Wmo 2015 Samen met de gemeente aan de slag Kansen voor de ondernemende fysiotherapeut
De gemeente krijgt er vanaf 2015 veel taken bij Wmo 2015 - drie essentiële transities Vanaf 2015 wordt de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) van kracht en krijgt de gemeente er een flink aantal taken bij. Het gaat om taken die nu nog onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) vallen. De gemeente is met ingang van 2015 verantwoordelijk voor de ondersteuning en begeleiding van burgers zodat deze in staat zijn om te (blijven) participeren in de maatschappij. De Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) vervangt de eerdere versie van 2007. De doelstelling van de wet is onveranderd gebleven: a mensen zelfredzamer te maken zodat ze langer thuis kunnen wonen b en ze in staat stellen om te (blijven) participeren aan de samenleving. De gedachte achter de Wmo 2015 is dat de gemeente, die dicht op de inwoners zit, goed in staat is om maatwerk te leveren. Daarom gaan meer taken naar de gemeente. Maar voordat de gemeente een inwoner ondersteunt, moet betrokkene eerst hulp van echtgenoot, partner, ouders, inwonende kinderen en andere huisgenoten inschakelen. Vervolgens moet hij of zij met mantelzorgers of andere personen uit zijn sociale netwerk werken aan zelfredzaamheid en participatie. Pas dan komt een gemeentelijke maatwerkvoorziening in beeld. Deze voorziening verschilt per gemeente, net als de vergoeding die de inwoner moet betalen. De gemeente kan haar doelen zelfredzaamheid en participatie alleen realiseren wanneer zij samenwerkt met externe partijen. En juist daar komt de ondernemende fysiotherapeut in beeld. U bent eerstelijns zorgverlener en expert op het gebied van bewegen. Dat betekent dat u een belangrijke rol kunt spelen bij het opheffen van belemmeringen die het inwoners moeilijk maken om te participeren. AWBZ-taken Gemeenten De volgende AWBZ-taken gaan naar de Wmo: begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding van mensen met een beperking (somatisch, psychisch, lichamelijk, zintuigelijk of verstandelijk) begeleiding van kortdurend verblijf De zorgverzekeraars worden verantwoordelijk voor Persoonlijke Verzorging en Verpleging. Het Rijk blijft verantwoordelijk voor Zorg in instellingen (er komt een nieuwe Wet Langdurige Intensieve Zorg, LIZ) Jeugdhulp gemeenten De gemeenten worden verantwoordelijk voor alle taken op het gebied van de jeugdhulp: jeugd- en opvoedhulp jeugdbescherming en jeugdreclassering jeugd-ggz zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jeugd AWBZ-functies rond begeleiding van de jeugd tot 18 jaar Uitvoering Participatiewet gemeenten De gemeenten worden verantwoordelijk voor de uitvoering van de Participatiewet. Deze wet is erop gericht: zoveel mogelijk mensen volwaardig mee te laten doen in de samenleving ook mensen met een gedeeltelijke arbeidsbeperking bij voorkeur via een reguliere baan of door andere manieren van participatie Maar dan moet u wel duidelijk maken wat u te bieden heeft, want samenwerken met fysiotherapeuten, daar heeft de gemeente relatief weinig ervaring mee. 2 3
De Wmo 2015: kansen voor ondernemende fysiotherapeuten De gemeente heeft de verantwoordelijkheid en de (beperkte) middelen om zelfredzaamheid en participatie te stimuleren. Maar zij mag de ondersteuning niet zelf verlenen. Dus doet zij een beroep op aanbieders van producten en diensten op terreinen als zorg, welzijn, wonen en werk. Hoe de gemeente dat invult, bepaalt zij zelf, binnen de wettelijke normen en de procedures die ervoor gelden. Zij legt haar beleid voor de maatschappelijke ondersteuning vast in een plan dat de komende vier jaren bestrijkt. De 3 decentralisaties van de Wmo 2015 De beleidsmakers in Den Haag hebben drie decentralisaties bedacht. Deze vervangen de negen prestatievelden uit de Wmo 2007. Deze drie centralisaties bieden u als ondernemende fysiotherapeut ruimte en kansen. Wmo 2015 omschrijft maatschappelijke ondersteuning in 3 decentralisaties. 1 Zorg voor langdurig zieken en ouderen Dit is wat u als ondernemende fysiotherapeut te bieden heeft op deze 3 terreinen. Voor deze groep is vertrouwen in het eigen lichaam en de eigen mogelijkheden heel belangrijk. Fysiotherapeuten zijn goed in het stimuleren van zelfmanagement onze aanpak zorgt ervoor dat langdurig zieken en ouderen de deur weer uit kunnen om boodschappen te doen en familie, vrienden en bijeenkomsten te bezoeken. 2 Werk en Inkomen 3 Jeugdzorg Voor steeds meer jongeren met een ziekte of aandoening is meedoen in de maatschappij moeilijk. Hun kansen op een baan zijn een stuk kleiner dan die van gezonde leeftijdsgenoten. Jongeren met een beperking die niet kunnen werken (of beperkte arbeidsmogelijkheden hebben) krijgen een Wajonguitkering (Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten). In de afgelopen jaren is het aantal Wajong-uitkeringen fors toegenomen. Fysiotherapeuten kunnen een bijdrage leveren met het ontwikkelen van interventies die ervoor zorgen dat jongeren met een beperking een baan vinden of hun baan houden. Werken aan hun fysieke conditie is voor veel jongeren niet alleen een waardevolle investering, maar ook een prettige afleiding van zorgen en problemen. Bovendien is een goede fysieke conditie een basis voor meer zelfvertrouwen. Op het terrein van de jeugdzorg heeft de fysiotherapeut veel te bieden: beweeg- en fitnessprogramma s, preventie en behandeling van (sport)blessures. 4 5
Belangrijke externe factoren Steeds meer 65-plussers De komende 25 jaar stijgt het aantal 65-plussers naar 26% van de Nederlandse bevolking. Zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen is niet alleen de wens van veel ouderen, maar ook een doelstelling van de overheid om de kosten van de intramurale zorg te beperken. Maar ook ouderen die zelfstandig wonen, doen steeds vaker een beroep op zorg. Win-win Het is de kunst ervoor te zorgen dat er voor alle betrokkenen winst te behalen is. Ofwel: creëer een win-winsituatie. Om te beginnen voor de collega s waar u mee samenwerkt. Voor de een is samenwerken de gewoonste zaak van de wereld, anderen moeten mogelijk aarzelingen overwinnen. Keten belangrijker De zorg voor chronische zieken wordt complexer én meer geïntegreerd. In de eerste lijn werken steeds meer partijen samen zodat zij programma s aan kunnen bieden waarin zelfmanagement en preventie een belangrijke rol spelen. Meer aandacht voor preventie Overheid, zorgverzekeraars, zorgverleners en patiëntenorganisaties benadrukken steeds meer het belang van preventie. Zo zijn er steeds meer programma s gericht op preventie van overgewicht van kinderen en hun ouders. Andere leefstijlprogramma s richten zich op chronisch zieken en op aanstaande zwangere vrouwen (preconceptiezorg). Al deze factoren bieden aanknopingspunten voor ondernemende fysiotherapeuten, zoals het overzicht op de volgende pagina s laat zien. Samenwerken met de gemeente Het werkboek In 7 stappen samen met de gemeente aan de slag met de Wmo2015 helpt u om uw samenwerking met de gemeente in te vullen. Bezoek de Wmobijeenkomsten die gemeenten organiseren en kijk op www.invoeringwmo.nl Samenwerken met collega s Als u samenwerkt met collega s en andere zorgaanbieders, staat u sterker in uw contacten met de gemeente. U maakt het voor de gemeente gemakkelijker omdat u als samenwerkingsverband één aanspreekpunt biedt en een compleet programma. U bent met een verband van samenwerkende partners bovendien in staat om samen met de gemeente het wmo-beleid aan te vullen en te verrijken. Samenwerken is nodig maar niet altijd eenvoudig. Zeker als het gaat om professionals uit verschillende disciplines, is het afstemmen van gemeenschappelijke doelen een proces dat tijd en aandacht vraagt. Belangrijk is dat u en uw partners een gemeenschappelijke agenda hebben. Vind de punten waarop u het met elkaar eens bent en elkaar inhoudelijk aanvult. Vertaal die vervolgens in een praktisch plan waarin u helder bent over taken, rollen en inkomsten. Ons advies: zorg voor een gedeelde én realistische ambitie. Maak heldere afspraken en maak het niet te groot. Zo houdt u grip op wat u doet. 6 7
10 diensten en producten voor de ondernemende fysiotherapeut Programma s die zijn gericht op: 1 2 3 Het behouden en verbeteren van zelfredzaamheid, mobiliteit en functionaliteit van de zorgvrager. Ondersteuning van mantelzorg/ vrijwilliger/zorgverlener (tilinstructies, belastbaarheidstraining). Ter beschikking stellen en leveren van hulpmiddelen, verzorgen van instructie (bijvoorbeeld in samenwerking met ergotherapie). 6 7 Een naadloze afstemming met leveranciers van de gemeente over de inzet van de juiste hulpmiddelen op het juiste moment bij mobiliteitsproblemen. Gericht op - zoveel als mogelijk is afbouw van hulpmiddelen en optimalisatie van mobiliteit en zelfredzaamheid. Advies over woningaanpassingen (het opplussen van woningen) en de scholing van vrijwilligers die deze aanpassingen en verbeteringen kunnen uitvoeren. 4 Professionele en onafhankelijke ondersteuning van cliëntsystemen. Van kleinschalige uniforme aanpassingen tot op maat geleverd zorgaanbod. 8 9 Elektrische rolstoel, rollator, auto. Trainingen valpreventie in combinatie met de analyse van de woonomgeving. 5 Hulp tijdens intakegesprekken voor de Wmo: het verhelderen en analyseren van de vraag achter de hulpvraag. 10 Diensten en producten voor de ondernemende fysiotherapeut. 11 U weet er ongetwijfeld nog 10... 8 9
Lezing De Wmo: een kans voor de fysiotherapeut! Het kabinet wil de komende jaren de gemeenten een nog grotere rol geven binnen de zorg. Zo zal per 1 januari 2015 een deel van de zorg die nu vanuit de AWBZ wordt betaald door de gemeenten worden uitgevoerd binnen de Wmo. Wilt u weten wat deze ontwikkelingen voor u betekenen? Bezoek dan de bijeenkomst De Wmo: een kans voor de fysiotherapeut! Tijdens de lezing komen de volgende vragen aan bod: Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen in het gemeentelijk domein? Welke kansen biedt het gemeentelijk domein aan fysiotherapeuten? Hoe kan ik bepalen in hoeverre het gemeentelijk domein wel of niet interessant is voor mijn fysiopraktijk? De lezing De Wmo: een kans voor de fysiotherapeut vindt verschillende malen en op verschillende locaties in het land plaats. Het complete overzicht vindt u op www.mijnfysio.nl/scholing.html Samenwerkingsverbanden Fysiotherapie is een onmisbare schakel in de zorgketen. Het is niet voor niets dat veel praktijken of individuele fysiotherapeuten onderdeel en/of lid zijn van één of meer samenwerkingsverbanden. Het KNGF ondersteunt de samenwerkingsverbanden om fysiotherapie beter te positioneren in het veld en het samenwerken en vernieuwing een impuls te geven. Masterclass Kansen zien rond de Wmo, en dan... Deze verdiepende masterclass beantwoordt de volgende vragen: Welke kansen bieden de ontwikkelingen in het gemeentelijk domein? Hoe kan ik proactief inspelen op deze ontwikkelingen? Welke voorbeelden van bestaande succesvolle initiatieven zijn er? Welke nieuwe initiatieven kan ik gaan opzetten? Welke competenties zijn vereist in het gemeentelijk domein? Waar moet ik rekening mee houden als ik aan de slag ga met gemeenten? Hoe kan ik nieuwe initiatieven in dit domein gefinancierd krijgen? - Hoe zet ik succesvol stapsgewijs een nieuw initiatief op? - Hoe ziet een goed projectplan eruit, hoe stel ik dat op? Kansen zien rond de Wmo vindt verschillende malen en op diverse locaties plaats. Een bijeenkomst bij u in de buurt vindt u op www.mijnfysio.nl 10 11
Dit doet KNGF voor u Landelijke en regionale bijeenkomsten Wmo Stappenplan (workshop stapsgewijs een plan ontwikkelen) Wmo Masterclasses (www.fysionet.nl/scholing.html) Ondersteuning samenwerkingsverbanden, zorggroepen en coöperaties Advies op maat Presentaties Werkboek Wmo Werkgroep Samenwerken! Positie samenwerkingsverband in de regio/gemeente/wijk. (www.fysionetwerken.nl) Andere bronnen van informatie en inspiratie www.vng.nl/onderwerpenindex/decentralisaties-sociaal-domein/decentralisatieawbz/wetstraject-wmo-2015 www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/wet-maatschappelijke-ondersteuning-wmo www.invoeringwmo.nl www.zorghulpatlas.nl/wet-maatschapplijke-ondersteuning-wmo-/ Alles wat u als ondernemende fysiotherapeut wilt weten over Wmo 2015 vindt u in deze brochure. Fotografie Robert Jan Stokman / www.stokmanfoto.nl Voor meer informatie belt u op werkdagen tussen 8.30 en 17.00 uur met KNGF Ledenvoorlichting 033-467 29 29. Of u stuurt een mail naar ledenvoorlichting@kngf.nl Stadsring 159b 3817 BA Amersfoort