Wegenbeheerplan Gemeente Boxmeer

Wegenbeheerplan Gemeente Boxmeer Meerjarenplanning 2013 2017 Gemeente Boxmeer April 2013

Ingenieursbureau TBH ii

Meerjarenplanning 2013 2017 Gemeente Boxmeer April 2013 Colofon Opdrachtgever: Gemeente Boxmeer Gemeente Boxmeer Postbus 450 58230 AL Boxmeer Projectleider Dhr. U. van der Zanden Opdrachtnemer: Ingenieursbureau TBH BV Elleboogstraat 3a 5371 LL Ravenstein www.tbh-info.nl T 0486-436607 F 084-7445284 KVK 50100556 Auteurs K. Aaldering, MSc. en R. Hoefnagel Datum vrijgave - Concept 26_C 2012, Ingenieursbureau TBH, Ravenstein. ISO 9001 en VCA gecertificeerd Dit document is intellectueel eigendom van de opdrachtgever. Ingenieursbureau TBH iii

Ingenieursbureau TBH ii

Inhoudsopgave Colofon...iii Inhoudsopgave...iii 1. Inleiding...1 2. Kwantiteit & kwaliteit...2 2.1. Kwantitatieve gegevens...2 2.2. Kwalitatieve gegevens...5 2.3. Beoordeling kwaliteit verhardingen...6 2.4. Kwaliteitsparagraaf structuurelementen...8 3. Financiële onderhoudsbehoefte...9 3.1. Algemeen...9 3.2. De uitgangspunten...9 3.3. Gemuteerde basisplanning...10 3.4. Budgetplanning...10 3.5. Cyclische beheerkosten...11 4. Conclusies / aanbevelingen...15 Bijlage I Begrippenlijst...I Bijlage II Wegbeheersystematiek...II Bijlage III Cyclische beheerkosten...iv iii

1. Inleiding 2013.C_26 Artikel 16 van de Wegenwet 1 verplicht wegbeheerders de hen toegewezen wegen in goede staat 2 te houden en verantwoord te beheren. Voor gemeenten is het daarom van belang om de kwaliteit en de onderhoudsbehoefte van het beheerareaal te bepalen. De doelstelling van deze rapportage is het inzichtelijk maken van de kwaliteit en onderhoudskosten van verhardingen in de gemeente Boxmeer conform de CROW 3 - systematiek. Door het uitvoeren van een Globale Visuele Inspectie wordt inzicht gegeven in de conditie van het gehele wegennet waarna door middel van het wegbeheerpakket TB-Objects de kwaliteit wordt bepaald. Voor de recente Globale Visuele Inspectie - begin 2013 - is uitgevoerd door Inspectrum BV. Voor het opstellen van de beheerrapportage is opdracht verleend aan ingenieursbureau TBH. De rapportage is opgesteld aan de hand van CROW publicatie 147 Wegbeheer 2011. Deze rapportage toetst de geïnspecteerde kwaliteit van wegverhardingen aan de richtlijnen en bepaalt met behulp van gedragsmodellen en waarschuwingsgrenzen de planjaren van onderhoud. Aan de hand van maatregelgroepen en maatregelen worden een planning en begroting gegenereerd. Met deze werkwijze wordt de kwaliteit van het wegennet beoordeeld. In hoofdstuk twee wordt de kwantiteit (areaalgegevens) en de kwaliteit (resultaten van de Globale Visuele Inspectie) van het wegenareaal uiteengezet. De financiële resultaten van de planningen worden in hoofdstuk drie weergegeven. De conclusies en aanbevelingen zijn beschreven in hoofdstuk vier. 1 De Wegenwet regelt het onderhoud van wegen, de toegankelijkheid van openbare wegen en bevat enkele verplichtingen voor de wegbeheerder. 2 In de Wegenwet wordt overigens niet nader gedefinieerd wat verstaan moet worden onder in goede staat houden. 3 Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek (CROW). Ingenieursbureau TBH blad 1 van 14

2. Kwantiteit 2013.C_26 & kwaliteit In dit hoofdstuk worden de kwantitatieve gegevens en de kwalitatieve gegevens van de wegen in de gemeente Boxmeer uiteengezet. De kwantitatieve gegevens beschrijven wat de gemeente in beheer heeft en de kwalitatieve gegevens hebben betrekking op de vertaling van de inspectiegegevens. De relatie tussen deze twee is van belang voor het opstellen van een onderhoudsplanning en -begrotingen. 2.1. Kwantitatieve gegevens De oppervlakten uit het wegbeheerbestand zijn bepaald vanuit de administratieve gegevens. Dit zijn de wegvakoppervlakten als opgenomen in het beheerpakket. Uit het huidige wegbeheerbestand blijkt dat de dat de totale in beheer zijnde administratieve rijbaanlengte van de gemeente Boxmeer 517 kilometer bedraagt. Hiervan is 299 kilometer asfalt, 1 kilometer cementbeton, 96 kilometer elementen en 122 kilometer half- en onverhard. De gemeente Boxmeer heeft in totaal 2.621.783 m² aan wegenareaal in beheer waarvan 1.430.937 m² asfaltverharding, 805.697 m² elementenverharding, 1.706 m 2 betonverharding en 383.433 m 2 halfverharding, zie tabel 2.1. De verdeling van de verhardingstypen naar verschillende functies is weergegeven in figuur 2.1. Tabel 2.1 Oppervlakte in m 2 wegenareaal Boxmeer naar wijkindeling en verhardingstype (2013) WIJK Asfalt Cementbeton Elementen Halfverhard Onverhard Eindtotaal Beugen 80.913 27.414 687 190 109.204 Boxmeer 206.020 407.048 3.743 10.614 627.424 Buitengebied 873.017 1.397 59.871 98.470 243.956 1.276.711 Groeningen 12.094 3.230 15.324 Holthees 14.000 4.629 18.628 Maashees 10.643 18.709 29.353 Oeffelt 49.805 50.707 814 4.895 106.221 Overloon 73.363 81.451 247 16 155.076 Rijkevoort 17.268 31.137 873 49.278 Sambeek 28.752 29.991 241 58.984 Vierlingsbeek 35.933 67.387 1.351 5.301 109.972 Vortum-Mullem 18.652 1.553 209 20.414 Onbekend 10.478 309 22.570 2.056 9.781 45.194 Eindtotaal 1.430.937 1.706 805.697 108.482 274.961 2.621.783 Ingenieursbureau TBH blad 2 van 14

2013.C_26 Figuur 2.1 Percentuele verdeling verhardingstypen (2012) Uit bovenstaande figuur blijkt dat het beheerareaal voor ongeveer 55 procent uit asfaltverhardingen bestaat. Dit komt doordat het merendeel van het wegenareaal zich buiten de bebouwde kom bevindt. Jaar van aanleg In onderstaand histogram, figuur 2.2 jaar van aanleg, is de aanleg van wegvakonderdelen in vierkante meters gepresenteerd per periode van vijf jaar. Op deze wijze wordt inzicht verkregen in de leeftijdsopbouw van het gehele beheerareaal. Het histogram laat zien dat een behoorlijk oppervlakte aan wegen de leeftijd van 40 tot 50 jaar aan het bereiken is. Dit is de leeftijd dat wegen aan het eind van de levenscyclus zitten en dat rehabilitatie uitgevoerd dient te worden. Figuur 2.2 Aangelegde oppervlakte in m 2 per periode in de gemeente Boxmeer (2012) Ingenieursbureau TBH blad 3 van 14

2013.C_26 Wegtype Binnen het wegbeheer worden wegen ingedeeld in wegtypen. Dit zijn benamingen voor een weg met bepaalde kenmerken, die een aanduiding zijn voor de functie, het gebruik of het beheer van de weg. Tabel 2.2 Indeling in wegtype Wegtype Benaming Gebruiksfunctie 2 Zwaar belaste weg Dit zijn provinciale wegen, industriewegen of vergelijkbare wegen welke zwaar worden belast. 3 Gemiddeld belaste weg Dit zijn drukke buitengebiedwegen, industriewegen en de hoofdontsluitingswegen binnen de bebouwde kom. 4 Licht belaste weg Dit zijn rustige buitengebiedwegen en buurtontsluitingswegen binnen de bebouwde kom. 5 Weg in woongebied Dit zijn alle woonstraten binnen de bebouwde kom, waaronder ook parkeerterreinen en inritten. 6 Weg in verblijfsgebied Dit zijn wegen binnen de kom die gesloten zijn voor gemotoriseerd verkeer, zoals winkelerven, pleinen en voetpaden. 7 Fietspaden Dit zijn alle aanliggende of vrijliggende fietspaden binnen en buiten de kom. In onderstaande figuur is de percentuele verdeling van het wegenareaal naar wegtypen weergegeven. Figuur 2.3 Verdeling wegenareaal naar wegtypen in de gemeente Boxmeer Uit bovenstaande figuur blijkt dat wegtype 4 licht belaste weg het grootste oppervlak beslaat. Dit voornamelijk rustige (landbouw-)wegen in het buitengebied. Welk wegtype aan een wegvakonderdeel wordt toegekend, is vooral van belang voor het toetsen aan de richtlijn bij het opstellen van de planning. Ingenieursbureau TBH blad 4 van 14

2013.C_26 2.2. Kwalitatieve gegevens Begin 2013 is de conditie van de verhardingen in beeld gebracht door het uitvoeren van een Globale Visuele Inspectie. Dit betekent dat alle wegvakonderdelen bestaande uit asfalt, elementen en beton zijn beoordeeld op schades 4. Tijdens de beoordeling wordt voor alle schadebeelden, zoals is weergegeven in tabel 2.1, een schadebeoordeling voor de ernst van de schade gegeven, te weten: geen, lichte (L), matige (M) of ernstige (E) schade. Daarnaast wordt de omvang van de geconstateerde schade genoteerd in de cijfers 1 (= geringe), 2 (= enige) en 3 (= groot). Tabel 2.3 Verdeling ernst van de schadebeelden in percentages (door afronding is de optelling niet altijd 100) Verharding Schadebeeld Wegtype Geen L1 L2 L3 M1 M2 M3 E1 E2 E3 Asfalt Rafeling 3 t/m 7 24,0% 32,9% 12,6% 1,4% 13,0% 3,7% 0,3% 7,2% 3,9% 1,1% Dwarsonvlakheid 3,6,7 99,0% 0,0% 0,3% 0,0% 0,8% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 4,5 86,8% 8,1% 2,7% 0,1% 1,0% 0,7% 0,0% 0,5% 0,0% 0,0% Oneffenheden 3 t/m 6 97,2% 0,1% 0,3% 0,0% 2,2% 0,1% 0,0% 0,1% 0,0% 0,0% 7 77,0% 0,7% 1,6% 0,0% 20,7% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Scheurvorming 6 41,6% 0,0% 0,0% 0,0% 58,4% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 3,4,5,7 56,7% 20,4% 3,9% 0,6% 6,9% 1,1% 0,1% 6,4% 3,5% 0,4% Randschade 6 100,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 3,4,5,7 99,4% 0,0% 0,2% 0,0% 0,4% 0,1% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Elementen Dwarsonvlakheid 6,7 73,4% 15,7% 6,5% 0,5% 3,0% 0,1% 0,5% 0,0% 0,0% 0,4% 3,4,5 76,7% 14,2% 3,5% 0,3% 4,0% 0,3% 0,0% 0,8% 0,0% 0,1% Oneffenheden 3,4,5,6 44,1% 0,1% 0,6% 0,0% 38,6% 1,6% 0,2% 13,3% 1,4% 0,1% 7 45,3% 0,0% 0,0% 0,0% 42,7% 2,6% 0,0% 7,4% 2,0% 0,0% Beton Oneffenheden 3 t/m 7 100,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Scheurvorming 3 t/m 7 100,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Voegvulling 3 t/m 7 100,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% In tabel 2.2 is de ernst-omvangcombinatie weergeven van de aangetroffen schadebeelden. Uit deze tabel valt op te maken dat ernstige rafeling en scheurvorming bij asfaltverhardingen procentueel het meest voorkomt. Bij elementenverhardingen 4 Opmerking: bij fietspaden worden lichte oneffenheden als matig genoteerd, overige lichte oneffenheden worden niet genoteerd. Ingenieursbureau TBH blad 5 van 14

2013.C_26 komen oneffenheden in ernstige vorm vaak voor. Wat verder opvalt, is dat voor asfaltwegen bijna geen dwarsonvlakheid voorkomt. Aan de kleuren in de tabel zijn de richtlijnen te herleiden, zie hiervoor figuur 2.4. De in rood aangegeven vlakken hebben de richtlijn met meer dan één klasse overschreden, de oranje met één klasse en de gele vlakken liggen net voor de richtlijn, maar hebben wel de waarschuwingsgrens overschreden. De richtlijn 5 is bepalend voor het inplannen van het onderhoud. Figuur 2.4 Relatie ernst-omvangcombinatie met planperiode/-jaar 2.3. Beoordeling kwaliteit verhardingen Op basis van de inspectiegegevens is de kwaliteit van het wegenareaal bepaald. Dit gebeurt door een verdeling te maken in drie kwaliteitsniveaus 6 voldoende, matig en onvoldoende op basis van de resultaten ernst-omvangcombinatie. Zodra de richtlijn wordt overschreden dient er onderhoud plaats te vinden in de eerste twee planjaren. Uit tabel 2.4 valt op te maken dat het slecht gesteld is met de kwaliteit van verharding. Wordt de richtlijn niet overschreden dan wordt op basis van gedragsmodellen en waarschuwingsgrenzen het planjaar van onderhoud bepaald. Te laat uitvoeren van asfaltonderhoud resulteert in kapitaalsvernietiging 7. De geïnspecteerde arealen wijken af van de van de in beheer zijnde oppervlakte zoals gepresenteerd in tabel 1.2. Dit verschil ontstaat omdat niet alle wegvakonderdelen geïnspecteerd. Dit is bijvoorbeeld het geval als er werkzaamheden aan de weg worden uitgevoerd ten tijde van de weginspectie. 5 Voor het inzien van de richtlijnen en waarschuwingsgrenzen van schade aan asfalt-, elementen- en cementbetonverhardingen zie CROW publicatie 147 Wegbeheer 2011, p. 20-22. 6 De kwaliteitsniveaus hebben de volgens betekenis: voldoende meer dan één klasse voor de richtlijn, matig één klasse voor de richtlijn en onvoldoende alle klasse voorbij de richtlijn. Zie ook hiervoor CROW publicatie 147 Wegbeheer 2011 p. 20-21. 7 Door het uitstellen van asfaltonderhoud is meer geld nodig om het wegvak in goede staat te brengen. Dit verschil tussen tijdig en uitgesteld onderhoud (zwaardere maatregel) is kapitaalsvernietiging. Ingenieursbureau TBH blad 6 van 14

2013.C_26 Tabel 2.4 Beoordeling kwaliteit verhardingen in percentages (door afronding is de optelling niet altijd 100) Schadebeeld Voldoende Matig Onvoldoende Asfalt totaal areaal 1.430.202 m² Dwarsonvlakheid 99,4% 0,2% 0,4% Oneffenheden 99,8% 0,1% 0,2% Rafeling 83,9% 3,7% 12,4% Randschade 100,0% 0,0% 0,0% Scheurvorming 89,7% 6,4% 3,9% Elementen totaal areaal 803.704 m² Dwarsonvlakheid 99,1% 0,0% 0,9% Oneffenheden 83,6% 1,6% 14,7% Cementbeton totaal areaal 1.706 m² Oneffenheden 100,0% 0,0% 0,0% Scheurvorming 100,0% 0,0% 0,0% Voegvulling 100,0% 0,0% 0,0% In kwaliteitscatalogus van het CROW worden vijf verschillende schaalbalken beschreven die de kwaliteit van alle objecten van de openbare ruimte beschrijven. De schaalbalken variëren van zeer goed (A+) tot zeer slecht (D). De relatie met het wegbeheer wordt inzichtelijk gemaakt in onderstaande tabel 2.5. Hierin worden tevens de kwaliteiten van de verschillende verhardingssoorten gepresenteerd. Tabel 2.5 Kwaliteitsoverzicht verhardingen 2013 in relatie tot CROW-publicatie 288 288 CROW kwaliteitscatalogus CROW 146/147 Wegbeheer A+ (zeer goed) Er is geen schade 19% 31% 100% 23% A (goed) Er is enige schade 47% 44% 0% 46% B (voldoende) De waarschuwingsgrens is overschreden 17% 9% 0% 14% C (matig) De richtlijn is overschreden (onderhoud binnen twee jaar noodzakelijk) 6% 1% 0% 4% D (te slecht) De richtlijn is meer dan een klasse overschreden (onderhoudsachterstand) 12% 14% 0% 12% Uit bovenstaande blijkt dat het slecht gesteld is met de kwaliteit van de verhardingen. In een normale verdeling bevindt zich 5 tot 10 procent van het areaal in slechte staat. In bovenstaande blijkt dat 16 procent van het beheerareaal de richtlijn heeft gepasseerd en binnen twee jaar groot onderhoud nodig is. Tevens is er een hoog percentage 14 procent - dat de waarschuwingsgrens heeft overschreden! Asfalt Elementen Cementbeton Totaal Ingenieursbureau TBH blad 7 van 14

2013.C_26 2.4. Kwaliteitsparagraaf structuurelementen In onderstaande tabel zijn de kwaliteiten van verhardingen gepresenteerd per functiegroep. Op deze manier wordt een het duidelijk waar de knelpunten liggen. Zo valt op dat de kwaliteit van rijbanen zowel asfalt als elementen slecht is. Ook op parkeren en voetpaden is veel achterstallig onderhoud. Tabel 2.6 Kwaliteit verhardingen per functiegroep in de wijken Asfalt Elementen Functie Beugen Boxmeer Buitengebied Groeningen Holthees Maashees Oeffelt Overloon Rijkevoort Sambeek Vierlingsbeek Vortum-Mullem Onbekend Eindtotaal Diverse A+ A A n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. D n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. C Fietspaden A B B D A+ D A A n.v.t. A D n.v.t. n.v.t. B Parkeren n.v.t. D D n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. D Rijbanen C B D D D D D D D D D D C D Voetpaden n.v.t. n.v.t. B n.v.t. n.v.t. n.v.t. D n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. D Diverse A+ B B A D B A B B n.v.t. A+ n.v.t. A B Fietspaden A C A A+ A+ D B A A C n.v.t. A B Parkeren D C D A+ A A D B D A A A A C Rijbanen C D D n.v.t. A B C A B A C n.v.t. C C Voetpaden C D D A B C D C B B C D A C Totaal C C D D C C C C D C C D B D Ingenieursbureau TBH blad 8 van 14

3. Financiële 2013.C_26 onderhoudsbehoefte 3.1. Algemeen Met behulp van het beheerpakket TB-Objects is de financiële onderhoudsbehoefte voor de periode 2013 2017 bepaald. Op basis van de kwantitatieve en kwalitatieve gegevens worden de onderhoudsmaatregelen, inclusief de kosten, bepaald. 3.2. De uitgangspunten Bij het bepalen van het wegenonderhoud worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: Bij het geplande onderhoud wordt rekening gehouden met het effect van de onderhoudsmaatregelen onderling. De meerjarenplanning houdt geen rekening met toekomstige areaaluitbreidingen. het moment van uitvoeren wordt gepland op basis van de schade die de richtlijn benaderd of overschrijd. Bij vernieuwing van het verhardingsmateriaal wordt dezelfde materiaalsoort aangehouden. Er wordt geen rekening gehouden met externe invloeden op het wegenonderhoud door bijvoorbeeld werkzaamheden aan riolering en kabels en leiding of klimatologische omstandigheden. De eenheidsprijzen voor de onderhoudswerkzaamheden zijn gebaseerd op de eenheidsprijzen welke door Arcadis zijn verstrekt. In de eenheidsprijzen zijn ook de verkeersmaatregelen en de aannemerskosten, te weten: uitvoeringskosten, algemene bedrijfskosten en winst en risico, verwerkt. De eenheidsprijzen zijn exclusief BTW, voorbereiding, administratie en toezicht. in de eenheidsprijzen zijn ook de verkeersmaatregelen en aannemerskosten (uitvoeringskosten, algemene bedrijfskosten en winst & risico) verwerkt. Naast de bovengenoemde uitgangspunten wordt het onderhoud bepaald conform de CROW-systematiek. Deze systematiek is verwerkt in het beheerpakket TB-Objects van TBH. In bijlage II is deze systematiek in het kort uiteengezet. DOEL VAN DE ONDERHOUDSSTRATEGIE Het doel van de gehele onderhoudsstrategie is om verhardingen in een redelijke tot goede onderhoudstoestand te brengen en te houden, dusdanig dat geen enkele Ingenieursbureau TBH blad 9 van 14

2013.C_26 verharding in een onderhoudstoestand onvoldoende verkeert of komt te verkeren. Hiermee worden onveilige verkeerssituaties vermeden en vindt er geen kapitaalsvernietiging plaats. Het is de taak van de wegbeheerder om de kwaliteit en veiligheid van de wegen te waarborgen, zodat de kans op ongelukken en aansprakelijkheid wordt beperkt. PRIORITEITEN Prioriteiten beginnen een rol te spelen vanaf het moment dat er, om wat voor reden dan ook, in de basisplanning binnen de planperiode wordt geschoven. Het stellen van prioriteiten bij het verschuiven wil zeggen dat het uitvoeren van onderhoud voor het ene wegvakonderdeel belangrijker is dan voor het andere. 3.3. Gemuteerde basisplanning In de basisplanning voor de planperiode 2013-2017 wordt op basis van de huidige kwaliteit en binnen de technisch toelaatbare grenzen het onderhoud bepaald en gepland. Dit houdt in dat de planning en begroting worden gepland op basis van de technische noodzaak en geen rekening houdt met eventuele budgetbeperkingen of gestelde prioriteiten. Op basis van de basisplanning is een maatregeltoets uitgevoerd. De maatregeltoets heeft als doel om maatregelen en planjaren van de basisplanning te controleren en indien nodig te corrigeren. De maatregeltoets is alleen van toepassing op onderhoud dat staat gepland over de eerste twee planningsjaren. Achterstandsmaatregelen (2013) kunnen niet over de overige planjaren verspreid worden, omdat verder uitstel technisch niet acceptabel is. Gemiddelde kosten per jaar bedragen 995.249 euro. Tabel 3.1 Overzicht kosten op basis van de gemuteerde basisplanning 2013 2017 Verharding/ planjaar 2013 2014 2015 2016 2017 Eindtotaal Asfalt 1.602.216 770.000 352.852 111.136 136.130 2.972.334 Elementen 1.585.215 71.777 346.917 2.003.909 Eindtotaal 3.187.431 841.777 352.852 458.053 136.130 4.976.243 3.4. Budgetplanning In de budgetplanning worden onderhoudsmaatregelen verschoven als gevolg van het beschikbare budget. Wanneer het budget te laag is dan dienen onderhoudsmaatregelen verschoven te worden over de planjaren. Indien het onderhoud niet op het optimale moment wordt uitgevoerd dan wordt de zwaarte en omvang van de maatregel zwaarder en dus duurder! Ingenieursbureau TBH blad 10 van 14

2013.C_26 Voor de gemeente Boxmeer zijn twee budgetplanningen opgesteld. De eerste budgetplanning gaat uit van het huidige budget van 307.000 euro en de andere budgetplanning gaat uit van een budget van 1.000.000 euro. Tabel 3.2 Budgetplanning met een het huidige budget van 307.000 euro p/j Verharding/ planjaar 2013 2014 2015 2016 2017 Toekomstige Eindtotaal achterstand Asfalt 307.225 307.518 307.342 307.623 305.457 5.746.385 7.281.549 Elementen 4.285.409 4.285.409 Eindtotaal 307.225 307.518 307.342 307.623 305.457 10.031.794 11.566.958 Tabel 3.3 Budgetplanning met een budget van 1.000.000 euro p/j Verharding/ 2013 2014 2015 2016 2017 Toekomstige Eindtotaal planjaar achterstand Asfalt 970.350 683.705 1.001.192 980.800 892.050 11.066 4.539.163 Elementen 30.675 316.254 21.853 107.813 3.647.555 4.124.150 Eindtotaal 1.001.025 999.959 1.001.192 1.002.654 999.864 3.658.620 8.663.313 Uit bovenstaande tabellen wordt duidelijk dat door het uitstellen van onderhoud de kosten van onderhoud fors toenemen. Dit wordt veroorzaakt doordat de actuele achterstand momenteel 3,2 miljoen euro bedraagt. Uit hoofdstuk twee bleek dat de kwaliteit van verhardingen slecht is. Op 20 procent van het beheerareaal dient binnen twee jaar onderhoud uitgevoerd te worden. Het uitstellen van asfaltonderhoud buiten de planperiode betekent kapitaalsvernietiging (= verschil tussen tijdig en uitgesteld asfaltonderhoud). Bij elementen treedt geen kapitaalsvernietiging op, maar neemt de omvang van de maatregel toe. In beide gevallen betekent dat er een toekomstige achterstand ontstaat doordat wegvakonderdelen voorbij de planperiode worden geschoven. 3.5. Cyclische beheerkosten Het benodigde budget voor de planperiode 2013-2017 is gebaseerd op actuele kwaliteit. Voor de jaren daarna wordt gewerkt met beheerstrategieën, waarbij wordt uitgegaan dat het geplande onderhoud in 2013-2017 wordt uitgevoerd. Een beheersstrategie beschrijft het onderhoud dat wordt verwacht in de periode tussen aanleg en rehabilitatie (opnieuw aanleggen) en geeft de daarbij horende kosten aan. In de beheersstrategie zijn de verschillende maatregelen gedefinieerd, die naar verwachting gedurende de levensduur van een constructie worden uitgevoerd. Ingenieursbureau TBH blad 11 van 14

2013.C_26 De beheerstrategieën zijn afhankelijk van drie factoren: het wegtype, het verhardingstype en de ondergrond. De CROW-methodiek onderscheidt zeven wegtypen, drie verhardingstypen en vier kwaliteiten van ondergrond. De bedragen in de periode 2013 tot en met 2017 zijn gebaseerd op de uitgevoerde inspecties. De bedragen in de periode na is gebaseerd op de beheerstrategieën van het CROW. In tabel 3.2 wordt een onderbebouwing gegeven van de gemiddelde jaarlijkse kostprijs voor elementen en asfalt wegtype 3. In tabel 3.3. wordt het cyclische bedrag weergegeven. Tabel 3.4 Voorbeeldberekening cyclische beheerkosten asfalt en elementen, wegtype 3 Elementen, wegtype 3 Jaar van onderhoud Onderhoudsmaatregel Prijs per m² 16 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 24 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 32 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 40 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 46 Rehabilitatie 49,35 Totaal exclusief rehabilitatie 24,90 Totaal inclusief rehabilitatie 74,26 Per jaar exclusief rehabilitatie 0,54 Per jaar inclusief rehabilitatie 1,61 Asfalt, wegtype 3 Jaar van onderhoud Onderhoudsmaatregel Prijs per m² 12 Dunne deklaag 7,00 22 Overlagen 18,40 32 Dunne deklaag 7,00 40 Rehabilitatie 52,12 Totaal exclusief rehabilitatie 32,40 Totaal inclusief rehabilitatie 84,52 Per jaar exclusief rehabilitatie 0,81 Per jaar inclusief rehabilitatie 2,11 Ingenieursbureau TBH blad 12 van 14

2013.C_26 Ingenieursbureau TBH blad 13 van 14

2013.C_10 Tabel 3.5 Bepaling cyclusbedrag klein onderhoud gemeente Boxmeer 2012 Cycluskosten lange termijn Oppervlakte Groot onderhoud Klein onderhoud Rehabilitatie Totaal [m²] kosten per kosten per kosten per kosten per kosten per kosten per kosten per kosten per jaar m² per jaar jaar m² per jaar jaar m² per jaar jaar m² per jaar [ /jaar] [ /m²/jaar] [ /jaar] [ /m²/jaar] [ /jaar] [ /m²/jaar] [ /jaar] [ /m²/jaar] Asfalt - wegtype 3 264.975 214.620 0,81 25.754 0,10 345.287 1,30 585.661 2,21 Asfalt - wegtype 4 1.002.813 478.266 0,48 57.392 0,06 1.045.408 1,04 1.581.066 1,58 Asfalt - wegtype 5 3.123 1.503 0,48 225 0,07 3.014 0,97 4.743 1,52 Asfalt - wegtype 6 1.223 662 0,54 99 0,08 1.026 0,84 1.788 1,46 Asfalt - wegtype 7 158.802 120.654 0,76 18.098 0,11 103.166 0,65 241.918 1,52 Elementen - wegtype 3 23.126 12.521 0,54 2.504 0,11 24.812 1,07 39.837 1,72 Elementen - wegtype 4 29.862 11.621 0,39 2.324 0,08 30.704 1,03 44.648 1,50 Elementen - wegtype 5 498.167 155.085 0,31 31.017 0,06 409.763 0,82 595.865 1,20 Elementen - wegtype 6 219.323 78.782 0,36 15.756 0,07 208.157 0,95 302.695 1,38 Elementen - wegtype 7 35.218 7.358 0,21 1.472 0,04 34.079 0,97 42.908 1,22 Cementbeton - wegtype 3 309 136 0,44 7 0,02 680 2,20 823 2,66 Cementbeton - wegtype 4 1.397 45 0,03 2 0,00 2.137 1,53 2.185 1,56 Half- & onverhard 2.621.783 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 Totaal asfalt 1.430.937 815.705 0,57 101.569 0,07 1.497.901 1,05 2.415.176 1,69 Totaal cementbeton 1.706 181 0,11 9 0,01 2.817 1,65 3.007 1,76 Totaal elementen 805.697 265.366 0,33 53.073 0,07 707.515 0,88 1.025.954 1,27 Totaal (excl. half- & onverhard) 2.238.339 1.081.252 0,48 154.651 0,07 2.208.233 0,99 3.444.137 1,54 Berekend is dat vanaf 2018 jaarlijks gemiddeld 1.081.252 euro per jaar nodig is om groot onderhoud op de wegen uit te voeren. In totaal groot- & klein onderhoud en rehabilitatie is er jaarlijks 3.444.137 euro nodig. Ingenieursbureau TBH blad 14 van 14

4. Conclusies 2013.C_10 / aanbevelingen Het wegenareaal in de gemeente Boxmeer verkeert, zoals de weginspectie aantoont, in slechte staat. Ongeveer 12 procent van de asfaltverharding en 21 procent van de elementen heeft momenteel de richtlijn met meer dan een klasse overschreden. Het algemene onderhoudsniveau van de verhardingen conform de kwaliteitscatalogus is D. Dit leidt tot hoge onderhoudskosten in het eerste jaar! Tabel 4.1 Kwaliteitsoverzicht verhardingen 2013 in relatie tot CROW-publicatie 288 288 CROW kwaliteitscatalogus CROW 146/147 Wegbeheer A+ (zeer goed) Er is geen schade 19% 31% 100% 23% A (goed) Er is enige schade 47% 44% 0% 46% B (voldoende) De waarschuwingsgrens is overschreden 17% 9% 0% 14% C (matig) De richtlijn is overschreden (onderhoud binnen twee jaar noodzakelijk) 6% 1% 0% 4% D (te slecht) De richtlijn is meer dan een klasse overschreden (onderhoudsachterstand) 12% 14% 0% 12% Asfalt Elementen Cementbeton Totaal Om de kwaliteit van het wegennet conform de methodiek weer op het juiste niveau te krijgen is het uitvoeren van de onderhoudsplanning noodzakelijk. Op basis van de technische noodzaak is de volgende basisplanning opgesteld. Gemiddelde is er jaarlijks 995.249 euro nodig voor onderhoud. Uit hoofdstuk drie blijkt dat het uitstellen van onderhoud leidt tot hogere onderhoudskosten! Tabel 4.2 Basisplanning 2013-2017 inclusief cyclisch onderhoud Verharding/ planjaar 2013 2014 2015 2016 2017 Cyclisch Asfalt 1.602.216 770.000 352.852 111.136 136.130 815.705 Elementen 1.585.215 71.777-346.917-181 Cementbeton - - - - - 265.366 Eindtotaal 3.187.431 841.777 352.852 458.053 136.130 1.081.252 Bovenstaande conclusies zijn gebaseerd op de gegevens uit publicatie 145 en 147 van het CROW en door de gemeente verstrekte budgetten. Ingenieursbureau TBH blad 15 van 14

Bijlage I Begroting Beheergegevens CROW Begrippenlijst De jaarlijkse onderhoudskosten behorend bij een onderhoudsplanning. Verzamelde gegevens (zowel t.a.v. kwantiteit als kwaliteit) van een verhardingsfunctie (rijbaan, voetpad, et cetera). Stichting Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek (Galvanistraat 1, Ede, Postbus 37, Postcode 6710 BA EDE). De methodiek van rationeel wegbeheer is beschreven in Publicatie 20: 'RATIONEEL WEGBEHEER'. Deze publicatie bestaat uit de volgende delen: A. Toelichting op de handleiding; B. Handleiding; C. Schadecatalogus: VISUELE INSPECTIE. Gedragsmodel Groot onderhoud Inspectiegegevens Rafeling Reconstructie Rehabilitatie Schadebeeld Voorspellingsmodel waarin het kwaliteitsverloop van een schadebeeld in de tijd wordt beschreven. Onder groot onderhoud vallen de onderhoudsmaatregelen die periodiek worden uitgevoerd. De maatregelen betreffen het tegengaan van structurele achteruitgang van de kwaliteit van de verharding en het handhaven van de oppervlakte eigenschappen op een acceptabel niveau. Groot onderhoud wordt planmatig op gesteld. Gegevens waarmee de kwaliteit van het object beschreven wordt. Schadebeeld vallende onder de schadegroep textuur dat het verdwijnen van mineraal aggregaat (grind, zand, steenslag) uit het verhardingsoppervlak van asfaltverhardingen beschrijft. Een reconstructie is een wijziging in de constructie (ten behoeve van het verbeteren van de draagkracht van de weg). Rehabilitatie is een maatregel die getroffen moet worden als een weg aan het einde van zijn levensduur is. Het betreft hier dus een totale vervanging van de constructie. Bepaalde zichtbare, typerende vorm waarin schade aan een verharding aan de dag treedt. Ingenieursbureau TBH blad I van VII

Bijlage II Wegbeheersystematiek Aan het eind van de jaren 70 zijn de eerste stappen naar een landelijke wegbeheersystematiek gemaakt. In de jaren 80 kwam een eerste publicatie van het CROW over een landelijke normering van het wegbeheer. Op basis van deze systematiek is het eerste geautomatiseerde wegbeheersysteem ontwikkeld en zijn de diverse wegbeheerders, zoals provincies, waterschappen en gemeenten, gaan werken met de systematiek en de geautomatiseerde wegbeheersystemen. De belangrijkste redenen om gebruik te maken van deze systematiek en de systemen is dat de wegbeheerders te maken kregen met onder andere grootschalige uitbreidingen van het beheerareaal, bezuinigingen en vragen vanuit de politiek. In de jaren 90 hadden de meeste wegbeheerders de beschikking over een wegbeheersysteem en kwam op basis van ervaring behoefte aan aanpassing van de landelijk erkende CROW-systematiek. Hierop zijn door het CROW diverse werkgroepen opgericht en is de wegbeheermethodiek vernieuwd. De vernieuwde wegbeheermethodiek is begin 2002 geïntroduceerd en in november 2005 aangepast. In de onderstaande paragraaf wordt de systematiek in stappen behandeld. Systematiek De systematiek is opgezet om antwoord te geven op vragen vanuit de politiek of de maatschappij. Dit betekent dat de wegbeheerder vragen, zoals; Wat beheer ik?, Hoe is de complete toestand van het beheerareaal?, Wat zijn de kosten voor verantwoord beheer?, Wanneer wordt onderhoud uitgevoerd? moet kunnen beantwoorden. Hiervoor dienen we de beschikking te hebben over een aantal basisgegevens: De kwantiteit van het beheerareaal (vaste gegevens); De kwaliteit van het beheerareaal (variabele gegevens); Een onderhoudsstrategie voor het bepalen van de onderhoudskosten en knelpunten in relatie met het beschikbare onderhoudsbudget; Een GIS- of wegbeheersysteem, waarin de bovenstaande punten 1 tot en met 3 zijn samengebracht. De bovenstaande zaken zijn nodig om de wegbeheersystematiek tot een succesvol hulp- en communicatiemiddel te maken. Gebaseerd op de actuele gegevens in het wegbeheerbestand is het voor de wegbeheerder mogelijk de wegbeheerinformatie te gebruiken voor: Het verkrijgen van inzicht in het totale beheerareaal (kwantiteit en kwaliteit); Het bepalen van het geplande en begrote onderhoud voor de korte en (middel) lange termijn; Het bewaken van de kosten en het afstemmen van het wegenonderhoud met andere beheerdisciplines; Het vaststellen van knelpunten vanwege verschillen tussen beschikbare en benodigde onderhoudsbudgetten; Het opstellen van het jaarlijkse onderhoudsprogramma. Ingenieursbureau TBH blad II van VII

Om schematisch weer te geven hoe de relatie is tussen alle noodzakelijke gegevens binnen de systematiek zijn figuur II.1 Relatie wegbeheergegevens tot en met het eindresultaat globaal weergegeven. BEHEERGEGEVENS Kwantiteit (vaste gegevens) Kwaliteit (variabele - en inspectiegegevens) ONDERHOUDSSTRATEGIE CROW- Publicatie 288 Ervaringen wegbeheerder Eenheidsprijzen OPSTELLEN PLANNING Toetsing aan kwalificatie van schades RESULTATEN Maatregelentoets gepland onderhoud (1-2 jaar) Alternatieven bij beschikbaar budget Figuur II.1 Relatie beheergegevens tot het eindresultaat De planning evenals de resultaten vormen de basis voor het beheer en onderhoud van de gemeentelijke verhardingen. De beheergegevens kunnen zoals aangegeven dienen voor het opstellen van jaarlijks onderhoudsprogramma, meerjaren onderhoudsplanning, beleid en strategische beheer. Ingenieursbureau TBH blad III van VII

Bijlage III Cyclische beheerkosten Asfalt, wegtype 3 Jaar van onderhoud Onderhoudsmaatregel Prijs per m² 12 Dunne deklaag 7,00 22 Overlagen 18,40 32 Dunne deklaag 7,00 40 Rehabilitatie 52,12 Totaal exclusief rehabilitatie 32,40 Totaal inclusief rehabilitatie 84,52 Per jaar exclusief rehabilitatie 0,81 Per jaar inclusief rehabilitatie 2,11 Asfalt, wegtype 4 Jaar van onderhoud Onderhoudsmaatregel Prijs per m² 16 Oppervlakte behandeling 2,72 26 Overlagen 18,40 40 Oppervlakte behandeling 2,72 50 Rehabilitatie 52,12 Totaal exclusief rehabilitatie 23,85 Totaal inclusief rehabilitatie 75,97 Per jaar exclusief rehabilitatie 0,48 Per jaar inclusief rehabilitatie 1,52 Asfalt, wegtype 5 Jaar van onderhoud Onderhoudsmaatregel Prijs per m² 16 Oppervlakte behandeling 2,72 28 Vervangen deklaag (incl. Frezen) 20,54 42 Dunne deklaag 2,72 54 Rehabilitatie 52,12 Totaal exclusief rehabilitatie 25,98 Totaal inclusief rehabilitatie 78,11 Per jaar exclusief rehabilitatie 0,48 Per jaar inclusief rehabilitatie 1,45 Ingenieursbureau TBH blad IV van VII

Asfalt, wegtype 6 Jaar van onderhoud Onderhoudsmaatregel Prijs per m² 16 Oppervlakte behandeling 2,72 24 Vervangen deklaag (incl. Frezen) 20,54 36 Oppervlakte behandeling 2,72 48 Rehabilitatie 40,28 Totaal exclusief rehabilitatie 25,98 Totaal inclusief rehabilitatie 66,26 Per jaar exclusief rehabilitatie 0,54 Per jaar inclusief rehabilitatie 1,38 Asfalt, wegtype 7 Jaar van onderhoud Onderhoudsmaatregel Prijs per m² 16 Oppervlakte behandeling 2,72 24 Vervangen deklaag (incl. Frezen) 18,40 34 Oppervlakte behandeling 2,72 44 Vervangen deklaag (incl. Frezen) 20,54 54 Oppervlakte behandeling 2,72 62 Rehabilitatie 40,28 Totaal exclusief rehabilitatie 47,11 Totaal inclusief rehabilitatie 87,38 Per jaar exclusief rehabilitatie 0,76 Per jaar inclusief rehabilitatie 1,41 Elementen, wegtype 3 Jaar van onderhoud Onderhoudsmaatregel Prijs per m² 16 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 24 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 32 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 40 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 46 Rehabilitatie 49,35 Totaal exclusief rehabilitatie 24,90 Totaal inclusief rehabilitatie 74,26 Per jaar exclusief rehabilitatie 0,54 Per jaar inclusief rehabilitatie 1,61 Ingenieursbureau TBH blad V van VII

Elementen, wegtype 4 Jaar van onderhoud Onderhoudsmaatregel Prijs per m² 18 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 28 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 38 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 48 Rehabilitatie 49,35 Totaal exclusief rehabilitatie 18,68 Totaal inclusief rehabilitatie 68,03 Per jaar exclusief rehabilitatie 0,39 Per jaar inclusief rehabilitatie 1,42 Elementen, wegtype 5 Jaar van onderhoud Onderhoudsmaatregel Prijs per m² 24 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 36 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 48 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 60 Rehabilitatie 49,35 Totaal exclusief rehabilitatie 18,68 Totaal inclusief rehabilitatie 68,03 Per jaar exclusief rehabilitatie 0,31 Per jaar inclusief rehabilitatie 1,13 Elementen, wegtype 6 Jaar van onderhoud Onderhoudsmaatregel Prijs per m² 20 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 30 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 40 Herstraten betonstraatstenen (30%) 6,23 52 Rehabilitatie 49,35 Totaal exclusief rehabilitatie 18,68 Totaal inclusief rehabilitatie 68,03 Per jaar exclusief rehabilitatie 0,36 Per jaar inclusief rehabilitatie 1,31 Ingenieursbureau TBH blad VI van VII

Elementen, wegtype 7 Jaar van onderhoud Onderhoudsmaatregel Prijs per m² 20 Plaatselijk hertegelen (30%) 3,76 32 Plaatselijk hertegelen (30%) 3,76 44 Plaatselijk hertegelen (30%) 3,76 54 Rehabilitatie 52,25 Totaal exclusief rehabilitatie 11,28 Totaal inclusief rehabilitatie 63,54 Per jaar exclusief rehabilitatie 0,21 Per jaar inclusief rehabilitatie 1,18 Ingenieursbureau TBH blad VII van VII