DEEL I: MAATSCHAPPELIJK MEEDOEN KADERS VOOR VRIJWILLIGE INZET & MANTELZORGONDERSTEUNING 2015-2018
INLEIDING Dit document geeft kaders bij de actieplannen vrijwillige inzet en mantelzorgondersteuning. Het is tot stand gekomen na intensief overleg met de betrokkenen. Het borduurt voort op de visie en de doelen zoals die in het WMO beleidsplan van de gemeente Enschede reeds geschetst worden. Dit betreft deel I van de opdracht zoals die door Hennie Maartens vanuit de gemeente Enschede is verstrekt. Deel II omvat de actieplannen Vrijwillige Inzet en Mantelzorgondersteuning. Deze zijn in een separaat document terug te vinden. Cindy Winkel Claudia Landewé
Inhoudsopgave Aanleiding en vraagstelling 3 Aanpak en vertrekpunt 4 Kader Maatschappelijk Meedoen 6 Maatschappelijk Meedoen en gemeente 8 13 Speerpunten vrijwillige inzet & mantelzorg 11 Speerpunten en rol gemeente 12 Actieplan Vrijwillige inzet 13 Actieplan Mantelzorg betreft een separaat document, deel B Aanbevelingen Maatschappelijk Meedoen 14 Bijlagen 15
Aanleiding en Aanpak Decentralisaties / Veranderingen van rollen / Eigen kracht, Regie van burgers. Beleidsplan WMO 2015-2016 Verzoek tot ACTIEPLAN vrijwillige inzet en ACTIEPLAN mantelzorg Komen tot een aantal speerpunten en acties voor 2016, met uitloop in 2017 Betrekken van direct betrokkenen; creëren van draagvlak Starten met het in beeld krijgen van voorname ontwikkelingen en organiseren van werksessies in april en mei
Vertrekpunt Enschede streeft ernaar dat zoveel mogelijk burgers zich vrijwillig inzetten voor een ander of voor de Enschedese samenleving. Dat zij dit doen, is van grote meerwaarde voor de stad Enschede.
KADER maatschappelijk meedoen Vrijwillige inzet in het domein maatschappelijk meedoen Overnemen/ regie Gemeente wijkteam Maatschappelijk meedoen Burger en Gemeente Burgers zelf Burger
Maatschappelijk meedoen bevat: Burgerkracht Bewonersinitiatieven Vrijwillige inzet Mantelzorg Collectieve voorzieningen Algemene voorzieningen Maatschappelijk meedoen gaat om meedoen in de samenleving. Dat kan op diverse manieren. In deze opdracht ligt de focus op vrijwillige inzet en mantelzorgondersteuning.
Uit de werksessies Ervaringen van anderen gebruiken Onvoldoende gebruik van de (digitale) mogelijkheden, wens is er noodzaak ook De vrijwilligersorganisatie blijven bestaan, Waar nodig krachten bundelen Zichtbare plekken creëren voor hulp Behoeftebepaling (Zelfredzaamheid) Uitdaging om te matchen Formeel en informeel samenbrengen en niet allemaal apart aan de slag Het aantrekken en inzetten van vrijwilligers en mantelzorgers is niet vanzelfsprekend. Dit vereist infrastructuur, inzet, en de juiste faciliteiten. Best practices delen, heel veel van elkaar leren Speciale website voor mantelzorgers voor vragen en informatie Weten van elkaar wat een ieder biedt (organisaties) Meer mensen die kortdurende klus willen, mag wel veel tijd kosten maar niet langdurig binden Gelden mantelzorgcompliment gebruiken voor nieuwe Lastiger om vrijwilligers te werven vormen van ondersteuning Verschil tussen actief gevraagd worden en uit jezelf iets doen want veel mensen willen wel iets doen voor ander Bedrijven zijn onvoldoende betrokken. Hier liggen kansen
Maatschappelijk meedoen en gemeente In het domein Maatschappelijk Meedoen vult de gemeente drie posities: STIMULATOR : meedenken bij elkaar brengen van burgers en andere betrokken partijen: het matchen, stimuleren van de inzet van zowel de burger als de maatschappelijke organisaties INITIATOR: inrichten of verbeteren van infrastructuur FACILITATOR: organiseren van individuele of collectieve faciliteiten ter ondersteuning of vergroten van vaardigheden
Rol gemeente INZET van burgers STIMULATOR FACILITEITEN FACILITATOR Overall = gemeente wil een betrouwbare partner zijn: doen en waarmaken wat ze zegt. Hiervoor is het nodig dat de positie en de rol van de gemeente bekend zijn en zo specifiek mogelijk wordt gedefinieerd. INFRASTRUCTUUR INITIATOR Per positie kan de gemeente één (of meerdere) van onderstaande rollen vervullen: -Opdrachtgever -Financier -Samenwerkingspartner -Betrokken zijn -Monitoring
Van uitkomsten naar speerpunten Vrijwillige inzet 1. Overkoepelend punt vrijwillige inzet Enschede 2. Bevorderen meedoen specifieke doelgroepen 3. Inspelen wensen en eisen hedendaagse vrijwilliger 4. Inzet social media 5. Vrijwilligerswaardering 6. Minder drempels Mantelzorg 1. Kennis vergroten over Mantelzorg 2. Ontlasten mantelzorg met vrijwilligers 3. Komst Mantelzorgnetwerk voor professionals 4. Samenwerking informele en formele zorg 5. Andere invulling mantelzorgcompliment 6. Verminderen van drempels voor mantelzorgers 7. Sociale en technologische innovatie
Van speerpunten naar actieplan Input behorend bij de speerpunten is geconcretiseerd in Doel Resultaat (peildatum 31.6.2017) Acties (uit te voeren in 2016 en 2017) Actor Rol van de Gemeente Zie hiervoor deel II, de actieplannen Vrijwillige Inzet en Mantelzorg
AANBEVELINGEN MAATSCHAPPELIJK MEEDOEN
Aanbevelingen Nader verkennen van een aantal thema s Behoefte aan mogelijkheden m.b.t. mobiliteit van zowel zorgvragers als mantelzorgers Behoefte van de allochtone gemeenschap m.b.t. mantelzorgondersteuning en vrijwillige inzet Besluiten over de nieuwe juridische vorm en structuur > Vrijwilligers053 Oppakken van de acties zoals benoemd in de speerpunten Uitwerken in spelregels en kaders over de rollen, taken en bevoegdheden Opdrachten formuleren t.a.v. de benoemde speerpunten Trekkers per actiepunt benoemen en opdrachtnemer maken Kijken of bestaande instrumenten zoals WeHelpen.nl en WijSameneventueel in aangepaste vorm een bijdrage kunnen leveren aan de doelen uit het actieplan Inrichten van Monitoring en evaluatie Per actiepunt een indicator afspreken die aangeeft of de benoemde resultaten behaald zijn Met de groepen die nu betrokken zijn bij de ontwikkeling van de actieplannen in Q3 2015, Q1 2016, Q3 2016, Q1 2017 en Q3 2017 bijeenkomsten plannen om de voortgang te monitoren en te bespreken
Planning en tijdsbesteding proces Voorbereiden uitvoering d.m.v. formuleren opdrachtbrieven en gesprekken met trekkers Wanneer: juli/augustus Tijdsbesteding: 2 dagen per opdracht Vooraf: versturen van actieplannen definitief naar deelnemers werksessies en focusgroepen Start uitvoering actieplannen d.m.v. Overleg met trekkers en Ondertekenen opdrachtbrieven Wanneer: september/oktober Tijdsbesteding: 8 dagen Monitoren en evalueren 2015 dmv terugkombijeenkomst/ ervaring delen Wanneer: oktober 2015 Tijdsbesteding: 2 dagen per bijeenkomst Monitoren en evalueren 2016 Wanneer: maart en oktober 2016 Tijdsbesteding: 2 dagen per bijeenkomst Monitoren en evalueren 2017 Wanneer: maart en oktober 2017 Tijdsbesteding: 2 dagen per bijeenkomst Conclusies 2018 + advies beleidscyclus 2018-2022 Wanneer oktober 2017 tijdsbesteding: 5 dagen
COLOFON Opdrachtgever: Auteurs: Review: Hennie Maartens, Gemeente Enschede Cindy Winkel c.winkel@insights-zorg.nl Claudia Landewé c.landewe@insights-zorg.nl Monique Beernink vrijwilligers053 Hennie Maartens Gemeente Enschede Tot stand gekomen met organisaties betrokken bij vrijwillige inzet en mantelzorg in Enschede