorige al gezegd, dat gebreksziekten geen echte ziekten zijn. Wel treden er ziekteverschijnselen op, maar deze verdwijnen vaak zonder een spoor na te laten, zodra de oorzaak is opgeheven. Soms echter, vooral als de vogel nog jong is, kunnen er als gevolg van gebreksziekten misvormingen optreden of kan op andere wijze schade worden aangericht, die niet meer te herstellen is. Niet alleen een tekort, maar ook een teveel kan ziekteverschijnselen veroorzaken. Zo kan een teveel aan eiwit leiden tot verlammingen en een teveel aan vetten, kan vetzucht tot gevolg hebben. Wanneer er sprake is van een gebrek aan een bepaald vitamine of aan meerdere vitaminen, spreekt men van AVITAMI- NOSE. Avitaminosen komen bij goed verzorgde en goed gevoede vogels praktisch niet voor. Ze treden hoofdzakelijk op bij slecht gevoede vogels, bij pas geïmporteerde vogels of bij zieke vogels, die het vermogen missen vitaminen in hun lichaam te vormen of op te nemen, of bij de aanwezigheid van stoffen, die een goede opneming van vitaminen verhinderen. Men noemt deze stoffen anti-vitaminen. Zo moet een vogelliefhebber zijn vogels niet teveel houtskool geven, omdat houtskool de vitaminen tijdens het spijsverteringsproces absorbeert en daardoor hun werkzaamheid verhindert. BACILLAIRE ZIEKTEN Bacillaire ziekten worden door bacteriën veroorzaakt. We verdelen deze bacteriën in coccen en bacillen. Ze zijn van plantaardige oorsprong, de coccen hebben een ronde vorm, de bacillen zijn langwerpig.
11 Bekende voorbeelden van coccen zijn de staphylococcen, die we bijvoorbeeld in pus (etter) aantreffen en de pneumococcen die longontsteking veroorzaken. Bekende bacillen zijn bijvoorbeeld salmonella-bacillen die de oorzaak kunnen zijn van typhus en de tuberkel-bacillen, de veroorzakers van tuberculose. Zowel coccen als bacillen zijn zo klein, dat ze alleen onder een goede microscoop zichtbaar zijn. VIRUSZIEKTEN Virussen zijn de allerkleinste ziekteverwekkers. Ze zijn zo klein, dat ze zelfs met de sterkste microscoop niet te zien zijn, alleen met behulp van de elektronenmicroscoop kunnen ze worden waargenomen. Zelfs het grootste virus is nog een dwerg tegenover de kleinste bacterie. Op een lengte van één millimeter kan men bijvoorbeeld vierduizend virussen die de zo-genaamde papegaaienziekte veroorzaken op een rijtje leggen en dat virus behoort dan nog tot de grootste virussen! Over de vraag, wat virussen eigenlijk zijn, zijn de geleerden het nog niet eens. Virussen schijnen op de grens te staan tussen de levende en de dode stof. Voor dode stof pleit het feit, dat vele virussen de kristalvorm hebben, voor levende stof het feit, dat ze zich kunnen vermenigvuldigen. Virussen letterlijk smetstoffen" zijn de oorzaak van heel wat ziekten van mens, dier en plant en ook bij de vogels treffen we dus virussen aan als ziekte-verwekkers. PARASITAIRE ZIEKTEN Parasitaire ziekten worden veroorzaakt door parasie-ten. Per definitie zijn parasieten organismen die leven ten koste van andere organismen. Omdat dit leven ten koste van anderen min of meer schadelijk is voor de gastheer, zijn ziekteverschijnselen vaak het gevolg. We onderscheiden inwendige en uitwendige parasie-ten; de eerste kunnen zich bevinden in het bloed, de ingewanden of de organen van een vogel, de uit
-wendige parasieten bevinden zich op het lichaam. 12 Uitwendige parasieten Vier soorten uitwendige parasieten belagen de vogels van de liefhebber. het zijn mijten, luizen, vlooien en teken. Luizen en vlooien behoren tot de insecten en ze hebben dus zes poten: mijten en teken behoren tot de spinnen, die acht poten hebben. De doorsnee vogelliefhebber kent nauwelijks verschillen tussen uitwendige parasieten. Hij spreekt meestal over luizen en bedoelt dan vaak de rode mijt, die het meeste in de volière wordt aangetroffen. De uitwendige parasieten zijn alle met het blote oog zichtbaar. om verschillen te kunnen constateren moet men echter wel een loep gebruiken. Sommige mijten en luizen leven van allerlei afvalstoffen op het lichaam van de vogel. Ze zijn voor de vogel het minst lastig. De andere uitwendige parasieten hebben gecombineerde stekende en zuigende monddelen en ze leven van het bloed dat ze de vogels afzuigen. MIJTEN De uitwendige parasieten van de familie van de spinachtige kennen we onder de naam mijten. Daarvan is de belangrijkste de rode mijt. De vogelliefhebber spreekt vaak van rode luis of van bloedluis of van luis zonder meer. De wetenschappelijke naam is dermanyssus. De rode mijt leeft van het bloed dat hij bij slapende vogels afzuigt; zijn levensduur is meestal niet langer dan een week of drie. In die tijd legt de rode mijt eieren, die zich ontwikkelen tot larven en zich daarna verpoppen om tot een volwassen mijt uit te groeien. Rode mijten zijn ongeveer tweederde millimeter lang. Mijten vallen vogels van alle leeftijden lastig; er zijn soorten die een eigen gastheer hebben en sommige soorten kunnen
13 het ook de mens lastig maken. Voor de rode mijt is karakteristiek, dat hij alleen 's nachts actief is en de vogels overvalt. Overdag trekken de rode mijten zich terug in spleten en kieren, onder en achter kooien, in nestkastjes enz.. Ze laten de vogels 's nachts geen moment met rust, zuigen zich vol bloed en kruipen tegen de morgen rood en dik van het bloed terug in hun schuilplaatsen. Voor het eten" zijn ze grauw van kleur. Vogels die last van rode mijt hebben, doen 's nachts vaak geen oog dicht en slapen, als gevolg van het gebrek aan nachtrust, overdag zeer veel. Broedende vogels kunnen het 's nachts op het nest niet uithouden en jonge vogels die last van rode mijt hebben, verlaten het nest vroeger dan normaal. Bij warm en vochtig weer gaat de vermenigvuldiging van de mijten dubbel zo snel. Met hele horden overvallen ze dan de slapende vogels en het gevolg is bloedarmoede, verzwakking en zelfs de dood. In volières waarin rode mijt huist, kan de liefhebber broedpogingen wel opgeven. Steekt men in zo'n volière een mes in de een of andere kier van het hout, dan komt het er, met bloed bevlekt weer uit. Voedselmijten. Met bedorven voedsel of oud zaad kunnen voedselmijten de volière binnenkomen. Tot deze soorten behoren de mijten die graansoorten, meel en havermout tot een draadachtige massa kunnen maken. In de volière leven ze in de zaadbakken, of tussen de voedselresten op de kooibodem.
14 Deze mijten vestigen zich niet gemakkelijk op de vogels zelf, maar men zal begrijpen, dat ze de vogel geen goed doen, als hij ze met de bedorven zaden opneemt. Verenmijten. Er zijn diverse soorten verenmijten. De beruchtste is wel de schachtmijt (syringophyllus) die bij de groeiende veer in de dan nog geopende schacht binnendringt en daar van het voedsel leeft, dat voor de groei van de veer is bestemd. Ze belemmeren dus de verengroei en verzwakken de vogel. Er is wel gedacht, dat de schachtmijt de oorzaak zou zijn van de kruiperziekte bij parkieten, maar microscopisch onder-zoek heeft echter aan het licht gebracht, dat bij de meeste kruipers geen aantasting door verenmijten aanwezig was. Verenmijten komen voor bij hoenderachtige en duiven en soms ook bij kleinere volièrevogels. In de meeste gevallen blijkt het voorkomen van verenmijten bij volièrevogels te zijn ontstaan door contact met pikken. Vogels die hardnekkige kale plekken vertonen, kunnen last' van verenmijten hebben. Schurftmijten. Deze mijten bijten zich vast bij de voet van de veren en graven gangen onder de opperhuid van de ene veer naar de andere. Ze veroorzaken bij vogels een ondraag-lijke jeuk en men ziet aangetaste vogels dan ook vaak hevig aan de eigen veren trekken of trachten deze veren bij de voet af te bijten. Er ontstaan dan kale plekken. Normaliter hebben volièrevogels weinig last van schurftmijten, maar grotere vogels, papegaaien en parkieten, kunnen er wel in vele gevallen aan lijden. De schurftmijten gaan ge-makkelijk van de ene vogel op de andere over en al spoedig vertonen de meeste vogels kale plekken, als men eenmaal een schurftmijt aantasting heeft. Bekijkt men zo'n schurftmijt geval, dan vindt men de afvalproducten van de mijten aan de voet van de veren, vooral bij de veren die de vogel heeft afgebeten; ook tussen de veren in vindt men dan schurftkorstjes op de huid. Kalkpoten bij hoenderachtige en ook bij andere volièrevogels worden eveneens door een soort schurftmijt veroorzaakt: Deze mijten huizen bij voorkeur op onbevederde plaatsen en ze
15 vestigen zich gewoonlijk onder de schubben, waarmee de poten zijn bedekt. Hun witte afvalproducten werken de schubben omhoog en veroorzaken het kalkachtige uiterlijk van de aangetaste poten. Bestrijding rode mijt. Er zijn verschillende insectenbestrijdingsmiddelen in de handel, waarmee men rode mijt te lijf kan gaan. De meeste bevatten pyrethrine, het insectenbestrijdingsmiddel dat wordt vervaardigd van pyrethrum bloemen die in Kenya worden gekweekt. Dit pyrethrine is onschadelijk voor vogels. Het wordt meestal gemengd met andere, eveneens onschadelijke bestrijdingsmiddelen, die tot doel hebben de te bestrijden insecten te activeren, zodat het pyrethrine er beter op kan inwerken. Bemerkt men dat de vogels 's nachts onrustig zijn en overdag veel slapen en tussen hun veren bijten, dan kan dat een aanwijzing zijn voor de aanwezigheid van rode mijt. Bij onderzoek blijkt dan gewoonlijk wel, waar het ongedierte zich verborgen houdt. Men doet er in dat geval verstandig aan, geen halve maatregelen te nemen. Men zet de vogels tijdelijk in een andere kooi, zo ver mogelijk verwijderd van de plek waar ze eerst verbleven. Nesten en nestkastjes worden uitgekookt en alle naden en kieren worden met creosoot of kokend water uitgepenseeld en vervolgens goed met insectenpoeder volgeblazen. Men herhaalt dit na een dag of vijf en tenslotte na een week nog eens, wast de hele zaak dan nog eens uit en wit of carbolineumt de kooi geheel. Pas als de kooi goed droog is mogen de bewoners er weer in, maar niet voordat ze ook goed met pyreline zijn bewerkt, waarbij vooral de nek, het gedeelte rondom de cloaca en onder de vleugels een beurt krijgen. Er wordt veel geklaagd over gebrek aan resultaten bij het gebruik van insecticiden. Bijna steeds is er echter in die gevallen sprake van nonchalance bij het gebruik. Men moet van insecticiden namelijk geen wonderen verwachten. Men meent vaak dat men met een eenmalig verspuiten of verstuiven van het insectendo-
16 dend middel kan volstaan, maar men vergeet dat alleen de parasieten worden verdelgd die rechtstreeks met het middel in aanraking komen en dat de rest zich daarna weer snel vermenigvuldigt en opnieuw tot een plaag wordt. Sommige insecticiden helpen alleen tegen luis en niet tegen mijten; men moet dus de gebruiksaanwijzing goed lezen. Men kan alleen met zekerheid een einde aan een parasieten-plaag maken door het gebruik van het juiste bestrijdings-middel en door bij de bestrijding zeer secuur en afdoende te werk te gaan. Het is voor een vogelliefhebber, vooral als hij nog niet doorkneed is in het vak", moeilijk vast te stellen, of er van een invasie van rode mijt sprake is. Aanwijzingen kunnen zijn: verzwakking en lusteloosheid bij overigens gezonde vogels; het voortdurend zoeken tussen de veren, rusteloosheid 's nachts; het uitblijven van broedpogingen of het verwaarlozen van de jongen in het nest. Vang dan 's avonds laat eens een vogel uit de volière en bekijk die eens bij een sterke lamp. Is er sprake van rode mijt, dan ziet men de parasieten tussen de veren lopen en over uw hand. Heeft men de vogels in een kleine kooi zitten, hang dan 's nachts eens een witte doek over de kooi. Men treft op die witte doek dan 's morgens de mijten aan en men kan dan heel wat van dat ongedierte doden, door de doek in kokend water te dompelen. Bestrijding andere mijten. Voedselmijten, verenmijten en schurftmijten bestrijdt men met insecticiden. Men kan de aanwezigheid van deze mijten, die zich ook overdag op de vogels bevinden, vaststellen met het blote oog of met behulp van een vergrootglas. Door mijten aangetaste vogels worden in lauwwarm zeepwater gebaad. Dit bad wordt met tussenpozen van drie dagen driemaal herhaald en tussendoor bewerkt men de vogel met insectenpoeder. Dit laatste alleen als de vogel droog is. Men tracht zoveel mogelijk te voorkomen, dat de vogel zeep-water of insectenpoeder in de ogen krijgt. Na het baden wordt met lauwwarm regenwater nagespoeld; het geeft aan de veren zachtheid en glans. De aangetaste plekken worden inge-
17 smeerd met glycerine of vaseline. Ook kalkpoten worden met warm water behandeld en als dat zonder verwondingen te veroorzaken mogelijk is, verwijdert men de loszittende schubben, waaronder de mijten zich bevinden. Vervolgens penseelt men de pootjes met alcohol, vaseline of slaolie. Deze behandeling wordt enige malen herhaalt, totdat men er zeker van is, dat alle mijten gedood zijn. Bob is een gemeentewerker in een klein dorpje ergens in het westland. Op een dag wordt Bob aangesproken door de burgemeester, een beetje een excentriek man. "Bob," zegt de burgemeester, "ons vogelpark staat er nogal kaaltjes bij, ik zou graag willen dat jij er 5 rijen van elk 4 volières bij zet. Die zijn vanmorgen aangekomen en ze staan in het magazijn. Oja, Bob" grijnst de burgemeester "als je hierin faalt ben je ontslagen!" Bob kijkt even vreemd naar de burgemeester die naar hem staat te grijnzen en haalt zijn schouders op. Dit kan toch geen probleem zijn. Echter wanneer Bob aankomt bij het magazijn zijn daar slechts 10 volières te vinden. Bob begint te vloeken, ervan overtuigd dat hij zijn baan kwijt is door die stomme burgemeester zijn spelletje. Maar kun jij Bob niet helpen en samen met hem toch de burgemeester schaakmat zetten? 5 rijen van 4 volières, 10 volières ter beschikking.
18 LUISTERVINK HOORDE DAT... alles enigszins vertraagd is. de paaseieren dus ook later komen. jaarvergadering een maand later zal komen. de secretaris een maand later zal vertrekken. de VMH een maand langer zal bestaan. we wel een maand meer hebben een secretaris te zoeken. de VMH dan mogelijk toch langer door kan gaan. het paaskaarten in elk geval wel door zal gaan. er weer flink met eieren zal worden gestrooid. er vast weer veel winnaars zullen zijn die niet gespeeld hebben. LV daarom dit keer de boel scherp in de gaten zal gaan houden. Aldus getekend voor gehoord,
Trek 5 lijnen die geen van allen evenwijdig zijn aan elkaar. Verder is de keuze geheel vrij. Elke lijn zal dan door de andere vier lijnen worden gesneden. Het totaal aantal snijpunten is dan 4 + 3 + 2 + 1 = 10. Zet op elke lijn een volière en klaar is Bob. 19
20