VORSTELIJK TUINIEREN Een Rapport Manuel Vasse
Kort vooraf Als eerste wil ik je hartelijk bedanken voor het downloaden van het rapport Vorstelijk Tuinieren! In dit rapport geef ik tuinadviezen voor de maand november Nu zul je misschien denken Vorstelijk Tuinieren Dat duurt toch langer dan de maand november Dat klopt! Maar om je niet in een keer te overspoelen met informatie heb ik besloten om dit gedoseerd toe te dienen De informatie van deze maand kun je direct toepassen! Is de maand om, ontvang je geheel gratis de nieuwe versie. Het enige wat je hiervoor moet doen is je gegeven invullen Op deze pagina: http://vorstelijktuinieren.nl/updates/ Zodat ik het naar jou toe kan sturen. Ook zou ik het enorm waarderen als je een reactie zou willen plaaten op de download pagina: http://vorstelijktuinieren.nl/vorstelijk-tuinieren/ Heel veel plezier toegewenst met het ontdekken van Vorstelijk Tuinieren Manuel Vasse 2
November Op de volgende pagina s geef ik per rubriek tuinadviezen. De rubriek zijn als volcht ingedeelt: Beplanting: Kuipplanten, Bollen & Knollen, 1 & 2 jarigen, Vaste planten, Klimplanten, Half- Heesters, Hagen en Bomen. Gazon Vijver Verharding Overige Tuinzaken Zo kun je eenvoudig de rubieken bekijken die voor jou tuin van toepassing zijn. Wat niet in dit rapport is opgenomen, is dat je er naar mijn idee zeer verstandig aan doet om vanuit een doordacht plan te tuinieren. Met een dergelijk plan heb je het streef beeld in kaart gebracht en tuinier je doelgericht. Zo weet je waar je mee bezig bent en wat je wanneer moet doen. Zo ga je vastberadener aan de slag en zul je meer tuin plezier beleven. Mijn advies: breng je eigen tuin goed in kaart, in welk stadium is je tuin momenteel en waar wil je naar toe met je tuin? Neem hier gerust komende winter de tijd voor, waar je met je tuin naar toe wil. Welke zaken wil je wel in je tuin en welke absoluut niet. Geniet je ervan om in je tuin te werken of geniet je meer van het in je tuin dineren met familie en vrienden. Dit soort zaken zijn van groot belang hoe jij je tuin zult moeten gaan indelen. Maak ook het stappenplan hoe je hier naartoe kan werken. Je kan het in één keer aanpakken en laten uitvoeren. Je kan er ook voor kiezen om zelf stap voor stap er naartoe te werken. Het belangrijkste is dat je het streefbeeld voor ogen hebt en weet hoe je er naar toe gaat werken. Dit geldt dus ook voor de beplanting die in je tuin staat. Weet je hoe je deze moet onderhouden en wanneer? Breng dit zorgvuldig in kaart zodat je doelgericht te werk gaat en veel meer tuinplezier zult gaan beleven! Op de volgende paginas geef ik je tuinadviezen voor de komende maand. Ik wens je heel veel tuinplezier toe! 3
Kuipplanten: Beplanting Kuipplanten die op een heerlijk warm plekje hebben gestaan kunnen te lange scheuten hebben gevormd. Snoei deze gerust terug. Laat je een aantal kuipplanten buiten staan die niet geheel winterhard zijn. Dan is het aan te raden deze te beschermen. In tuincentra zijn hier genoeg producten voor zoals thermobeschermingshoezen, vliesdoeken. Het kan ook prima met tuinafval, bladeren om de plant takjes er om heen.. Of neem bijvoorbeeld noppenfolie, pas dan wel op dat het op een warme dag niet te warm word voor de plant ;) Als je een collectie met potten, vazen en bakken hebt, is deze periode ideaal om ze eens te controleren op scheuren. Dan zijn ze namelijk gevoeliger voor de vorst om kapot te springen. Nu ze gecontroleerd zijn kunnen ze ook nog een poetsbeurt krijgen zodat ze helemaal klaar staan voor het voorjaar of je kan ze direct vullen met winterbeplanting! Potten die buiten blijven staan is het aan te raden om een extra bescherming mee te geven. Dit kan bijvoorbeeld voor het vullen van de pot met potgrond eerst aan de binnenzijde noppenfolie aan te brengen en vervolgens de pot te vullen. Ook wordt de buitenkant wel eens bedekt met jutedoek. Het contact met de ondergrond is af te raden. Als je er bijvoorbeeld een stukje piepschuim onder legt is je pot beter beschermd tegen de vorst vanuit de grond. Fuchia s: Je hoeft ze pas naar binnen te halen als de voorspellingen nachtvorst aangeven. Zet de pot of kuip bijvoorbeeld in de kelder. Het voornaamste is dat de plant droog en vorstvrij kan overwinteren. De plant kan blad gaan verliezen, ruim ze op om nare geuren en ongedierte te voorkomen. Ook lust de plant in de winter nog wel een beetje water als de kluit te droog wordt. 4
Bollen en Knollen: Beplanting Prachtig altijd die bollen als ze in bloei staan! Maar heb je ze al wel gepoot? Wees er snel bij want alleen begin november kan dit nog. Dek ze toe met wat bladeren zodat de grond iets minder snel afkoeld. Laat ook je zomerbollen niet wegrotten maar rooi ze op. Heb je dit al in oktober gedaan, controleer je collectie Bekijk goed of er wat begint te schimmelen en te rotten. Paper White bollen zijn niet voledig winterhard. Plant je de bol nu in een pot met grind dan staan ze zeerwaarschijnlijk met de kerstdagen in bloei! Heb je een plek waar redelijk wat zon komt? Poot dan eens een Hippeastrum of misschien beter bekend als Amaryllis. Bij de aankoop kun je het beste kiezen voor een grote bol. Hier zit namelijk meer reserve voedsel in. Met een bolomvang rond de 30 cm heb je een goed exemplaar. De Amaryllis is verkrijgbaar in enorm veel variaties. Zo pak je dat aan: Vul de pot met potgrond en poot de bol voor 2/3e in de grond. Wees voorzichtig met de wortels die nog eventueel aan de bol zitten. Zet hem op een plekje waar het ongeveer 20 C is. Niet te veel water geven tot er een Stengel uit de grond komt. Zie je de knop en het blad verschijnen? Dan mag je wat actiever met de gieter gieten. Je ziet hem dan ook als het ware uit de grond schieten en de bloemen zullen daarop volgen. Dit geeft je zeker zes tot tien weken plezier! 5
Een en Twee jarigen: Beplanting Is het één en tweejarigen seizoen nu helemaal voorbij? Zeker niet, kijk maar eens in de tuincentra naar de winterviolen. Of vul je bakken nu met groenblijvers zodat ze er niet kaal en troosteloos bij staan. Je hebt het volledig zelf in de hand! Denk ook alvast aan volgend seizoen en haal de zaadcatalogen alvast in huis. Als je snel beslist heb je ook meer kans dat de zaden nog op voorraad zullen zijn. 6
Vaste planten: Beplanting: De sterke groei van ongewenste kruiden is in november wel verleden tijd. Nu kun je dus rustig het overgebleven ongewenste kruid weghalen. Snoei en ruim niet te veel op zodat het prachtige wintersiloueten niet verloren gaat. Denk dan bijvoorbeeld aan Sedums, Monarda's, siergrassen, Phlomis, Eupatoriums, enz. Verzamel blad waar het niet hoort zoals bestrating, gazon, rotsplanten. Breng het naar planten die een extra deken in de winter kunnen gebruiken. Markeer deze plaat wel zodat in het voorjaar de plant niet per ongeluk wordt beschadigt. Maak ook foto s van de het mooie kleurenspel van de verkleurende bladeren. Of van de winterbloeiers zoals Asters, Cimicifuga, chrysanten, nerines. Laat de groenblijvende bodembedekkers niet verstikken door het afgevallen blad. Deze heeft namelijk licht nodig, daarom is hier het blad verwijderen niet onverstandig. Het regent nu meer en daar houden de rotsplanten niet zo van. Controleer dus dat het water goed weg kan vloeien. Wil je planten gaan scheuren? Doe dit tot begin November zodat de plant nog wortels aan kan maken. Het wortelstek seizoen is geopend, je kan gerust tot aan het eind van de winter wortelstekken nemen. 7
Klimplanten: Beplanting Het kan hard gaan waaien, rukwinden en storm. Zijn je klimplanten hier op voorbereid? Bind ze hier en daar extra vast waar nodig. Denk ook aan het uitdrogen van de plant door schrale winden. Bescherm met bladafval of met een dakpan 8
Half- heesters: Beplanting Als de heester zijn blad heeft laten vallen is de tijd aangebroken om heesters te ver- aanplanten. Verplant een zo groot mogelijke kluit mee dan heb je meer kans op slagen van het verplanten. Let er wel op dat het niet vriest Wil je een heester vermeerderen met een wortelstek dan is dit ook een geschikte periode. 9
Hagen: Beplanting Als er al sneeuw is gevallen is het goed om takken die te veel doorbuigen sneeuwvrij te maken zodat deze niet afbreken. Vooral coniferen hebben hier last van. Zolang het niet vriest is dit een geschikte periode om hagen aan te planten. 10
Bomen: Beplanting Zolang het niet vriest is dit een geschikte periode om bomen aan- of te verplanten. Bij het verplanten van een boom is het beste om een zo n grootst mogelijke kluit mee te verplanten. Dit vergroot een succesvolle verplanting. Plaats boompalen naast de boom en maak deze vast met bindmateriaal om de nieuw aangeplante of verplante boom wat extra stevigheid mee te geven, omdat deze nog geen stevigheid heeft van zijn wortelgestel. Bomen die hun blad verliezen kunnen gerust gesnoeid en geleid worden. Als een tak ver doorbuigt door het gewicht van sneeuw of ijs verwijder dit dan zodat de tak niet doorbreekt. 11
Gazon: De laatste keer grasmaaien van dit jaar zal plaatsvinden in november. Het is af te raden om dit tijdens de vorst te doen. Laat het gras niet liggen omdat dit nu niet meer verteert. Het gazon zal dan ook eerder verstikken. Dit geldt ook voor het afgevallen blad, daarom regelmatig de bladeren van het gazon verwijderen. Het lopen op een bevroren of nat gazon kan je grasmat beschadigen. Nu de grasmaaier toch niet nodig is, kan deze een goede onderhoudsbeurt ontvangen. Vergeet ook niet de messen te slijpen. Hetzelfde geldt natuurlijk voor de motorheggenschaar, grastrimmer, bosmaaier. Misschien is het al wat laat, maar krokussen kun je nog planten. Het mooiste en beste resulaat krijg je als je ze in groep poot. Of wil je juist nog graszoden aanleggen? Dit kan prima als het maar niet te nat en te koud (nachtvorst!) is. Weet je dat je volgend jaar een gazon gaat aanleggen? Dan kun je er nu alvast 30kg landbouwkalk over verspreiden per 100m2. 12
Vijver: Maak je vijver nu ook helemaal klaar voor de winter. Verwijder pompen en verlichting. Snoei rond de vijver de beplanting terug, zodat het niet in de vijver terecht zal komen. De afgestorven rietstengels en biezen kun je beter laten staan. Als de vijver namelijk dichtvriest kan er via de holle ruimtes zuurstof in de vijver komen. Maak ook alle tonnen en zinken kuipen leeg zodat ze niet stuk gaan door de vorst. Regelmatig het blad uit de vijver halen is zeker aan te raden en/of span er een net over 13
Verharding: Het seizoen dat je bestrating weer vuil zal maken is weer aangebroken. Voorkom mosgroei door het blad tijdig op te ruimen. Ook is het nog prima mogelijk om paden en terrassen aan te leggen. Bekijk wel zorgvuldig de weersvoospellingen. Flinke regenbuien zal dit werk niet vergemakkelijken. Bij vorst houdt dit project natuurlijk wel op 14
Overige tuinzaken: Nu de vorst in aantocht is, wordt het nodig tijd om de buiten kraan af te sluiten en de leiding leeg te laten lopen om de leidingen niet kapot te laten vriezen. Denk ook aan de tuinslag, gieters, tonnen, zinken emmers op de kop zetten. Het gebruikte tuingereedschap en tuinmeubilair kan nu ook eens een extra schoonmaakbeurt gebruiken en berg het vervolgens goed op. Op een heerlijke herfstdag kan het ook nuttig zijn om herstellingen te verrichten aan bijvoorbeeld erfafscheidingen, pergola of aan het tuinhuis. Vergeet ook de dakgoten niet, deze kunnen verstopt geraakt zijn door de bladeren. Controleer ze zodat je niet met een stortbui naar buiten hoeft om het als nog te doen omdat je goten aan het overspoelen zijn Voor de dieren is de winter niet altijd gemakkelijk. Help ze hier en daar een handje met bijvoorbeeld het plaatsen van voederkasten, hang een vetbol op en geef ze te drinken! Zo hebben de vogels het wat gemakkelijker en leeft je tuin in de winter gewoon door. Het vogelhuisje kun je nu ook gerust schoonmaken, dan kunnen de vogels dit al gaan gebruiken als slaapplaats. De kans is dan ook groter dat er volgend seizoen vogels in gaan broeden. Heb je nog geen vogelnestkast hangen? Hang hem dan wel hoog genoeg (1,5 / 2m hoog) zodat ze niet worden aangevallen door katten. Ook kun je de egel een slaapplaats geven waar hij de winter kan doorbrengen. Leg gesnoeide takken in een rustig plaats van de tuin en hij zal er heerlijk de winter doorkomen. Je dan ook egelhuisjes kopen in de tuincentra. 15
Weerspreuken: Brengt Sint Maarten zonneschijn, 't zal een koude winter zijn Als het in november 's morgens broeit wis dat het 's avonds loeit Donder in november laat een goed jaar verhopen Geeft Allerheiligen zonneschijn dan zal het spoedig winter zijn Allerzielen zonder vuur spaart geen brandhout uit de schuur November warm en fijn 't zal een harde winter zijn De velden geschoren, de winter geboren Zwaait de winter in november al zijn staf, zijn rijk zal vinden vlug zijn graf Is op Sint Maarten nog loof aan de bomen zo moogt ge van een strenge winter dromen Wie houdt van de wind, november mint Na helder weer en sombere mist heeft zeker ook nog vorst in de kist 16
Volledig automatisch updates ontvangen van het rapport? Vul op deze pagina: http://vorstelijktuinieren.nl/updates/ Je naam en e-mail adres in zodat ik het naar jou toe kan sturen. Ook zou ik het enorm waarderen als je een reactie zou willen plaaten op de download pagina: http://vorstelijktuinieren.nl/vorstelijk-tuinieren/ Alvast hartelijk bedankt! 17