Beheersing piekverbruik

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Beheersing piekverbruik"

Transcriptie

1 Beheersing piekverbruik Cis Vansteenberge Smart Building Congres 5 maart 2015 Beheersing piekverbruik 5/3/2015 1

2 Inhoud Inleiding Congestie Windprofiel Profiel zonne-energie Oplossingen DSM Opslag Besluit Beheersing piekverbruik 5/3/2015 2

3 Inleiding Productie en verbruik moeten gelijk zijn aan elkaar Primaire regeling Secundaire regeling Tertiaire regeling Nationaal niveau Beheersing piekverbruik 5/3/2015 3

4 Vermogen [MW] Inleiding Dagproductie volgens energiebron (maart 2013) REGELBAAR Gas Hydrocentrales Tijd [hh:mm] PRIORITAIR Wind Zon Andere HEB MUST-RUN Nucleair Kool Industriële WKK Beheersing piekverbruik 5/3/2015 4

5 Inleiding Nood aan beheersing piekverbruik en -productie Problematiek energieschaarste huidige winter in België Doel 3 en Tihange 2 stilgelegd voor onderhoud Doel 4 defect door sabotage, terug opgestart 19/12/ 14 Stroomtekort (voorlopig) vermeden MAAR: Europese doelstelling 2030: 27% uit hernieuwbare Daling van rentabiliteit gascentrales door hernieuwbare Energiebevoorrading blijft onzeker! Nood aan overgangsmaatregelen Beheersing piekverbruik 5/3/2015 5

6 Inleiding Vroeger Demand side request Centraal Toekomst Smart (balancering generatie Storage - Loads) Decentraal G G L L Markt G Beheersing piekverbruik 5/3/2015 6

7 Congestie Congestie van het transmissienet Must-run en hernieuwbare overstijgen verbruik Nationaal niveau Gecentraliseerde oplossingen Beheersing piekverbruik 5/3/2015 7

8 Congestie Congestie van het distributienet Lokale onbalans door onevenwicht in verbruik en productie Spanningscongestie over feeder Lokale oplossingen DG DG Beheersing piekverbruik 5/3/2015 8

9 Windprofiel Onshore Offshore Totaal Geproduceerde energie GWh 1240 GWh 3050 GWh Aandeel totale productie ,25 % 1,54 % 3,78 % Monitored capacity (feb. 15) 1120 MW 710 MW 1830 MW Beheersing piekverbruik 5/3/2015 9

10 Deelname van wind in R3 Actieve decrementale bids door Elia op 05/01/2015 tussen 02:15 en 05:45 Wind energie participeert in R3, maar niet contractueel Beheersing piekverbruik 5/3/

11 Deelname van wind in R3 Beheersing piekverbruik 5/3/

12 Offshore wind energie Deelname van wind in R3 * Monitored capacity = 712 MW Beheersing piekverbruik 5/3/

13 Zonprofiel Opbrengst en verbruik voor een residentiële installatie SLP S21 (VREG) Meteorologisch zonneprofiel Werkelijk lastprofiel Werkelijk opbrengstprofiel Beheersing piekverbruik 5/3/

14 Maximum power injection [kw] Zonprofiel Gevolg: lokale spanningscongestie 110% Simulation 110% Calculation 108% Simulation 108% Calculation 106% Simulation 106% Calculation Maximale injectie in functie van afstand en maximaal toelaatbare spanningen: simulaties en berekeningen Distance from transformer [m] Beheersing piekverbruik 5/3/

15 Mogelijke oplossingen Actief beheren van verbruikers en net Verbruiken i.f.v. beschikbare opgewekte energie Energie bufferen of opslaan Beheersing piekverbruik 5/3/

16 Oplossingen Demand Side Management Strategieën DSM 4 basisregels bij implementatie van DSM: - Minimaliseer uw verbruik - Vermijd piekverbruik: verschuif verbruik voor een vlakker verbruik - Gebruik de hernieuwbare energie van zodra ze aanwezig is - Verbruik zoveel mogelijk hernieuwbare energie zelf Beheersing piekverbruik 5/3/

17 Zelfconsumptie? Oplossingen Opslag Opgewekte PV-energie die ogenblikkelijk zelf verbruikt wordt Z c = E ev E pv Z c met SLP S21: 38% Praktisch gemiddelde: 30% Beheersing piekverbruik 5/3/

18 Oplossingen Opslag Verhogen van zelfconsumptie d.m.v. opslag Beheersing piekverbruik 5/3/

19 Oplossingen Opslag Verhogen van zelfconsumptie d.m.v. opslag Z c = E ev + E b E pv Z c met batterij van 1kWh/MWh: SLP S21: 61% Praktisch gemiddelde: 55% Beheersing piekverbruik 5/3/

20 Oplossingen Opslag Opslag nationaal niveau Pompcentrales (Coo) Pompen Turbine Beheersing piekverbruik 5/3/

21 Oplossingen Opslag Opslag nationaal niveau Compressed Air Energy Storage (= CAES) Compressie Decompressie Beheersing piekverbruik 5/3/

22 Oplossingen Opslag Opslag nationaal niveau Power to Gas (= P2G) Elektrolyse Regeneratie (wordt in realiteit niet vaak toegepast) Beheersing piekverbruik 5/3/

23 Besluit Nood aan flexibiliteit in zowel productie als verbruik! Op heden commercieel: Kleinschalige batterij-opslag (vooral residentieel en als UPS) Pompcentrales DSM in ontwikkeling Financiële motieven voor beheersing piekverbruik: Particulieren (< 10 kwp): Recentelijk ingevoerd prosumententarief? Wat met slimme meters? Installaties > 10 kwp: geïnjecteerde kwh < gevraagde kwh Leveranciers: schommelingen energiemarkt Bijkomende informatie residentiële batterijopslag: Beheersing piekverbruik 5/3/

Opslag en technische vereisten voor het net van de toekomst

Opslag en technische vereisten voor het net van de toekomst Opslag en technische vereisten voor het net van de toekomst Prof. dr. ir. Jan Desmet Hoogleraar - Manager Lemcko Smart Grid School - Opslag en technische vereisten voor het net van de toekomst - 14/10/2015

Nadere informatie

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht I. Context en doelstellingen I. Doelstellingen II. Uitdagingen III. Actief netbeheer

Nadere informatie

Hernieuwbare energie en WKK in de praktijk

Hernieuwbare energie en WKK in de praktijk Hernieuwbare energie en WKK in de praktijk Alex Polfliet Zaakvoerder 1. Inleiding 2. WKK 3. Hernieuwbare energie 1. Photo-voltaïsche zonne-energie 2. Waterkracht 1. Inleiding 2. WKK 3. Hernieuwbare energie

Nadere informatie

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Uitdagingen voor het distributienet Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Situering Eandis in energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia

Nadere informatie

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Overzicht 1. Wie is EDF Luminus 2. De uitdaging 3. De oplossing Corporate Presentation -

Nadere informatie

ENGINEERING STANDPUNTEN OVER LEVERINGSZEKERHEID. Energie Debat 6 December 2017

ENGINEERING STANDPUNTEN OVER LEVERINGSZEKERHEID. Energie Debat 6 December 2017 ENGINEERING STANDPUNTEN OVER LEVERINGSZEKERHEID Energie Debat 6 December 2017 INHOUD Energie versus Vermogen Netto bruikbaar Energie aanbod Gevolg voor Grid Balancing Uitdagingen voor net Uitdagingen voor

Nadere informatie

Power Availability: Een bedreiging voor onze uitbating?

Power Availability: Een bedreiging voor onze uitbating? Power Availability: Een bedreiging voor onze uitbating? Dr. Ing. Debruyne Colin ATS Groep Karel de Roosestraat 15 9820 Merelbeke-Belgium colin.debruyne@atsgroep.be 1 Inleiding 1.1 Regeling van een energienet

Nadere informatie

1 ELEKTRISCHE OPSLAG. 1.1 Inleiding. 1.2 Zelfconsumptie en zelfvoorziening

1 ELEKTRISCHE OPSLAG. 1.1 Inleiding. 1.2 Zelfconsumptie en zelfvoorziening 1 ELEKTRISCHE OPSLAG 1.1 Inleiding Vroeger was het distributienet opgebouwd volgens de afname van de energie, wat dus concreet wil zeggen dat er enkele injectiepunten waren verspreid over het distributienet.

Nadere informatie

Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking

Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking Agenda Achtergrondinformatie energiemarkt Decentrale energie-opwekking (Dieselgenerator, WKK, UPS): Helpen black-out te voorkomen Technisch:

Nadere informatie

Welkom. Smart Grids Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010

Welkom. Smart Grids Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010 Welkom Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010 : probleemstelling Meer lokale productie Lokale injectie zorgt voor opwaartse stroom Fluctuerend en weinig controleerbaar Het netwerk

Nadere informatie

Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober Technopolis Heidi Lenaerts

Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober Technopolis Heidi Lenaerts Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober 2016 - Technopolis Heidi Lenaerts A. Beleid: Europees niveau 2020 doel - referentie = 1990 2030 Framework Broeikasgassen: - 40% (t.o.v.

Nadere informatie

Smart Grids, toekomst in Vlaanderen? Stroomversnelling 16 juni 2016 Heidi Lenaerts

Smart Grids, toekomst in Vlaanderen? Stroomversnelling 16 juni 2016 Heidi Lenaerts Smart Grids, toekomst in Vlaanderen? Stroomversnelling 16 juni 2016 Heidi Lenaerts A. Beleid: Europees niveau 2020 doel - referentie = 1990 2030 Framework Broeikasgassen: - 40% (t.o.v. 1990) Efficiëntie:

Nadere informatie

1. Gebouwen en installaties in De toekomst begint nu 3. Benoveren

1. Gebouwen en installaties in De toekomst begint nu 3. Benoveren 1. Gebouwen en installaties in 2050 2. De toekomst begint nu 3. Benoveren ALL ELECTRIC? Bronnen wind PV Omzetten in warmte via warmtepompen warmte ALL ELECTRIC? Problematiek Onbalans vraag aanbod Op dagbasis

Nadere informatie

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september 2012 Situering Eandis in energiemarkt Producenten elektriciteit CREG / VREG Invoerders aardgas Elia Fluxys Distributienetbeheerders Leveranciers Klanten

Nadere informatie

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst Welkom 1 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Decentrale producenten elektriciteit Centrale producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders

Nadere informatie

Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard

Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard Inhoud Inhoud Deel I Deel II Deel III Deel IV EnergyVille Uitdagingen in onze huidige

Nadere informatie

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Thomas Decamps Startevent Smart Energy Solutions 4 december 2012 Het energiebeleid bij Colruyt Group WE POWER Het energiebeleid bij Colruyt

Nadere informatie

Batterijen, toekomst of zijn er alternatieven?

Batterijen, toekomst of zijn er alternatieven? 0 Batterijen, toekomst of zijn er alternatieven? Stroomversnelling, een traject naar een nieuwe Vlaamse Energievisie Living Tomorrow, 2016-06-16 Wereldwijd geïnstalleerde opslagcapaciteit (MW) 2 1 0 Mogelijke

Nadere informatie

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht 29 februari 2016 INHOUDSTAFEL 1 Voorwoord... 3 2 Elia, beheerder van het transmissienet

Nadere informatie

Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012

Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012 Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen 2011-2020 10 september 2012 Agenda Doelstelling en algemene context Methodologie PV WKK Wind Resultaten Aansluiting Transformatiecapaciteit Capaciteit

Nadere informatie

Stroomproblematiek winter 2014-2015. Katrien Moens Manager Belangenbehartiging

Stroomproblematiek winter 2014-2015. Katrien Moens Manager Belangenbehartiging Stroomproblematiek winter 2014-2015 Katrien Moens Manager Belangenbehartiging Probleem? Onevenwicht vraag productie Frequentie wijkt af van 50 Hz Black-out over grote delen van België / Europa Brown-out

Nadere informatie

Dr. J.M.H. Huynen. Dr. J.M.H. Huynen KIVI-EL Utrecht, 22 januari

Dr. J.M.H. Huynen. Dr. J.M.H. Huynen KIVI-EL Utrecht, 22 januari KIVI-EL Utrecht, 22 januari 2019 1 Overzicht Introductie en historie Energiebeleid Grootschalige opslag Pumped Hydro Storage: O-PAC Financiële aspecten Socio-economische effecten Actualiteit 2 Coo Trois

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 31 mei 2005

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 31 mei 2005 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Beslissing

Nadere informatie

Een Flexibele energiemarkt

Een Flexibele energiemarkt Een Flexibele energiemarkt Watt connects 14-juni-2016 Erik van der Hoofd Uitdaging Meer duurzame energie: vooral wind- en zonne-energie Een sterk stijgend aantal marktdeelnemers Garandeer een stabiel systeem

Nadere informatie

Netkoppeling van decentrale productie

Netkoppeling van decentrale productie Netkoppeling van decentrale productie Infosessie land- en tuinbouwsector 8 juni 2007 Guido Claes Netkoppeling? 2 Wettelijke voorschriften netkoppeling Uitvoeringsbesluit hernieuwbare energie: o.a. de meting

Nadere informatie

SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV?

SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV? SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV? Thong Vu Van BelPV ODE thong.vuvan@ode.be Inhoud Context Uitdagingen met de huidige situatie Transitie naar slimme netten en slimme meters Kansen en uitdagingen

Nadere informatie

Evoluties in het energielandschap. Peter De Pauw

Evoluties in het energielandschap. Peter De Pauw Evoluties in het energielandschap Peter De Pauw Inhoud We consumeren meer energie We produceren zelf elektriciteit We zullen anders consumeren We gebruiken de netten op een andere manier 2 3 december 2015

Nadere informatie

Afschakelplan en Stroomtekort 2014

Afschakelplan en Stroomtekort 2014 Afschakelplan en Stroomtekort 2014 Komt het tot afschakelen? Wat is het afschakelplan / Ben ik erbij betrokken? Verloop van het afschakelplan 2 13. 225 MW De afnamepiek op het net van Elia in 2013: 13.225

Nadere informatie

Gevolgen van de sterke groei van PV-panelen

Gevolgen van de sterke groei van PV-panelen Gevolgen van de sterke groei van PV-panelen De mens wordt zich stilaan bewust van de impact van onze huidige leefgewoontes op het milieu en de natuurlijke rijkdommen. Het intelligent inzetten van alternatieve

Nadere informatie

Duwen en trekken aan het distributienet. 15 december 2010

Duwen en trekken aan het distributienet. 15 december 2010 Duwen en trekken aan het distributienet 15 december 2010 Ontwikkelingen Verduurzaming energie: better city, better life Toename e-vraagkant: Warmtepompen in plaats van gasketels E-auto in plaats van benzineauto

Nadere informatie

Veelgestelde vragen prosumententarief

Veelgestelde vragen prosumententarief Veelgestelde vragen prosumententarief 1. Waarom wordt een prosumentarief aangerekend? Het prosumententarief is nieuw en was niet bekend toen u uw investering deed. Er bestaat echter geen enkel algemeen

Nadere informatie

Kwaliteits- en Capaciteitsdocument 2015

Kwaliteits- en Capaciteitsdocument 2015 Scenario s voor netberekeningen Gert van der Lee KCD scenario s: Nieuwe aanpak Verschuiving van voorspellende naar exploratieve varianten Voordeel: beter inzicht in effect individuele parameters voorkomen

Nadere informatie

Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit. Smart Energy Solutions 04/12/12

Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit. Smart Energy Solutions 04/12/12 Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit Smart Energy Solutions 04/12/12 Inhoud Netinvesteringen Netaansluitingen Gesloten distributienetten Directe lijnen Nettoegang Flexibiliteit VREG

Nadere informatie

Caro De Brouwer 27/11/2013

Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 2e Master Irw Energie, KUL Erasmus Imperial College London Thesis: Solvent storage for postcombustion CCS in coal fired plants Voorzitter YERA Young Energy Reviewers

Nadere informatie

Opslag van elektrische energie:

Opslag van elektrische energie: : Regelgevend kader Luc Decoster 17/02/2016 Gebruik van opslag Optimalisatie van het verbruik door de netgebruiker: Optimalisatie van het eigen verbruik In combinatie met lokale productie-installaties

Nadere informatie

Wat is VITO. » Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. » Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV

Wat is VITO. » Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. » Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV Wim Cardinaels Wat is VITO» Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek» Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV Onderzoek op maatschappelijke uitdagingen Minder afhankelijk fossiele brandstoffen

Nadere informatie

Integratie van grootschalig windvermogen in het Nederlandse elektriciteitssysteem

Integratie van grootschalig windvermogen in het Nederlandse elektriciteitssysteem Integratie van grootschalig windvermogen in het Nederlandse elektriciteitssysteem Consequenties voor de balanshandhaving en oplossingsrichtingen Engbert Pelgrum, TenneT TSO B.V. Symposium Cogen Nederland

Nadere informatie

Grootschalige energie-opslag

Grootschalige energie-opslag Er komt steeds meer duurzame energie uit wind Dit stelt extra eisen aan flexibiliteit van het systeem Grootschalige opslag is één van de opties om in die flexibiliteit te voorzien TenneT participeert in

Nadere informatie

Grootschalige energie-opslag

Grootschalige energie-opslag Er komt steeds meer duurzame energie uit wind Dit stelt extra eisen aan flexibiliteit van het systeem Grootschalige opslag is één van de opties om in die flexibiliteit te voorzien Uitgebreid onderzoek

Nadere informatie

Haalt Vlaanderen de doelstellingen? Stefan Dewallef PV-platform ODE-Vlaanderen December 2016

Haalt Vlaanderen de doelstellingen? Stefan Dewallef PV-platform ODE-Vlaanderen December 2016 PV Haalt Vlaanderen de doelstellingen? Stefan Dewallef PV-platform ODE-Vlaanderen December 2016 Technische stand van zaken Kostprijzen Marktevoluties Volumes - Vlaanderen Content Soltech 2 Technische stand

Nadere informatie

Slim omgaan met je PV-installatie

Slim omgaan met je PV-installatie Slim omgaan met je PV-installatie Alex Polfliet, voorzitter PV Vlaanderen Jo Neyens, secretaris PV Vlaanderen Intersolution conference Gent, 23 mei 2012 1 Slim omgaan met PV Intersolution 2014 1 1. Probleemstelling

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris duurzame energie in Vlaanderen 2013, Deel I: hernieuwbare energie, Vito, september 2014 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2013 bedraagt 5,9% Figuur 1 bio-elektriciteit

Nadere informatie

Bevoorradingszekerheid

Bevoorradingszekerheid Bevoorradingszekerheid Commissies Bedrijfsleven en Binnenlandse Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers 23.09.2014 23 september 2014 1 Meer over FEBEG Inhoud Niets nieuws onder de zon Veel partijen

Nadere informatie

SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring. Bereid u voor op de energie van de toekomst!

SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring. Bereid u voor op de energie van de toekomst! SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring Bereid u voor op de energie van de toekomst! 1 ACTIVITEITEN SOLARCLARITY ENERGIE MANAGEMENT OPLOSSINGEN WARMTE POMPEN INTELLIGENTE PV SYSTEMEN

Nadere informatie

IWT TETRA-PROJECT NANOGRIDS IN DE PRAKTIJK. Startvergadering 25/03/2013 15u Geel

IWT TETRA-PROJECT NANOGRIDS IN DE PRAKTIJK. Startvergadering 25/03/2013 15u Geel IWT TETRA-PROJECT NANOGRIDS IN DE PRAKTIJK Startvergadering 25/03/2013 15u Geel Eestermans Bart Lector - Onderzoeker Thomas More Kempen Kenniscentrum Energie 1 Smart Grid Microgrid Nanogrid WHAT'S IN A

Nadere informatie

Kernenergie: Kan België zonder?

Kernenergie: Kan België zonder? Kernenergie: Kan België zonder? Marktonderzoeks-, studie- & consultancy-bureau mbt hernieuwbare energie - Marktstudies over energiemarkten - Opleidingen over (hernieuwbare) energie - Haalbaarheidsstudies,

Nadere informatie

Smart Wind Farm ConTrol. Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014

Smart Wind Farm ConTrol. Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014 Smart Wind Farm ConTrol Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders Fluxys Leveranciers Klanten

Nadere informatie

ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017

ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017 ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017 AMBITIEUZEKLIMAATDOELSTELLINGEN ZIJN OOK DE PIJLERS VAN EDF LUMINUS 1 Helpen klanten minder en slimmer energie gebruiken 2 Resterend energieverbruik

Nadere informatie

Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! SMA Solar Technology AG

Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! SMA Solar Technology AG Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! Inhoud 1 Motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag in het netwerk 3 Oplossingen van SMA 2 Inhoud 1 Motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag

Nadere informatie

Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers

Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers Groeiend aandeel hernieuwbaar Doel NL en overige EU-landen: in 2020 14% >> 16% in NL, gemiddeld EU 20% Politieke wensen (regeerakkoord): meer,

Nadere informatie

DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM. Zoetermeer 1 juni 2017

DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM. Zoetermeer 1 juni 2017 DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM Zoetermeer 1 juni 2017 Agenda voor vandaag Introductie Veranderingen in energiemarkt Locale flexibiliteit als game-changer Het energiesysteem USEF en opslag

Nadere informatie

Elektriciteitsverbruik in België in 2015

Elektriciteitsverbruik in België in 2015 NEWSLETTER 65 - februari 2016 In bedroeg het totale elektriciteitsverbruik 79,9 TWh, wat neerkomt op een stijging met 1% in vergelijking met. Deze stijging werd zowel voor de grote industriële klanten

Nadere informatie

Aantal verhandelde groenestroomcertificaten en gemiddelde prijs

Aantal verhandelde groenestroomcertificaten en gemiddelde prijs Aantal verhandelde groenestroomcertificaten en gemiddelde prijs 1. Inleiding Dit document bevat gegevens betreffende de verhandelde groenestroomcertificaten van 1/2006 tot. 2. Tabellen en grafiek Tabel

Nadere informatie

Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder

Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder 16/12/2010 Cogen Vlaanderen Daan Curvers COGEN Vlaanderen Houtige biomassa in de landbouw 16

Nadere informatie

IS ENERGIEOPSLAG HET ANTWOORD?

IS ENERGIEOPSLAG HET ANTWOORD? IS ENERGIEOPSLAG HET ANTWOORD? JA! DE VOLGENDE STAP NAAR MEER ONAFHANKELIJKHEID WAAROM? 1. Eigen energie voorziening Geen impact meer van prijsstijgen en zelf in controle van je eigen elektriciteit, dag

Nadere informatie

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen. De noodzaak van waterstof InnoTeP 2017 Jochem Huygen. Story line Korte introductie HyMove Uitdagingen energietransitie Wat wordt de elektriciteitsvraag? Hoe kan het net het aan? Rol van waterstof HyMove

Nadere informatie

Interreg IVA-project: p. 1 CO 2 en CH 4 als dragers voor regionale ontwikkeling Elektriciteitsoverschotten voor Nederland en België

Interreg IVA-project: p. 1 CO 2 en CH 4 als dragers voor regionale ontwikkeling Elektriciteitsoverschotten voor Nederland en België Interreg IVA-project: p. 1 Inhoudstafel DEEL I Energieopslag als sluitstuk voor een koolstofarm energiesysteem (POM West-Vlaanderen) DEEL II Aanbod aan elektriciteitsoverschotten in Nederland en België

Nadere informatie

De toekomst van huisbatterijen

De toekomst van huisbatterijen De toekomst van huisbatterijen ENECO INNOVATION & VENTURES Dirk-Jan Middelkoop @DJ_Middelkoop Groei duurzame productie Groei duurzame producten Groei curve elektrische voertuigen Groei curve warmtepompen

Nadere informatie

Hernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA

Hernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA Hernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA Verplicht aandeel hernieuwbare energie in nieuwbouw Vanaf 1 januari 2014 moet elke nieuwe woning, kantoor

Nadere informatie

Buurzame Stroom collectieve PV op geschikte, maar onbenutte daken op wijkniveau gebruikerscoöperatie mee te investeren eigen verbruik af te stemmen

Buurzame Stroom collectieve PV op geschikte, maar onbenutte daken op wijkniveau gebruikerscoöperatie mee te investeren eigen verbruik af te stemmen Buurzame Stroom Met Buurzame stroom wil de Stad Gent met haar inwoners een experiment opzetten rond collectieve PV op geschikte, maar onbenutte daken op wijkniveau. De door die PV opgewekte energie wordt

Nadere informatie

Lokale productie en opslag: een realiteit! SMA Solar Technology AG

Lokale productie en opslag: een realiteit! SMA Solar Technology AG Lokale productie en opslag: een realiteit! Inhoud 1 Marktverwachtingen en motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag in het netwerk 3 Oplossingen van SMA 2 Inhoud 1 Marktverwachtingen en motivatie 2 Lokaal

Nadere informatie

Weerberichten hernieuwbare energie in 2014

Weerberichten hernieuwbare energie in 2014 Uitgegeven door Hernieuws (http://www.renouvelle.be) Home > Weerberichten hernieuwbare energie in 2014 Weerberichten hernieuwbare energie in 2014 Michel HUART, 15 Januari 2015 Sinds 2009 worden de gewone

Nadere informatie

Typ hier de naam van hedrijf

Typ hier de naam van hedrijf Typ hier de naam van hedrijf Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 BRUSSEL e-mail: info@vreg.be tel +32 2 553 13 53 fax +32 2 553

Nadere informatie

Energie voor morgen, vandaag bij GTI

Energie voor morgen, vandaag bij GTI Energie voor morgen, vandaag bij GTI Jet-Net docentendag 5 juni 2008 GTI. SMART & INVOLVED GTI is in 2009 van naam veranderd: GTI heet nu Cofely SLIMME ENERGIENETWERKEN, NU EN MORGEN 2008 2010 Centrale

Nadere informatie

Het Energieatol Energieopslag in de Noordzee

Het Energieatol Energieopslag in de Noordzee Het Energieatol Energieopslag in de Noordzee Dr. Walter Mondt, ECOREM 26 november 2013 1 Inhoud Voorstelling Ecorem NV Context van de studie Werkingsprincipe van het energieatol Opbouw van het energieatol

Nadere informatie

Energietransitie 50 Hz, batterijen en flexibiliteit

Energietransitie 50 Hz, batterijen en flexibiliteit Energietransitie 50 Hz, batterijen en flexibiliteit R01234: van milliseconde tot maand Brussel, 25 mei 2018 - Dirk Meire 1760 1890 2018 1951 AC & DC 1951 AC & DC 2006 2003 US en 2007 Italië BO: > 1 dag

Nadere informatie

Fotovoltaïsche installaties Autonome systemen

Fotovoltaïsche installaties Autonome systemen Fotovoltaïsche installaties Autonome systemen Autonome PV systemen Het principe van een autonoom PV systeem baseert zich op onderstaand schema: Regelaar Junction box principe Junction box + Junction box

Nadere informatie

Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt

Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt Ervaringen en visie van een Digital Utility Jan De Decker CEO Next Kraftwerke BE & NL 23-05-2018 BELANGRIJKSTE TRENDS IVM DE ENERGIETRANSITIE

Nadere informatie

SMART GRID ALBERT MOLDERINK

SMART GRID ALBERT MOLDERINK SMART GRID ALBERT MOLDERINK WIE BEN IK Albert Molderink (http://www.utwente.nl/ctit/energy/people/molderink_a.php) www.utwente.nl www.ipsumenergy.com Computer Architectures for Embedded Systems Discrete

Nadere informatie

Energieopslag en flexibiliteit - kansen en onzekerheden

Energieopslag en flexibiliteit - kansen en onzekerheden Energieopslag en flexibiliteit - kansen en onzekerheden Early morning toast kiemt Hoenderloo 8-10-2014 www.ecn.nl R&D programma s ECN Policy Studies Energy Engineering Environment Energy Efficiency & CCS

Nadere informatie

Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie

Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie Making Things Smart Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie 1 2 Uitdaging chemie 3 Uitdaging elektriciteitssysteem 4 Uitdaging elektriciteitssysteem 5 Uitdaging

Nadere informatie

10 jaar vrijmaking energiemarkt

10 jaar vrijmaking energiemarkt 2013-450-N 10 jaar vrijmaking energiemarkt SERV_17 april 2013 Basisprincipes liberalisering gerealiseerd Snelle start in Vlaanderen Vrijheid van leverancierskeuze voor de consument. In januari 2013 wisselde

Nadere informatie

Slimme woningen & power quality SmartgridNL 4 juni 2013 Hoofddorp

Slimme woningen & power quality SmartgridNL 4 juni 2013 Hoofddorp Slimme woningen & power quality SmartgridNL 4 juni 2013 Hoofddorp Ron Visser Movares Energy Contactgegevens: Ron.Visser@movares.nl, 030-2654576, www.movares.nl/energy Slimme woningen & power quality Kenmerken

Nadere informatie

Powered by the Sun. ontwikkeling van een slimme duurzame snellaadstation met PV en batterij opslag

Powered by the Sun. ontwikkeling van een slimme duurzame snellaadstation met PV en batterij opslag Powered by the Sun ontwikkeling van een slimme duurzame snellaadstation met PV en batterij opslag Korte video snellaadlocatie onderwerpen Partners Hoofdlijnen project Korte video over het snellaadstation

Nadere informatie

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN 1. CONTEXT Infofiche Energie DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt de productie van groene stroom afkomstig van hernieuwbare energiebronnen of warmtekrachtkoppeling

Nadere informatie

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening J.W. Tolkamp - SOLIDpower 23/01/2017 The research leading to these results has received funding from the European Union s 7 th Framework

Nadere informatie

Inhoud. Hernieuwbare energie voor gebouwen 18/09/2012

Inhoud. Hernieuwbare energie voor gebouwen 18/09/2012 18/09/2012 Hernieuwbare energie voor gebouwen Meetcampagne op DX warmtepomp met verticale boringen Inhoud» VITO» met verticale boringen» DX warmtepomp» Beschrijving meetcampagne» Resultaten meetcampagne»»

Nadere informatie

Zero Emission Solutions : facts and figures

Zero Emission Solutions : facts and figures Zero Emission Solutions : facts and figures Gevestigd in Aalst Opgericht in 2009 Zaakvoerder Alex Polfliet 9 ervaren personeelsleden Aangevuld met specifieke freelancers Tientallen energie-audits Voor

Nadere informatie

Invloed van opslag op netbelasting en bepalen van de optimale opslagcapaciteit van PV-batterijsystemen

Invloed van opslag op netbelasting en bepalen van de optimale opslagcapaciteit van PV-batterijsystemen Invloed van opslag op netbelasting en bepalen van de optimale opslagcapaciteit van PV-batterijsystemen Inleiding In het kader van het TeTra-project Decongestie van het distributienet door decentrale opslag,

Nadere informatie

Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter en situatie voor winter Eerste feedback winter

Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter en situatie voor winter Eerste feedback winter Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter 2014-2015 en situatie voor winter 2015-2016 Eerste feedback winter 2014-2015 WG System Operations 06 maart 2014 Filip Carton / Dirk Aelbrecht National Control

Nadere informatie

Patrick Backx 12 november 2014. Wat(t) als..

Patrick Backx 12 november 2014. Wat(t) als.. Patrick Backx 12 november 2014 Wat(t) als.. AC DC De elektriciteit, die wij uit het stopcontact halen, kan moeilijk in grote hoeveelheden opgeslagen worden. Als een verbruiker elektriciteit vraagt, moet

Nadere informatie

Elektrisch tekenen: begeleiding

Elektrisch tekenen: begeleiding Elektrisch tekenen: begeleiding Vakinhoud: Deel I: residentieel Elektrische schema s leren lezen en tekenen AREI Oefeningen Deel II: industrieel Industriële motorschakelingen Oefeningen In het labo maken

Nadere informatie

vragen naar telefoonnummer datum /02/2018 Bijdrage Vlaams Gewest uit zon en wind in het kader van het Energiepact.

vragen naar telefoonnummer datum /02/2018 Bijdrage Vlaams Gewest uit zon en wind in het kader van het Energiepact. Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 2 bus 17 1 BRUSSEL T 2 553 46 F 2 553 46 1 www.energiesparen.be NOTA De heer Bart Tommelein Vlaams minister van Begroting, Financiën en Energie ons kenmerk bijlagen

Nadere informatie

van 23 februari 2010

van 23 februari 2010 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

Febeliec represents the industrial consumers of electricity and natural gas in Belgium

Febeliec represents the industrial consumers of electricity and natural gas in Belgium Slim met energie opportuniteiten voor de industrie Smart Energy Solutions - 4 december 2012 Febeliec represents the industrial consumers of electricity and natural gas in Belgium FEBELIEC STELT ZICH VOOR

Nadere informatie

Hoorzitting: Ontwerpdecreet digitale meters

Hoorzitting: Ontwerpdecreet digitale meters Federatie van de Belgische Elektriciteits- en Gasbedrijven Fédération Belge des Entreprises Électriques et Gazières Federation of Belgian Electricity and Gas Companies Hoorzitting: Ontwerpdecreet digitale

Nadere informatie

Inleiding in de wereld van energieopslag

Inleiding in de wereld van energieopslag FME-CWM themamiddag energieopslag Jasper Groenewegen Duurzame lokale opwekking verschuift de balans 2 Duitse elektriciteitsprijs volgt nu al de PV productie 3 met extremen tot gevolg! 4 Kortom, we live

Nadere informatie

Hoe komt de energieprijs tot stand en welke mogelijkheden zijn er om hierop te besparen? Fanny Schoevaerts

Hoe komt de energieprijs tot stand en welke mogelijkheden zijn er om hierop te besparen? Fanny Schoevaerts Hoe komt de energieprijs tot stand en welke mogelijkheden zijn er om hierop te besparen? Fanny Schoevaerts VREG Doe de V-test en bespaar op uw energiefactuur. VREG Fanny Schoevaerts 8 oktober 2015 Agenda

Nadere informatie

Uitdagingen voor de PV-sector

Uitdagingen voor de PV-sector Uitdagingen voor de PV-sector Alex Polfliet, voorzitter PV Vlaanderen Studiedag Energik : decentrale elektriciteitsproductie Gent, 23 mei 2012 1 Inhoud PV in België/Vlaanderen : stand van zaken Uitdagingen

Nadere informatie

Smart Heat Pumps vs. Smart Grids

Smart Heat Pumps vs. Smart Grids Smart Heat Pumps vs. Smart Grids Laurent Vercruysse Technical Director Energie toekomst =? Verwarming - Elektriciteit Blz. 3 September 2013 Energie toekomst =? We zullen ons nieuwe vragen moeten stellen

Nadere informatie

Onderzoeksproject Slimme Meters. VREG Brussel, 12 april 2010

Onderzoeksproject Slimme Meters. VREG Brussel, 12 april 2010 Onderzoeksproject Slimme Meters VREG Brussel, 12 april 2010 Eandis staat voor significante uitdagingen op het niveau van regelgeving, markttendensen en kostenefficiëntie Overzicht uitdagingen organisatie

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2014, Vito, januari 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2014 bedraagt 5,7 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie

Nadere informatie

Middels deze brochure bieden we inzicht in:

Middels deze brochure bieden we inzicht in: 2 Daarom energieopslag In het energieakkoord van 2013 is afgesproken dat Nederland in 2050 volledig draait op duurzame energie. Zon en wind worden daarmee de belangrijkste bronnen van elektriciteit. Een

Nadere informatie

van 25 september 2009

van 25 september 2009 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

STATISTIEKEN Beroepsfederatie van de Elektriciteitssector

STATISTIEKEN Beroepsfederatie van de Elektriciteitssector STATISTIEKEN 2004 Beroepsfederatie van de Elektriciteitssector OPGEVRAAGDE ELEKTRISCHE ENERGIE Jaarlijks elektriciteitsverbruik Leveringen aan eindafnemers Eigen verbruik van zelfproducenten Brussels Hoofdstedelijk

Nadere informatie

Impact energietransitie

Impact energietransitie Impact energietransitie Marktontwikkelingen en TSO-perspectief Ben Voorhorst - COO VEMW, 12 juni 2014 Onderwerpen TenneT algemeen Opmars duurzaam in Duitsland én Nederland Uitdaging inpassing renewables

Nadere informatie

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study Kevin de Bont Joep van der Velden DE GEBOUWDE OMGEVING IS VERANTWOORDELIJK VOOR circa 40% van het totale Europese

Nadere informatie

Zijn zonnepanelen rendabel? BISEPS-event Izegem 20/09/17. Zero Emission Solutions

Zijn zonnepanelen rendabel? BISEPS-event Izegem 20/09/17. Zero Emission Solutions Zijn zonnepanelen rendabel? BISEPS-event Izegem 20/09/17 Zero Emission Solutions Zero Emission Solutions : facts and figures Gevestigd in Aalst Opgericht in 2009 12 ervaren personeelsleden Aangevuld met

Nadere informatie

De energiemarkt en de herkomst van elektriciteit. Studiedag energie provincie Antwerpen 18/09/2017

De energiemarkt en de herkomst van elektriciteit. Studiedag energie provincie Antwerpen 18/09/2017 De energiemarkt en de herkomst van elektriciteit Studiedag energie provincie Antwerpen 18/09/2017 Inhoud presentatie Actoren en rollen in het energiesysteem (producenten, netbeheerders, leveranciers, consumenten

Nadere informatie

De toekomst van omvormers, monitoring en energieopslag. Michiel Klees

De toekomst van omvormers, monitoring en energieopslag. Michiel Klees De toekomst van omvormers, monitoring en energieopslag Michiel Klees mklees@mastervolt.com 21-03-2017 Historie residentiele PV omvormers Mastervolt produceert al 25jr PV omvormers, met alle concepten ervaring.

Nadere informatie