Conferentie van Gouverneurs Bespreking van elektriciteitschaarste 3/9/2014. Frank Vandenberghe Tomas Gunst Christian Kerremans

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Conferentie van Gouverneurs Bespreking van elektriciteitschaarste 3/9/2014. Frank Vandenberghe Tomas Gunst Christian Kerremans"

Transcriptie

1 Conferentie van Gouverneurs Bespreking van elektriciteitschaarste 3/9/2014 Frank Vandenberghe Tomas Gunst Christian Kerremans

2 Overzicht 1.De rol van de Transmissienetbeheerder 2.Afschakelplan 2

3 1. De rol van de Transmissienetbeheerder

4 Elia, een kernspeler met een centrale rol binnen het elektriciteitssysteem International Import Elia 50Hertz International Export Centralized Electricity Generation Large and medium industrials Distribution Small industrials Households Transmission Decentralized production De netbeheerder is de onmisbare schakel tussen de productie en de industriële of particuliere verbruikers. 4

5 De TransmissieNetBeheerder speelt een centrale rol in de energie-omwenteling 3 opdrachten 3 uitdagingen Infrastructure Management System operation +Strategische reserve Market facilitation 5

6 Wie zijn de betrokkenen? De overheid (federaal): Toezien op de balans tussen beschikbare productieparken, invoermogelijkheid en evolutie van het verbruik Actie ondernemen (als onbalans wordt vastgesteld) : aanbestedingen, strategische reserve, sensibiliseringsmaatregelen, verbodsbeperkingen,, vastleggen van het wettelijk kader, Goedkeuren van het Ontwikkelingsplan van het transmissienet De Producenten/Leveranciers: Productie of aankoop (vooral via invoer) van de elektriciteit die strikt noodzakelijk is om de klanten te bevoorraden waarmee zij leveringscontracten hebben afgesloten Als het nodig is, oplossingen ontwikkelen voor het beheer van de vraag/ de flexibiliteit bij hun klanten of bij spelers die dit type van dienst aanbieden (aggregatoren) om het evenwicht van hun portefeuille te waarborgen. De Transmissienetbeheerder (Elia) : Betrouwbare elektriciteitsinfrastructuur ter beschikking stellen waarmee de marktspelers de nodige elektriciteit kunnen invoeren Advies geven over de dimensionering van de strategische reserve en deze reserve indien nodig activeren. Het onmiddellijke evenwicht beheren tussen de geproduceerde/ingevoerde hoeveelheid energie en de afgenomen/uitgevoerde hoeveelheid. De Distributienetbeheerders (DNB): Verdelen van elektriciteit aan ondernemingen en particuliere verbruikers die zijn aangesloten op hun net. 6

7 2. Afschakelplan

8 Wat zijn de mogelijke maatregelen om het risico te verminderen en alzo de toepassing van het afschakelplan te vermijden? Acties die ondernomen kunnen worden met het doel de vraag/de verbruiksbehoeften te doen dalen: Vraagbeperkende maatregelen genomen en geactiveerd door de overheid Acties ondernomen door de marktspelers ten aanzien van hun klanten 8

9 Wat als al deze acties onvoldoende zijn? Als de productie & invoer (MW) te laag zijn én als de acties om het verbruik te doen dalen ontoereikend zijn => laatste oplossing = afschakelplan Absoluut noodzakelijk om de volledige ineenstorting -met zware gevolgen voor het hele Europese net- te vermijden! 9

10 Afschakelplan: wettelijke context Technisch Reglement van het Transmissienet K.B Art 312 Ministerieel Besluit Afschakelplan van het Transmissienet M.B Technisch Reglement van het Transmissienet K.B Art 314 Afdeling II Heropbouwcode Art De netbeheerder stelt de heropbouwcode op, na raadpleging van de commissie, die, in voorkomend geval, in de contracten bedoeld in artikel 312, 1 opgenomen wordt. De heropbouwcode en zijn wijzigingen worden aan de commissie meegedeeld Section II Code de reconstruction Art Le gestionnaire du réseau établit le code de reconstruction après consultation de la commission lequel est repris, le cas échéant, dans les contrats visés à l article 312, 1er. Le code de reconstruction, ainsi que ses modifications, sont notifiés à la commission. ENTSO-e Policy 5 (toekomst: Network Code Emergency and restoration) 10

11 Afschakelplan: wettelijke context Ministerieel besluit (M.B ) Afschakelplan ( en 2.4.1): Rekening houdende met de technische middelen waarover de netbeheerders beschikken, wordt de lijst van prioritaire afnemers als volgt vastgesteld, in stijgende volgorde van belang: 1. Afschakelen van contractueel afschakelbaar vermogen 2. Stopzetting van exporten vanuit de regelzone (= curtailing) 3. Afschakelen van de injecties in rurale netten 4. Afschakelen van de bevoorrading van industriële productieprocessen rechtsreeks aangesloten op het transmissienet 5. Afschakelen van de injecties in stedelijke netten 6. Bevoorrading van industrie met als doel de industriële installaties te beschermen. (gevoelige industrie) 7. Hospitalen, hulpdiensten, openbaar vervoer, vitale communicatiecentra 8. Hulpdiensten van productie-centrales, hoogspanningsposten 11

12 Schijven voor afschakeling: manuele activering Schijven Freq. relais Elektrische zones NW NE CE SW SE NW CE NE 1 49,00 ~100 MW ~100 MW ~100 MW ~100 MW ~100 MW 2 48,90 ~100 MW ~100 MW ~100 MW ~100 MW ~100 MW SW SE 3 48,80 ~100 MW ~100 MW ~100 MW ~100 MW ~100 MW 4 48,70 ~100 MW ~100 MW ~100 MW ~100 MW ~100 MW 5 48,60 ~100 MW ~100 MW ~100 MW ~100 MW ~100 MW 6 48,50 ~100 MW ~100 MW ~100 MW ~100 MW ~100 MW ~600 MW ~600 MW ~600 MW ~600 MW ~600 MW ~3000 MW 12

13 Afschakelplan: concrete uitvoering Samenwerking Elia en distributienetbeheerders Technische uitvoering gebeurt door Elia in samenwerking met de betrokken distributienetbeheerders: 1. (Elia) Uitschakelen van de voedende transformatoren 2. (DNB) Openen van alle schakelaars 3. (Elia) Opnieuw onder spanning zetten van de hoogspanningspost 4. (DNB) Hervoeding van prioritaire verbruikers tot een richtwaarde van 10% 13

14 Meer informatie omtrent situatie van deze winter (online vanaf 1 november 2014)

15 Acties in geval van schaarste om het evenwicht van het net te garanderen - Gradaties Vooruitzicht markt in evenwicht Voldoende Productie en Import om de bevoorrading te garanderen zonder beroep te doen op de Strategische reserves Vooruitzicht structureel onevenwicht op de markt Volume Strategische reserve is voldoende om het onevenwicht te compenseren Publieke informatie over structureel onevenwicht op markt via geel licht op Eliawebsite Vooruitzicht structureel onevenwicht op de markt Volume Strategische reserves is onvoldoende Activatie van het noodplan: Minister beslist over sensibilisatie en verbodsmaatregelen Effectief en significant structureel onevenwicht Activatie van het afschakelplan

16 Meer informatie over het afschakelplan: vragen en antwoorden te vinden op Elia website

Afschakelplan en Stroomtekort 2014

Afschakelplan en Stroomtekort 2014 Afschakelplan en Stroomtekort 2014 Komt het tot afschakelen? Wat is het afschakelplan / Ben ik erbij betrokken? Verloop van het afschakelplan 2 13. 225 MW De afnamepiek op het net van Elia in 2013: 13.225

Nadere informatie

Analyse van de elektriciteitsbevoorrading Winter Afschakelplan

Analyse van de elektriciteitsbevoorrading Winter Afschakelplan Analyse van de elektriciteitsbevoorrading Winter 2014-2015 Afschakelplan Zorgnet Vlaanderen 19/11/2014 David Zenner Head of Customer Relations Overzicht 1. De rol van de netbeheerder 2. Recente evolutie

Nadere informatie

Evolutie van de procedure die van toepassing is bij activering van het afschakelplan

Evolutie van de procedure die van toepassing is bij activering van het afschakelplan Evolutie van de procedure die van toepassing is bij activering van het afschakelplan Het transmissienet dient voor het vervoer van de elektriciteit die de in België actieve producenten/leveranciers produceren

Nadere informatie

Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter en situatie voor winter Eerste feedback winter

Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter en situatie voor winter Eerste feedback winter Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter 2014-2015 en situatie voor winter 2015-2016 Eerste feedback winter 2014-2015 WG System Operations 06 maart 2014 Filip Carton / Dirk Aelbrecht National Control

Nadere informatie

ZORGNET Colloquium afschakelplan 19 november 2014

ZORGNET Colloquium afschakelplan 19 november 2014 ZORGNET Colloquium afschakelplan 19 november 2014 1. Elektriciteitsschaarste? Hoe is dit mogelijk? A. Algemene context B. Productiecapaciteit winter 2014/2015 C. Bevoorradingsproblematiek winter 2014/2015

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE http://www.emis.vito.be Belgisch Staatsblad d.d. 18-08-2005 N. 2005 1990 FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE [C 2005/11264] 3 JUNI 2005. Ministerieel besluit tot vaststelling

Nadere informatie

Patrick Backx 12 november 2014. Wat(t) als..

Patrick Backx 12 november 2014. Wat(t) als.. Patrick Backx 12 november 2014 Wat(t) als.. AC DC De elektriciteit, die wij uit het stopcontact halen, kan moeilijk in grote hoeveelheden opgeslagen worden. Als een verbruiker elektriciteit vraagt, moet

Nadere informatie

A forecast of security of supply in Belgium and the role of interconnections

A forecast of security of supply in Belgium and the role of interconnections A forecast of security of supply in Belgium and the role of interconnections IEEE Student Branch Leuven 29/10/2014 David Zenner Head of Customer Relations Overzicht 1.De rol van de netbeheerder 2.Recente

Nadere informatie

Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie

Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie Making Things Smart Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie 1 2 Uitdaging chemie 3 Uitdaging elektriciteitssysteem 4 Uitdaging elektriciteitssysteem 5 Uitdaging

Nadere informatie

Winteractieplan. Stroomvoorziening in geval van energieschaarste

Winteractieplan. Stroomvoorziening in geval van energieschaarste Winteractieplan Stroomvoorziening in geval van energieschaarste Komt er een energieschaarste deze winter? Dalende productiecapaciteit Problemen met nucleaire centrales Invoercapaciteit is beperkt (investeringen

Nadere informatie

Schaarste en afschakelplan Aanpassing van het wetgevend kader. Users Group Plenary 10/12/2015

Schaarste en afschakelplan Aanpassing van het wetgevend kader. Users Group Plenary 10/12/2015 Schaarste en afschakelplan Aanpassing van het wetgevend kader Users Group Plenary 10/12/2015 Schaarste en afschakelplan: inleiding FTR 19-12-2002 - Art 312 Ministrieel Besluit M.B. 03-06-2005 Aanpassing

Nadere informatie

Elektriciteitsbevoorrading Winter 2014-2015. Frank Vandenberghe. Chief Officer Customers, Market & System Elia

Elektriciteitsbevoorrading Winter 2014-2015. Frank Vandenberghe. Chief Officer Customers, Market & System Elia Elektriciteitsbevoorrading Winter 2014-2015 Frank Vandenberghe Chief Officer Customers, Market & System Elia Agenda 1. Le rôle du gestionnaire de réseau de transport (GRT) 2. Capacité de production 3.

Nadere informatie

Stroompanne - seminar 'Afschakeling'

Stroompanne - seminar 'Afschakeling' Stroompanne - seminar 'Afschakeling' Infosessie - Workshop 17-dec-2014 CEMAC,, 2014 Ce document ne peut être copié, modifié et / ou publié par impression, photocopie, microfilm, supports magnétiques ou

Nadere informatie

Winteractieplan. Stroomvoorziening in geval van energieschaarste

Winteractieplan. Stroomvoorziening in geval van energieschaarste Winteractieplan Stroomvoorziening in geval van energieschaarste Komt er een energieschaarste deze winter? Dalende productiecapaciteit Problemen met nucleaire centrales Invoercapaciteit is beperkt (investeringen

Nadere informatie

Stroomproblematiek winter 2014-2015. Katrien Moens Manager Belangenbehartiging

Stroomproblematiek winter 2014-2015. Katrien Moens Manager Belangenbehartiging Stroomproblematiek winter 2014-2015 Katrien Moens Manager Belangenbehartiging Probleem? Onevenwicht vraag productie Frequentie wijkt af van 50 Hz Black-out over grote delen van België / Europa Brown-out

Nadere informatie

ONTWERPBESLISSING (B)150129-CDC-1402

ONTWERPBESLISSING (B)150129-CDC-1402 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: +32 2 289 76 11 Fax: +32 2 289 76 09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS

Nadere informatie

Bevoorradingszekerheid

Bevoorradingszekerheid Bevoorradingszekerheid Commissies Bedrijfsleven en Binnenlandse Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers 23.09.2014 23 september 2014 1 Meer over FEBEG Inhoud Niets nieuws onder de zon Veel partijen

Nadere informatie

Informatie ten dienste van de markt

Informatie ten dienste van de markt Informatie ten dienste van de markt De elektronische publicatie van balancinggegevens: informatie ten dienste van de markt Om het evenwicht in zijn regelzone te kunnen handhaven, heeft Elia een balancingmechanisme

Nadere informatie

Openbare raadpleging over de middelen die moeten toegepast worden om de toegang tot het vraagbeheer (demand side flexibility) in België te faciliteren

Openbare raadpleging over de middelen die moeten toegepast worden om de toegang tot het vraagbeheer (demand side flexibility) in België te faciliteren Openbare raadpleging over de middelen die moeten toegepast worden om de toegang tot het vraagbeheer (demand side flexibility) in België te faciliteren Definities Vraagbeheer: het vermogen van een verbruiker

Nadere informatie

VRIJSTELLING KOSTEN OP 5 MW ONEVENWICHT

VRIJSTELLING KOSTEN OP 5 MW ONEVENWICHT E VRIJSTELLING KOSTEN OP 5 MW ONEVENWICHT Bij elektriciteitshandel is er steeds kans op onevenwicht tussen injectie en afname van het net. Iedere ARP, of evenwichtsverantwoordelijke, moet de stroomafname

Nadere informatie

Strategische Reserve Voorstellen van wijzigingen ARP-contract. Elia Users Group 05/06/2014

Strategische Reserve Voorstellen van wijzigingen ARP-contract. Elia Users Group 05/06/2014 Strategische Reserve Voorstellen van wijzigingen ARP-contract Elia Users Group 05/06/2014 Wijzigingen ARP-contract (1/2) 1. Definities Hernemen producten SDR en SGR zoals ze momenteel bestaan Mogelijke

Nadere informatie

Goedkeuring plan Wathelet door kern

Goedkeuring plan Wathelet door kern Staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie, Mobiliteit en Staatshervorming Secrétaire d Etat à l'environnement, à l'energie, à la Mobilité et aux Réformes institutionnelles Melchior Wathelet Goedkeuring

Nadere informatie

Leveringszekerheid. Wat als morgen het licht uitgaat?

Leveringszekerheid. Wat als morgen het licht uitgaat? Leveringszekerheid Wat als morgen het licht uitgaat? Inhoudstafel Samenvatting Enkele definities Net voldoende aanbod Leveringszekerheid Wat kunnen wij doen? Wat kan u doen? Conclusie Samenvatting Een

Nadere informatie

Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading. Pieter Wynant. Projectbeheerder Crisiscentrum

Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading. Pieter Wynant. Projectbeheerder Crisiscentrum Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading Pieter Wynant Projectbeheerder Crisiscentrum Wettelijk kader Beheer van incidenten binnen de elektriciteitsmarkt = verantwoordelijkheid van de ministers voor

Nadere informatie

FACTSHEET (04/10/2012)

FACTSHEET (04/10/2012) Evenwicht: een fysiek gegeven waarvan de frequentie de indicator is Elektriciteit kan niet worden opgeslagen. De hoeveelheid elektriciteit die op het net geïnjecteerd wordt (productie en invoeren) en de

Nadere informatie

Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading

Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading Algemene Directie Crisiscentrum 25.09.2014 Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading Wettelijk kader Beheer van incidenten binnen de elektriciteitsmarkt = verantwoordelijkheid van de ministers voor

Nadere informatie

Afschakelplan. Vergadering Commissie 1 woensdag 1 oktober Agenda. Turnhout heeft eerste netwerk voor juweliers INFORMATIEVERGARING???

Afschakelplan. Vergadering Commissie 1 woensdag 1 oktober Agenda. Turnhout heeft eerste netwerk voor juweliers INFORMATIEVERGARING??? Vergadering Commissie 1 woensdag 1 oktober 2014 Agenda Goedkeuring verslag vorige vergadering Turnhout heeft eerste netwerk voor juweliers Afschakelingsplan elektriciteit Aanpassing retributiereglement

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-201801205-275) Betreffende het Federaal ontwikkelingsplan van Elia voor de periode 2020-2030 en het bijbehorende

Nadere informatie

Consultatiedocument Elia Users Group met betrekking tot het voorstel van Elia tot wijziging van de tariefstructuur

Consultatiedocument Elia Users Group met betrekking tot het voorstel van Elia tot wijziging van de tariefstructuur Consultatiedocument Elia Users Group met betrekking tot het voorstel van Elia tot wijziging van de tariefstructuur Inhoud Inleiding... 2 I. Krachtlijnen van de ontwikkeling van het voorstel van Elia tot

Nadere informatie

Wegwijs in energieschaarste

Wegwijs in energieschaarste Wegwijs in energieschaarste Versie december 2014 2 Wegwijs in energieschaarste Burgers en overheden stellen zich vragen bij de zekerheid van energiebevoorrading in een periode van strenge winterkou. Allerlei

Nadere informatie

Beleidsplatform Slimme netten

Beleidsplatform Slimme netten Beleidsplatform Slimme netten 30 juni 2014 Visie van marktspelers op de wijze waarop de transitie naar een flexibeler gebruik van het net kan worden vormgegeven Agenda 14.00 14.20 15.00 15.40 16.00 16.20

Nadere informatie

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht I. Context en doelstellingen I. Doelstellingen II. Uitdagingen III. Actief netbeheer

Nadere informatie

Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit. Smart Energy Solutions 04/12/12

Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit. Smart Energy Solutions 04/12/12 Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit Smart Energy Solutions 04/12/12 Inhoud Netinvesteringen Netaansluitingen Gesloten distributienetten Directe lijnen Nettoegang Flexibiliteit VREG

Nadere informatie

georganiseerd door Elia 16 April Inleiding

georganiseerd door Elia 16 April Inleiding Antwoord van de openbare distributienetbeheerders (DNB s) in België op de Formele openbare raadpleging betreffende de voorstellen voor een aangepast federaal technisch reglement en algemene eisen RfG,

Nadere informatie

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Overzicht 1. Wie is EDF Luminus 2. De uitdaging 3. De oplossing Corporate Presentation -

Nadere informatie

Blijft de elektriciteitsvooziening nog steeds verzekerd?

Blijft de elektriciteitsvooziening nog steeds verzekerd? Blijft de elektriciteitsvooziening nog steeds verzekerd? Inhoudstafel: Editoriaal, Jan Van Roost, Elia - National Control Center Bevoorradingszekerheid vanuit de Algemene Directie Energie, Eline Vanderspeeten,

Nadere informatie

Het CIPU-contract: een kader waarbinnen de netgebruiker kan deelnemen aan het beheer van het hoogspanningsnet

Het CIPU-contract: een kader waarbinnen de netgebruiker kan deelnemen aan het beheer van het hoogspanningsnet Ondersteuning net Het CIPU-contract: een kader waarbinnen de netgebruiker kan deelnemen aan het beheer van het hoogspanningsnet Om de veiligheid, doeltreffendheid en betrouwbaarheid van zijn net te vrijwaren,

Nadere informatie

(Z) mei Opgesteld met toepassing van art.23, 2, 2 van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt

(Z) mei Opgesteld met toepassing van art.23, 2, 2 van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt (Z)1752 17 mei 2018 Reactie op de openbare raadpleging die de N.V. ELIA SYSTEM OPERATOR organiseert over de methodologie, hypotheses en gegevensbronnen voor de dimensionering van de volumes voor de strategische

Nadere informatie

(A) augustus Artikel 11 van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Niet-vertrouwelijk

(A) augustus Artikel 11 van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Niet-vertrouwelijk (A)1661 31 augustus 2017 Advies over een ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 19 december 2002 houdende een technisch reglement voor het beheer van het transmissienet

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-988

BESLISSING (B) CDC-988 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 F: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

2. Welke vaststellingen zijn gedaan bij de evaluatie en welke besluiten werden getrokken?

2. Welke vaststellingen zijn gedaan bij de evaluatie en welke besluiten werden getrokken? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 340 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 26 juni 2015 aan ANNEMIE TURTELBOOM VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE Evaluatie

Nadere informatie

ADVIES (A) CDC-247

ADVIES (A) CDC-247 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS ADVIES

Nadere informatie

Opslag van elektrische energie:

Opslag van elektrische energie: : Regelgevend kader Luc Decoster 17/02/2016 Gebruik van opslag Optimalisatie van het verbruik door de netgebruiker: Optimalisatie van het eigen verbruik In combinatie met lokale productie-installaties

Nadere informatie

Ontwikkelingen naar een duurzame energiemarkt. Klaas Hommes, TenneT 28 juni 2014

Ontwikkelingen naar een duurzame energiemarkt. Klaas Hommes, TenneT 28 juni 2014 Ontwikkelingen naar een duurzame energiemarkt Klaas Hommes, TenneT 28 juni 2014 Transitie Veranderingen in productie Veranderingen in balancering Nieuwe kansen Vergroening 20-03-2013 2 Ontwikkeling: transitie

Nadere informatie

Samen wapenen we ons tegen een eventuele energieschaarste!

Samen wapenen we ons tegen een eventuele energieschaarste! Samen wapenen we ons tegen een eventuele energieschaarste! Als inwoner stel je je ongetwijfeld vragen bij de zekerheid van energiebevoorrading in een periode van strenge winterkou. Allerlei berichten over

Nadere informatie

ADVIES (A) CDC-1071

ADVIES (A) CDC-1071 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS ADVIES

Nadere informatie

EINDBESLISSING (B) CDC-1310

EINDBESLISSING (B) CDC-1310 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS EINDBESLISSING

Nadere informatie

(PRD) maart over

(PRD) maart over (PRD)1619 23 maart 2017 over Ontwerpbeslissing over het voorstel van de NV ELIA SYSTEM OPERATOR houdende een addendum aan de werkingsregels van de strategische reserve van toepassing vanaf 1 november 2017

Nadere informatie

Users Group Standpunt betreffende de omzetting van artikel 28 van de Europese Richtlijn 2009/72/EG ( 1 )

Users Group Standpunt betreffende de omzetting van artikel 28 van de Europese Richtlijn 2009/72/EG ( 1 ) Users Group Standpunt betreffende de omzetting van artikel 28 van de Europese Richtlijn 2009/72/EG ( 1 ) 1 Voorwoord De Users Group is een overlegorgaan dat door Elia als beheerder van het Belgische hoogspanningsnet

Nadere informatie

Beslissing over het voorstel van Elia System Operator nv betreffende een wijziging van de regels die de energieoverdracht organiseren

Beslissing over het voorstel van Elia System Operator nv betreffende een wijziging van de regels die de energieoverdracht organiseren (B)1807 17 september 2018 Beslissing over het voorstel van Elia System Operator nv betreffende een wijziging van de regels die de energieoverdracht organiseren Artikel 19bis, 2 van de wet van 29 april

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20170908-248) betreffende de erkenningsaanvraag van de beheerder van het tractienet spoor ingediend door Infrabel

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-1463

BESLISSING (B) CDC-1463 Niet-vertrouwelijk Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT

Nadere informatie

/21/ Eandis stelt toekomstvisie voor en lanceert communicatietools bij werken in de straat

/21/ Eandis stelt toekomstvisie voor en lanceert communicatietools bij werken in de straat /21/ Eandis stelt toekomstvisie voor en lanceert communicatietools bij werken in de straat Welkom Trefdag VVSG 16 oktober 2014 Toekomstvisie Eandis Communicatietools bij werken in de straat Walter Van

Nadere informatie

met betrekking tot (PRD) december 2018

met betrekking tot (PRD) december 2018 (PRD)1885 20 december 2018 met betrekking tot Ontwerpbeslissing over het voorstel van de NV ELIA SYSTEM OPERATOR betreffende de werkingsregels voor de strategische reserve van toepassing vanaf 1 november

Nadere informatie

BEVOORRADINGS ZEKERHEIDSSTUDIE VOOR BELGIË. Nood aan strategische reserve voor de winter

BEVOORRADINGS ZEKERHEIDSSTUDIE VOOR BELGIË. Nood aan strategische reserve voor de winter BEVOORRADINGS ZEKERHEIDSSTUDIE VOOR BELGIË Nood aan strategische reserve voor de winter 2016-17 VOORWOORD Beste lezer, Een kort voorwoord bij de publicatie van dit rapport lijkt aangewezen gezien de snel

Nadere informatie

Wintervooruitzicht voor België n.a.v. publicatie winterrapport ENTSO-E

Wintervooruitzicht voor België n.a.v. publicatie winterrapport ENTSO-E Wintervooruitzicht voor België n.a.v. publicatie winterrapport ENTSO-E Wintervooruitzicht voor België n.a.v. publicatie winterrapport ENTSO-E Elia blijft waakzaam en neemt alle mogelijke maatregelen om

Nadere informatie

Feedback WG System Operations 21 November 2012

Feedback WG System Operations 21 November 2012 Feedback WG System Operations 21 November 2012 User Group 06/12/2012 Wim Michiels Content Feedback IGCC Winter action plan Draft ENTSO-E winter outlook 2012 2013 Capaciteit noordgrens Overview of dynamic

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Beslissing (BRUGEL-BESLISSING-20190626-112) Betreffende het voorstel tot verlenging van de geldigheidsduur van de modelcontracten

Nadere informatie

Evolutie van de behoefte aan ondersteunende diensten voor de evenwichtsbewaking van de Belgische regelzone tot 2018

Evolutie van de behoefte aan ondersteunende diensten voor de evenwichtsbewaking van de Belgische regelzone tot 2018 Evolutie van de behoefte aan ondersteunende diensten voor de evenwichtsbewaking van de Belgische regelzone tot 2018 Mei 2013 Deze studie gaat na welke de behoeften aan ondersteunende diensten voor de evenwichtsbewaking

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt

Beslissing van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Beslissing van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt van 20 november 2018 met betrekking tot de aanvraag tot toelating van de aanleg van een directe lijn BESL-2018-100 De Vlaamse Regulator

Nadere informatie

Consultatie volumebepaling strategische reserve

Consultatie volumebepaling strategische reserve Consultatie volumebepaling strategische reserve Samenvatting Een consultatie aangaande de volumebepaling in het kader van de strategische reserve is georganiseerd. Dit document omvat feedback van Elia

Nadere informatie

Smart Wind Farm ConTrol. Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014

Smart Wind Farm ConTrol. Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014 Smart Wind Farm ConTrol Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders Fluxys Leveranciers Klanten

Nadere informatie

Communicatieplan 2014-2015 Elektriciteitsschaarste. Chantal De Pauw. Communicatieverantwoordelijke FOD Economie

Communicatieplan 2014-2015 Elektriciteitsschaarste. Chantal De Pauw. Communicatieverantwoordelijke FOD Economie Communicatieplan 2014-2015 Elektriciteitsschaarste Chantal De Pauw Communicatieverantwoordelijke FOD Economie Communicatieplan 2014-2015 Elektriciteitsschaarste Fase 1 : informeren Fase 2 : sensibiliseringscampagne

Nadere informatie

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst Welkom 1 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Decentrale producenten elektriciteit Centrale producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-981

BESLISSING (B) CDC-981 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

Meer informatie? R3 Niet-gereserveerd vermogen. Aarzel niet om contact met ons op te nemen via. Keizerslaan 20 B-1000 Brussel

Meer informatie? R3 Niet-gereserveerd vermogen. Aarzel niet om contact met ons op te nemen via. Keizerslaan 20 B-1000 Brussel Meer informatie? R3 Niet-gereserveerd vermogen Aarzel niet om contact met ons op te nemen via uw Contract Manager uw Key Account Manager de afdeling Contracting (contracting_as@elia.be) Keizerslaan 20

Nadere informatie

ADVIES (A) CDC-1430

ADVIES (A) CDC-1430 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: +32 2 289 76 11 Fax: +32 2 289 76 09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS

Nadere informatie

Bepaling van het primair, secundair en tertiair reservevermogen voor 2014

Bepaling van het primair, secundair en tertiair reservevermogen voor 2014 Bepaling van het primair, secundair en tertiair reservevermogen voor 2014 april 2013 Volgens artikel 233 van het Koninklijk Besluit van 19 december 2002 houdende een technisch reglement voor het beheer

Nadere informatie

Argumentatie voor vastleggen van grens tussen generatoren type A en B (NC RfG versie 14/10/2015) 26 november 2015 Marc Malbrancke

Argumentatie voor vastleggen van grens tussen generatoren type A en B (NC RfG versie 14/10/2015) 26 november 2015 Marc Malbrancke Argumentatie voor vastleggen van grens tussen generatoren type A en B (NC RfG versie 14/10/2015) 26 november 2015 Marc Malbrancke Inleiding Artikel 5 van de NC RfG betreft Determination of significance

Nadere informatie

Processen en installaties veilig stellen

Processen en installaties veilig stellen Samen hoger! Elektriciteitspanne: impact en voorbereiding Processen en installaties veilig stellen 1 1. Afschakelplan 2. Afschakelplan vermijden / Besparingstips 3. Elektriciteitspanne kan altijd gebeuren

Nadere informatie

Elektriciteitsverbruik in België in augustus 2015

Elektriciteitsverbruik in België in augustus 2015 NEWSLETTER 63 - oktober 2015 Het totale elektriciteitsverbruik in België bleef in augustus 2015 op hetzelfde niveau als in augustus van vorig jaar. Zowel de grote industrieën als de residentiële en tertiaire

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST VERSLAG (BRUGEL-RAPPORT-20130823-16) over de uitvoering van haar verplichtingen, over de evolutie van de gewestelijke elektriciteits-

Nadere informatie

(PRD)658E/45 11 mei te weten

(PRD)658E/45 11 mei te weten (PRD)658E/45 11 mei 2017 te weten Ontwerpbeslissing over de doelstellingen die Elia System Operator nv in 2018 moet behalen in het kader van de stimulans overgelaten aan het eigen inzicht van de CREG zoals

Nadere informatie

Standpunt van Synergrid met betrekking tot electrische voertuigen. Seminarie van 20 april 2010 FOD EKME

Standpunt van Synergrid met betrekking tot electrische voertuigen. Seminarie van 20 april 2010 FOD EKME Standpunt van Synergrid met betrekking tot electrische voertuigen Seminarie van 20 april 2010 FOD EKME INHOUD Voorstelling van Synergrid en de rol van de netbeheerders Integratie van elektrische voertuigen

Nadere informatie

(B) februari 2019

(B) februari 2019 (B)1885 14 februari 2019 Beslissing over het voorstel van de NV ELIA SYSTEM OPERATOR betreffende de werkingsregels voor de strategische reserve toepasbaar vanaf 1 november 2019 genomen met toepassing van

Nadere informatie

Voorspellingen en gerealiseerde productie PV 1 -zonnevermogen

Voorspellingen en gerealiseerde productie PV 1 -zonnevermogen Voorspellingen en gerealiseerde productie PV 1 -zonnevermogen Publicatie op de website Samenvatting Dit document beschrijft de gebruikte gegevens en hypotheses waarop de online publicatie van zowel de

Nadere informatie

De plaats van de aansluitings- en interfacepunten wordt in het aansluitingscontract vastgelegd in overeenstemming met de gel-

De plaats van de aansluitings- en interfacepunten wordt in het aansluitingscontract vastgelegd in overeenstemming met de gel- Aansluiting De aansluiting op het Elia-net: een proces in verschillende stappen Sommige spelers op de Belgische elektriciteitsmarkt (producenten en industriële grootverbruikers) kunnen een aansluiting

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES op eigen initiatief (BRUGEL-ADVIES-20180823-269) Betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt teneinde

Nadere informatie

Markt voor Flexibiliteit

Markt voor Flexibiliteit Markt voor Flexibiliteit Globale verkenning van kansen en uitdagingen Denktank Structurele veranderingen Energiemarkt, 9 April 2014 Frans Rooijers, Bettina Kampman, Sebastiaan Hers Agenda Terugblik en

Nadere informatie

Flexibiliteit. Infrax Luc Verheggen Eandis Luc Decoster

Flexibiliteit. Infrax Luc Verheggen Eandis Luc Decoster Flexibiliteit Infrax Luc Verheggen Eandis Luc Decoster Wat is flexibiliteit? Bidladder Transfer of Energy Metering Aansluitingscontracten 2 Flexibiliteit Flexibiliteit = De wijziging van het profiel van

Nadere informatie

(B) juni Artikel 21bis, 4, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Niet-vertrouwelijk

(B) juni Artikel 21bis, 4, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Niet-vertrouwelijk (B)1764 14 juni 2018 Beslissing over de vaststelling van het door Infrax West toe te wijzen bedrag aan federale bijdrage elektriciteit voor de periode 1 januari 2009 tot 31 december 2017 Artikel 21bis,

Nadere informatie

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht 29 februari 2016 INHOUDSTAFEL 1 Voorwoord... 3 2 Elia, beheerder van het transmissienet

Nadere informatie

Beheersing piekverbruik

Beheersing piekverbruik Beheersing piekverbruik Cis Vansteenberge Smart Building Congres 5 maart 2015 Beheersing piekverbruik 5/3/2015 1 Inhoud Inleiding Congestie Windprofiel Profiel zonne-energie Oplossingen DSM Opslag Besluit

Nadere informatie

Versie 1: Regels voor de organisatie van de Energieoverdracht. In werking treding op XX/XX/2018 1

Versie 1: Regels voor de organisatie van de Energieoverdracht. In werking treding op XX/XX/2018 1 Versie 1: Regels voor de organisatie van de Energieoverdracht In werking treding op XX/XX/2018 1 Overeenkomstig art 19bis 2 van de wet betreffende organisatie van de elektriciteitsmarkt van 29 april 1999

Nadere informatie

Elektriciteitsverbruik in België in februari 2015

Elektriciteitsverbruik in België in februari 2015 NEWSLETTER nr 60 - april 2015 Elektriciteitsverbruik in België in februari 2015 In februari 2015 nam zowel het elektriciteitsverbruik van de industriële klanten als van de residentiële en tertiaire sectoren

Nadere informatie

WELKOM. SCHACHTBOKKEN - EISDEN Misjel Decleer

WELKOM. SCHACHTBOKKEN - EISDEN Misjel Decleer WELKOM SCHACHTBOKKEN - EISDEN Misjel Decleer INFOAVOND STROOMSCHAARSTE EN AFSCHAKELPLAN WOENSDAG 10 DECEMBER 2014 2 PROGRAMMA 1. Verwelkoming 2. Stroomtekort afschakelplan» Waarom afschakelen?» Werking

Nadere informatie

Seminar Third Energy Package

Seminar Third Energy Package Seminar Third Energy Package Standpunt van de leveranciers en de producenten van elektriciteit en gas Jan Herremans Directeur-generaal FEBEG 16.05.2011 FEBEG 6.09.2011 2 Belangrijkste punten van kritiek

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-1136

BESLISSING (B) CDC-1136 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

DE RENTABILITEIT VAN ELEKTRICITEITSOPSLAG IN BELGIE

DE RENTABILITEIT VAN ELEKTRICITEITSOPSLAG IN BELGIE DE RENTABILITEIT VAN ELEKTRICITEITSOPSLAG IN BELGIE KVAB Laurent Jacquet - Directeur 05-05-2015 INHOUDSOPGAVE 1. Context & doelstellingen van de studie 2. Huidige beschikbare opslagtechnologieën 3. Kosten

Nadere informatie

(Z) januari 2018

(Z) januari 2018 (Z)1721 25 januari 2018 Nota over het voorstel van Procedure voor aanleg van strategische reserve geldig voor de aanbesteding in 2018 dat door de N.V. ELIA SYSTEM OPERATOR ter consultatie wordt voorgelegd

Nadere informatie

TARIEFSTRUCTUUR VOOR HET TRANSPORT VAN ELEKTRICITEIT

TARIEFSTRUCTUUR VOOR HET TRANSPORT VAN ELEKTRICITEIT TARIEFSTRUCTUUR VOOR HET TRANSPORT VAN ELEKTRICITEIT Omwille van de transparantie en om de nieuwe tarieven vanaf januari 2016 zo efficiënt mogelijk te kunnen toepassen, publiceert de CREG op 30 oktober

Nadere informatie

Evolutie naar SmartGrids. Presentatie EasyFairs wo 24 maart 2010

Evolutie naar SmartGrids. Presentatie EasyFairs wo 24 maart 2010 Evolutie naar SmartGrids Presentatie EasyFairs wo 24 maart 2010 Agenda & doel 1.Introductie Elia 2.Wat is een SmartGrid? 3.Drivers en Uitdagingen 4.Smartness van vandaag 5.SmartGrid versus SmartMetering

Nadere informatie

Aanpassing van het regelgevend kader voor het vraagbeheer

Aanpassing van het regelgevend kader voor het vraagbeheer Rapport van de vier energieregulatoren van 3 februari 2014 met betrekking tot de Aanpassing van het regelgevend kader voor het vraagbeheer 1. Inleiding Op 03/06/2013 hebben de gewestelijke en federale

Nadere informatie

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België Jaar 2004 Marktstatistieken www.creg.be www.cwape.be www.ibgebim.be www.vreg.be 1/11 I. MARKTAANDELEN VAN DE ACTIEVE AARDGASLEVERANCIERS

Nadere informatie

Nota over het voorstel van Procedure voor aanleg van strategische reserve dat door de N.V. ELIA SYSTEM OPERATOR ter consultatie wordt voorgelegd

Nota over het voorstel van Procedure voor aanleg van strategische reserve dat door de N.V. ELIA SYSTEM OPERATOR ter consultatie wordt voorgelegd (Z)1607 26 januari 2017 Nota over het voorstel van Procedure voor aanleg van strategische reserve dat door de N.V. ELIA SYSTEM OPERATOR ter consultatie wordt voorgelegd opgesteld met toepassing van art.

Nadere informatie

STUDIE (F)140908-CDC-1352

STUDIE (F)140908-CDC-1352 Niet-vertrouwelijk Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT

Nadere informatie

Users Group - Groupe de travail Belgian Grid. Vergadering op 16 oktober 2012

Users Group - Groupe de travail Belgian Grid. Vergadering op 16 oktober 2012 Users Group - Groupe de travail Belgian Grid Vergadering op 16 oktober 2012 Aanwezig: C. Adams (SPF Economie, Directie Energie) G. Senne (SPF Economie, Directie Energie) J-P. Becret (GABE) B. De Wispelaere

Nadere informatie

Inpassing van duurzame energie

Inpassing van duurzame energie Inpassing van duurzame energie TenneT Klantendag Erik van der Hoofd Arnhem, 4 maart 2014 doelstellingen en projecties In de transitie naar duurzame energie speelt duurzame elektriciteit een grote rol De

Nadere informatie

Afschakelplan elektriciteit

Afschakelplan elektriciteit Afschakelplan elektriciteit UNIZO - Studiedienst UNIZO Terminologie Producenten Transport HS-lijnen: transmissienetbeheerder ELIA Distributie : distributienetbeheerders EANDIS - INFRAX Levering aan Klant:

Nadere informatie

Elektrisch tekenen: begeleiding

Elektrisch tekenen: begeleiding Elektrisch tekenen: begeleiding Vakinhoud: Deel I: residentieel Elektrische schema s leren lezen en tekenen AREI Oefeningen Deel II: industrieel Industriële motorschakelingen Oefeningen In het labo maken

Nadere informatie