De derde industriële revolutie is de redding van de Nederlandse Economie



Vergelijkbare documenten
Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot:

Hoe ontwikkel je een regionale economy?

SMART INDUSTRY, FACTORIES & FINANCE. ARNOLD STOKKING, Algemeen Directeur Industrie

Innovatie in samenwerking. Jasper Wesseling Plaatsvervangend directeur-generaal Bedrijfsleven & Innovatie Ministerie van Economische Zaken

NIEUWE BANEN WAAR VERDIENEN WE ONS GELD MEE IN DE TOEKOMST? Arnold Stokking Managing Director TNO Industry, Lid Stuurgroep Smart Industry Initiative

SMART COOPERATION IN INDUSTRIAL 3D PRINTING

Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari

Jaarcongres KIVI NIRIA Presentatie Alexander Rinnooy Kan Lid Innovatieplatform

RE-INVENT OUR REGION

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie

Innovatie instrument en financierings mogelijkheden

SOC Maakindustrie & Made Different. Wilson De Pril, Directeur-generaal Agoria Vlaanderen 15 mei 2014

Onderzoekmemorandum Innovatie en de Lissabonagenda

Smart Delta Resources Platform

Wegwijzer Horizon 2020

Arjen van Halem STZ advies & onderzoek Miniconferentie Sociale Innovatie 25 februari 2010

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V.

3D printing; Een Industriële Uitdaging. Ad Aarnoutse Directeur - ADLOGIXS

Best? New practice industry-university cooperation. Chemelot InSciTe.

De Staat van Nederland Innovatieland: een gouden ei? Walter Manshanden

RDM Centre of Expertise. Innovatie motor voor Stad en Haven

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie

Innovatieagenda. Topsector Energie. Wind op Zee. Gas en groen gas. Energiebesparing in de Gebouwde Omgeving. Energiebesparing in de industrie

Industrie & innovatie

Geavanceerde fabricagesystemen en processen of Advanced Manufacturing Systems and Processes (AMS)

Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI

VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART

Innovatie in de regionale gezondheidszorg

Stichting Springtij Ophelialaan 69-A 1431 HA, Aalsmeer

LIFE Focus: Milieu en Klimaat

Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen

ILO-Net. high-lights en perspectief. Gerard Cornet, coordinator ILO-Net

Horizon MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020.

The AgriFoodTech Accelerator

Speerpuntcluster AgriFood

AGRO FOOD MONI TOR EDE

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Interregionale Cooperatie. Intraregionale. Research and Innovation Strategy Noord Nederland, Europa 2 december 2013

TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development. Leon Stille

Navigatie topsectoren

IenM & INTERREG: Circulaire economie

LESSEN UIT DE AUTOMOTIVE

EU Defensieonderzoek in. perspectief

SMITZH. Smart Manufacturing: Industriële Toepassing in Zuid-Holland. Midden-Holland SAM XL

Presentatie EDB Nicole Ottenheim Gemeente Venlo. Tjeu van de Laar ROC Gilde Opleidingen. Hans Aarts Fontys Hogescholen

Inhoud presentatie Cohesiebeleid Situatie Uitdaging EU2020

Smart Delta Resources

Smart Industry in Brabant

AGRO FOOD MONI TOR Ede Wageningen 2017

R&D-barometer Onderzoek van VNO-NCW onder de grote Nederlandse R&D-bedrijven. November 2018

Rotterdam The Hague Innovation Airport

Horizon 2020 Secure Societies

Wetenschap & Technologie Hertekening van het onderwijslandschap

De Nederlandse Maritieme Cluster High Tech, Hands On

Innovatie en RWS. Een scherpe vraag en samenwerking in ketens en netwerken

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs

Topsectoren. Hoe & Waarom

miljoen gewerkte mensuren Verzuim ongevallen per

Nederland als vestigingsplaats g voor buitenlandse bedrijven

WELKOM IN ROTTERDAM! Regio West-Brabant en het Havenschap Moerdijk te gast bij Havenbedrijf Rotterdam N.V. Maasvlakte, 11 september 2015

Cleantech Markt Nederland 2008

Schone technologie voor een levende aarde Bouwen aan de Nederlandse schone technologie sector

Bio-economie en circulaire economie

LANGE TERMIJN WAARDECREATIE IN ORGANISATIES. Verzoenen van sociale innovatie met disruptieve technologie? Steven Dhondt

Nederlands beleid Wind op Zee. Marjan Botman,

Holland High Tech High Tech Solutions for Global Challenges Topsector High Tech Systemen en Materialen

Het nieuw industrieel beleid: - een korte review -de rol van Agentschap Ondernemen

1 jaar FISCH: time to party?

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

BCS in 2011 een bewogen jaar..!

Koersenlijst Fiscaal Jaaroverzicht

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

AGRI FOOD MONI TOR Ede Wageningen HIGHLIGHTS 2018

Bijlage 2: kengetallen. Tabel behorend bij het antwoord op vraag 5

AUKE HYLARIDES. Senior Product Marketing Manager Exact Software 2015 EXACT INTERNET OF THINGS - AIM ROADSHOW

Uitgangspunten Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV

BRAINPORT MONITOR SAMENVATTING 10 e EDITIE BRAINPORT EINDHOVEN CREËERT TOEKOMSTIG SUCCES

Factsheet innovatiebeleid

Structuur van Europese (Informele) Netwerken voor regio s en steden

STEER en cofinanciering voor stedelijke distributie

ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases

Digitalisering transformeert industrieën, gemeenschappen en gebouwen. 2 november 2017 John Post, programmadirecteur digitalisering TSE

RICHES Renewal, Innovation and Change: Heritage and European Society

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen

Inspiratiesessie BIM. Eindhoven, 4 oktober 2017

DE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017

Topsectoren en de Samenwerkingsagenda EZ-provincies-MKB

'Voer belasting op CO₂-uitstoot stapsgewijs in'

Kunnen wij onze hoge welvaart (en welzijn) blijven verdienen?

Een herstellende bijdrage leveren aan milieu en maatschappij. - met de natuur als mentor -

KRUISBESTUIVINGEN TUSSEN LUCHT EN ZEEHAVEN

MUST MARITIME CONSORTIUM of ENVIRONMENTAL SCIENCE and TECHNOLOGY

TU Delft: Joint Research Centres aanwezig waar het er toe doet

Brainport Industries Campus Invalshoeken Jaarcongres BI 2

Groot Composiet II Houtkoolschets

1. Ambitie, doelstellingen, acties

Roadmap naar Smart Grids ECN s visie

BRAINPORT MONITOR SAMENVATTING 11E EDITIE BRAINPORT EINDHOVEN MAAKT HET SAMEN

Brainport Industries. Towards integrated supply networks. John Blankendaal Managing Director. Turnhout, 27 februari 2014

Transcriptie:

is de redding van de Nederlandse Economie 3D printing als voorbeeld van een nieuw industrieel paradigma Managing Director Industrial Innovation

2 Hier de RTL video over 3D-printen invoegen

3 De vraag Een weerbare economie kan niet gebouwd zijn op diensten, handel of transport. We moeten zorg hebben voor hoge toegevoegde waarde en export. De Nederlandse maakindustrie is van vitaal belang. Hoe ziet deze redding eruit en waarom zijn onze Oosterburen hier succesvoller in dan wij?

4 Industrial Innovation High Added Value TNO reinforces the innovative strength of industry through innovation in products and processes, with a strong focus on sustainability Three Innovation Areas High-Tech Systems & Materials Maritime & Offshore Sustainable Chemical Industry Knowledge Intensive Niche marketing + Small and Medium Enterprises (SME) High Export Value

5 Inhoud presentatie 1. Hoe staat Nederland er voor? 2. De innovatie-opgave 3. Oplossingen.

6 Inhoud presentatie 1. Hoe staat Nederland er voor? 2. De innovatie-opgave 3. Oplossingen

7 Staat van Nederland Innovatieland Wij doen ook economisch onderzoek naar de positie van Nederland t.a.v. innovatie Presentatie onderzoek in juni 2012, plus aanbevelingen. Opgepakt door Min Economische Zaken, VNO-NCW, MKB-NL, kennisinstellingen en marktpartijen

8 Trends Economische crisis Geopolitieke verschuivingen Vergrijzing/ontgroening Energie- en grondstoffenschaarste Drinkwater- en voedselvraagstuk Klimaatverandering Opkomende economieën Nieuwe technologieën Uitdagingen Verhoging arbeidsproductiviteit Concurrentiepositie 2x zoveel technische mensen nodig als dat nu afstudeert Nieuwe energie- en grondstoffen opties Nieuwe productiemethoden Reductie Co2 uitstoot, transitie naar duurzame energie. Exportontwikkeling Innovatie- en business creatie. Terugbrengen van de industrie naar Europa met 3D-printing

Reële groei Toegevoegde waarde (%), 2000-2009 9 Specialisatie en groei toegevoegde waarde van NL: dienstenland? Gemiddelde groei TW (2000-2009) Lager Hoger Specialisatie Nederland t.o.v. EU-27 (2009)

Reële groei Toegevoegde waarde (%), 2000-2008 10 Specialisatie en toegevoegde waarde Brabant en Limburg: industrie! Gemiddelde groei TW 2001-08 Specialisatie t.o.v. Nederland

11 Het belang van de industrie De maakindustrie is de belangrijkste aanjager van de groei van de arbeidsproductiviteit 11,4 % (ca. 900000 banen) van de totale werkgelegenheid in Nederland komt uit de maakindustrie. In de maakindustrie wordt circa 13,6 % van het Nederlands nationaal product gecreëerd. Elke baan in de industrie creëert 1 baan in de dienstensector. De maakindustrie is de motor van de export. 71,4 % daarvan is afkomstig uit de maakindustrie. De maakindustrie investeert meer dan evenredig in opleiding en ontwikkeling en is daarmee een belangrijke bakermat voor innovatie. Bron: SIC

12 Onze R&D-intensiteit is te laag EU EZ R&D-uitgaven uitgedrukt als percentage van het bruto binnenlands product Bron: EUROSTAT/OECD.

13. en neemt ook verder af. Ontwikkeling R&D-intensiteit bedrijven, 2000-2009, in %. Bron De Staat van Nederland Innovatieland 2012

14 Sterke kennispositie vertaalt zich niet in economische groei: de innovatieparadox Deelaspect van innovatie Positie Nummer Nederland 1 Capacity for innovation 10 Japan Quality of scientific research institutions 8 Israel Company spending on R&D 14 Japan Government procurement of advanced technological products 22 Qatar Availability of scientists and engineers 17 Finland Utility patents per million population 13 Taiwan Bron: The Global Competitiveness Index Analyzer 2010-2011 en 2011-2012,

15 Valley of death De financiering van nieuwe bedrijven in de doorgroeifase is een probleem Valley of death Public funding Private funding

16 Inhoud presentatie 1. Hoe staat Nederland er voor? 2. De innovatie-opgave 3. Oplossingen

17 Succesvolle aanpak: High Tech Strategy Duitsland Voorbeeld: R&D programma voor nieuwe batterij-technologie voor auto s; omvang 4 miljard, looptijd 15 jaar.

18 Kenmerken lange termijn beleid in Duitsland Innovatiepact, Man on the moon visie Focus van innovatie op grote maatschappelijke uitdagingen én sterke sectoren én vernieuwende technologie Inzetten op (nieuwe) industrie als aanjager van de (nieuwe) economie; Intensieve samenwerking in de gouden driehoek om innovatieparadox te doorbreken. Meer Rheinlands, minder Angelsaksisch

19 Meer geld voor R&D en nieuwe bedrijven: met publieke middelen meer private R&D uitgaven creëren R&D intensiteit van 1,84% naar 2,5 % betekent: van 11 miljard naar 15 miljard R&D uitgaven per jaar We moeten toe naar grootschalige innovatieprogramma s van 500 M met een helder doel.

20 Nederland heeft Right to play op de volgende onderwerpen: Nieuwe energie technologie, bv Chemergy; Biobased Economy Medical high tech Food technology Smart mobility

21 Inhoud presentatie 1. Hoe staat Nederland er voor? 2. De innovatie-opgave 3. Oplossingen

22 3D printen is een belangrijke industriële ontwikkeling van TNO Trend: digitalisering van de industriële productie Trend: maatwerk in plaats van massaproducten Ideaal: massale productie van maatwerk: mass customisation. 3D-printen, ofwel Additive Manufacturing is een realistische oplossing met ontwikkeluitdagingen

23 De paradigmashift van 3D printing Volledig op maat in time Efficiënt materiaalgebruik, geen productieafval Producten uit meervoudige materialen in één keer geprint: Geen onderdelen opslag Geen assemblage Lokaal geproduceerd, dus minimaal transport Het maakt manufacturing in Nederland (weer) mogelijk!

24 TNO werkt met Print Valley aan de derde industriële revolutie TNO heeft met partners de Print Valley ontwikkeld Dat is 3D-printen aan de lopende band. Print Valley wordt door The Economist gezien als bewijs dat de derde industriële revolutie aanstaande is

25 De vraag was: Een weerbare economie kan niet gebouwd zijn op diensten, handel of transport. We moeten zorg hebben voor hoge toegevoegde waarde en export. De Nederlandse maakindustrie is van vitaal belang. Hoe ziet deze redding eruit en waarom zijn onze Oosterburen hier succesvoller in dan wij?

26 Dank voor uw aandacht.