Symposium: geïntegreerde zorg aan zedenplegers met een verstandelijke beperking I.T.E.R. - regioteam voor preventie, behandeling en begeleiding van seksueel grensoverschrijdend gedrag in samenwerking met Zorgcircuit voor personen met een verstandelijke beperking en bijkomende psychische en/of gedragsproblemen (VLABO-werkgroep) Antwerpen, 20 september 2016, 16u 17u30
Verloop symposium Katleen Evenepoel : directeur Zonnelied Moderatie, inleiding zorgcircuit Waarom het voor de VAPH-sector belangrijk is om in deze doelgroep te investeren Eric Stijnen : directeur CGG Ahasverus In een regioteam de zorg van de doelgroep opnemen Kim Gykiere : forensisch therapeut Groepstherapie in co-therapeutschap (forensisch orthopedagogisch) Ninke Duquet : teamverantwoordelijke I.T.E.R.-jongerenteam Zorg aan jeugdige plegers met een verstandelijke beperking Connie Naulaerts : forensisch psychiater I.T.E.R. Naar een masterplan voor deze doelgroep
Inleiding Katleen Evenepoel Inleiding Inleiding Zorgcircuit Situering problematiek en project Inleiding: Zonnelied: situeren: n/types/woonvormen Gestart met zorgcircuit ( project consulententeam) Spreker(s): Evenepoel/De Groef
Inleiding Zorgcircuit -Zorgcircuit -Voor personen met een verstandelijke handicap/beperking - en problemen inzake geestelijke gezondheid - beter bekend als : dubbele diagnostiek -Conceptueel? -rapport Hoge Gezondheidsraad nr 9203
Inleiding Zorgcircuit -Dubbele diagnostiek/meervoudige administratie - Rood,blauw,groen: centrale sectoren - Didactisch - Ontwikkeld officieel sinds +/- 15 jaar - Principes - Thuis is basis - Subsidiariteit: zo gewoon mogelijk - Elke sector eigen logica en finaliteit
Inleiding Zorgcircuit - Principes -Afstemming en samenwerking optimaliseren -Enkel aanvullend nieuwe elementen - Gedeelde verantwoordelijkheid - Samenwerken - Samen denken - samen beheren
Inleiding Zorgcircuit - Principes -Stuurgroep met stakeholders -Coherentie van projecten die structureel moeten worden -Langetermijndenken en strategie -Opportuniteiten van (de waan) van het moment -Zorgcircuit verknoopt nu met Yuneco
Situering Problematiek en Project - VAPH: Inclusie // GGZ : vermaatschappelijking, Art 107 - inclusie : opgave en geen gegeven - kwetsbare groep: kunnen aankunnen - zeker als het ( seksuele)relaties betreft Daarom: - preventief : empowerment van de personen en de context - therapeutische instrumenten - Zonnelied Iter : twee pioniers
Eric Stijnen, directeur CGG Ahasverus In een regioteam de zorg van de doelgroep opnemen
ITER Opdracht en doelgroep (1) Ambulant centrum preventie, begeleiding en behandeling van seksueel grensoverschrijdend gedrag. I-mpulscontrole terugvalpreventiedoelstelling op korte termijn. T-erugvalpreventie is de centrale doelstelling. E-mpathiebevordering of werken aan het inlevingsvermogen. R-esponsabilisering
ITER Opdracht en doelgroep (2) Waar: Brussel (vlakbij Brussel Noord) Werkgebied: Brussel en Halle-Vilvoorde Beperkte opdracht regio Leuven Voor: Hulpverleners, studenten, advocaten, plegers en slachtoffers, en alle andere geïnteresseerde (surfers) Locatie: herbergt eveneens PSYCHOTHERAPIE Brug (CGG Ahasverus) Psy hulpverlening in de gevangenis- Cosa project- hulp aan geïnterneerden
ITER Tijdskader en Groei 1998 Dutroux proces: Convenanten van Vlaamse Overheid Ivm de begeleiding van daders (volwassenen) 1999 ontstaan van ITER als samenwerkingsverband CAW Brussel en CGG Ahasverus 2003 groeiende aanwezigheid van de groep Minderjarigen VAPH vragen uit organisaties 2006 Team Minderjarigen 2010 Alba: versterking Team vanuit de Bijzondere Jeugdzorg 2010 Pscyhotherapie Brug - Cosa project (Vlaamse overheid) 2015 Internering-Cosa (Federale Overheid) 2015 VAPH samenwerking met Zonnelied
ITER Organigram CGG Ahasverus CAW Brussel Alba Zonnelied STUURGROEP ITER (5 x p jaar) PSYCHOTHERAPIE BRUG TEAM ITER Jongeren TEAM ITER volwassenen http://www.iter-hulp.be/ http://www.familievan.be/
Groepstherapie in cotherapeutschap: I.T.E.R. (forensisch) Begeleid Wonen Brussel (VAPH) Kim Gykiere
TELLING I.T.E.R. 03/09/2015 (lopende dossiers volwassenen vb & sgg) Aanbod Regio Leefmilieu Justitieel statuut Therapie 23 Brussel HG 3 Gevangenis 1 Internering 4 Advies 3 Halle-Vilv 23 Res. VAPH 9 Int. VOP 3 Coaching 5 Leuven 3 RVT 3 Probatie 7 Systeemondersteu-ning 3 Buiten regio 5 Begeleide woonvorm 4 Ander Justitieel statuut 5 Psych. ziekenhuis 3 Via instelling 11 Thuis 14 Via VK 1 Vrijwillig 3 Totaal 34 Totaal 34 Totaal 34 Totaal 34
PERSONEN met VERSTANDELIJKE BEPERKING & SGG Recht op (gespecialiseerd) hulpaanbod op maat! Therapie op maat werkt! Huidig aanbod: vooral gericht op de strikt forensische noden (maar dat is moeilijk af te lijnen) Ervaring : grote nood
NODEN 1) gespecialiseerde en gedifferentieerde therapiegroepen in samenwerking met collega s VAPH-sector 2) uitbreiding psychiatrische consultaties 3) systeem-en contextbegeleiding (familie, woonbegeleiding, ) 4) coaching en advies aan niet-gespecialiseerde collega s in het veld (bv deelname aan het consultententeam) 5) gedegen diagnostiek en vorming
Intersectorale samenwerking 1) Experiment in 2015 : observatie van groepswerking 2) beperkte samenwerking in 2016 Zonnelied : 10u gespecialiseerde inbreng in de teamwerking van I.T.E.R. Begeleid Wonen Brussel : 2u cotherapie
Groepstherapie in co-therapeutschap (I.T.E.R.-VAPH) Intersectorale bundeling van krachten: forensisch en orthopedagogisch!! Concreet: elke maandag, 13u-15u meerwaarde samenwerking met VAPH: VAPH is specialist in omgaan met de doelgroep Kennis van VAPH-sector en zijn relevante thema s Concrete terreinkennis: thuis, sollicitatie, dokter,. Ander perspectief => vooral: meer geïntegreerde zorg, meer op maat
Werken met adolescente plegers van seksueel grensoverschrijdend gedrag met een verstandelijke beperking Ninke Duquet
SGG en verstandelijke beperking: expertise binnen expertise 20 tot 30% van onze cliënten : IQ > 70 overrepresentatie Te verklaren door hoge mate van aanwezigheid van risico factoren en lage mate van beschermende factoren (Broertjes & Lever, 2007; Collot D Escury, 2007)
Kenmerken van een verstandelijke beperking bij jongeren (Broertjes en Lever, 2007; De Beer, 2011 in Zoon, 2012) Cognitieve domein Vertraagde ontwikkeling werkgeheugen executieve functies taalgebruik en taalbegrip (moeilijker om gevoelens te uiten & moeilijker om gevoelens te controlleren) Metacognitieve vaardigheden denken blijft concreetgebonden, problemen met abstract en hypothetisch denken ervaringen worden niet gegeneraliseerd
Emotionele domein: Emotionele ontwikkeling stagneert vaak op lagere schoolleeftijd Moeite om adequaat op emoties te reageren Sociaal-emotionele vaardigheden zoals empathie, geweten en seksualiteit blijven achter Gebrekkige zelfsturing, beperkte impulscontrole Sociale domein: Afwijkende sociale informatieverwerking Minder assertieve oplossingsvaardigheden Overschatting (door zichzelf en anderen) Negatief zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen
Bijkomend: Adolescentie: tijd van veel veranderingen en ontwikkelingstaken Grens tussen experimenteren en SGG: moeilijk bij jongeren Jongeren met een verstandelijke beperking: ontwikkelingsleeftijd niet conform kalenderleeftijd Kenmerken van verstandelijke beperking overlap met risicofactoren voor SGG (of ruimer delinquentie) factoren die vorming, begeleiding en therapie beïnvloeden
Huidig aanbod: individuele begeleiding In ontwikkeling: groep, vorming voor leefgroepen MAATWERK (zowel tijdens screening als tijdens begeleiding) Langdurige hulpverlening Herhaling Aangepast aan de noden en mogelijkheden van de jongere Non-verbale methodieken Niet enkel risico verminderen maar ook groei bevorderen Externe controle en toezicht Betrekken van systeem Uitbouwen van een netwerk
Connie Naulaerts forensisch psychiater, I.T.E.R. Naar een masterplan voor deze doelgroep