ENERGIENEUTRALE REGIO MET EEN SOCIALE REFLEX DE REGIONALE ENERGIESTRATEGIE ZUID-WEST-VLAANDEREN Energiedag voor lokale besturen 19 maart 2013 Dominiek Vandewiele
Leiedal? De energietransitie komt! Zuid-West-Vlaanderen energieneutraal = antwoord gemeentelijk energie- en klimaatbeleid # reflecties
Leiedal? De energietransitie komt! Zuid-West-Vlaanderen energieneutraal = antwoord gemeentelijk energie- en klimaatbeleid # reflecties
Leiedal? De energietransitie komt! Zuid-West-Vlaanderen energieneutraal = antwoord gemeentelijk energie- en klimaatbeleid # reflecties
Ons energiesysteem een geschiedenis 1900 Steenkool Stoomturbine Centraal Nationaal Gemeenten Energievraag
2010 Ons energiesysteem is in transitie
De energietransitie wordt geleid door de EU 2050 Europese Unie Energie-efficiëntie Hernieuwbaar Decentraal Klimaat Welvaart
De energietransitie wordt geleid door de EU
-80% à -95% CO2 tegen 2050 1990 2050
-80% à -95% CO2 tegen 2050 20/20/20 als tussenstap 20% hernieuwbare energie 20% meer energie-efficiëntie 20% minder CO2-uitstoot Tegen 2020
Economische boost aan EU
Economische boost aan EU
Energie van geostrategisch belang voor EU Europees energiesysteem: Vrijgemaakte markt Infrastructureel
De energietransitie verloopt in fasen Gewenste energiesysteem 2050 Energiesysteem 2000 2000 2006 2012 2018 2024 2030 2036 2042 2048
R.I.P. peertje
Wat doet de EU?
Wat doen nationale overheden?
Wat doen steden en gemeenten?
De energietransitie daagt Zuid-West-Vlaamse Steden en gemeenten uit Gebouwen hernieuwbare energie (2014) E40-peil (2018)
De energietransitie daagt Zuid-West-Vlaamse Steden en gemeenten uit
De energietransitie daagt Zuid-West-Vlaamse Steden en gemeenten uit
De energietransitie daagt Zuid-West-Vlaamse Steden en gemeenten uit nieuwe gebouwen 100 gebouwen niet grondig gerenoveerde gebouwen grondig gerenoveerde gebouwen 2010 2050
De energietransitie daagt Zuid-West-Vlaamse Steden en gemeenten uit Industrie, bedrijven
De energietransitie daagt Zuid-West-Vlaamse Steden en gemeenten uit Energieverbruik bij bedrijven in Vlaanderen 80% 186 grote verbruikers in Vlaanderen 7% 218 middelgrote verbruikers in Vlaanderen 13% 500.000 KMO s in Vlaanderen
De energietransitie daagt Zuid-West-Vlaamse Steden en gemeenten uit
De energietransitie daagt Zuid-West-Vlaamse Steden en gemeenten uit
De energietransitie daagt Zuid-West-Vlaamse Steden en gemeenten uit 2014: nieuwbouw en renovatie 1. Zonneboiler 2. Biomassa 3. Warmtepomp 4. Zonnepanelen (PV) 5. Participatie in hernieuwbare energieproject 6. Stadsverwarming 7. Alternatief: E-peil 10% strenger
De energietransitie daagt Zuid-West-Vlaamse Steden en gemeenten uit Hernieuwbare energie Energieefficiëntie Energierecuperatie Stad / streek Wijk, stadsdeel, bedrijventerrein cluster gebouw
De energietransitie daagt Zuid-West-Vlaamse Steden en gemeenten uit Zonneboiler Biomassa Warmtepomp Zonnepanelen (PV) Participatie in hernieuwbare energieproject Stadsverwarming Micro WKK G E W
De energietransitie daagt Zuid-West-Vlaamse Steden en gemeenten uit Energiefactuur - distributienettarieven
De energietransitie daagt deze regio uit Infrastructuur
De energietransitie daagt Zuid-West-Vlaamse Steden en gemeenten uit
De energietransitie daagt Zuid-West-Vlaamse Steden en gemeenten uit Energie-armoede Energieprestatie van de woning Energiekost Inkomen Huishoudbudget dat aan energie gespendeerd wordt 47% 31% 10% 8% 4% minder dan 5% 5 à 10% 10 à 15% 15 à 20% meer dan 20%
Leiedal? De energietransitie komt! Zuid-West-Vlaanderen energieneutraal = antwoord gemeentelijk energie- en klimaatbeleid # reflecties
Regionale energiestrategie: Zuid-West-Vlaanderen Energieneutraal in 2050-30% CO2 tegen 2020
Naar regionale energiestrategie: input van streekactoren en experten en vele andere
Regionale energiestrategie Uitgangspunten: - Welvaartcreatie (socio-economische ontwikkeling) - Omgaan met energietransitie - Klimaat en milieu
Regionale energiestrategie Gewenste energiesysteem 2050 I III II Energiesysteem 2000 2000 2006 2012 2018 2024 2030 2036 2042 2048
Openbare besturen als voorbeeld Energie-armoede Energieprijzen Regionale energiestrategie 7 thema s Gebouwde omgeving Hernieuwbare energie Mobiliteit en transport Ondernemen
Regionale energiestrategie Per thema: - Huidige situatie (waar nu?) - Strategische doelstelling (waar naar toe?) - Transitiepad (hoe er naar toe?) - Voorstellen van acties (wat doen?) CO2-barometer per gemeente
Regionale energiestrategie energievraag STAP 1: verminderen energievraag STAP 2: hernieuwbare energie 100% energieneutraal 2000 2006 2012 2018 2024 2030 2036 2042 2048
Regionale energiestrategie Alle gebouwen energieneutraal in 2050 Gebouwniveau STAP 1 500 kwh/m² 30 kwh/m² STAP 2 Bestaande woningen Lage-energiewoning
Regionale energiestrategie 5 keer meer hernieuwbare energie in 2020 Natuurlijk potentieel zon = 60X energiebehoefte Realistisch potentieel = 0,07X energiebehoefte
Regionale energiestrategie 5 keer meer hernieuwbare energie in 2020 aardgas 20 grote windturbines 6.000 warmtepompen 20.000 zonneboilers 25.000 zonnepanelen (klein) 500 zonnepanelen (groot) Biomassacentrale gekoppeld aan warmtenet 2010 1,1% hernieuwbare energie (lokaal) 2020 5,5% hernieuwbare energie (lokaal) Realistisch potentieel 12,5% hernieuwbare energie (lokaal) 100% hernieuwbare energie
Regionale energiestrategie Geen energie-armoede: maximaal 10% van het inkomen voor energie Preventief beleid Armoede Energie-armoede Risicogroep - Private huurders - Sociale huurders - 25% laagste inkomens Curatief beleid
Leiedal? De energietransitie komt! Zuid-West-Vlaanderen energieneutraal = antwoord gemeentelijk energie- en klimaatbeleid # reflecties
Wat kan een gemeente doen in 2013-2018? Focus op de gemeente als organisatie (gemeentediensten) Focus op lokale openbare organisaties (scholen, OCMW, rusthuizen ) Focus op de gemeente als beleidsmaker (naar burgers, bedrijven, verenigingen ) Gemeentelijke gebouwen Afval Mobiliteit Aankoop goederen /diensten Openbare verlichting Hernieuwbare energie voorbeeldfunctie Gemeentelijke gebouwen Afval Mobiliteit Aankoop goederen /diensten Openbare verlichting Hernieuwbare energie voorbeeldfunctie Sensibiliseren, informeren, draagvlak creëren, betrokkenheid Dienstverlening rond energiebesparing, hernieuwbare energie, energie-armoede Lokaal sociaal beleid Integratie hernieuwbare energie en energie-efficiëntie in ruimtelijk beleid (o.a. ontwikkeling woongebieden en bedrijventerreinen) Woningkwaliteitsbeleid, huisvesting, woonbeleid Mobiliteit
Wat kan een gemeente doen in 2013-2018? Een energiegemeente of klimaatgemeente worden?
Energiebeleid op verschillende beleidsniveaus Energietransitie 2050 Burgemeestersconvenant (Covenant of Mayors) Structuurfondsen Regionale energiestrategie 2050
Burgemeestersconvenant Lokale acties formuleren actieplan: actiegericht en minder planningsgericht CO2 verminderen in stad / gemeente CO2-inventaris Onderliggend doel: creëren van vast en geschoold werk dat niet onderhevig is aan delocalisatie; gezonder milieu en kwaliteit van het leven; versterkt economisch concurrentievermogen en grotere energieonafhankelijkheid.
Wat kan een gemeente doen in 2013-2018? ACTIES door de gemeente (gemeentediensten) door partners (scholen, OCMW, rusthuizen, Eandis/Infrax, Imog, Leiedal, POM, Energiesnoeiers, Provincie, SVK s, Welzijnsconsortium, SHM s ) door samenleving (burgers, bedrijven, verenigingen, scholen ) SAMENWERKING: Gemeentelijk Intergemeentelijk/regionaal
Wat kan een gemeente doen in 2013-2018? ACTIEPLAN Focus op de gemeente als organisatie Focus op lokale openbare organisaties Focus op de gemeente als beleidsmaker door de gemeente door partners door samenleving Operationele omkadering Beleidsomkadering Inhoudelijke omkadering
Leiedal? De energietransitie komt! Zuid-West-Vlaanderen energieneutraal = antwoord gemeentelijk energie- en klimaatbeleid # reflecties
# reflecties 1. Destilleer energie en voeg het aan het gerecht toe. 2. Ook bevangen door CO2? 3. Content met de Covenant?
# reflecties 1. Destilleer energie en voeg het aan het gerecht toe. 2. Ook bevangen door CO2? 3. Content met de Covenant?
Destilleer energie en voeg het aan het gerecht toe. o CULTUUR o ECONOMIE & TEWERKSTELLING o FEESTELIJKHEDEN o FINANCIEN o INFORMATICA o INFORMATIE EN COMMUNICATIE o INTEGRATIE o INTERNATIONALE SAMENWERKING o JEUGD o LANDBOUW o MILIEU o ONDERWIJS o BASISONDERWIJS o KUNSTONDERWIJS o ONTWIKKELINGS- SAMENWERKING o OPENBARE WERKEN WATERBEHEERSING o PATRIMONIUM o PERSONEEL o RUIMTELIJKE ORDENING - STEDENBOUW o SOCIALE ZAKEN, WELZIJN & GELIJKE KANSEN o SPORT o TOERISME o VEILIGHEID o P.B.W. (Preventie en Bescherming op het Werk) o VERKEER EN MOBILITEIT o WONEN
Destilleer energie en voeg het aan het gerecht toe. 1+1 = 3 Koppel energie-ambities met andere ambities o Woningkwaliteitsbeleid, betaalbaarheid wonen o Ruimtelijke thema s, landschap o Mobiliteit, luchtkwaliteit o Facility, kostenbesparing
# reflecties 1. Destilleer energie en voeg het aan het gerecht toe. 2. Ook bevangen door CO2? 3. Content met de Covenant?
Ook bevangen door CO2? CO2 is best beschikbare indicator CO2 reductie Duurzaam energiesysteem voor stad / gemeente
Ook bevangen door CO2? Economische principes Ecologische principes Duurzaam energiesysteem voor stad / gemeente Sociale principes
Ook bevangen door CO2? Economische principes Jobcreatie Ondersteunen bedrijvigheid economische energieinfrastructuur Kostenefficiënte maatregelen Lokale return Ecologische principes Duurzaam energiesysteem voor stad / gemeente Sociale principes
Ook bevangen door CO2? Economische principes Verminderen klimaatimpact Luchtkwaliteit, leefomgeving, Natuurlijke hulpbronnen Ruimtegebruik Ecologische principes Duurzaam energiesysteem voor stad / gemeente Sociale principes
Ook bevangen door CO2? Economische principes Ecologische principes Energiekost Duurzaam energiesysteem voor stad / gemeente Energie-armoede Mattheüseffecten tegengaan Participatie Sociale principes
# reflecties 1. Destilleer energie en voeg het aan het gerecht toe. 2. Ook bevangen door CO2? 3. Content met de Covenant?
Content met de Covenant? Lokaal Intergemeentelijk Streek Gemeente Partners Middenveld