De Complexiteit van Kleur. Eddy Hagen Vlaams Innovatiecentrum voor Grafische Communicatie

De Complexiteit van Kleur Eddy Hagen Vlaams Innovatiecentrum voor Grafische Communicatie 1

Introductie Kleur? Complex? Kleur is toch iets vanzelfsprekend Als ik m n ogen opendoe, dan zie ik toch kleur En toch 2

Introductie Kleur: wat wil een klant? De kleur die hij/zij in gedachten heeft Corporate colors rule! Altijd en overal exact dezelfde kleur Scherm / print Op kantoor / in drukkerij Vandaag / volgende maand 3

Introductie Kleur is complex! Heel wat variabelen in reproductie Heel wat variabelen in waarneming Definiëren van kleuren is onduidelijk En, bovenal, kleur is ongekende materie voor velen Inclusief veel klanten van grafische industrie Inclusief heel wat personeel van grafische bedrijven, bv. verkopers 4

Kleuren Benoemen & Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie Kleur is dikwijls iets onduidelijks Bv. het grafische productieproces: Opdrachtgever -> ontwerper: groen Ontwerper denkt: groen Prepress denkt: R=0, G=128, B=0 Drukker denkt: C=92, M=5, Y=100, K=0 Opdrachtgever ziet andere kleur dan hij in gedachten had Gebruiker van drukwerk: heeft absoluut geen idee van heel de discussie 5

Kleuren Benoemen & Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie Kleur benoemen Spectrale samenstelling gereflecteerd / uitgezonden licht? Beetje onhandig voor dagelijks gebruik 6

Kleuren Benoemen & Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie Kleur benoemen Gebaseerd op reproductiesysteem RGB, CMYK Is echter apparaatafhankelijk! Andere primaries RGB Andere CMYK inkten 7

Kleuren Benoemen & Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie Kleur benoemen Device dependent vs device independent CIE-definities van kleuren Bv. CIELAB, CIEXYZ, 8

Kleuren Benoemen & Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie Spotkleuren Named Color Spaces Elke kleur een aparte inkt! Bv. Pantone Matching System, HKS, Maar welke PMS-bibliotheken? 9

Kleuren Benoemen & Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie van kleuren Meest verspreide instrument: densitometer Maar die meet géén kleur, meet enkel densiteit van de inkt Spectrofotometer Hoe resultaten interpreteren? Moet ik meer of minder inkt geven??? Welke delta E gebruiken? Welke backing gebruiken? Is het toestel opgewarmd? 10

Kleuren Waarnemen Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie Invloed lichtbron Spectrale samenstelling Andere spectrale samenstelling: risico op metamerie Standaardlicht! D50 vs D65 Minimale lichthoeveelheid voor kleurwaarneming Kegeltjes (RGB, minder lichtgevoelig) vs staafjes (grijs, lichtgevoelig) ISO-standaard 11

Kleuren Waarnemen Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie Invloed lichtbron Spectrale samenstelling 12

Kleuren Waarnemen Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie Invloed omgeving Invloed nabije kleuren op drukvel Invloed nabije kleuren in omgeving Muren Kledij Invloed inbranden felle kleuren Ideale omstandigheden: ISO-standaard! Maar wie voldoet daar aan???? 13

kledij 14

kledij 15

kledij 16

kledij 17

kledij 18

Kleuren Waarnemen Invloed omgeving Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie 19

Kleuren Waarnemen Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie Een kleine test Blijf naar de x kijken 20

Kleuren Waarnemen Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie Invloed waarnemer op zich Ouderdom Kleurenblindheid Ras 23

Kleuren Waarnemen Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie Tijd Test proeven, UGRA-rapport 124/2 (juni 2002) 24

Kleuren Waarnemen Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie Tijd Test proeven VIGC/IGT, yellowish (2007) Dag1: delta E in geel: 1 à 2 Dag 7: delta E in geel: 4 à 5 25

Kleuren Waarnemen Kleuren Reproducren Het Kleurgat Creatie Tijd VIGC-testen nat / droog (2006-2007) Verschil tot delta E = 6! 26

Kleuren Reproduceren Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie Subtractief: invloed drager Kleur papier Optische witmakers Coating (mat, glanzend, hoogglanzend) Veredeling: lakken en vernissen 27

Optische witmakers 29

Optische witmakers 30

Kleuren Reproduceren Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie Additief vs subtractief Vertaling van additief (RGB) naar subtractief (CMYK) Grijs in RGB = zelfde waardes Grijs in CMYK =??? UCR, GCR 31

Kleuren Reproduceren Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie Subtractief: standaard CMYK of alternatieve systemen Bv. hexachrome, opaltone of custom multichromie Bv. vervanging van proceskleur door spotkleur 32

Kleuren Reproduceren Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie Subtractief: simulatie spotkleuren Soms onmogelijk Soms zeer moeilijk 35

Kleuren Reproduceren Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie Subtractief: out-of-gamut kleuren AdobeRGB is op meeste plaatsen véél groter dan ISOcoated CMYK 36

Kleuren Reproduceren Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie Color management: dé heilige graal Nochtans, lost niet alle problemen op Wat indien verkeerd profiel? Digitale fotografie Wat indien geen profiel? Digitale fotografie Wat indien verkeerde rendering intent? Blind vertrouwen in technologie is verkeerd! 37

Kleuren Reproduceren AdobeRGB vs ProPhotoRGB vs srgb 38

Kleuren en Kwaliteit Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie Aha! Of beter: oei Wat is kwaliteit? Zijn kleurverschillen zichtbaar? Zijn kleurverschillen accepteerbaar? Kleine verschillen zijn soms wel, soms niet accepteerbaar Hoe kleurverschillen meten, hoe definiëren? ISO-normen! 41

Resp. daglicht, flits, halogeen 42

Kleuren en Kwaliteit Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie ISO-normen ISO 12647-2:2004 Toleranties papier Bv. gloss-coated, wood free : L 93, a 0, b-3 Toleranties: L +/-3, a +/- 2, b +/- 2 Dus stel volgende waarde: L 90, a 2, b 5 (binnen toleranties, maar wel delta E van ) 43

Het Kleurgat Creatie - Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie Waar zit het probleem? Gebrekkige technologie? Kan ze verwachtingen inlossen? Gebrekkige kennis? Hoe proeven, drukwerk beoordelen? Is een delta E = 5 storend? Gebrekkige werkwijzes? Regelmatige calibratie... Invloed andere inkt, rubberdoek, papier, vochtwater,... Realistische verwachtingen? 44

Het Kleurgat Creatie - Enkele voorbeelden uit de praktijk... Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie 45

Het Kleurgat Creatie - Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie Enkele voorbeelden uit de praktijk... VIGC-begeleiding ISO12647 46

Het Kleurgat Creatie - Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie Enkele voorbeelden uit de praktijk... Proofer, na optimalisatieroutines 47

Het Kleurgat Creatie - Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie Kleurbeoordeling, softproofing Kleurbeoordeling (ISO 3664:2000) Omgeving: minimale interferentie, muren: neutraal grijs (60% reflectie of minder) Waarnemer moet tijd nemen om oog aan te laten passen Verlichting: D50 Softproofing (ISO 12646:2004) Omgeving: consistent met ISO 3664 Omgevingslicht: max 32 lux, D50 Gamut: moet alle kleuren inktset kunnen weergeven 48

Het Kleurgat Creatie - Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie Andere ISO-standaarden Drukken (ISO 12647) Spectraalmetingen (ISO 13655:1996) Backing: black backing, D 1,5 +/- 0,2 En verder nog... 49

ISO 2834:1999 - Ed. 3 - Current stage 90.92 - TC 130 - Graphic technology - Test print preparation for offset and letterpress inks ISO 2834-1:2006 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Laboratory preparation of test prints - Part 1: Paste inks ISO/DIS 2834-2 - Ed. 1 - Current stage 40.20 - TC 130 - Graphic technology - Laboratory preparation test prints - Part 2: Liquid printing inks ISO/NP 2834-3 - Ed. 1 - Current stage 10.99 - TC 130 - Graphic technology - Laboratory preparation test prints - Part 3: Screen inks ISO 2836:2004 - Ed. 3 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Prints and printing inks - Assessment of resistance of prints to various agents ISO 2846-1:2006 - Ed. 2 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Colour and transparency of prinying ink sets for four-colour-printing - Part 1: Sheet-fed and heat-set web offset lithographic printing ISO 2846-2:2000 - Ed. 1 - Current stage 90.92 - TC 130 - Graphic technology - Colour and transparency of printing ink sets for four-colour-printing - Part 2: Coldset offset lithographic printing ISO/DIS 2846-2 - Ed. 2 - Current stage 40.00 - TC 130 - Graphic technology - Colour and transparency of printing ink sets for four-colour printing - Part 2: Coldset offset lithographic printing ISO 2846-3:2002 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Colour and transparency of printing ink sets for four-colour-printing - Part 3: Publication gravure printing ISO 2846-4:2000 - Ed. 1 - Current stage 90.60 - TC 130 - Graphic technology - Colour and transparency of printing ink sets for four-colour-printing - Part 4: Screen printing ISO 2846-5:2005 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Colour and transparency of printing ink sets for four-colour printing - Part 5: Flexographic printing ISO 3664:2000 - Ed. 2 - Current stage 90.92 - TC 42 - Viewing conditions - Graphic technology and photography ISO/WD 3664 - Ed. 3 - Current stage 20.20 - TC 42 - Viewing conditions - Graphic technology and photography ISO 5776:1983 - Ed. 1 - Current stage 90.92 - TC 130 - Graphic technology - Symbols for text correction ISO/AWI 5776 - Ed.2 - Current stage 20.00 - TC 130 - Graphic technology - Symbols for text correction ISO/IEC 6937:2001 - Ed. 3 - Current stage 90.20 - JTC 1/SC 2 - Information technology - Coded graphic character set for text communication - Latin alphabet ISO/IEC 7350:1991 - Ed. 2 - Current stage 90.93 - JTC 1/SC 2 - Information technology - Registration of repertoires of graphic characters from ISO/IEC 10367 ISO/IEC 8859-1:1998 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 1: Latin alphabet No. 1 ISO/IEC 8859-2:1999 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 2: Latin alphabet No. 2 ISO/IEC 8859-3:1999 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 3: Latin alphabet No. 3 ISO/IEC 8859-4:1998 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 4: Latin alphabet No. 4 ISO/IEC 8859-5:1999 - Ed. 2 - Current stage 90.93 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 5: Latin/Cyrillic alphabet ISO/IEC 8859-6:1999 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 6: Latin/Arabic alphabet ISO/IEC 8859-7:2003 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 7: Latin/Greek alphabet ISO/IEC 8859-8:1999 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 8: Latin/Hebrew alphabet 50

ISO/IEC 8859-9:1999 - Ed. 2 - Current stage 90.93 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 9: Latin alphabet No. 5 ISO/IEC 8859-10:1998 - Ed. 2 - Current stage 90.93 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 10: Latin alphabet No. 6 ISO/IEC 8859-11:2001 - Ed. 1 - Current stage 90.20 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 11: Latin/Thai alphabet ISO/IEC 8859-13:1998 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 13: Latin alphabet No. 7 ISO/IEC 8859-14:1998 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 14: Latin alphabet No. 8 (Celtic) ISO/IEC 8859-15:1999 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 15: Latin alphabet No. 9 ISO/IEC 8859-16:2001 - Ed. 1 - Current stage 90.20 - JTC 1/SC 2 - Information technology - 8-bit single-byte coded graphic character sets - Part 16: Latin alphabet No. 10 ISO/IEC 10367:1991 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - JTC 1/SC 2 - Information technology - Standardized coded graphic character sets for use in 8-bit codes ISO 11084-1:1993 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - TC 130 - Graphic technology - Register systems for photographic materials, foils and paper - Part 1: Three-pin systems ISO 11084-2:2006 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Register systems for photographic materials, foils and paper - Part 2: Register pin systems for plate making ISO 12040:1997 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - TC 130 - Graphic technology - Prints and printing inks - Assessment of light fastness using filtered xenon arc light ISO 12218:1997 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - TC 130 - Graphic technology - Process control - Offset platemaking ISO 12634:1996 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - TC 130 - Graphic technology - Determination of tack of paste inks and vehicles by a rotary tackmeter ISO 12635:1996 - Ed. 1 - Current stage 90.92 - TC 130 - Graphic technology - Plates for offset printing - Dimensions ISO/NP 12635 - Ed. 2 - Current stage 10.99 - TC 130 - Graphic technology - Plates for offset printing - Dimensions ISO 12636:1998 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - TC 130 - Graphic technology - Blankets for offset printing ISO 12637-1:2006 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Vocabulary - Part 1: Fundamental terms ISO/CD 12637-2 - Ed. 2 - Current stage 30.20 - TC 130 - Graphic technology - Vocabulary - Part 2: Prepress terms ISO/CD 12637-3 - Ed. 1 - Current stage 30.20 - TC 130 - Graphic technology - Vocabulary - Part 3: Printing terms ISO/DIS 12637-4 - Ed. 1 - Current stage 40.20 - TC 130 - Graphic technology - Vocabulary - Part 4: Postpress terms ISO 12637-5:2001 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - TC 130 - Graphic technology - Multilingual terminology of printing arts - Part 5: Screen printing terms ISO 12639:2004 - Ed. 2 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Prepress digital data exchange - Tag image file format for image technology (TIFF/IT) ISO 12639:2004/PRF Amd 1 - Ed. 1 - Current stage 50.20 - TC 130 - Use of JBIG2-Amd2 compression in TIFF/IT ISO 12640-1:1997 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - TC 130 - Graphic technology - Prepress digital data exchange - Part 1: CMYK standard colour image data (CMYK/SCID) ISO 12640-2:2004 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Prepress digital data exchange - Part 2: XYZ/sRGB encoded standard colour image data (XYZ/SCID) ISO/DIS 12640-3 - Ed. 1 - Current stage 40.60 - TC 130 - Graphic technology - Prepress digital data exchange - Part 3: CIELAB standard colour image data (CIELAB/SCID) ISO 12641:1997 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - TC 130 - Graphic technology - Prepress digital data exchange - Colour targets for input scanner calibration 51

ISO 12642-1:1996 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - TC 130 - Graphic technology - Input data for characterization of 4-colour process printing - Part 1: Initial data set ISO 12642-2 - Ed. 1 - Current stage 60.00 - TC 130 - Graphic technology - Input data for characterization of 4-colour process printing - Part 2: Expanded data set ISO/FDIS 12643-1 - Ed. 1 - Current stage 50.20 - TC 130 - Graphic technology - Safety requirements for graphic technology equipment and systems - Part 1: General requirements ISO/FDIS 12643-2 - Ed. 1 - Current stage 50.00 - TC 130 - Graphic technology - Safety requirements for graphic technology equipment and systems - Part 2: Press equipment and systems ISO/DIS 12643-3 - Ed. 1 - Current stage 40.20 - TC 130 - Graphic technology - Safety requirements for graphic technology equipment and systems - Part 3: Binding and finishing ISO 12644:1996 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - TC 130 - Graphic technology - Determination of rheological properties of paste inks and vehicles by the falling rod viscometer ISO 12645:1998 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - TC 130 - Graphic technology - Process control - Certified reference material for opaque area calibration of transmission densitometers ISO 12646:2004 - Ed. 1 - Current stage 90.92 - TC 130 - Graphic technology - Displays for colour proofing - Characteristics and viewing conditions ISO/DIS 12646 - Ed. 2 - Current stage 40.20 - TC 130 - Graphic technology - Displays for colour proofing - Characteristics and viewing conditions ISO 12647-1:2004 - Ed. 2 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Process control for the production of half-tone colour separations, proof and production prints - Part 1: Parameters and measurement methods ISO 12647-2:2004 - Ed. 2 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Process control for the production of half-tone colour separations, proof and production prints - Part 2: Offset lithographic processes ISO 12647-3:2005 - Ed. 2 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Process control for the production of half-tone colour separations, proofs and production prints - Part 3: Coldset offset lithography on newsprint ISO 12647-4:2005 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Process control for the production of half-tone colour separations, proofs and production prints - Part 4: Publication gravure printing ISO 12647-5:2001 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - TC 130 - Graphic technology - Process control for the manufacture of half-tone colour separations, proof and production prints - Part 5: Screen printing ISO 12647-6:2006 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Process control for the production of half-tone colour separations, proofs and production prints - Part 6: Flexographic printing ISO/DIS 12647-7 - Ed. 1 - Current stage 40.20 - TC 130 - Graphic technology - Process control for the manufacture of half-tone colour separations, proof and productions prints - Part 7: Off-press proofing process working directly from digital data ISO 12648:2006 - Ed. 2 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Safety requirements for printing press systems ISO 12649:2004 - Ed. 1 - Current stage 90.92 - TC 130 - Graphic technology - Safety requirements for binding and finishing systems and equipment ISO 13655:1996 - Ed. 1 - Current stage 90.92 - TC 130 - Graphic technology - Spectral measurement and colorimetric computation for graphic arts images ISO/CD 13655 - Ed. 2 - Current stage 30.20 - TC 130 - Graphic technology - Spectral measurement and colorimetric computation for graphic arts images ISO 13656:2000 - Ed. 1 - Current stage 90.60 - TC 130 - Graphic technology - Application of reflection densitometry and colorimetry to process control or evaluation of prints and proofs ISO/IEC 13660:2001 - Ed. 1 - Current stage 90.20 - JTC 1/SC 28 - Information technology - Office equipment - Measurement of image quality attributes for hardcopy output - Binary monochrome text and graphic images 52

ISO/TR 14672:2000 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Statistics of the natural SCID images defined in ISO 12640 ISO 14981:2000 - Ed. 1 - Current stage 90.60 - TC 130 - Graphic technology - Process control - Optical, geometrical and metrological requirements for reflection densitometers for graphic arts use ISO 15790:2004 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology and photography - Certified reference materials for reflection and transmission metrology - Documentation and procedures for use, including determination of combined standard uncertainty ISO/NP TR 15847 - Ed. 1 - Current stage 10.99 - TC 130 - Graphic technology - Graphical symbols for printing press systems and finishing systems, including related auxiliary equipment ISO 15929:2002 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Prepress digital data exchange - Guidelines and principles for the development of PDF/X standards ISO 15930-1:2001 - Ed. 1 - Current stage 90.93 - TC 130 - Graphic technology - Prepress digital data exchange - Use of PDF - Part 1: Complete exchange using CMYK data (PDF/X-1 and PDF/X-1a) ISO 15930-3:2002 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Prepress digital data exchange - Use of PDF - Part 3: Complete exchange suitable for colour-managed workflows (PDF/X-3) ISO 15930-4:2003 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Prepress digital data exchange using PDF - Part 4: Complete exchange of CMYK and spot colour printing data using PDF 1.4 (PDF/X-1a) ISO 15930-5:2003 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Prepress digital data exchange using PDF - Part 5: Partial exchange of printing data using PDF 1.4 (PDF/X-2) ISO 15930-6:2003 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Prepress digital data exchange using PDF - Part 6: Complete exchange of printing data suitable for colour-managed workflows using PDF 1.4 (PDF/X-3) ISO/DIS 15930-7 - Ed. 1 - Current stage 40.20 - TC 130 - Graphic technology - Prepress digital data exchange - Use of PDF - Part 7: Complete exchange of printing data using PDF 1.6 (PDF/X-4) ISO/DIS 15930-8 - Ed. 1 - Current stage 40.20 - TC 130 - Graphic technology - Prepress digital data exchange - Use of PDF - Part 8: Partial exchange of printing data using PDF 1.6 (PDF/X-5) ISO 15994:2005 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Testing of prints - Visual lustre ISO/TR 16044:2004 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Database architecture model and control parameter coding for process control and workflow (Database AMPAC) ISO/TR 16066:2003 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Standard object colour spectra database for colour reproduction evaluation (SOCS) ISO 16612-1:2005 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 130 - Graphic technology - Variable printing data exchange - Part 1: Using PPML 2.1 and PDF 1.4 (PPML/VDX-2005) ISO 17321-1 - Ed. 1 - Current stage 60.00 - TC 42 - Graphic technology and photography - Colour characterisation of digital still cameras (DSCs) - Part 1: Stimuli, metrology and test procedures ISO 22028-1:2004 - Ed. 1 - Current stage 60.60 - TC 42 - Photography and graphic technology - Extended colour encodings for digital image storage, manipulation and interchange - Part 1: Architecture and requirements ISO/TS 22028-2:2006 - Ed. 1 - Current stage 60.00 - TC 42 - Photography and graphic technology - Extended colour encodings for digital image storage, manipulation and interchange - Part 2: Reference output medium metric RGB colour image encoding (ROMM RGB) ISO/TS 22028-3:2006 - Ed. 1 - Current stage 60.00 - TC 42 - Photography and graphic technology - Extended colour encodings for digital image storage, manipulation and interchange - Part 3: Reference input medium metric RGB colour image encoding (RIMM RGB) ISO/DIS 28178 - Ed. 1 - Current stage 40.20 - TC 130 - Graphic technology - Exchange format for colour and process control data using XML or ASCII text 53

Het Kleurgat Creatie - Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie ISO-standaarden Maar... wie kent die allemaal? Wie werkt conform de normen? Dus: is het probleem... Gebrekkige technologie? Gebrekkige kennis? Gebrekkige werkwijzes? 54

Conclusie Kleuren Reproduceren Het Kleurgat Creatie - Kleur is enorm complex Het definiëren van kleur Het meten van kleur Het waarnemen van kleur Het reproduceren van kleur Realistische verwachtingen En: de factuur betaald krijgen (aka: de kwaliteit) Daarom: goede basiskennis én goede afspraken! 55

Dankuwel! 56

Strategische Partners VIGC www.vigc.be - eddy.hagen@vigc.be 60