De Museumhaven van Gouda bestaat 20 jaar! Dit wordt gevierd met een symposium, receptie en ambachtenproeverij. Het bestuur van de jarige Museumhaven nodigt u van harte hiervoor uit. A Symposium 1 Stadshavens of historische havens, schouwen of registreren In samenwerking met de LVBHB en FONV Datum: 25 juni 2010, Tijden: van 10.00 tot 16.00 uur, Locatie: De Garenspinnerij, Turfsingel 34 te Gouda. Voor de betrokkenen bij de Museumhavens in Nederland zijn dit onderwerpen die ons allen raken en bezighouden. De stand van zaken en een doorkijk naar de toekomstige ontwikkelingen staan vandaag op het programma. De dag zal als volgt verlopen: 10.00 ontvangst van gasten & inleiders 10.30 opening en welkom door Paul Rietjens, voorzitter van BIHAT en de dagvoorzitter Frits Veldmeijer 10.40 inleiding over stadshavens door Martine van Lier 11.15 inleiding over ligplaatsen voor historische schepen door Rein Schuddeboom 12.10 inleiding over ligplaatsen voor historische schepen door Ties van Os 12.35 samenvatting door Frits Veldmeijer en gelegenheid tot discussie 13.00 lunch 14.00 inleiding over het schouwen van historische schepen door Dirk Fokkema 14.35 inleiding over schouwen en registreren door Lourens Touwen 15.00 samenvatting door Frits Veldmeijer en gelegenheid tot discussie 15.30 presentatie Herbestemming van historische stadshavens door Martine van Lier 15.40 slotwoord door Frits Veldmeijer U kunt zich voor dit symposium aanmelden via de website van de stichting Binnenhaven Turfsingel:. Deelname is gratis, maar niet vrijblijvend. In de Garenspinnerij is plaats voor 150 deelnemers. Opgaven voor het symposium worden in volgorde van binnenkomst bevestigd. 1 Een symposium is een gezellig tafelgesprek of een wetenschappelijke bijeenkomst ter bespreking van een bepaald onderwerp waaraan dan een gehele dag gewijd wordt.
B Ambachtenproeverij De deelnemers aan het symposium en andere belangstellenden zijn hierbij tevens uitgenodigd deel te nemen aan Ambachtenproeverij Het is een interactief programma met de onderdelen klinken, smeden, zeil maken, pressingen timmeren en andere ambachtelijke technieken. We verwachten dat Joram Lehmann, Simon de Waard, Zuiderzee Ambachten, IJzerij Paulus en andere deskundigen u en ons komen laten zien en laten meewerken aan deze oude ambachten. Deze workshop is op zaterdag 26 juni 2010 van 10.00 17.00 uur op het werfterrein van de Museumhaven. Ook hiervoor kunt u zich aanmelden via. De deelname is gratis C Receptie De voorzitter van het bestuur van BIHAT. Nodigt u uit tot het bijwonen van de receptie van de 20- jarige Museumhaven, op vrijdag 25 juni 2010 na het symposium van 16.00 17.00 uur in de Brasserie naast de Mallegatsluis. Wij hopen u allen daar weer te mogen begroeten. Met vriendelijke groet, het bestuur van BIHAT.
Synopsissen van de inleiders op het symposium van BIHAT op 25 juni2010 1. Frits Veldmeijer is de dagvoorzitter van ons symposium. Hij is stedenbouwkundige en bij was de gemeente Leeuwarden onder andere verantwoordelijk voor de museumhaven en het waterwoningenplan Het Blauwe Hart. Hij woont op en vaart met de Groninger Boltjalk De Goede verwachting en was een aantal jaren voorzitter van de werkgroep Havens en Ligplaatsen van de Landelijke Vereniging van Historische Bedrijfsvaartuigen. 2. Martine van Lier: Herbestemming van historische stadshavens In ons deltaland zien we overal sporen van ons maritieme verleden. Wij koesteren ons erfgoed, het maakt ons land prettig, mooi en leefbaar. De minister van OCW wil de monumentenzorg moderniseren door: omgevingsgerichte bescherming behoud door ontwikkeling erfgoed borgen via ruimtelikje ordening, bestemmingsplannen en structuurvisies. De minister vindt bescherming van mobiel erfgoed relevant voor een integraal monumentenbeleid. Dynamische stadshavens dragen bij aan de kwaliteit van dorpen en steden. In deze inleiding naar aanleiding van de gelijknamige publicatie wordt geschetst hoe gemeenten hun stadshavens weer kunnen laten bloeien. Martine van Lier is vice voorzitter van de FONV en senior adviseur cultuur en cultureel erfgoed BMC. 3. Rein Schuddeboom: Ligplaatsen voor historische schepen Het Havenmuseum is met 130 ligplaatsen voor particuliere eigenaren verreweg de grootste speler in Nederland. Bijna alle museumhavens en historische havens hanteren eigen criteria, waardoor het kan zijn dat een schip in de ene haven wel wordt toegelaten en in een andere haven niet zonder dat helder is waar dat aan ligt. Het zou goed zijn dat hier meer eenheid in komt. Ik pleit daarbij gelijk wel voor een differentiatie, zodat minder historisch verantwoord gerestaureerde schepen ook een plekje kunnen krijgen. Deze groep schepen is immers de kraamkamer van ons maritiem erfgoed en kan in vele situaties uitstekend als decor dienen. Wij ervaren dat de financiering van maritiem mobiel erfgoed moeilijk is en zeker wanneer het varende schepen zijn waar op gewoond de regels van de fiscus moeizame processen opleveren, zeker in vergelijking met onroerend erfgoed. Ook ten aanzien van andere regelgeving wordt het steeds moeilijker en worden al snel vergelijking getrokken met woonarken (b.v.:riolering) wat eigenlijk niet op gaat.
Rein Schuddeboom is directeur van Het Havenmuseum sinds mei 2004. Vanaf 1980 al betrokken bij het maritiem mobiel erfgoed, als bezitter van een voormalig bedrijfsvaartuig (de kraak Vooruitgang tot 1996). 22 jaar op schepen gewoond en nu nog in het bezit van een zuid Hollandse paviljoentjalk uit 1896. Voel mij zowel vertegenwoordiger van de museale kant als de particuliere eigenaren, waarbij, naar mijn mening, de verschillen tussen deze groepen steeds kleiner worden. 4. Ties van Os: Ligplaatsen voor historische schepen Bewoonde schepen die al in een museumhaven liggen maar ook de schepen die nog niet in een museumhaven liggen behoren tot de onze doelgroepen. Een combinatie van regels van de fiscus, de banken en de museumhavens zelf maakt het zeer moeizaam om transacties te realiseren met deze schepen terwijl er op zich ruim voldoende interesse is om de schepen te bewonen en te onderhouden. Deze tegenstelling is door de recente kredietcrisis nog eens verder aangescherpt. Zijn doel is om in een open communicatie met alle betrokkenen tot een werkbare, en zo mogelijk landelijke, procedure te komen die een betere verhandelbaarheid van de schepen in het belang van zowel de havens, als de eigenaren mogelijk maakt. Ties van Os is directeur van de Scheepsmakelaardij Enkhuizen en ruim 20 jaar actief als makelaar. in traditionele schepen die gebruikt worden voor bewoning, charter of recreatie. 5. Dirk Fokkema: Schouwen van historische schepen en ontwikkelingen van het Nationaal Register Varende Monumenten (NRVM) Van het Nederlands varend erfgoed is veel bewaard gebleven omdat vanaf eind vijftiger jaren veel mensen plezier kregen in het recreatief hergebruik van de afgedankte beroepsschepen. Voor deze functieverandering werden er natuurlijk aanpassingen gemaakt en daarom wordt bij de inschrijving in het NRVM voornamelijk gelet op de authenticiteit van het schip, de relatie tussen het huidige schip en het oorspronkelijke zoals dat meer dan 50 jaar geleden in de vaart was. Het spanningsveld tussen behoud door operationeel houden en historische waarde is daarmee de focus van deze lezing. Het NRVM heeft na 15 jaar functioneren ruim 2500 schepen ingeschreven. Op grond van authenticiteitcriteria is daarvan de helft gewaardeerd als Varend Monument. Echter, door uitsluitend te kijken naar authenticiteit, sluit het NRVM helemaal niet aan bij de beoordeling van gebouwde monumenten of van ander mobiel erfgoed, zoals historische treinen. De Rijksoverheid heeft het Waardestellend Kader Mobiel Erfgoed ontwikkeld. Daarin is authenticiteit een van de vele criteria. Zo n nieuwe waardestelling en aansluiting bij de overige registers voor mobiel erfgoed (auto s, treinen, vliegtuigen) vormen uitdagende
ontwikkelingen voor het NRVM dat nog steeds geheel door vrijwilligers onderhouden wordt. Dirk Fokkema is voorzitter van de Sectie Varende Monumenten FONV 6. Lourens Touwen: Documenteren in plaats van waarderen Lourens Touwen stelt dat goed documenteren van het bestaande historische materiaal veel waardevoller is dan al het gerestaureer met als richtpunt een hogere status en de bijbehorende privileges. Langzamerhand lijken we in een restauratiehype te zijn beland. Wie restaureert is goed bezig en wordt beloond! Of niet soms? Maar zijn we niet blind geworden voor wat we feitelijk aan het doen zijn: reconstructies hoger te waarderen dan het oorspronkelijke restant? Zijn de schepen waar het minste aan is gebeurd juist niet het meest interessant? Wat zijn eigenlijk de echte A-schepen? Of kunnen we beter maar helemaal niet meer denken is A, Beter of Super? Lourens pleit voor het vinden van een nieuwe weg die recht doet aan de ontstane orde, maar die tegelijk de waardering van het echte historische restant opnieuw centraal stelt. Lourens Touwen vormt Bart Vermeer, Eric Gerding en Jos Settels binnen de LVBHB een denktank die het bestuur ondersteunt bij het verkennen van nieuwe wegen rondom de registratie en waardering van de historische vloot. Het kwartet heeft eind 2009 haar visie middels een uitgebreid document gepresenteerd en momenteel wordt binnen de LVBHB over de uitwerking gesproken. Touwen heeft in Spiegel der Zeilvaart en Bokkepoot (2008) verslag gedaan van de restauratie van zijn kantoortjalk Trijntje onder de titel Een principiele restauratie.