Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie"

Transcriptie

1 Making Things Smart Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie 1

2 2 Uitdaging chemie

3 3 Uitdaging elektriciteitssysteem

4 4 Uitdaging elektriciteitssysteem

5 5 Uitdaging elektriciteitssysteem

6 Uitdaging elektriciteitssysteem Systeemevenwicht Korte termijn: operationele beslissing Lange termijn: investeringsbeslissing 6

7 Korte termijn Balanceringsreserves 7

8 Order of activation Elia reserve producten Primary reserve (83 MW) Secondary reserve (140 MW) tertiary reserve (300 MW) R3 Dynamic profile (100 MW) ICH (261 MW) 8

9 Productdefinitie R3 Dynamic Profile Vaste vermogenreductie Transmissie /distributienet 40 activaties 2h maximum duurtijd 12h minimum tussen activaties 15 minuten reactietijd Situatie 2014: 50 MW aangekocht Drop Power Situatie 2015: 100 MW 9

10 10 Productdefinitie R3 Dynamic Profile Vaste vermogenreductie

11 Productdefinitie ICH Shedding limit principe 3 Formules - jaarlijkse aankoop 261 MW A2 12 activaties max voor 2h (max 24h totaal) A4 4 activaties max voor 4h (max 16h totaal) A8 4 activaties max voor 8h (max 24h totaal) 3 min reactietijd 11

12 Lange termijn Strategische reserves 12

13 België kent risico naar stroomschaarste Technische problemen Doel 3 Tihange 2 13

14 België kent risico naar stroomschaarste Technische problemen Doel 3 Tihange 2 14

15 België kent risico naar stroomschaarste Technische problemen Doel 3 Tihange 2 Sluiting gascentrales 15

16 België kent risico naar stroomschaarste Technische problemen Doel 3 Tihange 2 Sluiting gascentrales Geen gegarandeerde import van elektriciteit 16

17 België kent risico naar stroomschaarste Technische problemen Doel 3 Tihange 2 Sluiting gascentrales Geen gegarandeerde import van elektriciteit 17

18 Last resort Blocks Elektrische zones NW NO CE ZW ZO NW CE NE 1 ~130 MW ~130 MW ~130 MW ~130 MW ~130 MW 2 ~130 MW ~130 MW ~130 MW ~130 MW ~130 MW SW SE 3 ~130 MW ~130 MW ~130 MW ~130 MW ~130 MW 4 ~130 MW ~130 MW ~130 MW ~130 MW ~130 MW 5 ~130 MW ~130 MW ~130 MW ~130 MW ~130 MW Afschakelplan: 6 schijven 5 zones +/- 130MW per schijf per zone 6 ~130 MW ~130 MW ~130 MW ~130 MW ~130 MW ~780 MW ~ 780 MW ~ 780 MW ~ 780 MW ~ 780 MW ~ 3900 MW => 30 blokken x ~130 MW = ~4000MW 18 18

19 Oplossing: Strategische reserves Beschikbaar houden van Extra productiecapaciteit = Centrales in de mottenballen Extra vraagsturing = afschakelbare verbruikers 19

20 Strategic demand reserve Beschikbaar: November tot maart 5 h voorbereiding + 1,5 ramp time Max 4-12h per activatie Max 130 h activatieduur per winter Max 60 h activatieduur per 30 dagen 20

21 Oplossing: Strategische reserves Beschikbaar houden van Extra productiecapaciteit = Centrales in de mottenballen Extra vraagsturing = afschakelbare verbruikers Winter MW centrales 100 MW vraagsturing Winter ??? MW centrales??? MW vraagsturing Totaal 3500 MW 21

22 Rol Actility Actility is actief als aggregator Verzamelen van flexibiliteit in consumptie Portfolio van stuurbaar vermogen is aangeboden aan Elia Partner 1 Kenmerken flexibiliteit Opwaarts/neerwaarts Snelheid Activatiekost Maximale duurtijd rebound 22

23 Rol Actility Actility is actief als aggregator Verzamelen van flexibiliteit in consumptie Portfolio van stuurbaar vermogen is aangeboden aan Elia Partner 1 23

24 Rol Actility Actility is actief als aggregator Verzamelen van flexibiliteit in consumptie Portfolio van stuurbaar vermogen is aangeboden aan Elia Partner 1 Partner 2 Uw bedrijf 24

25 Rol Actility Actility is actief als aggregator Verzamelen van flexibiliteit in consumptie Portfolio van stuurbaar vermogen is aangeboden aan Elia Partner 1 Smart-DR Control platform Partner 2 Uw bedrijf 25

26 26 Prijsschommelingen

27 Rol Actility Actility is actief als aggregator Verzamelen van flexibiliteit in consumptie Portfolio van stuurbaar vermogen is aangeboden aan Elia Partner 1 Elektriciteitsprijzen Smart-DR Control platform Partner 2 Uw bedrijf 27

28 Elektriciteitsprijzen - opportuniteit Smart-LS Belpex load shifting Smart-DR Imbalance price optimization 28

29 Elektriciteitsprijzen - opportuniteit Modellering flexibiliteit Proces kennis Communicatie voor proces parameters Inschatting flexibiliteit Ground water Small reservoir Large reservoir (450000m3) Distribution 29

30 30 Process modellering

31 31 Process modellering

32 Samenvatting Snelheid Duurtijd Frequentie Identificatie Implementatie Contracting Valorisatie Korte termijn Prijsschommelingen Lange termijn 32

33 Samenvatting Snelheid Duurtijd Frequentie Identificatie Implementatie Contracting Valorisatie Strategische reserves 33

34 Conclusie Uitbating energiesysteem onder druk: impact op energiemarkt Korte termijn Lange termijn Vraagsturing is deel van de oplossing Actility identificeert flexibiliteit vanuit operationeel perspectief Actility valoriseert flexibiliteit vanuit energiemarkt perspectief 34

35 BEDANKT CEDRIC DE JONGHE GSM : 0472/ CEDRIC.DEJONGHE@ACTILITY.COM 35

Conferentie van Gouverneurs Bespreking van elektriciteitschaarste 3/9/2014. Frank Vandenberghe Tomas Gunst Christian Kerremans

Conferentie van Gouverneurs Bespreking van elektriciteitschaarste 3/9/2014. Frank Vandenberghe Tomas Gunst Christian Kerremans Conferentie van Gouverneurs Bespreking van elektriciteitschaarste 3/9/2014 Frank Vandenberghe Tomas Gunst Christian Kerremans Overzicht 1.De rol van de Transmissienetbeheerder 2.Afschakelplan 2 1. De rol

Nadere informatie

Stroomproblematiek winter 2014-2015. Katrien Moens Manager Belangenbehartiging

Stroomproblematiek winter 2014-2015. Katrien Moens Manager Belangenbehartiging Stroomproblematiek winter 2014-2015 Katrien Moens Manager Belangenbehartiging Probleem? Onevenwicht vraag productie Frequentie wijkt af van 50 Hz Black-out over grote delen van België / Europa Brown-out

Nadere informatie

Afschakelplan en Stroomtekort 2014

Afschakelplan en Stroomtekort 2014 Afschakelplan en Stroomtekort 2014 Komt het tot afschakelen? Wat is het afschakelplan / Ben ik erbij betrokken? Verloop van het afschakelplan 2 13. 225 MW De afnamepiek op het net van Elia in 2013: 13.225

Nadere informatie

Bevoorradingszekerheid

Bevoorradingszekerheid Bevoorradingszekerheid Commissies Bedrijfsleven en Binnenlandse Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers 23.09.2014 23 september 2014 1 Meer over FEBEG Inhoud Niets nieuws onder de zon Veel partijen

Nadere informatie

Winteractieplan. Stroomvoorziening in geval van energieschaarste

Winteractieplan. Stroomvoorziening in geval van energieschaarste Winteractieplan Stroomvoorziening in geval van energieschaarste Komt er een energieschaarste deze winter? Dalende productiecapaciteit Problemen met nucleaire centrales Invoercapaciteit is beperkt (investeringen

Nadere informatie

Leveringszekerheid. Wat als morgen het licht uitgaat?

Leveringszekerheid. Wat als morgen het licht uitgaat? Leveringszekerheid Wat als morgen het licht uitgaat? Inhoudstafel Samenvatting Enkele definities Net voldoende aanbod Leveringszekerheid Wat kunnen wij doen? Wat kan u doen? Conclusie Samenvatting Een

Nadere informatie

Analyse van de elektriciteitsbevoorrading Winter Afschakelplan

Analyse van de elektriciteitsbevoorrading Winter Afschakelplan Analyse van de elektriciteitsbevoorrading Winter 2014-2015 Afschakelplan Zorgnet Vlaanderen 19/11/2014 David Zenner Head of Customer Relations Overzicht 1. De rol van de netbeheerder 2. Recente evolutie

Nadere informatie

Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard

Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard Inhoud Inhoud Deel I Deel II Deel III Deel IV EnergyVille Uitdagingen in onze huidige

Nadere informatie

Feedback WG System Operations 21 November 2012

Feedback WG System Operations 21 November 2012 Feedback WG System Operations 21 November 2012 User Group 06/12/2012 Wim Michiels Content Feedback IGCC Winter action plan Draft ENTSO-E winter outlook 2012 2013 Capaciteit noordgrens Overview of dynamic

Nadere informatie

ZORGNET Colloquium afschakelplan 19 november 2014

ZORGNET Colloquium afschakelplan 19 november 2014 ZORGNET Colloquium afschakelplan 19 november 2014 1. Elektriciteitsschaarste? Hoe is dit mogelijk? A. Algemene context B. Productiecapaciteit winter 2014/2015 C. Bevoorradingsproblematiek winter 2014/2015

Nadere informatie

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Thomas Decamps Startevent Smart Energy Solutions 4 december 2012 Het energiebeleid bij Colruyt Group WE POWER Het energiebeleid bij Colruyt

Nadere informatie

Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking

Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking Agenda Achtergrondinformatie energiemarkt Decentrale energie-opwekking (Dieselgenerator, WKK, UPS): Helpen black-out te voorkomen Technisch:

Nadere informatie

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht 29 februari 2016 INHOUDSTAFEL 1 Voorwoord... 3 2 Elia, beheerder van het transmissienet

Nadere informatie

Goedkeuring plan Wathelet door kern

Goedkeuring plan Wathelet door kern Staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie, Mobiliteit en Staatshervorming Secrétaire d Etat à l'environnement, à l'energie, à la Mobilité et aux Réformes institutionnelles Melchior Wathelet Goedkeuring

Nadere informatie

Strategische Reserve Voorstellen van wijzigingen ARP-contract. Elia Users Group 05/06/2014

Strategische Reserve Voorstellen van wijzigingen ARP-contract. Elia Users Group 05/06/2014 Strategische Reserve Voorstellen van wijzigingen ARP-contract Elia Users Group 05/06/2014 Wijzigingen ARP-contract (1/2) 1. Definities Hernemen producten SDR en SGR zoals ze momenteel bestaan Mogelijke

Nadere informatie

Beheersing piekverbruik

Beheersing piekverbruik Beheersing piekverbruik Cis Vansteenberge Smart Building Congres 5 maart 2015 Beheersing piekverbruik 5/3/2015 1 Inhoud Inleiding Congestie Windprofiel Profiel zonne-energie Oplossingen DSM Opslag Besluit

Nadere informatie

Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter en situatie voor winter Eerste feedback winter

Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter en situatie voor winter Eerste feedback winter Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter 2014-2015 en situatie voor winter 2015-2016 Eerste feedback winter 2014-2015 WG System Operations 06 maart 2014 Filip Carton / Dirk Aelbrecht National Control

Nadere informatie

DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM. Zoetermeer 1 juni 2017

DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM. Zoetermeer 1 juni 2017 DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM Zoetermeer 1 juni 2017 Agenda voor vandaag Introductie Veranderingen in energiemarkt Locale flexibiliteit als game-changer Het energiesysteem USEF en opslag

Nadere informatie

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht I. Context en doelstellingen I. Doelstellingen II. Uitdagingen III. Actief netbeheer

Nadere informatie

A forecast of security of supply in Belgium and the role of interconnections

A forecast of security of supply in Belgium and the role of interconnections A forecast of security of supply in Belgium and the role of interconnections IEEE Student Branch Leuven 29/10/2014 David Zenner Head of Customer Relations Overzicht 1.De rol van de netbeheerder 2.Recente

Nadere informatie

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Overzicht 1. Wie is EDF Luminus 2. De uitdaging 3. De oplossing Corporate Presentation -

Nadere informatie

Energiezekerheid in onzekere tijden. Waarom blijft het energiebeleid falen?

Energiezekerheid in onzekere tijden. Waarom blijft het energiebeleid falen? Energiezekerheid in onzekere tijden. Waarom blijft het energiebeleid falen? Senioren Universiteit, Hasselt/Diepenbeek, 17/10/2016 Johan Albrecht, Universiteit Gent & Itinera Institute Tessenderlo; ultra-efficiënt

Nadere informatie

Electricity Storage: de missing link voor een duurzaam elektriciteitssysteem in evenwicht. Prof. Johan Driesen KU Leuven & EnergyVille

Electricity Storage: de missing link voor een duurzaam elektriciteitssysteem in evenwicht. Prof. Johan Driesen KU Leuven & EnergyVille Electricity Storage: de missing link voor een duurzaam elektriciteitssysteem in evenwicht Prof. Johan Driesen KU Leuven & EnergyVille Overzicht Trend naar opslag Business cases (+vbn) Energiediensten Netwerkdiensten

Nadere informatie

Patrick Backx 12 november 2014. Wat(t) als..

Patrick Backx 12 november 2014. Wat(t) als.. Patrick Backx 12 november 2014 Wat(t) als.. AC DC De elektriciteit, die wij uit het stopcontact halen, kan moeilijk in grote hoeveelheden opgeslagen worden. Als een verbruiker elektriciteit vraagt, moet

Nadere informatie

Ter goedkeuring aan de CREG voorgelegd. Van toepassing vanaf 1 november 2016

Ter goedkeuring aan de CREG voorgelegd. Van toepassing vanaf 1 november 2016 ELIA SYSTEM OPERATOR WERKINGSREGELS VOOR DE STRATEGISCHE RESERVE Ter goedkeuring aan de CREG voorgelegd Van toepassing vanaf 1 november 2016 Overeenkomstig artikel 7 septies van de wet van 29 april 1999

Nadere informatie

Evolutie van de procedure die van toepassing is bij activering van het afschakelplan

Evolutie van de procedure die van toepassing is bij activering van het afschakelplan Evolutie van de procedure die van toepassing is bij activering van het afschakelplan Het transmissienet dient voor het vervoer van de elektriciteit die de in België actieve producenten/leveranciers produceren

Nadere informatie

Openbare raadpleging over de middelen die moeten toegepast worden om de toegang tot het vraagbeheer (demand side flexibility) in België te faciliteren

Openbare raadpleging over de middelen die moeten toegepast worden om de toegang tot het vraagbeheer (demand side flexibility) in België te faciliteren Openbare raadpleging over de middelen die moeten toegepast worden om de toegang tot het vraagbeheer (demand side flexibility) in België te faciliteren Definities Vraagbeheer: het vermogen van een verbruiker

Nadere informatie

STANDPUNT. Steven Harlem. steven.harlem@febeg.be. Inleiding

STANDPUNT. Steven Harlem. steven.harlem@febeg.be. Inleiding Raadpleging van de CREG over het voorstel van Elia betreffende de Onderwerp: werkingsregels voor de strategische reserve en over de ontwerpbeslissing van de CREG over dit voorstel van Elia Datum: 3 maart

Nadere informatie

Winteractieplan. Stroomvoorziening in geval van energieschaarste

Winteractieplan. Stroomvoorziening in geval van energieschaarste Winteractieplan Stroomvoorziening in geval van energieschaarste Komt er een energieschaarste deze winter? Dalende productiecapaciteit Problemen met nucleaire centrales Invoercapaciteit is beperkt (investeringen

Nadere informatie

Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit. Smart Energy Solutions 04/12/12

Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit. Smart Energy Solutions 04/12/12 Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit Smart Energy Solutions 04/12/12 Inhoud Netinvesteringen Netaansluitingen Gesloten distributienetten Directe lijnen Nettoegang Flexibiliteit VREG

Nadere informatie

Volgens de beslissing van de CREG (b)150312-cdc-1430 van 12 maart 2015

Volgens de beslissing van de CREG (b)150312-cdc-1430 van 12 maart 2015 ELIA SYSTEM OPERATOR WERKINGSREGELS VOOR DE STRATEGISCHE RESERVE Volgens de beslissing van de CREG (b)150312-cdc-1430 van 12 maart 2015 Van toepassing vanaf 1 november 2015 Overeenkomstig artikel 7 septies

Nadere informatie

Febeliec represents the industrial consumers of electricity and natural gas in Belgium

Febeliec represents the industrial consumers of electricity and natural gas in Belgium Slim met energie opportuniteiten voor de industrie Smart Energy Solutions - 4 december 2012 Febeliec represents the industrial consumers of electricity and natural gas in Belgium FEBELIEC STELT ZICH VOOR

Nadere informatie

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Uitdagingen voor het distributienet Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Situering Eandis in energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia

Nadere informatie

Een Flexibele energiemarkt

Een Flexibele energiemarkt Een Flexibele energiemarkt Watt connects 14-juni-2016 Erik van der Hoofd Uitdaging Meer duurzame energie: vooral wind- en zonne-energie Een sterk stijgend aantal marktdeelnemers Garandeer een stabiel systeem

Nadere informatie

Nota over het voorstel van Procedure voor aanleg van strategische reserve dat door de N.V. ELIA SYSTEM OPERATOR ter consultatie wordt voorgelegd

Nota over het voorstel van Procedure voor aanleg van strategische reserve dat door de N.V. ELIA SYSTEM OPERATOR ter consultatie wordt voorgelegd (Z)1607 26 januari 2017 Nota over het voorstel van Procedure voor aanleg van strategische reserve dat door de N.V. ELIA SYSTEM OPERATOR ter consultatie wordt voorgelegd opgesteld met toepassing van art.

Nadere informatie

1 Inleiding Analyses ter voorbereiding van werkingsregels Winter 2019/20 4 Randnummer 24:... 4

1 Inleiding Analyses ter voorbereiding van werkingsregels Winter 2019/20 4 Randnummer 24:... 4 Bijdrage van Elia aan de publieke consultatie van de CREG inzake ontwerpbeslissing (B)1716 betreffende het voorstel van Elia aangaande de Werkingsregels voor de Strategische Reserve toepasbaar vanaf 1

Nadere informatie

ADVIES AR ADVIESRAAD GAS EN ELEKTRICITEIT Nijverheidsstraat, Brussel Tel. : 02/ Mail :

ADVIES AR ADVIESRAAD GAS EN ELEKTRICITEIT Nijverheidsstraat, Brussel Tel. : 02/ Mail : ADVIESRAAD GAS EN ELEKTRICITEIT Nijverheidsstraat, 26-38 1040 Brussel Tel. : 02/289.76.70 Mail : ar-cc@creg.be ADVIES AR161019-067 over de studie van Elia : Nood aan adequacy en flexibiliteit in het Belgische

Nadere informatie

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study Kevin de Bont Joep van der Velden DE GEBOUWDE OMGEVING IS VERANTWOORDELIJK VOOR circa 40% van het totale Europese

Nadere informatie

Energie & Vermogen. Kansen voor aangeslotenen. Martijn Ophuis. 26-mei-2015

Energie & Vermogen. Kansen voor aangeslotenen. Martijn Ophuis. 26-mei-2015 Kansen voor aangeslotenen Martijn Ophuis Onderwerpen Ancillary Services Kenmerken Make or Buy? Uitdagingen Systeemdiensten FCR - Primaire Reserve FRR Regel-, Reserve- en Noodvermogen Herstelvoorziening

Nadere informatie

FACTSHEET (04/10/2012)

FACTSHEET (04/10/2012) Evenwicht: een fysiek gegeven waarvan de frequentie de indicator is Elektriciteit kan niet worden opgeslagen. De hoeveelheid elektriciteit die op het net geïnjecteerd wordt (productie en invoeren) en de

Nadere informatie

Impact energietransitie

Impact energietransitie Impact energietransitie Marktontwikkelingen en TSO-perspectief Ben Voorhorst - COO VEMW, 12 juni 2014 Onderwerpen TenneT algemeen Opmars duurzaam in Duitsland én Nederland Uitdaging inpassing renewables

Nadere informatie

Zakelijke energiegebruikers hebben sleutelpositie in de energietransitie. Frans Rooijers

Zakelijke energiegebruikers hebben sleutelpositie in de energietransitie. Frans Rooijers Zakelijke energiegebruikers hebben sleutelpositie in de energietransitie Frans Rooijers CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische

Nadere informatie

Blijft de elektriciteitsvooziening nog steeds verzekerd?

Blijft de elektriciteitsvooziening nog steeds verzekerd? Blijft de elektriciteitsvooziening nog steeds verzekerd? Inhoudstafel: Editoriaal, Jan Van Roost, Elia - National Control Center Bevoorradingszekerheid vanuit de Algemene Directie Energie, Eline Vanderspeeten,

Nadere informatie

Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading. Pieter Wynant. Projectbeheerder Crisiscentrum

Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading. Pieter Wynant. Projectbeheerder Crisiscentrum Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading Pieter Wynant Projectbeheerder Crisiscentrum Wettelijk kader Beheer van incidenten binnen de elektriciteitsmarkt = verantwoordelijkheid van de ministers voor

Nadere informatie

Afgeschakeld, wat nu? Prof. Dr. ir. Johan Driesen

Afgeschakeld, wat nu? Prof. Dr. ir. Johan Driesen Afgeschakeld, wat nu? Prof. Dr. ir. Johan Driesen Black-out: enkele begrippen Black-out: Langdurige onderbreking van de stroomvoorziening in een groot gebied Andere storingen Stroomstoring Stroompanne:

Nadere informatie

http://www.dvua.nl/images/project07/proj07_01.jpg

http://www.dvua.nl/images/project07/proj07_01.jpg PORTFOLIO http://www.dvua.nl/images/project07/proj07_01.jpg 30-10-2006 http://www.dvua.nl/images/project02/project02_01b.jpg 30-10-2006 http://www.dvua.nl/images/project15/proj15_01.jpg 30-10-2006 http://www.aronsengelauff.nl/afbeeldingen/04092006%20de%20plus%20jeroen/058-...

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-1463

BESLISSING (B) CDC-1463 Niet-vertrouwelijk Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT

Nadere informatie

Wintervooruitzicht voor België n.a.v. publicatie winterrapport ENTSO-E

Wintervooruitzicht voor België n.a.v. publicatie winterrapport ENTSO-E Wintervooruitzicht voor België n.a.v. publicatie winterrapport ENTSO-E Wintervooruitzicht voor België n.a.v. publicatie winterrapport ENTSO-E Elia blijft waakzaam en neemt alle mogelijke maatregelen om

Nadere informatie

Consultatie volumebepaling strategische reserve

Consultatie volumebepaling strategische reserve Consultatie volumebepaling strategische reserve Samenvatting Een consultatie aangaande de volumebepaling in het kader van de strategische reserve is georganiseerd. Dit document omvat feedback van Elia

Nadere informatie

Wat is VITO. » Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. » Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV

Wat is VITO. » Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. » Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV Wim Cardinaels Wat is VITO» Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek» Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV Onderzoek op maatschappelijke uitdagingen Minder afhankelijk fossiele brandstoffen

Nadere informatie

Elektriciteitsbevoorrading Winter 2014-2015. Frank Vandenberghe. Chief Officer Customers, Market & System Elia

Elektriciteitsbevoorrading Winter 2014-2015. Frank Vandenberghe. Chief Officer Customers, Market & System Elia Elektriciteitsbevoorrading Winter 2014-2015 Frank Vandenberghe Chief Officer Customers, Market & System Elia Agenda 1. Le rôle du gestionnaire de réseau de transport (GRT) 2. Capacité de production 3.

Nadere informatie

Making new energy flow. Eén platform voor jouw energie

Making new energy flow. Eén platform voor jouw energie Making new energy flow Eén platform voor jouw energie Yuso, een nieuwe kijk op energie management INJECTIE. LEVERING. OPSLAG. YUSO, EEN NIEUWE KIJK OP ENERGIE MANAGEMENT 2012 OPRICHTING YUSO YUSO, EEN

Nadere informatie

Nota over de maatregelen op korte termijn inzake marktwerking met het oog op de bevoorradingszekerheid van elektriciteit voor de winter

Nota over de maatregelen op korte termijn inzake marktwerking met het oog op de bevoorradingszekerheid van elektriciteit voor de winter (Z)1835 28 september 2018 Nota over de maatregelen op korte termijn inzake marktwerking met het oog op de bevoorradingszekerheid van elektriciteit voor de winter 2018-2019 op basis van artikel 23, 2, 2de

Nadere informatie

Hernieuwbare energie en WKK in de praktijk

Hernieuwbare energie en WKK in de praktijk Hernieuwbare energie en WKK in de praktijk Alex Polfliet Zaakvoerder 1. Inleiding 2. WKK 3. Hernieuwbare energie 1. Photo-voltaïsche zonne-energie 2. Waterkracht 1. Inleiding 2. WKK 3. Hernieuwbare energie

Nadere informatie

VRIJSTELLING KOSTEN OP 5 MW ONEVENWICHT

VRIJSTELLING KOSTEN OP 5 MW ONEVENWICHT E VRIJSTELLING KOSTEN OP 5 MW ONEVENWICHT Bij elektriciteitshandel is er steeds kans op onevenwicht tussen injectie en afname van het net. Iedere ARP, of evenwichtsverantwoordelijke, moet de stroomafname

Nadere informatie

De energiemarkt: een ruim aanbod met voor ieders wat wils 23 oktober 2013

De energiemarkt: een ruim aanbod met voor ieders wat wils 23 oktober 2013 De energiemarkt: een ruim aanbod met voor ieders wat wils 23 oktober 2013 Zero Emission Solutions Een energieadviesbureau met zowel overall-services als à la carte Duurzaamheid Kennis Procurement Duurzaamheidsstrategie

Nadere informatie

INFOAVOND Stroomschaarste en afschakelplan. Woensdag 19 november

INFOAVOND Stroomschaarste en afschakelplan. Woensdag 19 november INFOAVOND Stroomschaarste en afschakelplan Woensdag 19 november PROGRAMMA Burgemeester Frieda Brepoels: inleiding Verantwoordelijke noodplanning Mario Thijs: Algemene schets stroomschaarste Maatregelen

Nadere informatie

Energiebesparing en onderhoud horen bij elkaar. Beurs Industrie & Milieu. 19 Mei 2010. Martin Kamp Siemens Nederland N.V.

Energiebesparing en onderhoud horen bij elkaar. Beurs Industrie & Milieu. 19 Mei 2010. Martin Kamp Siemens Nederland N.V. Energiebesparing en onderhoud horen bij elkaar Beurs Industrie & Milieu 19 Mei 2010 Martin Kamp Siemens Nederland N.V. Onderhoud is het totaal van activiteiten met als doel het in "een aanvaardbare conditie"

Nadere informatie

WELKOM. SCHACHTBOKKEN - EISDEN Misjel Decleer

WELKOM. SCHACHTBOKKEN - EISDEN Misjel Decleer WELKOM SCHACHTBOKKEN - EISDEN Misjel Decleer INFOAVOND STROOMSCHAARSTE EN AFSCHAKELPLAN WOENSDAG 10 DECEMBER 2014 2 PROGRAMMA 1. Verwelkoming 2. Stroomtekort afschakelplan» Waarom afschakelen?» Werking

Nadere informatie

Waterstof. Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie

Waterstof. Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie Waterstof Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie Jörg Gigler & Marcel Weeda TKI Nieuw Gas Waterstofbijeenkomst

Nadere informatie

NOTA (Z)140109-CDC-1299

NOTA (Z)140109-CDC-1299 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS NOTA

Nadere informatie

De strategische reserve, een mechanisme om het structurele productietekort op te vangen

De strategische reserve, een mechanisme om het structurele productietekort op te vangen Balance De strategische reserve, een mechanisme om het structurele productietekort op te vangen Elia heeft de opdracht gekregen om een mechanisme voor strategische reserve op te zetten om het structurele

Nadere informatie

STUDIE (F)140908-CDC-1352

STUDIE (F)140908-CDC-1352 Niet-vertrouwelijk Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT

Nadere informatie

Wintervooruitzicht voor België n.a.v. publicatie winterrapport ENTSO-E

Wintervooruitzicht voor België n.a.v. publicatie winterrapport ENTSO-E Wintervooruitzicht voor België n.a.v. publicatie winterrapport ENTSO-E Wintervooruitzicht voor België n.a.v. publicatie winterrapport ENTSO-E Elia blijft waakzaam en neemt alle mogelijke maatregelen om

Nadere informatie

Smart Grid School 13, 14 en 15 oktober 2015

Smart Grid School 13, 14 en 15 oktober 2015 Smart Grid School 13, 14 en 15 oktober 2015 Een uniek & intensief opleidingstraject Neem deel aan de Smart Grid School van Smart Grids Flanders en verwerf op drie dagen tijd een brede basiskennis over

Nadere informatie

Stroompanne - seminar 'Afschakeling'

Stroompanne - seminar 'Afschakeling' Stroompanne - seminar 'Afschakeling' Infosessie - Workshop 17-dec-2014 CEMAC,, 2014 Ce document ne peut être copié, modifié et / ou publié par impression, photocopie, microfilm, supports magnétiques ou

Nadere informatie

Beleidsplatform Slimme netten

Beleidsplatform Slimme netten Beleidsplatform Slimme netten 30 juni 2014 Visie van marktspelers op de wijze waarop de transitie naar een flexibeler gebruik van het net kan worden vormgegeven Agenda 14.00 14.20 15.00 15.40 16.00 16.20

Nadere informatie

Reaction of ANODE on Calculation volume SR winter 2016-2017 Monday 8/06/2015.

Reaction of ANODE on Calculation volume SR winter 2016-2017 Monday 8/06/2015. Reaction of ANODE on Calculation volume SR winter 2016-2017 Monday 8/06/2015. Beste Cindy, Hieronder mijn feedback op uw consultatie inzake de bepaling van het volume van de strategische reserve. Indien

Nadere informatie

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft Hernieuwbare Energie na 2025 Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

Verslag Users Group Plenaire Vergadering van 11/12/2014

Verslag Users Group Plenaire Vergadering van 11/12/2014 Verslag Users Group Plenaire Vergadering van 11/12/2014 Aanwezig: W. Aertsens (Infrabel) J.-P. Bécret (GABE) J.-P. Boydens (Cogen Vlaanderen) P. Claes (FEBELIEC) N. De Coster (ORES) B. De Wispelaere (FEBEG)

Nadere informatie

Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt

Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt Ervaringen en visie van een Digital Utility Jan De Decker CEO Next Kraftwerke BE & NL 23-05-2018 BELANGRIJKSTE TRENDS IVM DE ENERGIETRANSITIE

Nadere informatie

Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober Technopolis Heidi Lenaerts

Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober Technopolis Heidi Lenaerts Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober 2016 - Technopolis Heidi Lenaerts A. Beleid: Europees niveau 2020 doel - referentie = 1990 2030 Framework Broeikasgassen: - 40% (t.o.v.

Nadere informatie

Strategische reserve

Strategische reserve Strategische reserve Advies van de Algemene Directie Energie over de analyse van de noodzakelijke volumes in het kader van de bepaling van de behoefte aan strategische reserve voor de winterperiode 206-207.

Nadere informatie

Infovergadering Afschakelplan elektriciteit

Infovergadering Afschakelplan elektriciteit Infovergadering Afschakelplan elektriciteit Agenda: verwelkoming door de Burgemeester het winteractieplan van Infrax waar zorgt het gemeentebestuur voor? vragenronde Het verwelkomingswoord door de Burgemeester

Nadere informatie

Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading

Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading Algemene Directie Crisiscentrum 25.09.2014 Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading Wettelijk kader Beheer van incidenten binnen de elektriciteitsmarkt = verantwoordelijkheid van de ministers voor

Nadere informatie

Juridische implicaties Aanpassingen Technisch Reglement

Juridische implicaties Aanpassingen Technisch Reglement Juridische implicaties Aanpassingen Technisch Reglement Infosessie POM-ODE 05/04/11 Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Vaststellingen Net uitgebouwd vanuit centrale filosofie Centrale

Nadere informatie

Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012

Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012 Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen 2011-2020 10 september 2012 Agenda Doelstelling en algemene context Methodologie PV WKK Wind Resultaten Aansluiting Transformatiecapaciteit Capaciteit

Nadere informatie

De energiemarkt en de herkomst van elektriciteit. Studiedag energie provincie Antwerpen 18/09/2017

De energiemarkt en de herkomst van elektriciteit. Studiedag energie provincie Antwerpen 18/09/2017 De energiemarkt en de herkomst van elektriciteit Studiedag energie provincie Antwerpen 18/09/2017 Inhoud presentatie Actoren en rollen in het energiesysteem (producenten, netbeheerders, leveranciers, consumenten

Nadere informatie

Processen en installaties veilig stellen

Processen en installaties veilig stellen Samen hoger! Elektriciteitspanne: impact en voorbereiding Processen en installaties veilig stellen 1 1. Afschakelplan 2. Afschakelplan vermijden / Besparingstips 3. Elektriciteitspanne kan altijd gebeuren

Nadere informatie

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans Vlaamse Complementariteit SET5Y Ronnie Belmans EnergyVille en Campus EnergyVille EnergyVille = samenwerking tussen VITO, KUL en IMEC in onderzoek, ontwikkeling en valorisatie Geïmplementeerd via samenwerkingsovereenkomsten

Nadere informatie

Persnota. 1 december 2015 Bevoorradingszekerheid en energietransitie Akkoord over de verlenging van Doel 1 en Doel 2

Persnota. 1 december 2015 Bevoorradingszekerheid en energietransitie Akkoord over de verlenging van Doel 1 en Doel 2 Persnota 1 december 2015 Bevoorradingszekerheid en energietransitie Akkoord over de verlenging van Doel 1 en Doel 2 Inleiding België beschikt over een geïnstalleerde elektrische productiecapaciteit van

Nadere informatie

Probabilistische analyse met betrekking tot de staat van `s lands bevoorradingszekerheid in het kader van strategische reserves november 2014

Probabilistische analyse met betrekking tot de staat van `s lands bevoorradingszekerheid in het kader van strategische reserves november 2014 Probabilistische analyse met betrekking tot de staat van `s lands bevoorradingszekerheid in het kader van strategische reserves november 2014 Samenvatting Deze nota bevat een inschatting van het benodigde

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Oktober 2015

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Oktober 2015 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Oktober 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

Energietransitie 50 Hz, batterijen en flexibiliteit

Energietransitie 50 Hz, batterijen en flexibiliteit Energietransitie 50 Hz, batterijen en flexibiliteit R01234: van milliseconde tot maand Brussel, 25 mei 2018 - Dirk Meire 1760 1890 2018 1951 AC & DC 1951 AC & DC 2006 2003 US en 2007 Italië BO: > 1 dag

Nadere informatie

BEVOORRADINGS ZEKERHEIDSSTUDIE VOOR BELGIË. Nood aan strategische reserve voor de winter

BEVOORRADINGS ZEKERHEIDSSTUDIE VOOR BELGIË. Nood aan strategische reserve voor de winter BEVOORRADINGS ZEKERHEIDSSTUDIE VOOR BELGIË Nood aan strategische reserve voor de winter 2016-17 VOORWOORD Beste lezer, Een kort voorwoord bij de publicatie van dit rapport lijkt aangewezen gezien de snel

Nadere informatie

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? 7 mei 2015 Inge Goessens Vlaams EnergieBedrijf Inhoud Korte voorstelling VEB De overheid als energieverbruiker Uw energiefactuur verlagen

Nadere informatie

Batterijen, toekomst of zijn er alternatieven?

Batterijen, toekomst of zijn er alternatieven? 0 Batterijen, toekomst of zijn er alternatieven? Stroomversnelling, een traject naar een nieuwe Vlaamse Energievisie Living Tomorrow, 2016-06-16 Wereldwijd geïnstalleerde opslagcapaciteit (MW) 2 1 0 Mogelijke

Nadere informatie

Ter goedkeuring aan de CREG voorgelegd

Ter goedkeuring aan de CREG voorgelegd ELIA SYSTEM OPERATOR WERKINGSREGELS VOOR DE STRATEGISCHE RESERVE Ter goedkeuring aan de CREG voorgelegd Volgens de beslissing van de CREG Van toepassing vanaf 1 november 20176 Overeenkomstig artikel 7septies

Nadere informatie

Risico op elektriciteitsschaarste

Risico op elektriciteitsschaarste Risico op elektriciteitsschaarste Winter 2014-2015 Deze winter is de kans op stroomschaarste reëel. Laten we er samen iets aan doen! Een stroomtekort? Hoe kan dat? Elektriciteitsschaarste treedt op als

Nadere informatie

TenneT in de energiemarkt

TenneT in de energiemarkt TenneT in de energiemarkt Klaas Hommes Stay tuned. Safety first! Voor uw en onze veiligheid vragen we uw aandacht voor de volgende veiligheidsmaatregelen. In geval van een ontruiming van het pand: Volg

Nadere informatie

Slimme microgrids en virtual power plants: bouwstenen van het net van de toekomst

Slimme microgrids en virtual power plants: bouwstenen van het net van de toekomst en virtual power plants: bouwstenen van het net van de toekomst dr. ir. Tine Vandoorn Universiteit Gent Vakgroep Elektrische Energie, Systemen & Automatisering (EESA) Laboratorium voor Elektrische Energietechniek

Nadere informatie

CREG-studie De winstgevendheid van lokale, stuurbare productie-eenheden

CREG-studie De winstgevendheid van lokale, stuurbare productie-eenheden CREG-studie 1583 De winstgevendheid van lokale, stuurbare productie-eenheden VOKA/Febeliec Andreas Tirez Marijn Maenhoudt 15 november 2016 INHOUDSTAFEL I. Beschrijving Opdracht II. Bespreking Rapport PwC

Nadere informatie

Hoorzitting Vlaams energienet in evenwicht

Hoorzitting Vlaams energienet in evenwicht Hoorzitting Vlaams energienet in evenwicht 24.02.2016 Marc Van den Bosch FEBEG Federatie van de Belgische Elektriciteits- en Gasbedrijven Fédération Belge des Entreprises Électriques et Gazières Federation

Nadere informatie

Verzilvering van flexibiliteit

Verzilvering van flexibiliteit Verzilvering van flexibiliteit Sjak Lomme SLEA B.V. De Vrieslaan 16 6705AV Wageningen The Netherlands Tel: +31 317 427 217 Mob: +31 6 4478 4990 E-mail: info@slea.nl Internet: www.slea.nl Inleiding: Commodities

Nadere informatie

Brugproject: Economie-Onderwijs 4 februari 2014. Het elektrisch net, een spannend web

Brugproject: Economie-Onderwijs 4 februari 2014. Het elektrisch net, een spannend web Brugproject: Economie-Onderwijs 4 februari 2014 Het elektrisch net, een spannend web Situering "Hernieuwbare stroom niet altijd even groen (De Morgen - 09/10/12) "Netvergoeding voor eigenaars zonnepanelen

Nadere informatie

Inleiding in de wereld van energieopslag

Inleiding in de wereld van energieopslag FME-CWM themamiddag energieopslag Jasper Groenewegen Duurzame lokale opwekking verschuift de balans 2 Duitse elektriciteitsprijs volgt nu al de PV productie 3 met extremen tot gevolg! 4 Kortom, we live

Nadere informatie

Kernenergie: Kan België zonder?

Kernenergie: Kan België zonder? Kernenergie: Kan België zonder? Marktonderzoeks-, studie- & consultancy-bureau mbt hernieuwbare energie - Marktstudies over energiemarkten - Opleidingen over (hernieuwbare) energie - Haalbaarheidsstudies,

Nadere informatie

The need for forecasting and flexibility: grid perspectives. Workshop MeteoRES 7 oktober 2013

The need for forecasting and flexibility: grid perspectives. Workshop MeteoRES 7 oktober 2013 The need for forecasting and flexibility: grid perspectives Workshop MeteoRES 7 oktober 2013 Agenda Introduction Case Waaslandhaven R3 dynamic profile Conclusions 2 07/10/2013 MeteoRes - Eandis Energy

Nadere informatie

Van toepassing vanaf 1 november 2015

Van toepassing vanaf 1 november 2015 ELIA SYSTEM OPERATOR VOORSTEL VAN WERKINGSREGELS VOOR DE STRATEGISCHE RESERVE Van toepassing vanaf 1 november 2015 Overeenkomstig artikel 7 septies van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie

Nadere informatie

Conferentie energie-opslag en -distributie

Conferentie energie-opslag en -distributie Stabiliteit van netten en energiesysteem Conferentie energie-opslag en -distributie Bert den Ouden, Berenschot 2 februari 2017 b.denouden@berenschot.nl 2-2-2017 Intermitterende duurzame bronnen Huidige

Nadere informatie