Gemeente Zandvoort Vergader' P. en W. 2 it FEB. 21)15 gpyst Agendapunt: B&W-ADVIES 2 4 FEB. 2015 Verordening Nadere regels Beleidsnota Overig Na besluit (B&W/Raad): Uitgaande brief verzenden Stukken retour Publicatie Afdeling / werkeenheid: MD/BA Auteur : T. Tichelaar Besproken met portefeuillehouder Ei Datum : 17 februari 2015 Regnr. : 2014/12/000616 Zaaknr. : Z2014-000901 Onderwerp: Toezegging aan gemeenteraad heroverwegen besluit pilot Woonruimteverdeling Zuid-Kennemerland 1Jmond (huren bij de overburen) mandaat portefeuillehouder Burgemeester Wethouder 1 datum conform I - bespreken Wethouder 2 Wethouder 3 Raadsbesluit: Actieve informatieplicht raad: 0 para-b, Secretaris paraaf )/ Leidinggevende (,, Wettelijk kader: Huisvestingswet Gevraagd besluit aan B&W: 1. Naar aanleiding van een toezegging aan de gemeenteraad van 10 november 2014 het collegebesluit van 25-3-2014 te heroverwegen en in te stemmen alsnog deel te nemen aan het experiment Pilot Woonruimteverdeling Zuid-Kennemerland IJmond (1 juli 2014 t/m 1 juli 2016) op grond van artikel 35 uit de Huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland met de beleidsregels zoals opgenomen in bijlage A, waaronder: a. De bindingseis binnen de regio Zuid-Kennemerland wordt verruimd naar een bindingseis voor de regio Zuid-Kennemerland-IJmond. b. De pilot heeft betrekking op regulier woningzoekenden in de regio en op de gereguleerde huurvoorraad (woningen met een huur onder de 710,68) van woningcorporaties die via aanbod- en optiemodel worden aangeboden. 2. De betrokken partijen te informeren. 3. Aan de raad van het besluit mededeling te doen. Voor het genomen besluit, raadpleeg de besluitenlijst van B&W. Openbaarheid : ja Toelichting: n.v.t. 1/6
Consequenties: Financieel: nee Personeel: nee Juridisch: nee Facilitair: nee Communicatie: ja WKPB: nee Advies ingewonnen bij: OR: n.v.t. RIJK: n.v.t. Overig: n.v.t. Consequenties zijn in het advies toegelicht Bijlagen: 1. Beleidsregels Pilot Woonruimteverdeling Zuid-Kennemerland IJmond. 2. Onderzoeksrapport "Van lappendeken naar samenhang" van Rigo Research en Advies, juni 2013. 1. Bestuurlijke samenvatting (aanleiding, probleemstelling, scenario's). Op 25 maart 2014 heeft het college (als enige gemeente in de regio) besloten niet deel te nemen aan de Pilot Woonruimteverdeling Zuid-Kennemerland-IJmond (Huren bij de overburen). De pilot beoogd de keuzemogelijkheden voor de woningzoekende te vergroten door de bindingseis met de regio Zuid- Kennemerland (Haarlem, Heemstede, Bloemendaal, Zandvoort en Haarlemmerliede & Spaarnwoude) te laten vervallen voor inwoners van de regio IJmond (Velsen, Beverwijk en Heemskerk) en visa versa. De gemeente Zandvoort is de enige gemeente die niet meedoet aan de pilot. De pilot is van start gegaan op 1 juli 2014 en is nu daarmee circa een half jaar van kracht. Tot nu toe zijn er geen ongewenste effecten opgetreden. De reden waarom het college tot dit besluit is gekomen, is gelegen in het feit dat in 2008 een gelijksoortig voorstel voor een pilot, maar dan alleen met de gemeente Velsen (Huren bij de buren) in de gemeenteraad is besproken en de gemeenteraad heeft toen besloten niet deel te nemen aan deze pilot. De gemeenteraad had toentertijd dermate veel zorgen in verband met eventuele nadelige gevolgen voor de Zandvoortse woningzoekende, dat de gemeenteraad in de commissie Projecten & Thema's op 10 december 2008 het college heeft opgeroepen het genomen besluit terug te trekken en alsnog niet mee te doen aan de pilot met de gemeente Velsen. Gezien het feit dat de gemeenteraad in 2008 deze zorgen had, verwachtte het college op 25 maart 2014 dat het standpunt van de gemeenteraad ten aanzien van de nieuwe pilot gelijk is. Derhalve heeft het college besloten niet deel te nemen aan de Pilot Woonruimteverdeling Zuid-Kennemerland-IJmond. Tijdens de begrotingsbehandeling in de gemeenteraad op 10 november 2014 heeft het college aan de gemeenteraad toegezegd het besluit van 25 maart 2014 te heroverwegen. Deze toezegging is gedaan naar aanleiding van het naar voren brengen van een amendement met als onderwerp wel deel te nemen aan de pilot. Argumenten alsnog deel te nemen zijn: 1. Het gemeentebestuur komt de woningzoekenden tegemoet. Deze krijgen namelijk meer keuzevrijheid. 2. De pilot is op 1 juli 2014 ingegaan en tot nu toe zijn er geen ongewenste effecten opgetreden. 3. Het gemeentebestuur maakt een gebaar naar de gemeentebesturen in de regio Zuid- Kennemerland en IJmond. 4. Deelname past binnen de nieuwe Huisvestingswet (inwerking getreden op 1 januari 2015). Voorgesteld wordt: 1. In te stemmen alsnog deel te nemen aan het experiment Pilot Woonruimteverdeling Zuid- Kennemerland - IJmond op grond van artikel 35 uit de Huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland met de beleidsregels zoals opgenomen in bijlage A, waaronder: a. De bindingseis binnen de regio Zuid-Kennemerland wordt verruimd naar een bindingseis voor de regio Zuid-Kennemerland-IJmond. b. De pilot heeft betrekking op regulier woningzoekenden in de regio en op de gereguleerde huurvoorraad (woningen met een huur onder de 710,68) van woningcorporaties die via aanbod- en optiemodel worden aangeboden.
2. De betrokken partijen te informeren. 3. Het besluit ter actieve informatieplicht naar de raad te sturen. Het besluit heeft geen financiële consequenties 2. Alternatief voorstel 3 Korte historie en bestuurlijke context. Inleiding In het Regionaal Actie Programma Wonen 2012 t/m 2015 is de inspanning opgenomen te onderzoeken hoe tot een meer uniforme aanpak kan worden gekomen tussen de drie woonruimteverdelingssystemen in de regio Zuid-Kennemerland en IJmond. Een eerste stap om te komen tot een meer uniforme aanpak en voor het verkrijgen van meer mogelijkheden voor woningzoekenden bij het vinden van een passende woning, is het experiment Pilot Woonruimteverdeling Zuid-Kennemerland IJmond opgezet. De Pilot duurt twee jaar en is van start gegaan op 1 juli 2014 en loopt tot 1 juli 2016. Gedurende deze twee jaar wordt gemonitord. Bij eventuele ongewenste effecten kan worden ingegrepen. Tot nu toe zijn er geen ongewenste effecten, zoals verdringing van woningzoekenden uit Zuid-Kennemerland door woningzoekenden uit de regio IJmond, opgetreden. Na twee jaar wordt de pilot geëvalueerd. Achtergrond In 2013 hebben de gemeenten in Zuid-Kennemerland en IJmond met financiële steun van de provincie de mogelijkheden voor meer samenhang in de woonruimteverdeling onderzocht. Er functioneren op het moment in Zuid-Kennemerland en IJmond drie verschillende woonruimteverdelingssystemen (regels en uitvoeringsmodellen). In het portefeuillehoudersoverleg Volkshuisvesting Zuid-Kennemerland/lJmond van 5 december 2013 is (in samenspraak met de woningcorporaties in de regio) afgesproken een gezamenlijk voorstel voor een Pilot Woonruimteverdeling voor te leggen aan alle colleges van burgemeester en wethouders. Zowel de huisvestingsverordening van Zuid-Kennemerland als die van IJmond biedt de mogelijkheid aan colleges van burgemeester en wethouders om ten behoeve van experimenten in het belang van de volkshuisvesting te besluiten om af te wijken van de verordening. Beoogd resultaat De pilot beoogt woningzoekenden meer mogelijkheden te geven om een passende woning te vinden. Uiteindelijk kan er zo meer doorstroming op de woningmarkt op gang komen. Argumenten De pilot vergroot de keuzemogelijkheden voor woningzoekenden In de huisvestingsverordeningen van de gemeenten in Zuid-Kennemerland en IJmond is vastgelegd dat woningzoekenden een economische of maatschappelijke binding aan de betreffende regio (Zuid- Kennemerland resp. IJmond) moeten hebben om voor een sociale huurwoning in aanmerking te komen. Door het verruimen van de bindingseis kunnen mensen met een binding aan de regio Zuid- Kennemerland ook in aanmerking komen voor een sociale huurwoning van een woningcorporatie in de regio IJmond. De pilot is een eerste stap naar meer eenheid en verdere samenwerking Dit besluit is onderdeel van een proces om van drie woonruimteverdeelsystemen in de regio naar uiteindelijk één systeem te komen. Onder een systeem verstaan we het geheel van regels en werkwijzen, die zowel op beleidsvragen (zoals toelating, passendheid, voorrangsregels, volgordebepaling), als op uitvoeringszaken (bijvoorbeeld aanbod en optiemodel) betrekking hebben. In het onderzoek "Van lappendeken naar samenhang" (bijlage) komt naar voren waarom meer samenhang wenselijk is: Er is al sprake van een regionale functionerende woningmarkt (woningzoekenden beperken 3/6
zich niet tot gemeentegrenzen). De woningmarkten in Zuid-Kennemerland en IJmond zijn complementair, en die verschillen zijn van meerwaarde voor woningzoekenden. Een eenvoudiger systeem is winst voor iedereen. De dynamiek op de woningmarkt moet niet onnodig beperkt worden. De opzet is eenvoudig, transparant en voorkomt ongelijkwaardige posities De pilot heeft alleen betrekking op regulier woningzoekenden. Urgent woningzoekenden, statushouders en bijzondere doelgroepen komen niet voor de pilot in aanmerking. De afbakening voorkomt het risico van ongelijkwaardige posities en verdringingseffecten. De pilot heeft betrekking op de gereguleerde huurvoorraad van de woningcorporaties, dat wil zeggen de corporatiehuurwoningen met een huurprijs tot 710,68,- (prijspeil 2015), en niet op de particuliere huurwoningvoorraad beneden de huurprijsgrens en de gereguleerde koopwoningen. De verschillende regels in de regio voor de woningen in de goedkope particuliere huur en koopwoningen lopen uiteen. Er is onvoldoende inzicht en draagvlak in de regio om regels voor deze woningen in dit besluit mee te nemen. Later zullen hier mogelijk aparte voorstellen voor komen. De pilot heeft alleen betrekking op woningen die worden aangeboden in het aanbodmodel in Zuid- Kennemerland en Velsen en het optiemodel in de Noordelijke IJmond (Beverwijk en Heemskerk). De delen van de voorraad die op een andere manier worden aangeboden, bijvoorbeeld via loting of "direct te huur" doen niet mee in verband met de gewenste gelijkwaardige positie (in Zuid- Kennemerland worden geen woningen via loting aangeboden). Er vindt geen verdringing plaats van reeds ingeschreven woningzoekenden De huidige woningzoekenden die staan ingeschreven hebben inschrijftijd opgebouwd binnen de regio. Woningzoekenden uit de andere regio komen via dit besluit in aanmerking voor een woning, maar moeten nog inschrijftijd opbouwen. Er kan dus geen verdringing plaatsvinden tussen huidige ingeschreven woningzoekenden en nieuwe. De pilot geeft inzicht in de belangstelling van woningzoekenden Door de bindingseisen te verruimen kan worden onderzocht hoe groot het aantal mensen is dat zich inschrijft in de andere regio. De inschrijvingen en toewijzingen worden gemonitord door gemeenten en corporaties. Het voorstel past in bestaand beleid Het voorstel sluit aan bij de afspraken in het Regionaal Actie Programma Wonen Zuid-Kennemerland- IJmond 2012 t/m 2015. De provincie ondersteunt de ontwikkeling naar meer samenhang in woonruimteverdeling. Het uitwerken van voorstellen wordt financieel ondersteund vanuit het Provinciaal Woonfonds. Het voorstel past in de nieuwe Huisvestingswet, die per 1 januari 2015 in werking is getreden. Alle gemeenten en woningcorporaties in Zuid-Kennemerland en IJmond doen mee Het voorstel en de beleidsregels zijn gezamenlijk voorbereid en geaccordeerd op 5 december 2013 door portefeuillehouders en corporatiesbestuurders in de regio. De pilotgemeenten zijn Haarlem, Haarlemmerliede & Spaarnwoude, Heemstede, Zandvoort en Bloemendaal vanuit de regio Zuid- Kennemerland, en Velsen, Heemskerk en Beverwijk uit de regio IJmondl. Een aantal woningcorporaties heeft overleg gevoerd met de huurdersorganisaties. Daaruit is naar voren gekomen dat mits er geen verdringingseffecten zouden ontstaan het besluit wordt ondersteund. De pilot is een vervolg op de afspraken rond woonruimteverdeling Velsen Zuid-Kennemer/and Tussen de gemeente Velsen en de regio Zuid-Kennemerland bestaat al langer de afspraak dat 1 De gemeenteraad van Uitgeest heeft op 30 januari 2014 besloten om samenwerking aan te gaan met de noordelijke gemeenten Castricum, Bergen en Heiloo. De gemeente treedt uit de regio IJmond en doet daarom niet mee aan de Pilot. 4/6
woningzoekenden over en weer in aanmerking komen voor een huurwoning. De ervaringen zijn positief. Met dit experiment worden de grenzen van de woonruimteregio verder vergroot en er zijn geen verdringingseffecten geconstateerd. De gemeente Zandvoort heeft niet meegedaan aan deze pilot. De gemeenteraad van Zandvoort heeft hier toentertijd toe besloten. De voornaamste reden was dat de raad verwachtte dat er verdringingseffecten zouden optreden. Gezien alle genoemde argumenten, het feit dat de provincie Noord-Holland de regio Zuid-Kennemerland en IJmond als één woonregio heeft aangewezen, wordt geadviseerd alsnog deel te nemen. De pilot heeft geen financiële consequenties Voor de uitvoering moeten enkele aanpassingen in de woningzoekendenregistraties worden doorgevoerd. De kosten hiervan worden gedragen door de woningcorporaties. Uitvoering van de communicatie past binnen bestaande budget binnen de regionale samenwerking. Kanttekeningen De kansen voor woningzoekenden worden niet op korte termijn groter Met dit besluit komt een woningzoekende uit de regio Zuid-Kennemerland ook in aanmerking voor een woning in Velsen, Beverwijk en Heemskerk. Om aan een woning te komen zal hij echter ook daar zich moeten inschrijven en eerst inschrijftijd moeten opbouwen. Andersom geldt dit uiteraard ook voor een woningzoekende uit de noordelijke IJmond die zich in de regio Zuid-Kennemerland wil vestigen. Het "meenemen" van inschrijftijd zou via een overgangsregeling geregeld kunnen worden. Een overgangsregeling stuitte echter op principiële bezwaren bij (huurders van) met name één corporatie. Gevreesd werd voor (ongewenste) verdringing, immers woningzoekenden uit de andere regio zouden voor kunnen gaan op woningzoekenden uit de "eigen" regio. Een pilot waaraan niet alle partijen in de regio mee zouden doen, geeft echter veel onduidelijkheid. Daarom is gekozen om een voorstel voor te leggen zonder overgangsregeling. Dat betekent nog steeds een verruiming van mogelijkheden, en is een eerste stap. Partijen blijven gezamenlijk samenwerken aan vervolgstappen. Uitvoering De communicatie over de pilot gebeurt gezamenlijk Nadat alle colleges hebben besloten, zijn de toewijssystemen aangepast. Ook is gezamenlijk een communicatieplan door corporaties in overleg met gemeenten opgesteld, zodat de woningzoekenden voor de inwerkingtreding goed geïnformeerd zijn. De pilot is op 1 juli 2014 van start gegaan. 4. Relatie met de Structuurvisie 5. Wat zijn de resultaten van het overleg met de portefeuillehouder? Portefeuillehouder heeft tijdens de begrotingsbehandeling (november 2014) aan de gemeenteraad toegezegd het collegebesluit van 25 maart 2014 in het college te heroverwegen. 6. Zijn er consequenties voor (het werk van) andere afdelingen/met welke afdelingen is samengewerkt? 7. Wat zijn de resultaten van het overleg met het Regionaal Inkoopbureau IJmond/Kennemerland 8. Wie is bevoegd om het besluit te nemen: burgemeester, college of raad? Het college is bevoegd om het besluit te nemen. 9. Juridische consequenties. 10. Financiële, personele en organisatorische consequenties.(incl. Algemene Reserve) 5/6
11. Majeure risico's. 12. Ondernemingsraad. 13. Aanpak verdere communicatie (inclusief eventuele speciale acties naar externe (direct) betrokkenen). Nadat het college heeft besloten, worden de betrokken gemeenten en corporaties op gebruikelijke wijze op de hoogte gesteld. 6/6