Jaarverslag Leerplicht Schooljaar 2013-2014 Gemeente Velsen 1
Inhoudsopgave 2
Inleiding 5 Hoofdstuk 1: Het Kader 6 1.1 Wettelijk kader 1.2 Overig wettelijk kader 1.3 Beleidsmatig kader 1.3.1 Ambtsinstructie 1.3.2 Passend onderwijs 1.3.3 Samenwerkingsovereenkomst met de Onderwijsinspectie Hoofdstuk 2: De uitvoering van de leerplichttaken 10 2.1 Verantwoordelijkheden geregeld in de Leerplichtwet 2.2 Kerntaken van de leerplichtambtenaar 2.3 Registratie Hoofdstuk 3: Beschrijving van de leerplichtorganisatie 14 3.1 Bezetting Leerplicht Velsen 3.2 Netwerk Leerplicht Velsen 3.2.1 Scholen 3.2.2 Zorgadviesteams (ZAT), Multidisciplinair overleg (MDO) en zorgteams primair onderwijs 2.2.3 Samenwerkingsverband VO Zuid-Kennemerland en samenwerkingsverband Passend Onderwijs IJmond 3.2.4 Leerplein 3.2.5 Regionaal Overleg Leerplichtambtenaren (ROL) 3.2.6 Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) 3.2.7 Verwijs Index Risicojongeren 3.2.8 HALT Kennemerland 3.2.9 Veiligheidshuis 3.2.10 Raad voor de Kinderbescherming, Bureau Jeugdzorg en AMK 3.2.11 INGRADO 3.3 Neventaken 3.3.1 Beleidstaken leerplicht 3.3.2 Aandachtsfunctionaris Huiselijk Geweld en Kindermishandeling 3.3.3 Coördinatieteam Integraal toezicht en handhaving Hoofdstuk 4: Feiten en cijfers 20 4.1 Verzuimmeldingen 3
4.2 Proces-verbaal 4.3 Vrijstellingen 4.4 Thuiszitters 4.5 Kwalificatieplichtigen in het MBO 4.6 Overstapmonitor Hoofdstuk 5: Ontwikkelingen en vooruitblik 29 Bijlage: Brief aan de schoolleiding Inleiding 4
Het doel van dit verslag is inzicht te verschaffen in het gevoerde leerplichtbeleid en de effecten hiervan. Tevens geeft het jaarverslag een vooruitblik op het schooljaar 2014-2015 voor wat betreft aandachtspunten en ontwikkelingen. Met dit jaarverslag wordt voldaan aan de wettelijke verplichting de gemeenteraad te informeren over het in de gemeente Velsen gevoerde leerplichtbeleid voor het schooljaar 2013-2014, zoals beschreven in artikel 25 van de Leerplichtwet 1969. Volgens de Leerplichtwet 1969 is een leerling verplicht om naar school te gaan vanaf de eerste lesdag van de maand volgend op de maand waarin het kind 5 jaar wordt. Deze verplichting om naar school te gaan houdt op zodra de leerling 18 jaar is geworden, of een startkwalificatie heeft behaald (minimaal MBO niveau 2 of HAVO diploma). Van 18 tot 23 jaar wordt de jongere, indien hij nog geen startkwalificatie behaald heeft nog gevolgd en zo nodig begeleid door medewerkers van het RMC (Regionaal Meld-en Coördinatiefunctie). Dit omdat de overheid er naar streeft zoveel mogelijk jongeren een startkwalificatie te laten behalen. De inschrijvingsplicht en bezoekplicht staan geformuleerd in de leerplichtwet. In artikel 2 staat de essentie van de Leerplichtwet 1969: de ouders (of feitelijke verzorgers) zijn verplicht ervoor te zorgen dat de jongere als leerling van een school is ingeschreven en deze school na inschrijving volgens het rooster bezoekt. In artikel 16 van de Leerplichtwet 1969 staat dat naleving van de wet is opgedragen aan burgemeester en wethouders. Zij wijzen daartoe één of meer ambtenaren aan. De gemeente Velsen legt in de aanpak van verzuim de nadruk op de situatie per leerling. Dit houdt in dat de leerplichtambtenaren bij elke verzuimmelding onderzoek doen naar de achtergrond van het verzuim en hun acties hierop afstemmen. Dit gebeurt ondermeer door multidisciplinaire overleggen, waar de leerling en/of ouders aan deelnemen. Opbouw van het jaarverslag Het jaarverslag bestaat uit vijf hoofdstukken. Hoofdstuk 1 geeft een beschrijving van het kader waarbinnen de leerplichtambtenaar werkt, de Leerplichtwet en de daarin benoemde voornaamste verantwoordelijkheden en kerntaken van de leerplichtambtenaar. Ook wordt aandacht besteed aan de wetswijziging die de kwalificatieplicht toevoegde aan de Leerplichtwet. Hoofdstuk 2 geeft een beeld van de belangrijkste taken van de leerplichtambtenaar. Deze spitsen zich vooral toe op controle en handhaving op de verschillende vormen van verzuim, het afgeven van vrijstellingen en vervangende leerplicht. Daarnaast wordt er nader ingegaan op de uitvoering van de leerplichtregistratie. Hoofdstuk 3 beschrijft de wijze waarop leerplicht in Velsen georganiseerd is, de samenwerking met de ketenpartners en de overlegvormen. Hoofdstuk 4 geeft een overzicht van de feiten en de cijfers. In Hoofdstuk 5 staat de vooruitblik op schooljaar 2014-2015. Hoofdstuk 1 Het kader 5
Op basis van de Leerplichtwet hebben de leerplichtambtenaren een zorgtaak, een preventieve taak en een handhavende taak naar jongeren, ouders/verzorgers (verder te noemen ouders ) en scholen. 1.1 Wettelijk kader Leerplicht De gemeente heeft de verantwoordelijkheid voor het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet. Zij moet erop toezien dat alle leerplichtigen, woonachtig in de gemeente, ook daadwerkelijk aan het onderwijs deelnemen. De Leerplichtwet biedt het kader voor deze bescherming van het recht op onderwijs dat voor elk kind geldt. De Leerplichtwet bepaalt dat jongeren volledig leerplichtig zijn vanaf de eerste dag van de maand volgend op de maand waarin zij 5 jaar zijn geworden tot en met het schooljaar waarin zij 16 jaar worden. Naast de volledige leerplicht kent de Leerplichtwet vanaf 1 augustus 2007 ook de kwalificatieplicht. Kwalificatieplicht Na het laatste schooljaar van de leerplicht begint de kwalificatieplicht voor jongeren die nog geen startkwalificatie hebben gehaald. Door de kwalificatieplicht moeten meer jongeren een startkwalificatie halen. Een startkwalificatie is een havo-, vwo- of mbo- diploma (niet niveau 1.) De overheid ziet dit niveau als minimumvereiste voor een goede participatie in de maatschappij. Met de kwalificatieplicht wordt de leerplicht verlengd tot de dag dat de jongere een startkwalificatie heeft gehaald, of tot de dag dat de jongere 18 jaar wordt. De kwalificatieplicht verplicht alle jongeren een volledig onderwijsprogramma te volgen. De kwalificatieplicht betekent niet altijd vijf dagen per week in de schoolbanken; het is ook mogelijk om met combinaties van leren en werken aan de kwalificatieplicht te voldoen, zoals de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) in het mbo. De kwalificatieplicht is geregeld in de Leerplichtwet. Regels voor verlof, vrijstellingen en verzuim zijn voor jongeren tussen 5 en 18 jaar dus ook gelijk. Het maakt niet uit of een jongere leerplichtig of kwalificatieplichtig is. Indien een jongere op zijn/haar 18 e verjaardag geen startkwalificatie heeft, wordt de jongere door de leerplichtambtenaar gemeld bij de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC). De kwalificatieplicht geldt niet voor jongeren die een diploma of getuigschrift van de praktijkschool hebben. Op 1 augustus 2013 heeft er een wetswijziging plaatsgevonden waardoor ook de leerlingen vanaf 16 jaar die op het voortgezet speciaal onderwijs (VSO) zitten, met het uitstroomprofiel arbeid of dagbesteding niet meer kwalificatie plichtig zijn. Wijziging Leerplichtwet 1969 m.b.t. de rol van de Inspectie voor het Onderwijs: 6
Vanaf 1 januari 2012 is de gewijzigde Leerplichtwet 1969 in werking getreden. Door de wijziging van de Leerplichtwet 1969 wordt het toezicht op naleving van de Leerplichtwet 1969 door het hoofd van de school of instelling overgeheveld van de gemeente naar de inspectie. Daarnaast worden onder meer de volgende veranderingen doorgevoerd: De meldtermijnen voor langdurig ongeoorloofd verzuim worden geharmoniseerd tot een termijn van vier weken. Dit valt onder het regime van de Leerplichtwet 1969 en de RMC-wetgeving in de onderwijswetten. De meldtermijn van de Leerplichtwet is per 1 augustus 2009 al vereenvoudigd en geharmoniseerd tot een termijn van totaal zestien uur ongeoorloofd verzuim in een periode van vier opeenvolgende lesweken. Scholen worden verplicht hun verzuimbeleid op te nemen in de schoolgids dan wel de onderwijsovereenkomst, afhankelijk van de onderwijssector. Het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet door scholen verschuift van de leerplichtambtenaar naar de Inspectie van het onderwijs. De leerplichtambtenaar heeft een signalerende functie. De strafrechtelijke strafbepaling jegens hoofden van scholen wordt vervangen door een bestuurlijke boete. De bestuurlijke boete bedraagt maximaal 1.000,- per overtreding, met een maximum van 100.000,- per schooljaar. 1.2 Overig wettelijk kader Passend Onderwijs Op 1 augustus 2014 is de Wet op Passend Onderwijs in werking getreden en hebben de scholen een zorgplicht. Zorgplicht betekent scholen er voor verantwoordelijk zijn iedere leerling een passende onderwijsplek te bieden. De school waar de leerling zich inschrijft is verplicht hem of haar onderwijs te bieden óf binnen het samenwerkingsverband een geschiktere onderwijsplek te bieden. Uitgangspunt is dat zo veel mogelijk leerlingen regulier onderwijs volgen en alleen speciaal onderwijs als het niet anders kan. Een belangrijk doel van passend onderwijs is het reduceren van het aantal thuiszitters. De leerplichtambtenaren spelen hierbij een actieve rol. Bijvoorbeeld door hun aanwezigheid bij leerling besprekingen en het uitwisselen van gegevens over thuiszitters tussen leerplicht en samenwerkingsverband. 1.3 Beleidsmatig kader Leerplichtbeleid maakt onderdeel uit van het gemeentelijk beleid. De beleidskaders die richting geven aan de uitvoering van de leerplicht in Velsen zijn: WMO beleidsplan, prestatieveld 2, de preventieve ondersteuning jeugd en jongeren en ouders met opvoedingsondersteuning Lokaal onderwijsbeleid dat in samenwerking met het onderwijsveld via de Lokale Educatieve Agenda wordt vorm gegeven. Leerplicht is één van de deelnemers aan het Convenant Aanpak ongeoorloofd schoolverzuim 2009 e.v. Andere deelnemers zijn onder andere justitie en HALT. 7
1.3.1 Gemeenschappelijke Regeling (GR) schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten Sinds 1 januari 2014 is sprake van een Gemeenschappelijke Regeling (GR) schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten in de regio Zuid- en Midden- Kennemerland (ZMK). Deze GR is eind 2013 door alle Gemeenteraden van de 9 gemeenten in de regio vastgesteld. Het ingestelde GR bestuur van de portefeuillehouders Onderwijs van de 9 gemeenten in Zuid- en Midden-Kennemerland is het beslissingsbevoegde orgaan over het beleid op de terreinen van leerplicht, voortijdig schoolverlaten en RMC. In de GR zijn drie percelen opgenomen: Perceel 1: administratie leerplicht, kwalificatieplicht en RMC. Voorheen waren deze taken geregeld in de GR CAReL. Perceel 2: uitvoering leerplicht en kwalificatieplicht 17 en 18 jarigen. Perceel 3: Kwalificatieplicht vanaf 18 jaar en RMC. Haarlem is door het rijk aangewezen als contactgemeente van de RMC regio Zuid- en Midden- Kennemerland voor de bestrijding van voortijdig schoolverlaten (VSV). Bij Haarlem is ook de RMC-functie door het rijk belegd. Velsen heeft besloten, evenals de gemeenten Heemskerk en Beverwijk, om niet deel te nemen aan perceel 2 en voert de leerplicht lokaal uit. Hierdoor is met de invoering van de GR in de praktijk weinig veranderd. 1.3.2 Ambtsinstructie Op grond van de Leerplichtwet (artikel 16, lid 4) stelt het college van burgemeester en wethouders een instructie vast voor de leerplichtambtenaren. Hierin wordt aangegeven op welke wijze de leerplichttaken worden vervuld. Ook staat in de ambtsinstructie met welke frequentie overleg wordt gevoerd en hoe wordt samengewerkt met regiogemeenten en hoe en met welke instellingen wordt samengewerkt. De ambtsinstructie is herzien in augustus 2010. In september 2014 wordt de ambtsinstructie opnieuw aangepast aan de huidige wet- en regelgeving en zal ter besluitvorming aan het college worden aangeboden. 1.3.3 Samenwerkingsovereenkomst met de Onderwijsinspectie Op 24 juni 2013 zijn de gemeenten in Midden- en Zuid-Kennemerland een samenwerkingsovereenkomst aangegaan met de Inspectie van het Onderwijs, n.a.v. de wetswijziging ten behoeve van het bestrijden van verzuim en voortijdig schoolverlaten. De leerplichtambtenaar voert voor de inspectie op eigen initiatief, op verzoek van Burgemeester en Wethouders of in overleg met de inspectie, onderzoek uit ten behoeve van het aan de inspectie opgedragen toezicht op de naleving van de Leerplichtwet 1969 door de hoofden van de scholen (artikel 16a LPW 1969). De leerplichtambtenaar doet onderzoek naar en rapporteert over de realisatie van het door het bevoegd gezag aangelegde verzuimbeleid van de school of instelling. De inspectie neemt de rapportage van de leerplichtambtenaar in ontvangst en beoordeelt het dossier onverwijld, Indien de school/instelling niet voldoet aan de 8
wettelijke vereisten, wordt het hoofd van de school/instelling hiervan door de inspectie op de hoogte gebracht in het kader van het handhavingstraject. Hoofdstuk 2 Uitvoering van de leerplichttaken 9
2.1 Verantwoordelijkheden geregeld in de Leerplichtwet De Leerplichtwet is duidelijk over de verantwoordelijkheden die liggen bij diverse partijen. Zo zegt de wet over de verantwoordelijkheid ten aanzien van het schoolbezoek van leerplichtige jongeren: De ouders zijn verplicht ervoor te zorgen dat hun leerplichtige kind ingeschreven wordt bij een school/onderwijsinstelling en deze ook daadwerkelijk bezoekt; De jongere is vanaf zijn 12e verjaardag ook zelf verantwoordelijk voor geregeld schoolbezoek. Op grond van de Leerplichtwet zijn schooldirecteuren verantwoordelijk voor: Het voeren van een adequate verzuimregistratie; Het doen van meldingen van ongeoorloofd verzuim van leerlingen aan de woongemeente van de leerling bij verzuim vanaf 16 uur in 4 weken of wanneer zij zich zorgen maken; Het doen van meldingen van in- en uitschrijvingen van leerlingen aan de woongemeente van de leerling binnen de daarvoor geldende wettelijke termijn (binnen 7 dagen); Het verlenen van verlof wegens gewichtige omstandigheden tot en met 10 schooldagen en het verlenen van extra vakantieverlof voor maximaal 10 schooldagen (eenmalig) met inachtneming van de wettelijke kaders; Het melden van verwijdering van leerlingen bij de leerplichtambtenaar van de woongemeente binnen de daarvoor geldende termijnen (terstond). De school die verwijdert, heeft een inspanningsverplichting om een andere school te vinden voor de verwijderde leerling; Het doen van opgave van de omvang van het verzuim op de eigen school aan de minister van O.C. en W. De leerplichtambtenaar heeft vanuit de Leerplichtwet verantwoordelijkheden ten aanzien van: Het behandelen van schoolverzuim, vaak in samenwerking met ketenpartners. Indien nodig kan de leerplichtambtenaar handhavend optreden; Het behandelen van aanvragen voor vrijstellingen; Het behandelen van aanvragen voor vervangende leerplicht; Het verlenen van verlof wegens gewichtige omstandigheden van meer dan 10 schooldagen; Het doen van opgave omtrent de omvang en behandeling van verzuim in de eigen gemeente aan de minister van O.C. en W.; Het maken van een jaarverslag omtrent het gevoerde beleid en de resultaten hiervan. 2.2 Kerntaken van de leerplichtambtenaar A. Maatschappelijke zorgtaak 10
In het kader van deze kerntaak om (dreigend) ongeoorloofd schoolverzuim te voorkomen en terug te dringen vervult de leerplichtambtenaar zowel een preventieve als curatieve rol. In de preventieve rol heeft de leerplichtambtenaar de wettelijke taak aan betrokken partijen voorlichting te geven en overleg te plegen. Verzuim of dreigend verzuim is vaak een signaal voor dieper liggende problematiek. Bij het zoeken naar oplossingen voor het verzuimgedrag (curatieve rol) werkt de leerplichtambtenaar daarom veelvuldig samen met de scholen, jeugdhulpverleningsinstanties, politie en het Openbaar Ministerie. Hierbij vervult de leerplichtambtenaar een schakelrol. De zorgadviesteams (ZAT) op scholen zijn het afgelopen jaar gedeeltelijk vervangen door het multidisciplinair overleg (MDO). Dit overleg vindt meestal op school plaats en wordt bijgewoond door betrokken partijen, als de leerplichtambtenaar, de verwijsconsulent van het samenwerkingsverband, eventuele hulpverlening en ouders. Ook de leerling zelf zit bij het gesprek, tenzij dit niet wenselijk is. Op deze manier kan er snel een plan gemaakt worden om de leerling weer op de rit te krijgen. Uit de praktijk blijkt dat doordat alle partijen in een vroeg stadium met elkaar aan tafel zitten, er sneller een gezamenlijk plan op tafel komt en de acties beter gevolgd kunnen worden. Niet in alle gevallen leidt dit direct tot een concrete oplossing, maar biedt het wel nieuwe inzichten, mogelijkheden en duidelijke afspraken. B. Controlerende en handhavende taak In het kader van deze kerntaak controleert de leerplichtambtenaar of ouders en jongeren de hen door de Leerplichtwet opgelegde verplichtingen nakomen. Hierbij gaat het met name om de verplichting een leerplichtige jongere in te schrijven op een school en het bezoeken van deze school. Wordt een leerplichtige jongere niet ingeschreven op een school, dan kan de leerplichtambtenaar handhavend optreden tegen de ouders. We spreken hier van absoluut verzuim. Daarnaast kan de leerplichtambtenaar handhavend optreden wanneer een jongere relatief verzuimt. Er is sprake van relatief verzuim wanneer een ingeschreven leerplichtige jongere ongeoorloofd les- of praktijktijd verzuimt. Relatief verzuim wordt onderverdeeld naar: Signaalverzuim Zorgwekkend verzuim Luxe verzuim Signaalverzuim is kortdurend verzuim, minder dan drie aaneengesloten dagen. Dit verzuim komt vaak voort uit gezinsproblematiek of sociaal-emotionele problemen. De school handelt dit ongeoorloofde verzuim doorgaans zelf af. Zorgwekkend verzuim is verzuim van vanaf 16 uur in vier weken. Dit verzuim moet door de school aan de leerplichtambtenaar worden gemeld. Deze zal in overleg met de school actie ondernemen Luxe-verzuim betreft vakantie buiten de schoolvakanties om. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de ouders. De handleiding strafrechtelijke aanpak schoolverzuim (SAS) dient als richtlijn voor de opsporing en vervolging van schoolverzuim. Deze handleiding is in 2009 opgesteld vanuit justitie en in 2012 voor het laatst geactualiseerd. C. Taak rondom vervangende leerplicht, vrijstelling en verlof De verzoeken voor vervangende leerplicht, vrijstelling of verlof komen doorgaans van ouders en jongeren. De leerplichtambtenaar neemt deze verzoeken in behandeling, 11
bekijkt ze in het licht van de wettelijke kaders en hoort eventueel ouders en jongeren. Hierna neemt de leerplichtambtenaar een besluit en handelt het verzoek verder af. Vervangende leerplicht (artikel 3a en 3b en artikel 15 van de Leerplichtwet) Ouders kunnen, met instemming van de school, een beroep doen op vervangende leerplicht wanneer hun kind niet geschikt is voor volledig dagonderwijs. De jongere kan dan naast theorielessen ook praktijktijd (stage) gaan volgen. Vrijstelling (artikel 5 onder a, 5 onder b en 5 onder c van de Leerplichtwet) De Leerplichtwet kent diverse gronden voor vrijstelling van inschrijving. Al deze vrijstellingen dienen aangevraagd te worden bij de leerplichtambtenaar. a. lichamelijke of psychische gronden Op grond van lichamelijke op psychische ziekte is een jongere ongeschikt voor schoolbezoek. Bij de vrijstellingsaanvraag wordt een rapport van de behandelend arts of psycholoog gevoegd. Dit wordt doorgezonden naar een onafhankelijk arts die op basis daarvan de leerplichtambtenaar van een advies voorziet. b. overwegende bedenkingen tegen de richting van het onderwijs Wanneer ouders bedenkingen hebben tegen de richting van alle scholen die binnen redelijke afstand van de woning liggen dient een aanvraag bij leerplicht te worden ingediend voor vrijstelling van inschrijving. c. inschrijving bij een school in het buitenland Wanneer ouders hun kind in het buitenland naar school willen laten gaan dienen zij een vrijstellingsverzoek te doen. Dit dient vergezeld te gaan van een bewijs van inschrijving van de jongere en eventueel in een later stadium een bewijs dat deze de school ook daadwerkelijk bezoekt. Verlof (artikel 11 onder f en 11 onder g van de Leerplichtwet) De Leerplichtwet kent een tweetal artikelen rondom verlof waarmee de leerplichtambtenaar regelmatig te maken krijgt: 11 f. vakantieverlof Het toekennen of afwijzen van aanvragen voor vakantieverlof tot en met 10 dagen ligt bij de schooldirecteur. Vakantieverlof is volgens de wet alleen mogelijk wanneer vanwege de specifieke aard van het beroep van één van de ouders een gezinsvakantie alleen buiten de schoolvakanties mogelijk is. Hier wordt uitgegaan van een gezinsvakantie van twee weken. De schooldirecteur kan bij twijfel over toekennen of afwijzen van verlof, advies inwinnen bij de leerplichtambtenaar. De uiteindelijke beslissing wordt door de schooldirecteur genomen. 11g. verlof op basis van gewichtige omstandigheden Het toekennen of afwijzen van aanvragen voor verlof op basis van gewichtige omstandigheden tot en met 10 dagen ligt bij de schooldirecteur. De leerplichtambtenaar beoordeelt alleen de aanvragen van meer dan 10 dagen. Hierbij gaat het om omstandigheden die buiten de wil van ouder en kind liggen. Bij een aanvraag voor verlof van meer dan 10 dagen gaat het doorgaans om een medische of sociale indicatie. De schooldirecteuren van Midden- en Zuid-Kennemerland hebben in juni 2014 een brief ontvangen waarin informatie wordt gegeven over de regelingen omtrent verlof. Bijgesloten was een overzicht verlofregeling voor ouders. (zie bijlage) 2.3 Registratie 12
Een correcte en volledige leerplichtadministratie is noodzakelijk voor een goed inzicht en overzicht van in- en uitschrijvingen en verzuimmeldingen en is de basis voor een integrale aanpak van het schoolverzuim. De leerplichtadministratie heeft tot taak het verzamelen, registreren en muteren van de gegevens van alle leerplichtigen, verrichten van administratieve werkzaamheden voor de leerplichtambtenaar, telefonische behandeling en de eerste correspondentie met ouders over het absoluut verzuim. Vanaf januari 2007 is de leerplichtadministratie organisatorisch ondergebracht bij het Bureau Centrale Administratie RMC en Leerplicht (CAReL). Gelijktijdig hiermee is ook een nieuw registratiesysteem voor leerplicht en RMC operationeel geworden. De basis voor de informatie in dit systeem is de Basis Registratie Persoonsgegevens (BRP) van alle 0-tot 23-jarigen van de negen aangesloten gemeenten (Haarlem, Velsen, Beverwijk, Heemskerk, Haarlemmerliede, Bloemendaal, Zandvoort, Uitgeest en Heemstede). Scholen zijn verplicht om vermoedelijk ongeoorloofd schoolverzuim vanaf 16 uur per 4 weken en voortijdig schoolverlaten te melden bij de woongemeente van de jongere. In het werkgebied van CAReL, de regio Midden- en Zuid Kennemerland, worden deze meldingen tot einde schooljaar gedaan via het digitale meldingenscherm van CAReL. Vervolgens worden de meldingen in het geautomatiseerde systeem toegekend aan de betreffende leerplichtambtenaar of RMC-trajectbegeleider. De verzuimmeldingen van het voortgezet onderwijs en MBO worden gedaan via het verzuimloket van Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). DUO zet deze gegevens door naar CAReL. Er zijn plannen om ook de verzuimmeldingen van het primair onderwijs en speciaal onderwijs via DUO te laten lopen. Op dit moment worden deze nog rechtstreeks bij Bureau CAReL gemeld. Vanaf het schooljaar 2012/2013 zijn de leerplichtambtenaren begonnen met het registreren van de thuiszitters. Thuiszitters zijn leerlingen die staan ingeschreven op een school, maar die langer dan vier weken thuiszitten. Doel is deze leerlingen vroegtijdig in beeld te krijgen, zicht te krijgen op welke oplossingen ingezet worden en meer grip te krijgen op het zo snel mogelijk ingrijpen op het thuis zitten. De leerplichtambtenaar houdt scherp in de gaten welke acties nodig zijn en initieert deze zo nodig. Hoofdstuk 3 Beschrijving van de leerplicht organisatie 13
3.1 Bezetting Leerplicht Velsen De leerplichtambtenaren maken deel uit van de afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling. De formatie leerplicht in de gemeente Velsen bedraagt 1,89 fte. Deze is verdeeld over drie leerplichtambtenaren. Twee van hen werken 24 uur per week en één 20 uur per week. Alle leerplichtambtenaren hebben een relevante HBO opleiding en zijn in het bezit van een Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) bevoegdheid. Deze bevoegdheid wordt in een vijfjarige cyclus van vier cursusonderdelen actueel gehouden en verlengd. 3.2 Netwerk Leerplicht Velsen Bij een groot deel van de leerlingen met verzuim is sprake van complexe (multi)problematiek. In het kader van één kind, één gezin één plan, één regisseur en het preventief werken, is het van belang dat de leerplichtambtenaar korte lijnen heeft met de ketenpartners. Schoolverzuim en schooluitval zijn zoals al eerder aangegeven, problemen die nauw verweven zijn met maatschappelijke vraagstukken, zoals werkloosheid, criminaliteit, veiligheid, verslaving en armoede. Daarnaast neemt de dynamiek en diversiteit van de samenleving steeds verder toe. Een integrale aanpak en samenwerking is hierbij belangrijk. Leerplicht werkt intensief samen met scholen en onderwijsinstellingen, leerplichtambtenaren van andere gemeenten en de partijen uit de ketenorganisatie (Raad voor de Kinderbescherming, Bureau Jeugdzorg 1, (jeugd)ggz, politie en justitie (Openbaar Ministerie) bij het zoeken naar gerichte oplossingen. 3.2.1 De scholen De scholen in de gemeente Velsen zijn: Primair onderwijs (per schoolbestuur): Stichting Openbaar Primair Onderwijs IJmond (OPOIJ): Bosbeekschool De Vliegende Hollander Brederode Daltonschool De Vuurtoren De Duinroos De Pleiaden Jan Campertschool De Boekanier (speciaal basisonderwijs) De Molenweid Stichting Bijzonder Basisonderwijs Velsen (BBV): De Beekvliet Fransiscus De Klipper Het Kompas De Zandloper Parnassia De Rozenbeek De Toermalijn 1 Bureau Jeugdzorg blijft na 1 januari 2015 de hulpverlening in het gedwongen kader uitvoeren. De taken in het vrijwillig kader worden overgeheveld naar de gemeenten. 14
Stichting Fedra: De Westbroek De Triangel De Hoeksteen Vereniging voor Gereformeerd Primair Onderwijs-West Nederland: Het Anker Aloysiusstichting: Het Molenduin (SO) Voortgezet onderwijs (per schoolbestuur): Stichting Dunamare: Duin en kruidberg Mavo (vmbo-t) Ichthus Lyceum (gymnasium, atheneum, havo) Vellesan College (atheneum, havo, vmbo-t, vmbo-beroepsgericht lwoo) Technisch en Maritiem College (vmbo-beroepsgericht lwoo) Tender College IJmuiden (vmbo, lwoo en pro) Onderwijsstichting Zelfstandig Gymnasia: Gymnasium Felisenum (gymnasium) Aloysiusstichting: Het Molenduin (VSO), locatie Driehuis + locatie Santpoort MBO (per schoolbestuur): ROC NOVA College: Maritieme Academie (mbo) 3.2.2 Zorgadviesteams (ZAT), Multidisciplinair overleg (MDO) en zorgteams primair onderwijs Er wordt veel waarde gehecht aan een goede samenwerking met de scholen. Om deze samenwerking zo goed mogelijk te laten verlopen hebben alle scholen in Velsen een vaste leerplichtambtenaar als contactpersoon. Deze behandelt het verzuim van de leerlingen van desbetreffende school en neemt deel aan de overleggen. Het ZAT is een multidisciplinair overlegorgaan, georganiseerd vanuit de scholen, dat bestaat uit een zorgcoördinator vanuit de school en externe deskundigen ( zoals leerplichtambtenaar, schoolmaatschappelijk werk, politie, schoolarts en Bureau Jeugdzorg). In dit schooljaar zijn de ZAT s op de VO scholen geleidelijk vervangen door het MDO. Het voordeel van een MDO boven het ZAT is dat het MDO gericht is op een individuele jongere. In het primair onderwijs hebben de scholen een zorgteam. Deze zorgteams werken in een kleine samenstelling en bestaat uit de directeur, leerkracht en de intern begeleider, op afroep aangevuld met de schoolarts, leerplichtambtenaar en/of schoolmaatschappelijk werk. 15
3.2.3 Samenwerkingsverband VO Zuid-Kennemerland en Samenwerkingsverband Passend Onderwijs IJmond Vanaf 1 augustus 2014 is er een nieuw stelsel voor passend onderwijs. Dit verplicht scholen een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. In deze vorm gaan scholen samenwerken op het gebied van Passend Onderwijs. Samen zoeken naar de beste oplossing; wat is de onderwijsbehoefte van de leerling, welke ondersteuning is er nodig, in welke vorm (arrangement) zou dat het beste kunnen? Het samenwerkingsverband wil scholen begeleiden zodat de school elk kind die ondersteuning en begeleiding kan bieden die het nodig heeft. Alles is erop gericht dat alle leerlingen zich zo soepel mogelijk en optimaal kunnen ontwikkelen. Voortgezet onderwijs Scholen voor voortgezet onderwijs hebben zich conform de Wet op het Voortgezet Onderwijs georganiseerd in regionale samenwerkingsverbanden (SWV-VO). Het Samenwerkingsverband VO Zuid-Kennemerland, waar Velsen voor het VO onder valt, is een vereniging met 31 participerende scholen. Dit zijn scholen voor leerlingen van praktijkonderwijs, vmbo, havo, vwo, cluster 3 en cluster 4. Met behulp van zorgvoorzieningen kan een passend onderwijsaanbod worden geboden aan leerlingen die extra orthopedagogische en/of orthodidactische ondersteuning nodig hebben, zodat alle leerlingen een ononderbroken leer- en ontwikkelingsproces kunnen doorlopen. Binnen het Samenwerkingsverband werken consulenten passend onderwijs. De leerplichtambtenaren en de consulenten hebben op casusniveau regelmatig contact en werken zij nauw samen waar het gaat om het in beeld brengen en houden van thuiszitters. Primair onderwijs De schoolbesturen in het primair onderwijs vallen sinds dit schooljaar onder het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs IJmond. Dit samenwerkingsverband is samen met de aangesloten schoolbesturen verantwoordelijk voor het vormgeven van passend onderwijs in de regio IJmond. De concrete uitvoering van passend onderwijs gebeurt op de scholen. De aangesloten besturen van het Samenwerkingsverband hebben de ambitie uitgesproken dat: Alle leerlingen tussen de 4 en 12 jaar in de IJmond succesvol zijn op school. Alle kinderen een passende onderwijsplek geboden wordt. Het streven is: thuisnabij onderwijs voor zoveel mogelijk kinderen. De leerplichtambtenaren hebben minder contact met het samenwerkingsverband voor primair onderwijs dan met het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs, omdat verzuim op het primair onderwijs veel minder vaak voorkomt. 3.2.4 Leerplein 16
De Gemeenschappelijke Regeling Schoolverzuim en Voortijdig Schoolverlaten West-Kennemerland is op 1 januari 2014 van kracht geworden. Deze regeling bestaat uit drie percelen: Regionale uitvoering administratie leerplicht en RMC Regionale uitvoering taken leerplicht en kwalificatieplicht Regionale uitvoering RMC taken. In de IJmond blijft de uitvoering van taken leerplicht en kwalificatieplicht lokaal georganiseerd. Het regionale bureau leerplicht en RMC wat vanuit de gemeenschappelijke regeling is opgezet draagt de naam Leerplein. 3.2.5 Regionaal Overleg Leerplichtambtenaren (ROL) Het regionaal overleg leerplichtambtenaren heeft als doel meer eenduidigheid in de werkwijze te bereiken. In dit overleg wordt informatie uitgewisseld en gediscussieerd over actuele onderwerpen die van belang zijn voor het adequaat uitvoeren van de Leerplichtwet. Daarnaast is het ROL de plek om de signalen die de leerplichtambtenaren opvangen, uit te wisselen en hier eventueel actie op te ondernemen. Dit overleg heeft het afgelopen schooljaar 4 maal plaats gevonden met de leerplichtambtenaren van Midden- en Zuid-Kennemerland. Daarnaast overleggen de leerplichtambtenaren binnen de IJmond over voorkomende gevallen met elkaar. 3.2.6 Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Het CJG IJmond is een samenwerkingsverband van organisaties binnen de jeugdgezondheidszorg, jeugdhulpverlening, maatschappelijk werk, welzijn, onderwijs en de gemeenten Velsen, Beverwijk, Heemskerk en Uitgeest. Het doel van het CJG is dat snel, goed en gecoördineerd advies en hulp op maat wordt geboden (1 kind,1 gezin, 1 plan, 1 regisseur). De leerplichtambtenaren hebben met diverse partners uit het CJG regelmatig contact op de scholen. 3.2.7 Verwijs Index Risicojongeren De Verwijs Index Risicojongeren (VIR) is een informatiesysteem dat risicomeldingen van organisaties en gemeenten (leerplicht) over jeugdigen tot 23 jaar bij elkaar brengt. Het systeem registreert of iemand is aangemeld door een organisatie in de jeugdketen. Bij meer dan één melding over een kind, door verschillende organisaties, worden de meldende organisaties via de mail geïnformeerd, zodat afstemming tussen professionals over de zorg aan jeugdigen eenvoudig en vroegtijdig tot stand kan komen. Het systeem legt geen inhoudelijke dossierinformatie vast. In het schooljaar 2013-2014 hebben de leerplichtambtenaren in Velsen 27 meldingen gedaan in de verwijsindex. Bij meer dan de helft van deze meldingen heeft dit geleid tot een match met andere organisaties, heeft er afstemming plaatsgevonden en is er een plan van aanpak opgesteld. 3.2.8 HALT Kennemerland 17
De leerplichtambtenaar kan bij verzuim, na de jongere een (schriftelijke) waarschuwing te hebben gegeven, overgaan tot een verwijzing naar HALT Kennemerland of het opstellen van een proces-verbaal. Voor een HALT- afdoening komen uitsluitend signaalverzuim en zorgwekkend verzuim in aanmerking. De doelgroep leerlingen is tussen de 12 en 18 jaar, zonder of met weinig achterliggende problematiek. Dit is vastgelegd in het convenant Aanpak ongeoorloofd schoolverzuim 2009 e.v. 3.2.9 Veiligheidshuis In 2009 is in de regio Kennemerland het Veiligheidshuis van start gegaan. Doel van het Veiligheidshuis is het vergroten van de veiligheid in de regio door intensieve samenwerking in en tussen de justitiële keten en de zorgketen. Eén van de doelgroepen is de groep jongeren die met politie in aanraking komt. Leerplicht vormt hierbij een belangrijke schakel tussen zorg en justitie. Vanaf 1 mei 2013 is er binnen het veiligheidshuis Kennemerland één breed jeugdoverleg gerealiseerd waarin alle aangemelde complexe casussen die betrekking hebben op minderjarigen bekeken worden en op basis waarvan acties uitgezet worden of een individueel casusoverleg wordt georganiseerd. De leerplichtambtenaar is op afroep bij dit overleg aanwezig. In het afgelopen schooljaar hebben de leerplichtambtenaren vier keer gebruik gemaakt van dit overleg om een casus te bespreken. 3.2.10 Raad voor de Kinderbescherming, Bureau Jeugdzorg en AMK Wanneer de leerplichtambtenaar een proces-verbaal zorgwekkend verzuim opmaakt, gaat hiervan een kopie naar de Raad voor de Kinderbescherming. Deze brengt na onderzoek een advies uit aan de jeugdofficier of kinderrechter. Vanuit een proces-verbaal kan begeleiding door Bureau Jeugdzorg worden opgelegd. Het gaat hierbij om begeleiding vanuit de afdeling Jeugdreclassering. Wanneer de leerplichtambtenaar zich ernstige zorgen maakt om een leerling kan deze besluiten een melding te doen bij het Advies en meldpunt Kindermishandeling (AMK). In het afgelopen schooljaar heeft de leerplichtambtenaar één keer een AMK melding gedaan. 3.2.11 INGRADO De gemeente Velsen is lid van INGRADO, de landelijke beroepsvereniging van leerplichtambtenaren. INGRADO is actief in de profilering en professionalisering van het vak van de leerplichtambtenaar en de RMC-medewerker. Zij werkt samen met de Vereniging van de Nederlandse Gemeenten (VNG) en adviseert het Rijk. INGRADO voert overleg met het ministerie van OCW op het gebied van leerplicht. INGRADO heeft drie hoofdfuncties: ledenservice (ledenvragen, juridisch advies en ondersteuning, website, Ingrado Magazine, publicaties, uitwisseling good practices, formats, faciliteren rayonactiviteiten, informatiebijeenkomsten enzovoort) beleid en strategie (uitvoeren van c.q. deelnemen aan projecten of pilots, geven van gevraagd en ongevraagd advies aan overheden en ketenpartners, deelname aan landelijke overleggen, aansluiting zoeken en onderhouden bij landelijke 18
ketenpartners, publicaties enzovoort). kennis en onderzoeken (verzamelen en ter beschikking stellen van relevante kennis, initiëren van, deelnemen aan of uitvoeren van onderzoek). De leerplichtambtenaren maken regelmatig gebruik van de ledenservice. 3.3 Neventaken 3.3.1 beleidstaken leerplicht De leerplichtambtenaren heeft in het afgelopen schooljaar deel genomen aan het regionale beleidsmatige overleg leerplicht en RMC, de regiegroep RMC, en heeft zich bezig gehouden met de ontwikkelingen rond om de regionale samenwerking en de gemeenschappelijke regeling. 3.3.2 Aandachtsfunctionaris huiselijk geweld en kindermishandeling Op 1 juli 2013 is de Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling van kracht geworden. De meldcode verplicht gemeenten en andere organisaties om afspraken te maken wat te doen bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. In de gemeente Velsen zijn in het afgelopen jaar hiertoe vijf aandachtsfunctionarissen opgeleid, waaronder twee leerplichtambtenaren. De aandachtsfunctionarissen geven samen met de beleidsmedewerker die dit onderwerp in zijn takenpakket heeft vorm aan deze taak. De twee leerplichtambtenaren hebben hiervoor in september 2012 de training aandachtsfunctionaris gevolgd en nemen deel aan de jaarlijkse netwerk- en verdiepingsbijeenkomsten. 3.3.3 Coördinatieteam Integraal Toezicht en handhaving Sinds april 2013 bestaat binnen de gemeente Velsen het Coördinatieteam Integraal Toezicht en Handhaving. Door kortere lijnen en integraal werken, kan efficiënter toegezien worden op het handhaven van de regelgeving. Een van de leerplichtambtenaren neemt hieraan deel vanuit de wettelijke taak actie te ondernemen wanneer blijkt dat een leerplichtige inwoner van Velsen niet staat ingeschreven bij een onderwijsinstelling. Voor leerplicht ligt de focus op delen van informatie binnen de organisatie en afstemmen in de samenwerking. Hoofdstuk 4 Feiten en cijfers 19
4.1 gemeentelijke gegevens Velsen telt in het schooljaar 2013-2014 10.461 leerplichtige jongeren. Dit zijn 242 leerlingen minder dan het schooljaar ervoor. 12000 Aantal leerplichtige leerlingen Velsen per schooljaar 11500 11000 10500 aantal leerplichtige leerlingen Velsen 10000 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 4.1 Verzuimmeldingen Aantal verzuimmeldingen vanuit scholen in 2013-2014: 303. Vorig schooljaar waren dit er 274. Verzuimmeldingen totaal per schooljaar 350 300 250 200 150 100 50 0 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 aantal verzuimmeldingen Doordat de samenwerking tussen de leerplichtambtenaren en de scholen door de jaren heen is geïntensiveerd, is er meer meldingsbereidheid bij de scholen. 20
Leerlingen op onderwijstype 462 69 1322 129 701 4767 1762 1249 Primair onderwijs VMBO HAVO/VWO MBO SO/VSO/SBO Praktijk Onderwijs Brugklas overig Onder het kopje overig staan de leerlingen vermeld die een vrijstelling hebben, die staan ingeschreven op het particulier onderwijs en die in het schooljaar verhuisd zijn. Tevens valt hier een leerling onder die niet op een school stond ingeschreven en waarbij sprake is van absoluut verzuim. Verzuimmeldingen op onderwijstype 7 22 16 58 62 25 113 Primair onderwijs VMBO HAVO/VWO MBO SO/VSO/SBO Praktijk Onderwijs Brugklas 21
Verzuimmeldingen op onderwijstype per schooljaar 140 120 100 80 60 40 20 0 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 Primair onderwijs VMBO HAVO/VWO MBO (V)SO/SBO Praktijk Onderwijs Brugklas Het meeste verzuim vindt plaats binnen het MBO. Daarnaast wordt er ook veel verzuimd in het speciaal onderwijs. De meldingen vanuit het primair onderwijs betroffen bijna allemaal meldingen van luxe verzuim. Binnen de regio Midden- en Zuid-Kennemerland wordt samengewerkt om het verzuim en het aantal voortijdig schoolverzuim binnen het MBO terug te dringen. In september 2011 is binnen de gemeente Velsen een leerplichtambtenaar aangenomen die zich richt op de kwalificatieplichtigen binnen het MBO. Door het intensieve contact tussen deze leerplichtambtenaar en de afdelingsleiders binnen het MBO, kunnen de leerlingen steeds eerder worden aangesproken en het verzuim eerder worden opgepakt. Het aantal verzuimmeldingen binnen het speciaal onderwijs is gestegen van 39 naar 58. Dit zou deels verklaard kunnen worden door de intensievere contacten tussen de leerplichtambtenaren en de scholen voor speciaal onderwijs. Er vindt geregeld afstemming plaats tussen de leerplichtambtenaren en de contactpersonen van de scholen over de individuele leerlingen. Verzuimmeldingen op sekse 400 300 200 100 0 Jongens Meisjes Totaal Jongens 153 Meisjes 150 Totaal 303 22
Verzuimmeldingen op sekse per schooljaar 250 200 150 100 50 0 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 jongens meisjes Verzuimmeldingen op type verzuim 300 250 200 150 100 50 absoluut verzuim luxe verzuim signaal/zorgwekkend verzuim 0 absoluut verzuim 1 luxe verzuim 25 signaal/zorgwekkend verzuim 277 Verzuimmeldingen op type verzuim per schooljaar 300 250 200 150 100 50 0 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 absoluut verzuim luxe verzuim signaal/ zorgwekkend verzuim Er zijn het afgelopen schooljaar 277 meldingen van signaal/ zorgwekkend verzuim gedaan. In al deze gevallen is een waarschuwingsgesprek gevoerd met de leerling en zijn/ haar ouder(s) of een waarschuwingsbrief verstuurd. Waar nodig is doorverwezen naar hulpverlening. Bij aanhoudend verzuim is proces-verbaal opgemaakt. 23
Steeds meer wordt er gewerkt met een multidisciplinair overleg, MDO, waarbij er bij een complexe situatie op korte termijn een overleg plaatsvindt. In het schooljaar 2013-2014 is er één melding van absoluut verzuim geweest. In het geval van deze leerling loopt er nog een onderzoek. De leerplichtambtenaren hebben in samenwerking met een aantal scholen voor voortgezet onderwijs de vrijdag voor de herfstvakantie en in het basisonderwijs voor de voorjaarsvakantie een controle actie gehouden. Hierbij zijn ziekmeldingen en ongeoorloofd schoolverzuim gecontroleerd door middel van een huisbezoek. De leerplichtambtenaren zijn bij 24 leerlingen aan de deur geweest. Uit de controle is gebleken dat ongeveer 70% van de leerlingen inderdaad ziek thuis was. In de overige gevallen is de procedure luxe verzuim gestart en hebben de ouders een waarschuwingsbrief of gesprek gekregen of is er proces verbaal opgemaakt. Bij deze actie zijn ook broertjes en zusjes op andere scholen meegenomen. Wat opviel aan de deur bij ouders, is dat de meeste ouders het een goede actie vonden en dat ook de scholen positieve reacties hebben gekregen op de actie. 4.2 Proces-verbaal In het schooljaar 2013-2014 zijn er door de leerplichtambtenaren van Velsen 38 processen-verbaal opgemaakt. Er zijn voor signaal/zorgwekkend verzuim 30 processen verbaal opgemaakt, waarvan 28 tegen leerlingen en 2 tegen een ouder. Daarnaast zijn er 8 processen verbaal voor luxe verzuim opgemaakt. 4 jongeren hebben een HALT afdoening gekregen. N.a.v. de meldingen van luxe verzuim is in alle gevallen een onderzoek ingesteld, waarbij opgemerkt dat de meldingen per kind binnenkomen en het proces-verbaal per gezin wordt opgemaakt. Bij een aantal meldingen bleek het te gaan om geoorloofd verzuim. In de andere gevallen ging het om een eerste melding van één of een halve dag verzuim. Deze zaken zijn afgedaan met een schriftelijke waarschuwing. Processen-verbaal 2013-2014 30 25 20 15 10 5 absoluut verzuim luxe verzuim signaal/zorgwekkend verzuim HALT afdoening 0 24
50 Processen-verbaal per schooljaar absoluut verzuim 40 luxe verzuim 30 20 10 0 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 signaal/ zorgwekkend verzuim HALT afdoening 4.3 Vrijstellingen Er is in het schooljaar 2013-2014 7 maal een vrijstelling art. 5 onder a (op lichamelijke of psychische grond) afgegeven. In totaal wonen er dit schooljaar in de gemeente Velsen 25 jongeren met een vrijstelling 5 onder a. Een vrijstelling 5 onder a kan voor meerdere jaren achtereen worden afgegeven, soms zelfs tot de leeftijd van 18 jaar (einde leerplicht). Er is in het schooljaar 2013-2014 18 maal een vrijstelling art. 5 onder c (leerling bezoekt school buitenland) afgegeven. Dit zijn er evenveel als vorig schooljaar. Voordat de beschikking wordt toegekend dan wel afgewezen worden ouders uitgenodigd voor een gesprek met de leerplichtambtenaar over de achtergronden van de aanvraag. Tevens worden consequenties van het volgen van het onderwijs in het buitenland besproken. Ouders wordt gevraagd om bewijs te overleggen van het feit dat de kinderen minimaal 4 maanden per jaar in Nederland verblijven. Is dit niet het geval, wordt ouders verzocht hun kinderen uit te schrijven bij de gemeente, omdat zij dan geen recht hebben op een vrijstelling. Daarnaast is 2 maal vrijstelling verleend voor art. 15 (volgen ander onderwijs). 2 maal voor art. 3a (vervangende leerplicht). Er zijn geen vrijstellingen voor art. 3b (vervangende leerplicht laatste schooljaar) afgegeven. In 14 zaken heeft de leerplichtambtenaar gedoogd, een daling van 8 ten opzichte van vorig jaar. Gedogen gebeurt onder strikte voorwaarden (onder andere dagbesteding/werk en inschrijving andere opleiding) en voor een afgebakende periode. Op verzoek van de leerplichtambtenaren in de regio Midden- en Zuid-Kennemerland hanteert het Nova College met ingang van het schooljaar 2012-2013 een gezamenlijk opgesteld protocol voor kwalificatieplichtige leerlingen die tussentijds stoppen met hun opleiding. De algemene regel is dat de leerling op school wordt opgevangen, tenzij er een andere dagbesteding is tot de start van de nieuwe opleiding. In dat geval wordt het voorgelegd aan de leerplichtambtenaar, die al dan niet toestemming geeft voor gedogen. De verantwoordelijkheid voor kwalificatieplichtige leerlingen wordt hiermee teruggelegd bij de school. Op dit moment wordt in overleg met het Nova College bekeken hoe deze werkwijze verder verbeterd kan worden. Doordat er nu betere 25
afspraken gemaakt zijn met het Nova College zijn deze leerlingen beter in beeld en kan de school de leerlingen beter begeleiden richting een andere opleiding. Vanaf 1 oktober 2013 worden alle vrijstellingen die worden afgegeven geregistreerd in een landelijk vrijstellingenregister. Met de registratie van de vrijstellingen wordt de 'witte vlek' vrijstellingen in de voortijdig schoolverlaten (vsv)-meetsystematiek weggewerkt. Jongeren die nu als vsv 'er worden gezien terwijl ze zijn vrijgesteld, worden voortaan niet langer ten onrechte als vsv 'er geteld. Jongeren met een vrijstelling of vervangende leerplicht die verhuizen, zijn voortaan zichtbaar voor de nieuwe gemeente. Vrijstellingen 2013-2014 20 15 10 5 0 Art. 5 onder a 7 Art. 5 onder b 1 Art. 5 onder c 18 Art. 15 4 Art. 3a 2 Art. 3b 0 Art. 5 onder a Art. 5 onder b Art. 5 onder c Art. 15 Art. 3a Art. 3b Vrijstellingen per schooljaar 35 30 25 20 15 10 5 0 Art. 5 onder a Art. 5 onder b Art. 5 onder c Art. 15 Art. 3a Art. 3b 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 26
4.4 Thuiszitters. Vanaf het schooljaar 2012/2013 zijn wij begonnen met het registreren van de thuiszitters. Een thuiszitter is een leerplichtige jongere tussen de 5 en 16 jaar of een jongere van 16 of 17 jaar die valt onder de kwalificatieplicht en die ingeschreven staat op een school of onderwijsinstelling en die zonder geldige reden meer dan 4 weken verzuimt, zonder dat hij/zij ontheffing heeft van de leerplicht resp. vrijstelling van geregeld schoolbezoek wegens het volgen van ander onderwijs. Daarnaast hebben wij met de scholen afgesproken om ook de leerlingen te melden die langer dan vier weken thuis zitten met medische/psychische problematiek, die nog niet gediagnostiseerd/in behandeling zijn. Doel is de leerlingen vroegtijdig in beeld te krijgen, zicht te krijgen op welke oplossingen ingezet worden en meer grip te krijgen op het zo snel mogelijk ingrijpen op het thuis zitten. In alle situaties wordt samen met de betrokkenen een plan op maat gemaakt. In dit schooljaar zijn 27 jongeren een langere periode niet naar school geweest. Bij 21 jongeren is het thuis zitten beëindigd doordat zij terug zijn gegaan naar (een andere) school (14), met toestemming van leerplicht zijn gaan werken (2), 18 zijn geworden (1), opname in een behandelsetting(2), vrijstelling art.5 onder a (1), Wajong + WSW aanmelding (1). Voor de leerlingen die nog thuiszitten zijn afspraken gemaakt en acties uitgezet. Sommige leerlingen starten in het nieuwe schooljaar op een opleiding, zijn in behandeling of staan op de wachtlijst voor opname in een behandelsetting. Iedere maand wordt de lijst met thuiszitters besproken tijdens het interne leerplichtoverleg. Na het overleg wordt de lijst aangepast aan de actuele situatie en doorgestuurd aan het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs Zuid- Kennemerland. 4.5 Kwalificatieplichtigen op het MBO Het aantal verzuimmeldingen in het MBO is iets gedaald ten opzichte van vorig jaar. De gang van zaken rond verzuimmeldingen en verzuimregistratie op het Nova College blijft een aandachtspunt, evenals die rond leerlingen die tussentijds van opleiding willen wisselen en/of een heroriëntatietraject ingaan. School is hiervoor verantwoordelijk en dient naast hulp bij een nieuwe opleidingskeuze te zorgen voor een aanvullende lesinvulling, tenzij er een andere tijdelijke dagbesteding is gevonden. Er is in het afgelopen jaar hierover regio breed met het Nova College overleg gevoerd. De leerplichtambtenaar is het afgelopen jaar betrokken geweest bij plaatsing van drie leerlingen op de speciale groep op het Nova College voor uitgevallen leerlingen met gedragsproblemen. Deze groep blijkt in een behoefte te voorzien. In voorkomende gevallen vindt overleg plaats met het RMC en het UWV Werkbedrijf. Het RMC heeft verschillende trajecten ontwikkeld voor kwalificatieplichtige schooluitvallers. Dit zijn de trajecten Jong en Moeder, Jong en Ondernemend en het Werkervaringstraject (WET). Het afgelopen schooljaar heeft de leerplichtambtenaar hiervoor geen leerlingen aangemeld. Daarnaast heeft het RMC een jobcoach in huis, die samen met jobcoaches binnen het MBO werkzaam is om leerwerkplekken voor jongeren te acquireren en hen te begeleiden zodat zij (alsnog) hun opleiding kunnen afmaken en hun startkwalificatie kunnen behalen. De leerplichtambtenaar heeft hier het afgelopen jaar twee jongeren naar toe verwezen. In het afgelopen jaar heeft de leerplichtambtenaar een jongere aangemeld voor het sollicitatiecentrum van het UWV Werkbedrijf. Aan het begin van het komende schooljaar zal aan de studieloopbaanbegeleiders van het Nova College Beverwijk in samenwerking met het RMC door de leerplichtambtenaren een voorlichting worden gegeven over verzuimmeldingen en 27