BOMEN EFFECT ANALYSE diverse bomen, plan Meierijlaan, Eindhoven

BOMEN EFFECT ANALYSE diverse bomen, plan Meierijlaan, Eindhoven Opdrachtgever EMM Vastgoed BV Contactpersonen L. van Aken Projectnummer 15103 Object Locatie Ellertsveldstraat en Huizingalaan ter hoogte van de voormalige school De Rooi Pannen, Meierijlaan 47, Eindhoven Datum 30 September 2015 Ing. Ferry Jansen FJ Boomadvies Breerijt 17, 5571 JW Bergeijk Tel: 0497-555737/06-22966408 Faxnr. 0497-555879 Email: ferry@fjboomadvies.nl website www.fjboomadvies.nl 1 van 15

INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 3 2 PLAN MEIERIJLAAN 4 3 3.1 3.2 VELDONDERZOEK Visuele inventarisatie en beoordeling Groeiplaatsonderzoek 3.2.1 Groeiplaatsonderzoek bij boomnummer 8 3.2.2 Groeiplaatsonderzoek bij boomnummer 6 Resultaten groeiplaatsonderzoek 5 4 4.1 4.2 ANALYSE Effect van de geplande bouw Effect van het geplande pad 4.2.1 Rooiadvies boom 6 4.2.2 Ondanks rooiadvies blijft boomnummer 6 gehandhaafd 13 5 SAMENVATTING EN CONCLUSIES 15 3.3 FJ Boomadvies Ing. Ferry Jansen 30 September 2015 Dit rapport of delen ervan mogen niet zonder schriftelijke toestemming van FJ Boomadvies worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, anders dan bedoeld voor de doelstelling in dit specifieke rapport. 2 van 15

1 INLEIDING In opdracht van de heer L. van Aken, namens EMM Vastgoed BV, is door FJ Boomadvies boomtechnisch onderzoek gedaan. Het onderzoek betreft een Bomen Effect Analyse (BEA) bij diverse bomen naar aanleiding van het bouwplan Meierijlaan in de gemeente Eindhoven. Het betreffen diverse bomen aan de Ellertsveldstraat en de Huizingalaan ter hoogte van de voormalige school De Rooi Pannen, Meierijlaan 47, Eindhoven. Plaatje uit Google Earth; beeld van de voormalige school De Rooi Pannen, de huidige locatie van het bouwplan Meierijlaan Aanleiding voor de BEA is het bouwplan Meierijlaan, dat gepland is op het terrein van de voormalige school De Rooi Pannen, Meierijlaan 47, in Eindhoven. De Bomen Effect Analyse heeft betrekking op de bomen rondom het plan; diverse bomen aan de Ellertsveldstraat en enkele bomen aan de Huizingalaan. Doel en uitgangspunt van de Bomen Effect Analyse is een beoordeling van de bouwplannen, de woningen en de effecten van die bouw op de bomen. Daarnaast voorziet het (bouw)plan in het verleggen van een (voet)pad ten behoeve van de ontsluiting van de voortuinen van een aantal woningen. De BEA beoordeelt de effecten van de plannen op de diverse bomen. Daarnaast worden, uitgaande van mogelijkheden tot een duurzaam behoud van de bomen, de randvoorwaarden bepaald. De BEA moet antwoord geven op de volgende vragen: Wat is de actuele kwaliteit en levensverwachting van de boom; Zijn er negatieve effecten te verwachten op de bomen als gevolg van de bouw van de woningen; Wat zijn de effecten van het verleggen van het pad voor de bomen; Zijn er aanvullende maatregelen en/of randvoorwaarden nodig, en zo ja, welke, ten behoeve van een duurzaam behoud. 3 van 15

2 PLAN MEIERIJLAAN Onderstaand het Voorlopig Ontwerp van het Plan Meierijlaan. De beeltenis betreft een uitsnede van het Voorlopig Ontwerp, gedateerd 28 juli 2015. De onderzochte bomen zijn genummerd. Enkele bomen zijn niet aangetroffen. Voorlopig Ontwerp, 28-07-2015 Het plan voorziet in de bouw van 4 blokken van grondgebonden woningen, de blokken 4, 5, 7 en 8. Boomnummer 8 staat het dichtste bij de geplande bouw. De kortste afstand van boomnummer 8 tot aan de woningen van blok 4 bedraagt ca. 11,5 meter. Het verleggen van het pad ten behoeve van de ontsluiting van de voortuinen en woningen van blok 7 heeft in het noordwesten effect op boomnummer 6. De afstand van het hart van boomnummer 6 tot de rand van het pad bedraagt ca. 2 meter. De kortste afstand van boomnummer 8 tot aan de woningen van blok 4 bedraagt ca. 11,5 meter De afstand van het hart van boomnummer 6 tot de rand van het pad bedraagt ca. 2 meter 4 van 15

3 VELDONDERZOEK Het veldonderzoek is uitgevoerd door de F. Jansen van FJ Boomadvies op 11 en 26 september 2015. Hierbij zijn de bomen visueel geïnventariseerd en beoordeeld. Daarnaast is onderzoek verricht naar de ondergrondse groeiomstandigheden en beworteling nabij boomnummer 6 en boomnummer 8. Op het moment van het onderzoek zijn aan de Ellertsveldstraat en Huizingalaan riolerings- en herinrichtingswerkzaamheden in uitvoering. De werkzaamheden zijn in een dermate vergevorderd stadium dat het effect van deze werkzaamheden op de bomen en/of eventuele schade op de bomen niet kan worden beoordeeld. 3.1 Visuele inventarisatie en beoordeling De bomen 1, 2, 4, 6, 7 en 8 betreffen zware iepen met een stamdiameter van 60 tot 100 cm, een kroondiameter van 12-15 meter en een hoogte van 15-20 meter. Boom 3 betreft een plataan met een stamdiameter van ca. 20 cm, boom 5 betreft een tulpenboom met eveneens een bescheiden stamdiameter van ca. 20 cm. De bomen 1, 2, 4, 6, 7 en 8; iepen Soort Stamdiameter op 1,30 m boven maaiveld Takvrije stamlengte Hoogte Kroondiameter Kroonvorm, hoogte buitenzijde kroon Standplaats Conditie Onderhoudsstaat Veiligheid/gebreken Beheersbaarheid Toekomstverwachting Bomen Iep (Ulmus) 1: 80 cm 2: 100 cm 4: 90 cm 6: 60 cm 7: 60 cm 8: 80 cm 3-4 meter 15-20 meter 1: ca. 24 meter 2: ca. 24 meter 4: ca. 15 meter 6: ca. 15 meter 7: ca. 15 meter 8: ca. 15 meter Kroonvorm, schuin opgaand, hoogte buitenzijde kroon ca. 6-8 meter boven maaiveld 1, 2, 4, 6: In boomspiegel in voetpad 7, 8: in groenstrook van ca. 3,5 meter Redelijk-matig Transparante kroon, beginnende scheutsterfte Op beeld 6: Parasitaire houtzwam op stamvoet 1, 2: Zware wortelopdruk 1, 2, 4, 7, 8: gematigd positief, 10-15 jaar 6: Gezien aanwezigheid parasitaire houtzwam < 5 jaar 5 van 15

De standplaats van de bomen nummers 7 en 8 in een groenstrook van ca. 3,5 meter Beeld van de bomen 7 en 8 vanaf de Huizingalaan Beeld van boomnummer 7 Beeld van boomnummer 6 Verhardingswerkzaamheden bij boomnummer 6 Beeld van boomnummer 1 6 van 15

Voorbeeld van beginnende scheutsterfte Beginnende scheutsterfte Wortelopdruk bij boom 1 Wortelopdruk bij boom 2 Vergroting van dezelfde houtzwam op boomnummer 6 Parasitaire houtzwam op stamvoet bij boomnummer 6 Bij de visuele conditiebepaling wordt de boom vanaf de grond bekeken en vergeleken met de normale situatie. Het betreft de toestand van de boom; de verschijningsvorm van de boom op het moment van opname. Bij de visuele conditiebepaling letten we op de grootte en vorm van het blad, de bladbezetting, eventuele bladverkleuring, vertakkingpatroon en eventuele symptomen die wijzen op aantastingen door insecten, bacteriën of schimmels. We onderscheiden de volgende klassen: 1. Goed: Boom vertoont een beeld dat van de soort verwacht mag worden onder goede groeiomstandigheden en op een goede groeiplaats 7 van 15

2. Redelijk: Niet optimale groei, maar de mindere omstandigheden hebben nog geen duidelijke negatieve gevolgen op de verdere ontwikkeling van de boom 3. Matig: Er is duidelijk sprake van negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van de boom, zoals beginnende scheutsterfte 4. Slecht: Duidelijk aftakelende boom, waarbij veelal sprake is van een ijle kroon met zware scheutsterfte, resulterend in veel en soms zwaar dood hout 5. Zeer slecht: Boom is op sterven na dood De iepen zijn in een redelijke tot matige conditie. De groei is niet optimaal, de kronen zijn transparant. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat er bij de meeste bomen sprake is van een beginnende scheutsterfte. In hoeverre deze een direct gevolg is van de werkzaamheden rond de bomen en derhalve van tijdelijke aard zijn, dan wel structureel zijn, is op basis van onderhavige momentopname niet te bepalen. Bij boomnummer 6 is bij de inspectie op 11 september een parasitaire houtzwam op de stamvoet aangetroffen. Toekomstverwachting De toekomstverwachting wordt in de volgende categorieën ingedeeld, 0-5 jaar, 5-10 jaar, 10-15 jaar en groter dan 15 jaar. Gezien de forse maat van de iepen in relatie tot de beperkte groeiplaatsen, wordt de toekomstverwachting van de bomen 1, 2, 4, 7 en 8 als gematigd positief beoordeeld. De toekomstverwachting wordt terughoudend ingeschaald in de categorie 10-15 jaar. Aangezien bij boomnummer 6 een parasitaire houtzwam is aangetroffen en gezien de standplaats langs drukke verkeerswegen, moet de boom als risicoboom worden beoordeeld. Zelfs met eventuele extra inspanningen en monitoring, moet de toekomst als zeer beperkt worden ingeschat en is de verwachting dat de boom binnen 5 jaar uit veiligheidsoverweging zal worden gerooid waarschijnlijk. De bomen nummers 3 en 5; plataan en tulpenboom Soort Stamdiameter op 1,30 m boven maaiveld Takvrije stamlengte Hoogte Kroondiameter Standplaats Conditie Onderhoudsstaat Veiligheid/gebreken Beheersbaarheid Toekomstverwachting Bomen 3: Plataan (Platanus) 5: Tulpenboom (Liriodendron) 3: ca. 20 cm 5: ca. 20 cm Ca. 3 meter Ca. 6 meter 5-6 meter 3: In voetpad 5: In groenstrook 3: Goed 5: Goed Op beeld De plataan heeft een slechte kroonopbouw Geen Geen bijzonderheden Positief; > 15 jaar 8 van 15

Beeld van de plataan Knotvorming en kransen in kroon; geen doorgaande spil Vol in het blad; conditie goed Tulpenboom (Liriodendron) in de groenstrook 3.2 Groeiplaatsonderzoek In onderhavige situatie met als insteek de bouw van de woningen, is bij de daarbij dichtste in de buurt staande boom, boomnummer 8, indicatief groeiplaatsonderzoek uitgevoerd. Het onderzoek is uitgevoerd op de grens van het openbare terrein en terrein van de voormalige school, op 5-6 meter uit het hart van de boom. Het verleggen van het pad ten behoeve van de ontsluiting van de voortuinen en woningen van blok 7 heeft in het noordwesten effect op boomnummer 6. Op ca. 2,75 meter uit het hart van de boom is direct langs het huidige voetpad groeiplaatsonderzoek uitgevoerd. Ten behoeve van de bepaling van de diepte van het grondwater is contact gezocht met de aannemer, die in de aanliggende straat bezig is met werkzaamheden. Ten behoeve van rioleringswerkzaamheden is een bronnering gebruikt en zijn grondwaterpeilingen uitgevoerd. De uitvoerder gaf aan dat het grondwaterpeil ter plaatse zit op ca. 2,70 meter onder maaiveld. 9 van 15

3.2.1 Groeiplaatsonderzoek bij boomnummer 8 Op ca. 5 meter uit het hart van boom 8 in de richting van de toekomstige bouw, is een beperkte profielsleuf gegraven. Het groeiplaatsonderzoek heeft plaatsgevonden langs de rand van het voetpad, op het terrein van de voormalige school. Onderzoeksresultaten op ca. 5 meter uit hart boom Profiel in cm Onderzoeksresultaten onder maaiveld 0-20 Humusarm zand, lemig, zeer hard, op 20 cm enige beworteling Vanaf 20 cm I.v.m. hardheid graafwerk gestaakt, verder gegaan met profielboring 20-80 Humusarm zand, lemig, hard, droog, geen beworteling Onderzoeksresultaten op ca. 6 meter uit hart boom (profielboring) Profiel in cm Onderzoeksresultaten onder maaiveld 0-10 Humeus zand, gras, onkruiden 10-80 Humusarm zand, lemig, hard, droog, geen beworteling 20-80 Humusarm zand, lemig, hard, droog, geen beworteling 80-100 Licht humeus zand, lichte beworteling 100-120 Humusarm zand Groeiplaatsonderzoek buiten het voetpad op terrein voormalige school De afstand tot het hart van de boom bedraagt 5 en 6 meter Ondiepe profielsleuf in keiharde, lemige grond, op een enkele wortel na geen beworteling Beeld van de profielboring 10 van 15

3.2.2 Groeiplaatsonderzoek bij boomnummer 6 Op ca. 2,75 meter uit het hart van boom 6 is een beperkte profielsleuf gegraven en profielboring geplaatst. Het groeiplaatsonderzoek heeft plaatsgevonden direct langs het voetpad in de bestaande plantstrook. Dit is de locatie van het eventuele toekomstige voetpad. Onderzoeksresultaten Profiel in cm Onderzoeksresultaten onder maaiveld 0-20 Humeus zand; betreft aanvulling/ophoging, ca. 20 cm boven het maaiveld van de stamvoet van boom 6 20-50 Humeus zand, beworteld 50-60 Humeus zand, hard, niet beworteld (harde laag) 60-110 Humeus zand, licht beworteld 110-120 Licht humeus zand Profielsleuf 20-50 cm, beworteld Profielboring in profielsleuf Profielsleuf en -boring buiten het huidige voetpad op ca. 2,75 m uit het hart van de boom, zijnde de locatie van het geplande voetpad Lichte beworteling in de laag 60-110 cm onder maaiveld 3.3 Resultaten groeiplaatsonderzoek De belangrijkste resultaten worden onderstaand samengevat. Bomen profiteren niet van grondwater. Bomen staan op een hangwaterprofiel; Het voormalige terrein van de school is voor boomnummer 8 op dit moment geen belangrijke groeiplaats; 11 van 15

De groenstrook bij boomnummer 6 ter hoogte van het geplande pad is een belangrijk onderdeel van de groeiplaats. De groeiplaats en -beworteling van bomen in goede conditie en positieve toekomstverwachting is op een hangwaterprofiel groot. Deze reikt doorgaans tot de gehele kroonprojectie, tot zelfs enkele meters daarbuiten. Gezien de verminderde conditie en toekomstverwachting van de bomen 6 en 8 is de verwachting dat de huidige groeiplaats niet de gehele kroonprojectie beslaat. Dit wordt al zeer duidelijk in het groeiplaatsonderzoek bij boom 8 bevestigd. 12 van 15

4 ANALYSE Onderhavige BEA beoordeelt de effecten van de plannen voor de bouw op boomnummer 8, aangezien deze het dichtste staat bij de geplande bouw. De BEA moet antwoord geven op de volgende vragen: Wat is de actuele kwaliteit en levensverwachting van de boom; Zijn er negatieve effecten te verwachten op de bomen als gevolg van de bouw van de woningen; Wat zijn de effecten van het verleggen van het pad voor de bomen; Zijn er aanvullende maatregelen en/of randvoorwaarden nodig, en zo ja, welke, ten behoeve van een duurzaam behoud. 4.1 Effect van de geplande bouw Boomnummer 8 is een forse iep met een stamdiameter van ca. 80 cm en een kroondiameter van ca. 15 meter, zonder visueel opvallende gebreken. De conditie is redelijk tot matig. De toekomstverwachting 10-15 jaar. De kroon is opgaand en blijft bovendien nog ca. 4 meter verwijderd van de geplande bouw. De huidige groeiplaats is beperkt. Ontgravingen ten behoeve van de bouw blijven ruim buiten de groeiplaats. Uitgaande van een geplande bouw op ca. minmaal 11,5 meter uit het hart van de boom is zowel bovengronds, als ondergronds geen negatief effect te verwachten. Aangezien boomnummer 8 het dichtste bij de geplande woningen staat, is er voor het gehele bouwplan geen effect van de bouw van de woningen op de onderzochte bomen te verwachten. Anders dan een normale bouwplaatsafscherming, zijn er geen aanvullende maatregelen en/of randvoorwaarden nodig om de bomen te beschermen. 4.2 Effect van het geplande pad Het verwijderen van het huidige voetpad bij de bomen heeft in beginsel een positief effect op de huidige bomen. Echter bij boom 6 wordt het pad verlegd op beperkte afstand van de boom, in de groeiplaats. 4.2.1 Rooiadvies boom 6 De boomtechnische kwaliteit van boom 6 is zeer beperkt. De conditie is redelijk tot matig, maar met name als gevolg van de aanwezigheid van een parasitaire houtzwam op de stamvoet, is de toekomstverwachting van de boom beperkt. We adviseren om de boom te rooien. Het verwijderen van het pad heeft een positief effect op de overige bomen. De wortelopdrukproblematiek bij boom 1 en boom 2 wordt daarmee. Bovendien worden de groeiplaatsen verruimd en vergroot. 4.2.2 Ondanks rooiadvies blijft boom 6 gehandhaafd Boomnummer 6 heeft een forse maat, zowel in stamdiameter, hoogte als kroondiameter. Gezien het forse karakter en de markante standplaats kan aan de boom een hoge beeldkwaliteit worden toegedicht. Ondanks de beperkt boomkwaliteit en lage toekomstverwachting, kan de gemeente Eindhoven, gezien de hoge beeldkwaliteit er voor kiezen de boom zo lang mogelijk te handhaven. Door de boom te monitoren; jaarlijks te inspecteren, zo nodig aangevuld met Nader Onderzoek kan de gemeente Eindhoven de veiligheidsrisico's inschatten en beheersen. In geval een zo lang mogelijk behoud van boom 6, is beoordeling van het effect van het verleggen van het pad, op de boom, noodzakelijk. 13 van 15

Het pad is gepland op een afstand van ca. 2 meter uit het hart van de bomen. We gaan uit van een ontgravingsdiepte van 40 cm. De beoordeling van het effect is gebaseerd op het bereiken van duurzaam behoud. Om een duurzaam behoud van de boom te waarborgen is een voldoende groeiplaats en beworteling van essentieel belang. Deze is van essentieel belang voor: Voldoende stabiliteit; Een duurzame voldoende conditie, groei en dus toekomstverwachting. Stabiliteit Ten behoeve van de stabiliteit adviseren we geen graafwerkzaamheden/verwijdering van de beworteling binnen de stabiliteitskluit. De stabiliteitskluit van bomen met een stamdoorsnede van 0,60 meter (boom 6) bedraagt onder normale omstandigheden c.a. 1,80 m1. Het pad ligt derhalve buiten de stabiliteitskluit. Het is niet te verwachten dat het nieuwe pad een direct effect heeft op de stabiliteit van de boom. Duurzaam voldoende conditie De conditie van boomnummer 6 is niet goed. De conditie is redelijk tot matig. De groei is niet optimaal, en de mindere omstandigheden beginnen duidelijke negatieve gevolgen te veroorzaken op de verdere ontwikkeling van de boom. (Extra) wortelverlies betekent een te groot risico op een onomkeerbare terugval in conditie en toekomstverwachting. Aangezien het groeiplaatsonderzoek ter plaatse van toekomstige pad heeft uitgewezen dat het een wezenlijk onderdeel vormt van de groeiplaats van boomnummer 6, is aldaar een ontgraving zonder wortelverlies niet mogelijk. Dit (extra) wortelverlies is gezien de al matige conditie een te groot risico op een onomkeerbare terugval. Indien boomnummer 6 blijft gehandhaafd, dan is het verleggen van het pad op de geplande plaats boomtechnisch gezien niet verantwoord. Nota Bene: Als richtlijn adviseren we in dit specifieke geval om ontgravingen en daarmee gepaard gaand mogelijk wortelverlies beperkt te houden tot buiten de kroonprojectie van boom 6, derhalve op een afstand van ca. 7,5 meter uit het hart van de boom. 14 van 15

5 SAMENVATTING EN CONCLUSIES In opdracht van de heer L. van Aken, namens EMM Vastgoed BV, is door FJ Boomadvies boomtechnisch onderzoek gedaan. Het onderzoek betreft een Bomen Effect Analyse (BEA) bij diverse bomen naar aanleiding van het bouwplan Meierijlaan in de gemeente Eindhoven. Doel en uitgangspunt van de Bomen Effect Analyse is een beoordeling van de effecten van de bouwplannen op de bomen. Daarnaast voorziet het (bouw)plan in het verleggen van een (voet)pad ten behoeve van de ontsluiting van de voortuinen van een aantal woningen. De belangwekkende bomen betreffen zware iepen in een redelijke tot matige conditie. Bij boomnummer 6 is bij de inspectie op 11 september een parasitaire houtzwam op de stamvoet aangetroffen. De toekomstverwachting van deze boom is dientengevolge beperkt; 0-5 jaar. Die van de overige iepen gematigd positief, 10-15 jaar. De belangrijkste resultaten van het groeiplaatsonderzoek zijn: Bomen profiteren niet van grondwater. Bomen staan op een hangwaterprofiel; Het voormalige terrein van de school is voor boomnummer 8 op dit moment geen belangrijke groeiplaats; De groenstrook bij boomnummer 6 ter hoogte van het geplande pad, is een belangrijk onderdeel van de groeiplaats. Aangezien boomnummer 8 het dichtste op de geplande bouw staat, worden de effecten van de bouw aan deze boom gerelateerd. De kroon is opgaand en blijft bovendien nog ca. 4 meter verwijderd van de geplande bouw. De huidige groeiplaats is beperkt. Ontgravingen ten behoeve van de bouw blijven ruim buiten de groeiplaats. Uitgaande van een geplande bouw op ca. minmaal 11,5 meter uit het hart van de boom is zowel bovengronds, als ondergronds geen negatief effect te verwachten. Anders dan een normale bouwplaatsafscherming, zijn er geen aanvullende maatregelen en/of randvoorwaarden nodig om de bomen te beschermen. Het verwijderen van het huidige voetpad bij de bomen en de locatie van het nieuwe pad heeft in beginsel een positief effect op de huidige bomen. Echter bij boom 6 wordt het pad verlegd op beperkte afstand van de boom, in de groeiplaats. Aangezien echter bij boomnummer 6 een parasitaire houtzwam is aangetroffen en gezien de standplaats langs drukke verkeerswegen, moet de boom als risicoboom worden beoordeeld. Zelfs met eventuele extra inspanningen en monitoring, moet de toekomst als zeer beperkt worden ingeschat en is de verwachting dat de boom binnen 5 jaar uit veiligheidsoverweging zal worden gerooid waarschijnlijk, en is beoordeling van het effect op betreffende boom niet zinvol. In het geval van het rooien van boom 6 heeft het verwijderen van het huidige pad en de positie van het nieuwe pad een positief effect op de (overige) bomen. Indien de gemeente Eindhoven er voor kiest om, ondanks het rooiadvies, boomnummer 6 te handhaven, dan is het verleggen van het pad op de geplande plaats ter hoogte van boom nummer 6, boomtechnisch gezien niet verantwoord. Bij en voor de overige bomen is het nieuwe gepland pad een positieve ontwikkeling. 15 van 15