Erfgoed in Winterswijk, een andere weg. Tom Bade

Vergelijkbare documenten
Eigen haard is goud waard De economische baten van cultuurhistorische waarden

TOERISME en RECREATIE. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 3 e editie. Opzet en inhoud

De groene toegevoegde waarde. Over de economische kansen van de Drentsche Aa. oktober 2010 Deze rapportage heeft 23 pagina s Triple E - GS/BvM/TB

RECREATIE EN TOERISME. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 4 e editie. Opzet en inhoud

Eigen haard. is goud waard. Over de economische baten van cultuurhistorisch erfgoed. Tom Bade Gerben Smid

Paneldiscussie Groene Gemeente 2.0

D rente van t schoone water

Wijkcentrum Overdie, Alkmaar

Franchisemonitor 25 mei 2011

Stichting Huis te Manpad gevestigd te Heemstede. Publicatierapport 2018

Kosten en baten van de ondergrond redeneer, reken en verdien! COP, Rotterdam

Stichting Huis te Manpad gevestigd te Heemstede. Publicatierapport 2017

Visie Landgoederen & Actieprogramma Gemeente Brummen

LATEN WE SAMEN ZORGEN DAT ONS CENTRUM NOG MEER GAAT KLOPPEN!

WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE. Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019

Nieuwe Hollandse Waterlinie

Wijkcentrum Overdie, Alkmaar

bevolkingscijfers van 1 januari 2000 tot 31 december 2010

Interventie in Industrieel erfgoed te Zevenaar RMIT ZEVENAAR

Transformatie Tapijnkazerne. Dialoogavond Tapijn

Stichting Groede. Publicatierapport 2014 van Stichting Groede. Handelsregister Kamer van Koophandel, dossierno: S

Commissie samenleving 16 februari 2017

PERCENTAGE HOOGOPGELEIDEN BINNENSTAD

BUITENGOED DE PANOVEN Zevenaar Beleef het Nederlands baksteen en dakpanmuseum

RAADSVOORSTEL EN ON ITWERPBESLUIT

Nieuwe verdeelmodel provinciefonds

Meer groen in steden en dorpen! Waarde van Groen en Blauw in Amsterdam. Ton de Nijs

Agglomeratie - exploitatie

Urban Sonsbeek Urban Sonsbeek. Landgoed Angerenstein. Welkom in de parken. Gebruikerspark Arnhem. Landschapspark Angerenstein

Effectmeting. Fort aan den Hoek van Holland

Leiden cijfers www

7178_Opmaak H :26 Pagina 60

Stand van zaken Economie en Arbeidsmarkt Oost-Nederland

Voorzitter Provinciale Staten. Water en Natuur. Rapport Het Groene Kapitaal R.M. MOOY. Rapport "Het Groene Kapitaal" Geachte voorzitter,

Naar slim integraal regionaal programmeren: voorbeeld Kop van Noord-Holland

NATUUR EN MENSEN SAMEN VERDER

Raadsvergadering : 15 oktober 2013 Agendapunt : Commissie : Sociaal. Onderwerp : Voortgangsrapportage toerisme en recreatie

Bijlage 1) Was-wordt tabellen t.b.v. herinrichting begroting 2015

Kerngegevens (boekwerk pagina 14, website pagina 4)

Weg met het kadastraal inkomen?

Kansen voor Noord-Drenthe Triple P-monitor: onderzoek naar de duurzaamheid in Tynaarlo en Aa en Hunze.

Helmond, stad van het doen. Programmabegroting gemeente Helmond HELMOND

De kunst van samen vernieuwen

Aandeel MKB in buitenlandse handel en investeringen

Wijkhuis West, Roosendaal

Financiering van stedelijke voorzieningen

Maastricht Belvédère. Nota Ruimte budget 10 miljoen euro

Meevaart, Indische buurt, Amsterdam

Ontwikkelingsvisie Westduin. Inpassing recreatiepark, wellness, hotel, horeca, sport, landschap en recreatie

A&O ERFGOED PROVINCIE UTRECHT. 10 december 2015 Roland Blijdenstijn

Bouwen van een bedrijfswoning mogelijk! Startklaar voor jonge ondernemers!

Ronse, genieten midden in de groene heuvels. ISB-Congres Woensdag 20 maart 2013

Het groene. De baten van natuur en landschap in Zeeland kapitaal

AGRARISCH NATUUR- EN LANDSCHAPSBEHEER EN STARING ADVIES

Naar de verzilvering van maatschappelijke waarden Kwalitatief Kwantitatief Monetair Verzilverd

20.05 uur Presentaties wethouders uur Gelegenheid tot vragen stellen onder voorzitterschap van burgemeester Groen

WINSCHOTER WERELDBAZAR PAPIERBAAN 80

Maatschappelijke Kosten- en Baten Analyse: energie uit wind en zon

Zeeland bouwt een.

NAAR DE VERZILVERING VAN MAATSCHAPPELIJKE WAARDEN MKBA Multifunctionele daken Roofs Rotterdam

LandgoedWijzer. Als er ook een rijksmonument op het landgoed staat, leest u dan ook onze MonumentWijzer.

Kerncijfers Aantal inwoners Geboorte Sterfte Vestiging Vertrek Verhuizingen binnen gemeente 9.

Algemene Monumenten informatie

SOLAR PARK VEENKOLONIËN. Van wind naar zon. Ondernemersorganisaties Drentse Monden en Kanaalstreek 1

Holwerd aan Zee MKBA. Jeroen Stegeman Elisabeth Ruijgrok. Zicht op Howerd vanaf het Wad door Dolly Leemans

Achterbanraadpleging Natuurbeleving

Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling. Raadsinformatiebijeenkomst Utrechtse visie religieus erfgoed 24 november 2016

Raad Disnummer: Onderwerp: Bestemmingsplan Kloosterkwartier. Meegestuurde stukken: Geen

Portefeuillehouder: P. Broeksma Behandelend ambtenaar J.Samplonius, (t.a.v. J.Samplonius)

Agendapuntnr.: 6. Aan de gemeenteraad. Geachte raad,

De Omgevingsvisie van Steenwijkerland een samenvatting

Toespraak Gastvrij! (Gastvrij Gelderland) 12 oktober 2017

7178_Opmaak H :24 Pagina 40

voorstel aan de raad Perspectief Toerisme 2020 Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling Kenmerk Vergaderdatum 2 juni 2015 Jaargang en nummer

De begroting van de provincie Utrecht voor Een samenvatting

De Groote Heide - Dommelland. Gebiedsontwikkeling Valkenswaard

SAMENVATTING KWALITEITSHANDBOEK WERVEN AAN DE GRACHT

Een toekomst voor Stratum

BIEO Begroting in één oogopslag

Bijlage 2 bij Raadsvoorstel nr. HVE (Verkeersproblematiek Maastrichterlaan/Randweg Noord)

Meer Maashorst! Een gezond landschap. De Maashorst als landschap van Allure

Timorplein: een sociale investering met rendement!

Bijlage: waarop bezuinigen?

Leiden cijfers www

Herindeling? Hareners betalen twee miljoen méér volgens huidige Groningse tarieven

Gemeente Velsen - KIIC IJmuiden, 20 december 2012

Duiven. Introductie. Bron:

Kerncijfers toerisme Zeeland 2014

Zomerse Bewonersavond Welkom!

Overzicht verkiezingsprogramma s over cultuur/erfgoed/monumenten

Welkom. Welkom. De heer Van Voornveld Regionaal Bureau voor Toerisme

1.1 Bevolkingsontwikkeling Bevolkingsopbouw Vergrijzing Migratie Samenvatting 12

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie


Scheveningen DPO niet-dagelijkse sector


TOEKOMSTVISIE LV OP DE KAART #LVOPDEKAART

6) Cultuur en erfgoed

Gebiedsontwikkeling Kinderdijk Herontwikkeling entreezone

Transcriptie:

Erfgoed in Winterswijk, een andere weg Tom Bade

Waar moet het geld heen?

10/05/2012 Onze opdracht De opdracht : Maak de huidige economische opbrengsten inzichtelijk die samenhangen met cultuurhistorische Waarden. d.m.v. Het FEBO-Model

10/05/2012 Onze stelling Erfgoed is de weg naar de toekomst

Het probleem: Tekort aan Van Tellegens en Van Sandicks 10/05/2012

Contouren van een nieuwe economie 10/05/2012

De oude natte economie

De nieuwe natte economie

10/05/2012 Westergasfabriek: Industrieel erfgoed Bescherming industrieel erfgoed als aanjager van stedelijke economie en impuls voor de omgeving Omzet 125 miljoen (ondanks beperkingen) Positief effect op omliggende wijken (49% nieuwkomers HBO of hoger)

10/05/2012 Voorbeelden uit de omgeving Steengroeve Ratum 4x excursie voor 50 p ( 10,- pp) snel vol Slag om Grolle 2010: 30 duizend bezoekers Bezoekers markt en kerk Gemiddelde uitgave per bezoeker 27 tegenover 21 normaal. Meer dan 18.000 personen bezoeken jaarlijks de kerk, waarvan bijna 10% ook de toren beklimt. Erfgoed als decor voor Toneel

10/05/2012 Sonsbeek: Bos en WOZ Omzet in park 5 miljoen per jaar WOZ-waarde rond Sonsbeek 1,5 miljard Euro 15% waarde te relateren aan het park is 250 miljoen Euro OZB (jaarlijks) 450.000 Euro Terugverdientijd 10,3 miljoen renovatie resp. 0,7 en 3,9 jaar

10/05/2012 Het Globaal Ecologisch Model Draagfuncties Productiefuncties Regulatiefuncties Informatiefuncties Recuperatiefuncties

10/05/2012 Het bepalen van de baten: Wij denken anders Het gaat niet om waarde het gaat om baten

Ons motto: Wat niet op de balans staat bestaat niet

10/05/2012 Wij denken anders: De binnenstad en het landschap als BV Rijk/provincie Benzinestation Gemeente X Gemeente Y Ondernemers in gebied Onderhouds - bedrijven Beheerder/ eigenaren Sport en cultuur Groothandel Horeca Gemeente Z Detailhandel Vervoersbedrijven Attractieparken Waterschappen Openbaar Vervoer

10/05/2012 Wij denken anders: Wat is het onderzoek niet!!! Het onderzoek is geen MKBA Titel van de presentatie, 01 maand 2006, lokatie

10/05/2012 Wat willen we wel leveren Dieper inzicht in de economie van erfgoed Nieuwe arrangementen om erfgoed te behouden Titel van de presentatie, 01 maand 2006, lokatie

10/05/2012 Stap 1: In kaart brengen maatregelen en kosten Kosten van aanleg en beheer

10/05/2012 Stap 2: In kaart brengen baten Gegevens bedrijven (omzet, werkgelegenheid) Huizeneigenaren (toegevoegde waarde) Overheden (directe en indirecte belastingen)

Methode: In kaart brengen huidige baten bedrijven 1. Selectie bedrijven uit handelsregister KvK op adres 2. Berekenen omzet, belastingen, werkgelegenheid, etc. (op basis van KvK, Economisch Instituut voor MKB (EIM) en CBS) 3. Selectie bedrijven met relatie erfgoed (op basis SBI-code en functies erfgoed) 4. Toedeling per sector (op basis van wetenschappelijk- en eigen onderzoek en specifieke kenmerken gebied)

Huidige baten woningen in kaart 1. Aantal woningen en gemiddelde WOZ- waarde buurten uit CBS 2. Selectie aantal woningen binnen onderzoeksgebied 3. Toedeling naar erfgoed

10/05/2012 Wij denken anders: De binnenstad als BV Rijk/provincie Benzinestation Gemeente X Gemeente Y Ondernemers in gebied Onderhouds - bedrijven Beheerder/ eigenaren Sport en cultuur Groothandel Horeca Gemeente Z Detailhandel Vervoersbedrijven Attractieparken Waterschappen Openbaar Vervoer

Onderscheid landelijk gebied en binnenstad

Vergelijking met referentieplaats Referentie Winterswijk landelijk met Zevenaar landelijk Winterswijk centrum met Kerkrade centrum Winterswijk Zevenaar Kerkrade Aantal inwoners: 29.014 (210/km2) 32.308 (604/km2) 47.303 (2.157/km2)

Baten bedrijven te herleiden tot erfgoed landelijk gebied Landelijk gerelateerde Aantal Omzet per inwoner omzet in Euro x 1000 Inwoners in Euro Winterswijk landelijk 9.894 29.016 3.410 Zevenaar 3.451 32.222 1.070 Verschil (= erfgoed gerelateerd) 2.340 omzet in Euro x 1000 Winterswijk landelijk erfgoedgerelateerde 6.786 Werkgelegenheid: 252 banen

Baten bedrijven te herleiden tot erfgoed binnenstad Binnenstad gerelateerde Aantal Omzet per inwoner omzet in Euro x 1000 Inwoners in Euro Winterswijk centrum 3.743 29.016 1.290 Kerkrade centrum 925 47.303 200 Verschil (= erfgoed gerelateerd) 1.090 omzet in Euro x 1000 Winterswijk centrum erfgoedgerelateerde 3.176 Werkgelegenheid: 168 banen

Baten bedrijven te herleiden tot erfgoed Winterswijk Landelijk centrum Totaal Werkgelegenheid 252 168 420 In euro x1000 per jaar Omzet 3.176 6.786 9.962 Resultaat voor belasting 444 694 1.138 Vennootschapsbelasting 96 152 248 Dividendbelasting 77 119 196 Resultaat na belasting 271 423 694 Totaal belasting 173 271 444

Potentie Zijn er mogelijkheden voor groei? Winterswijk Mergelland Omzet horeca (in x1000) 13.659 175.624 Inwoners 29.014 79.680 Oppervlakte in ha. 13.614 23.946 Omzet per inwoner 471 2.204 Omzet per ha 1.003 7.334

Huidige baten woningen in kaart In Gelderland is een huis met rijksmonumentale status ongeveer 7,5% meer waard dan reguliere woningen. Historische kenmerken bepalen 14,9% van de marktwaarde (Tieler- en Culemborgerwaard) Bepalen baten woningen Winterswijk: 1. Meerwaarde van monumenten (7,5%) 2. Meerwaarde woningen cultuurlanschap (14,9%)

Erfgoed in Winterswijk: woningwaarde Cultuurlandschap Monumenten Totaal Aantal woningen 1.337 135 1.472 In euro x1000 per jaar Totale woningwaarde 476.148 41.325 517.473 Erfgoed gerelateerd 71.047 3.099 74.146 OZB 14 2,4 16,4 Overdrachtsbelasting 328 55,2 383,2

Impuls TBES Kosten In euro x1000 per jaar Monumentenzorg 43 Beheer gebouwen en bouwwerken erfgoed 61 stichtingen, streekarchief, museum, expositie 229 Carillon 3 Nationaal landschap 1 Landschapsherstel Heldehoek 8 Toeristische versterking 246 Totaal 591

10/05/2012 Overzicht kosten en baten BATEN KOSTEN in EUR '000 Programmabegroting Winterswijk in EUR '000 Markt 338 Monumentenzorg 43 Totaal 338 Beheer gebouwen en bouwwerken erfgoed 61 Subsidie stichtingen, streekarchief, museum, expositie 229 Carillon 3 Woningwaarde monumentale status 3.099 Nationaal landschap 1 Woningwaarde cultuurhistorisch landschap 71.047 Landschapsherstel Heidehoek 8 Woningwaarde totaal 74.146 Toeristischeversterking (bovenregionaal) 246 Omzet 9.962 Resultaat voor belasting 1.138 Vennootschapsbelasting 248 Dividendbelasting 196 Resultaat na belasting 694 OZB monumentale status 2 OZB cultuurhistorisch landschap 14 Overdrachtsbelasting monumentale status 55 Overdrachtsbelasting cultuurhistorisch landschap 328 Totaal belastingen 844 Jaarlijk s in EUR '000 Totaal 591

10/05/2012 Verevening van kosten en baten Verevening binnen de BV WaterB.V Erfgoed. Compensatie Pacht, Maatregelen Belastingen Woz - waarde participaties regelingen en beheer + + +/ - -

De geschiedenis herhaalt zich 10/05/2012

Naar een economie met Triple E rating 10/05/2012