Inhoudsopgave. 2 Examenonderdelen 9. Inhoudsopgave 3

Inhoudsopgave 1 Scheikunde (BSc) 5 1.1 1e jaar voor studenten die beginnen in 2008/2009 5 1.1.1 Verplichte vakken 5 1.2 2e jaar voor studenten gestart in 2007/2008 5 1.2.1 Verplichte vakken 5 1.2.2 Verplichte keuze 6 1.3 3e jaar voor studenten gestart in 2006/2007 6 1.3.1 Verplichte vakken 6 1.3.2 Eindprojecten/Proeve van bekwaamheid 6 1.3.3 Oriëntatie op de mastervarianten 7 1.3.4 Keuzeruimte 7 2 Examenonderdelen 9 Inhoudsopgave 3

4 Scheikunde (BSc)

1 Scheikunde (BSc) De hier gepresenteerde informatie betreft alleen de structuur van de bacheloropleiding Scheikunde en de gedetailleerde vakomschrijvingen. De complete informatie over de bacheloropleiding, bijvoorbeeld invulling keuzeruimte, college- en tentamenroosters, studieadviseur enzovoorts is te vinden op de desbetreffende pagina van de facultaire website http://www.few.vu.nl/onderwijs/bachelors/chem. 1.1 1e jaar voor studenten die beginnen in 2008/2009 1.1.1 Verplichte vakken Vakcode Vaknaam Stp. Periode 435092 Basispracticum Scheikunde 4 1 420158 Mechanica voor Scheikundigen 3 1 435077 Basischemie 3 1 400288 Basiswiskunde 2 1 400300 Calculus I 3 2 435079 Chemische binding 3 2 435051 Biochemie 6 2 435087 Analytische chemie 3 3 435141 Anorganische chemie I 3 3 435089 Practicum Anorganische chemie 3 4 435096 Kinetiek van chemische reacties 3 4 400302 Lineaire algebra voor S/MNW/SBI 3 4 435088 Why Chemical Reactions Happen 3 4 435080 Chemie / farmacochemie en samenleving 3 5 430061 Fysica en medische fysica II 3 5 435097 Fysische chemie I: statistische 3 5 thermodynamica 435091 Organische chemie I 3 5 435094 Macromoleculen 3 6 435083 Practicum Analytische chemie 3 6 1.2 2e jaar voor studenten gestart in 2007/2008 1.2.1 Verplichte vakken Vakcode Vaknaam Stp. Periode 435203 Thermodynamica S/F/MNW 3 1 435290 Anorganische chemie II 3 1 435007 Organische chemie II 3 1 435002 Calculus II voor S/F/MNW 6 1 en 2 435108 Fysische chemie II: moleculaire interactie 3 2 en dynamica 435099 Bioanalyse eiwitten 3 3 435003 Programmeren voor Chemici 6 3 en 4 435194 Theoretische chemie I 3 3 en 4 435195 Theoretische chemie II 3 4 435101 Geintegreerd practicum voor 2F en 2S 12 5 435102 Project Katalyse 6 6 435192 Synthese practicum 6 2F: 1 en 2 2S: 2 Scheikunde (BSc) 5

1.2.2 Verplichte keuze Algemene Vorming voor N, S, F, MNW en SBI Alle studenten N, S, F, MNW en SBI moeten kiezen tussen Geschiedenis van de natuurwetenschappen of Maatschappelijke aspecten van de natuurwetenschappen. Vakcode Vaknaam Stp. Periode 420153 Maatschappelijke aspecten van de 3 4 natuurwetenschappen 420148 Geschiedenis van de natuurwetenschappen 3 4 1.3 3e jaar voor studenten gestart in 2006/2007 Het derde jaar omvat een studielast van 60 sp, waarvan 18 sp verplicht. De overige 42 sp zijn individueel in te vullen: keuzeruimte (eventueel minor) en een eindproject/proeve van bekwaamheid (12 sp, eventueel uit te breiden tot 18 of 24 sp). 1.3.1 Verplichte vakken Vakcode Vaknaam Stp. Periode 435196 Theoretische chemie III 3 1 435064 Spectroscopie 6 1 435340 Wijsgerige vorming: 3 1 natuurwetenschappen, filosofie en ethiek 435350 Computational Chemistry 6 2 1.3.2 Eindprojecten/Proeve van bekwaamheid Hieronder de secties met de mogelijkheiden die zij aanbieden. Analytische Chemie en Toegepaste Spectroscopie (ACAS) Vakcode Vaknaam Stp. Periode 435490 Multidimensionale scheidingstechnieken 12 In overleg met de docenten. 435470 Spectroscopische detectie- en 12 In overleg met docenten. identificatietechnieken 435460 Bio-analytische screeningstechnieken 12 In overleg met docenten. Fysische Chemie (FC) Vakcode Vaknaam Stp. Periode 435052 Imaging en Laser Control van Foto- 12 In overleg met de Chemie docenten. Organische en Anorganische Chemie (OAC) Vakcode Vaknaam Stp. Periode 435550 Synthese en structuuranalyse 12 In overleg met de docenten. 6 Scheikunde (BSc)

Theoretische Chemie (TC) Vakcode Vaknaam Stp. Periode 435570 Toegepaste theoretische chemie (eindproject) 12 In overleg met de docenten. 435540 Theoretische chemie (eindproject) 12 In overleg met de docenten. Farmacochemie (FAR) Vakcode Vaknaam Stp. Periode 435530 Bachelorproject Farmacochemie 12 In overleg met de docenten. 1.3.3 Oriëntatie op de mastervarianten Oriëntatie op de C/E/M variant Studenten die overwegen hun studie in de masteropleiding voort te zetten in de Communicatie (C), Educatie (E) of de Maatschappijgerichte (M) variant kunnen één van de genoemde oriëntatiecursussen op deze varianten volgen (elk 6 sp in omvang). Vakcode Vaknaam Stp. Periode 470185 Wetenschapscommunicatie voor Bètaonderzoekers 6 02.03.2009-27.03.2009 400375 Oriëntatie op de M-variant 6 maart 2009 991010 Science educatie en oriëntatie op het beroep van leraar 6 maart 2009 1.3.4 Keuzeruimte Mogelijke keuzevakken (ingeroosterd): Vakcode Vaknaam Stp. Periode 435109 Organisch chemie III: moderne organische 3 2 synthese 435012 Kernspinresonantie (NMR) 3 2 Verdiepingsvakken ACAS In overleg met de docenten. Vakcode Vaknaam Stp. Periode 435039 Keuzevak Spectroscopische detectie- en identificatietechnieken 3 In overleg met de docenten. 435037 Keuzevak Multidimensionale scheidingstechnieken 3 In overleg met de docenten. 435032 Keuzevak Luminescentiespectroscopie en Molecuul-Molecuul interactie 3 In overleg met de docenten. 435028 Keuzevak BioAnalytische 3 In overleg met de screeningstechnieken 435026 Keuzevak BioAnalytische massaspectrometrie docenten. 3 In overleg met de docenten. Scheikunde (BSc) 7

Verdiepingsvakken Organische chemie In overleg met de docenten. Vakcode Vaknaam Stp. Periode 435450 Macromoleculen en katalyse 6 In overleg met de docenten. 435440 Natuurstoffen 6 In overleg met de docenten. 435018 Organometaalchemie 3 In overleg met de docenten. 435017 Computationele organische chemie 9 In overleg met de docenten. 435016 Practicum Moderne synthetische methoden 9 In overleg met de docenten. 435015 Organometaal synthese 9 In overleg met de docenten. 8 Scheikunde (BSc)

2 Examenonderdelen naam Analytische chemie code 435087 docenten prof.dr. H. Irth; dr. H. Lingeman periode 3 doel Het verwerven van kennis en het aanleren van analytische technieken die gebruikt kunnen worden bij de (quantitatieve) bepaling van organische verbindingen in complexe matrices. inhoud In een geïntegreerd hoor-/werkcollege komen de technieken aan de orde die gebruikt kunnen worden voor zowel de kwalitatieve als kwantitatieve bepaling van organische componenten en bijvoorbeeld hun ontledingsproducten. Techinieken die bestudeerd worden zijn de klassiek nat-chemische methoden alsmede chromatografische / electroforetisch scheidingen met de hierbij horende detectie en identifcatie technieken. werkwijze Geïntegreerd hoor-/werkcollege. literatuur Harris, D.C. Quantitative Chemical Analysis en een studiehandleiding verstrekt door de docent. toetsing Schriftelijk tentamen doelgroep 1S naam Anorganische chemie I code 435141 docent dr. L. Visscher periode 3 doel Het doel van dit college is het aanleren van basiskennis op het gebied van de anorganische chemie. inhoud In het hoorcollege wordt aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: Nomenclatuur van de anorganische chemie Structuur van en binding in vaste stoffen (metalen, covalente en ionogene roosterverbindingen) Periodiek systeem der elementen (eigenschappen van hoofdgroepelementen) Overgangsmetalen en coördinatiechemie (structuur en binding) werkwijze Colleges (hoorcollege, instructiecollege) 26 uur. literatuur Zumdahl, S. S., Chemical Principles, 5th ed., Houghton Mifflin Company, 2005. toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 1S naam Anorganische chemie II code 435290 docent dr. A.W. Ehlers periode 1 doel Het doel van dit college is het verder uitbreiden van de basiskennis op het gebied van de anorganische chemie opgedaan in het college Anorganische Examenonderdelen 9

chemie I, in het bijzonder m.b.t. de coördinatiechemie en de organometaalchemie. inhoud In het hoorcollege wordt aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: Coördinatiechemie (structuur en assymmetrie van overgangsmetaalcomplexen, binding en electronenstructuur, magnetisme, Jahn Teller verstoring, reacties van coördinatieverbindingen) Organometaalchemie (18-electronenregel, carbonylcomplexen, Dewar- Chatt model, metaal-metaalbinding) werkwijze Colleges (hoorcollege, werkcolleges), Zelfstudie. literatuur Atkins, P. e.a., Shriver & Atkins: Inorganic chemistry, 4th ed, Oxford University Press, 2006. Hagerman, M., Schnabel, C, Solutions manual to accompany Shriver and Atkins Inorganic Chemistry 4/e, Oxford University Press, 2006. toetsing Schriftelijk tentamen. Tot de tentamenstof behoort alle op het college behandelde stof, alsmede de hierboven genoemde delen van het studieboek. doelgroep 2S, 2F opmerkingen Aanvullend materiaal is online beschikbaar via blackboard. naam Bachelorproject Farmacochemie code 435530 coördinator dr. J.N.M. Commandeur (P-256, jnm.commandeur@few.vu.nl, tel. (020) 598 7595) docenten dr. J.N.M. Commandeur; prof.dr. M.J. Smit; dr. M.H. Siderius; dr. J.C. Vos; dr. I. de Esch; dr. H. Lingeman studiepunten 12 periode In overleg met de docenten. doel Het doel van dit eindproject is de student, door middel van het uitvoeren van een klein onderzoeksproject, inzicht te verschaffen in de verschillende specialisaties van farmacochemisch onderzoek. inhoud In een eindproject Farmacochemie dient de student een klein onderzoek uit te voeren in het kader van één van de lopende onderzoeksprojecten van de hieronder genoemde werkgroepen. Hieronder wordt kort samengevat welke aspecten en technieken er bij de verschillende werkgroepen aan bod zullen komen: Ontwerp en Synthese: hierin zullen syntheseroutes voor de te onderzoeken stof(fen) worden ontworpen en vervolgens uitgevoerd. Bij de syntheseplanning wordt gebruik gemaakt van Crossfire. De (tussen)producten zullen worden gezuiverd en chemisch gekarakteriseerd (NMR, MS, smeltpunt e.d.). Computational Medicinal Chemistry and Toxicology: hierin zal de interactie van te onderzoeken stof(fen) met receptoren of enzymen worden onderzocht met computermodellen. Aspecten/technieken die aan bod komen zijn energieminimalisatie, docking-procedures, homology modeling e.a. Moleculaire Farmacologie: hierin zal de farmacologische werking van te onderzoeken stof(fen) worden getest in verschillende farmacologische testsystemen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van cellulaire systemen waarin wild-type en mutante humane en/of virale receptoren tot expressie zijn gebracht. De interactie van deze stoffen worden bestudeerd d.m.v. 10 Scheikunde (BSc)

radioligand bindingsstudies, reporter gen bepalingen en second messenger analyses. Moleculaire Toxicologie: hierin zal onderzocht worden op welke wijze te onderzoeken stof(fen) enzymatisch worden afgebroken door recombinant humane biotransformatie enzymen. Bekeken zal worden of de gevormde metabolieten farmacologisch of toxicologisch actief zijn. Ook zal het vermogen van de stof(fen) tot het veroorzaken van drug-drug interacties worden onderzocht. Bio-Analytische Chemie: hierin zullen analysemethodes worden ontwikkeld waarmee de aanwezigheid en concentraties van te onderzoeken stof(fen) en hun metabolieten kan worden bepaald in biologische monsters. Analysemethodes die toegepast kunnen worden zijn HPLC, GC, massaspectrometrie, capillaire zone-electroforese etc. Biochemie: In deze richting zullen studenten aan de hand van diverse modelsystemen (gist, cellijnen, "humanized yeast") de signaaltransductie van eiwitten (receptoren, scaffolding, signalling platforms, chaperones Hsp90/Cdc37) of de intracellulaire effecten van biotransformatie enzymen (adaptieve responsen) bestuderen. Bij dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van de diverse Biochemische - en Moleculair Biologische/Genetische technieken. werkwijze De studenten zullen in de eerste week een literatuurstudie uitvoeren aan de hand van opdrachten. Vervolgens zal de student, in overleg met de begeleiders, een werkplan opstellen voor het uit te voeren onderzoek. Hierna zal de student het onderzoek experimenteel uitvoeren. In de laatste week dient er een verslag te worden geschreven en dient er een korte mondelinge presentatie te worden gehouden voor de medestudenten. literatuur Bij aanvang van het eindproject zullen enkele relevante artikelen ter beschikking worden gesteld. Vervolgens dient de student zelf literatuur te verzamelen bij de bibliotheek en via internet (PubMed; electronische tijdschriften bij UBVU). toetsing De beoordeling zal plaatsvinden op basis van de schriftelijke rapportage (labjournaal en verslag), de practische vaardigheid en de mondelinge presentaties. doelgroep 3S, 3F opmerkingen Het bachelorproject kan in overleg met de coordinator worden uitgebreid naar 18 studiepunten (vakcode 435124) of 24 studiepunten (vakcode 435125). naam Basischemie code 435077 docenten dr. K. Retra; dr. F. Ariese periode 1 doel Het doel van de cursus is het uitdiepen van de basisprincipes van de chemie en de farmacochemie, en tevens het gelijktrekken van het beginniveau van de studenten. inhoud In een geïntegreerd hoor-/werkcollege komen de fysisch-chemische eigenschappen van anorganische en organische verbindingen aan de orde. Met name zullen onderwerpen als polariteit, oplosbaarheid, zuur/base eigenschappen, pk/pka waarden, stabiliteit, electrochemische en Examenonderdelen 11

spectrofotometrische eigenschappen aan de orde komen. De genoemde onderwerpen zullen verder uitgewerkt worden aan de hand van rekenvoorbeelden. Tevens zal aandacht besteed worden aan de achtergrond van de basispractica en de rol van de chemie / farmacochemie in de samenleving. werkwijze Geïntegreerd hoor-/werkcollege. literatuur Harris, D.C., Quantitative Chemical. Zumdahl, S.S., Analysis Chemical Principles. En een studiehandleiding verstrekt door de docent. toetsing Schriftelijk tentamen + actieve deelname aan werkcolleges. doelgroep 1F, 1S naam Basispracticum Scheikunde code 435092 docenten dr. F. Ariese; dr. J.C. Slootweg studiepunten 4 periode 1 doel Het aanleren van basisvaardigheden die nodig zijn voor het uitvoeren van experimenten alsmede de kennismaking met (experimentele) technieken / methoden in de verschillende chemische richtingen. inhoud Op het practicum worden enkele experimenten / projecten uitgevoerd waarin een aantal basisvaardigheden wordt geoefend. Deze vaardigheden worden daarna gebruikt bij het uitvoeren van onderzoeksprojecten later in het curriculum. Die vaardigheden betreffen o.a. het bestuderen van de theorie, literatuuronderzoek, definieren van een hypothese, opstellen van een plan van aanpak, ontwerpen van een experiment, uitvoeren van het experiment, bijhouden van een labjournaal, kritische beoordeling van de resultaten, alsmede mondelingen en schriftelijke rapportage. werkwijze Het practicum wordt wordt uitgevoerd als projectmatig onderwijs, waarbij de student aan de hand van opdrachten zelf alle noodzakelijke gegevens, de theoretische achtergrond en de voorschriften moet opzoeken en het experiment zelf vormgeven. literatuur Tijdens het practicum zal voldoende literatuur aanwezig zijn om de opdrachten te kunnen uitvoeren. toetsing De toetsing bestaat uit verschillende onderdelen, o.a. theoretische voorbereiding, experimentele vaardigheden, schriftelijke verslaglegging, presentatie van de resultaten. doelgroep 1S naam Basiswiskunde code 400288 docenten prof.dr. A.C.M. Ran; drs. J.A. Los studiepunten 2 periode 1 inhoud De cursus begint met een herhaling van vwo stof. Daarna komen een aantal nieuwe onderwerpen aan bod: complexe getallen en volledige inductie. werkwijze Gemengd hoor- en werkcollege. Met de huiswerkopgaven zal de student ongeveer vier uur per week bezig moeten zijn. literatuur Jan van de Craats en Rob Bosch, Basiswiskunde. Aangevuld met een dictaat. toetsing Afsluitende toets. 12 Scheikunde (BSc)

doelgroep 1W, 1BWI, 1N, 1S, 1F, 1MNW, 1WN, 1SBI voorkennis vwo-wiskunde b1 naam Bio-analytische screeningstechnieken code 435460 docenten ing. J. Kool; dr. H. Lingeman; prof.dr. H. Irth studiepunten 12 periode In overleg met docenten. doel Het doel is het verwerven van practisch en theoretisch inzicht omtrent een bepaald thema aan de hand van het zelfstandig opzetten en uitvoeren van een onderzoeksproject. inhoud Het primaire doel is het ontwikkelen van complete bioanalytische systemen waarmee zowel de selectiviteit als de gevoeligheid verbeterd kan worden. Bovendien wordt het in de farmaceutische industrie steeds belangrijker om grote aantallen monsters in een korte tijd te kunnen analyseren, vandaar dat de ontwikkeling en optimalisering van ge-automatiseerde multidimensionale systemen een belangrijke plaats innneemt in het onderzoek. Het gaat hierbij met name om de toepassing van biospecifieke en massaspectrometrische technieken. Centraal staat hierbij de ontwikkeling van specifieke methoden voor paptiden, eiwitten en metaboliten in een complexe biologische matrix. werkwijze Zelfstandig opzetten en uitvoeren van een onderzoeksproject. literatuur Practische handleidingen en basisliteratuur. toetsing Eindverslag en posterpresentatie. doelgroep 3F, 3S opmerkingen Het bachelorproject kan in overleg met de coordinator worden uitgebreid naar 18 studiepunten (vakcode 435117) of 24 studiepunten (vakcode 435118). naam Bioanalyse eiwitten code 435099 docenten dr. H. Lingeman; prof.dr. H. Irth periode 3 doel Het doel is het verwerven van theoretisch inzicht omtrent de kwalitatieve en kwantitatieve analyse biologische macromolecule met behulp van chromatografische, immunologische en affiniteitstechnieken. inhoud Allereerst zullen de verschillende (vloeistof)chromatografische technieken (b.v. size-exclusion, ion-exchange, hydrophobic interaction, reversed-phase) worden besproken waarmee de genoemde verbindingen van elkaar kunnen worden gescheiden. Bijzondere aandacht zal hierbij worden gegeven aan gradient elutie systemen en biospecifieke en massaspectrometrische detectiesystemen. Verder zal het basisprincipe van de immuno-assays en affiniteits technieken worden geïntroduceerd. Hierbij zal met name worden gekeken naar de toepasbaarheid van deze technieken. werkwijze Hoorcolleges die worden aangevuld met werkcolleges. literatuur Materiaal beschikbaar gesteld door docent(en). Uitgebreide informatie over de behandelde stof kan worden gevonden in: K.M. Gooding, F.E. Regnier, HPLC of Biological Macromolecules, Chromatographic Science Series, Volume 51, Dekker 1990 en D.S. Hage, Handbook of Affinity Chromatography, Chromatographic Science Series, Examenonderdelen 13

Volume 92, Dekker 2006. toetsing Schriftelijk met werkcollege verplichting. doelgroep 2F, 2S naam Biochemie code 435051 docenten dr. J.C. Vos; dr. M.H. Siderius studiepunten 6 periode 2 doel Het hoorcollege dient om inzicht te geven in de basisprincipes van de bouw van levende cellen, de chemische structuur van de bestanddelen van deze cellen en de manier waarop cellen energie winnen uit de afbraak van voedingsstoffen en deze energie gebruiken voor groei en deling, als ook basisprincipes van de moleculaire biologie van de levende cel, de manier waarop genetische informatie in cellen wordt opgeslagen en de verwerking van deze informatie tot de eiwitten van de cel. Ook de belangrijkste aspecten van recombinant DNA technologie worden behandeld. inhoud Er wordt begonnen met het bespreken van de structurele en functionele opbouw van de levende cel, waarna de verschillende soorten (macro)moleculen die in de cel aanwezig zijn worden behandeld. Vervolgens wordt bekeken op welke manier een cel zijn energie verkrijgt uit voedsel. De afbraakroutes van de belangrijkste voedingsstoffen (koolhydraten en vetten) worden besproken, gevolgd door de structuur en functie van biologische membranen die een centrale rol spelen in de omzetting van de zo gewonnen energie in een voor de cel bruikbare vorm (ATP). Ook de fotosynthese komt aan bod. Tevens de behandeling van de structuur en functie van DNA en de manier waarop DNA in de celkern is opgevouwen tot chromosomen. Vervolgens de genetische informatiestroom DNA -> RNA -> eiwit en de manier waarop deze informatiestroom wordt gereguleerd. Tenslotte komen de belangrijkste onderdelen van de recombinant DNA technologie aan de orde (genetische modificatie, DNA volgorde analyse, PCR, etc.). werkwijze Hoorcollege en werkcollege aan de hand van vragen over de behandelde stof. literatuur Delen uit Alberts, B. et al., Essential Cell Biology, 2e editie, 2003; zoals aangegeven in de studiehandleiding bij dit college. toetsing Schriftelijk tentamen. Met het maken van Blackboard opdrachten kan een bonus worden verdient. doelgroep 1F, 1MNW, 1S, 1SBI, 1W-B naam Calculus I code 400300 docenten dr. R. van der Hout; onbekend periode 2 doel Kunnen toepassen van basale calculus technieken in vraagstukken. Vertalen van een eenvoudige praktijkbeschrijving naar een calculus opgave. Zelfstandig bestuderen van wiskundetekst in de engelse taal. inhoud Functies van één reële veranderlijke: limiet, continuiteit, afgeleide met toepassingen, l'hospital, primitieve, substitutie en partiële integratie, eenvoudige differentiaalvergelijkingen. werkwijze Werkcollege met huiswerkcorrectie. De cursus wordt gegeven in groepen 14 Scheikunde (BSc)

van circa 40 studenten. Elke groep heeft een docent en een assistent. literatuur Adams, Calculus: A Complete Course, Sixth Edition. Pearson, 2006 toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 1F, 1MNW, 1S, 1SBI naam Calculus II voor S/F/MNW code 435002 docent dr. R. van der Hout studiepunten 6 periode 1 en 2 doel De bestudering van wat meer geavanceerde onderdelen van de calculus. inhoud Differentiaal- en integraalrekening in meer veranderlijken, extreme waarden van functies van meer veranderlijken, reeksen en machtreeksen, stelling van Taylor, oplossen van differentiaalvergelijkingen m.b.v. machtreeksen. Als de tijd het toelaat: Fourierreeksen en scheiding van variabelen bij partiële differentiaalvergelijkingen. werkwijze Hoorcollege, werkcollege en zelfstudie. literatuur Adams - Calculus, A Complete Course, 6th ed. Aanvullende literatuur voor het tweede deel van het vak wordt nader bekend gemaakt. toetsing Schriftelijk tentamen. Aan het eind van periode 1 is er een deeltentamen. doelgroep 2S, 2F, 2MNW naam Chemie / farmacochemie en samenleving code 435080 docent dr. J.E. van Muijlwijk-Koezen periode 5 doel Beeldvorming van maatschappelijke invloeden op het opleidingsgebied op basis van concrete voorbeelden. Beschrijven en beargumenteren van een onderwerp dat samenhangt met de relatie tussen de (farmaco)chemie en de samenleving. Projectmatig kunnen werken, een doelgericht interview afnemen. Kunnen interviewen, bewust worden van eigen competenties en motivatie voor het opleidingsgebied, feedback kunnen geven en kritisch beoordelen. inhoud Binnen (Farmaco)chemie en samenleving ligt de nadruk op het kennismaken met het grensvlak tussen maatschappij en wetenschap. Een belangrijk aspect in deze cursus is de video-opname van een interview met een (farmaco)chemisch deskundige over een maatschappelijk relevant onderwerp. De video wordt na montage op Blackboard geplaatst en met medestudenten wordt aan de hand van stellingen hierover gediscussieerd. Tijdens hoor- en werkcolleges komen de verschillende vaardigheden die hiervoor nodig zijn aan bod. Daarnaast wordt expliciet aandacht besteed an schriftelijke en mondelinge verslaglegging en oordeelsvorming. Dit gebeurt door zowel instructie als het uitvoeren van verschillende opdrachten, elk met als thema de maatschappelijke verantwoordelijkheid die je als chemicus en farmacochemicus hebt. Voorbeelden van onderwerpen zijn: duurzaamheid, chloortransport, proefdiergebruik, homeopathie. werkwijze Hoor- en werkcolleges, groepswerk en individuele opdrachten. Examenonderdelen 15

toetsing Het interview, de discussie, de verslagen en het betoog worden beoordeeld. doelgroep 1S, 1F naam Chemische binding code 435079 docent prof.dr. C. Gooijer periode 2 doel Doel van het college is de introductie van quantummechanische concepten voor het beschrijven van atomen en moleculen om zicht te krijgen op hun chemische eigenschappen. inhoud Na een introductie in de quantumwereld wordt het waterstofatoom behandeld en vervolgens de opbouw van het periodiek systeem besproken. Vervolgens komt het concept van chemische binding aan de orde eerst op basis van Lewis-structuren en daarna op basis van elektronen orbitals. Tenslotte zullen de elektronenspectroscopie en de vibratiespectroscopie worden geintroduceerd. werkwijze Gecombineerd hoorcollege en werkcollege literatuur Zumdahl, S.S, Chemical principles, 6th ed, Houghton Mifflin Comp, 2009 ISBN 0-618-94690-X. Chapters 12, 13 and 14 toetsing Schriftelijk tentamen doelgroep 1F, 1S naam Computational Chemistry code 435350 coördinator dr. F.M. Bickelhaupt docenten dr. A.W. Ehlers; dr. B.C. Oostenbrink; dr. F.M. Bickelhaupt studiepunten 6 periode 2 doel Het leren van moderne quantumchemische methoden en met name het toepassen daarvan bij het computerondersteund oplossen van chemische problemen. inhoud Computational Chemistry is niet mee weg te denken uit de moderne scheikunde. Tal van moleculaire eigenschappen kunnen met chemische nauwkeurigheid berekend worden, waardoor experimenteel moeilijk of niet te achterhalen grootheden alsnog bestudeerd of voorspeld kunnen worden. De experimentator kan hierdoor veel gerichter te werk gaan en het beoogde doel sneller, met minder kosten en een lager verbruik aan grondstoffen en energie bereiken. Eén van de hoofddoelen van de cursus is het leren van en werken met state-of-the-art quantumchemische en moleculair mechanische methoden en computersoftware. Hierbij komen naast de traditionele ab initio-methoden (b.v. Hartree-Fock en post-hartree-fock-theorie) o.a. dichtheidsfunctionaaltheorie (DFT), semieëmpirische en krachtveld methoden aan de orde. Deze worden onder meer toegepast op het voorspellen van structuren, het verkennen van potentiaaloppervlakken (bijv. t.b.v. het verkrijgen van reactieprofielen), en moleculaire dynamica (bijv. t.b.v. het onderzoeken van eiwitdynamica en eiwitvouwing). Een tweede hoofddoel is het verkrijgen van de vaardigheid (experimenteel) chemische problemen te vertalen naar een computationele aanpak, die tot een praktische oplossing 16 Scheikunde (BSc)

leidt. Er zal voorts een begin worden gemaakt met het interpreteren van berekende resultaten in termen van modellen van de elektronische structuur. Een wezenlijk punt in deze cursus is het unificerende karakter van computational chemistry: dezelfde theoretische methoden dienen als gereedschap voor het oplossen van diverse vraagstukken uit alle gebieden van de scheikunde, van theoretische en organische chemie tot farmaco- en biochemie. werkwijze De cursus bestaat uit een hoorcollege en een practicum, waarin een kort researchproject is opgenomen. literatuur C. J. Cramer, Essentials of Computational Chemistry - Theories and Models, Wiley, Chichester, 2002. toetsing Toetsing geschiedt op basis van een tentamen, een practicumverslag en een mondelinge presentatie. doelgroep 3S, 3F naam Computationele organische chemie code 435017 docent dr. A.W. Ehlers studiepunten 9 periode In overleg met de docenten. doel Kennismaken met moderne "computational chemistry" methoden om de structuur, eigenschappen en de reactiviteit van organische moleculen te onderzoeken. inhoud In de eerste week van deze cursus word je vertrouwd gemaakt met de methodes en de quantumchemische rekenprogramma's. Daarna ga je een deelprobleem uit lopend onderzoek zelfstandig bestuderen onder begeleiding van een promovendus en/of docent. De nadruk ligt hierbij op de voorspellende waarde van theoretische methoden t.o.v. experimenteel toegankelijke grootheden bij het identificeren van organische verbindingen. Het berekenen van de te verwachten NMR, IR of UV/vis spektra is hierbij van groot belang. Maar ook de bepaling van de absolute configuratie van optisch actieve stoffen met behulp van berekende VCD spectra behoort tot de mogelijke opdrachten. werkwijze Practicumproject. literatuur Foresman, J.B., Frisch, A., Exploring Chemistry with electronic Structure Mehods, 2nd Edition, Gaussian Inc. of in overleg met de docent. toetsing De beoordeling is gebaseerd op het onderzoeksverslag en de nabespreking. doelgroep 3S, 3F voorkennis Organische chemie I & II, Computational Chemistry. naam Fysica en medische fysica II code 430061 docenten dr. T.J. Ketel; dr. K.S.E. Eikema; prof.dr. R.M. Heethaar periode 5 doel Doelstelling van het college Fysica en medische fysica II is de discussie van basisbegrippen van de natuurkunde uit te breiden en diegene te introduceren die ten grondslag liggen aan de elektrische en magnetische verschijnselen in de levende natuur. inhoud Fysica is de wetenschap die de eigenschappen van de materie beschrijft in Examenonderdelen 17

termen van natuurwetten. De fysica speelt bij het begrijpen van de eigenschappen van de levende materie en het menselijk lichaam een essentiële rol. In dit college zullen de verschillende wetten behandeld worden die aan het einde de Maxwell vergelijkingen opleveren, die alle elektromagnetische verschijnsels beschrijven kunnen. In enkele colleges komt de relatie tussen elektromagnetisme en verschillende essentiële levensprocessen aan de orde. werkwijze Voorstudie, vragencollege, werkcollege en zelfstudie. literatuur Giancoli, Douglas C., Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics, Third edition, Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey 07458, USA. toetsing Beoordeling via leesquizzen, huiswerkopdrachten en een schriftelijk tentamen. Samen bepalen deze toetsen het eindcijfer. doelgroep 1MNW, 1S, 1SBI naam Fysische chemie I: statistische thermodynamica code 435097 docent dr. M.H.M. Janssen periode 5 doel Voor een scheikundige is het van belang om een op natuurwetten gebaseerd inzicht in de chemische werkelijkheid te verwerven. In het college FC I zal men vertrouwd gemaakt worden met een aantal moderne begrippen en wetmatigheden vanuit een moleculair statistisch mechanische beschouwingswijze. Vanuit de individuele quantum eigenschappen van het molecuul verkrijgt men een fundamenteel inzicht in de thermodynamische beschrijving van evenwichten, entropie en reacties. inhoud Statistische thermodynamica van vrije en onvrije moleculen; de invoering van het begrip van temperatuur. De verdeling van Maxwell-Boltzmann, de moleculaire en canonieke partitiefunctie, warmtecapaciteit. werkwijze Hoorcollege en werkcollege (28 uur totaal) en zelfstudie. literatuur Atkins, P.W., Physical Chemistry, 8e druk. toetsing De stof wordt schriftelijk getentamineerd. doelgroep 1S voorkennis Chemische Binding naam Fysische chemie II: moleculaire interactie en dynamica code 435108 docent dr. M.H.M. Janssen periode 2 doel In het college FC II zal men vertrouwd gemaakt worden met een aantal moderne begrippen en wetmatigheden vanuit een moleculair beschouwingswijze. Vanuit de individuele quantum eigenschappen van het molecuul verkrijgt men een fundamenteel inzicht in de fenomenologie van moleculaire wisselwerking en de interactie met andere deeltjes en electromagnetische straling. inhoud De botsingsdoorsnede en de vrije moleculaire weglengte. Inter-moleculaire krachten, reactiemechanismen en reactiedynamica. Electromagnetische straling, absorptie, emissie, spectroscopie en structuur. 18 Scheikunde (BSc)

werkwijze Hoorcollege en werkcollege (28 uur totaal) en zelfstudie. literatuur Atkins, P.W., Physical Chemistry, 8e druk. toetsing De stof wordt schriftelijk getentamineerd doelgroep 2S voorkennis Chemische Binding, Fysische Chemie I, Kinetiek van Chemische Reacties, Mechanica, Calculus. naam Geintegreerd practicum voor 2F en 2S code 435101 coördinator dr. J.N.M. Commandeur docenten dr. M.H. Siderius; dr. J.N.M. Commandeur; dr. H.F. Vischer; J.C. Vos; dr. H. Lingeman; ing. J. Kool studiepunten 12 periode 5 doel Het verkrijgen van inzicht in de toepassing van biochemische, moleculair biologische, farmacologische/toxicologische en (bio)analytische technieken in (farmaco)chemisch onderzoek. Het ontwikkelen van praktische vaardigheden om deze technieken toe te passen in een geïntegreerd onderzoeksproject. Het leren mondeling en schriftelijk presenteren van verkregen onderzoeksresultaten inhoud Technieken die in dit prakticum aan bod komen zijn: Site-directed en random mutagenese van genen van eiwitten die centraal staan in het lopende onderzoek (m.n. GPCRs, Cyt P450s); Maken van DNA-constructen ten behoeve van (heterologe) expressie van (menselijke) eiwitten in E.coli en/of S.cerevisiae; Identificatie, affiniteitszuivering en enzymkinetische karakterisering van geëxpresseerde enzymen m.b.v. spectrofotometrische en fluormetrische enzymbepalingen; Gelelectroforese van eiwitten en DNA; PCR, Western blotting Karakterisering van geëxpresseerde receptoren en daaraan gekoppelde signaaltransductie routes in (diverse) modelsystemen middels farmacologische bindingsstudies, reportergen assays en/of second messenger analyses. Opzetten van (bio)analytische methodes (HPLC, GC) ten behoeve van de identificatie en kwantificatie van stabiele en reactieve metabolieten die gevormd worden door geëxpresseerde mutante en wild-type vormen van Cyt P450. werkwijze Dit practicum heeft de opzet van een geïntegreerd onderzoeksproject en wordt afgesloten met een plenaire posterpresentatie. literatuur Practicumhandleiding en aangeleverde literatuur. toetsing Beoordeling vindt plaats aan de hand van inzet, praktische vaardigheden, verslaglegging (labjournaal en verslagen) en een posterpresentatie. doelgroep 2F, 2S naam Geschiedenis van de natuurwetenschappen code 420148 docent prof.dr. F.H. van Lunteren periode 4 Examenonderdelen 19

inhoud De volgende thema's worden behandeld: Het aristotelische wereldbeeld in Oudheid en Middeleeuwen, geocentrisme en heliocentrisme, de wetenschappelijke revolutie, elektriciteit en magnetisme, de chemische omwenteling, van atoom tot atoommodel, de darwiniaanse (r)evolutie, geneeskunde en natuurwetenschap, relativiteitstheorie en quantummechanica, natuurwetenschap ten dienste van de geneeskunde, natuurwetenschap, geloof en ideologie. werkwijze Hoorcollege en opdrachten; digitale leeromgeving. literatuur Reader. toetsing Tentamen en opdrachten. doelgroep 3N, 2S, 2F, 2MNW, 2SBI, 3WN opmerkingen Alle studenten N, S, F en MNW moeten kiezen tussen Geschiedenis van de natuurwetenschappen of Maatschappelijke aspecten van wetenschap. Inlichtingen bij de docent, afdeling Algemene Vorming, De Boelelaan 1081, kamer T-036a, tel. (020) 598 7723, c.de.pater@few.vu.nl. Zie ook de website van de afdeling Algemene Vorming http://www.few.vu.nl/av/index-nl.html (medewerkers). naam Imaging en Laser Control van Foto-Chemie code 435052 docent dr. M.H.M. Janssen studiepunten 12 periode In overleg met de docenten. doel Verkrijgen van inzicht in het verloop van elementaire chemische processen, met name laser geinduceerde foto-chemische processen, en in de krachten die een rol spelen bij het vormen en breken van een chemische binding. Kennismaking met experimentele technieken op het gebied van (ultrasnelle) lasers, moleculaire bundels en geavanceerde imaging detectoren. inhoud Er zijn twee onderzoeksthema's waarbinnen een eindproject kan worden uitgevoerd: Tijdoplgeloste fotodynamica, coherent control en imaging met behulp van ultrasnelle femtoseconde lasers. Fotodynamica van niet-adiabatische chemie. Voor een globale omschrijving van deze twee onderzoeksthema's wordt verwezen naar de beschrijving van de onderzoeksstage ('Laserspectroscopie') in de masterfase. Belangrijke aspecten bij het uitvoeren van het eindproject zijn dat nadat het onderwerp is besproken met de begeleider, de student zelf een onderzoeksplan opstelt, het onderzoek uitvoert en hiervan verslag doet. literatuur Practische handleidingen, boeken en literatuur. toetsing Eindverslag aangevuld met een mondelinge of posterpresentatie. doelgroep 3S, 3F opmerkingen Het bachelorproject kan in overleg met de coordinator worden uitgebreid naar 18 studiepunten (vakcode 435114) of 24 studiepunten (vakcode 435116). naam Kernspinresonantie (NMR) code 435012 docent dr. F.J.J. de Kanter periode 2 20 Scheikunde (BSc)

doel Het doel van deze cursus is om inzicht te verweven op het gebied van kernspinresonantie. inhoud Tijdens het college zal ingegaan worden op een aantal theoretische aspecten van kernspinresonantie. Vanwege de belangrijke rol die NMR speelt bij structuurbepalingen van vaak zeer complexe verbindingen, staat dit aspect op de voorgrond. Interpretatie van NMR spectra zal worden geoefend tijdens werkcolleges. werkwijze Hoorcollege en werkcollege. literatuur Collegedictaat. toetsing De theorie en spectrum interpretatie worden getoetst door middel van een schriftelijk tentamen. doelgroep 3S, 3F naam Keuzevak BioAnalytische massaspectrometrie code 435026 docenten dr. H. Lingeman; prof.dr. W.M.A. Niessen periode In overleg met de docenten. doel Het inroduceren van massaspectrometrische technieken die gebruikt kunnen worden voor de analyse van biologisch actieve verbindingen. inhoud Massaspectrometrie is tegenwoordig de meest gebruikte methode om chemische verbindingen te karakteriseren, te identificeren en kwantitatief te bepalen. Allereerst zullen alle onderdelen van de verschillende typen massaspectrometers worden besproken, van massaspectometrie met de verschillende scheidingsmethoden. Tot slot zullen toepassingen aan de orde komen op het gebied van de bio-analyse, metabolieten onderzoek, schreeningsmonitoringsprogramma's en karakteriseren en identificatie van complexe macro-moleculaire (b.v. eiwitten) systemen. werkwijze Het studieonderdeel bestaat uit twee onderdelen waarvan het theoretisch deel (hoorcollege, werkcollege) voorafgaande aan het practisch deel gevolgd moet worden. Het theoretisch deel (3 studiepunten) kan ook afzonderlijk worden gevolgd. literatuur Basisliteratuur en informatie van het internet. toetsing Het theoretisch deel wordt afgesloten met een schriftelijk tentamen, terwijl het practisch deel wordt afgesloten met een verslag en een mondelinge presentatie. In de einbeoordeling tellen alle onderdelen even zwaar. doelgroep 3F, 3S, 3MNW voorkennis Basiskennis analytische chemie. naam Keuzevak BioAnalytische screeningstechnieken code 435028 docenten prof.dr. H. Irth; dr. H. Lingeman periode In overleg met de docenten. doel Het doel is het verwerven van van theoretisch en /of practisch inzicht aan de hand van een goed gedefinieerd bio-analytisch probleem. inhoud De verschillende vormen van vloeistofchromatografie zijn tegenwooordig de meest gebruikte methoden om chemische verbindingen kwalitatief en / of kwantitatief te bepalen. Allereerst zullen de verschillende vormen van vloeistofchromatografie en de hierbij horende detectietechnieken worden Examenonderdelen 21

besproken. Vervolgens zal uitgebreid worden inggegaan op de monstervoorbewerkingstechnieken die gebruikt kunnen worden. Tot slot zullen toepassingen aan de orde komen op het gebied van de bio-analyse, metabolieten onderzoek, screeningsmonitoringsprogramma's en karakteriseren en identificatie van complexe macro-moleculaire (b.v. eiwitten) systemen. werkwijze Het studieonderdeel bestaat uit twee onderdelen waarvan het theoretisch deel (hoorcollege, werkcollege) voorafgaande aan het practisch deel gevolgd moet worden. Het theoretisch deel (3 studiepunten) kan ook afzonderlijk worden gevolgd. literatuur Basisliteratuur en informatie van het internet. toetsing Het theoretisch deel wordt afgesloten met een schriftelijk tentamen, terwijl het practisch deel wordt afgesloten met en verslag een en een mondelinge presentatie. In de eindbeoordeling tellen alle onderdelen even zwaar. doelgroep 3F, 3S, 3MNW voorkennis Basiskennis analytische chemie. naam Keuzevak Luminescentiespectroscopie en Molecuul-Molecuul interactie code 435032 docenten prof.dr. C. Gooijer; dr. F. Ariese; dr. G. van der Zwan periode In overleg met de docenten. doel Het introduceren van luminescentietechnieken die gebruikt kunnen worden voor de analyse van biologisch actieve verbindingen. inhoud De onderwerpen die aan de orde komen omvatten de principes van fluorescentie, fosforescentie, lang-levende luminescentie, chemiluminescentie en bioluminescentie. Verder zal er aandacht worden besteed aan 'energy-transfer' mechanismen en andere processen die de luminescentie van organische processen beinvloeden. De mogelijkheden van het invoeren van luminescentie 'probes' en hoge resolutietechnieken zullen eveneens aan de orde komen. Tot slot zullen een aantal bio-analytische toepassingen worden besproken waarbij technieken als laser fluorescentie en tijd-opgelost meten niet vergeten zullen worden. werkwijze Het studieonderdeel bestaat uit een theoretisch en een practisch gedeelte. Het theoretisch deel (3 studiepunten) kan ook afzonderlijk worden gevolgd. Het volgen van zowel het theoretisch deel als het practisch deel levert 3 extra studiepunten op voor een totaal van 6 studiepunten. doelgroep 3F, 3MNW, 3S voorkennis Basiskennis analytische en fysische chemie. naam Keuzevak Multidimensionale scheidingstechnieken code 435037 docenten dr. H. Lingeman; prof.dr. H. Irth periode In overleg met de docenten. doel Het doel is het verwerven van theoretisch en / of practisch inzicht aan de hand van een goed gedefinieerd complex analytisch probleem. inhoud Het primaire doel is het introduceren van complexe analytische systemen waarmee zowel de selectiviteit als de gevoeligheid verbeterd kan worden. Met name de ontwikkeling en optimalisering van geautomatiseerde 22 Scheikunde (BSc)

multidimensionale systemen en 'high-throughput' systemen zullen aan de orde komen. Het gaat hierbij om de koppeling van gaschromatografische of vloeistofchromatografische systemen met elkaar en met verschillende detectiesystemen (b.v. massaspectrometrie). werkwijze Het studieonderdeel bestaat uit twee onderdelen waarrvan het theoretisch deel (hoorcollege, werkcollege) voorafgaande aan het practisch deel gevolgd moet worden. Het theoretisch deel (3 studiepunten) kan ook afzonderlijk worden gevolgd. literatuur Basisliteratuur en informatie van het internet. toetsing Het theoretisch deel wordt afgesloten met een schrifllijk tentamen, terwijl het practisch deel wordt afgesloten met een verslag en een mondelinge prestenatie. In de eindbeoordeling tellen alle onderdelen even zwaar. doelgroep 3F, 3S, 3MNW voorkennis Basiskennis analytische chemie. naam Keuzevak Spectroscopische detectie- en identificatietechnieken code 435039 docenten dr. F. Ariese; prof.dr. C. Gooijer; dr. G. van der Zwan periode In overleg met de docenten. doel Het doel is het verwerven van practisch en theoretisch inzicht omtrent een bepaald thema uit het grote aanbod van spectroscopische detectie- en identificatietechnieken. inhoud Het ontwikkelen en testen van nieuwe spectroscopische technieken die voor analytische toepassingen kunnen worden gebruikt. Het gaat hier met name om laser detectiesystemen voor chromatografie of electroforese en om Raman spectroscopische en hoge-resolutie spectroscopie sytemen voor de specifieke en gevoelige detectie van organische verbindingen. werkwijze Het studieonderdeel bestaat uit een theoretisch en een practisch gedeelte. Het theoretisch deel (3 studiepunten) kan ook afzonderlijk worden gevolgd. Het volgen van zowel het theoretisch deel als het practisch deel levert 3 extra studiepunten op voor een totaal van 6 studiepunten. doelgroep 3F, 3MNW, 3S voorkennis Basiskennis analytische en fysische chemie. naam Kinetiek van chemische reacties code 435096 docent dr. G. van der Zwan periode 4 doel Relatie reactiemechanisme en reactiesnelheid leren begrijpen. inhoud De snelheid van productvorming bij chemische reacties wordt voor een groot deel bepaald door het precieze mechanisme. In dit college wordt voor een aantal elementaire reacties de bijbehorende kinetiek uitgewerkt. Vervolgens kunnen dan ingewikkelder processen worden bestudeerd, en bekeken op welke wijze de gemeten kinetiek van die processen inzicht geeft in de elementaire stappen waaruit het proces bestaat. Enzym kinetiek (Michaelis- Menten kinetiek) zal ook uitgebreid aan de orde komen, alsmede een aantal technieken waarmee reactiesnelheden gemeten kunnen worden. Differentiaalvergelijkingen spelen een belangrijke rol in de studie van Examenonderdelen 23

reactiekinetiek, daarom zal ook de nodige aandacht worden besteed aan dit soort vergelijkingen. Om aan te geven dat deze vergelijkingen zeer veel toepassingen vinden in alle gebieden van de natuurwetenschap zullen zo nu en dan ook voorbeelden van buiten de chemie gebruikt worden. Als laatste onderdeel van het college zullen elementaire moleculaire theorien voor de snelheidsconstante ter sprake komen. werkwijze Hoor- en werkcolleges. literatuur Atkins, P., De Paula, J., Atkins' Physical Chemistry, 8th ed, Oxford, hoofdstuk 21, 22, 24. toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 1S, 1MNW naam Lineaire algebra voor S/MNW/SBI code 400302 docent dr. R. van der Hout periode 4 doel Leren omgaan met vectoren en matrices. inhoud Aan de orde komen de volgende onderwerpen: stelsels lineaire vergelijkingen, vectorvoorstellingen van lijn en vlak, inproduct en uitproduct, matrices, determinanten, eigenwaarden en eigenvectoren, stelsels lineaire differentiaalvergelijkingen. werkwijze Hoorcollege en werkcollege. Er wordt wekelijks ook huiswerk opgegeven. literatuur Delen uit het boek Calculus 6e Early Transcendentals, Matrix Version, van Edwards en Penney, aangevuld met materiaal dat door de docent beschikbaar wordt gesteld. toetsing Schriftelijk tentamen aan het eind van periode 4, met schriftelijke herkansing. doelgroep 1S, 1MNW, 2SBI naam Maatschappelijke aspecten van de natuurwetenschappen code 420153 docent prof.dr. J.F.G. Bunders-Aelen periode 4 doel Het verwerven van kennis en inzicht in de wisselwerking tussen wetenschap, technologie en samenleving. inhoud De cursus gaat in op de wisselwerking tussen wetenschap, technologie en samenleving. Aan de hand van concrete, actuele vraagstukken wordt ingegaan op theoretische concepten die gebruikt worden bij de analyse van deze wisselwerking. Expliciete aandacht wordt besteed aan de sturing van wetenschap via het (investerings)beleid van de overheid, en aan methoden die gebruikt worden om de impact van wetenschap in te schatten (`Technology Assessment'). Daarnaast worden ook een aantal relevante vraagstukken rond de interne ontwikkeling van wetenschap en technologie besproken. werkwijze Hoor- en werkcollege. literatuur Syllabus. toetsing Schriftelijke rapportage en toets. doelgroep 3N, 2S, 2F, 2MNW, 2SBI, 3WN 24 Scheikunde (BSc)

opmerkingen Alle studenten N, S, F en MNW moeten kiezen tussen Geschiedenis van de natuurwetenschappen en Maatschappelijke aspecten van wetenschap. Inlichtingen bij Joske Bunders kamer U-552 de Boelelaan 1081, tel. (020) 598 7030. Inschrijven in TIS, https://tis.vu.nl/tis/menu is voor dit vak verplicht! Inschrijven is mogelijk tot 14 dagen voor aanvang van de cursus. naam Macromoleculen code 435094 docent dr. E. Ruijter periode 6 doel Doel van deze cursus is het verkrijgen van een overzicht van verschillende klassen van natuurlijke en synthetische macromoleculen, hun structuur en eigenschappen en de relatie daartussen. inhoud Met de opgedane kennis van o.a. Organische chemie I worden de eerste stappen in de wereld van de macromoleculen gezet. Aan de hand van enkele inleidende hoorcolleges worden de verschillende klassen van biologische en synthetische macromoleculen geïntroduceerd. Vervolgens werken de studenten in groepsverband aan een project waarin aan de hand van een opdracht o.a. de (bio)synthetische en structurele aspecten en chemische en fysische eigenschappen van een bepaalde klasse van macromoleculen wordt besproken. De projecten worden afgesloten met een presentatie. Tenslotte wordt de verworven kennis uit het college en de gezamenlijke projecten schriftelijk getoetst. werkwijze Hoor-/werkcollege + project literatuur J.P.Clayden, N. Greeves, S. Warren, P.D. Wothers, Organic Chemistry, Oxford University Press, 2001. toetsing Schriftelijk + project/presentatie doelgroep 1S voorkennis Organische chemie I naam Macromoleculen en katalyse code 435450 docent dr. J.C. Slootweg studiepunten 6 periode In overleg met de docenten. doel Het kennisnemen van en inzicht verkrijgen in enkele belangrijke aspecten (synthese, eigenschappen, toepassingen) van synthetische macromoleculen. inhoud In deze cursus wordt kort stilgestaan bij natuurlijk voorkomende macromoleculen, maar de nadruk ligt op synthetische polymeren. Er wordt een overzicht gegeven van de syntheseroutes, eigenschappen, en toepassingen van verschillende klassen polymeren. Aan de orde komen begrippen als: additie-polymeren, condensatie-polymeren, radicaal polymerisaties, ionische polymerisaties, gekatalyseerde polymerisaties (Ziegler-Natta), cross-linking, thermoplastics, fibers, elastomeren, thermohardende harsen, kunststof recycling. werkwijze Na een beperkte introductie waarbij ook twee experimenten zullen worden uitgevoerd (polymerisatie en depolymerisatie) zullen de studenten zich de stof vooral eigen maken door een speciale studie te maken van een Examenonderdelen 25

industrieel belangrijk polymeer, daarover een korte scriptie te schrijven en de inhoud hiervan te presenteren. literatuur J.P.Clayden, N. Greeves, S. Warren, P.D. Wothers, Organic Chemistry, Oxford University Press, 2001, hoofdstuk 52 en aanvullend materiaal. toetsing Beoordeling van de scriptie, presentatie en experimentele vaardigheden. doelgroep 2S, 2F, 3S, 3F voorkennis Organische chemie I en II naam Mechanica voor Scheikundigen code 420158 docent dr. H.J. Bulten periode 1 doel Het verkrijgen van inzicht in en kennis van basisbegrippen, wetmatigheden en toepassingen van de mechanica. inhoud Beweging in 1, 2 en 3 dimensies/: verplaatsing, snelheid en versnelling; De wetten van Newton/: traagheid, kracht en massa; wrijving; Arbeid en energie/: kinetische en potentiele energie, conservatieve kracht, behoud van energie; Samengestelde systemen/: massamiddelpunt, impulsbehoud, kinetische energie, botsingen; werkwijze Hoorcolleges met voorafgaande zelfstudie en werkcolleges. Op de werkcolleges (twee uur per week) wordt de stof in kleine groepjes, elk met een student-assistent, door middel van het maken van vraagstukken geoefend. Deelname aan de werkcolleges is verplicht. literatuur Bij het college wordt gebruik gemaakt van het boek Physics for Scientists and Engineers door Paul A. Tipler en Gene Mosca, Vol 1, Chapters 1-20, uitgegeven door W.H. Freeman and Co., 2008, ISBN-10 1-4292-0132-0 toetsing Er wordt rond kerst een schriftelijk tentamen afgenomen. Het eindcijfer wordt bepaald op grond van de resultaten van het werkcollege en het tentamen. Zowel het tentamencijfer als dat voor het werkcollege mag niet lager zijn dan een 5. Het eindcijfer is het gewogen gemiddelde van werkcollege (1/3) en het tentamencijfer (2/3). Voor hen die geen voldoende hebben behaald is er in het voorjaar nogmaals gelegenheid tentamen af te leggen. doelgroep 1S, 2S (alleen dit jaar). naam Multidimensionale scheidingstechnieken code 435490 docenten ing. J. Kool; dr. H. Lingeman; prof.dr. H. Irth studiepunten 12 periode In overleg met de docenten. doel Het doel is het verwerven van practisch en theoretisch inzicht over een bepaald thema aan de hand van het zelfstandig opzetten en uitvoeren van een onderzoeksproject. inhoud Het primaire doel is het ontwikkelen van complete analytische systemen, waarmee zowel de selectiviteit als de gevoeligheid verbeterd kan worden. Met name de ontwikkeling en optimalisering van geautomatiseerde multidimensionale systemen neemt een centrale plaats in bij dit type onderzoek. 26 Scheikunde (BSc)