Boekend, 16 mei 2016 Analyse Windturbine Project Greenport Venlo 2016 1 Inleiding Onlangs is er melding gedaan van het voornemen om langs de spoorlijn op Greenport Venlo meerdere windturbines te plaatsen. Windturbine projecten zijn uit oogpunt van schone energie interessante initiatieven, echter de positionering ervan in het landschap dient zeer kritisch te worden bestudeerd. Greenport Venlo ligt op steenworp afstand van het stedelijke Blerick en dorpse Boekend en de natuurgebieden Koelbroek en Crayelheide. Op basis van aanwezige literatuur en gesprekken met omwonenden, is een globaal beeld gevormd van de mogelijke gevolgen van het windturbine project voor mens en natuur. Het schrijven zal worden gedeeld met wijkraad Blerick, Dorpsraad Boekend, de Gemeenteraad om een bijdrage te leveren aan de aankomende inhoudelijke discussie over het geplande project. Het is mooi en effectief te noemen dat er geleerd kan worden van opgedane ervaringen elders. 2 Samenvatting De natuur ten westen van Venlo heeft de afgelopen jaren flink ingeboet om ruimte te maken voor de belangrijke industriële uitbreidingsplannen. Het besef tevens dat de resterende groenstructuur, met name het traject Crayelheide en Park Zaarderheiken, van blijvend groot belang voor recreatiedoeleinden, vogeltrek, faunabeheer voor de regio Venlo. Dit natuurgebied mag niet nog verder worden aangetast. Vanuit diverse instanties wordt het afgeraden om windmolens van deze ordegrootte te dicht te plaatsen bij woongebieden: GGD Amsterdam, Rijksuniversiteit Groningen, TNO, Universiteit van Aalborg Denemarken e.a. komen met een overall advies: plaats uit oogpunt van hinder voor omwonenden circa 2 km rondom bewoonde gebieden geen windturbines van een dergelijke omvang. Grote delen van Blerick en nagenoeg geheel Boekend liggen binnen die 2km zone! Daarnaast definieert Provinciale Staten Limburg in haar voorkeursanalyse POL 2014 het omcirkelde traject als GEEN voorkeursgebied en tegelijkertijd WEL een omvangrijk achterland met voorkeur. Conclusie: er dient te worden afgezien van het plan om de omcirkelde 5 windmolens ter hoogte van Venlo te plaatsen. 1
3 Effect project op omwonenden in verband met de omvangrijke grootte van windturbines. In Denemarken geldt -ongeacht het geluid- een absolute minimumafstand tot woningen van 4x de totale hoogte van de turbine om te voorkomen dat de turbines voor omwonenden te omvangrijk en opvallend zijn. Wat in Denemarken geldt voor bewoonde gebieden zal ook geldend behoren te zijn voor bewoonde gebieden elders, aangezien de problematiek en argumentaties in overeenstemming zijn. De windturbines worden 180m hoog, 4x180=720m.Ten noorden van de wijk Klingerberg (Wielder) staan de woningen op de grote Koelbroekweg op minder dan 700 m van de meest oostelijk geplaatste windturbine en de woningen van de Boekenderhofweg liggen op de 700m lijn. Illustratief voor de gigantische omvang van de geplande windmolens: de Euromast in Rotterdam heeft een gelijkwaardige hoogte: 185m. Het panorama platvorm staat op 90 m hoogte. 4 Effect project op omwonenden in verband met laagfrequent geluidsoverlast. De onderstaande informatie is afkomstig van een studierapport over windturbines in Maastricht, opgesteld voor de gemeente Maastricht, ISBN 978-87-92328-82-3, Universiteit van Aalborg Denemarken, 10 april 2012. 4.1 Achtergrond informatie Het laagfrequente geluid van windturbines wordt doorgaans omschreven als zoemen of brommen. Ook zijn er meldingen van een drukgevoel op de trommelvliezen. Kenmerkend is dat het geluid sterk varieert in de tijd en met de wind en andere atmosferische omstandigheden. Van persoon tot persoon kan een laagfrequent geluid voor sommigen onhoorbaar of zacht zijn en voor anderen luid en hinderlijk. Laagfrequent geluid wordt binnen woningen als meer hinderlijk ervaren dan erbuiten. Dit omdat de geluidsinformatie van een huis hogere frequenties sterker dempt dan lage. Ook is het s avonds of s nachts vaak hinderlijker, omdat het dan verder stil is. 4.2 Grenswaarden Voor het frequentiegebied 10-160 Hz wordt de grens van 20 db als een redelijke grens beschouwd. Indien het laagfrequente geluidsniveau binnenshuis s avonds en s nachts hoger is dan 20 db, dan treedt er aanmerkelijke geluidshinder op. Die hinder neemt sterk toe wanneer het geluid de 20 db overschrijdt. 2
4.3 Gezondheidseffecten Langdurige blootstelling aan hoorbaar laagfrequent geluid kan vermoeidheid, hoofdpijn, concentratieverlies, verstoorde nachtrust en fysiologische stress veroorzaken (boven de gehoordrempel van 20 db). 5 Benchmark: effect windturbines op omgeving Maastricht Er is een overeenkomstige situatie elders bekeken om een beeld te krijgen van de Venlo situatie. Bij de bestudeerde windturbines in Maastricht werd de grens van 20dB in een zeer groot gebied met een groot aantal woningen overschreden. En niet alleen de directe omwonenden. Er zijn twee contouren berekend door de Universiteit van Aalborg: - Een rood gekleurde contour: overschrijding 20db laagfrequent geluid binnenshuis in 33% woningen met de slechtste geluidsisolatie: op 1,1 km afstand van de windturbines - Een geel gekleurde contour: 10-20% woningen: op 1,6 km afstand van de windturbines. Zie de onderstaande grafiek: Indien diezelfde contouren worden overgenomen voor de regio Greenport Venlo, dan zullen veel woningen in Boekend en Blerick zwaar worden belast met overschrijdingen van de 20 db grens en dat zou uit oogpunt van leefbaarheid en gezondheid onacceptabel zijn. Het moge duidelijk zijn dat de onderstaande grafiek een extrapolatie is van de situatie Maastricht en dus een grove indicatie oplevert 3
van een mogelijk effect. Toch zijn de resultaten zodanig zorgelijk, dat dit aspect kritisch moet worden onderzocht als onderdeel van de Milieu Effect Rapportage. Ad 1: Ad 2: overschrijding 20db laagfrequent geluid binnenshuis in 33% woningen met de slechtste geluidsisolatie: op 1,1 km afstand van de windturbines. overschrijding in 10-20% woningen: op 1,6 km afstand van de windturbines NB. Mocht er straks worden beweerd dat de 20 db geluidsnorm wettelijk niet vereist is, dan is er sprake van onzorgvuldig bestuur, gezien de technische kennis die er inmiddels is opgedaan elders en de zorgplicht van de bestuurders met betrekking tot de gezondheid van burgers. 6 Effect windturbines op de natuur Voor de natuurgebieden Crayelheide en Koelbroek zal de rij windmolens de horizon uitermate storend gaan bepalen. Op dit moment is er nauwelijks hoogbouw waarneembaar en dat is erg belangrijk voor de natuurbeleving in het prachtige gebied. Gezien de grootte van de windturbines (hoogte 180m) zullen ze de horizon van beide natuurgebieden sterk negatief beïnvloeden; prominent zullen de windturbines er boven het landschap gaan uitsteken. Dit geldt vooral voor de 5 geplande windturbines te Venlo. Daarnaast zullen de windturbines negatief doorwerken voor wat betreft de vogeltrek. Juist ter plekke van de (om het spoor) liggende natuurgebieden, die een onderdeel vormen van een natuurlijke verbinding over een groot gebied. Hierover wordt ook nadrukkelijk melding gedaan in de Arcadis rapportage. De regio Boekend / Grubbenvorst is al (te) zwaar belast geworden met industrie en snelwegen. Dit ging sterk ten koste van de aanwezige natuur. Stop dus met deze negatieve spiraal en leg dus geen windturbines aan. Wees zuinig op het weinige aan natuurschoon dat er is overgebleven. Ook de geluidsbelasting van de turbines dag en nacht zal de beesten geen goed doen. Daar hoef je geen onderzoek voor te doen. Ook dient er te worden gewezen op het belang van recreatie voor Blerick en omgeving in de Boekendse natuur. De groene Long wandel route (als een bijvoorbeeld) 4
wordt veelvuldig bewandeld door grote groepen mensen om te komen genieten van de natuur en relatieve rust. Daar past geen omvangrijk windturbine project bij. 7 Resultaat Een eerste analyse maakt het helder dat de kans erg groot is dat tenminste de 5 geplande windturbines nabij Venlo te dichtbij liggen bij zowel de twee natuurgebieden Crayelheide en Koelbroek als de bewoonde gebieden Boekend en Blerick. Dat dit ontoelaatbare negatieve effecten gaat brengen voor mens en natuur. De volgende sub vragen komen aan de orde: - hebben de geplande windmolens een flinke technische inhaalslag ondergaan ten opzichte van de bestudeerde windmolens te Maastricht medio 2012? - De werkelijke geluidscontour van de geplande windturbines voor laagfrequent geluid. Het onderwerp kwam merkwaardig genoeg in de Integrale Omgevingsbeoordeling windtunnelproject Greenport Venlo 2016 niet ter sprake. - Het effect van veroudering / slijtage windturbines op het produceren van o.a. laagfrequent geluid. - Hoe passen de windturbines in het landschap Crayelheide en Koelbroek volgens de inwoners van Boekend, Blerick die een stemrecht behoren te hebben naast de politiek. - De concrete negatieve gevolgen voor de fauna, het Arcadis rapport beschouwt dit als: de leemten in kennis. De 5 geplande windturbines nabij Venlo behoren er niet te komen, deze stelling wordt door velen gedeeld. 8 Advies Gezien de technisch complexe problematiek is het erg moeilijk om de Arcadis analyse in detail te doorgronden. Het advies aan het College B&W en de Gemeenteraad Venlo om de Universiteit van Aalborg te betrekken bij de haalbaarheidsstudie. Met vriendelijke groet, Chil Persoon Buelterstraat 63 5927NL Venlo 0774653626 Chil.p@live.nl 5
9 Bijlage 1 Reactie op rapport Arcadis: Integrale omgevingsbeoordeling. Het rapport is doorgenomen en de voor het windturbine project relevante tekstdelen zijn geselecteerd en voorzien van commentaar. Blz 13: De Milieu Effect Rapportage dient nog nader te worden opgesteld. Blz 17: 6
Blz 18: Blz. 23 De grootte van de windturbines Blz 28 De analyse van het windturbine geluid Het blijkt dat het laagfrequente geluidsaspect niet is meegenomen in de analyse; juist dit aspect is cruciaal mbt. overlast voor omwonenden. 7
Zie tevens hiervoor blz 55: 8
En blz 66: 9
Blz 29 Voor de natuurgebieden Crayelheide en Koelbroek: De rij windmolens zullen als uitermate storend de horizon gaan bepalen. Blz 41 10
Blz 43: De vogelvlucht tussen beide gebieden dient niet verstoord te worden door de windturbines; dit is een belangrijk stuk natuurgebied, waar Limburg zorgzaam mee dient om te gaan. Het natuurbelang is m.i. dominant ten opzichte van het alternatieve energie win belang, dat ook op andere bronnen kan terugvallen, denk aan zonne energie, lucht warmtewisselaars, aardwarmte. Zie ook blz. 44. Blz: 44 Blz 149: 11
Blz 161: 12
10 Bijlage 2 POL analyse voorkeursgebieden De POL 2014, Provinciale Staten Limburg 2014 geeft de voorkeursgebieden aan in Noord Limburg om windturbines te plaatsen. Het is duidelijk dat het blauwe gebied ruimschoots aanwezig is om met voorkeur windturbines te plaatsen. Tevens dat juist de geselecteerde locatie ter plekke van Boekend, de noordzijde van het spoor GEEN voorkeursgebied betreft: 13
11 Bijlage 3 Informatie van deskundige organisatie. http://www.platformwindenergiedezijpe.nl/wp-content/uploads/2011/10/poster_geluidsoverlast.pdf 14
15