België-Belgique P.B.-P.P. 8900 IEPER MAIL BC 30385 A C G - I N F O B L A D Driemaandelijks tijdschrift, uitgegeven door de Astronomische Contact Groep vzw Verantwoordelijke uitgever: Carl Vandaele, Elverdingestraat 93, 8900 Ieper afgiftekantoor Ieper 1 oktober 2009 Dit project wordt ondersteund binnen het Actieplan, een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap Kalender 2009 AstroLAB IRIS: overzicht - zaterdag 31 oktober 12h: groepsbezoek door Familiegroep Linda Kegels - woensdag 4 november 19h: groepsbezoek door Scheldeland Kampeerclub - vrijdag 6 november -20h: maandelijkse ledenbijeenkomst - vrijdag 20 november 21h: waarnemingsavond voor AstroEvent Group Oostende - vrijdag 4 dec. -20h: voordracht door Wladimir Pletser en inauguratie van de ISS-maquette enkele belangrijke evenementen voor 2010 - vrijdag 19 en zaterdag 20 maart: Nationale Sterrenkijkdagen - vrijdag 26 maart: 15 jaar AstroLAB IRIS - 6-13 augustus: midzomersterrennachten - zaterdag 11 en zondag 12 september: jaarlijks opendeurweekend AstroLAB RIS - zaterdag 16 oktober: Nacht der Duisternis - dinsdag 21 december: gedeeltelijke maansverduistering in de vroede morgen ontbijthappening
Doorlopend - iedere tweede en vierde vrijdagavond van de maand van 20h tot 23h30: Sterrenkijken voor allen sterrenkijkavond en multimediavoorstelling - iedere vrijdagavond van 18h30 tot 23h en zondagnamiddag van 14h tot 17h30: Sterrenkundig en wetenschappelijk documentatiecentrum InfoLAB open voor allen - iedere eerste vrijdag van de maand om 20h: maandelijkse ledenavond met regelmatig voordrachten zie ook www.astrolab.be - twee maal per maand op vrijdagavond om 20h : jeugdwerking programma : zie wat verder in dit Infoblad Hoe lid worden van AstroLAB IRIS? Lidmaatschap voor 2009: 30 EURO - 15 EURO voor de jeugd (<18jr.) Voordelen: Infoblad + * gratis gebruik bibliotheek + gratis waarnemen en voorstellingen op vrijdagavond + * alle activiteiten gratis of tegen aanzienlijke korting HOE LID WORDEN? U kunt zich volgens een van deze formules lid maken van de A.C.G. vzw door middel van overschrijving op het rekeningnummer 001-1550580-14.
Jeugdwerking AstroLAB IRIS Vanaf maart startten wij terug met onze jeugdwerking. De succesvolle eerste bijeenkomst vond op zaterdag 21 maart plaats, waarbij het nieuwe programma voor 2009 werd voorgesteld. Met deze jongerenwerking zijn pakt AstroLAB IRIS uit met een volledig vernieuwd programma! Kom maar zelf eens kijken en luisteren. Voor dit hernieuwd programma staat een team van drie ervaren AstroLAB-medewerkers in, waaronder een leerkrachte en een leerkracht die als Space Teacher erkend is!en de mogelijkheden in het Astrolab zijn onbegrensd om aan sterrenkunde te doen: grote telescopen, een uitgebreide bibliotheek, computers, multimedia, optisch labo,.. Mocht je interesse hebben, stuur gerust een e-mail op info@astrolab.be, zodat we je op de hoogte kunnen houden. Meer info is ook te verkrijgen via 057/216111. Voor 2009 voorzien wij twee (zie hieronder) bijeenkomsten per maand op vrijdagavond van 20h tot 23h, zodat ook het echte sterrenkijken voldoende aan bod zal komen. Jeroen Temperville en Bianca Nowak staan in voor verschillende workshops, zoals bv over astrofotografie, terwijl Johan Vanbeselaere de waarnemingen verzorgt met o.a. een hemelkalendermarathon, een heuse Messiermarathon en video-astronomie. Voor slechts een jaarlijks lidgeld van 15,00 en 15,00 deelnemingskosten kun je een gans jaar deelnemen aan dit sterrenplezier. Project-en Volkssterrenwacht AstroLAB IRIS DATA JONGERENWERKING 2009 dag datum workshops waarnemen vrijdag 13 november 2009 vrijdag 27 november 2009 vrijdag 11 december 2009 vrijdag 25 december 2009 Jeroen/Bianca Jeroen/Bianca Johan VB Johan VB
AstroLAB IRIS: ledenavonden iedere eerste vrijdagavond van de maand vanaf 20h in onze sterrenwacht AstroLAB IRIS II Iedere eerste vrijdagavond van de maand komen we met de leden samen. Sommige van die ledenavonden starten met een voordracht en allen eindigen ze met een stevige astronomische babbel en plezier maken in de bar van AstroLAB IRIS II. Op de ledenavond van 4 december staat heel wat op het programma, nl.: Voordrachtavond De ruimtevaart in dienst van de mensheid door Vladimir Pletser vrijdag 4 december 2009 om 20h AstroLAB IRIS tevens ook officiële inhuldiging van de ISS-maquette Dr. in de fysica en mechanica Vladimir Pletser is reeds sinds 1985 werkzaam voor het Europese ruimtevaartagentschap ESA. Zijn taak is het ontwikkelen van instrumenten voor het onderzoeken van vloeistoffen en eiwitkristallen in gewichtloze toestand aan boord van het ISS. Hij is bij de ESA ook verantwoordelijk voor het onderzoeksprogramma van de ESA over microgravitatie tijdens paraboolvluchten. In 2007 kon Johan Vanbeselare trouwens samen met enkele van zijn studenten deelnemen aan zo n stage met paraboolvluchten aan boord van de ZERO- G Airbus van de ESA. Vladimir Pletser maakte reeds 5058 parabolen, wat goed is voor meer dan 28 uur in gewichtloze toestand of 19 banen rond de Aarde, waarbij hij deelnam aan verschillende honderden wetenschappelijke experimenten. Als kandidaat-astronaut voor België sinds 1991, was hij Payload Specialist voor verschillende Spacelab missies. In 2001 werd hij door de Mars Society geselecteerd om aan twee simulatiecampagnes deel te nemen (op de Noordpool en in de woestijn van Utah). Op 4 december is hij in het AstroLAB IRIS te gast voor een lezing van de bovenste plank. Zeker een aanrader dus! De lezing zal in het Engels plaastvinden. Centraal in de voordracht staat het ISS en de belangrijke rol die Belgische wetenschappers hierbij spelen. Ook de toepassingen van de ruimtevaart komen uiteraard ruim aan bod, maar eerst en vooral brengt de gastspreker via zijn voordracht de passie over van het werken in de wetenschappen, techniek en ruimtevaart. Een echte aanrader dus! Tevens zal hij tijdens dezelfde avond de ISS-maquette in het InfoLAB (bibliotheek) inhuldigen. Deze maquette op schaal 1/25 wordt gebouwd door AstroLAB IRIS medewerker Franky Dubois en is een echt unicum!
AstroLAB IRIS: openingsuren & waarnemingen ** Ons documentatiecentrum: InfoLAB iedere vrijdagavond van 19h tot 23h30 iedere zondagnamiddag van 14h tot 17h30 In AstroLAB IRIS II bevindt er zich een uitgebreid wetenschappelijk documentatiecentrum, het InfoLAB. Iedereen kan er ter plaatse tientallen tijdschriften raadplegen of neuzen in enkele van de duizenden boeken die er beschikbaar worden gesteld. Leden kunnen zelfs gratis werken uitlenen. Kom gerust even langs. Vindt U iets niet, aarzel dan zeker niet raad te vragen aan de verantwoordelijke die ter plaatse aanwezig is. Ter plaatse kunt u zelfs met onze gloednieuwe PC s opzoekingen doen via het Internet. **Sterrenkijken voor allen iedere tweede en vierde vrijdagavond van de maand vanaf 20h in onze sterrenwachten AstroLAB IRIS I en II U kunt tijdens deze avonden niet alleen kennismaken met het AstroLAB IRIS zelf, maar vooral met de wonderen van de sterrenhemel en dit nog liefst met de verschillende grote spiegel- en lenzenkijkers in het AstroLAB IRIS. U reist er via de Maan en de planeten naar talloze nevels, sterrenhopen en melkwegen. Is het eventjes minder goed weer, geen probleem, want er worden diverse multimediavoorstellingen vertoond over de wonderen van het heelal. Wat staat er o.a. op het waarnemingsprogramma? - talloze nevels, sterrenhopen en melkwegen, Maan, avonds de planeet Jupiter en vanaf de late avond ook Mars die helderder en helderder wordt ** Zonnekijken voor allen -iedere zondagnamiddag bij mooi weer van 14h tot 17h30 in de koepel van het AstroLAB IRIS II Iedere zondagnamiddag is de observatoriumkoepel van het AstroLAB IRIS II open om er met speciaal daartoe uitgeruste telescopen onze eigen ster, de Zon, van nabij te ontdekken. Een doorlopende voorstelling in het InfoLAB (bibliotheek) van het AstroLAB IRIS II geeft u alle nodige achtergrondinformatie over de verschillende verschijselen op de Zon. - demonstraties met de H-alpha filter, protuberansenkijker, Herschel-zonneprisma, webcam,... - waarnemen van zonnevlekken, protuberansen, structuren op het zonneoppervlak
De Vlaamse volkssterrenwachten: Overzicht info en activiteiten voor november december 2009 Volkssterrenwacht Armand Pien Rozier 44, 9000 Gent tel. 09/2643674 fax 09/2644168 info@rug-a-pien.be - www.rug-a-pien.be - elke woensdagavond 20h: kijkavond en 3-D show - bibliotheek-en documentatiecentrum open elke maandag van 19h00 tot 22h00 en woensdag van 13h00 tot 16h00 en van 20h00 tot 22h00. - woensdag 4 nov. -20h: thema-avond 50 jaar maanmissies - donderdag 5 nov. -19h: kijkavond voor de jeugd - zaterdag 14 nov. 10h: voordracht Exotic selection: quasars en supermassieve zwarte gaten door Prof. Dr. Maarten Baes - maandag 16 nov. 21h30: start cursus Initiatie waarnemen - zaterdag 28 nov. 10h: start cursus ruimtevaart Volkssterrenwacht Mira Abdijstraat 22, 1850 Grimbergen tel. 02/2691280 fax 02/2691075 info@mira.be - www.mira.be - elke woensdag- en zondagnamiddag van 14h tot 18h is Mira geopend voor individuele bezoekers - elke laatste vrijdagavond van de maand om 19h30: Astroclub met Frank Deboosere en waarnemingsavond - vrijdag 30 okt. 19h30: Astroclub met Frank Deboosere Alles wat je over het weer zou moeten weten - zaterdag 21 nov. 15h: lezing Amateurastronoom op de professionele toer door Paul Van Cauteren - vrijdag 27 nov. - 19h30: Astroclub met Frank Deboosere Een astronomische vooruitblik op 2010 - zaterdag 5 dec. 15h: lezing Over Pasen, kathedralen en meridianen door Willy Ory Volkssterrenwacht Beisbroek Zeeweg 96, 8200 Brugge tel. 050/390566 fax 050/393244 info@beisbroek.be - www.beisbroek.be - planetariumvoorstellingen woensdag om 15h en 16h30, vrijdag om 20h30 en zondag om 15h en 16h30 - maandag, dinsdag en donderdag om 15h: bijkomende voorstellingen tijdens de schoolvakanties - vrijdag 20 nov. -20h: start inleidende cursus ruimtevaart - zaterdag 21 nov. -19h: start cursus digitale astrofotografie - dinsdag 8 dec. 20h: start cursus Telescopen: verleden, heden en toekomst - woensdag 16 dec. 20h: start cursus Actuele onderwerpen in de sterrenkunde Volkssterrenwacht Urania
Mattheesensstraat 60 2540 Hove tel. 03/4552493 fax 03/454 22-97 info@urania.be - www.urania.be - open elke woensdagnamiddag vanaf 14h - open elke vrijdagavond vanaf 19u30 met sterrenkijken bij mooi weer - tijdens de openingsuren zijn ook de bibliotheek, astroshop en astrobar open Europlanetarium Planetariumweg 19, 3600 Genk tel. 089/307990 fax 089/307991 info@europlanetarium.com - www.europlanetarium.be - gezinsvoorstelling Aarde planeet met duizend gezichten op woensdag en zondag om 15h, Duitstalige voorstelling woensdag om 16h - gezinsvoorstelling De Zuidelijke Hemel zondag om 16h - jeugdvoorstellingen De Tharsis-Codex op woensdag en zondag om 14h - extra PLM voorstellingen tijdens de Belgische en Nederlands Limburgse schoolvakanties op dinsdag, donderdag en vrijdag om 14h (jeugdvoorstelling) en Aarde planeet met duizend gezichten (15h) - filmvoorstellingen : Dawn of the space Age woensdag en zondag om 14h15 - filmvoorstellingen : Origins of life woensdag en zondag om 15h15 - filmvoorstellingen : Eyes of the skies woensdag en zondag om 16h15 - extra filmvoorstellingen tijdens het verlof op dinsdag, donderdag en vrijdag: Dawn of the Space Age om 14h15 Origins of Life om 15h15 en Eyes of the skies om 16h15 - bibliotheek open van maandag tot vrijdag (9h-17h) en zondag (13h-17h) - vrijdag 30 okt. 20h: vertoning When we left Earth: landing the Eagle - donderdag 12 nov. 20h: waarnemingsavond ISS - vrijdag 27 nov. 20h: vertoning When we left Earth: The Shuttle Project-en Volkssterrenwacht AstroLAB IRIS Verbrandemolenstraat 5, 8902 Zillebeke Ieper tel. 057/200387 info@astrolab.be - www.astrolab.be - Iedere eerste vrijdagavond van de maand - 20h30: ledenavond - Iedere tweede en vierde vrijdagavond van de maand 20h: waarnemingsavond - Iedere vrijdagavond 18h30 tot 23h: bibliotheek InfoLAB open - elke zondagnamiddag 14h tot 17h30: zonnewaarnemingen + bibliotheek InfoLAB open - twee maal per maand op vrijdagavond: activiteiten voor de jeugd - vrijdag 6 november -20h: maandelijkse ledenbijeenkomst - vrijdag 4 dec. -20h: voordracht De ruimtevaart in dienst van de mensheid door Wladimir Pletser en inauguratie van de ISS-maquette