Elektriciteitsschaarste Infovergadering 18.11.2014 Cultuurcentrum ipso facto
Agenda 1. Verwelkoming en situering van de stroomschaarste Dhr. Ignace Dereeper, burgemeester stad Oudenburg 2. Energieschaarste Dhr. Joost Cuvelier, INFRAX 3. Impact afschakelplan voor Oudenburg Mevr. Iris Herteleer, noodplanningsambtenaar stad Oudenburg 4. Risicoanalyse en voorbereiding door de stad op het afschakelen Mevr. Iris Herteleer, noodplanningsambtenaar stad Oudenburg 5. Impact voor de politiedienst Mevr. Iris Herteleer, noodplanningsambtenaar stad Oudenburg 6. De federale dienst noodplanning Mevr. Saskia Vanhove 7. Vraagstelling 8. Slotwoord Dhr. Ignace Dereeper, burgemeester stad Oudenburg
Energieschaarste Dhr. Joost Cuvelier INFRAX
Winteractieplan Stroomvoorziening in geval van energieschaarste
Komt er een energieschaarste deze winter? Dalende productiecapaciteit Problemen met nucleaire centrales stillegging van de kerncentrales Doel 3, Tihange 2 en Doel 4 Invoercapaciteit is beperkt (investeringen nodig) Bij aanhoudende vriestemperaturen in België en de omringende landen van -10 Verbruik stijgt exponentieel De kans op schaarste verhoogt Overheid heeft al in 2012 een plan opgesteld Geactualiseerd n.a.v. stillegging verschillende belangrijke energiebronnen
8000 9000 10000 11000 12000 13000 14000 0:15 0:45 1:15 1:45 2:15 2:45 3:15 3:45 4:15 4:45 5:15 5:45 6:15 6:45 7:15 7:45 8:15 8:45 9:15 9:45 10:15 10:45 11:15 11:45 12:15 12:45 13:15 13:45 14:15 14:45 15:15 15:45 16:15 16:45 17:15 17:45 18:15 18:45 19:15 19:45 20:15 20:45 21:15 21:45 22:15 22:45 23:15 23:45 Verbruiksgrafiek 14 januari 2013
Hoe groot is het stroomtekort? Piekafname vorig jaar (17/01/2013) - 13.385 MW Record: (17/12/2007) - 14.033 MW Er is vandaag in België 15.538 MW productie aangesloten waarvan momenteel maximum 12.360 MW operationeel Daarnaast is er een invoercapaciteit van maximaal 3500 MW
De marktspelers Minister van Economie Kris Peeters Minister van Energie Marie-Christine Marghem Verantwoordelijk bevoorradingszekerheid Elektriciteitsproducenten / -leveranciers Contractuele relatie klant leverancier producent Verantwoordelijk voor evenwicht tussen afname- en injectieportefeuille ELIA Stelt zijn net, inclusief koppelingen met buurlanden, ter beschikking Ziet toe op het ogenblikkelijk evenwicht tussen injectie en afname Distributienetbeheerders Stellen hun net ter beschikking Zijn zichtbaar in het straatbeeld
Vooraleer er afgeschakeld wordt Elia maakt prognoses over verbruik en productieen invoercapaciteit Elia activeert 7 dagen op voorhand het crisisplan indien tekorten dreigen o.a. op basis van weersvoorspellingen Restrictieve maatregelen worden eerst genomen
Restrictieve maatregelen Sensibiliserend: oproepen bevolking om niet-noodzakelijk stroomverbruik te verplaatsen in de tijd (wassen, drogen ) Verbodsbepalend: Grootverbruikers in industrie vragen om activiteiten te stoppen (gebeurt door Elia) Doven openbare verlichting Uitschakelen accumulatieverwarming en boilers Indien deze restrictieve maatregelen niet volstaan, wordt overgegaan tot afschakeling van cabines door Elia, in overleg met de Minister van Economie.
Wordt mijn gemeente ook afgeschakeld? Minister van Economie en/of staatssecretaris energie beslissen welke zones afgeschakeld moeten worden op basis van een plan Indeling op basis van stedelijk en ruraal gebied België is ingedeeld in 5 geografische zones: NW, NO, CE, ZW, ZO Binnen iedere zone zijn 6 schijven van ongeveer 100 MW gedefinieerd Ministerbeslist welke schij(f)(ven) afgeschakeld worden Duurtijd afschakeling is afhankelijk van onevenwicht tussen productie en afname
Afschakelplan Elke kleur (behalve grijs) in het plan is 1 afschakelschijf
Mijn straat ook? Indicatieve straatnamenlijst op website van alle netbeheerders www.infrax.be Afschakelplan op website van de overheid http://economie.fgov.be Geen strikt plan, steeds indicatief en is momentopname van de netinfrastructuur die continu aan wijzigingen onderhevig is
Waarom mijn buurman niet en ik wel? Elke schijf vertegenwoordigt een aantal onderstations. Elke schijf kan in één beweging door Elia worden uitgeschakeld De grenzen van deze schijven lopen niet samen met de gemeentegrenzen of straten
Communicatiecampagne van de overheid
Hoe verloopt de afschakeling? Stroomvoorziening in geval van energieschaarste
Wat is het scenario als een afschakeling noodzakelijk blijkt? Dagelijkse opvolging van weersvoorspellingen Minister beslist tot uitvoering van het afschakelplan, uiterlijk daags voordien Elia voert uit Distributienetbeheerders schakelen lijnen terug in waarop prioritaire klanten aangesloten zijn Duurtijd van de afschakeling: 3 uur Alle schijven 1,2,3,4,5,6 komen in aanmerking
Rol van Infrax Infrax heeft geen leidende rol, maar ondersteunt de opdrachten die komen van de overheid of van transmissienetbeheerder Elia Wanneer afgeschakeld wordt, de lijnen met prioritaire klanten terug inschakelen (op basis van lijst prioritaire klanten vastgelegd door de Minister) Infrax start de volledige energievoorziening terug op na de afschakelperiode Kan relatief snel verlopen Infrax zorgt dat de storingsnummers bereikbaar blijven
Beste advies: BE READY! Stroomonderbrekingen kunnen altijd voorkomen (storingen)
Impact afschakelplan voor Oudenburg Iris Herteleer Noodplanningsambtenaar Stad Oudenburg
Impact afschakelplan voor Oudenburg 2 tot 3 uur gedurende de verbruikspiek Voor gans Oudenburg Tussen 17 en 20 uur Wordt 7 dagen vooraf gecommuniceerd www.winterklaar.be De afschakeling kan altijd worden ingetrokken 1 dag voordien effectieve zekerheid
Meer informatie omtrent situatie van deze winter (online vanaf 1 november 2014) www.winterklaar.be www.pretpourlhiver.be www.readyforwinter.be 26
Oudenburg volledig afgeschakeld
Afschakelplan
Impact op het openbaar domein In afgeschakeld gebied: Geen openbare verlichting Geen werking van verkeerslichten Mogelijks verminderde druk op waterleiding Overwegen gesloten
Impact op het openbaar leven In afgeschakeld gebied: Openbare gebouwen gesloten tijdens stroompanne Winkels gesloten Geldautomaten buiten werking
Impact voor burgers Geen verwarming Geen warm water Geen verlichting Geen deurbel Geen TV radio internet telefonie Geen (microgolf-)oven of kookfornuis, dus wellicht geen warme maaltijden
Impact voor bedrijven 1. Indien er geen back-up is met generator Telefooncentrale buiten werking Geen netwerk noch internet Mobiele telefonie: verzekerde elektrische spanning gedurende 2 tot 4 uur Geen Bancontact voor online betalingen
Impact voor bedrijven Geen verlichting van burelen, werkplaatsen, Verwarmingsketels vallen uit, ook al is de gasvoorziening verzekerd Liften geblokkeerd (aanbeveling: preventief buiten dienst stellen) Automatische poorten zullen niet werken: preventief in open stand plaatsen? of handmatige bediening?
Impact voor bedrijven Werking van het productieproces preventief stilleggen van productie om schade te voorkomen? Ventilatie van bedrijfsruimtes bv. stallen met vee Koeling valt uit diepvriesruimtes koelruimtes koeling serverruimtes,? Laden en lossen van vrachtwagens mogelijk zonder elektriciteit verlichting / heftruck / transpalet /? Waterzuivering lozing of buffering afvalwater?
Impact voor bedrijven Zonnepanelen schakelen zichzelf uit Pompen vallen uit (grondwater, afvalwater, ) Brand- en inbraakdetectie mogelijk alarm stil te zetten Eigen hoogspanningscabine terug in te schakelen na hervoeding van het hoogspanningsnet Geen levering van noodgeneratoren door de gemeenten, Infrax, brandweer of Civiele Bescherming!
Impact voor bedrijven 2. Indien u zelf voor een noodgenerator opteert Elektrische koppeling op voorhand door bevoegde elektricien Deze opstelling laten keuren (aarding?) Enkel voor essentiële verbruikers om overdimensionering te vermijden Nazicht draaizin van driefasige aansluitingen Stemmen de aansluitingen (16-32 - 63-125 A 230-400 V) overeen? Beschikbaarheid generator (aankoop = zekerheid) Automatische opstart? Testen van de opstelling Computers en domotica zijn erg gevoelig gebalanceerde stroomgroep
Impact voor de politiedienst
Politie Reageert situationeel Risicoanalyse per gemeente van de risicopunten Onvoldoende capaciteit om overal verkeer te regelen Diensten staan via verschillende kanalen in contact met elkaar Monodisciplinair noodplan stroomschaarste Coördinatie vanuit Torhout
Risicoanalyse en voorbereiding op het afschakelen door de stad
A. Elektriciteitsschaarste 1. Is het afschakelen te vermijden? 2. Wat betekent afschakelen in schijven? 3. Wat houdt afschakelen in? 4. Zullen we worden afgeschakeld?
1. Is het afschakelen te vermijden? Maatregelen om afschakelen te vermijden: iedereen kan zijn steentje bijdragen! verbruik beperken - verlichting beperken - sluimerverbruik beperken - geen elektrische verwarming of koeling - het vervroegen of uitstellen van het gebruik van elektrische toestellen (bijvoorbeeld de wasmachine, droogkast of vaatwasmachine) - het gebruiken van de microgolfoven i.p.v. de klassieke oven, laptop in plaats van vaste computer, wassen op lage temperatuur, Afschakelen is dus de laatste optie!
2. Wat betekent afschakelen in schijven? Het toegepast plan is niet nieuw (bestaat reeds sinds 2003) 5 elektrische zones (door Elia afgebakende regio s) Gegroepeerd in 6 afschakelingsschijven Het afschakelplan combineert de zones en schijven Elke schijf is goed voor 100 megawatt
2. Wat betekent afschakelen in schijven?
2. Wat betekent afschakelen in schijven? Elke schijf = 500 megawatt uitgeschakeld 6 schijven = 3.000 megawatt = 20% van de elektriciteitsproductie Afschakelen per schijf Rotatiesysteem Oudenburg behoort tot schijf 5
3. Wat houdt afschakelen in? Een tijdelijke stroomonderbreking van 2 tot 3 uur gedurende de verbruikspiek Vooravond Januari en februari Duurtijd beperken
3. Wat houdt afschakelen in? 7 dagen vooraf gecommuniceerd vanuit de federale regering Te volgen via de website www.winterklaar.be Kan altijd worden ingetrokken Eén dag voordien effectieve zekerheid
4. Zullen we worden afgeschakeld? Is afhankelijk van: temperatuur in België temperatuur in Frankrijk (bv 1 C bijkomend onder nul ten zuiden van de Loire capaciteit 2 kerncentrales nodig) Doel 4: - eind dit jaar terug operationeel afschakelen gedurende 5 à 29 uur - eind dit jaar niet operationeel afschakelen gedurende 49 à 116 uur De kans dat het afschakelen zich zal voordoen is reëel
B. Voorafgaande maatregelen 1. Hoe bereidt de stad Oudenburg zich voor? 2. Welke communicatie wordt gevoerd? 3. Wat te doen vóór een aangekondigde stroompanne? 4. Hoe kunnen we het stroomverbruik beperken? 5. Waar kan ik bijkomende informatie vinden? 6. Waar kan ik terecht met mijn vragen?
1. Hoe bereidt de stad Oudenburg zich voor? De vraag is: welke relevante dingen gebeuren er tussen 17 en 20 uur en wat moeten we daarmee doen?
1. Hoe bereidt de stad Oudenburg zich voor? December 2012: zonaal veiligheidsplan in samenwerking met de gemeenten Ichtegem, Torhout, Gistel en Jabbeke 17 september 2014: startvergadering intergemeentelijke werkgroep elektriciteit November 2014: website 18 november 2014: infovergadering bevolking November 2014: goedkeuring van het bijzonder nood- en interventieplan (BNIP) elektriciteitsschaarste en black-out December 2014: artikel stedelijk informatieblad
1. Hoe bereidt de stad Oudenburg zich voor? Inventarisatie van: te gebruiken middelen voor de communicatie met de bevolking kritieke infrastructuur, kwetsbare afnemers, kritieke bedrijven en kritieke instellingen en risicobevolkingsgroepen (is verwerkt in het BNIP) Noodpunt Woonzorgcentrum Riethove Rechtstreeks contact met de hulpverlening Een noodgenerator
1. Hoe bereidt de stad Oudenburg zich voor? Beleidsbeslissingen Openbare verlichting Kerstverlichting Openbare Gebouwen Mogelijke beleidsbeslissingen (afhankelijk van nationale beslissingen) Activiteiten Scholen Bedrijven Winkels, warenhuizen
Aankondiging door het stadsbestuur D-7: per brief D-7: stedelijke informatiekanalen D-1: Politie, de media en de digitale infoborden
3. Wat te doen vóór een aangekondigde stroompanne? Informeer uzelf Wees zelfredzaam en leg een noodpakket aan: radio op batterijen (alternatief: autoradio) zaklamp (opwindbaar of op batterijen) reservebatterijen kleine voorraad cash geld extra dekens of slaapzakken lijst met nuttige telefoonnummers (noodnummers, je naasten, ) rugzak/sporttas (voor het geval je je huis moet verlaten)
3. Wat te doen vóór een aangekondigde stroompanne? Wees solidair en beperk je verbruik Zorg voor een goed nabuurschap
3. Wat te doen vóór een aangekondigde stroompanne? Bij een aangekondigde stroompanne van enkele uren Laad uw gsm op Urgentiekit Voorraad drinkbaar water Voorzie koud eten en warm water Hou uw diepvriezer goed gesloten Verwittig uw kennissen, familie en kwetsbare buren Op de dag van de aangekondigde panne: als een familielid elektrisch medisch materiaal nodig heeft, ga dan met hem/haar naar een ziekenhuis
4. Hoe kunnen we het stroomverbruik beperken? Vermijd verspilling en verminder uw consumptie Schakel onnodige verlichting uit. Zet uw thermostaat lager Zet de elektrische apparaten volledig uit Beperk sluimerverbruik Vermijd het gebruik van huishoudtoestellen
FOD BZ 5. Waar kan ik bijkomende informatie vinden? Risicoportaal: www.risico-info.be affiches, folders FOD Economie http://economie.fgov.be/nl/ infonummer (iedere werkdag tussen 9 en 17 uur): 0800-120 33 emailadres: info.eco@economie.fgov.be Crisiscentrum http://crisiscentrum.be/nl/inhoud/electriciteit Vlaams Energie Agentschap http://www.energiesparen.be/zuinig_met_energie/tips_energiezuinig_le ven
5. Waar kan ik bijkomende informatie vinden? Electrabel checklist: http://www2.electrabel.com/e/43152/onderbreking/nwbb7/463039306 Elia http://www.elia.be/nl/over-elia/vragen-risico-op-elktriciteitsschaarstebelgie www.winterklaar.be
Meer informatie omtrent situatie van deze winter (online vanaf 1 november 2014) www.winterklaar.be www.pretpourlhiver.be www.readyforwinter.be 61
Smartphone <
Synergrid 5. Waar kan ik bijkomende informatie vinden? http://www.synergrid.be Eandis lijsten klantencabines en distributiecabines kaartjes http://www.eandis.be/eandis/energieschaarste.htm Infrax http://www.infrax.be/nl/wat-te-doen-bij/elektriciteitsvoorziening-in-dewinter/stratenlijst-elektriciteitsschaarste
Voka 5. Waar kan ik bijkomende informatie vinden? www.voka.be/extra-thema-s/winterklaar VOKAwijzer Hoe en waar energie besparen in het bedrijf? Stad Oudenburg Persartikelen Stedelijk informatieblad Website, Facebook/Twitter Digitale informatieborden
6. Waar kan ik terecht met mijn vragen? D-7 Infonummer: 059-56 84 45 E-mail: noodplanning@oudenburg.be IN NOOD
C. Maatregelen tijdens het afschakelen 1. Wat te doen tijdens een aangekondigde stroompanne? 2. Wat zijn de concrete gevolgen? 3. Wat is de impact op andere netwerken? 4. Waar kan ik terecht voor hulp? 5. Ben ik nog veilig?
1. Wat te doen tijdens een aangekondigde stroompanne? Trek gevoelige elektrische apparaten uit Thermostaat van centrale verwarming op minimum Beperk verplaatsingen met de wagen Zorg dat je opgemerkt wordt op straat Luister naar de media (via een radio op batterijen of autoradio) Zaklampen of theelichtjes in houders Brandgevaar
1. Wat te doen tijdens een aangekondigde stroompanne? Hou koelkast en diepvriezer gesloten Telefoneer enkel indien nodig Sluit ramen en deuren Zorg voor voldoende verluchting bij verwarming op gas, mazout, kolen of hout Hou een lichtschakelaar in aan-positie Zorg voor elkaar
2. Wat zijn de concrete gevolgen? Thuis Vaste telefoonnetwerk Mobiele telefonie Verwarmingsketels Liften, alarminstallaties en automatische garagepoorten Pompinstallaties Leidingwater
2. Wat zijn de concrete gevolgen? Straat Tankstations Slagbomen van treinoverwegen Straat- en verkeerslichten Trein, tram en metro kunnen stranden Het telefonienetwerk + hulpcentrales 100 en 112 Geldautomaten Verkeer Overstromingsgevaar
3. Wat is de impact op andere netwerken? De infrastructuur voor drinkwater, telefonie, internet, enz. zijn netwerken waarvan de configuratie veelal verschilt van de configuratie van de distributienetten Hierdoor bestaat de kans dat wanneer bv. een watertoren of een GSM-mast binnen een afschakelzone zonder stroom valt, dit een impact kan hebben tot buiten de afschakelzone
4. Waar kan ik terecht voor hulp? Noodpunt Woonzorgcentrum Riethove, Ettelgemsestraat 20
5. Ben ik nog veilig? We verwachten geen grote problemen, maar zijn voorbereid Hulpdiensten staan in verhoogde paraatheid Het gemeentelijk noodpunt staat stand-by
D. Maatregelen na het afschakelen Wat te doen na een aangekondigde stroompanne?
Wat te doen na een stroomonderbreking? Op het middenspanningsnet in de meeste gevallen zal de installatie van de klant automatisch fysisch afkoppelen van het net bij het wegvallen van het netspanning wanneer het net terug onder spanning is, moet de beheerder van de installatie zelf zorgen voor de terugkoppeling van zijn installatie op het net (via de vermogensschakelaar en/of via zijn eigen automatisme/telebediening) Op het laagspanningsnet de installatie wordt automatisch onder spanning gebracht (geen fysische afkoppeling van het net bij wegvallen van de spanning)
Wat te doen na een stroomonderbreking? Elektrische apparaten Elektriciteitssysteem stabiliseren Voedsel Kennissen, familie en kwetsbare buren
Verzekering
Verzekering Te voorkomen risico Om verzekerbaar te zijn, moet een gebeurtenis een onzeker karakter hebben. Verzekeringsmaatschappijen zullen zich hierop beroepen Bevraag uw verzekeringsmakelaar
Nationale sensibilisering WWW.OFFON.BE
Zijn er nog vragen?
Slotwoord Dhr. Ignace Dereeper Burgemeester Stad Oudenburg