Voor de nieuwe generatie bewoners houden we rekening met wensen op het gebied van telefoon en internet GGZ NML

Mentaal M A G A Z I N E VA N G G Z N O O R D - E N M I D D E N - L I M B U R G Jaargang 2 Nummer 10 november 2006 Voor de nieuwe generatie bewoners houden we rekening met wensen op het gebied van telefoon en internet Cees Ebben zorgmanager divisie Langdurige Begeleiding en Verzorging over het belang van nieuwbouw voor bewoners. Verder in dit nummer: Er is nog een grote markt te winnen voor dialectische gedragstherapie. Iedereen kan bijdragen aan een veilige woon- en werkomgeving! NML A GENOMINEERD VOOR VENR YSE ONDERNEMERSPRIJZEN GGZ

Kijk op de wijk Ingezonden foto s van de nieuwe wijk Servaashof Uitslag fotowedstrijd oktober 2006 Foto van de maand De winnende foto van deze maand werd ingezonden door Johan Flapper van de afdeling ICT. Hij wordt van harte gefeliciteerd en ontvangt naast eeuwige roem ook een cadeaubon van 50,- Foto van de maand 3 e plaats 2 e plaats Foto's voor de volgende trekking kunnen voor 10 november worden ingezonden naar info@servaashof.nl of worden afgeleverd bij het infocentrum Servaashof. Voor eventuele vragen bel met Ton Klinckenberg (0478) 52 72 71.

Mentaal Mentaal jaargang 2 Nummer 10 november 2006 11 Twee keer verhuizen in een jaar is wel veel voor mij 26 Zij bijnaam kreeg hij van Petatte Wiel Mijn hobby is het schminken van kinderen en grimeren van ouderen 33 INHOUD Nieuwsberichten 4 Reportage 6 Van de voorzitter 8 Cursus EBMH 10 De ontmoeting 11 De vernieuwing 12 Feedback 14 Kollummerkasie, Bedankt!, Knipoog 15 Zorgzwaartebekostiging 16 GGZ NML en de WMO 17 Afscheid Wim de Cloe 18 Personeelsfeest RCG Venlo 20 Personeelsvereniging 21 Servaashof 22 Koersen op Kansen 24 De GROTE stap van... 26 Project SMAKK 27 Ondernemingsraad 28 IGG 29 Een nieuwe uitdaging 30 Boekbespreking Nieuws v/d bibliotheek 32 Diagonaal 33 Personalia 34 Beeldspraak 35 Max Mentaal 36 Van de redactie Als deze Mentaal op uw deurmat valt of in uw brievenbus belandt, is de nieuwe website een dikke week oud. Misschien dat het nog wat onwennig oogt en misschien ontdekt u nog wat grijze gebieden die qua inhoud nog niet volledig af zijn. Dat klopt. De komende tijd werken we hard aan de verdere vulling van de website, omdat we daarmee nieuwe communicatiestromen op gang kunnen brengen. Daarbij denken we aan gerichte nieuwsbrieven voor verschillende doelgroepen, sms-services voor interne en externe gebruikers en andere diensten. Met de taakstelling om ook in 2007 met een sluitende exploitatie te werken, staan we voor de uitdaging om alle beschikbare communicatiemiddelen zo optimaal mogelijk te benutten en oude, minder effectieve of geldverslindende communicatiemiddelen stop te zetten. Dat zal betekenen dat er minder papier rondgestuurd gaat worden omdat er meer gebruik gemaakt zal worden van de digitale mogelijkheden. We bezinnen ons dus ook op kostenbesparende manieren om Mentaal te produceren. Meer zelf doen, minder door anderen laten doen is een van onze nieuwe uitgangspunten. Waar dat toe gaat leiden, zult u de komende maanden zien. Tot die tijd wensen we u veel leesplezier met deze rijk geïllustreerde Mentaal. De redactie COLOFON Mentaal is het magazine van GGZ Noord- en Midden-Limburg voor (oud)medewerkers, vrijwilligers en externe relaties en verschijnt elke laatste vrijdag van de maand. Uitgave Bureau Communicatie GGZ NML Hoofdredactie Eleän Mulder Eindredactie Sabine Nicolasen en Eleän Mulder Redactie Guido Callens, Karin Geerkens, Bianca Jacobs, Ans Swillens, Karin Tummers Vormgeving MarksMarks Venlo Reproductie Grafisch centrum Facilitair Bedrijf GGZ NML Fotografie Jos Faessen GGZ NML, Hans van der Beele Sevenum, Bureau Communicatie GGZ NML Oplage 2000 exemplaren Redactieadres: GGZ Noord- en Midden-Limburg, Bureau Communicatie, E. Mulder-Verleg, Postbus 5, 5800 AA Venray, (0478) 52 71 86, mentaal@ggznml.nl Deadline kopij decembernummer: 13 november 2006, foto s gescheiden van tekst - dus als apart jpg-bestand - aanleveren. Voor meer info zie www.ggznml.nl of het intranet. Mentaal 3

N I E U W S V A N D E V A K G R O E P Vanaf heden heeft de Vakgroep voor Verpleging en Verzorging maandelijks een rubriek in de Mentaal. Wij willen onze achterban graag informeren over de bezigheden van de vakgroep. Vakgroep Verpleging en Verzorging De eerste keer willen wij graag starten met een korte introductie van de Vakgroep Verpleging en Verzorging. De Vakgroep Verpleging en Verzorging vertegenwoordigt verpleegkundigen, ziekenverzorgenden, sociaal psychiatrisch verpleegkundigen en medewerkers met SPH- en SPW-opleiding, HBO- en MBO-IW opleiding, AVA s en sociotherapeuten met een verpleegkundige opleiding. De Vakgroep Verpleging en Verzorging is een adviesorgaan dat gevraagd en ongevraagd advies uitbrengt aan de Raad van Bestuur op het gebied van de verpleegkundige en verzorgende hulpverlening. Het doel van de vakgroep is: Vanuit de verpleegkundige en verzorgende beroepsgroep handhaven, bewaken en bevorderen van de kwaliteit van de verpleegkundige zorgverlening De vakgroep komt een keer per maand bijeen voor overleg en werkt met vragen/ thema s afkomstig van de werkvloer, uit de actualiteit of van de Raad van Bestuur. Meer informatie over de vakgroep Verpleging en Verzorging is te vinden op intranet. Ook is er altijd een mogelijkheid om contact op te nemen met de vakgroep voor vragen/reacties e.d. Dit kan door een van de leden te benaderen of te mailen: VakgroepVerplegingenVerzorging@ggznml.nl Training Omgaan met agressie Wat hebben directieleden, stafmedewerkers, trajectbegeleiders, personeelsconsulenten, teamleiders en begeleiders van WAA gemeen? Ze kunnen als reïntegratiebedrijf in aanraking komen met agressief gedrag! Om daar beter op voorbereid te zijn, hebben al deze medewerkers een training Omgaan met agressie gevolgd die gegeven wordt door Imre Salet (orthopedagoge en preventiemedewerker) en Henk Verstappen (orthopedagoog en teamleider afdeling Preventie en Informatie). Beiden werken bij GGZ Noord- en Midden-Limburg. De training bestaat uit twee halve dagdelen. In het eerste dagdeel ligt de nadruk op de theorie: Wat is agressief gedrag, hoe herken je het, waar komt het uit voort? Belangrijk is dat we er eigenlijk allemaal dagelijks mee te maken (kunnen) krijgen en dat een goede houding van een professional vaak al agressie kan voorkomen. Vervolgens krijgt iedereen als thuisopdracht mee bij te houden wanneer ze in een situatie De trainers Imre Salet en Henk Verstappen terecht komen waarin (veel) agressie voorkomt, wat spelen een agressieve situatie na. ze vervolgens doen, of ze tevreden zijn over hun eigen gedrag en welke vragen ze hebben voor de vervolgtraining. De tweede bijeenkomst geeft dan ook veel ruimte voor praktijkvoorbeelden. Met elkaar denken we na over hoe je in bepaalde situaties het beste met verschillende vormen van agressief gedrag om kunt gaan. Het is interessant te horen hoe mensen vanuit hele verschillende functies tegen bepaalde problemen aankijken. Op zo n ochtend merk je dat je veel van elkaar kunt leren en niet alles alleen hoeft te kunnen! Voor meer informatie over deze training kunt u contact opnemen met het Informatiecentrum Geestelijke Gezondheid van de GGZ NML, tel. 0478-52 7066. Lezing Op woensdag 15 november 2006 vindt van 16.00 17.30 uur een lezing plaats in restaurant Le Tambourin op de locatie Stationsweg te Venray. De heer H. Keijer, AIOS, houdt dan een referaat met als titel De pijn van het zijn. Hiltho 2006 Alcobrein, folders, peers en testjes zijn een aantal ingrediënten die begin oktober te vinden waren in de GGZ-stand op de Hilthobeurs in Horst. Ruim 1000 mensen deden, verspreid over zes dagen, actief mee aan een van de testjes van de afdeling Preventie en Informatie over alcohol. De insteek was alcohol en verkeer, maar ook alcohol en uitgaan kwamen bij jongeren uitvoerig aan bod. Mentaal 4

Mentaal Bedrijfsconferentie 21 september 2006 De managers en de leden van de Raad van Bestuur hebben op 21 september jl. een hele dag besteed aan enkele belangrijke beleidsonderwerpen. Zo kwam in het eerste deel de AO/IC aan de orde. Deze afkorting staat voor Administratieve Organisatie en Interne Controle en omvat nieuwe regelgeving binnen de Algemene wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De bedoeling is om de administratieve processen transparanter te maken, opdat de verantwoording verbetert. De gevolgen van deze regelingen werden gepresenteerd door de concerncontroller R. Tjin. Het werd duidelijk dat er inmiddels al wel veel op de rit staat, maar dat er toch nog een hoop moet gebeuren. Met name van de leidinggevenden en professionals worden veel inspanningen gevraagd. De invoeringsdatum is 1 januari 2007. Aan de orde kwam onder andere de stand van zaken bij de invoering van de zgn. DBC s: de Diagnose Behandeling Combinaties. Ruud de Clerck (projectleider) gaf een overzicht van de vorderingen en van de zaken die we nog moeten regelen. Ook hierbij is er sprake van nieuwe regelgeving die hoofdzakelijk gericht is op de samenstelling en (kost)prijzen van onze zorg(pakketten). Een lastige kwestie, die eveneens veel inspanning vergt. De invoering is nu voorzien op 1 januari 2008. De rest van de dag hebben we stilgestaan bij de nieuwe situatie die ontstaat na het vertrek van W.J. de Cloe, lid Raad van Bestuur. De herschikking van aandachtsgebieden tussen T. van der Sanden en G. Derks kwam aan de orde. Deze wijziging betekent een zwaardere invulling van de taken van zowel Raad van Bestuur als van managers. Het grootste deel van het overleg was gewijd aan de vraag hoe het de afgelopen jaren is gegaan met betrekking tot de relatie tussen Raad van Bestuur, managers en ondersteunende diensten. De indertijd opgestelde notitie Het spel in de Top-Driehoek werd grondig geëvalueerd. Beantwoording kamervragen Op 12 oktober heeft minister Hoogervorst kamervragen van Tweede-Kamerlid Azough, over de mensonwaardige behandeling van zware gevallen in psychiatrische instellingen, beantwoord. De volledige tekst van de antwoordbrief van de minister is te lezen op de website van het ministerie van VWS via de link Kamerstukken. De tekst is ook integraal geplaatst op het intranet van GGZ NML. Bij de beantwoording van de vragen is de minister in eerste aanzet ingegaan op vragen over een cliënt binnen onze instelling. Tevens heeft de minister uitleg gegeven over de rol van de inspectie voor volksgezondheid in deze en (te verwachten) beleidsmatige ontwikkelingen. Bovendien heeft de minsiter geschetst wat zijn visie is op de verantwoordelijkheden van alle betrokken partijen. Boek 100 jaar psychiatrie in Venray nog te koop!!! Vrijwilligers, medewerkers en oud-medewerkers van GGZ Noord- en Midden- Limburg die nog exemplaren van het boek 100 jaar psychiatrie in Venray aan willen schaffen, kunnen dat nog doen. Er is nog een aantal boeken beschikbaar van de eigen editie. De winkeleditie die vorig jaar is verschenen, is volledig uitverkocht en wordt ook niet meer bijgemaakt. Nieuws november 2006 Vier subgroepen bogen zich over de vragen: Welke voorgenomen beleidsuitgangspunten wel en niet (of minder) uit de verf zijn gekomen, welke rol-elementen binnen de top-driehoek (a. wat betreft de rol van de Raad van Bestuur en b. wat betreft de rol van de managers) komen goed tot uiting en welke niet of onvoldoende? Dit leverde een groot aantal evaluatiepunten op, waarover in eerste termijn goed en constructief is gediscussieerd. De Raad van Bestuur stelt op geleide van deze uitkomsten een activiteitenplan op, dat besproken zal worden met de managers. Nadat het vastgesteld is, gaan we tot uitvoering over. Er bestaat nu dus nog een laatste kans om in het bezit te komen van dit unieke, rijk geïllustreerde boekwerk, voor de prijs van 14,95. Wilt u dit boek aanschaffen, dan kunt u contact opnemen met Bureau Communicatie via (0478-52)7186 of (0478-52)7698 of mailen naar voorlichting@ggznml.nl Mentaal 5

Reportage De effectiviteit is wetenschappelijk bewezen. En in theorie zou er genoeg aanbod vanuit de populatie van het RCG Venray en RCG Venlo moeten zijn. Maar de praktijk is weerbarstiger. En dus vragen psychiater Marc de Boer en GZ-psycholoog Elja Gerritsen zich af waarom ze nog niet worden overstelpt met aanvragen voor dialectische gedragstherapie (DGT), een gedragstherapeutische behandeling van vooral chronische suïcidale cliënten die lijden aan een borderline persoonlijkheidsstoornis. Het RCG Venray is in februari begonnen met de behandelmodule dialectische gedragstherapie. Er is nog een grote markt te winnen voor Het belangrijkste uitgangspunt van dialectische gedragstherapie is dat personen met een borderline persoonlijkheidsstoornis hun emoties doorgaans niet kunnen reguleren en vaardigheden missen om met lastige situaties om te gaan. Dit komt door biologische aanleg, de omgeving en de wisselwerking hiertussen. In feite komt het erop neer dat iemand een overgevoelig en overactief emotioneel systeem heeft en niet weet hoe hij of zij daar mee moet omgaan, verduidelijkt Marc de Boer. Ondanks dat deze groep cliënten heel moeilijk te behandelen is, is de effectiviteit van DGT wetenschappelijk al voldoende aangetoond. DGT is in de Verenigde Staten ontwikkeld door Linehan. De behandelmethode wordt in Nederland al zo n elf jaar toegepast. En met succes. IJzersterke motivatie Het RCG Venray is in februari begonnen met de behandelmodule dialectische gedragstherapie. Een multidisciplinair team van één psychiater, drie psychologen en drie SPV ers zijn opgeleid in DGT en nemen de behandeling voor hun rekening. De eerste tussenbalans roept wisselende reacties op. Een deel van de cliënten is heel enthousiast, en een deel is al afgehaakt, beaamt Marc de Boer. Maar dat is niet verontrustend. Sterker, het is een bekend fenomeen dat het aantal drop-outs hoog kan zijn. Dat kenmerkt deze groep clienten. Ze komen slecht hun afspraken na en kunnen moeilijk structuur in hun leven aanbrengen. Dialectische gedragstherapie vraagt veel van de deelnemers, vult Elja Gerritsen aan. We doen een groot appèl op hun verantwoordelijkheid. De cliënt is namelijk zijn eigen casemanager. We behandelen de cliënt zo veel mogelijk als een weldenkende volwassene die zelf keuzes kan maken en zelf de regie over zijn leven heeft. Daarmee ligt de lat hoog en dat verklaart mede waarom een deel van de cliënten de therapie niet afmaakt. En we hanteren strikte afspraken: vier keer niet komen opdagen voor een therapie betekent dat de cliënt uit het DGT-programma ligt. Marc de Boer: Om te onderstrepen dat dialectische gedragstherapie niet vrijblijvend is, tekenen cliënt en therapeut een contract met elkaar. In die verbintenis wordt vastgelegd wat van de cliënt en de behandelaar wordt verwacht en hoe de behandeling eruit zal zien. Er wordt een ijzersterke motivatie van de cliënten verwacht. Evenwicht Dialectische gedragstherapie is gebaseerd op de principes van de cognitieve gedragstherapie. Een viertal aspecten hiervan wordt extra benadrukt. Dit zijn aspecten die in de traditionele cognitieve gedragstherapeutische aanpak juist minder aandacht krijgen. Elja Gerritsen: Een belangrijke factor in de therapie is dat de cliënt zichzelf aan de ene kant zal moeten leren accepteren, maar ook van de noodzaak zal moeten worden doordrongen dat hij of zij zichzèlf moet veranderen. Daarnaast ligt de nadruk ook sterk op het behandelen van het therapie-interfererend gedrag van de cliënt én de therapeut. Het belang van de therapeutische relatie voor de behandeling is groot. De nadruk ligt op het evenwicht tussen verandering en acceptatie. Mentaal 6

Mentaal Vaardigheden De behandelingen hebben als doel om de disregulatie te verbeteren. Marc de Boer: De therapie bestaat wekelijks uit groepssessies en individuele therapie. Daarnaast krijgen de cliënten huiswerk mee en moeten ze een dagboek bijhouden. Als zich een crisis voordoet of als de dreiging van een crisis er is, kunnen ze telefonisch een beroep doen op een behandelaar. Centraal in de therapie staat vaardigheidstraining. Deze training is te vergelijken met een lessituatie, maar dan gericht op het aanleren van psychosociale vaardigheden, geeft Elja Gerritsen aan. De huiswerkopdrachten vormen een vast onderdeel van de les. Iedere les vindt in kleine groepen van ongeveer acht cliënten plaats, zodat de cliënten voldoende aandacht krijgen. In de individuele psychotherapie wordt gewerkt aan het leren toepassen van de vaardigheden die in de training zijn geleerd en aan de eventuele moeilijkheden die er zijn bij het toepassen van deze vaardigheden. De vaardigheden die ze krijgen aangereikt, moeten uiteindelijk van henzelf worden. Grote zorgen De vraag naar dialectische gedragstherapie zou in theorie groot moeten zijn, erkennen Marc de Boer en Elja Gerritsen. Chronische suïcidale cliënten die lijden aan een borderline persoonlijkheidsstoornis, bezorgen behandelaars veel hoofdbrekens. Crisisdienst, huisartsen, eerste hulp hebben doorgaans grote zorgen als het om deze groep cliënten gaat. Dus in theorie zou er een groot aanbod voor DGT moeten zijn, ook vanuit het RCG Venray en RCG Venlo. Maar de praktijk laat een ander beeld zien. Vanuit Venlo zijn er nog geen aanmeldingen, vanuit het RCG Venray werken we met vijf cliënten. Met andere woorden: er is nog een grote markt te winnen voor DGT. dialectische gedragstherapie Waarom het aantal aanmeldingen nog tegenvalt? Dat weten we eerlijk gezegd niet. Misschien is DGT nog te onbekend? Of denken behandelaars dat het niet geschikt is voor hun cliënten? Of wellicht moeten we eerst effecten overleggen? We gaan in ieder geval binnen het RCG Venlo meer aandacht voor deze behandelmodule vragen. Effectief De dialectische benadering van cliënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis is op de korte termijn succesvol gebleken bij specifieke groepen cliënten, ook in Nederland. Met name het zelfbeschadigende gedrag lijkt te verminderen en ook het aantal suïcidepogingen en het aantal crisisopnames daalden. Ook was het psychosociaal functioneren bij de behandelde groep een jaar na aanvang van de therapie beter dan bij een controlegroep. Het langetermijneffect van de behandeling moet nog worden onderzocht. De gehele behandeling is zeer effectief, maar vergt wel veel inzet van de cliënt. Ook het RCG Venray doet wetenschappelijk onderzoek naar het effect van DGT. Daniëlle Mulders, klinisch psychologe in opleiding, bereidt een effectevaluatie voor die in de loop van 2007 wordt verwacht. Het team van de DGT van links naar rechts: Jan Dirix, Marga Muris, Marc de Boer, José Cornet, André Broeren, Eva Maatman en Elja Gerritsen. Mentaal 7

Van de voorzitter: Jaarlijks stelt de Raad van Bestuur een kadernota vast. Hierin geeft de Raad richting aan het beleid en de doelstellingen voor het komende jaar. In samenspraak met de managers zijn in het voorjaar keuzes gemaakt. Deze keuzes hebben betrekking op de kwaliteit van de zorg, de kwaliteit van onze medewerkers en de kwaliteit van onze organisatie. De goede dingen doen en Omdat het onmogelijk is om in één jaar aan alle wensen en behoeften tegemoet te komen, is de grote opgave steeds weer om te beslissen wat je niet gaat doen of wat je later gaat doen. Kiezen is ook verliezen! De keuzes die in de kadernota worden gemaakt, worden in laatste instantie ook bepaald door de financiële kaders. Hoewel de financiële ruimte in absolute zin wel elk jaar toeneemt, houdt de groei geen gelijke tred met de ontwikkeling van de zorgvraag en met bepaalde kostenstijgingen. Zo worden ook wij volgend jaar geconfronteerd met een fikse stijging van onze energienota, waar geen extra inkomsten tegenover staan. En de financiële gevolgen van de CAO-ontwikkeling wordt slechts voor een gedeelte door de overheid gecompenseerd. Ofwel de verbetering van primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden is in 2007 voor het grootste deel een sigaar uit eigen doos: de meerkosten moet de organisatie uit de eigen lengte of de breedte van het huidige budget halen. Het zijn dus spannende weken voor de Raad van Bestuur en onze managers. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de jaarplannen en de begroting voor 2007. Uitgangspunt is dat de begroting sluit op nul of een positief resultaat. Daarnaast zullen de jaarplannen worden getoetst aan de inhoudelijke jaarprioriteiten uit de kadernota. Mentaal 8

Mentaal Deze jaarprioriteiten zijn: 1. omzetting van 150 klinische behandelplaatsen in extramurale plaatsen. Deze afbouw zal in drie jaarlijkse tranches plaatsvinden; 2. nadere vormgeving en positionering van onze specialistische functies; 3. ontwikkelen van marktgerichtheid en ondernemerschap gericht op innovatie; 4. verhoging van de doelmatigheid in samenhang met kostenreductie; 5. ontwikkeling van kennismanagement; 6. voortzetting van de ingezette cultuurverandering; 7. verbetering van ons imago, intern en extern. waarvan de organisatie de komende jaren veel profijt kan hebben. Ook dat is Koersen op Kansen! Als u dit leest, hebben wij op grootse wijze afscheid genomen van ons bestuurslid Wim de Cloe, die met OBU gaat. En terecht! Wim heeft een zeer belangrijke rol vervuld bij de totstandkoming van GGZ Noord en Midden Limburg en bij de organisatieontwikkeling tot nu toe. Met veel energie en doorzettingsvermogen heeft hij vanaf midden jaren negentig zich ingezet voor de totstandkoming van geïntegreerde geestelijke gezondheidszorg. De realisatie van de Regionale Centra in Venlo en Venray zijn in belangrijke mate aan hem te danken en vormt terecht de bekroning van zijn lange loopbaan in de gezondheidszorg. Zijn vertrek betekent de afsluiting van de de goede dingen goed doen De Raad van Bestuur zal ook in 2007 middelen reserveren voor opleiding, innovatieprojecten en toegepast wetenschappelijk onderzoek. Het afgelopen jaar hebben nogal wat wijzigingen plaatsgevonden in de samenstelling van het management in onze instelling. Die mobiliteit werd vooral veroorzaakt door (vervroegde) pensionering en vertrek wegens het aanvaarden van een nieuwe uitdagende functie buiten de organisatie. Deze situatie hebben wij benut om zittende managers ook intern een overstap te laten maken die bijdraagt aan hun persoonlijke ontwikkeling. Enkele andere openstaande managementvacatures zullen binnenkort worden ingevuld met externe mensen. Wij hebben de stellige verwachting daarmee nieuwe kennis en ervaring in huis te halen eerste fase van GGZ NML. Met het vertrek van bestuurder Wim de Cloe (zie elders in dit nummer) zal de Raad van Bestuur voortaan nog uit twee leden bestaan. Dat betekent ook voor ons het aanpassen van onze werkwijze: zoeken naar mogelijkheden om als bestuur doelmatiger te werken, bepaalde zaken niet meer (zelf) doen of slimmer doen, nog eens goed kijken naar onze werkwijze met het management (het spel in de topdriehoek) en deze eventueel aanpassen. De uitdaging zal niet zozeer liggen in het erbij nemen van de taken van Wim de Cloe, maar vooral in het anders uitvoeren of overlaten van taken aan anderen. Toine van der Sanden Voorzitter Raad van Bestuur Mentaal 9

Cursus Evidence Based Mental Health v o o r v e r p l e e g k u n d i g e n De GGZ is volop in ontwikkeling. Mondige cliënten, veranderende financiering en verwetenschappelijking zijn ontwikkelingen waar verpleegkundigen en verzorgenden in toenemende mate mee te maken krijgen. Meer dan ooit vraagt het inrichten en uitvoeren van de zorg om weloverwogen en goed gefundeerde besluiten. Van een goed professional mag worden verwacht dat zij of hij voor deze besluiten de best beschikbare kennis gebruikt. Bovendien mag worden verwacht dat deze kennis is gestoeld op zowel de huidige stand van zaken in de wetenschap als op beproefde kennis uit ervaring en uit de praktijk. Wie, op zoek naar kennis, een bezoek brengt aan de (digitale) bibliotheek ontdekt al snel dat er veel kennis aanwezig is, maar dat het niet eenvoudig is deze kennis te beoordelen, te selecteren en te gebruiken voor de praktijk. Hiervoor zijn specialistische vaardigheden nodig. Speciaal voor verpleegkundigen in de GGZ is daarom de cursus Evidence Based Mental Health voor verpleegkundigen ontwikkeld. In het eerste kwartaal van 2007 wordt de cursus binnen de GGZ NML aangeboden. De cursus wordt gegeven door Gerrit de Niet (verpleegkundige en onderzoeker) en Bea Tiemens (onderzoeker). Beide zijn verbonden aan GRIP, het Gelderse Roos Instituut voor Professionalisering. Zij hebben binnen de GGZ NML vergelijkbare cursussen verzorgd voor psychiaters, psychologen en vaktherapeuten. Voor wie? De cursus is ontwikkeld voor verpleegkundigen. Een vereiste voor deelname is een nieuwsgierige en innovatieve houding. De cursist moet de Engelse taal redelijk goed beheersen. Basale kennis van onderzoek is handig, maar niet noodzakelijk. Aanbevolen wordt een vooropleiding op HBO niveau. De leidinggevende moet akkoord gaan met deelname. Aan de cursus kunnen maximaal 15 medewerkers deelnemen. Bij overschrijving maakt de vakgroep V&V een selectie waarbij een goede spreiding van deelnemers over de divisies een criterium zal zijn. Bij veel belangstelling zal de vakgroep ervoor zorgen dat er later in het jaar een tweede mogelijkheid komt om de cursus te volgen. Wanneer? De cursus bestaat uit zes dagdelen en beslaat drie dagen. De cursusdata zijn vrijdag 19 januari, vrijdag 2 februari en vrijdag 2 maart. Tijd en locatie worden te zijner tijd bekend gemaakt. Inhoud van de cursus Aan het einde van de cursus: 1. weet de cursist wat evidence based mental health inhoudt, wat de meerwaarde is voor de praktijk en wat de beperkingen zijn; 2. kan de cursist een beantwoordbare vraag formuleren; 3. kan de cursist met behulp van zoektermen in verschillende zoeksystemen zoeken naar kennis; 4. heeft de cursist basale kennis van statistische termen die nodig zijn voor het lezen van wetenschappelijke artikelen; 5. kan de cursist beoordelen of de gevonden zoekresultaten bruikbaar zijn voor de eigen praktijk. In de verschillende cursusonderdelen wordt zoveel mogelijk de koppeling gelegd naar de praktijk van de cursisten. Cursisten moeten een aantal huiswerkopdrachten maken. Een onderdeel van de cursus is een computerpracticum. Opgeven Belangstellenden kunnen zich opgeven bij het secretariaat van de Vakgroep V&V in de persoon van Gerrie Voss. Stuur vóór 1 december een email naar: gvoss@ggznml.nl. Wie meer informatie wil over de cursus kan contact opnemen met de voorzitter van de Vakgroep V&V Coen Oudenhoven. Stuur een email naar: coudenhoven@ggznml.nl. Mentaal 10

Mentaal De bel werkt al lang niet meer. Dus ik tik met mijn sleutels op het glas. Na twee keer hoor ik gestommel in de gang. Van binnenuit wordt getracht de deur over een berg post te trekken. Uiteindelijk lukt het en ik stel mij voor aan een niet al te grote gezette man met een wilde baard en dito haren in een onderkomen woning waar het behoorlijk stinkt. Na een klauterpartij kom ik in de woon-, leef-, slaapkamer waar ik op de leuning van een stoel plaats neem omdat er verder geen plek vrij is. Ad gaat ondertussen op de zit-, slaap-, rustbank zitten waar nog wel een plaatsje vrij is. In deze rubriek staat het contact centraal tussen een behandelaar en een cliënt. Deontmoeting Adje Petatje Henk van Vorselen, woonbegeleider in de Divisie Verslaving Mijn bezoek had Ad te danken aan het feit dat hij enkele maanden vantevoren na een leven hard werken in Duitsland met zijn 59 jaar fruehrentner geworden was. Hij had een bonus meegekregen met de mededeling dat hij nooit meer hoefde te werken. Dat kon je aan het huis zien. Men liet na hem te vertellen dat toen het geld op was hij een uitkering aan moest vragen. Dus op een gegeven moment stopte al zijn betalingen.via de woningbouw kwamen wij in contact met Ad. Een collega trof een huis boordevol prullaria aan dat eerst leeggeruimd moest worden Er werd gezorgd voor een uitkering, bewindvoering en woonbegeleiding. Dat was het moment dat ik Ad leerde kennen. Na een moeizame start ging hij mijn bezoekjes steeds leuker vinden en hield zich ook stipt aan onze afspraken. Buiten mij kwam er om begrijpelijke redenen verder niemand. Ad maakte ook voor bijna niemand de deur open. Zijn bijnaam kreeg hij van Petatte Wiel, waar Ad iedere zaterdag met de trein naartoe ging om zijn frietje te eten. Wiel gaf Ad regelmatig kleding want Ad had ook geen wasmachine omdat hij niet wist hoe die werkte. Zijn grote trots waar hij graag over vertelde waren de passiespelen, waarin hij al 25 jaar meespeelde, de laatste jaren als de beul. Trots gaf hij mij hiervan een video mee die hij zelf nooit gezien had omdat hij geen videorecorder bezat. Als beul, zei ik, mag jij dus Jezus op zijn kistje timmeren? Ik vertelde Ad over de film the Passion of Christ waarin Onze Lieve Heer vakkundig tot gort geslagen wordt. Dit was volgens Ad bij de passiespelen niet zo. Hij gebruikte ook geen honkbalknuppel maar een soort van zweep die hij uit de hal onder een berg puin te voorschijn toverde. Als je het mij vraagt Ad, gaat hij hier ook niet zo van bloeden zoals in die film. Misschien moeten we er wat nietjes in maken. Volgens Ad hoefde dat niet, omdat het bloed altijd uit een flesje komt. Weet jij eigenlijk waar Jezus vandaan komt? vroeg Ad. Ik deed een gooi: Uit Nazareth. Helemaal fout, zei Ad, uit Sevenum. Oh, dan heb ik waarschijnlijk de verkeerde bijbel gelezen. Van dit soort discussies genoot Ad. Dat kon je aan zijn glinsterende ogen zien voor zover deze niet door beharing bedekt waren. Zijn kennis etaleren vond hij geweldig. Dit gebeurde altijd in de vorm van een vraag zoals: Weet jij hoeveel kilometers het zijn van hier naar Maaseik in Belgie? Ik vroeg dan: Met de brommer Ad? Natuurlijk. Ik: Geen idee Ad. Hij: 90 km, glimmend van trots. Na het derde bezoek had hij zelfs een zitting van de stoel leeggeruimd en hoefde ik niet meer op de leuning te zitten. Op de leuning kwam het postbakje te staan waarin hij trouw ieder week de post deed die we samen doornamen voor ik deze afgaf bij de bewindvoerder. Toen er dingen gebeurden waar zowel Ad als ik geen invloed op konden uitoefenen, had Ad ineens geen begeleiding meer nodig. In mijn bijzijn werd Ad de reden hiervan verteld. Maar daar kon Ad geen chocola van maken. Ik weet het wel, zei Ad, dat komt omdat ze dat nieuwe gebouw bij het ziekenhuis aan het bouwen zijn. Voor mij was deze uitleg het hoogst haalbare. Dat klopt Ad, zei ik. Maar mag Henk dan weer komen als het nieuwe gebouw klaar is? Vier maanden later werd Adje Petatje dood gevonden in zijn woning. Mentaal 11

De vernieuwing Iedereen kan bijdragen aan een Regelmatig komen er bij het Facilitair Bedrijf (FB) signalen binnen van een gevoel van onveiligheid op onze terreinen in Venray. Deze signalen komen zowel van cliënten als van medewerkers. In de afgelopen maanden hebben een aantal malen auto-inbraken en inbraken in gebouwen plaats gevonden. Een televisie-uitzending van Netwerk benadrukte het vorig jaar ook nog eens de problemen die het gebruik van en handel in (hard)drugs in de psychiatrie met zich mee brengen. Al deze signalen maakten de noodzaak om hier actief beleid in te voeren groter. Het Facilitair Bedrijf is hier dan ook voortvarend mee aan de slag gegaan. Mentaal 12

Mentaal Inmiddels is een aantal onderwerpen aangepakt en kan geconstateerd worden dat de acties ook daadwerkelijk een positief effect hebben op het gedrag van mensen, waar het gaat om het terugdringen van de overlast. Al geruime tijd worden er observaties gehouden op de terreinen aan de Stationsweg en Noordsingel. Op basis van deze observaties is een inventarisatie gemaakt van de problemen op deze terreinen. Tijdens deze observaties viel op dat de vermeende drugsoverlast en het dealen door bewoners nagenoeg nihil was. Wel werden we geconfronteerd met overlast van zowel allochtone- als autochtone hangjeugd die zich bezighield met illegale praktijken. Hun werkwijze is in beeld gebracht en hierop zijn een aantal gerichte acties uitgezet. Op de probleemplekken is beveiligingsbedrijf, Chubb van den Enden Bewaking (CvdEB), meer gaan surveilleren en hebben de medewerkers zich duidelijker bij deze jongeren laten zien. De jongeren worden aangesproken op hun ongewenste gedrag en zonodig van het terrein gestuurd. In een zes-wekelijks overleg maken afgevaardigden van de GGZ NML concrete afspraken met de politie over de samenwerking. Dit gebeurt op basis van een convenant dat in 1998 met de politie is afgesloten. Dit convenant wordt momenteel herzien en aangevuld met nieuwe samenwerkingsafspraken. De politie ontvangt wekelijks een overzicht van de bijzonderheden en journaalmutaties van CvdEB. Aanvullend vindt er maandelijks een operationeel overleg plaats tussen het Facilitair Bedrijf en de politie-gebiedsmentoren van de locaties in Venray. In dit overleg wordt informatie uitgewisseld over de rapportages die de politie ontvangt en wordt gesproken over incidenten en bijvoorbeeld verdachte personen die zich ophouden op onze terreinen. Uiteraard wordt hierin zeer zorgvuldig omgegaan met de privacy van onze cliënten. In deze gesprekken is duidelijk geworden dat de problemen waar GGZ NML mee kampt van dezelfde aard zijn als de problemen in Venray en de omliggende dorpen. Zodra u iets constateert wat in uw ogen verdacht is, kunt u contact opnemen met CvdEB. Zij zijn te bereiken via het interne toestelnummer van de receptie, 1111 of 0478-527527. Een medewerker van CvdEB zal zo snel mogelijk ter plaatse komen om de situatie te beoordelen en actie te ondernemen. Schroom niet, u kunt beter een keer te vaak dan een keer te weinig actie ondernemen. In het overleg met de cliëntenraad is de veiligheid op de terreinen ook regelmatig onderwerp van gesprek. Gebleken is dat veel cliënten niet weten waar ze met hun vragen en problemen ten aanzien van veiligheid terecht kunnen. Bovendien vinden zij de drempel soms hoog om in contact te treden met een medewerker van CvdEB. Daarom is hierover met de cliëntenraad een aantal afspraken gemaakt: Het Facilitair Bedrijf stuurt een notitie met informatie over veiligheid naar alle afdelingen, zodat deze op de prikborden gehangen kan worden. In deze notitie staat vermeld waar cliënten terecht kunnen op het moment dat ze zich niet veilig voelen. veilige woon- en werk- omgeving! Bovendien is in de afgelopen maanden een aantal personen wegens insluiping, plegen van vernielingen en het illegaal dumpen van afval aangehouden en overgedragen aan de politie. De overlast bij de vijver, aan de achterzijde van het hoofdgebouw, en andere locaties op onze terreinen is hierdoor behoorlijk afgenomen. Door het Facilitair Bedrijf vindt regelmatig overleg plaats met de politie Noord Limburg. Hierbij komen verschillende onderwerpen aan bod. Door deze acties én de meer intensieve samenwerking met de politie, is de aard en omvang van de overlast in kaart gebracht en gereduceerd. Dit alles betekent niet dat er geen problemen meer zijn. Er vinden nog steeds inbraken, vernielingen, illegale handel en ander ongewenst gedrag plaats. Om dit aan te kunnen pakken doet het Facilitair Bedrijf een dringend beroep op alle medewerkers, cliënten, vrijwilligers en bezoekers. Tevens bestaat de mogelijkheid om een medewerker van CvdEB, begeleid door het Facilitair Bedrijf, uitleg te laten geven over dit onderwerp in het huiskameroverleg. Hiermee wordt de drempel voor cliënten lager gemaakt, zodat zij eerder contact gaan zoeken met CvdEB. Want iedere melding, hoe klein dan ook, kan bijdragen aan de veiligheid op te terreinen. Kortom: Iedereen kan bijdragen aan een veilige woonen werkomgeving! Theo Krouwel en Maaike van Lipzig Mentaal 13

Feedback In deze rubriek geven samenwerkingspartners van GGZ NML feedback op de samenwerking met onze organisatie. Deze maand: Van Veen Consultancy Van Veen Consultancy Ad van Veen is directeur van Van Veen Consultancy (V.V.C.). V.V.C. is leverancier in de lijn van advisering op calamiteitenplannen, ontruimingsplannen en integrale veiligheid. Welzijn en bedrijfsveiligheid vormen door Wet en regelgeving een verplicht onderdeel van het bestaansrecht van ondernemingen in Nederland. Vanuit een breed scala aan verschillende opleidingen en trainingen verzorgen zij in het kader van Bedrijfshulpverlening opleidingen, herhalingen en oefeningen met vele mogelijkheden en middelen op locatie van de opdrachtgever. V.V.C. is een landelijk werkend bedrijf dat is gehuisvest in Eindhoven. De doelgroepen van V.V.C. zijn de zorgsector, scholen, universiteiten, ziekenhuizen, kinderopvang, jeugdzorg, jusitie en overheidsinstellingen. Sinds 2001 is er sprake van samenwerking tussen V.V.C. en GGZ NML. De samenwerking tussen GGZ NML en V.V.C. is vastgelegd in een meerjarencontract waarmee wordt gewerkt. Daarnaast verricht V.V.C. ook schouwingen op het gebied van brand- veiligheid en levert advieswerk in navolging op losse opdrachten. Wij ervaren GGZ NML als een waardevolle klant in ons werkgebied, aldus Van Veen. Ondanks dat de lat steeds hoger wordt gelegd, kunnen we met de GGZ NML goede afspraken maken en zien elke keer kans de afspraken naar GGZ NML waar te maken. Hierbij hechten wij veel waarde aan de uitdrukking: Afspraak is afspraak. Onze contacten met medewerkers verlopen door de hele organisatie op een prettige, ontspannen en doelgerichte manier. We hebben te maken met een heel brede groep mensen van ondermeer het Facilitaire Bedrijf die veelal als opdrachtgever fungeert. Alle contacten met de divisies of GGZ NML-onderdelen worden gelegd via hen. Wij komen binnen de GGZ NML in contact met mensen uit alle lagen van de organisatie. Dat maakt onze samenwerking met de GGZ NML ook zo bijzonder. Je komt op alle locaties van GGZ NML, van Venray, Venlo tot aan Roermond. Deze lokale kennis heeft een heel positief effect op de integrale veiligheid en je kunt een goed onderbouwd advies neerleggen waar dat wordt gevraagd. Het meest bijzondere aan onze samenwerking is - vanuit mensvisie gezien - dat we door ons werk en als kennis bedrijf ook daadwerkelijk kennis en ervaring aan de mensen kunnen overbrengen en mogen delen waardoor in de afgelopen jaren letterlijk levens zijn gered. Voor de toekomst spreek ik de hoop uit dat wij tot en met het in gebruik nemen van de nieuwbouw in Venray en de omvorming van de organisatie in 2010, een stuk maatwerk kunnen en mogen leveren zodat GGZ NML een zorgpakket op maat van onze producten kan en blijft ontvangen. Immers luidt onze bedrijf slogan: Uw veiligheid is onze zorg. Mentaal 14

Mentaal Kollummerkasie Over taalvernieuwing gesproken Als columnist voor Mentaal volg ik de taalontwikkelingen in ons land op de voet. Taal is natuurlijk dynamisch, dat hoort zo. Soms heeft dat zijn voordelen zoals het vrijelijk door elkaar gebruiken van de woorden kennen, kunnen en kannen. Soms ontstaat er door allerlei invloeden ook een nieuwe taalvorm. Zo ook binnen onze organisatie waar onder invloed van nieuwe ontwikkelingen geheel nieuwe taaluitingen hun opwachting maken. Op deze manier werpen EPD, DBC en wat al meer hun vruchten af. Uit het onderstaande blijkt waar dat toe kan leiden, namelijk het volgende vraag- en antwoordspel Vraag; Bij de case-load-uitdraai van xx staan dhr Q. en mevr. Z. er allebei twee keer op, terwijl als ik ze oproep bij cliënt ze maar 1 keer te zien zijn. Hoe kan dit? Antwoord; Bij beide cliënten heeft xx 2 zorgtoewijzingen openstaan, dat is de oorzaak dat ze 2x op de lijst staan. Vervolgvraag; Waarom zie ik dan maar 1 zorgtoewijzing? Of heb je er al 1 verwijderd? Vervolgantwoord; Sorry, verkeerd woord: bij de zorgtoewijzing staat 2 x een activ plan. Van xx Verduidelijkingsvraag; Oke, ik snap het. Kan ik er gewoon 1 verwijderen of heeft dat weer consequenties?? Geruststellend antwoord; Moet je even kijken of er een groep of een andere act. Type (produkttype) is gedefinieerd. Als dat niet zo is kun je hem rustig eruit gooien. Hernieuwde verduidelijkingsvraag; Ik had al gezien dat het 2 verschillende act types zijn. Maakt het trouwens iets uit dat zij 2 x een activ plan heeft? Anders kan ik het misschien beter gewoon laten staan. Andermaal geruststellend antwoord; Je kunt hem gewoon laten staan. Als er dan een uitdraai gemaakt wordt dan kun je daar misschien beter uitgaan van de ZT en niet van activ plan. Conclusie; Oke, dan geef ik aan xx door dat het niet erg is dat die cliënten steeds 2x op de lijst staan. Reactie; dit is geheimtaal! Iets uit de Brave New World. Opgeluchte conclusie; Haha. Het komt er op neer dat het niet uitmaakt dat dhr Q. en mevr Z. 2 keer op je caseload staan. In een reactie op het bovenstaande laat het Ministerie weten dat een en ander past in haar streven om de zorg toegankelijker, transparanter en eenvoudiger te maken. Maar dat had u vast al begrepen. column Bedankt! Beste mensen, Op 15 september heb ik mijn 40-jarig dienstjubileum gevierd. Ik wil alle mensen die blijken van belangstelling hebben getoond, zonder uitzondering, daarvoor heel hartelijk danken. De waardering en de aandacht die ik op deze dag tijdens een open en spontane speelse sfeer heb mogen ontvangen, heb ik als zeer prettig en bijzonder fijn ervaren. Net als mijn vrouw en kinderen bewaar ik er leuke herinneringen aan. Salarissen bestuur in PSY..waarom stond alleen míjn salaris in psy..?..tja..... sorry, Toine... maar jóúw kistje wijn kwam net te laat Met de vriendelijke groeten, Hans Stevens Mentaal 15

Financiering op maat Na de kortdurende zorg (waar de nieuwe DBC financieringssystematiek moet worden ingevoerd) is nu ook de langdurige zorg aan de beurt. Voor alle cliënten die langer dan één jaar opgenomen zijn, gaat een nieuwe financieringssystematiek gelden, de Zorgzwaartebekostiging (ZZB). Een recent gevormde projectgroep gaat de invoering van de zorgzwaartebekostiging organiseren, aansturen en coördineren. Het zwaartepunt van de werkzaamheden komt uiteraard te liggen bij de divisie LCZ, maar ook andere afdelingen waar cliënten langer dan één jaar verblijven, krijgen met zorgzwaartebekostiging te maken. Het project loopt tot 31 december 2007; dan moet de zorgzwaartebekostiging een volledig en goed geolied onderdeel zijn van de bedrijfsvoering. De projectgroep staat onder leiding van Ruud de Clerck ( stafbureau RvB) en kent verder de leden Jos van Beveren, Wim Smeets en Ans Siebers (divisie LCZ), Harry van Donzel (verslavingszorg), Frans Mooren, Bart Cuypers (ICT) en Peter Vriens (EAD). Zorgzwaartebekostiging: wat is dat? Dit is een systeem waarbij zorginstellingen worden betaald op basis van de geleverde zorg aan cliënten. De zorgzwaartebekostiging geldt voor cliënten die langdurig in een zorginstelling verblijven en zorg nodig hebben vanuit de AWBZ. Wat betekent de zorgzwaartebekostiging voor de cliënt? Instellingen kunnen dankzij de zorgzwaartepakketten (ZZP) beter ingaan op de behoefte van de cliënt. De indicatie die mensen meekrijgen van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) is in zorgzwaartepakketten uitgedrukt en is een globale beschrijving van de zorg waar de cliënt behoefte aan heeft. Afhankelijk van de behoefte van de cliënt kan de totaaltijd per ZZP anders worden verdeeld over de verschillende AWBZ-functies. Dit leidt tot minder herindicaties bij een tijdelijk veranderende zorgbehoefte. Cliënten hebben daardoor ook meer te kiezen en ze worden meer dan nu in de gelegenheid gesteld om mee te beslissen. De cliënt (of zijn vertegenwoordiger) en zorgverlener maken samen een zorgplan, waarin duidelijk is opgeschreven welke zorg, wanneer en met welk doel wordt geboden. Wat is een zorgzwaartepakket (ZZP)? Een zorgzwaartepakket is het totale pakket aan zorg dat op een cliënt van toepassing is. Het omvat een beschrijving van het cliëntprofiel, en de basis waarvoor het zorgzwaartepakket geldt; een globale beschrijving van het soort zorg; de omvang van de totale zorg in uren, de setting (bijvoorbeeld beschermd wonen) en de leveringsvoorwaarde (snelheid van zorglevering). Hoe wordt de zorgzwaartebekostiging ingevoerd? De zorgzwaartebekostiging zal in fasen worden ingevoerd: eind 2006 scoren alle zorgaanbieders hun cliënten die langdurig in zorg zijn, in termen van zorgzwaartepakketten (ZZP s); vanaf 1 januari 2007 krijgen alle nieuwe cliënten een indicatiebesluit met een ZZP; in het eerste halfjaar van 2007 houden de aanbieders periodiek de scores bij. Speciale expertteams onder leiding van het CIZ analyseren en toetsen de scores. Ook stellen zorgaanbieders hun afspraken waar mogelijk bij met het zorgkantoor op basis van gescoorde ZZP s; in het najaar van 2007 maken zorgaanbieders productieafspraken op basis van ZZP s met het zorgkantoor en ontvangen budget voor 2008; op 1 januari 2008 is de zorgzwaartebekostiging volledig ingevoerd. Hoe werkt de landelijke ZZP-score door zorginstellingen? Het scoren van cliënten door zorginstellingen gebeurt met een speciaal ZZP-scoreprogramma dat vanaf oktober 2006 via internet te gebruiken zal zijn. In het scoreprogramma voert de zorginstelling gegevens van de cliënt in, een eventueel aanwezig indicatiebesluit en zorgzwaarte. Als alle gegevens zijn ingevoerd, controleert de zorginstelling of de ZZP-score klopt met de zorgzwaarte van de gescoorde cliënten. Een handleiding, een website en een helpdesk kunnen zorginstellingen hierbij helpen. Wat betekent de zorgzwaartebekostiging voor de bedrijfsvoering van de zorginstelling? De bedrijfsvoering van zorginstellingen moet worden aangepast. Deze aanpassingen betreffen met name de registratie en verantwoording van de zorglevering aan cliënt en zorgkantoor. Het overgangsjaar 2007 is er mede voor bedoeld om de bedrijfsvoering aan te passen. Zorginstellingen krijgen eind 2006, begin 2007 nadere informatie over de concrete aanpassingen en de hulpmiddelen die daarvoor worden aangeboden. Project implementatie Zorgzwaartebekostiging Mentaal 16

Mentaal De GGZ NML en de WMO Op 1 januari 2007 wordt de Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning, de WMO, ingevoerd. Die wet houdt in dat gemeenten de verantwoordelijkheid krijgen voor de maatschappelijke ondersteuning met extra aandacht voor kwetsbare burgers, waaronder burgers met psychische problemen. Maatschappelijke ondersteuning omvat volgens de wet activiteiten die burgers in staat stellen deel te nemen aan de samenleving. De nieuwe wet is een bundeling van een aantal oude wetten en middelen. Het gaat om de Welzijnswet, de Wet Voorzieningen Gehandicapten, een aantal AWBZ-regelingen, de huishoudelijke verzorging uit de AWBZ en de middelen in het kader van de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg. Het beoogd effect van deze bundeling is om voor (kwetsbare) burgers meer samenhang te scheppen in diensten en voorzieningen. Gemeenten moeten in het kader van de WMO in een beleid vastleggen hoe zij op maar liefst negen prestatievelden vormgeven aan maatschappelijke ondersteuning. Zij leggen hierover verantwoording af aan hun burgers, die op hun beurt meer betrokken kunnen worden bij de ontwikkeling van dit beleid. Voor de GGZ Noord-en Midden-Limburg is de WMO van belang. De WMO raakt direct aan een aantal kernactiviteiten van de GGZ NML op het gebied van preventie, verslavingszorg en OGGZ. Daarnaast kan de GGZ NML op grond van haar specifieke expertise een belangrijke bijdrage leveren in het toegankelijk maken en beschikbaar stellen van voorzieningen en diensten voor mensen met psychiatrische problemen. Daarom is in oktober het project GGZ NML en de WMO van start gegaan. In dit project wordt nagegaan wat de invoering van de WMO voor GGZ NML betekent en vooral op welke wijze de GGZ NML het beste kan inspelen op de invoering van de WMO. Er wordt in kaart gebracht welke raakvlakken er vanuit de instelling zijn met de prestatievelden van de WMO en hoe de GGZ NML het beste invulling kan geven aan een communicatienetwerk over de WMO, zowel intern binnen de instelling, als extern met de (centrum)gemeenten. Het project zal vijf maanden in beslag nemen. Ten behoeve van de eerste stap, de inventarisatie van raakvlakken, worden binnenkort vragenlijsten verstuurd naar managers en leidinggevenden. Voor vragen of opmerkingen over dit project kunt u terecht bij: Henk Verstappen (PIAA) hverstappen@ggznml.nl Monika Scholten (Stafbureau) mscholten@ggznml.nl Mentaal 17

Op 25 en 26 oktober heeft drs. Wim de Cloe, bestuurder van GGZ NML, afscheid genomen van onze organisatie. Na een lange, bestuurlijke carrière bij verschillende zorginstellingen zoals het Franciscus Gasthuis in Rotterdam, het Maasziekenhuis in Boxmeer, de Ziekenhuizen Noord-Limburg en Stichting Zorgcircuits werd Wim de Cloe op 1 juli 2003 lid van de Raad van Bestuur van GGZ NML, na de fusie met Stichting Zorgcircuits. In een aantal bijeenkomst heeft Wim de Cloe afscheid genomen van collega s, medewerkers, relaties en andere belangstellenden. Daarbij werd hij als scheidend bestuurder uiteraard in uiteenlopende bewoordingen toegesproken en toegezongen. Op de tweede dag werd Wim de Cloe vanwege zijn langjarige verdiensten koninklijk gedecoreerd. De afscheidsviering werd bekroond met de presentatie van een Liber Amicorum. Een traditie uit vroegere, adellijke of hogere kringen, om het afscheid luister bij te zetten. Op deze pagina s treft u een impressie aan van de afscheidsviering. Meer foto s vindt u op onze vernieuwde website www.ggznml.nl Afscheid Mentaal 18

Mentaal van Wim de Cloe Mentaal 19

Met onzekere toekomstvoorspellingen In beeld het personeelsfeest RCG Venlo 6 oktober 2006. Thema van deze geslaagde avond was 1001 nacht Vol show Veel, heel veel muziek RCG-feest ook voor toekomstvoorspellingen Ook een feest met scherpe kantjes En de neuzen dezelfde kant uit Organisatie in een wurggreep Mentaal 20

Mentaal Een feest met passie en vuur & vlam PV Bericht van de Personeelsvereniging Bij het organiseren van onze activiteiten moeten wij in een vroeg stadium afspraken maken met het vervoersbedrijf en uiteraard bij de plek van bestemming. Om vervolgens afspraken tijdig definitief vast te kunnen leggen en zo min mogelijk onnodig financiële risico s te hoeven lopen, hanteren wij een uiterste inschrijfdatum. Daarvoor vragen wij uw begrip. Dat geldt ook voor afmeldingen op het laatste moment. Wij verzoeken u om dat in voorkomende gevallen te doen tijdens kantooruren, bij voorkeur bij het organiserende bestuurslid. Waar u hem/haar kunt bereiken staat in de convocatie vermeld. In geval van vroegtijdige afmelding kunnen wij misschien andere leden nog in de gelegenheid stellen aan de activiteit deel te nemen. In dat geval is er eventueel een mogelijkheid tot restitutie van de kosten. In ieder ander geval moet u zich ervan bewust zijn, dat door ons reeds gemaakte kosten niet zonder meer worden vergoed. Wij menen daarbij een beroep te mogen doen op ieder zijn eigen verantwoordelijkheid. Wij willen graag de aandacht vestigen op de St. Nicolaasmiddag op woensdagmiddag 22 november. Deze vindt dit jaar plaats op een andere locatie. Zie daarvoor het inschrijfformulier. De abonnementen voor de Kasteeltuinen in Arcen kunnen weer worden aangevraagd. Voor de oudmedewerkers van het instituut organiseert de personeelsvereniging op woensdag 6 december a.s. de jaarlijkse bijeenkomst op uitnodiging van de Raad van Bestuur. Hiervoor wordt u persoonlijk uitgenodigd. De driedaagse Kerstinkoopreis naar Londen is helaas komen te vervallen vanwege te geringe animo. Wel is er een dagtrip voor Kerstinkopen naar Antwerpen gepland op zaterdag 9 december. Tenslotte vindt het Kerstkienen plaats op donderdag 21 december. Een spektakelfeest met veel sfeer, muziek en dans Voor actuele informatie, convocaties en inschrijfformulieren voor de diverse activiteiten verwijzen wij u naar intranet en de mail van de personeelsvereniging die tweewekelijks verschijnt op maandag. Oud-medewerkers worden middels convocaties aan huis op de hoogte gehouden. Hebt u suggesties, laat het ons weten! Tel. secretariaat PV : (52)7112 Emailadres : personeelsvereniging@ggznml.nl Het Bestuur Mentaal 21

Het enige verschil Cees Ebben: Je doet het voor de bewoners Rode draad in het interview met Cees Ebben is het de bewoners die langdurig zorg nodig hebben zo goed mogelijk naar de zin te maken. De nieuwbouw van de afdeling Langdurige Begeleiding en Verzorging (LBV) in Servaashof biedt daartoe veel nieuwe kansen. Cees is één van de zorgmanagers bij de LBV en is via het Gebruikersoverleg en de Commissie Randverschijnselen betrokken bij de nieuwbouwplannen. Enthousiast vertelt hij over zijn werk en concludeert: Je doet het voor de bewoners. Mentaal 22

Mentaal Huiselijk De bewoners van de LBV die er zijn, blijven er. Zij hebben voor altijd zorg nodig. Daarom is het zo belangrijk dat zij in hun nieuwe woonruimte het gevoel hebben: Ik ben hier thuis. De bewoners zijn betrokken bij de keuzes voor meubilair en stoffering. Het is leuk om te zien hoe ze reageren op voorstellen. Ze weten heel goed wat ze willen. Cees vervolgt: Iedere bewoner heeft straks zijn of haar eigen zit-/slaapkamer. De badkamer delen ze met één andere bewoner. Voor elke zes bewoners komt er een gezamenlijke huiskamer met een eigen inrichting. In het nieuwe gebouw komen als het ware acht verschillende huisjes voor in totaal 48 personen. Ook de medewerkers hebben inspraak vanuit hun praktijkervaring. Een aantal is mee geweest naar leveranciers van meubelen. Binnenkort zijn binnen het gebouw Den Heuvel voorbeelden te zien. Voor de nieuwe generatie bewoners houden we rekening met wensen op het gebied van telefoon en internet. Nieuwe benadering Ons werk voor cliënten is aan het veranderen. Steeds meer kijken we naar de precieze behoeften van de mensen, naar de vraag. Een woonwensenonderzoek maakt daar deel van uit. Maar ook creëren we kansen om bewoners de mogelijkheid te bieden weer meer zelfstandig te wonen. Voor het geval mensen hulp nodig hebben vanwege lichamelijke klachten ontwikkelen wij een soort van eigen thuiszorg, mét kennis van de psychiatrie. Voortgang bouw Vier gebouwen in uitvoering In de binnenhof van de nieuwe wijk Servaashof is het een drukte van belang. Vier van de acht gebouwen zijn in uitvoering. LBV Buiten het metselen van de tuinmuurtjes is het gebouw van buiten klaar. Binnen wordt hard gewerkt aan de afwerking van alle technische installaties. De schilder is volop aan de gang met zijn werkzaamheden. Ook de liftinstallatie is in uitvoering. FPA Het metselwerk aan de buitengevels is bijna gereed. De daken zijn dicht en het glas in de kozijnen is geplaatst. De timmerman, de stukadoor, de elektricien en de loodgieter zijn volop aan de slag met hun werkzaamheden binnen. Parkeervoorziening Gestart is met het aanbrengen van het riool in de parkeervoorziening. Indien het weer meewerkt, starten we met het aanleggen van de bestrating en het asfalt in de eerste week van november. Korsakov wonen Met het opmetselen van de fundering zijn we bijna op het peil van de begane grondvloer. Ruim 20 jaar heeft Cees Ebben gewerkt in de crisisopvang. Zijn huidige werk is voor een heel andere groep mensen. Hij vindt het een uitdaging om voor hen te werken. Op de vraag aan Cees waar hij het meest benieuwd naar is antwoordt hij: Hoe bevalt het de bewoners en medewerkers straks in de nieuwbouw! LSZ 2 Het gebouw voor LSZ 2 is uitgezet en de voorbereiding voor het maken van de fundering loopt. De werkzaamheden aan de funderingen proberen we voor de vorstperiode af te sluiten. P. Platzbeecker Bouwcoördinator Mentaal 23

KoersenopKansen In deze rubriek vertellen leidinggevenden over kernwoorden die in het kader van Koersen op Kansen zijn geformuleerd als gewenste kwaliteiten of vaardigheden voor de organisatie (competenties). Leren ontwikkelen op Coachend leiding geven is een speciale manier van leiding geven waarbij de nadruk ligt op respectvol leren en sturen. Dat kan natuurlijk niet iedere leidingegevende zomaar vanzelf, maar coachend leiding geven kun je leren. Omdat de GGZ NML coachend leiding geven heeft benoemd als één van de essentiele competenties voor leidinggevenden, zullen alle medewerkers van de GGZ NML ermee te maken krijgen. Als je coachend leidinggeven nog wat lastig vindt of als je er wat meer ondersteuning in wilt hebben kun je ervoor kiezen je hierin te gaan ontwikkelen. Je moet dan goed weten wat je sterke punten zijn en wat je minder sterke kanten in het coachend leidinggeven zijn. In deze context gaan we in gesprek met René van Bruxvoort, hoofd Voeding en Restauratieve dienst. Hij heeft in het kader van zijn eigen ontwikkeling, en daarmee de ontwikkeling van zijn afdeling en medewerkers in de keuken en horeca, twee trainingen gevolgd die gericht waren op coaching. Mentaal 24

Mentaal Waarom ben je een training coaching gaan doen? René: Uit een assessment kwam naar voren dat ik aandacht nodig had voor coaching omdat ik niet gewend was met grote groepen mensen te werken. En mijn groep is groot, en wordt steeds maar groter. Binnen de centrale keuken werken momenteel 52 mensen en in Le Tambourin 22. Ik heb de training gevolgd en ben razend enthousiast. Wat heb je geleerd van de training en wat doe je nu anders dan voorheen? Ofwel wat merken jouw medewerkers ervan dat je die training hebt gehad? René: Leren luisteren naar mensen, dat is het voornaamste bij coachend leidinggeven. Ik was (en soms ben ik dat nog) snel geneigd meteen te reageren als iets gezegd wordt. Ik had meteen mijn oordeel klaar. Tijdens een gesprek kan ik nu mijn oordeel bijstellen door te luisteren wat iemand echt te zeggen heeft. Soms is dat anders dan wat iemand zegt. gedrag, want dat kost alleen maar kracht. Als je de tools die je hebt aangereikt gekregen, gaat toepassen in de praktijk en het werpt vruchten af, dat vind ik geweldig. Draagt coachend leidinggeven volgens jou bij aan het ontwikkelen van de aanspreekcultuur? En waarom? Ja, zeer zeker. Vooral in de keuken is de aanspreekcultuur heel erg belangrijk. En het DOE-principe dat wij hier in de keuken hanteren wat betreft communicatie draagt eraan bij: Direct en Duidelijk, Open, Objectief en Opbouwend, en Eerlijk, Eigen mening en Gelijkwaardig. Toepassen is het meest moeilijke dat er is binnen de organisatie. We zijn heel goed in het wijzen op fouten. Maar mensen aandragen hoe ze het beter moeten doen en feedback te geven, is heel erg moeilijk. Het is al moeilijk om te zeggen wat iemand niet goed doet. Want mensen kunnen je dan als vervelend beoordelen en het gevoel krijgen er niet meer bij te horen. In elk werkoverleg probeer ik aandacht te besteden aan feed back geven. zijn in mijn optiek ook een soort coachingsgesprekken, alleen zijn ze persoonlijk gericht. Je kijkt of hij zich wil ontwikkelen en of dat hij zich lekker in zijn vel voelt en wat daarvoor nodig is. Wat zijn voor jou de drie belangrijkste dingen die je in de training geleerd hebt en je eigen gemaakt hebt? Het luisteren naar mensen vind ik heel erg belangrijk, feedback geven en krijgen, en het beste uit de mensen proberen te halen. Dit laatste kun je doen door mensen positief te belonen en mensen zoveel vrijheid te geven dat ze verantwoordelijkheid kunnen nemen. Leidinggevenden geven geen verantwoordelijkheid maar mensen nemen verantwoordelijkheid. Je geeft de ruimte voor ontwikkeling, niet alleen van het individu, maar ook van de groep. Het geeft je zelf zoveel lucht. Als ik het goed doe, hoef ik me als leidinggevende niet meer te bemoeien met het productieproces. coachend leidinggeven ; Door de training coaching heb ik tools aangereikt gekregen waardoor ik in een gesprek op andere dingen ga letten. Hierdoor kun je er beter achter komen wat er daadwerkelijk in iemand omgaat en gestructureerd werken naar de juiste oplossing. René vervolgt: Ik heb geleerd om te investeren in goede mensen. Die energie moet ik hebben! Niet in problemen denken. Geen energie steken in slecht of negatief Jij geeft duidelijk aan wat jij onder coaching verstaat. Competentiemanagement richt zich ook op mensen verder helpen in hun loopbaan, zwakke plekken bespreekbaar maken. Dat is dus iets wat jij ook doet? Dingen die ik opvang op de werkvloer en waarvan ik denk dat ik er iets mee moet, maak ik meteen bespreekbaar met de betreffende medewerker. Jaargesprekken ervaringsverhaal Tot slot In de training kunnen ze zoveel voor je doen en ze geven je zoveel handreikingen. Maar alles valt en staat of je voldoende capaciteit hebt om het op te pikken en de kunde om het uit te voeren. Als je resultaten ziet, dan is dat de meest dankbare vorm van coaching. Wie meer wil lezen over het competentiemanagement of over de competentiebeschrijving coachend leidinggeven die kan terecht op intranet bij actueel, projecten, competentiemanagement. Daar zijn diverse documenten te lezen. Mentaal 25

De nieuwbouw vordert gestaag. Inmiddels zijn al vier van de acht gebouwen in de binnenhof van de nieuwe wijk Servaashof in aanbouw. Begin 2007 trekken de eerste bewoners en medewerkers er in. De verhuizing is voor veel cliënten een ingrijpende gebeurtenis. De medewerkers doen er alles aan om de cliënten en hun familie zo goed mogelijk te begeleiden. De GROTE stap van... In de komende maanden interviewen we in Mentaal cliënten over de aanloop naar de verhuizing. Maar ook gaan we een bezoekje brengen als de verhuizing achter de rug is. Het eerste gesprek heeft onlangs met Lisette van Hoef plaatsgevonden en treft u op deze pagina aan. Voor het interview met Lisette van Hoef bezoek ik haar op St. Anna op afdeling Heuvel D. Sinds februari van dit jaar woont Lisette daar omdat zij er 24 uur per dag een beroep kan doen op zorg. De verhuizing was een hele ingreep. Eigenlijk moet ze nog steeds wennen aan de nieuwe situatie. Zij gaat begin volgend jaar weer verhuizen naar de LBV in de binnenhof. Lisette merkt daarover op: Twee keer verhuizen in één jaar is wel veel voor mij. Ik zie daar als een berg tegenop. Daarom gaat alles stap voor stap. Lisette van Hoef: Stap voor stap Heuvel D Lisette: Wonen op Heuvel D is voor mij heel erg wennen. Ik woonde op Korte Dijk 9 en had daar mijn eigen kamer en privacy. Nu kan ik niet doen en laten wat ik wil. Ik zit in een grote groep en moet mijn slaapkamer delen met nog twee personen. Ik was een eigen kamer gewend met mijn eigen spullen. Gelukkig is de huisvesting op Heuvel D van korte duur. Er is voor haar een aanmelding gedaan voor een eigen kamer bij de LBV. Al haar eigen spullen die ze op de Korte Dijk had, zijn opgeslagen. Misschien kan ik die straks wel gebruiken. Bijvoorbeeld mijn ronde tafel. Wensen Op de vraag wat Lisette wenst om prettig te kunnen wonen antwoordt ze direct: Een kleine rustige groep. Dat vind ik fijn. Ook wil ik graag mijn eigen kamer met mijn eigen spullen, zoals mijn TV, video en stereoinstallatie. Aan de andere kant wil Lisette ook niet altijd op haar kamer zitten. Ze bezoekt regelmatig de rokerskamer. Dat zijn mijn vrienden. Maar ook is ze graag buiten, ze is een echt natuurmens. Ik houd van de dieren, bomen, de kleuren, de herfst... en van een bezoek aan het dorp. Samen met mijn vrienden uit een vorige woongroep ga ik dan winkels kijken en boodschappen doen. Anders dan vroeger Lisette is 32 jaar geleden vanuit Heezen bij Eindhoven op St. Servatius in Venray komen wonen. Ze weet nog heel goed dat het in de psychiatrie heel anders was. Alles was verplicht. Ik moest naar therapie, ik moest naar de werkplaats, ook al was je ziek! Ik heb jaren gebreid. Dat hing me helemaal de keel uit. Nu is het heel anders. Ik heb nu bezigheden die bij mij passen. Ze vragen steeds aan mij wat ík wil. Toen ze naar Heuvel D verhuisde heeft Lisette dan ook verzocht dezelfde arts en casemanager te kunnen behouden in plaats van nieuwe begeleiders te krijgen. Dat kon. Zij begeleiden haar nu samen met de verpleegkundigen bij het wonen op Heuvel D. En straks stap voor stap bij de verhuizing. Lisette: Ik ben wel heel benieuwd hoe die kamer straks is ingericht. Mentaal 26

Mentaal PROJECT SMAKK de stand van zaken Het streven naar separeerarm verplegen het minder vaak én minder langdurig plaatsen van patiënten in separatieruimtes scoort hoog op de agenda van medewerkers, patiënten en bestuurders van de GGZ Noord-en Midden-Limburg. Het project SMAKK - wat staat voor Separatie: Minder Anders Korter, en Kundiger - beoogt dit streven om te zetten in concrete resultaten. Onder het project SMAKK vallen activiteiten die vanaf 2004 op verschillende afdelingen binnen de kortdurende en langdurende zorg worden ondernomen om het gebruik van separatie terug te dringen. In het voorjaar van 2006 zijn deze activiteiten gebundeld in het project SMAKK en is in het kader van de landelijke beleidsmaatregel Vermindering Dwang en Drang financiële ondersteuning aangevraagd voor een deel van de activiteiten. Vanwege de snelheid waarmee dit moest gebeuren, is de aanvraag op formele gronden afgewezen. Begin oktober is een nieuwe aanvraag ingediend voor een tweede subsidieronde. Intussen heeft het project SMAKK niet stilgelegen. Sinds het voorjaar zijn een projectgroep en een stuurgroep geïnstalleerd. In de projectgroep zitten de (deel)projectleider(s) en separatieconsulenten. Deze laatsten zijn verpleegkundigen die medewerkers op afdelingen kunnen adviseren en ondersteunen in separeerarm verplegen. De projectgroep zal activiteiten coördineren, werkgroepen ondersteunen en afdelingen van informatie voorzien over resultaten. In de adviserende stuurgroep zijn de managers van de betrokken divisies vertegenwoordigd, de 1e geneeskundige en de voorzitter van de Centrale Cliëntenraad. De deelnemende divisies zijn de Langdurige Complexe Zorg en de RCG s Venlo en Venray. Binnen de divisies worden momenteel werkgroepen ingericht om de plannen van aanpak om te zetten in concrete actie, activiteiten af te stemmen en afdelingen te ondersteunen. Zo n 100 medewerkers en zo n 160 patiënten zullen direct of indirect met het project te maken krijgen. Zij zullen er zelf ook handen en voeten aan moeten geven. Het project is bedoeld om initiatieven te ondersteunen en op elkaar af te stemmen, inhoudelijk, financieel en organisatorisch. De doelstelling van het project SMAKK is ambitieus: beoogd wordt het aantal separaties op instellingsniveau terug te dringen met 30% in 2008 en de totale duur van de separaties met 45%. De kans van slagen van dit project zal afhangen van meerdere factoren, maar één belangrijke factor is de bereidheid van alle betrokkenen om met elkaar handvatten te ontwikkelen om anders met het gebruik van separatie om te gaan. Dat lukt alleen wanneer de veiligheid van patiënten en medewerkers voorop staat. In dit proces zijn aandacht, openheid en de bereidheid om nieuwe wegen in te slaan belangrijke ingrediënten. Op dit moment worden binnen meer dan tien GGZ-instellingen in Nederland nieuwe wegen verkend. We zullen zoveel mogelijk gebruik maken van de ervaringen die elders worden opgedaan. Zo wisselen we informatie uit met GGZ instellingen in Zuid-Nederland. De Universiteit van Maastricht biedt onderzoeksondersteuning. Binnenkort zullen we horen of het project SMAKK kan rekenen op externe financiële ondersteuning. Mocht dat niet het geval zijn, dan zal de mate waarin de voorgenomen activiteiten kunnen worden gerealiseerd, moeten worden herzien. De doelstelling van het project zal echter hoe dan ook gehandhaafd blijven. Wilt u meer informatie over het project, dan kunt u contact opnemen met de projectleider of met de deelprojectleiders van de divisies. Monika Scholten (projectleider) Stafmedewerker Zorg mscholten@ggznml.nl Gerard van Donzel (deelprojectleider LCZ) gvandonzel@ggznml.nl Marcel van Ewijk (deelprojectleider RCG Venlo) mvanewijk@ggznml.nl Hans Vandeberg (deelprojectleider RCG Venray) jvandeberg@ggznml.nl Mentaal 27

Berichten Ondernemingsraad 1 2 3 Adviesaanvraag Kempke IV De aangekondigde reorganisatie van Kempke IV zal voorlopig niet plaatsvinden. Reden voor deze koerswijziging is dat er op dit moment geen meerwaarde wordt gezien in een reorganisatie. Met verdere stappen wordt gewacht tot de verhuizing naar de nieuwbouw Servaashof. Voor bewoners (cliënten) van Kempke IV en medewerkers die daar werkzaam zijn, betekent dit dat de situatie blijft zoals die nu is. Evaluatie Arbo dienstverlening Tijdens de overlegvergadering van 4 oktober heeft de ondernemingsraad de interne en externe Arbodienstverlening geëvalueerd. Hiervoor heeft de raad o.a. leidinggevenden en medewerkers per mail gevraagd naar hun mening over het functioneren van arbodienst ACHMEA. We hebben in totaal ruim 20 overwegend positieve reacties ontvangen, waarvoor onze hartelijke dank. Over het totaalpakket aan Arbodienstverlening (in- en extern) is de ondernemingsraad minder tevreden; er is te weinig concreet uitgevoerd van de punten die afgesproken waren in februari 2006. De OR ziet deze evaluatie als een goed aanknopingspunt om daar verbetering in aan te brengen. Risico-Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) De ondernemingsraad heeft een plan van aanpak en uitvoering Risico Inventarisatie en Evaluatie ontvangen. Dit plan van aanpak biedt volgens de OR onvoldoende basis voor een compleet Arbobeleid voor de hele organisatie. Macht en Tegenmacht In september hebben we jullie per mail geïnformeerd over het initiatief van tien GGZ-ondernemingsraden om in verzet te komen tegen de toenemende bureaucratisering in onze sector. Er wordt steeds meer afgerekend op procedures en steeds minder op de kwaliteit van het werk. Professionals hebben hierdoor minder ruimte om hun beroep uit te oefenen. De OR heeft medewerkers gevraagd om te reageren op dit initiatief en aan de hand van praktijkvoorbeelden aan te geven waar knelpunten liggen. Dit heeft geleid tot een aantal sprekende reacties, die zijn meegenomen naar een bijeenkomst van ondernemings- én clientenraden op 3 oktober jl. Daar is besloten om over te gaan tot de opstelling van een manifest en tot de organisatie van een publiek debat begin november. Het doel van deze actie is een halt toe te roepen aan ontwikkelingen binnen de GGZ die de kwaliteit van de dienstverlening en de professionaliteit van de dienstverlener op een onaanvaardbare manier onder druk zetten. Meer hierover kunt u vinden op www.beroepseer.nl. Verkiezingen OR De zittingsperiode van de OR eindigt in januari 2007. Daarom worden op dinsdag 30 januari verkiezingen gehouden voor een nieuwe zittingsperiode van drie jaar. Wij zullen in de komende weken nog regelmatig aandacht vragen voor de verkiezingen, maar we willen jullie nu reeds oproepen om na te denken over geschikte ORkandidaten. 4 5 Daarnaast vindt de ondernemingsraad dat door de wijze van uitvoering (digitaal door leidinggevenden en interne medewerkers) onvoldoende objectieve gegevens verzameld kunnen worden: er is meer sprake van een belevingsonderzoek. De raad stemt niet in met het voorliggende plan van aanpak. Voor deze verkiezingen kunnen zich alle medewerkers verkiesbaar stellen die sinds 30 juli 2006 in dienst zijn bij onze organisatie. Als je nadere informatie wilt ontvangen over de inhoud van het OR-werk, of je verkiesbaar wilt stellen neem dan contact op via or@ggznml.nl of (0478) 527245. Mentaal 28

Mentaal Agenda Informatiecentrum Geestelijke Gezondheid Eén Jaar Alzheimer Café Venray!! Op maandag 13 november 2006 vieren we het éénjarig bestaan van het Alzheimer Café Venray. We staan stil bij het afgelopen jaar en de plannen voor de toekomst. Zoals altijd zijn we geopend voor alle mensen met dementie, hun partners, familieleden en betrokkenen. Hulpverleners en andere belangstellenden zijn ook van harte welkom. Alle gasten leren en profiteren van elkaars kennis en kunde. Het thema voor deze avond is: Zorg je voor een ander, zorg dan ook goed voor jezelf. Gastsprekers zijn Carol van Gameren, coördinator Mantelzorg, en Trudy van den Berg, ouderenadviseur Synthese. Het Alzheimer Café Venray vindt plaats in De Kemphaan, Kennedyplein 1 te Venray. Inloop vanaf 19.00 uur en aanvang programma 19.30 uur. De avond wordt uiterlijk 22.00 uur afgesloten. De toegang is gratis. Landelijke dag voor volwassen Kinderen van in Amersfoort Op zaterdag 4 november 2006 organiseert Stichting Labyrint~In Perspectief de jaarlijkse landelijke dag. Deze dag is bedoeld voor mensen vanaf 18 jaar die een psychisch zieke vader of moeder hebben of hebben gehad. Er is veel ruimte voor ontmoeting en uitwisseling van persoonlijke ervaringen. Het thema is: Sta eens stil bij...wat er in en om je heen gebeurt / hoe jij je voelt / wat jouw gevoel je te zeggen heeft. s Ochtends zal Jan Peter ven Doorn, schrijver van het boek Ontploeteren een inleiding geven en met de deelnemers in gesprek gaan. s Middags zijn er gespreksgroepen en workshops: Improvisatietoneel, Leren mediteren, Werken met beeldend materiaal. Voor meer Informatie: Stichting Labyrint~In Perspectief Tel.: 030-2546803 of via www. labyrint-in-perspectief.nl Openingscongres Week van de Chronisch Zieken 2006 Op 10 november 2006 organiseert ZonMw het openingscongres van de week met het thema: In Beweging! Het gaat over het waarom bewegen zo belangrijk is en hoe men zichzelf motiveert om te bewegen. Maar ook wat mensen met een chronische aandoening in figuurlijke zin beweegt en hoe ze in beweging komen om hun eigen leven zo goed mogelijk vorm te geven. Meer informatie op: www.zonmw.nl Informatieavond: Uw kind en drugs Het Informatiecentrum organiseert i.s.m. bibliotheek Venray op 21 november a.s. een avond waarin u al uw vragen kunt stellen over alcohol- en drugsgebruik bij uw kind, aspecten bij de opvoeding hierin en eventuele andere vragen die bij ouders of betrokkenen leven. Aanmelding bij IGG of bibliotheek Venray. Schizofreniecongres 2006: Perspectief bieden. Het tweede Schizofreniecongres Perspectief bieden vindt plaats op donderdag 23 november 2006 in het Congrescentrum De Nieuwe Buitensociëteit Zwolle. Het congres richt zich vooral op de verbeterde perspectieven voor patiënten in de afgelopen jaren. Het congres richt zich wederom op professionals die actief zijn in de behandeling/begeleiding/rehabilitatie van mensen met schizofrenie (o.a. verpleegkundigen, psychologen, psychiaters, casemanagers, woonbegeleiders). In de ochtend beschrijven vijf sprekers (Boevink, Stavenuiter, Van Meijel, Van Os en Schnabel) de ontwikkelingen vanuit hun perspectief. Zij reiken ideeën aan hoe met de spanning tussen de verbeterde perspectieven voor patiënten en de maatschappelijke ontwikkelingen omgegaan kan worden. In de middag vinden 16 verschillende workshops, twee onderzoekspresentaties en twee parallelsymposia plaats. Deelnamekosten: 175,-, incl. lunch, congresreader en bewijs van deelname. Er zijn nog een beperkt aantal plaatsen! Informatie via www.kenniscentrumschizofrenie.nl Vooraankondiging Dag van de GGZ 2006 Congres 7 december 2006 Rotterdam: toekomstperspectief op het gebied van zorgstelsel, financiering, innovatie en huisvesting. Info bij IGG en via www.dagvandeggz.nl Openingstijden: Maandag t/m vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur en van 13.00 tot 16.00 uur. Informatiecentrum Geestelijke Gezondheid Stationsweg 46, 5803 AC Venray tel: 0478-52 7066 e-mail: igg@ggznml.nl IGG Mentaal 29

Een nieuwe uitdaging In een tweetal uitgaves van Mentaal zullen oud-medewerkers van de PAAZ van het VieCuri vertellen wat hen het meest is opgevallen in hun eerste maanden werken bij de RCG s Venlo/Venray en over de verschillen in het werk. Ton van Houdt Was: Zorgadministrateur bij VieCuri. Is: Teamleider BAS (Bali, Administratie en Secretariaten) bij het RCG Venray. Het meest opgevallen in de eerste twee maanden RCG Venray: De eerste maanden binnen het RCG Venray zijn mij zeer goed bevallen. Iedereen gaf mij het gevoel welkom te zijn. Hoewel ik in een roerige periode met veel veranderingen ben begonnen (start RCG Venray, nieuwe manager, nieuwe leidinggevenden, komst EPD, etc), is het opvallend dat iedereen zich volledig blijft inzetten en met plezier zijn werk doet. Opvallend is het geringe contact dat de medewerkers van het secretariaat met cliënten hebben. Alleen de mensen aan de balie hebben wat meer contacten. Waarin verschilt het huidige werk met het werken bij VieCuri: Het verschil van werken zit voor mij vooral in het feit dat ik alles van de PAAZ-administratie volledig beheerde, terwijl ik dat op mijn nieuwe werkplek niet heb. Verder werkte ik op de PAAZ in een klein team, waarin alles veel overzichtelijker was en makkelijk te controleren. Veranderingen in werkwijzen konden snel worden doorgevoerd. Binnen GGZ NML/RCG Venray moet ik mij een nieuw registratiesysteem eigen maken, moet ik vertrouwd raken met een andere manier van werken en moet ik met veel meer omstandigheden en personen rekening houden. Heel uitdagend! Ton van Houdt Ingrid Gommans Was: Verpleegkundige op de PAAZ. Is: Verpleegkundige kliniek ouderen 1 RCG Venlo. Het meest opgevallen in de eerste twee maanden RCG Venlo: De eerste twee maanden zijn intensief en leerzaam geweest: nieuwe collega s, nieuwe werkwijze, andere cultuur, nieuw gebouw. Er liggen mijns inziens nog genoeg uitdagingen, bijvoorbeeld op het gebied van de patiëntenzorg en de organisatie. Hierin ben ik/zijn we nog aan het zoeken naar wat en hoe. Waarin verschilt het huidige werk met het werken bij VieCuri: Op de PAAZ vond ik de samenwerking met de verschillende disciplines beter verlopen, omdat de lijnen korter waren. Tevens was er een open, constructieve cultuur. Dit kwam de patiëntenzorg ten goede. Ingrid Gommans Mentaal 30

Mentaal Monique Claessen Was: Bij VieCuri 28 uur per week werkzaam als PAAZ verpleegkundige en 8 uur als zorgcoördinator. Is: Bij het RCG Venray kliniek 1 24 uur verpleegkundige en 12 uur zorgcoördinator. Het meest opgevallen in de eerste twee maanden RCG Venray: Zorgcoördinator binnen het RCG Venray heeft een andere functie-inhoud dan die binnen de PAAZ. Ik ben nu meer een meewerkend leidinggevende, die zich in tegenstelling tot de PAAZ weinig bezighoudt met de opname, planning en coördinatie. Dat doet namelijk de CODO. Ik verricht nu in die tijd veelal teamleiderstaken. Waarin verschilt het huidige werk met het werken bij VieCuri: De eerste twee maanden was een periode van zoeken. Zoeken binnen het gebouw, instituut en mijn veranderde functie/positie. Opvallend vind ik de totaal andere manier van werken binnen het instituut in vergelijking met het ziekenhuis. De afstanden zijn letterlijk groter met betrekking tot collega s, therapeuten, specialisten, en zaken lopen trager. Opvallend vind ik ook de snelheid waarmee het team RCG Venray kliniek 1 zijn eigen structuren heeft opgezet en zijn weg heeft gevonden binnen het gebouw, terrein en de samenwerking met de verschillende disciplines en nieuwe collega s. Onze eerste stap tot integratie is mijns inziens geslaagd. Op naar de volgende stap! Monique Claessen Cathrien Verhaegh Cathrien Verhaegh Was: Verpleegkundige PAAZ. Is: Verpleegkundige kliniek volwassenen 2 RCG Venlo. Het meest opgevallen in de eerste twee maanden RCG Venlo: Voor mij was het een regelrechte cultuurschok. Op de dag van de verhuizing kwamen we op een lege afdeling. Er was werkelijk niets aanwezig. Met drie verpleegkundigen van de PAAZ hebben we die dag tot een redelijk einde weten te brengen. Wat me het meest is bijgebleven, is de chaos. Een nieuw gebouw, een nieuw team, andere artsen, andere cultuur, vreemde spullen, enz. Het is altijd een moeilijk begin als je iets moet achterlaten dat goed loopt. Zeker als je hier zelf niet voor kiest. Het is moeilijk om goede patiëntenzorg te leveren als de basis nog zo wankel is. De poppetjes staan nog niet op hun plaats. Waarin verschilt het huidige werk met het werken bij VieCuri: Het grote verschil met VieCuri is dat het ziekenhuis een zeer goed georganiseerde organisatie is. De PAAZ was hier een onderdeel van, zeer laagdrempelig en viel niet op binnen de somatische zorg. Nu staat er een apart gebouw, de nadruk ligt weer op de psychiatrie. Ik merk goed dat men binnen VieCuri met gereserveerdheid naar ons kijkt. We worden letterlijk om 22.00 uur aan de ketting gelegd. Toch heeft het RCG Venlo toekomst en de tijd zal leren of de psychiatrie dichter bij de burger brengen, succesvol is. Mentaal 31

Boekbespreking Van kaartenbak tot PDF, 20 jaar GGZ-bibliotheken Onder redactie van J. Jonker e.a. met bijdragen van velen. 16,5 x 24 x 2 cm, gewicht 500 gr. Werkgroep BPZ Utrecht 2006 ISBN 90-810551-1-1-9 Een tijd geleden zocht ik literatuur over een specifiek onderwerp. Internet bracht geen verlichting, handboeken zwegen erover en zelfs de zoeksystemen van onze bibliotheek boden geen uitweg. De bibliothecaresse echter bood hulp, zij knikte begrijpend, liep vastberaden de bibliotheek in, stak haar hand uit en greep uit een kast precies datgene wat nodig was. Dus GGZ-bibliotheken staan of vallen met de BPZ. Maar lezen wij op pagina 59 van dit boek het gedicht Gerard Reve en de BPZ, dan overvalt ons een intense treurigheid over het droevige lot ervan. Het valt overigens nog niet mee om te vinden wat BPZ en andere afko s betekenen, want een afko-lijst ontbreekt. Gelukkig staat op pagina 21 dat BPZ Bibliothecarissen van Psychiatrische Zorginstellingen zijn. Het boek bevat ook een bijdrage vanuit onze eigen wetenschappelijke bibliotheek en biedt een prima kans om eens verantwoord in de keukens van andere bibliotheken te kijken. Het werk bevat veel basisdocumenten uit voorafgaande decennia (in opmerkelijk gevarieerde lay out) en werd samengesteld door medewerkers van wetenschappelijke bibliotheken; als naslagwerk is het voor hen het meest interessant. Maar de bundel bevat ook veel bijdragen die een bredere belangstelling verdienen; zoals de tekst in het begin die wijst op het historisch perspectief, welsprekend wordt ons op het hart gedrukt om in de collectie rekening te houden met de geschiedenis. De bijdrage over bibliotherapie biedt een basis voor terugkeer van een patiënten-bibliotheek ten dienste van de patiënt en diens omgeving. Ook het artikel over omgaan met lastige klanten biedt praktische tips voor velen in de geestelijke gezondheidszorg. Nieuws van de bibliotheek Oplevering Nederlandse Artikelendatabank voor de Zorg. In de Digitale Bibliotheek is de databank Verpleegkundige Documentatie vervangen door de Nederlandse Artikelendatabank voor de Zorg (NAZ). De NAZ bevat gegevens van artikelen uit Nederlandstalige tijdschriften die relevant zijn voor verpleegkundigen en verzorgenden. De beschrijvingen gaan terug tot 1993. NAZ is een samenwerkingsverband van CCZ (samenwerkingsverband van ziekenhuis- en ggz-bibliotheken) en het LEVV (Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging). De NAZ bevat dezelfde gegevens als VD, maar is nu dus in een nieuw jasje gegoten. Het is als online databank ondergebracht bij het LEVV, toegankelijk via het internet voor abonnees. In de afgelopen periode is daarvoor veel werk verzet door enkele CCZ-bibliothecarissen (van GGZ NML en OLVG) en medewerkers van het informatiecentrum bij het LEVV. Via onze bibliotheek kunt u het bestand raadplegen. Bij sommige artikelen zijn links naar het volledige PDF-artikel toegevoegd. In de bibliotheek staan twee nieuwe jubileumboeken op de aanwinstenplank. Afscheid van de PAAZ Venlo en Van kaartenbak tot PDF: 20 jaar ggz bibliotheken. Van beide boeken is hier een bespreking opgenomen van onze vaste boekenrecensent. Het jubileumboek van de GGZ-bibliotheken is 26 september uitgereikt aan Annie Hendricks vanwege haar verdiensten voor de BPZ tijdens de najaarsvergadering van deze werkgroep hier in Venray. Het thema van het middaggedeelte was gewijd aan EBMH en de rol van de bibliotheek, met speciale aandacht voor de cursussen bij GGZ NML en de Gelderse Roos. Een boek om door te bladeren aan de leestafel van onze bibliotheek, om er daar, met een kop koffie, stukken uit te lezen. abe De bibliotheek is geopend van maandag t/m donderdag van 8.30 tot 17.00 uur. e-mail: bibliotheek@ggznml.nl telefoon: (0478) 52 76 45 Mentaal 32

Mentaal D In Diagonaal geven medewerkers een beeld van hun werk binnen en hun leven buiten GGZ Noord- en Midden-Limburg. I A G O N A Deze uitgave verpleegkundige Lilian Vollenberg (45) aan het woord. Zij is van de PAAZ verhuisd naar het RCG Venray, open volwassen afdeling en werkt al 20 jaar binnen de psychiatrie. Lilian Vollenberg A L Totdat ik binnen de GGZ NML ben gaan werken, heb altijd op een PAAZ-afdeling gewerkt. Het verschil in het werk is groot. Ik mis de hectiek van het ziekenhuis. Maar ik vind het wel prettig dat we met ons eigen team zijn overgegaan. Dan blijft het toch een beetje bij het oude, ondanks dat ik nu in een hele nieuwe organisatie werk. Mijn hobby is het schminken van kinderen, en grimeren van ouderen. Toen ik in de jaren 80 actief was in een toneelgroep, kreeg ik steeds meer interesse in het schminken van de typetjes die ik ook speelde. Ik volgde een cursus en sindsdien ben ik mij steeds meer gaan verdiepen in de wereld van het grimeren. Naast het schminken op kinderfeestjes en tijdens bijvoorbeeld de sinterklaasdagen, grimeer ik het liefst karakters. Dan gebruik ik onder meer ook neuzen, wolcrêpe en latex. Door het gebruik van hulpmiddelen wordt de uitdaging groter om een passend karakter te grimeren. Ik word steeds vaker gevraagd om te grimeren en te schminken: bijvoorbeeld tijdens de Parkfeesten, op kinderfeestjes, als iemand als Sarah gegrimeerd moet worden, of tijdens carnaval. Samen met een vriendin organiseer ik ook cursussen. Een basiscursus die moeders binnen vier avonden klaarstoomt voor het schminken van hun kinderen, of een verkorte versie die op kinderfeestjes de kinderen elkaar laat schminken. Ook organiseren we workshops, bijvoorbeeld voor bedrijven. Daar houden we dan vaak weer mensen aan over die even van het grimeren hebben kunnen proeven en besluiten dat ze een basiscursus willen volgen. We plaatsen hen dan op de wachtlijst, en in de wintermaanden houden we zo n drie cursussen. Tijdens de basiscursus grimeren tien deelnemers elkaars gezichten. De ene avond een clown, de andere avond een dier, de derde avond een karakter - ouder iemand, of een heks bijvoorbeeld -, en de vierde avond komt alles samen in de fantasieavond. Dat doe ik nu al zo n zes jaar met veel plezier. Samen met mijn vriendin wil ik in de toekomst ook vervolgcursussen gaan geven. Mentaal 33