Staphorst Wegenbeleidsplan

Transcriptie

1 Staphorst Wegenbeleidsplan projectnr revisie 03 maart 2012 Auteurs ir. S.A. van der Geest ing. J.W. Snuverink ook Lansink Opdrachtgever Gemeente Staphorst - Openbare Werken Postbus AA STAPHORST datum vrijgave beschrijving revisie 03 goedkeuring vrijgave 28 maart 2012 Opmerkingen gemeente verwerkt

2 Inhoud blz. 1 Inleiding Leeswijzer Wat hebben we? Kwantitatieve gegevens Verhardingstype Verhardingsfunctie Verharding per structuurelement Aanlegjaren Wat moeten we? Wegen Bermverharding Karakteristieke klinkerwegen Areaaluitbreiding Klein onderhoud Wegen zonder onderhoud Riolering Groen Openbare verlichting en verkeerstekens Review/Behaalde resultaten Terugblik Kwalitatieve gegevens Huidige kwaliteit Kwaliteitsontwikkeling Analyse kwalitatieve gegevens Financiële middelen Groot onderhoud en klein onderhoud Huidig budget 'Groot onderhoud' Stand reserve Huidig budget 'Klein onderhoud' Wat willen we? Uitgangspunten Scenario 1: Voortzetting huidige kwaliteit Scenario 2: Voorkeurscenario/ambtelijk voorstel Scenario 3: Minimaal acceptabel Scenario 4: Alles laag Gevolgen voor de reserve Conclusies en aanbevelingen Huidige kwaliteit Huidig budget Scenariokeuze Reserve Infra Werkwijze...19 Bijlage 1: Kwaliteitsmeetlat verhardingen...20 Bijlage 2: Structuurelementenkaart...23 Bijlage 3: Karakteristieke klinkerwegen...24 Bijlage 4: Kwaliteitsontwikkeling wegen...25 blad 2 van 25

3 1 Inleiding Wegbeheer is een wezenlijk onderdeel van het beheer van de openbare ruimte in de gemeente Staphorst. Vanuit de Wegenwet heeft de gemeente de zorgplicht voor verhardingen. Dit betekent dat de gemeente als wegbeheerder te allen tijde verantwoordelijk is voor de kwaliteit (de onderhoudstoestand) van de verhardingen die het in beheer heeft. Het gebruik van de wegen moet veilig kunnen plaatsvinden en schades/ongevallen door gebreken aan de weg moeten zoveel mogelijk worden voorkomen. Om het beheer en onderhoud van het gemeentelijk areaal op doelmatige en efficiënte wijze uit te voeren is een nieuw Wegenbeleidsplan opgesteld. Het voorliggende Wegenbeleidsplan is weer opgesteld voor een periode van vier jaar. Dit betreft de periode van 2013 tot en met Er wordt antwoord gegeven op de vragen: wat hebben we aan gemeentelijk areaal, wat doen we in de openbare ruimte (dit betreft het vastgestelde beleid vooral in relatie met het Wegenbeleidsplan), wat willen we bereiken (ambitie) en wat kost het om een bepaald kwaliteitsniveau te waarborgen? In tegenstelling tot de vorige plannen wordt in het nieuwe Wegenbeleidsplan gewerkt met het kwaliteitsgericht beheren. Een uitstekende methode om te komen tot goede kwaliteitsafspraken per gebied die zowel door het bestuur als de beheerder worden gedragen. Er wordt dan gesproken in de gradaties van kwaliteit: hoog, basis en laag. Deze kwaliteitsniveaus zijn vastgelegd in een kwaliteitsmeetlat, welke is opgenomen in bijlage 1. Afhankelijk van de keuze moet het bijbehorende budget beschikbaar worden gesteld. Deze methode geeft de kwaliteit en kosten die gemoeid gaan met wegbeheer helder weer, zodat de wegbeheerder weet voor welke opgave hij staat en het bestuur weet wat zij kan verwachten. 1.1 Leeswijzer 2 Wat hebben we? Algemene informatie zoals hoeveelheden en opbouw van het areaal. 3 Wat moeten we? Hoofdpunten uit beleidsplannen die relatie hebben met wegenbeleid. 4 Review/behaalde resultaten Omschrijving van de behaalde resultaten in het beleidsplan Financiële middelen Beschrijving van de beschikbare financiële middelen t.a.v. het wegbeheer. 6 Wat willen we? 4 onderhoudsscenario's, waarbij kwaliteit en kosten aan elkaar gekoppeld zijn, zodat een onderbouwde keuze gemaakt kan worden. 7 Conclusies en aanbevelingen Conclusies en aanbevelingen t.a.v het beleidsplan. blad 3 van 25

4 2 Wat hebben we? In dit hoofdstuk gaan we in op het beheerareaal van de gemeente Staphorst. Allereerst beschrijven we de vaste gegevens van het wegenareaal. Het gaat bijvoorbeeld om: Wat ligt er nu? Welke functie heeft het? 2.1 Kwantitatieve gegevens Verhardingstype In de gemeente Staphorst ligt een totaal oppervlak van 1,9 miljoen m² aan verhardingen. Van het totale areaal bestaat 44% uit asfaltverharding, 32% uit elementenverharding (klinkers, tegels, etc.), 11% uit betonverharding en 13% uit overige verhardingen (met name onverhard en semi-verharding). Ten opzichte van het vorige beheerplan (2008) is het areaal met circa m² toegenomen, dit is te verklaren door bijvoorbeeld de aanleg van de Slagen en de Esch. Overig m2 13% Asfalt m2 44% Elementen m2 32% Asfalt Beton Elementen Overig Beton m2 11% Verhardingsfunctie Naast het type verharding is ook de functie van de verharding van belang. Per functie is aangegeven hoeveel oppervlak er is. Onder overig valt alles wat geen rijbaan, fietspad of voetpad is, bijvoorbeeld parkeerstroken en inritten. Functie Oppervlak Rijbaan m² Fietspad m² Voetpad m² Overig m² Totaal m² blad 4 van 25

5 2.1.3 Verharding per structuurelement Gebieden met een eigen karakter en functie in de openbare ruimte noemen we structuurelementen. In bijlage 2 is een tekening van de structuurelementen opgenomen. In Staphorst is de indeling van deze gebieden als volgt: bedrijventerreinen; begraafplaatsen / parken; buitengebied; dorpskernen; hoofdstructuur binnen de kom (biko); hoofdstructuur buiten de kom (buko); woongebied; wegen zonder onderhoud. Wanneer we de bovenstaande indeling over de verharding van Staphorst leggen, zien we de volgende verdeling: Woongebieden m2 21% Wegen zonder onderhoud m2 2% Bedrijventerreinen m2 4% Begraafplaatsen/Parken m2 0% Buitengebieden m2 41% Hoofdstructuur buko m2 23% Hoofdstructuur biko m2 6% Dorpskernen m2 3% Opvallend is het structuurelement 'wegen zonder onderhoud', deze wegen zijn eerder vastgesteld door de gemeenteraad als wegen zonder onderhoud. Het betreffen vaak doodlopende wegen die slechts heel beperkt gebruikt worden (bijvoorbeeld erfontsluitingswegen of wegen die alleen door agrarische voertuigen worden gebruikt) Aanlegjaren Onderstaande grafiek geeft het oppervlak van de verharding per aanlegperiode weer. Opvallend is de aanlegperiode , deze aanlegperiode is gebruikt voor wegen met een onbekend aanlegjaar en halfverharde wegen en/of zandwegen. blad 5 van 25

6 blad 6 van 25

7 3 Wat moeten we? 3.1 Wegen In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het beleid dat reeds is vastgesteld binnen de verschillende domeinen van de openbare ruimte. Welk vigerend beleid heeft een relatie met dit wegenbeleidsplan? Bermverharding De gemeente Staphorst heeft reeds een groot deel van de wegbermen voorzien van bermverharding. Bermverharding zorgt voor een veiligere situatie op de weg en behoud van de wegconstructie. Het beleid rond bermverharding in de gemeente Staphorst is dat afhankelijk van de situatie een keuze moet worden gemaakt voor het type bermverharding Karakteristieke klinkerwegen Staphorst staat vooral bekend om de boerderijen met rieten daken, maar ook (oude) klinkerwegen bepalen het aanzicht van de gemeente. In het wegbeheersplan is beleid bepaald t.a.v. 'karakteristieke klinkerwegen'. In 2004 zijn een aantal wegen aangewezen als 'karakteristieke klinkerweg', waarbij is aangegeven dat deze wegen behouden moeten blijven. De reden dat destijds dit beleid is aangenomen was omdat er in het verleden veel klinkerwegen zijn verdwenen. Soms door het gebruik als fundering onder nieuwe asfalt en/of beton verhardingen of door verwijdering en verkoop van de klinkers. Meestal waren er gegronde redenen om de klinkerwegen te vervangen door nieuwe wegconstructies, maar toch dient er aandacht te zijn voor het bepalende beeld van de klinkerwegen voor Staphorst. Daarom is het beleid rondom 'karakteristieke klinkerwegen' vastgelegd. Uitgangspunt bij het bepalen van de wegen die in aanmerkingen komen als 'karakteristieke klinkerwegen' zijn de Gemeenteweg en de Oude Rijksweg en de wegen die zich binnen circa 250 m hiervandaan vinden. Bij deze wegen dient de klinkerverharding in stand te worden gehouden. In bijlage 3 is een tekening opgenomen van de 'karakteristieke klinkerwegen' Areaaluitbreiding De gemeente Staphorst is volop in ontwikkeling, de afgelopen jaren zijn dan ook een aantal bedrijventerreinen opgezet en is gestart met verschillende woningbouwprojecten. Deze zullen de komende jaren verder ontwikkeld worden. Door de aanleg van deze gebieden komt er extra areaal verhardingen bij. Het betreft de volgende gebieden: Nieuwbouwlocatie 'de Slagen' 1 e fase; Nieuwbouwlocatie Rouveen West 4, bouwrijp maken; Bedrijventerrein de Esch 3, gereed bouwrijp maken; Bedrijventerrein Oosterparallelweg, start bouwrijp maken Klein onderhoud Klein onderhoud is apart budget om kleine reparaties aan het areaal uit te voeren. Deze reparaties komen vaak voort uit klachten en meldingen. Het betreft vaak kleine schades in de vorm van los liggende tegels en of kleine gaten in het asfalt. De bedragen die gemoeid gaan met klein onderhoud zijn apart benoemd in de begroting en komen ten laste van de gemeentelijke exploitatie Wegen zonder onderhoud Er zijn een aantal wegen binnen de gemeente Staphorst waaraan bewust geen onderhoud wordt gepleegd. Het gaat om wegvakken die alleen agrarische percelen ontsluiten en waarvan slechts sporadisch gebruik wordt gemaakt (met name door agrarische voertuigen). Langs deze wegen bevinden zich, op enkele locaties na, geen woningen of bedrijven. Volgens de wegenwet is de gemeente wel verplicht ook deze wegen op een verantwoorde en veilige manier te onderhouden. Het niet onderhouden brengt dus bepaalde risico's met zich mee. Zo kan de blad 7 van 25

8 veiligheid in het geding komen wat kan leiden tot schadeclaims. In bijlage 2 is in de tekening van de structuurelementen opgenomen van welke wegen niet worden onderhouden. 3.2 Riolering 3.3 Groen OP 22 maart 2011 heeft de Raad van de gemeente Staphorst het verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan (vgrp) vastgesteld. Het vgrp beschrijft de beleidsvoornemens en (bijbehorende) maatregelen voor inzameling, transport en verwerking van stedelijk afval-, hemel- en grondwater voor de periode Het vgrp vertaalt de voorgenomen maatregelen in een kostendekkingsplan en geeft aan welke gevolgen dit heeft voor de rioolheffing. Voor het opstellen van dit vgrp is een outputgericht methodiek gehanteerd. Dit houdt kortweg in dat op basis van beelden en keuzes beleid wordt vastgelegd. Hiervoor is gebruik gemaakt van een meetlatten, waarin de verschillende niveaus zijn vastgelegd in beelden en normen. Door deze outputgerichte werkmethodiek ontstaat een duidelijke en eenduidige koppeling tussen kwaliteit en kosten. Dezelfde methodiek wordt nu ook voor het wegbeheer gebruikt. Dit maakt het beleid beter begrijpelijk en eenduidig. In het vgrp heeft de Raad, de ambitie vastgelegd en keuze gemaakt voor hoe om te gaan met stedelijk afval-. hemel- en grondwater. Deze keuzes zijn gemaakt met behulp van scenario's die ook direct de kosten inzichtelijk maken. De keuzes die zijn vastgelegd in het vgrp, zijn geoperationaliseerd in het Operationeel Programma Gemeente Staphorst, jaarschijf 2011 van 7 juli In dit document worden de gemaakte keuze gebruikt om het daadwerkelijke beleid te operationaliseren. De opdrachten voor 2011 zijn onderverdeeld in vier categorieën: aanleg, planvorming, maatregelen en onderhoud. Op al deze vlakken kan afstemming met wegbeheer zorgen voor een effectievere en efficiëntere werkwijze. Belangrijke projecten die de komende jaren voor riolering op de planning staan zijn: Afkoppelen Staphorst Noord (in uitvoering) Afkoppelen Oude Rijksweg ( ); Optimalisatie de Baarge ( ); Vervanging vrijverval riolering o.b.v. kwaliteit; Vervanging drukriolering 3 e GRP. Binnen de gemeente Staphorst vindt de afstemming met wegbeheer al veelal plaats. Veel van bovenstaande projecten worden dan ook integraal opgepakt. Het onderhoud van het groen in de gemeente Staphorst is voornamelijk vastgelegd in prestatiecontracten. Voor het onderhoud van het groen in de bermen is een prestatiecontract vastgelegd met de aannemer. Langs onverharde wegen moet aan een laag niveau worden voldaan en langs de verharde wegen aan een basis niveau. De bermen worden daar waar nodig aangevuld. Het onderhoud van het groen binnen de kernen is vastgelegd in een prestatiecontract. De komende jaren zijn hier geen veranderingen in te verwachten. Bij reconstructies van groen vindt er afstemming plaats met eventuele renovatie van groen. 3.4 Openbare verlichting en verkeerstekens Voor de openbare verlichting en verkeerstekens zijn op dit moment geen vervangingsplannen. De ontwikkelingen ten aanzien van LED-verlichting worden gevolgd en waar mogelijk toegepast, zoals nu het geval op de Oude Rijksweg en De Baarge. De gemeente streeft naar het doelmatig gebruik van verkeersborden en verkeerstekens. De verkeersveiligheid is hierin leidend. blad 8 van 25

9 4 Review/Behaalde resultaten 4.1 Terugblik De afgelopen periode is gewerkt met het wegenbeleidsplan Het is het tweede plan in zijn soort. In het jaar 2004 is het eerste plan opgesteld om de kwaliteit van het beheerareaal in kaart te brengen en de financiële consequenties voor een goed beheer en onderhoud van de verhardingen inzichtelijk te maken. Destijds is ook aandacht gekomen voor de nog aanwezige karakteristieke klinkerwegen. Een aantal wegen zijn aangewezen. Deze klinkerwegen moeten worden behouden. Beide plannen met de daarin aangegeven benodigde onderhoudsbudgetten zijn vastgesteld door de raad. Daarmee zijn structureel financiële middelen beschikbaar om de gemeentelijke verhardingen te onderhouden. 4.2 Kwalitatieve gegevens Jaarlijks voert de gemeente Staphorst een technische inspectie uit van alle verhardingen. Op basis van deze inspectiecijfers kan een kwalitatief oordeel worden gegeven over de technische staat. De gemeente maakt hiervoor gebruik van de meetlat Ruimtelijke kwaliteit. In deze meetlat zijn vijf kwaliteitsniveaus onderscheiden, te weten: Kwaliteitsniveau Rapportcijfer ZH Zeer Hoog 9,5-10 H Hoog 7,5-9,4 B Basis 5,5-7,4 L Laag 3,5-5,4 ZL Zeer laag < 3, Huidige kwaliteit De laatste weginspectie is uitgevoerd begin Op basis van deze inspectie zijn de volgende rapportcijfers berekend. Huidige kwaliteit (incl. Wegen zonder onderhoud) Totaal Woongebieden Wegen zonder onderhoud Hoofdstructuur BUKO Hoofdstructuur BIKO Dorpskernen Buitengebied Bedrijventerrein Asfalt 10 5,4 nvt 5,8 5,9 4,3 6,1 5,7 Elementen 6,7 5,0 6,9 4,6 7,0 3,0 8,5 6,5 Totaal 7,3 5,3 6,9 4,9 5,9 3,6 8,0 5,9 blad 9 van 25

10 De rapportcijfers zijn per structuurelement bepaald. Het gemiddeld cijfer van het areaal komt op 5,9 en scoort hiermee op niveau basis. De 'wegen zonder onderhoud' drukken een negatieve stempel op de gemiddelde kwaliteit binnen de gemeente. Daarom is er ook een kwaliteitsrapportage gemaakt zonder deze wegen. Deze is als volgt: Huidige kwaliteit (excl. Wegen zonder onderhoud) Totaal Woongebieden Hoofdstructuur BUKO Hoofdstructuur BIKO Dorpskernen Buitengebied Bedrijventerrein Asfalt 10 5,4 nvt 5,8 5,9 6,1 5,7 Elementen 6,7 5,0 6,9 4,6 7,0 8,5 6,8 Totaal 7,3 5,3 6,9 4,9 5,9 8,0 6,1 Als de wegen zonder onderhoud niet worden meegenomen in de analyse komt het gemiddelde rapportcijfer op 6,1, dat is een basisniveau conform de richtlijnen van het CROW 1 publicatie Kwaliteitsontwikkeling Om inzicht te krijgen in de ontwikkeling van de kwaliteit in de afgelopen jaren zijn ook de oudere weginspecties omgezet in rapportcijfers. De kwaliteitsontwikkeling is gemaakt inclusief de wegen zonder onderhoud en exclusief deze wegen. Beide kwaliteitsontwikkelingen zijn opgenomen in de bijlage van dit rapport. Als het gehele areaal wordt samengenomen en de wegen zonder onderhoud niet worden meegenomen ziet de kwaliteitsontwikkeling (excl. wegen zonder onderhoud) er als volgt uit: 10,000 9,000 8,000 7,000 6,000 5,000 5,40 5,03 5,65 6,05 4,000 3,000 2,000 1,000 0, CROW is het nationale kennisplatform voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte. blad 10 van 25

11 Daarnaast zijn kwaliteitsontwikkelingen gemaakt voor de verschillende structuurelementen en is er onderscheid gemaakt naar verhardingstype (asfalt en elementen). Deze kwaliteitsontwikkelingen zijn in bijlage 4 opgenomen Analyse kwalitatieve gegevens Zowel het overzicht van de huidige kwaliteit als de kwaliteitsontwikkeling geven een goed inzicht in de huidige stand van zaken en het verloop van de afgelopen jaren. Wanneer we deze gegevens verder analyseren vallen een aantal zaken op: Het totaal geïnspecteerde oppervlak verhardingen (alleen asfalt en elementen) is van m² in 2010 toegenomen tot m² in Het geïnspecteerde areaal is dus met 12,6 % toegenomen; De toename is vooral terug te zien in de structuurelementen bedrijventerrein en woongebieden. Dit is te verklaren door het gereed komen van industrieterrein de Esch en verschillende nieuwe woongebieden (de Slagen en Rouveen West). De verhardingen zijn in deze gebieden geheel nieuw, het aantal schades is dus heel beperkt. Dit is van invloed op de kwaliteitsontwikkeling van het structuurelement en zelfs op de algehele kwaliteit. De kwaliteit verbetert aanzienlijk, doordat er nu meer (nieuwe) verhardingen zijn zonder schade; De kwaliteit van de asfaltverharding in de hoofdstructuur binnen de bebouwde kom (BIKO) is behoorlijk toegenomen. Van een rapportcijfer 4,2 in 2010 scoort dit onderdeel nu een 5,6. Dit valt met name te verklaren door een aantal investeringswerken waarbij de asfaltverharding is aangepakt; Het overall cijfer komt uit op een 6,1. Dit valt binnen het kwaliteitsniveau basis, de afgelopen jaren is de kwaliteit licht gestegen. Hierbij moet de toename van nieuw areaal en de kwaliteitsimpuls door investeringswerk in het achterhoofd worden gehouden. De kwaliteit van de elementenverharding is geheel gezien beter dan de kwaliteit van de asfaltverharding. De elementenverharding in de woongebieden valt positief op. Ondanks het grote oppervlak (ruim m²) scoort deze een 8,5 en valt hiermee in kwaliteitsniveau hoog. Wat hebben de investeringen nu opgeleverd? De kwaliteitsontwikkeling van het wegennet geeft een licht stijgende lijn weer. Het aantal klachten/meldingen lijkt af te nemen (hier zijn geen concrete cijfers van). Zeker wanneer er terug wordt gekeken op de afgelopen twee winters. In het gehele land is veel vorstschade opgetreden. Ook hier in Staphorst, maar dit is wel beperkt gebleven. Het op een juiste wijze uitvoeren van onderhoud heeft hier duidelijk mee te maken. Ook het aantal ingediende schadeclaims blijft stabiel. Jaarlijks gaat het om ongeveer twintig stuks. We kunnen dus stellen dat het onderhoud op doelmatige en efficiënte wijze plaats vindt. blad 11 van 25

12 5 Financiële middelen In dit hoofdstuk beschrijven we de beschikbare financiële middelen in de huidige situatie. 5.1 Groot onderhoud en klein onderhoud Voordat we de budgetten onder de loep nemen is het belangrijk om te weten dat we bij wegbeheer onderscheid maken in 'Groot onderhoud' en 'Klein onderhoud'. Groot onderhoud: Hieronder verstaan we grootschalige onderhoudsmaatregelen die bijdragen aan structurele kwaliteitsverbetering van het wegenareaal. Deze maatregelen worden jaarlijks uitgevoerd n.a.v. de resultaten uit de weginspectie; Klein onderhoud: Hieronder verstaan we kleinschalige reparaties die jaar rond uitgevoerd worden aan het wegenareaal. Het gaat met name om service-onderhoud als gevolg van meldingen of klachten en kleine reparaties die tijdens de weginspectie naar voren komen. De reparaties dragen niet bij aan structurele kwaliteitsverbetering van het wegenareaal. 5.2 Huidig budget 'Groot onderhoud' Om het 'Groot onderhoud' aan de verhardingen te bekostigen, wordt jaarlijks een bedrag gestort in de zogenoemde 'Reserve Infra'. Het jaarlijks te storten bedrag in deze reserve is door de Raad van de gemeente Staphorst vastgesteld. Het bedrag voor 2013 is vastgesteld op Wegens bezuinigingsopgaven is door de Raad het besluit genomen dat vanaf 2014 het bedrag naar beneden is bijgesteld tot Het huidige budget is niet toereikend voor het onderhoud dat volgens het CROW niveau uitgevoerd dient te worden. Jaar Storting in Reserve Stand reserve De stand per van de 'Reserve Infra' is: In 2012 is gemoeid met het groot onderhoud aan de verhardingen. De stand per is dus Huidig budget 'Klein onderhoud' De bedragen die gemoeid zijn met het 'Klein onderhoud' aan de verhardingen komen ten laste van de gemeentelijke exploitatie. Daarnaast is er een budget voor het onderhoud aan bermverhardingen. De huidige budgetten zijn als volgt opgebouwd: Soort Budget Asfaltverharding Elementenverharding Betonverharding Bermverharding Totaal klein onderhoud blad 12 van 25

13 6 Wat willen we? In het vorige hoofdstuk hebben we de beschikbare budgetten op een rij gezet. In dit hoofdstuk laten we zien welke kosten met het 'Groot onderhoud' gemoeid zijn. Om tot heldere inzichten te komen stellen we een viertal scenario's voor. In de scenario's wordt per structuurelement een keuze gemaakt voor een bepaald kwaliteitsniveau. Deze kwaliteitsniveaus zijn vastgelegd in de kwaliteitsmeetlat verhardingen (zie bijlage 1). De keuze van een kwaliteitsniveau is van invloed op het benodigde bruto cyclisch budget, maar heeft ook consequenties. Deze worden kort per scenario aangegeven. 6.1 Uitgangspunten De kosten zijn binnen de bebouwde kom inclusief het reconstrueren van de weg. Dit omdat vroeg of laat de weg opengebroken moet worden in verband met het vervangen van de riolering. Bij de berekeningen is rekening gehouden met afstemming met riolering. Voor de wegen buiten de kom gaan we uit van eeuwige instandhouding. 6.2 Scenario 1: Voortzetting huidige kwaliteit 2011 Het eerste scenario betreft het voortzetten van de huidige kwaliteit. In hoofdstuk 2 is het huidige kwaliteitsniveau bepaald. Deze is als volgt: Bedrijventerrein Begraafplaats / park Buitengebied Dorpskern Hoofdstructuur Biko Hoofdstructuur Buko Woongebied Wegen zonder onderhoud B B L B L B H ZL De bruto kosten, exclusief klein onderhoud zijn voor dit scenario: per jaar. Er is geen onderscheid gemaakt naar asfalt of elementenverharding. Bij het handhaven van de huidige kwaliteit is er geen onderhoudsachterstand. Consequenties en risico's De woongebieden voldoen met een kwaliteitsniveau hoog, boven de eisen. Er is geen kapitaalsvernietiging en het comfort en de veiligheid zijn redelijkerwijs gegarandeerd. Omdat het areaal van de woongebieden redelijk groot is, drukken de kosten behoorlijk zwaar. De structuurelementen waar wordt voldaan aan de basiskwaliteit zijn redelijk onderhouden. Deze wegen voldoen aan heel en veilig, de risico's voor kapitaalvernietiging en veiligheid zijn beperkt. Het aanzicht van de wegen is redelijk en het comfort op de weg is matig. De risico's zijn beperkt. In de buitengebieden en de hoofdstructuur binnen de bebouwde kom, komt het kwaliteitsniveau op laag. Met name bij de asfaltverhardingen op de hoofdstructuur kan op de langere termijn kapitaalsvernietiging optreden, omdat dit bij onderhoud naar een hoger niveau getild wordt. Ook wordt de veiligheid beïnvloed door de lagere kwaliteit, wat kan leiden tot schades en ongelukken. Het comfort en het aanzien van de weg zijn slecht. Een laag niveau op de hoofdstructuur is vaak niet wenselijk, aangezien het een veel gebruikte en dus zwaar belastte route is. De wegen zonder onderhoud worden totaal niet onderhouden. blad 13 van 25

14 6.3 Scenario 2: Voorkeurscenario/ambtelijk voorstel Het voorkeurscenario/ambtelijk voorstel ziet er als volgt uit: Bedrijventerrein Begraafplaats / park Buitengebied Dorpskern Hoofdstructuur Biko Hoofdstructuur Buko Woongebied Wegen zonder onderhoud B H B H B B B ZL De bruto kosten, exclusief klein onderhoud zijn voor dit scenario: per jaar. Omschrijving scenario Het voorkeursscenario houdt rekening met doelmatigheid, veiligheid en op bijzondere gebieden een plus. Dit scenario is het ambtelijk voorstel. Begraafplaatsen en Dorpskernen op een hoog niveau, om de reden dat het inrichtingsniveau hoog is, daar past ook een hoog onderhoudsniveau bij, zodat inrichting en beheer in balans zijn. Deze structuurelementen zijn qua oppervlak redelijk klein, waardoor met minimale inspanning een hoog niveau bereikt kan worden. De hoofdstructuur binnen de kom gaat ten opzichte van het huidige niveau een niveau hoger, naar basis. Het buitengebied blijft op laag, omdat de gebruiksdruk laag is. Consequenties en risico's Risico's en kapitaalsvernietiging zijn in het voorkeursscenario tot een minimum beperkt. Alleen in het buitengebied is sprake van enige kapitaalsvernietiging. De onderhoudsstrategie voor het buitengebied houdt rekening met het feit dat wegen er niet als nieuw uit hoeven te zien, er worden dus geen 'schoonheidsmaatregelen' toegepast. Het lage onderhoudsniveau in het buitengebied brengt wel enige veiligheidsrisico's met zich mee. Waar bij een basis niveau vroegtijdig op schades wordt ingegrepen, zullen deze bij een laag niveau in een gevorderd stadium opgepakt worden. Echter door goede monitoring wordt e.e.a. niet onacceptabel. Het kan voorkomen dat de snelheid op bepaalde wegen, vanwege ontstane schade, tijdelijk verlaagd moet worden, totdat de schade is weggewerkt. Bij de hoge kwaliteitsniveaus is er geen sprake van kapitaalsvernietiging. Veiligheid, comfort en aanzien zijn goed. Bij de basisniveaus is wel enige schade aanwezig, maar er wordt nog wel voldaan aan de minimale eisen. De wegen zonder onderhoud worden totaal niet onderhouden. Ten opzichte van de huidige kwaliteit is er enige achterstand. Echter het woongebied ligt op dit moment boven het niveau, dus daar is de komende jaren wat minder inspanning benodigd. De inspanning om op niveau te komen is daarom gering en is te behalen met de genoemde bruto kosten. blad 14 van 25

15 6.4 Scenario 3: Minimaal acceptabel Het derde scenario gaat in op het minimaal acceptabele. Dit ziet er als volgt uit: Bedrijventerrein Begraafplaats / park Buitengebied Dorpskern Hoofdstructuur Biko Hoofdstructuur Buko Woongebied Wegen zonder onderhoud B B L B B B B ZL De bruto kosten, exclusief klein onderhoud zijn voor dit scenario: per jaar. Omschrijving scenario Dit scenario laat zich het best omschrijven als doelmatig maar sober. Het onderhoud wordt uitgevoerd op basis van de minimale eisen. Het buitengebied blijft op laag, omdat de gebruiksdruk laag is. Consequenties en risico's In de structuurelementen waar het basis niveau is gekozen, voldoen de verhardingen aan 'heel en veilig'. De wegen hebben wel schades maar deze vallen nog binnen de richtlijnen. De kans op kapitaalsvernietiging is minimaal. Het comfort en de veiligheid voldoen aan de minimale eisen en de risico's zijn beperkt. Alleen in het buitengebied is sprake van enige kapitaalsvernietiging. De onderhoudsstrategie voor het buitengebied houdt rekening met het feit dat wegen er niet als nieuw uit hoeven te zien, er worden dus geen 'schoonheidsmaatregelen' toegepast. Het lage onderhoudsniveau in het buitengebied brengt wel enige veiligheidsrisico's met zich mee. Waar bij een basis niveau vroegtijdig op schades wordt ingegrepen, zullen deze bij een laag niveau in een gevorderd stadium opgepakt worden. Echter door goede monitoring wordt e.e.a. niet onacceptabel. Het kan voorkomen dat de snelheid op bepaalde wegen, vanwege ontstane schade, tijdelijk verlaagd moet worden, totdat de schade is weggewerkt. Ten opzichte van de huidige kwaliteit is er enige achterstand. Echter het woongebied ligt op dit moment boven het niveau, dus daar is de komende jaren wat minder inspanning benodigd. De inspanning om op niveau te komen is daarom gering en is te behalen met de genoemde bruto kosten. blad 15 van 25

16 6.5 Scenario 4: Alles laag Alle structuurelementen laag. Be drijventerrein Begraafplaats / park Buitengebied D orpskern Hoofdstructuur Biko Hoofdstruc tuur Buko Woongebied W egen zonder onderhou B H B H B B B ZL De bruto kosten, exclusief klein onderhoud zijn voor dit scenario: per jaar. Omschrijving scenario Het scenario alles laag is zeer sober. Doelmatigheid en efficiënt beheren zijn niet meer aan de orde. Consequenties en risico's Alle structuurelementen worden onderhouden op een laag onderhoudsniveau. Het gevolg van de schaalgrootte is dat schades en ontwikkelingen lastiger te monitoren zijn, waardoor de veiligheid onopgemerkt in het geding komt. Dit brengt de nodige (onverantwoorde) risico's met zich mee. Het aantal klachten en meldingen zal hoog oplopen. Omdat de huidige kwaliteit hoger is dan de kwaliteit in het scenario is sprake van ernstige kapitaalsvernietiging. blad 16 van 25

17 6.6 Gevolgen voor de reserve In het vorige hoofdstuk is het budget en de budgetontwikkeling gepresenteerd. Wat is het gevolg voor de reserve en het budget als bovenstaande scenario's worden doorgevoerd? ,00 Gevolgen voor de reserve ,00 Reserve , , , , ,00 Scenario 1 Huidige kwaliteit Scenario 2 Voorkeurscenario Scenario 3 Minimaal acceptabel Scenario 4 Alles laag Bij alle scenario's liggen de bruto jaarlijkse kosten boven de storting in de reserve. Dit betekent dat de reserve terugloopt. In de looptijd van dit beleidsplan blijft de reserve bij alle scenario's positief. Echter met de huidige storting en verwachte uitgaven zal binnen 3 jaar na 2016 het nulpunt bereikt worden. Op dat moment heeft de Raad de keus om meer budget ter beschikking te stellen, of de kwaliteit af te laten glijden. Uiteraard verdiend het aanbeveling hier vroegtijdig op te anticiperen. Let op: eventuele achterstanden zijn niet meegerekend. Daarnaast biedt het beeld van de reserve een appeltje voor de dorst, om bijvoorbeeld onvoorziene situaties op te kunnen vangen, of om bij te dragen in een grootschalig reconstructieproject. blad 17 van 25

18 7 Conclusies en aanbevelingen 7.1 Huidige kwaliteit De opgave vanuit het vorige wegenbeleidsplan was het onderhouden op CROW niveau (Basis). Dat is met enkele kanttekeningen gerealiseerd. Het valt op dat Elementen in de woongebieden Hoog scoren en Elementen op hoofdstructuur binnen de kom Laag. Dat laatste is te verklaren uit het feit dat de Oude Rijksweg binnenkort op de schop gaat, daarom is de afgelopen jaren bewust niet geïnvesteerd in het onderhoud aan deze weg. De elementen en het asfalt in het buitengebied liggen net onder het basisniveau. We kunnen concluderen dat er doelmatig en efficiënt is gewerkt en dat er op effectieve wijze afstemming is gezocht met de overige domeinen in de openbare ruimte. Huidige kwaliteit (excl. Wegen zonder onderhoud) Totaal Woongebieden Hoofdstructuur BUKO Hoofdstructuur BIKO Dorpskernen Buitengebied Bedrijventerrein Asfalt 10 5,4 nvt 5,8 5,9 6,1 5,7 Elementen 6,7 5,0 6,9 4,6 7,0 8,5 6,8 Totaal 7,3 5,3 6,9 4,9 5,9 8,0 6,1 7.2 Huidig budget Het huidig budget dat jaarlijks in de Reserve infra wordt gestort bedraagt Wegens bezuinigingsopgaves is het jaarlijkse budget vanaf Dit budget is voor geen van de beschreven scenario's toereikend. De budgetten voor klein onderhoud en bermonderhoud die vanuit de gemeentelijke exploitatie bekostigd worden, moeten onverminderd doorgezet worden. 7.3 Scenariokeuze De ambtelijke organisatie doet de aanbeveling om te kiezen voor het voorkeurscenario. Met dit scenario riskeert gemeente geen onacceptabele risico's en is kapitaalsvernietiging tot een minimum beperkt. Daarnaast kan op accenten iets extra's geboden worden aan de burger en toerist. De jaarlijkse bruto kosten die met dit scenario zijn gemoeid bedragen Reserve Infra Op dit moment is er sprake van een buffer in de Reserve infa. De reserve teert in doordat het jaarlijks benodigde bedrag hoger is dan het beschikbare budget. Door de buffer hoeven we ons in de looptijd van dit beleidsplan geen zorgen te maken en nemen we geen onacceptabel risico. Echter in het volgende beleidsplan is het noodzakelijk, afhankelijk van de economische situatie, het budget weer omhoog te schroeven. blad 18 van 25

19 7.5 Werkwijze Om doelmatig en efficiënt te beheren is het van belang om al het geplande onderhoud te toetsen aan het scenario en de huidige kwaliteit. We zien op dit moment een hoog niveau voor de woongebieden, onderhoud in dat gebied is voorlopig niet noodzakelijk, tenzij de veiligheid in het geding komt. Daarnaast blijft goede afstemming met de overige domeinen van groot belang. blad 19 van 25

20 Bijlage 1: Kwaliteitsmeetlat verhardingen blad 20 van 25

21 Technische staat Asfaltverharding Kwaliteitsbeschrijving: Comfort: Goed comfort Plasvorming: Komt tijdelijk in lichte mate voor, niet hinderlijk Aanzien: Zichtbare reparaties, geen verschillend materiaal toegepast Veiligheid: Veilig, geeft geen aanleiding tot valpartijen Kwaliteitsnorm: per 100m1 Lichte schade in zeer geringe /geringe omvang. Matige schade in zeer geringe omvang. Geen ernstige schade. Voor CROW schadebeelden (normen zie bijlage): Rafeling Dwarsonvlakheid Oneffenheden Scheurvorming Randschade Hoog Kwaliteitsbeschrijving: Comfort: Licht comfortverlies, hinderlijk Plasvorming: Komt in lichte mate voor, enigszins hinderlijk Aanzien: Zichtbare reparaties met nieuw materiaal, enkele oneffenheden Veiligheid: Veilig, geeft weinig tot geen aanleiding tot valpartijen Kwaliteitsnorm: per 100m1 Lichte schade in enige / grote omvang. Matige schade in geringe omvang. Ernstige schade in zeer geringe omvang. Voor CROW schadebeelden (normen zie bijlage): Rafeling Dwarsonvlakheid Oneffenheden Scheurvorming Randschade Basis Kwaliteitsbeschrijving: Comfort: Comfortverlies, af en toe hinderlijk Plasvorming: Komt in grote mate voor, hinderlijk Aanzien: Spoorvorming, oneffenheden, scheurvorming Veiligheid: Minder veilig, geeft weinig tot geen aanleiding tot valpartijen Kwaliteitsnorm: per 100m1 Lichte schade is niet maatgevend. Matige schade in enige/ grote omvang. Ernstige schade in geringe omvang. Voor CROW schadebeelden (normen zie bijlage): Rafeling Dwarsonvlakheid Oneffenheden Scheurvorming Randschade Laag blad 21 van 25

22 Technische staat Elementen verharding Kwaliteitsbeschrijving: Comfort: goed tot hoog comfort. Veiligheid: veilig, geen kans op ongelukken. Aanzien: enkele reparaties, gebruik zichtbaar, geen verschil in materiaal. Plasvorming: komt tijdelijk in lichte mate voor, niet hinderlijk. Kwaliteitsnorm: per 100m1 Lichte schade in zeer geringe /geringe omvang. Matige schade in zeer geringe omvang. Geen ernstige schade. CROW Schadebeeld dwarsonvlakheid: < 15 meter verharding lichte dwarsonvlakheid (10 mm tot 25 mm). < 5 meter verharding matige dwarsonvlakheid (25 mm tot 40 mm). Geen ernstige dwarsonvlakheid ( 40 mm). CROW Schadebeeld oneffenheden: < 8 st. lichte oneffenheden (5 mm tot 15 mm). < 3 st. matige oneffenheden (15 mm tot 30 mm). Geen ernstige oneffenheden ( 30 mm). Hoog Kwaliteitsbeschrijving: Comfort: licht comfortverlies. Veiligheid: redelijk veilig. Aanzien: reparaties met nieuw materiaal zichtbaar, schades zichtbaar. Plasvorming: komt in lichte mate voor, enigszins hinderlijk. Kwaliteitsnorm: per 100m1 Lichte schade in enige / grote omvang. Matige schade in geringe omvang. Ernstige schade in zeer geringe omvang. CROW Schadebeeld dwarsonvlakheid: 15 m. verharding lichte dwarsonvlakheid (10 mm tot 25 mm). 5 tot 15 m. verharding matige dwarsonvlakheid (25 mm tot 40 mm). < 5 meter verharding ernstige dwarsonvlakheid ( 40 mm). CROW Schadebeeld oneffenheden: 8 st. lichte oneffenheden (5 mm tot 15 mm). 3 tot 8 st. matige oneffenheden (15 mm tot 30 mm). < 3 st. ernstige oneffenheden (30 mm tot 40 mm). Basis Kwaliteitsbeschrijving: Comfort: comfortverlies, soms hinderlijk en snelheidsaanpassing wenselijk. Veiligheid: minder veilig (enige kans op ongevallen). Aanzien: schades zijn duidelijk zichtbaar. Plasvorming: komt enige tot grote mate voor, hinderlijk voor gebruikers. Kwaliteitsnorm: per 100m1 Lichte schade is niet maatgevend. Matige schade in enige/ grote omvang. Ernstige schade in geringe omvang. CROW Schadebeeld dwarsonvlakheid:. lichte dwarsonvlakheid is niet maatgevend (10 mm tot 25 mm). 15 meter verharding matige dwarsonvlakheid (25 mm tot 40 mm). 5 tot 15 meter verharding ernstige dwarsonvlakheid ( 40 mm). CROW Schadebeeld oneffenheden: Lichte oneffenheden zijn niet maatgevend (5 mm tot 15 mm). 8 st. matige oneffenheden (15 mm tot 30 mm). 3 tot 8 st. ernstige oneffenheden ( 30 mm). Laag blad 22 van 25

23 Bijlage 2: Structuurelementenkaart blad 23 van 25

24 Bijlage 3: Karakteristieke klinkerwegen blad 24 van 25

25 Bijlage 4: Kwaliteitsontwikkeling wegen blad 25 van 25