Nederlandse-Perzische Juridische Terminologie Begeleiding nota: 1. In rechten dient niet van vertaling gesproken te worden, maar van tegenhangers in twee rechtstelsels. Het komt meestal voor dat de juridische betekenis van gewone worden helemaal anders zou kunnen zijn dan de juridische betekenis. Bij voorbeeld, het vertalen de benaming Kamer van Koophandel naar-- terug vertaald in het Engels-- Chamber of Commerce is helemaal verwarrend voor een Iraanse jurist. Deze is in Iran geen Kamer van Koophandel belast met de taken van dit orgaan zoals in Nederland het geval is, maar een arbitrage organisatie gelijk aan ICC in Frankrijk is. 2. Soms is er een juridische word in een rechtstelsel niet alleen één word, maar zoveel worden. Er bestaat bij voorbeeld uitsluitend één word in Perzische voor deze synoniemen in Nederlandse terminologie: Reconventie/tegeneis/ reeconventionele eis /reeconventionele vordering tegenvordering/tegenclaim/wedereis. Insgelijks zijn er een aantal namen voor één word rechtbank in Perzische. Alle deze juridische synoniemen in beide talen zijn dus met stripjes naast elkaar gezet. Voor ieder term is ook een korte uitlegging in Perzisch gegeven zodat de vertaler een juridisch begrip ervan zou kunnen krijgen. Om verwarring te voorkomen, een term dient gekozen en consistent gebruikt te worden. 3. Op dezelfde manier bestaat er soms geen tegenhanger voor een term in een andere juridische systeem. Een voorbeeld is de Perzische term mahr. Deze term moet niet vertaald, maar slechts beschreven worden als: De huwelijkse verplichting van de man volgens de Iraanse wet om enig goed van een overeen te komen waarde aan de vrouw te geven. Het vettalen van dit wordt. naar bruidsschat, zoals gebruikelijk wordt gedaan, is absoluut onjuist en verwarrend. Dit woord betekent: Geld of goed dat de bruid meebrengt in het huwelijk. 4. Deze telkens zijn gebruikt in deze tekst om de betrekkinghebbende woorden aan te wijzen: / synoniemen voor zover een vertaler betreft, #: tegenovergestelde en --.voor de gerelateerd worden ten andere opzichten. De parenthesis in Perzische bevatten noodzakelijke uitleggingen over de betrokken juridische institutie. Page 1 of 23
A. Aanbrengen طرح دادخواست در دادگاه) در موعد مندرج در دادخواست ابالغ شده بخوانده برای مالحظه عکس العمل خوانده ) Ambtshalve aanslag محاسبه مالیات بطور علی الرس)وقتی اداراه مالیات بدلیل عدم همکاری مؤدی مالیاتی راسا مالیات قابل پرداخت را تعیین میکند( بخش قضائی شورای دولتی ( مرحله تجدنظر و عالی ترین مرجع برای رسیدگی به احکام دادگاههای بدوی اداری ) استراق س مع/شنود Afluisteren Afstand doen. اعراض کردن ( صرفنظر کردن ) Alimentatie/levensonderhoud نفقه Aanbod # aanvaarding ایجاب # قبول Aandeel (mv.) aandelen-- dividend / dividenden-- aandeelhouder سهم سود سهام--سهامدار Aandeelcertificaat / aandeelcertificaten / certificaat van aandelen اوراق سهام Aangaan van een schuld قبول دین Aangevallen/bestreden besluit of vonnis of arrest تصمیم م عت ر ض عنه/حکم تجدید نظرخواسته/ حکم فرجام خواسته Aangifte doen اعالم جرم کردن Aanhangig maken/een gerechtelijke procedure aanspannen/het proces beginnen/procederen طرح دعوی-اقامه دعوی-تسلیم دادخواست Aanhouden/arresteren/aanpakken 1( دستگیری متهم) در امور کیفری( 2( تعویق یا توقیف دادرسی )در رسیگی مدنی( Aanleg مرحله رسیدگی. در هلند به رسیدگی در ر خت بانک و در ایران به رسیدگی در دادگاههای عمومی در مقابل رسیدگی در دادگاههای باالتر می گویند. Aannemelijk betoog استدالل موجه Aannemingsovereenkomst قرارداد پیمانکاری )بیشتر برای احداث ساختمان( Aanslag (belasting) تعیین میزان مالیات مؤدی Aansprakelijkstelling/aansprakelijk stellen مسؤل شناختن ANVULLEND BEZWAARSCHRIFT الیحه تکمیلی در توضیح مبانی اعتراض )نسسبت به تصمیمات مقام اداری ) Aangewezen recht قانون حاکم بر روابط قراردادی ( که بوسیله طرفین Aanzegging قرارداد تعیین میشود ) Aanhoudings- of arrestatiebevel اخطار ( در dagvaarding تحت این عنوان به خوانده اخطار میشود که اگر پاسخ ندهد رای غیابی برگ جلب علیه او صادر میشود.(. Aanrijding Absolute competentie of تصادف رانندگی bevoegdheid # relatieve competentie صالحیت ذاتی/صالحیت محلی: صالحیت ذاتی معلوم Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State میکند دادگاه صالحیت رسیدگی بچه دعاوی را دارد. Page 2 of 23
برای مثال دادگاه کانتون صالح به رسیدگی به اختالفات مالی تا 20222 یورو و دعاوی ناشی از قرارداد کار و اجاره است. در مقابل صالحیت محلی قرار دارد که تعیین میکند پروه.نده در دادگاه چه محلی باید رسیدگی شود. Advocaat/raadsman وکیل دادگستری ( حقوقدانی که کانون وکال باو پروانه وکالت داده است (. Advocaat-generaal )A-G) دادستان استان-مشاور دیوانعالی کشور Afbreking van zwangerschap جرم سقط جنین Afdreigen /chantage شانتاژ )جرم تهدید به تهدید به ابروریزی یا افشاء اسرار بمنظورکسب منفعت مالی ) Afstand van instantie استرداد دعوی Afpersing اخذ وجه مال یا سند ب ع نف/شانتاژ Akte سند Akte van berusting تمکین از حکم ( بدینوسیله ذینفع بطرف دیگر دعوی ابالغ میکند که از حکم درخواست تجدید نظر نمی کند( Akte niet-dienen اعالم قابل پذیرش نبودن ثبت الیحه )از سوی دادگاه بدلیل ندادن الیحه ظرف مهلت مقرر( Akte passeren/ akte opmaken/akte opstellen تنظیم سند رسمی Akte van cessie / cessieakte سند انتقال طلب Akte van verdeling سند تقسیم اموال Alternatieve sanctie/taakstraf/leerstraf مجازات بدل از حبس )چون کار یاتعلیمات اجباری( Alle rechten en weren voorbehouden با حفظ تمامی حقوق Ambtshalve toevoeging تعیین وکیل تسخیری) رایگان(وسیله دادگاه در امور کیفری Appél/hoger beroep تجدید نظر /استیناف/ پژوهش پژوهشخواه Appelant Arbitrage داوری Arbiter/scheidsrechter داور ( کسی را که طرفین او را برای تصمیم گرفتن نسبت باختالف خود تعیین میکنند غیر از قاضی دادگاه( حکم دادگاه تجدید نظر )یا دیوانعالی کشور(/ دستگیری/توقیف موقت حوزه قضائی دادگاه شهرستان (rechtbank) Arrest Arrondissement Arrondissementsparket دادسرای شهرستان Authentieke akte # onderhandse ake سند رسمی # سند عادی Awb/ bestuursprocesrecht آئین دادرسی اداری B. Bankroet / failliet zijn ورشکست شدن Beding / stipulatio / contractuele beding / contractuele شرایط قرارداد شرط کردن clausule/voorwaarde Bedingen/stipulieren Bedreiging وادارساختن خالف قانون دیگری بانجام یا عدم انجام کاری بعنف Bedrijfsfusie /juridische fusie ادغام ( دویا چند شرکت در یکدیگر برای تشکیل یک شرکت واحد ) Bedrijfsruimte Page 3 of 23
محل کسب و پیشه Begaan/plegen مرتکب شدن ( جرم یا خطا ) Begroten / begroting تقویم ارزش Bekendmaking van een besluit اعالم تصمیم ( در مورد تصمیمات مقامات اداری بکار میرود ) Bekentenis اقرار )بیشتر در امور امور مدنی ) Beklag اعتراض به قرار منع پیگرد دادیار نزد دادگاه استان Begunstigende ذینفع Bekeuring جریمه رانندگی Bekrachtiging / bekrachtigen تائید حکم ( وسیله دادگاه تجدید نظر(/ابرام حکم ( وسیله دیوانعالی کشور ) Belanghebbende ذینفع در دعوی Belastingplichtig مؤدی مالیات Belediging/smaad توهین Belichten/toelichten تشریح ادعا یا دفاع متضرر از جرم شور ( قضات برای صدور حکم( Benadeelde partij Beraad -- Beroepإ beroep aantekenen/ beroep instellen/in hoger beroep gaan/ in beroep gaan تجدید نظر-- تجدید نظر خواهی Beschikking حکم: عنوان حکمی است که توسط مقامات دولتی- دادگاههای اداری و دادگاه نخستین و تجدید نظر در امور خانواده صادر می شود. Beschuldigen/aanklagen/ belasten/ betichten متهم کردن Beschuldigd/verdachte cf.verschuldigd متهم ( مقایسه کنید با( بدهکار یا مدیون Beslaglegging توقیف اموال Beslagvrije voet/ belastingvrije som مستثنیات دین ( حد اقل میزان پولی که قابل توقیف وسیله طلبگاران نیست( Beslissing /dictum / (mv.) dicta/ dispositief منطوق حکم ( در فسمتی از حکم که دادگاه میگوید بدالیل پیش گفته چه کسی را بچه چیزی محکوم میکند ) Bestuursorganen دستگاههای دولتی Bestuursrecht / administratief recht / administratieve recht حقوق اداری Bestuursrechtzaak دعوای اداری ( مانند درخواست پناهندگی تقاضای پروانه ساختمان که در دادگاه اداری رسیدگی میشود نه در دادگاه مدنی یا جزائی ) Betekenen/uitbrengen/uitreiken ابالغ ( اوراق قضائی( ذیدخل Betrokkene Betwisten/ tegenspreken/ weerspreken رد ادعا/نفی ادعا Bevindingen تحقیقات پلیس Bewaarneming bewaargever bewaarnemer عقد ودیعه ( بامانت نگهداشتن مالی برای دیگری( مودع ( ودیعه دهنده( مستودع ( ودیعه گیر(/امین Bewijslast/stelplicht Page 4 of 23
بار دلیل Bewijsmiddelen (bewijsmateriaal)/processtukken/stu kken مدارک Bwijs van eigendom سند مالکیت Bezit در تصرف داشتن ( مال بدو ن توجه به اینکه متصرف آن را بعنوان مالک یا غیر آن در اختیار دارد( Bezitsverschaffing / bezit verschaffen تسلیم کردن/ بتصرف دادن Bezwaarschrift نامه مخالفت با تصمیم مقام اداری/اعتراض Bezwaarschriftprocedure تشریفات رسیدگی دستگاه های اداری به تصمیمات آنها Bindend الزم االتباع Bijstandsuitkering حقوق ییکاری Bijzondere overeenkomsten عقود معین ( قراردادهائی که عنوان مشخص دارند مانند قراردادبیع اجاره و معاوضه( Binnendringing د خول ( ورود آلت که از شرایط تحقق جرم زنا در ایران و تجاوز بعنف در هلند است( Biologische vader#wettelijke vader پدر طبیعی ( بمعنای مردی است که طفلی در اثر نزدیکی او با زنی که با مشار الیها رابطه زوجیت نداشته است متوالد شده است(/ پدر قانونی Bloedverwanten/ aanverwanten ا قر بای ن س بی/ ا قر بای سببی Bloot eigendom # vruchtgebruik مالکیت عرصه # حق انتفاع Bodemprocedure رسیدگی عادی دادگاه )غیر از رسیدگی فوری در ک ورت خ دینگ( Brandstichting ح رق ( جرم آتش زدن مال دیگری ) Bruidsschat جهیزیه این آورده زوجه هنگام ازدواج است. کاربرد آن لغت در برگردان " م هر" غلط است. "م هر" که یه آن کابین و صداق هم می گویند تعهد به تادیه مال یا وجه از جانب زوج است. "مهر" یک نهاد حقوق اسالم است ودر حقوق کشورهای غیر مسلمان جائی ندارد. کلمات از این نوع که فاقد معادل معنائی و حقوقی در فرهنگ و حقوق کشورمورد نظر است نباید ترجمه شود بلکه عینا باید تحریر گردد و عنداللزوم درداخل ]]این چنین توضیح داده شود: ] De huwelijkse verplichting van de man volgens de Iraanse wet om enig goed van een overeen te komen waarde aan de vrouw te geven]. Bureauإ Rechtshulp/Raad voor Rechtsbijstand اداره معاضدت قضائی Burgelijk recht/ civiel recht حقوق مدنی ( ناظر بر روابط اشخاص خصوصی اعم از حقیقی و حقوقی با یکدیگر( Buitengerechtelijke kosten هزینه های خارج از دادگاه مربوط به دادرسی Burgelijke (of civiele) rechtspraak دادرسی مدنی Burgerlijk Wetboek (BW) قانون مدنی BV (besloten vennootschap)#nv (Naamloze vennootschap) شرکت سهامی خاص/شرکت سهامی عام C. Canon / (mv.) canons ( in verband met erfpacht) حق صاحب عرصه ( در مواردی که زمین متعلق به دولت است وتنها اعیانی بعنی ساختمان به استفاده کننده تعلق دارد. این زمین ها را در ایران اوقافی میگویند.( Cassatie/in cassatie gaan/cassatie instellen فرجامخواهی Page 5 of 23
حقوق مصرف کنندگان Consummatie van het huwelijk / consummeren van het huwelijk م واقعه ( نزدیکی کردن بعد از ازدواج که شرط کمال عقد نکاح است. قبل از این مرحله نکاح حالت ناقص دارد کما اینکه برابر قانون ایران چنانچه طالق قبل از این عمل واقع شود و زن باصطالح "منکوحه غیر مدخوله" باشد تنها استحقاق نیمی از م هر را دارد.( Curator/bewindvoerder مدیر تصفیه Casseren نقض حکم فرجام خواسته )یعنی حکمی که از آن نزد دیوانعالی کشور فرجام خواسته شده( Cautie یاد آوری حق سکوت متهم) بوی هنگام دستگیری( Cessie / cederen/ assignatie / assignatio انتقال طلب ( هرکس بدون موافقت بدهکار میتواند طلب خود را بدیگری منتقل کند( Claim toewijzen/inwilligen # afwijzen/verwerpen Nederlandse-Perzische Juridische Terminologie قبول ادعا# رد ادعا ( بوسیله دادگاه( Comparitie van partijen اولین جلسه رسیدگی ر خت بانک بعد از تبادل لوایح اولیه) در رسیدگی مدنی برای اخذ توضیح و سعی درسازش ) Conclusie van advocaat-generaal ( A- G) نظر مشورتی دادستان دیوانعالی کشور به قضات در خصوص قبول یا رد فرجام Conclusie van antwoord الیحه دفاعیه ( اولین الیحه در پاسخ به دا واردینگ در امور مدنی( Conservatoir beslag ضبط مال برای تامین خواسته این کار قبل از صدور حکم نهائی و اجرای آن صورت میگیرد. مقصود از این اقدام اینست که از اینکه طرف دعوی در صدد فروش اموال خود برای اجرا نکردن حکمی که ممکن است به زیان او صادر شود جلوگیری بعمل آید. چنانچه ادعای خواهان مردود اعالم شود از این اموال رفع توقیف میشود. عمل مجرمانه Constitutioneel recht Derdenbeslag حقوق اساسی توقیف اموال بدهکار نزد شخص ثالث Consument#leverancier مصرف کننده ( درمقابل فروشندگان کاال و عرضه Deskundige کنندگان خدمات از حقوق ویژه ای کارشناس برخورداراست(/عرضه کننده کاال یا خدمات Consumentenrecht Page 6 of 23 D. Dader مرتکب جرم ( این عنوان شامل این عناوین می باشد: مباشر: کسی که شخصا مرتکب جرم می شود شربک جرم: بیش از یکنفری که شخصا مرتکب جرم میشوند و معاون جرم: کسی که مرتکب را تشویق و تحریک به ارتکاب جرم کرده یا وسایل الزم را برای ارتکاب جرم در اختیار او قرارداده است(. Dagvaarding دادخواست )دادخواست در ایران وسیله مامور اجرا که کارمند دولت است ابالغ میشود. در هلند د روارد ر که مستقل است و برای خود کار می کند دادخواست را ابالغ میکند. مفاد آنچه را که به این نام ابالغ میشودتماما وکیل خواهان مینویسد(/ کیفرخواست ( درخواست مجازات برای متهم از دادگاه وسیله دادیار Derdenbeding/beding ten behoeve van een derde تعهد بنفع شخص ثالث ( به نفع شخص ثالث با دیگری توافق توان کرد اما نه بزیان او( Derdenverzet اعتراض شخص ثالث )کسی که متوجه می شود حکمی دردعوائی بین اشخاص دیگر صادر شده است که به زیان اوست میتواند بدان اعتراض کند. آنگاه دعوی درتباط با این شخص ثالث رسیدگی میشود(. Delict
Deugdelijk موجه ( وصف الزم برای استدال مقانات اداری در رسیدگی به اعتراضات( Deurwaarder/gerechtsdeurwaarder دادورز/مامور ابالغ/مامور اجرا سرقت Diefstal Direct opeisbaar عندالمطالبه Dividend / dividenden سود سهام Doodslag قتل عمد بدون سبق تصمیم ( این تصمیم حلق الساعه ای است که فردی در اثر عصانیت حسادت و غیره به کشتن دیگری می گیرد.( Draagkracht#behoefte توانائی پرداخت/ نیاز مالی ( دو عامل مؤثر در تعیین اینکه پس از طالق کدامیک از زوجین باید به دیگری نفقه بپردازد( Dupliek باز دفاع )الیحه ای خوانده دعوی در رسیدگی مدنی در پاسخ به جواب خواهان به الیحه دفاعیه خود میدهد(. Duurzame ontwrichting عدم امکان سازش )بین زوجین شرطی که برای صدور حکم طالق در هلند و گواهی برای اجرای صیغه طالق در ایران الزم است ) Dwangsom وجه الضمان تاخیر در اجرای حکم ( دادگاه برای اجبار شخص محکوم) محکو علیه( به اجرای حکم محکوم به در حکم می گوید محکوم علیه برای هر روز تاخیر در اجرای حکم باید فالن مبلغ بپردازد(. Dwingend recht/regelend recht تکبف اموال و نگهداری اطفال را تعیین می کنند و دادگاه بر آن اساس حکم صادر میکند( U Edelachtbare ) UEA( عالیجناب ( عنوان خطاب قضات ) Eed of beloofte سوگند یا قول شرف Enkelvoudige kamer# meervoudige kamer (MK) دادگاه دارای یک قاضی/دادگاه دارای چند قاضی قوانین امری/قوانین تفسیری) قوانینی که تراضی خالف آنها ممکن نیست/قوانینی که تراضی خالف آنها ممکن است( E. Echtscheidingsconvenant موافقتنامه برای طالق ( در این موافقتنامه زن و شوهر آمادگی خود را برای جدئی از هم اعالم میدارند و Eerste instantie (eerste aanleg) دادگاه نخستین ( این دادگاه در هلند همان ر خت بانک است(. Eis# verweer ادعا یا دعوی) در امور مدنی( و 2( مجازات مورد در خواست دادستان در کیفرخواست ( در امور کیفری(/دفاع Eiser#gedaagde خواهان ( شخصی که با دادن دا واردینگ ادعائی را علیه دیگری که خوانده نامیده میشود طرح میکند.(# خوانده ( کسی که دعوی علیه او طرح میشود( erfgenamen/ nagelaten Erfgenaam/betrekkingen وارث/و راث Erfgenaam vanwege plaatsvervulling وراثت بسمت قائم مقامی ( مانند نوه که در شرایطی در صورت نبود پدر از پدر بزرگ ارث میبرد( Erflater م و ر رث Erfpacht حق انتفاع از زمین ( برای بهرمند شدن از این حق باید بمالک اجاره پرداخت شود( Erven ارث بردن Executie van een uitspraak اجرای حکم ( در هلند حکم وسیله deurwaarder و در ایران وسیله دایره اجرای احکام بمورد اجرا گذارده میشود( Ex aequo et bono Page 7 of 23
حل و فصل دعوی بر اساس احساس عدالتخواهی قاضی یا داور یا کدخدا منشی ( نه بر اساس قانون( Executeur testamentair وصی ( شخصی را که یکنفر تعیین میکند که بعد از مرگ اموال او را تقسیم کند یا برخی اموروی را اداره کند( Executoriaal beslag توقیف اموال برای اجرای حکم این کار هنگامی صورت می گیرد که حکم دادگاه نهائی و قابل اجرا شده باشد و شخص محکوم شده ( محکوم علیه( از پرداخت وجه حکم ( محکوم به( امتناع کند. در این حالت وجوه نقد او بمبلغی که مورد حکم واقع شده توقیف و برداشت میشود درصورتیکه وجه نقد موجود تکافوی پرداخت محکوم به را ننماید اموال او هم توقیف میشود تا از محل حراج آنها محکو به پرداخت شود. Exploot/exploit اوراق قضائی ( مانند دا واردینگف دستور ضبط اموال و احکام که توسط دورواردر ابالغ میشود ) F. Faillissement/schuldsaneering ورشکستگی Forensisch onderzoek کشف علمی جرائم ( مانند انگشت نگاری و آزمایشات دی- ا ن-ا ) Fouilleren تفتیش بدنی Fourneren تسلیم پرونده تشکیل شده در مرحله پائین تر )به دادگاه خ رختز ه ف یا ه خ راد برای صدور حکم در آن مرجع ) G. Geboorteakte شناسنامه Gedaagde/verweerder خوانده ( یعنی کسی که ادعائی با درخواستی علیه او طرح میشود( Gedragsregels قواعد انضباطی ( صاحبان ح ر ف خاص چون وکال پزشکان دفتر اران و دادوران ) Geïntimeerde/gedaagde in hoger beroep پزوهشخوانده یا تجدید نظر خوانده ( کسی که تجدید نظر خواه یا پژوهشخواه علیه او در دادگاه استان یا خ ر ختس ه ف در خواست تجدید نظر یا پزوهش از حکم دادگاه نخستین میکند ) Gelaedeerde متضرر از عمل خالف قانون ( مانند کسی که اتومبیلش بدلیل تقصیر دیگری خسارت دیده است. این تقصیر را در هلندی " ا ن ر خت ماتیخ داد" ( ماده 162 کتاب ششم قانون مدنی هلند( و در فارسی "ضمان قهری" میگویند )ماده 027 قانون مدنی ایران( Gedetineerde زندانی Gemachtigde of gevolmachtigde وکیل ( منظور از این عنوان وکیل دادگستری نیست. مراد هرشخصی است )موکل( که دیگری به او اختیار میدهد کاری را بوکالت از طرف او انجام دهد مانند فروش ملک. این وکیل درهلند در دادگاه کانتون و دادگاههای اداری هم میتواند دفاع کند اما در سایر دادگاه وکیل باید وکیل دادگستری ( ا دو کات( باشد. این کار در ایران در هیچیک از دادگاها میسر نیست مگر وکالت از سوی خویشاوندان تا درجه معینی از قرابت بشرط داشتن معلومات حقوقی )وکیل اتفاقی( Gemeenschappelijk eigendom / medeëigendom مالکیت مشاع ( مالکیت بیش از یکنفر در تمامی اجزاء یک مال بطور مشترک( Gemeenschappelijke voorouder جامع نسب ( برای مثال حامع نسب برادر و خواهر پدرو مادر است و چون ارتباط نسبی آنان با کشیدن یک خط بپدر یا مادر و یک خط دیگر از آندو بیکدیگر برقرارمیشود اقربای درجه 2 هستند( Geopposeerde/tegenpartij/wederpar tij طرف مقابل )تنها در رسیدگی مدنی بکار میرود. در رسیدگی کیفری به دادستان یا متهم "طرف مقابل" نمی گویند ) Gerecht Page 8 of 23
دادگاه ( بمعنی مطلق دادگاه قطع نظر از درجه آن اعم از دادگاه نخستین تجدید نظر یا دیوانعالی کشور( Gerechterlijke voorondezoek تحقیقات مقدماتی ( در امور کیفری بعد از ارجاع پرونده به دادگاه کیفری و قبل از تشکیل جلسه رسیدگی دادگاه( Gerechtsgebouw مجتمع قضائی Gerechtshof/hof/hoven دادگاه تجدید نظر/ دادگاه پژوهش/ دادگاه استیناف/ دادگاه استان Gerekestreerde/ verweerder/gerekwestreetde/gereq uestreerde خوانده )در رسیدگی های مدنی که با در خواست شروع میشود نه با دا فاردینگ مانند درخواست طالق( اختالف/دعوی رسیدگی به دعوی کمیسیون حل اختالف قوای د ماغی Geschil/conflict Geschillenbeslechting Geschillencommissie Gestelijke vermogens Getuige/getuigen عرف و عادت Gezag/voogd ولی ( پدر و جد پدری در ایرا و پدرو مادر در هلند خود بخود اختیاراداره امور طفل نابالغ را دارند و بدین دلیل آنان را ولی قهری مینامند(/قیم ( وسیمه دادگاه برای اطفال بی سرپرست یا هنگامیکه پدر و مادر صالح به نگهداری فزند نیستند تعیین میشود( Graden درجات قرابت Graad van verwantschap tussen personen in rechte lijn'# in de zijlijn' درجه قرابت در خط عمودی ( اعم از صعودی و نزولی مانند پدر پسر نوه و...(# در خط اطراف ( خواهر برادرو...( Grief ایراد به حکم تجدید نظر خواسته )هریک از ایرادات به حکم دادگاه نخستین در دادگاه تجدید نظر جداگانه تحت این عنوان با ذکر شماره ترتیبی شرح داده میشود.( منشی دادگاه هزینه دادرسی Griffier Griffierecht Grondwet قانون اسا سی Grondslag مبنا/پایه/اساس ( یک حکم یا در خواست( Groepen wettelijke erfgenamen شاهد یا گواه/شهادت یا گواهی دادن Getuigenis شهادت/گواهی طبقات ارث Getuigenverhoor Grosse رونوشت م ص د ق حکم دادگاه ( اصل حکم که بامضاء جلسه استماع شهود قاضی میرسد و در دادگاه باقی میماند( Gevangenishouding.H توقیف احتیاطی بدستور دادگاه ( این حبس قبل از صدور حکم محکومیت است. قبل از این متهم بدستور Handelingsbekwaamheid پلیس قضائی دادیار و ر ختر ک میساریس برای اهلیت انجام معامله ( بعد از رسیدن به 11 سال تمام و جلوگیری از فرار در توقیف احتیاطی میماند. در هلند سالمت عقل سالم ایجاد میشود( متهم بیش از 126 روز تا زمان محاکمه دادکاه نباید در Handelsrecht توقیف احتیاطی بسر ببرد.( حقوق تجارت Gewonten en gebruiken Page 9 of 23
Hechtenis/preventie hechtenis/inbewaringstelling/inverze keringstelling توقیف احتیاطی )برای جلوگیری از فرار متهم قبل از محاکمه او در دادگاه ) Handelsnaam/merk نام/عالمت تجاری ( که ثبت شده است و تنها کسی که این نام با عالمت بنام او ثبت شده است حق استفاده از آن را دارد ) Herziening اعاده دادرسی ( در امور کیفری هنگامی که متهم بنا به یک حکم نهائی محکوم میشود اما بعد از محکومیت ادله ای دال بر بیگناهی او یافت میشود. از جمله اینکه معلوم میشود فردی که او بدلیل بقتل رساندن وی محکوم شده زنده است.( Herroeping van vonnis ابطال حکم ( بدلیل جعل و تزویر ذینفع( Het onderpand/het onderzette مال مرهونه Hoge Raad der Nederlanden دیوانعالی کشور ( باالترین و آخرین مرحله رسیدگی است و تنها به این موضوع رسیدگی میکند که آیا دادگاه پائین تر یا تالی قانون را رعایت کرده است یا خیر نه اینکه آیا دالیل برای صدور حکم کافی بوده است یا نه( Hoofdelijk aansprakelijkheid مسؤلیت تضامنی ( وقتی بیش از بکنفر به پرداخت وجه یا انجام کاری محکوم میشوند و محکوم له میتواند انجام تعهد را از هریک از آنان بتنهائی خواستار شود( Hoofdsstraffen#bijkomende straffen مجازات اصلی#مجازات تبعی Hoofdofficier van Justitie/openbare aanklager دادستان/ مدعی العموم ( زیر دست دادستان هر شهرستان تعدا د زیادی دادیار کار میکنند و در محاکم حاضر میشوند.( Huis van Bewaring بازداشتگاه موقت Huisvredebreuk تجاوز به حریم منزل )جرم ورود غیر مجاز بمنزل دیگری و امتناع از خروج فوری علیرغم تذکر صاحب منزل( Huiszoeking-huiszoekingsbevel تفتیش منزل ( برای کشف آالت و ادوات ارتکاب جرم( دستور تفتیش منزل Hulpofficier van justitie پلیس قضائی) در کالنتری که اختیار توقیف متهم را در جرائم سنگین تا سه روز برای انجام تحقیقات دارد( Huurprijs اجاره بها/مال االجاره Huurder/verhuurder مستاجر/موجر Huurovereenkomst عقد اجاره/اجاره نامه قباله ازدواج/قباله نکاح Huwelijksakte Huwelijksgoederen- register دفتر ثبت اموال مستقل زوجین ( در این دفتر که نزد منشی دادگاه شهرستان محل ازدواج موجود است تمام ازدواج هائی که بر اساس استقالل اموال زن و شوهر انجام شده است ثبت می گردد. مامورین اجرا قبل از توقیف اموال یک زن و شوهر این دفتر را بررسی می کنند تا ببینند که آیا تنها اموال زن یا شوهر بدهکار را می توانند توقیف کنند یا هر دو را( Huwelijks voorwaarden#gemeenschap van goederen ازدواج بر اساس رژیم استقالل اموال#ازدواج بر اساس رژیم اشترک اموال ( چنانچه زوجین فبل از ازدواج سند رسمی دایر بر استقالل اموال تنظیم نکنند بعد از ازدواج تابع رژیم اشترک اموال خواهند شد بدین معنی که بدهی و طلب هریک بدهی و طلب دیگری هم محسوب میشود(. hypotheeknemer/pandhouder / pandnemer #pandgever Hypotheekhouder/ مرتهن ( وام دهنده که مالی را بعنوان وثیقه وام گرو میگیرد(# راهن ( کسی که مالی را برای اخذ وام نزد قرض دهنده گرو میگذارد(. I. Page 10 of 23
Immateriële schade/smartengeld # Materiële schade خسارت معنوی) مانند تالمات روحی ناشی از یک عمل خالف قانون(# خسارات مادی ( از دست رفتن اموال پول و منافع مالی.( Incasso / incasseren /inning وصول مطالبات In casu ما نحن فیه )در قض یه حاضر( Incest زنای با محارم Incidenteel appél of beroep # principal beroep تجدید نظر تبعی # تجدید نظر اصلی در هلند طرف ناراضی از حکم دادگاه نخستین 0 ماه مهلت دارد که به دادگاه باالتر مراجعه کند. چنانچه او این کار را beroep) principal )در پایان این مهلت بکند طرف مقابل هم حق خواهد داشت به تبع اواز حکم بنا به جهات دیگری بنفع خود درخواست تجدید نظر کند هرچند مهلت سه ماهه تجدید نظر بپایان رسیده باشد.( Indeplaatsstelling / indeplaatsstellen انتقال اجاره ملک ( به خریدار جدید کسب و پیشه( Indirect bewijs قراین و ا مارت ( نشانه هادی که داللت بر وقوع امری میکند اما ادبه مستقیم چون اقرار و سند نیستند( Ingebrekestelling / in gebreke stellen اخطار انجام تعهد ( این اخطار برابر قانون قبل ار طرح دعوی الزامی است.( In natura # in een geldsom مثلی# قیمی ( در خصوص جبران خسارت گفته می شود در مورد اول عین و در مورد دوم قیمت مال باید پرداخت شود( Insolventie توقف از تادیه دیون ( مرحله ای که تاجر توانائی پرداخت دیون خود را ندارد. حالتی که متعاقبا منجر به اعالم ورشکستگی میشود.( Intellectuele eigendom (IE) / intellectuele rechten مالکیت معنوی ( مانند حقوق ناشی از تالیفات نام و عالئم تجاری( Interlocutoir vonnis/preparatoir vonnis/tussenvonnis حکم اعدادی ( اصطالحی است که در مقابل حکم صادر در پایان مرحله ای از رسیدگی بکار میرود و مقصود از آن مهیا سازی دعوی برای صدور حکم در خاتمه رسیدگی است.( Intrekking aanbod / aanbod intrekken استرداد ایجاب معامله ( چنانچه کسی پیشنهاد انجام معامله ای را بنماید و طرف دیگر آن را قبول کند تعهد ایجاد میشود مگر اینکه ایجاب کننده آن را قبل از قبول مسترد کند( J. Jurisprudentie /antecedenten / precedenten رویه قضائی/پیشینه قضائی ( احکام قبلی دادگاهها در موارد مشابه. آنچه دادگاه ها قبال تصمیم گرفته اند بر خالف نظام قضائی انگلیس و آمریکا در هلند و ایران برای قاضی که در آینده بمورد مشابهی رسیدگی میکند الزم االت باع نیست اما این احکام خاصه آراء دیوانعالی کشور اثر اقناعی فراوان دارد.( Jurist حقوقدان ( به کسی گفته میشود که تحصیالت حقوقی دارد در عین حال ممکن است پروانه وکالت نداشته باشد.( Justitiabele rechtzoekende/ procespartijen اصحاب دعوی ( تمامی افرادی که در یک دعوای مدنی مشارکت دارند( Justitiële Documentatiedienst/Strafregister اداره سجل قضائی ( سوایق کیفری اشخاص در این اداره نگهداری میشود و در مواردی برای احراز اینکه فی المثل مجرم سابقه کیفری دارد یا نه یا برای صدور گواهی عدم سوء پیشینه مورد استفاده قرار میگیرد.( K. Kaveling van de erfenis / kavelen van de erfenis تقسیم ترکه بوسیله دادگاه )هنگامی است که ورثه در باره نحوه تقسیم ارث بتوافق نمی رسند و در نتیجه دادگاه تصمیم میگیرد.( Kamer--civiele kamer شعبه )دادگاه(. در هلند گفته میشود برای مثال: " دادگاه استان آرنهم بخش حقوق مدنی شعبه اول دادگاه مدنی Page 11 of 23
تعلیق رسیدگی ( بدلیل طرح مقدم دعوی در محکمه دیگر( Nederlandse-Perzische Juridische Terminologie Page 12 of 23 Kamer van Koophandel (KvK) اداره ثبت شرکت ها Kantonrechter قاضی دادگاه بخش. این دادگاه در حال حاضر بخشی است از دادکاه نخستین ( ر خت بانک (. صالحیت ذاتی آن عبارتست از رسیدگی به دعاوی مالی تا مبلغ 202222 یورو دعاوی ناشی از قراردار کار و اجاره Kinderbijslag کمک معاش فرزند Kinderrechter قاضی دادگاه اطفال Kindsdeel. سهم االرث فرزند Koop verkoper--koper عقد بیع بایع--مشتری Kort geding# bodemprocedure دادرسی فوری این دادگاه در مواردی که رسیدگی فوری به امری الزم است به شکایات رسیدگی میکند. دستورات فوری که این دادگاه صادر میکند مجددا در دادگاههای معمولی )ب د م پ ر س دور (قابل طرح است. Kracht van gewijsde اعتبار امر مختوم حکمی دارای اعتبار امر مختوم است که موضوع آن مجددا وسیله خود آن دادگاه یا دادگاههای باالتر قابل رسیدگی مجدد نبوده در نتیجه حکم قابل اجرباشد. Kwijtschelding/ kwijtschelden ابراء ذمه ( موافقت طلبکار با نگرفتن طلب از بدهکار یا بری الذمه کردن او( L. Legalisatie/waarmerken تصدیق امضاء/ گواهی م ص د ق Legitieme portie / wettelijk erfdeel سهم االرث قهری فرزندان ( غیر قابل انتقال از طریق وصیت( Legitimaris/(mv.)legitimarissen وارث قانونی Levensonderhoud نفقه Lip-op-stuk/ snelrecht M. Maatregel افدام تامینی ( در امور کیفری مانند نگاهداری محکوم علیه درآسایشگاههای روانی ) Mediation/ bemiddeling میانجیگری Meerderjarig/minderjarig کبیر)کسی که بسن ک ب ر یعنی 11 سال تمام رسیده است(/ صغیر ( کسی در سن ص غ ر بسر می برد یعنی هنوز 11 سال تمام ندارد( Meineed شهادت کذب Memorie van Antwoord الیحه جوابیه )در رسیدگی دادگاه تجدید نظر( Memorie van Grieven الیحه تجدید نظر )این الیحه بعد از ابالغ دا واردینگ تجدید نظر در مهلت مقرر بوسیله دادگاه تجدید نظر ارسال میشود و ایرادات حکم دادگاه نخستین یک بیک در آن ذکر و تشریح می گردد.( Militaire kamer شعبه دادرسی ارتش ( در بخش کیفری دادگاه ) Minuut اصل حکم ( که بامضاء قاضی و منشی دادگاه رسیده است و در دادگاه باقی میماند و آز آن به طرفین دعوی رونوشت مصدق داده میشود(. Misdrijf ج رم/بزه ( به جرائمی سنگین تر از جرائم خالفی مانند تخلفت رانندگی و سایر بزه های دارای مجازات سبک اطالق میشود(. Misdrijven tegen de openbare orde جرائم علیه نظم عمومی جرائم Misdrijven tegen de persoonlijke vrijheid بر ضد آزادي اشخاص Misdrijven tegen de veiligheid van de staat جرائم ضد امنیت کشور Misdrijven tegen de zeden/zedenzaken/zedendelicten جرائم منافی عفت Mishandling تصمیم فوری دادسرا در باره جرم Litispendentie
دادستان که دالیل مورد استناد بدون رعایت قواعد دادرسی کیفری تحصیل شده باشد صادق است(. Non-refoulment منع استرداد پناهنده بدلیل مخاطرات در کشور خود Noodweer / wettige zelfverdediging دفاع مشروع )ارتکاب عملی مجرمانه که چون درمقام دفاع از جان حیثیت با مال خود و دیگری صورت میگیرد جرم و قابل مجازات نیست.ماده 11 قنون مجازات هلند و ماده 61 قانون مجازات ایران (. Notulen / notuleren شرح مذاکرات ( مجامع و انجمن ها ) Nederlandse-Perzische Juridische Terminologie Page 13 of 23 ایراد ضرب و جرح )کتک زدن یا زخمی کردن( Moord قتل با س بق تصمیم در اینجا تصمیم به قتل خلق الساعد در نتیجه عصبانیت و امثالهم نیست بلکه مرتکب از قبل عزم به کشتن مجنی علیه میکند و سپس این تصمیم را بمورد اجرا میگذارد. مجازات این نوع قتل حبس ابد است حال آنکه حد اکثر کیفر قتل بدون سبق تصمیم پانزده سال زندان است. Motivereing اسباب موجهه حکم ( استدالل دادگاه برای توجیه تصمیم خود( Motorrijtuig وسیله نقلیه موتوری N. Naar de omstandigheden van het geval بنا باقتضای مورد Nabestaanden بازماندگان Nakoming / nakomen ( van verbintenissen) انجام تعهد Nalaten # doen ترک فعل ( مانند کمک نکردن بمصدومین حوادث که در هلند جرم است( # فعل Nalatenschap / erfenis مات ر ک/میراث ( اموالی که شخص بعد از فئت بجای میگذارد( Nalatigheid قصور ( در انجام تعهد( Nationale ombudsman بازرسی کل کشور Natuurlijke verbintenis / verplichting uit moraal en fatsoen دین طبیعی ( بدهی که بعلت شمول مرور زمان قابل مطالبه نیست( Nietigverklaring / nietig verklaren اعالم بطالن )اعم از اینستکه دادگاه باالتر حکم دادگاه پائین تر را باطل اعالم کند یا دادگاه جزا کیفرخواست دادستان را محکوم به بطالن بداند یا هر عمل حقوقی دیگر باطل اعالم شود. Niet-ontvankelijk غیر قابل استماع ( دادگاه بدلیل عدم رعایت تشریفات یا مواعد دادرسی دعوی را بدون رسیدگی به ماهیت مردود اعالم میکند. همین امر در باره کیفرخواست O. Officiële woonplaats / domicilie اقامتگاه قانونی Officier van justitie/openbare aanklager دادیار/ معاون دادستان یا مدعی العموم ( در دادسرای هر شهرستان یک دادستان وجود دارد که باو فی المثل می گویند "دادستان اوترخت"یا "رئیس دادسرای اوترخت". زیر دست این دادستان تعداد زیادی "دادیار" کار می کند که از جانب او عمل میکنند. Omgangsregeling ترتیب دیدن اطفال ( بین والدین مطلقه ) Omkoping / omkopen جرم ارتشاء OM/Openbaar Ministerie/parket دادسرا) سازمان مسؤل هدایت مامورین انتظامی در تعقیب جرائم و درخواست مجازات برای متهمان از دادگاه ) Onderbouwing gronden مبانی توجیهی ( در خواست یا اعتراض( Ondercuratelestelling / onder curatele stellen تعیین قیم ( برای تصدی کارهای فردی که بسن بلوغ یا ک ب ر رسیده است اما بعلت نقص جسمی یا روحی قادر به اداره امور مالی خود نیست (. Onderneemer پیمانکار Ondertoezichtstelling (OTS) /onder toezicht stellen سلب والیت والدین از کودک و قراردادن او تحت سرپرستی قیم Onder voorbehoud van alle rechten / onder voorbehoud van rechten
با حفظ تمامی حقوق ( زمانی گفته میشو که عملی ممکن است بنوعی داللت بر انصراف از حقی داشته باشد ) Onderwijsinstellingen مؤسسات آموزشی Onherroepelijk بالعزل/قطعی ( اصطالح اول در باره وکالت بکار میرود و بدین معنی است که موکل حق عزل وکیل را از خوذ سلب میکند. دومی در باره احکام دادگاها بکار میرود و مراد از آن اینست که حکم قابل تجدید نظر خواهی نیست. Onrechtmatige daad (OD) ضمان قهری/شبه جرم Ongerechtvaardigde verrijking/ ongerechtvaardigd verrijken مالئت بالجهت ( مستفید شدن از کار یا مال دیگری به زیان او بدون ایمکه مبنای قانونی قراردادی یا عرفی برای آن وجود داشته باشد. در نییجه شخصی که از این رهگذر بهرمند شده است باید معادل سود حاصله و زیان وارده به طرف دیگر را باو بپردازد ) Onroerend goed / onroerende zaak # roerende goed / roerende zaak اموال غیر منقول# اموال منقول Ontbinding/ ontbindende clausule فسخ قرارداد/حق فسخ Ontbinding van rechtspersonen انحالل شرکت Ontbinding van het huwelijk/echtscheiding فسخ نکاح/ طالق محروم از ارث Onterfde ( de) Onterven en de legitieme portie محروم کردن فرزندان از ارث ( برابر قانون هاند تا نیمی از سهم االرث قانونی مجاز است. در ایران از سهم االرث وراث قانونی از طریق وصیت به ثلث مال برای غیر وراث بطور یکسان کاسته میشود.( Ontkenning# bekentenis انکار # اقرار Ontoerekeningsvatbaar / niettoerekenbaar/ontoerekenbaar غیر قابل انتساب )عمل مجرمانه ای که بدلیل فقد سالمت روانی از نظر حقوقی قابل انتساب به مرتکب نیست و در نتیجه او قابل مجازات نمی باشد (. Ontruimingsbevel حکم تخلیه Ontslag van alle rechtsvervolging (OVAR) معافیت از مسؤلیت کیفری ( این بحالتی گفته میشود که دادگاه ارتکاب جرم را محرز میداند لیکن مرتکب را بعلت جنون یا بدیل اینکه جرم در مقام دفاع مشروع واقع شده قابل مجازات نمیداند. Ontslagvergoeding / beëindigingsvergoeding ( در هلند و ایران بکماه حقوق در ازاء هرسال سابقه مزایای پایان کار کار است.( Ontslag op staande voet / stante pede ontslag اخراج فوری کارگر با ابالغ دلیل باو ( حق کارفرما در صورتی که کارگر مرتکب خطای بزرگی شده باشد ) Ontucht جرم منافی عفت Ontvoering / kidnapping جرم آدم ربائی Ontzegging rijbevoegdheid/rijbevoegdheid ontzeggen ضبط گواهینامه رانندگی Onverschuldigde betaling / onverschuldigd betalen پرداخت به کسی بدون مقروض بودن بوی ( دریافت کننده چنین وجهی مکلف باسترداد آنست.( Onvoorwaardelijke straf مجازات غیر معلق )که باید پس از قطعیت حکم اجرا شود ) Opbiechten اعتراف یا اقرار کردن ( بیشتر در امور کیفری ) Opleggen حکم محکومیت بحبس افدامات تامینی یا جزای نقدی Oplichting کالهبرداری Opportuniteitsbeginsel اختیار دادسرا ( در مورد تعقیب یا عدم تعقیب جرم ) Opposant Page 14 of 23
Pensioen حقوق بازنشستگی/حقوق تقاعد Per se لزوما Personenvervoer#goederenvervoer قرارداد حمل ونقل انسان # قرارداد حمل و نقل کاال Petitum/(mv.) petita خواسته دعوی ( آنچه خو.اهان در پایان دادخواست از خوانده طب می کند ) Nederlandse-Perzische Juridische Terminologie Page 15 of 23 معترض به حکم غیابی Oproeping / oproepen احضار کردن Opsporinsonderzoek--opsporinsfase تحقیقات مقدماتی برای کشف و تعقیب جرائم--مرحله تحقیقات مقدماتی برای کشف و تعقیب جرائم Opzet / dolus قصدمجرمانه Orde van advocaten کانون وکال Ouderlijk gezag والیت قهری والدین Overlast مزاحمت Overledene متوفی Overlegging van de boekhouding ابراز دفتر بازرگانی در دادگاه )بنا بدرخواست طرف مقابل در دعوی ) Overeenkomsten op afstand عقد بین غائبین ( هنگامیکه قراردادی از راه دور از طریق مکاتبه انجام میشود ) Overheidsinstelling/overheidsorgan/ bestuursorgan مؤسسه دولتی Overmacht قوه قاهره /فورس ماژور ( رویدادهائی چون سیل و زلزله که مانع از انجام تعهد و در نتیجه تبری از مسؤلیت میشود( Overtreding جرم خالفی )مانند تخلفات رانندگی در مقایسه با جرائم سنگین ) Overtreden/ schenden نقض کردن ( ارزیابی دالیل کاخ دادگستری یک قانون یا قاعده ) Overweging P. Paleis van justitie Penitentiare inrichting زندان/بازداشتگاه موقت Plaatsopneming/descente/schouw/b ezichtiging ter plaatse معاینه محل ( وقتی که قاضی خود برای مشاهده وضعی در محل حاضر میشود( Plaatsvervanger / remplaçant جانشین/قائم مقام Pleegkind فرزند خوانده Premptoire termijn اعطاء آخرین مهلت برای ثبت الیحه ( در رسیدگی دادگاه تجدید نظر مدنی ) Pleidooi دفاع شفاهی در دادگاه Plik-ze سلب منافع حاصله از ارتکاب جرم Poging doodslag / poging tot doodslag جرم شروع به قتل Polis / verzekeringspolis قرارداد بیمه Politierechter قاضی صالح به رسیدگی به جرائم سبک )دارای حداکثر یکسال حبس ) Pornografie ص و ر قبیحه President/voorzitter رئیس دادگاه Prestatie / presteren ع و ض معامله ( آنچه را که انجام آن راهریک از طرفین معامله در قرارداد در مقابل دیگری بعهده میگیرد ) Primair/ primaire eis #subsidiair/subsidiaire eis
که برای امکان پذیر ساختن انجام تشریفات مالی و اداری خرید کاال برای مشتری ارسال میشود.( R. Raadkamer اطاق شور Raadsheer مستشار.) عنوان قضات دادگاه تجدید نظر و دیوانعالی کشور چه زن و چه مرد( Raadsvrouw وکیل دادگستری )خانم( Raad voor Kinderbescherming شورای سرپرستی اطفال این سازمان یکی از ادارات وزارت دادگستری است و در حوزه قضائی هر دادگاه شهرستان وجود دارد. کار آن اداره امور کودکانی است که نیاز به مراقبت خاص دارند و همچنین ارائه رهنمودهای الزم به دادگاه اطفال در خصوص حضانت آنان و تعین قیم. Rechtbank دادگاه نخستین/ دادگاه بدوی/دادگاه بدایت/دادگاه شهرستان/ دادگاه عمومی Rechten behouden حفظ حقوق کردن Rechter-commissaaris ( RC) بازپرس/مستنطق این نزدیکترین عنوان برای این مقام در رابطه با تحقیقات او در امور جزائی است. این مقام سرپرستی امور ورشکستگان را هم بعهده دارد. معادل این سمت در دستگاه قضائی ایران وجود ندارد. قاضی/دادرس/حاکم محکمه دستور مقام قضائی Nederlandse-Perzische Juridische Terminologie خواسته اصلی#خواسته غیر اصلی)هنگامی که خواهان در دادخواست یا دادستان در کیفر خواست عالوه بر خو.استه اصلی خواسته هائی را که کمتر از نظر او مطلوب است بترتیب تحت عنوان دوم سوم...عنوان میکند.) Principaal # agent اصیل # نماینده Prioriteit / recht van voorrang حق تقد م Procesreglement آئین نامه رسیدگی دادگاه Proceskosten خسارات دادرسی ( شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل و مخارج کارشناسی( Proces-verbal صورتجلسه/صورت مجلس ( سندی که مقامات رسمی چون پلیس و دادگاه از مسموعات و مشاهدات خود در رابطه با اشخاص تهیه می کنند و اعتبار سند رسمی دارد(. Procureur-generaal ( PG) bij de Hoge Raad دادستان دیوانعالی کشور این دادستان وظایفی غیر از دادستان های شهرستان و استان دارد. او عضو دادسرا نیست و برای کسی از دیوانعالی کشور در خواست مجازات نمی کند. کار او اینستکه بهمراه معاونین متعدد خود )Advocaat-generaal) ها در دعاوی مختلف اعم از جزائی و مدنی به شعب دیوانعالی کشورنظر مشورتی بدهد. Producties مستندات یا مدارک Rechter Rechterlijk bevel Rechthebbende Proeftijd ذیحق Rechterlijke instanties مراجع قضائی دوره آزمایشی در امر جزا شرایطی را که محکوم باید Rechterlijke macht/wetgevende در مدت زمان تعیین شده در مجازات های تعلیقی macht رعایت کند و گرنه تعلیق منتفی میشود و باید تحمل قوه قضائیه کیفر نماید. در حقوق کار بمعنای مدت زمانی است که Rechtsgang کارفرما و کارگر هردو حق فسخ قرارداد کار را بدون جریان دادرسی پرداخت خسارت دارا میباشند. Rechtsgebied Pro forma موقت ( نامه کوتاه که برای جلوگیری از انقضاء مهلت حوزه قضائی ( دادگاه بدوی دادگاه استان و...( اعتراض به مقام اداری مامور رسیدگی نوشته میشود تا Rechtsgronden/rechtsgrondslag متعاقبا الیحه مقصل تسلیم شود صورتحساب موقتی Page 16 of 23
حکم عقل و انصاف ( قاضی هلندی یر خالف قاضی ایرانی حق دارد شرایط قرارداد را بر این اساس تعدیل کند.( Rekest / request / petitie / verzoekschrift (vzs) درخواست ( مانند "درخواست طالق". برخی رسیدگی ها با درخواست آغاز میشود و بعضی دیگر با دا فاردینگ( Repliek جواب خواهان به الیحه باز دفاع خوانده Rekwestrant / rekestrant / requestrant / verzoeker متقاضی ( در دادرسی هائی که با درخواست نه دا فاردینگ آغاز میشود( Requireren درخواست مجازات )بوسیله دادیار نزد دادگاه انجام می شود( Ressort حوزه قضائی دادگاه تجدید نظر ( در هلند 0 دادگاه تجدید نظر و 11 دادگاه نخستین وجود دارد( Ressortparket دادسرای استان Resultaatsverbintenis / resultaatsverplichting # inspanningsverplichting / inspanningsverbintenis تعهد به نتیجه ( وقتی که انجام تعهد منوط به اخذ نتیجه است مانند اینکه مکانیک باید عیب اتومبیل را برطرف کند تامستحق دستمزد باشد.( # تعهد به فعل )مانند تعهد وکیل در دفاع از پرونده یا تعهد پزشک که استحقاق آنان به دستمزد منوط یه یرد دعوی یا بهبود بیمار نیست(. Retentierecht حق حبس ( خودداری متعهد از انجام تعهد تا وفای عهد از جانب طرف دیگر قرارداد مانند خودداری تعمیرکار از اعاده اتومبیل تا زمان وصول حق الزحمه ) Retroactiviteit عطف بماسبق شدن Rijden onder invloed رانندگی در حال مستی مبانی حقوقی ادعا Rechtspersoon شخص حقوقی ( مانند شرکت های تجاری که جدا از تشکیل دهندگان آن مانند یک شخص حقیقی قادر به استیفاء حقوق و اجرای تکلیف هستند ) Rechtspersoonlijkheid شخصیت حقوقی ( ویژگی حقوقی که به یک شرکت یا سازمان امکان میدهد از حقوق و تکالیف یک شخص حقیقی برخور دارشود.( Rechtspraak Nederlandse-Perzische Juridische Terminologie دادگستری Rechtszaak /procedure/ proces دعوی ( اعم از کیفری و مدنی( Rechtspreken حکم دادن Rijkswet op het Nederlanderschaap(RWN) قانون تابعیت Reikwijdte دایره شمول ( آنچه را که یک ماده قانونی در بر میگیرد ) Page 17 of 23 Recht van pand/ recht van hypotheek حق رهن Rechtsvermoedelijk overlijden موت فرضی ( حکمی که دادگاه بعد از پنجسال مفقوداالثر شدن کسی بنا به درخواست وراث او صادر میکند و در نتیجه وی مرده فرض میشود و اموالش بین وراث تقسیم میگردد.( Rechtsvordering (Rv) / burgerlijk procesrecht آئین دادرسی مدنی Rechtstoepassing اجرای قانون ( بوسیله دادگاه در صدور احکام( Rechtszitting/ hoorzitting/terechtzitting جلسه رسیدگی دادگاه Recidive/recidivism تکرار جرم Reclassering اداره شناسائی و باز سازی شخصیت مجرم Reconventie/tegeneis/ reconventionele eis / reconventionele vordering tegenvordering / tegenclaim/wedereis ادعای متقابل ( دعوائی که خوانده هنگام پاسخگوئی به دادخواست خواهان طرح میکند ) Redelijkheid en billijkheid
محرومیت از حق رانندگی Rijverbod Rogatoire commissie تفویض نیابت قضائی برای استماع شاهد Rol دستور کار دادگاه Rolrechter قاضی مسؤل تعیین مواعد ثبت لوایح و برگزاری جلسات عقد معاوضه Ruil S. Samengestelde rente #enkelvoudige rente بهره مرکب ( روی بهره هم هر سال بهره می آید( # بهره ساده ( به بهره بهره تعلق نمی گیرد ) Sanctie ضمانت اجرا Schadeloos stellen/ indemniteit / indemneren /restitutio in integrum جبران خسارت Schending van geheimen افشاء اسرار Schenker- begiftigde- schenking واهب ( هبه با کادو دهنده(-م ت هب ( هبه گیرنده(- هبه Schijnhandeling معامله صوری Schijnhuwelijk ازدواج صوری Schikking/ minnelijke regeling /schikking in der minne / schikken in der minne سازش/صلح/تراضی )معموال بین وکالی طرفین یا به توصیه دادگاه در اولین جلسه رسیدگی انجام میشود و در نتیجه پرونده با صلح خاتمه مییابد.( Schikkingsvonnis گزارش اصالحی ( حکمی که بر اساس سازش طرفن دعوی صادر میشود.( Schriftelijke toelichting الیحه فرجامی ( که فرجامخواه و فرجامخوانده همزمان در دیوانعالی کشور تسلیم می کنند( Schuldeiser / crediteur# schuldenaar / debiteur داین/طلبکار# مدیون/بدهکار Schuldige مقصر Schuldoverneming / delegatie / passieve novatie / debiteursvervanging انتقال دین ( بر خالف انتقال طلب تنها با اجازه طلبکار امکان پذیر است( Sekwestratie / sekwestreren / sequestratie / sequestreren تودیع وجه یا مال محل نزاع در صندوق دادذگستری بدستور مقام قضائی )تا زمان تعیین تکلیف آن( Seponeren قرار منع تعقیب/قرارموقوفی تعقیب )بوسیله دادیار صادر میشود ) Slachtoffer/gedupeerde/beledigde / benadeelde partij مجنی علیه Splitsing grond / splitsen van grond افراز )صادر کردن اسناد مالکیت جداگانه برای آپارتمان های یک ساختمان یا قطعات یک زمین بطوریکه هریک جداگانه بطور مستقل قابل انتقال و فروش باشد.( Staande magistratuur # zittende magistratuur قضات ایستاده ( منظور از آن دادستان ها و دادیارهاست باعتبار اینکه در دادگاه ایستاده صحبت می کنند( # قضات نشسته ( قضات دادگاه های صادر کننده احکام( Statutaire zetel محل تشکیل شرکت Statuten اساسنامه شرکت Stellingen # verweren ادعا ها/# مدافعات Stichting شرکت ( غیر انتفاعی( Straatverbod Page 18 of 23
دستور منع ورود )به خانه یا محل خاص از سوی دادگاه یا شهردار بدرخواست ذینفع( Strafblad سابقه کیفری سوء پیشینه Strafrecht حقوق جزا/حقوق کیفری ( ناظر بر جرم و مجازات است و پلیس و دادسرا تنها در این قلمرو حقوقی عمل می کنند. مسئله ادعای خصوصی اشخاص در مقابل یکدیگر مربوط به حقوق مدنی ارتباطی با آنها ندارد.( Strafverminderende factoren # strafverzwarende/ strafverhogende/ strafvermeerderende factoren کیفبات م خ ف ف#کیفبات م ش د د جرم )عوامل پیش بینی شده در قانون که باع ث تخفیف یا تشدید مجازات میشود( Strafvordering/ strafprocesrecht آئین دادرسی کیفری Subrogatie / subrogeren قائم مقامی داین ( مانند موردی که شرکت بیمه به زیان دیده خسارت می پردازد و در نتیجه میتواند آن را خود ازمسؤل ورود خسارت مطالبه کند( / erfbelasting Successierechten مالیات بر ارث Surseance van betaling اجازه تعلیق پرداخت ( وسیله دادگاه در مواردی صادر میشود که تاجر موقتا توانائی پرداخت دیون را ندارد ) T. اtaxeren Taxatie / ارزیابی قیمت گذاری Tegenstrijdig belang / tegenstrijdige belangen تعارض منافع ( از جمله اینکه وکیل نمیتواند وکالت خواهان و خوانده را بعهده داشته باشد مگر در موارد اشتثنائی که طرفین هر دو خواسته واحد دارند چون نقی ولد یعنی طرفین هردو بر اینکه فرزند متعلق به مرد نیست اتفاق نظر دارند( Te goeder trouw / bona fide # te kwader trouw / mala fide حسن نیت# سوء نیت Tenlastelegging / telastelegging / ten laste leggen تعیین وصف مجرمانه عمل متهم ( در کیفرخواست( Tenuitvorlegging اجرای حکم/ بمورد اجرا گذاردن حکم تعلیقی Testament / uiterste wil / uiterste wilsbeschikking وصیت نامه Testateur موصی ( کسی که وصیتنامه تنظیم میکند و ترتیب تقسیم امال خویش را بعد از مرگ خود تعیین میکند بر عکس آنچه بارث میرسد و برابر احکام قانون بین وراث تقسیم میگردد(. Toegang tot de rechter حق ت ظل م )حق شناخته در قانون اساسی برای مراجعه بدادگاه( Toepasselijk recht قانون حاکم ( ممکن است در اثر تواقق طرفین دعوی یا و جود عوامل خارجی غیر از قانون محل استقرار دادگاه باشد.( Toeslag یارانه Toevoeging معاضدت قضائی Toebehoren متعلقات Tuchtcollege هیات انتظامی ( برای صاحبان ح ر ف چون نظام پزشکی برای پزشکان ) U. Uit eigen beweging ابتدا بساکن/ ارتجاال Uitspraak حکم دادگاه این یک کلمه کلی است که به تمامی آراء دادگاه از هرنوع و هر درجه اطالق میشود. حکم هردادگاه با توجه بنوع و درجه آن اسم خاص دارد.و از جمله اینکه به حکم دادگاه بدوی که با "دا فاردینگ" آغاز میشود " فونیس" می گویند به حکم دادگاه تجدید نظر و دیوانعالی کشور"ا ر ست"گفته میشود. احکام دادگاه بدوی و تجدید نظر هنگامی که دادرسی با "درخواست" آغاز میشود و نه با "دا فاردینگ" موسوم به "ب سخیکینگ" است. بنابر این هرنوع حکمی قی المثل" فونیس" " ا تسپر ک" هست ولی هر " ا تسپر ک"" فونیس"" نیست. بین آندو ر ابطه عموم و Page 19 of 23
حراج ( فروش از طریق مزایده ) Verandering van eis / veranderen van eis تغییر خواسته Verbalisant پلیس تنظیم کنند صورتمجلس Verborgen gebrek عیب مخفی ( که مشتری بعد از آگاهی از آن حق فسخ برهم زدن معامله را دارد (. معاهده Verdrag Verdachte--dader--veroordeelde متهم مرتکب--محکوم علیه Verhaal حق برداشت )از پول( Verduistering اختالس ( در مورد کارمندان دولت(/ خیانت در امانت ( در مورد غیر کارمندان دولت ) خصوص مطلق وجود دارد. آنچنان که می گویند هر انسانی جنسا حیوان است اما هر حیوانی نوعا انسان نسیت. Uitgeprocedeerde vreemdeling پرونده مختومه شده تبعه بیگانه Uitgifte van vals geld / uitgeven van vals geld / uitgegeven vals geld ترویج سکه و اسکناس تقلبی Uitvoerbaar bij voorraad قا بل اجرای موقت. قید این عبارت در احکام دادگاه نخستین و تجدید نظر آن را قابل اجرا میسازد. در غیر اینصورت الزم االجرا شدن حکم مستلزم نهائی شدن حکم بمعنای انجام یا سپری شدن تمامی مراحل دادرسی است. Ultra vires تجاوز از حدود اختیارات قانونی Unilateraal / unilaterale overeenkomst ایقاع ( اثر حقوقی که با اراده یکنفر ایجاد میشود مانند اقرار بدین یا طالق برابر حقوق ایران ) Usurpatie / usurperen غصب ( تصرف مال غیر بدون اذن او یا جواز قانونی ) V. Vakbond اتحادیه کارگری Valse beschuldiging اتهام کذب Verjaring مرورزمان ( در هلند ادعاها در امور مدنی برخی بعد از دوسال بعضی بعد از 0 سال و تعدادی بعد از 0 سال و شماری هم بعد از 22 سال قابل طرح نیست و اصطالحا میگویند ادعا مشمول مرور زمان شده است. جرائم هم جز آنهائی که حبس ابد دارد مشمول مرورزمان میشود.در ایران مرور زمان در دعاوی مدنی بعد از انقالب لغو شدو تنها برای برخی از جرائم Valsheid in muntspeciën en munt- en bankbiljetten مرور زمان وجود دارد.( Verklaring omtrent het gedrag ضرب مسکوکات قلب و جعل اسکناس /verklaring van goed gedrag Van rechtswege گواهی عدم سوء پیشینه قهرا /بحکم قانون/ خود بخود ( مانند اینکه فردی که Verklaring van afstand / بسن 11 سال می رسد قانونا کبیر محسوب میشود ) afstandsverklaring اسقاط حق Vaststellen/bepalen احراز کردن ( امری چون ارتکاب جرم یا رابطه Verklaring van erfrecht گواهی انحصار وراثت ( در ایران وسیله شورای حل قراردادی ) اختالف و در هلند توسط دفاتر اسناد رسمی صادر Verbeurdsverklaren میشود.( ضبط وسایل محکوم علیه )بعنوان مجازات تبعی ) Verkrachting Valsheid in geschriften تجاوز جنسی ( در قانون مجازات ایران از این جرم موضوع ماده 212 قانون جزای هلند بعنوان" جعل در اسناد زنا ی بعنف "یاد میشود. این عنوان بدو دلیل معادل Veiling (verkoping bij opbod.) واژه هلندی نیست. یکی اینکه "زنا" بمعنای شرعی Page 20 of 23