THUISBEGELEIDING ACCENT VOORSTELLING EN JAARVERSLAG Thuisbegeleiding Accent is er voor personen met een visuele (meervoudige) beperking in de regio West- Vlaanderen en Oost- Vlaanderen 1. We bieden mobiele en ambulante psychosociale en pedagogische ondersteuning voor de persoon met een beperking én zijn gezin. Hierbij vertrekken we van de verschillende vragen die er in het gezin en het eigen netwerk leven. De dienst werd opgericht in 1977. Het zorgtraject beoogt zo inclusief mogelijk te zijn, in functie van de levenskwaliteit en het welbevinden van de persoon met een beperking. We stellen hem in staat om als volwaardig burger aan het maatschappelijke leven deel te nemen, met nadruk op een optimale zelfstandigheid en mogelijkheid tot sociale integratie. Partnerschap en versterkend werken zijn hierbij belangrijke waarden. We kiezen voor handicapspecifieke begeleiding van de cliënten. We hebben een erkenning voor zowel rechtstreeks toegankelijke (RTH) als niet rechtstreeks toegankelijke hulp (NRTH). Door de modules RTH is de instap in thuisbegeleiding zeer toegankelijk, laagdrempelig en snel inzetbaar. Via outreach brengen we zorgvraagspecifieke kennis en ervaring over aan (minstens 3) ondersteuners. Dit kunnen mantelzorgers, vrijwilligers of professionelen zijn. Dit betekent een nieuwe dimensie in onze jarenlange samenwerking met professionelen van reguliere en niet reguliere intersectorale diensten. We richten ons tot: Kind & Gezin, onderzoekscentra, onderwijsbegeleiders in gewoon en buitengewoon onderwijs, andere thuisbegeleidingsdiensten, revalidatiecentra, diensten ondersteuningsplan (DOP), CLB s, CKG s, diensten gezinszorg, mutualiteiten, CAW s, poetsdiensten, gemeentelijke sociale diensten, mantelzorgers De begeleiding kan betrekking hebben op de volgende domeinen: de impact van de beperking op de persoon, zijn sociale competenties de impact van de beperking op het gezin, de relatie de visuele beperking, visuele stimulatie, tactiele en auditieve stimulatie keuze en gebruik van hulpmiddelen, mobiliteit en oriëntatie, zelfredzaamheid, vrije tijdsbeleving opvangmogelijkheden en start in kribbe, op school, op het werk sociale administratie: bijkomende kinderbijslag, tegemoetkomingen 1 In afspraak met collega TB dienst Ganspoel voor minderjarigen begeleiden wij gezinnen in de regio ten westen van St.Niklaas Dendermonde Aalst, dit volgens de afspraken tussen de BuO scholen type 6.
L. De Vos In het bijzonder voor minderjarigen hebben we aandacht voor: de algemene ontwikkeling: sociaal-emotioneel, waarneming, motoriek, spel de betrokkenheid van broers en zussen, grootouders We richten ons tot 3 leeftijdsgroepen: de vroegbegeleiding voor baby s en peuters, de schoolgaande kinderen en jongeren, de volwassenen. Een belangrijk aandachtspunt in thuisbegeleiding is de (aanvankelijke) mobiliteit en de omgevingsverkenning. Naast de individuele begeleiding thuis of elders bieden we ook workshops (informatief zoals bijv. fietsen in het verkeer, interactief zoals bijv. wat is slechtziendheid of doe-gericht zoals zich verplaatsen met het openbaar vervoer), initiaties (bijv. torbal) en meerdaagse zomerstages aan binnen Accent Actief. Het doel is kinderen, jongeren en hun gezin sterker te maken. We zorgen voor een intensieve en individuele begeleiding binnen het groepsverband en er is steeds ruimte voor contact met lotgenoten. Jongeren getuigen: Ik heb mijn grenzen verlegd, Er wordt rekening gehouden met mijn specifieke behoeften! Informatieve vragen en vragen naar beeldvorming van het visueel functioneren, nemen we in een kortdurende RTH begeleiding op. We kunnen zorgconsulentschap opnemen voor personen met een Persoonlijk Assistentie Budget (PAB). Thuisbegeleiding kan ingekocht worden door personen die over een Persoonlijk Assistentie Budget (PAB) beschikken. Voor de begeleiding van de volwassenen werken we sinds 2004 samen met Blindenzorg Licht en Liefde (BLL). Op die manier benutten we maximaal de sterktes van beide diensten. Sinds werken we mee in het samenwerkingsverband RTH voor volwassenen Meetjesland, Waasland en Aalst - Oudenaarde. De thuisbegeleiders hebben een verschillende opleiding genoten. Dit vormt een meerwaarde in het team. Regelmatig doen we ook beroep op ervaringsdeskundigen, vrijwilligers en stagiaires. De coördinatie gebeurt door Eliane Bonamie, orthopedagoge. We dragen onze expertise ook uit over de landsgrenzen heen en organiseerden voor het elfde jaar op rij een project Zuid Ontmoet Noord voor blinden en slechtzienden in Togo, West Afrika. We werkten ter plaatse samen met Handicap International en Plan Togo en haalden het nationaal TV-journaal. In 2015 werken we samen met enkele Vlaamse Hogescholen zodat we op een structurele wijze stagiaires kunnen inzetten in de Togolese BuO-scholen. Thuisbegeleiding Accent maakt deel uit van het Begeleidingscentrum Spermalie Het Anker, dat op zijn beurt een onderdeel vormt van vzw De Kade.
Jaarwerking, enkele cijfers: We hebben een erkenning voor 6094 begeleidingen (per 1/3/): 3302 in West-Vlaanderen en 2792 in Oost-Vlaanderen. Per leeftijdsgroep betekent dit: 3954 voor de minderjarigen (1977 West- Vlaanderen en 1977 Oost- Vlaanderen) en 2140 voor de volwassenen (1325 West-Vlaanderen en 815 Oost-Vlaanderen). Er zijn 636 personen * in begeleiding * Doordat we het aantal maanden in begeleiding omrekenen, registreren we cijfers na de komma. Minderjarigen: 275,69 personen in begeleiding 63 vroegbegeleiding 62,99 73,33 schoolgaanden 212,7 246 232,94 Volwassenen: 359,31 personen in begeleiding intake zonder begeleiding 29,25 39,2 66 253 begeleiding 345,48 321,28 In-en uitstroom: Er waren 265 nieuwe aanmeldingen (waarvan 20 heraanmeldingen): 50 bij de minderjarigen en 215 bij de volwassenen. Er waren 200 gezinnen/personen bij wie de begeleiding werd stopgezet: 60 bij de minderjarigen en 140 bij de volwassenen. Turnover: + 65 gezinnen/personen: -10 bij de minderjarigen en +75 bij de volwassenen. Voor 14 (28%) van de nieuw aangemelde minderjarigen en 76 (35%) van de volwassenen is er een afronding van de begeleiding binnen het jaar.
Individuele begeleidingen en Accent Actief Bij de minderjarigen noteren we 4165,9 gewogen* individuele begeleidingen. *De recente regelgeving bepaalt dat we ambulante begeleidingen slechts mogen meerekenen à 70% en groepsbegeleidingen à 20%, dit zijn ongewogen begeleidingen. Zo krijgen we cijfers na de komma bij het omzetten van ongewogen naar gewogen begeleidingen. Ons aanbod activiteiten in Accent Actief is goed voor 646,6 gewogen begeleidingen. Bij de schoolgaanden vormen ze een wezenlijk aspect van ons begeleidingspakket. Dit aanbod wordt door de combinatie contact met lotgenoten en doelgroepspecificiteit, sterk gewaardeerd door de cliënten. Bij de volwassenen noteren we 2290,5 gewogen individuele begeleidingen en 4,4 gewogen begeleidingen tijdens workshops. RTH - NRTH: 2221,4 begeleidingen RTH (34,40%) en 4235 begeleidingen NRTH (65,60 %) waarvan 318,49 personen onder RTH worden begeleid en 315,51 personen onder NRTH. De helft van het aantal personen wordt dus onder RTH begeleid en de andere helft NRTH. We noteren een groei van het aantal personen en begeleidingen in RTH. Begeleidingen RTH - NRTH NRTH 4401 4235 5306 (RTH enkel bij minderj) RTH 533 2186,2 2221,4 Cliënten in RTH - NRTH 87,92 RTH 299 317,49 NRTH 382,25 540 318,51 RTH voor volwassenen Meetjesland, Waasland en Aalst-Oudenaarde Sinds werken we mee in het samenwerkingsverband RTH voor volwassenen Meetjesland, Waasland en Aalst-Oudenaarde. We deden de mobiele begeleiding voor 42 personen, goed voor 233,1 begeleidingen. Dit betekent een aanzienlijke groei.
Outreach: We deden 16,4 prestaties outreach. PAB: In ondersteunden we één minderjarige tijdens vijf huisbezoeken (10 begeleidingen) en één volwassene tijdens 11 huisbezoeken (11 begeleidingen). Aanmeldingsleeftijd van de nieuwe aanmeldingen. Minderjarigen <6 maand 18,03% 14,28% 20,00% 0 tot<3jaar >=3 en<6jaar >=6 en <12 jaar 13,11% 19,67% 23,37% 24,00% 27,27% 37,66% 36,00% 34,00% 52,45% >=12 jaar 6,00% 14,75% 11,68% Vroegtijdige begeleiding van baby s en peuters en hun ouders blijft een zeer belangrijke opdracht voor onze dienst. Het aantal aanmeldingen op baby leeftijd is gestegen, maar het aantal peuters is opmerkelijk gedaald. Een opvallende stijging noteren we bij de groep van 6-12 jarigen. Volwassenen <30 jaar 5,49% 9,91% 11,52% >= 30 en <50 jaar 29,03% 32,23% 38,46% >= 50 jaar 56,04% 57,85% 59,44% Bij de volwassenen noteren we een lichte stijging van de groep jongvolwassenen. De groep plus 50 jarigen blijft de grootste leeftijdsgroep.
Plaats van de individuele begeleidingen: Minderjarigen opvoedingsmilieu 48,16% 67,88% 76,46% dienst 4,01% 12,00% 11,11% (on)gewogen gewogen gewogen elders 12,41% 28,09% 39,81% Volwassenen opvoedings/leefmilieu 79,38% 80,86% 80,61% dienst 7,52% 6,55% 5,90% (on)gewogen gewogen gewogen elders 13,08% 15,58% 13,47% Het grootste deel van de begeleidingen gebeurt aan huis ( mobiele begeleiding). Het aantal begeleidingen op de dienst (ambulante begeleiding) neemt af.
Verwijzers: Minderjarigen medici: (: UZ Gent kinderoogheelkunde 45,6%) 64,02% 64% 63% cliënten en niet-professionelen 9,08% 9,08% 8,70% CLB's/ scholen TB diensten sociale en reguliere diensten 6,99% 9,40% 6,70% 4,90% 6,16% 5% 2,94% 2,17% 20,05% reva en privé-therapie 2,28% 3,26% COS 1,63% 1,08% De diensten oogheelkunde blijven de belangrijkste verwijzers bij de minderjarigen. Volwassenen gebruikersverenigingen (BLL, ) 14,47% 18,18% 25,40% medici 9,60% 13% 15,66% cliënten en niet prof. 8,86% 16% 14% sociale en reguliere diensten revalidatiecentra 6,10% 6,67% 15,20% 10,16% 14,75% 12,40% CLB's/scholen TB diensten begeleid wonen 2,30% 1,94% 1,06% 0,83% 1,40% 0,26% De medische verwijzers zijn duidelijk toegenomen. Een belangrijk deel van de volwassen cliënten en/ of familieleden contacteert onze dienst via de sociale en reguliere diensten en de gebruikersverenigingen of vindt ons op eigen initiatief.
Enkelvoudig en meervoudige beperking en bijkomende ondersteuning: Minderjarigen Volwassenen geïntegreerd ond. 53,50% 46,00% 44,86% mantelzorg 55,61% 57,00% buitengewoon ond. 18,50% 15,52% 17,77% thuishulp 20,00% 22,19% 21,40% mantelzorg privetherapie reva andere TB semi-int. 12,47% 15,95% 32,00% 11,11% 19,94% 9,50% 8,82% 7,61% 34,50% 8,13% 9,40% 10,00% 7,51% 8,70% soc.dienst reva geïntegreerd ond. dagopv., dagc., B.W. Bu Ond. prive therapie 13,66% 12,80% 20,00% 13,36% 9,18% 3,00% 3,00% 2,86% 2,94% 3,61% 3,50% 2,53% 2,50% 3,50% dagopv. 6,53% 6,89% psychiatrie en CGGZ 5,00% 1,87% 3,33% soc.dienst andere geen 5,85% 6,16% 34,50% 8,16% 6,16% 15,00% 5,50% 5,80% andere TB andere geen 1,00% 1,09% 1,39% 4,27% 4,17% 3,50% 3,74% 2,78% 40 % van de kinderen en jongeren in begeleiding heeft een meervoudige beperking: een visuele beperking plus cognitieve, motorische, gedragsmatige beperking, medische problemen De ontwikkelingsprofielen zijn zeer divers. Deze kinderen en jongeren hebben nood aan extra bijkomende ondersteuning vanuit de reguliere en/of specifieke sector. Bij de volwassenen noteren we dat 13% een meervoudige beperking heeft die om extra ondersteuning vraagt vanuit de reguliere en/of specifieke sector. Meer dan de helft van de volwassenen doet beroep op mantelzorg. We noteren eveneens in stijgende mate bijkomende ernstige medische problemen die extra medische omkadering vragen, deze cijfers zijn niet opgenomen in de grafiek.
Vraagstelling visueel functioneren: Minderjarigen ernstig slechtziend 33% 31,15% 33,36% matig slechtziend 30,04% 30,83% 41% CVI + matig/ernstig slz blind doofblind 4% 4,20% 3,88% 2% 0,90% 1,45% 12,80% 13,05% 20% graad slechtziendh. is nog te bepalen 17% 24,50% vermoeden slechtziendh. 8,80% 13,42% Volwassenen ernstig slechtziend 30,99% 29,78% 40% matig slechtziend 12,58% 16,42% 25% cvi - nah blind doofblind 2,57% 1,66% 3% 3,20% 3,06% 10% 9,26% 13,36% 21% graad slechtziendh. Is nog te bepalen 13% 25,93% vermoeden slechtziendh. 14,70% 28,10% De helft van de cliënten heeft een ernstige visuele beperking en vraagt vaak een langerdurende en een intensievere ondersteuning. Een aanzienlijk deel van de cliënten heeft, voornamelijk in de beginfase van de begeleiding, een vermoeden van slechtziendheid. De graad van slechtziendheid is aanvankelijk ook vaak nog niet gekend.
Dynamische werking: We blijven creatief zoeken naar mogelijkheden tot participatie van de gezinnen, kinderen, jongeren en volwassenen, aan de uitbouw van onze dienst. Via evaluatielijsten en in gesprekken peilen we regelmatig naar bedenkingen en ideeën van de gebruikers over verschillende aspecten van onze werking. Minderjarigen: We deelden onze kennis en ervaring over pre-symbolische communicatie bij kinderen en jongeren met een ernstig meervoudig sensorische beperking en over CVI (screening, wat is CVI?, aandachtspunten in de begeleiding) met CLB medewerkers en met leerkrachten uit het gewoon lager onderwijs (met een slechtziende leerling in de klas). We werkten mee aan de vorming m.b.t. contextondersteuning van ambulant mobiele begeleiders van het MFC Spermalie-Het Anker en aan het uitwerken van transitie naar werk voor blinde jongeren. In de Outreach die we gaven kwamen we tegemoet aan verschillende vragen omtrent visueel functioneren en visuele stimulatie (we gebruikten hiervoor o.a.de KIS-Kit en de Zieta), motoriek & spelontwikkeling bij slechtziende jonge kinderen en CVI. We schoolden ons bij op verschillende vlakken: nieuwe en bijzondere methodieken m.b.t. mentale beeldvorming bij blinde kinderen en stimulatie van de visuele waarneming bij slechtziende kinderen, verdieping van pre-symbolische communicatie, differentiaal diagnose blindheid - autisme, online hulpverlening en sociale vaardigheden voor jongeren in het kader van sollicitatieprocedures. We houden op geregelde tijdstippen inhoudelijk overleg met collega s uit Vlaanderen en Nederland. Volwassenen: We bouwden de ondersteuning van de jongvolwassenen (18 30 jaar) verder uit. We verwijzen hiervoor naar de folder JOVO: ondersteuning op maat! Een aantal medewerkers volgden de opleiding lichtadviseur en in het VOP Gent richtten we, op initiatief van BLL, een lichtstudio op. We schreven een nieuwe motivatie voor de verlenging van ons lopend detacheringsproject met BLL, met als titel: Uitbesteding van uitvoering van mobiele/ambulante begeleidingen door een thuisbegeleidingsdienst aan een organisatie met specifieke expertise rond volwassenen met een visuele beperking. Dit gebeurde samen met onze collega TB dienst Ganspoel en Blindenzorg Licht en Liefde.
We werkten mee aan RTH in Vlaanderen. Dit gebeurt in het kader van het samenwerkingsverband Waasland, Aalst-Oudenaarde en Meetjesland. Op een laagdrempelige manier worden personen met een vermoeden van (visuele) handicap met een lage frequentievraag handicapspecifiek ambulant en mobiel geholpen. We werkten mee aan het Outreach project van de thuisbegeleidingsdiensten, de diensten begeleid wonen, de DOP dienst en diensten gezinszorg in Oost-Vlaanderen. We boden in dat kader 2 outreachbegeleidingen aan, aan zorgkundigen van thuiszorgdiensten. Verder gaven we expertise door omtrent omgangsaspecten met volwassenen met een complex meervoudige beperking aan verpleegkundigen in een ziekenhuis. Aan de directie van een museum gaven we adviezen over hoe een tentoonstelling toegankelijk maken voor blinde personen. We kregen vorming omtrent doofblindheid bij volwassenen, ongewenst grensoverschrijdend gedrag, verslaving, tewerkstelling en begeleiding van vrijwilligers. Er gebeurde een tevredenheidsenquête voor de medewerkers. Wat brengt de toekomst? Met het overheidsrapport Perspectief 2020 zetten de veranderingen in de zorg zich verder door: we bouwen ons RTH aanbod en onze outreachwerking verder uit en we verdiepen ons verder in de samenwerking met cliënt-netwerken vanuit een contextueel kader en met de reguliere en intersectorale diensten. We hebben blijvende aandacht voor vorming en opleiding van de medewerkers en voor het kwaliteitsdecreet. De PR (folder, publicaties, ) in het algemeen en de website in het bijzonder willen we verder aantrekkelijk maken door middel van illustraties van good practices. De medewerkers van de minderjarigen verdiepen zich verder in de implementatie van het Decreet Rechtspositie (DRP), en de medewerkers van de volwassenen nemen dit op voor de jongvolwassenen ( JOVO). Samen met de collega diensten thuisbegeleiding van Oost- en West Vlaanderen organiseren we de 9 de editie van de 11-daagse opleiding contextgericht handelen in thuisbegeleiding. In Oost - Vlaanderen werken we mee aan de uitbouw van de doelgroepspecifieke outreach samen met De Deining, een initiatief van het samenwerkingsverband Netwerk Oost- Vlaanderen voor personen met een handicap (NOVO-h). We schrijven ons in voor twee onderzoeken i.s.m. de universiteiten: één over levenskwaliteit en één over veerkracht bij de cliënten. We schrijven een brochure over aanvankelijke mobiliteit en fietsen bij jonge blinde en slechtziende kinderen en een handleiding voor de eerder gepubliceerde koffer Op t Gevoel. Publicaties in de kijker: Infoblad Accent Actief Folders: - Folder Outreach (Spermalie/Accent) - Folder JOVO - Folder PAB (de Kade)
Nog steeds verkrijgbaar: Zieta! Observatie van de eerste fases in het visueel functioneren van baby s en kinderen met een ernstige meervoudige beperking. Op t Gevoel: Koffer met voelbaar materiaal rond relaties en seksualiteit. Stip stap: schoolrijpheid i.s.m. SEN, Begeleidingscentrum Spermalie Het Anker en Ganspoel. Boek CVI Ik zie het anders i.s.m. Begeleidingscentrum Spermalie Het Anker t Ogenblik, de nieuwsbrief van Accent die 3x per jaar verschijnt. Sponsors: Dankzij milde sponsors: Gaven wij opnieuw onze Nieuwsbrief t Ogenblik uit in een mooie vierkleurendruk (van harte dank aan firma Veldeman BVBA uit Dendermonde). Kochten we materialen aan voor de zomerstages ( bijzondere dank hiervoor aan Uitgeverij Lannoo). We schaften ook verschillende taststokken aan en de firma Sensotec sponsorde Trekker Breeze, een aangepaste gps voor personen met een visuele beperking. We maken van beide hulpmiddelen dankbaar gebruik in de mobiliteitstraining. Hebt u interesse als sponsor? We sturen u graag onze sponsormap toe. Een bijzondere dank je wel aan alle medewerkers van de dienst thuisbegeleiding Accent! Contact: Eliane Bonamie Begeleidingscentrum Spermalie- Het Anker (vzw De Kade) Thuisbegeleiding Accent, Snaggaardstraat 9, 8000 Brugge Tel.: 050 34 03 41 050 47 25 31 Fax: 050 33 73 06 Bank: BE22 4700 5077 2147 accent@de-kade.be eliane.bonamie@de-kade.be www.de-kade.be/accent Regionale contactpunten volwassenen: Vlaamsoogpunt Brugge en Kortrijk: 050 34 30 69-056 21 85 94 Vlaamsoogpunt Gent: 09 225 95 29