CALAMITEITENPLAN ALTIS

CALAMITEITENPLAN ALTIS Accommodatie Schothorstenlaan Birkhoven of bostraining op andere lokatie Lopen op de weg Juni 2015 NB Dit calamiteitenplan dient jaarlijks te worden geëvalueerd. Bij verandering wordt de nieuwe versie aan alle betrokkenen opnieuw aangeboden. 1

Inhoudsopgave DEEL 1 Accommodatie Schothorstenlaan 3 DEEL 2 Birkhoven of bostraining op andere lokatie 11 Dit deel is, met een paar kleine aanpassingen, overgenomen van de atletiekvereniging Triathlon. DEEL 3 De weg 13 Voordat we de poort uitgaan Dit deel is een (iets) aangepaste versie van een door de in 2007 vastgesteld notitie door de Atletiekunie. Bijlage A Bestuursbesluit Altis inzake het links-rechtslopen 16 Vastgesteld in december 2011 2

DEEL 1 Atletiekaccommodatie Schothorsterlaan 1 Algemene gegevens 4 1.1 De vereniging 4 1.2 Alarmnummers vereniging 4 1.3 Waar bevindt zich het calamiteitenplan 4 1.4 Sleutels clubhuis en ingang Atletiekbaan 5 1.5 Alarmnummers hulpverleningsdiensten 5 2 Het ontruimingsplan 6 2.1 Ontruimingsinstructies 6 2.2 Taken Veiligheidsfunctionaris 6 2.3 Wijze van ontruiming 7 2.4 Vluchtwegen 7 3 Maatregelen bij ongelukken 8 3.2 AED 8 3.3 EHBO 8 4 Maatregelen bij brand 9 4.1 Hoe te handelen bij ontdekking van brand 9 4.2 Ontruimen 9 5 Maatregelen bij incidenten van buitenaf 10 5.1 Melding 10 5.2 Maatregelen 10 5.3 Ontruimen 10 Beheerder ontruimingsplan (Voorzitter Commissie Beheer) Naam: A. Bolt (interim) Telefoonnummer: 033-4556197 Mobiel: 06-20649437 Hierbij verklaar ik op de hoogte te zijn met de inhoud van het calamiteitenplan en de daarbij behorende instructies en teken ik voor akkoord, Naam: Datum: Stempel en paraaf : Gezien en goedgekeurd door: BRANDWEER: Adres : Plaats : Hierbij verklaar ik het ontruimingsplan volgens de geldende eisen en voorschriften getoetst te hebben, en teken ik voor akkoord: Naam: Datum: Stempel en paraaf : 3

1. Algemene gegevens In dit hoofdstuk zijn de gegevens te vinden van de sportaccommodatie. Ook is aangegeven wie in welke situatie verantwoordelijk is. 1.1 De vereniging Atletiekvereniging Altis Schothorstenlaan 78 3822 NB Amersfoort Telefoonnummer clubhuis 033-480 19 61 Medewerkers Aantal medewerkers van 07.30 uur tot 17.00 uur : geen Aantal medewerkers van 17.00 uur tot 23.00 uur : 5-10 (trainers en kantinemedewerkers) Bezoekers Gemiddeld aantal bezoekers bij training : 200 Gemiddeld aantal bezoekers bij evenementen : 400 1.2 Alarmnummers vereniging Voorzitter: Naam : Hubert Fermina Tel. Privé: 033-4572461 Mobiel: 06-41298530 Penningmeester Naam : Johan Koetje Tel. Privé: 033-4725102 Mobiel : 06-48473978 Secretaris Naam : Cees Stolwijk Tel. Privé: 033-4560114 Mobiel : geen Voorzitter Medische Commissie Naam : Eefke Vroemen Mobiel : 06-40736971 Voorzitter beheerscommissie Naam : Andre Bolt (interim) Tel. Privé: 033-4556197 Mobiel : 06-20649437 Personen met "kennis" van bedrijfshulpverlening (zijn m.n. de trainers) NOG INVULLEN Naam : Naam : Tel : Tel : Naam : Naam : Tel : Tel : Naam : Naam : Tel : Tel : 1.3 Aanwezigheid calamiteitenplan 1. Achter de bar in het clubgebouw 2. Krachtruimte benedenverdieping 3. Wedstrijdleider 4. Secretaris 5. Clubgebouw bij Triathlon (Birkhoven) 6. Bij alle trainers 4

1.4 Sleutels clubhuis en ingang Atletiekbaan Naam Kees Blokland Van Oudijckerf 32, Amersfoort 033-4803176 Peter Beijer.), Pastorielaan 69, Amersfoort 033-4551507/ 06-19919125 Jan vd Waerdt Tolick 85, Amersfoort 033-4803839 Leden Dagelijks Bestuur Voorzitter, secretaris en penningmeester Zie pagina 4 1.5 Alarmnummers hulpverleningsdiensten Algemeen Alarmnummer 112 Bij spoed Geen spoed, wel hulp Politie 112 0900-8844 Brandweer 112 eventueel 033-4694123 5

2. Het ontruimingsplan 2.1. Ontruimingsinstructies De ontruiming geschiedt onder verantwoordelijkheid van een BHV'er/trainer (zie overzicht 1.2) volgens het vastgestelde ontruimingsplan. Dit zijn o.a. de trainers die op het betreffende tijdstip op de atletiekbaan aanwezig zijn. Het signaal tot ontruiming wordt na opdracht van veiligheidsfunctionaris / brandweer persoonlijk gegeven. Bij een wedstrijd is de wedstrijdleider verantwoordelijk voor een veilig verloop van de wedstrijd en zal ook de ontruiming leiden. Volg de instructies op en begeef u naar de aangewezen verzamelplaats (zie hoofdstuk 2.5). Bij ontruiming na een bommelding moet iedereen zijn eigen spullen (tassen, jassen enz) meenemen! 2.2 Taken bedrijfshulpverlener (lees: verantwoordelijke trainers die aanwezig zijn op de baan) Wanneer een brand uitbreekt, ontstaan er voor verschillende personen verschillende taken. Hieronder de taken van de bedrijfshulpverlener (BHV er/trainer, zie overzicht 1.2.) U wordt gewaarschuwd. Informeer waar de brandmelding vandaan komt, de aard en grootte van de brand en of er eventuele slachtoffers zijn; Bel de brandweer (112) Geef bij de melding door: - Naam vereniging: Altis. - Adres: Schothorstenlaan 78, 3822 NB, Amersfoort - Telefoon: 033-4801961 - Aard van de brand: - Evt. slachtoffers : ja/nee Begeef u naar de brandlocatie (gebruik geen lift); Beslis of er geheel of gedeeltelijk moet worden ontruimd; Deel aan de BHV ers oranje veiligheidshesjes uit, dit i.v.m. de herkenbaarheid; Deze liggen? Geef leiding aan de ontruiming; Laat geen personen meer tot het gebouw toe en houd de hal vrij; Begin indien van toepassing en mogelijk met brandbestrijding; Controleer of 112 gebeld is. Bij arriveren van de brandweer Geef de bevelvoerder van de brandweer korte en duidelijke informatie; Overhandig de plattegrond van het ontruimingsplan; Informeer de voorzitter b.g.g. de secretaris. Let op: ontruiming gaat vóór brandbestrijding. Verloren materiaal kan vervangen worden, levens niet. 2.3 Wijze van ontruiming De ontruiming van het pand kan overgelaten worden aan de verantwoordelijke BHV er op die avond. Als BHV er kan je deze taken uitbesteden. Wanneer een gebouw geheel ontruimd moet worden, handel dan volgens de volgende instructies: 1. Eerst de ruimte waar de brand begonnen is; 2. Vervolgens de ruimte tegenover ruimte met de brandhaard; 3. Hierna de ruimtes naast de ruimte met de brandhaard; 4. Hierna de ruimtes tegenover de ruimtes naast de brandhaard; 6

5. Op deze manier wordt de gehele etage ontruimd. 2.4 Vluchtwegen Maak gebruik van de vluchtwegen die zijn vastgesteld (zie hieronder). Bij geheel ontruimen is het verzamelpunt buiten de poort op de parkeerplaats tegenover het altisgebouw. De afstand naar het verzamelpunt bedraagt circa 60 meter. Op de verzamelplaats wordt door de leidinggevenden (HBV) appél gehouden. Vermissing van personen wordt doorgegeven aan Hoofd BHV er/brandweer/politie. Iedere trainer zal dit voor zijn eigen groep moeten vaststellen. Let op dat er geen mensen weg gaan. De brandweer gaat anders op zoek naar mensen in het gebouw die er al niet meer zijn. Vluchtwegen vanuit de kantine/clubhuis Er bevinden zich twee deuren in het clubhuis waaruit men snel kan vluchten. Uit de kantine komend kan men zowel links als rechtsaf de trap af richting het verzamelpunt. Vluchtwegen vanuit de kleedkamers Er is geen speciale vluchtuitgang buiten de hoofdingang. Wel zijn brandmeldinstallaties aangebracht. NB: de BHV'er is in de meeste gevallen de trainer die op de atletiekbaan aanwezezig is. 7

3. Maatregelen bij ongelukken 3.1 AED Een automatische externe defibrillator (afgekort met AED) is een draagbaar toestel dat wordt gebruikt voor het reanimeren van een persoon met een circulatiestilstand als gevolg van ventrikelfibrilleren. De AED dient op een geautomatiseerde manier een elektrische schok toe met als doel een gestoord hartritme te stoppen. Dan krijgt de sinusknoop de kans de controle over het hartritme terug te krijgen, waardoor het hart weer in een normaal ritme gaat kloppen. Doordat een AED een eenvoudig te bedienen automatisch toestel is, is het nu mogelijk dat defibrilleren niet uitsluitend door de professionele hulpverleners kan worden uitgevoerd, maar ook door elke leek-hulpverlener die getuige is van de noodsituatie. Na het aanzetten zal het toestel de hulpverlener door middel van gesproken instructies begeleiden. De AED bevindt zich in de materiaalruimte, bij binnenkomst direct naast de deur rechts. Op de deur is de aanwezigheid van de AED aangegeven met een pictogram. Ook is er een fiets aanwezig die speciaal beschikbaar is indien er zich een urgente situatie zich voordoet. 3.2 EHBO Eerste Hulp Bij Ongelukken (EHBO), tegenwoordig Eerste Hulp Verlening (EHV), is hulp die door leken geboden kan worden in afwachting van meer gespecialiseerde medische hulp. EHBO kan worden verleend in elke situatie die onmiddellijk medisch ingrijpen vereist, maar ook kleinere letsels kunnen door EHBO'ers worden behandeld. Houdt bij het verlenen van EHBO altijd rekening met deze vijf belangrijke punten: a) Let op gevaar Zorg ervoor dat jezelf, omstanders en het slachtoffer geen gevaar lopen b) Ga na wat er gebeurd is en daarna wat iemand mankeert Vraag aan het slachtoffer of de omstanders wat er is gebeurd of kijk wat er is op te maken uit de situatie ter plaatse c) Stel het slachtoffer gerust en zorg voor beschutting Een slachtoffer is vaak geschrokken en heeft iemand nodig die hem opvangt en geruststelt; wees rustig en zorgzaam maar ook kordaat. Laat hem/haar zeker niet alleen. d) Zorg voor professionele hulp Laat een omstander 1-1-2 bellen en laat doorgeven: welke hulpdienst nodig is (ambulance); plaats waarheen de hulp moet komen; wat er gebeurd is; aantal slachtoffers; wat het slachtoffer mankeert. Vermeld ook expliciet als er een reanimatie plaatsvindt. e) Help het slachtoffer op de plaats waar deze is aangetroffen Door een slachtoffer onnodig te verplaatsen, kan zijn toestand verslechteren. EHBO-materialen en tassen bevinden zich in de massageruimte 8

4. Maatregelen bij brand 4.1 Hoe te handelen bij ontdekking van brand Brandblussers zijn aanwezig en zijn in 2013 goedgekeurd door de brandweer. Rookmelders zijn aangebracht in de kleedruimtes a). Meld de brand! Bel brandweer via 112 Bij de melding vermeldt u: het juiste adres met de plaatsnaam wat er brand of er slachtoffers zijn. b). Waarschuw personen in de omgeving: door roepen en kloppen door telefoneren via omroepinstallatie c). Doe deuren achter u dicht om verspreiding van rook en hitte te voorkomen d). Breng personen die gevaar lopen in veiligheid achter rook- en brandwerende deuren bij grote branden via de dichtstbijzijnde nooduitgang het pand verlaten e). Blus indien mogelijk met de aanwezige kleine blusmiddelen lees de gebruiksaanwijzing blus op afstand f). Zorg voor eigen veiligheid (vermijd blootstelling aan rook en hitte) Indien u bent ingesloten: maak kenbaar waar u bent (telefoon, roepen, kloppen) blijf laag bij de grond dicht deuren af met natte doeken. g). Zorg voor opvang brandweer/politie Geef informatie over: Wat brandt er? Waar brandt het? Is er ontruimd? Zijn er vermisten? Zijn er speciale gevaren, bijvoorbeeld gevaarlijke stoffen? Zijn er bouwkundige gegevens over het pand beschikbaar? 4.2 Ontruimen Indien er ontruimd dient te worden neemt de Hoofd BHV er de leiding op zich en handelt volgens de ontruimingsinstructies (hoofdstuk 2). 9

5. Maatregelen bij incidenten van buitenaf 5.1 Melding Mogelijke incidenten bommelding brand in een van de ruimten bedreiging door een persoon storm etc Telefonische melding Blijf rustig en probeer zoveel mogelijk te weten te komen. Noteer zoveel mogelijk van deze informatie. Bij ontruiming van pand altijd deze informatie meenemen Schriftelijke melding Brief en/of kaart zo min mogelijk aanraken en, indien mogelijk, verpakken in een plastic hoes, zodanig dat de tekst door het plastic te lezen is. Dit dient ook te geschieden met de enveloppe. Noteren wie de brief en/of kaart hebben aangeraakt. Dit i.v.m. de vingerafdrukken. 5.2 Maatregelen Degene die het bovenbedoelde telefoontje en/of brief met één van bovengenoemde incidenten heeft ontvangen, moet direct de politie en de Hoofd BHV er inschakelen. Verder met niemand over de melding spreken. De Hoofd BHV er alarmeert de directie. De Hoofd BHV er en politie dienen te overleggen hoe ernstig de situatie is en of er ontruimd moet worden. Indien naar aanleiding van het bovengenoemde telefoontje een vreemd voorwerp/tas zonder eigenaar wordt aangetroffen: Blijf er dan vanaf! 5.3 Ontruimen Indien er ontruimd dient te worden neemt de BHV er/trainer de leiding op zich en handelt volgens de ontruimingsinstructies (hoofdstuk 2). Bij ontruimingen van een bommelding dient extra aandacht te worden besteed aan aanvullende instructie voor de medewerkers: De BHV'ers verlaten als laatste de afdelingen nadat zij gecontroleerd hebben of de afdeling daadwerkelijk ontruimd is. Meldt u wel af bij de BHV er; De Hoofd BHV er verlaat als laatste het gebouw en blijft beschikbaar voor contact met de politie; Verzamelplaats is buiten de poort op de parkeerplaats tegenover het altisgebouw. De afstand naar het verzamelpunt bedraagt circa 60 meter Indien er een vreemd voorwerp is gezien, probeer dan de juiste plaats te onthouden. Dit geldt voor iedere medewerker, maar in het bijzonder voor degene die als laatste de zaak controleert; Letten op en onthouden van afwijkende dingen die gebeuren zoals het open staan van de nooduitgang, langdurig afgesloten zijn van een toiletruimte e.d. (opschrijven). Altijd de aanwijzingen van politie, brandweer of andere gegeven diensten op te volgen 10

DEEL 2 Birkhoven of bostraining op andere lokatie Vooraf Dit deel is, met een paar kleine aanpassingen, overgenomen van de atletiekvereniging Triathlon. 1.1 Doelgroep: Alle trainers van AV Altis (jeugd, lopen, wandelen, nordic walking, triatlon) 1.2 Doel: De trainer handvatten geven voor het geval er tijdens de training een calamiteit plaatsvindt. 1.3 Middelen: Wat moet de trainer bij zich hebben? Een belangrijk uitgangspunt is dat de trainer altijd een (opgeladen) telefoon bij zich heeft tijdens de training, of er voor te zorg te dragen dat minimaal 1 van de andere lopers in de groep zijn/haar telefoon bij zich heeft. In deze telefoon moet het clubgebouw van Altis en AV Triathlon zijn ingebracht aangezien op deze lokaties AED's en een fiets aanwezig zijn. De trainer instrueert zijn assistentrainers hierover. Laatst genoemde neemt de taken over van de trainer bij afwezigheid. Er is gekozen voor een praktische opstelling van het calamiteitenplan. Het calamiteitenplan geeft een aantal regels en richtlijnen waar de trainers zich bij voorkeur aan moeten houden op het moment dat er een calamiteit plaatsvindt. Van de trainer wordt verwacht dat deze in (nood)situatie in staat is om direct te handelen met de middelen die er op dat moment ter beschikking zijn. De trainer neemt leiding en geeft sturing aan acties om de (nood)situatie zo goed mogelijk af te handelen. 2. Calamiteiten Het calamiteitenplan behandelt de twee belangrijke calamiteiten d.w.z.: Een lichamelijk ongeval of ongemak (ernstige blessure, reanimatie, etc.) Onweer. In het geval van andersoortige calamiteiten is het uitgangspunt dat er gehandeld wordt op basis van de regels en richtlijnen (handelingsschema reanimatie) en gezond verstand. Maak gebruik van de kennis en kunde die in de trainingsgroep aanwezig is op het moment dat zich een calamiteit voordoet. 2.1 Ongeval / Reanimatie De trainer geeft leiding bij een eventuele calamiteit. De trainer moet weten waar hij/zij zich bevindt (advies: stafkaart vooraf bekijken). 11

Als er iemand terug gaat (bijv. naar het clubhuis van AV Triathlon) in principe altijd iemand mee sturen (bij een lichte blessure of onwel worden). Uitzonderingen zijn mogelijk op basis van de inschatting van de trainer en in overleg met de betrokkene. Indien nodig 112, of ander vervoer organiseren bijvoorbeeld iemand een auto laten halen of contact opnemen met het clubhuis om een auto te laten komen. Bij reanimatie wordt het reanimatieprotocol afgewerkt. In het clubhuis van AV Triathlon is een AED aanwezig. 2.2. Onweer of heel slecht weer De trainers schatten vooraf in of noodweer verwacht wordt en nemen gezamenlijk de beslissing over doorgang van de training. De trainers beslissen of er wel of niet getraind wordt. Als er niet getraind wordt, wordt dat duidelijk benoemd en gecommuniceerd naar de groepen. Zij die toch willen gaan lopen doen dat op eigen verantwoording. Voor hen gaat in principe het clubhuis dicht. Richtlijnen: Onweer in het bos: vijf tellen of minder dan snel terug of dekking zoeken. Onweer: bos is veiliger dan open veld. Onweer open veld/weg: bij ontdekking snel terug naar veilige plaats (bijv. clubhuis). Onweer: niet in open veld onder een boom en indien geen schuilmogelijkheid dan klein maken. Onweer: geen gebouw met metalen frame als dekking. Bij ijzel en ernstige gladheid wordt er geen training gegeven. ------------------------------------------------------------------------ Noot: Specifiek gericht op training vanuit Birkhoven. Je zult zien dat er geen uitgewerkte procedures in staan. De kern is: gezond verstand, naast het feit dat alle trainers regelmatig re-animatiecursus krijgen. Bij dat 'gezond verstand' horen ook zaken als: als je in het bos bent aan 112 vragen om een ambulancemotor, maken van een line-up naar de weg om de ambulance het bos in te leiden. De AED is tegenwoordig bevestigd op een fiets, die met opgepompte banden in het clubhuis staat. Het idee is dat, als er naar het clubhuis wordt gebeld, er direct iemand op die fiets kan springen en niet eerst op zoek hoeft naar een fiets die niet op slot staat. Ik zou me kunnen voorstellen, maar ik ga er niet over, dat die fiets ook opgenomen wordt in het calamiteitenplan van Altis. 12

DEEL 3 Voordat we de poort uitgaan Atletiekunie november 2007 Inhoudsopgave 0. Vooraf... 13 1. Inleiding... 13 2. De belangrijkste verantwoordelijkheden van de trainer...14 3. Veiligheidskleding en toebehoren...14 4. Grootte van de loopgroep... 14 5. Op weg... 14 6. Overige aandachtspunten en toebehoren van trainer...15 Bijlage A Bestuursbesluit Altis inzake links en rechtslopen... 16 0. Vooraf Dit deel is gebaseerd op de notitie "Voordat we de poort uitgaan..." geschreven door de Atletiekunie in november 2007. 1. Inleiding Door de hype die er momenteel bestaat om meer en gezond te bewegen is het aantal loopgroepen bij verenigingen enorm gegroeid. Ook de loopgroepen die spontaan in den Lande ontstaan en niet zijn verbonden aan een atletiek vereniging groeien enorm. Denk daarbij aan loopgroepen die vanuit een sportschool starten of vrije loopgroepen die in steden en dorpen ontstaan en zich alleen bezig houden met wegatletiek op de openbare weg. Dat er daarbij zaken om de hoek komen kijken die anders zijn dan trainen op b.v. een baan moge duidelijk zijn. De groepen begeven zich veelal op de openbare weg en gebruiken vaak fietspaden en openbare weg. In bossen en parken wordt gebruik gemaakt van fietspaden en/of wandelpaden. De veiligheidseisen die daarmee samenhangen moeten strikt worden opgevolgd wil men voorkomen dat de veiligheid anders in gevaar komt. Dit document tot stand gekomen vanuit praktische ervaringen uit het werkveld heeft tot doel een bijdrage te leveren aan trainers en begeleiders om veilig op pad te gaan met loopgroepen. Het is de bedoeling geweest om deze wenken kort en overzichtelijk te houden. Inherent daaraan is (minder relevante) informatie achterwege gelaten. Voor een breder (beleids)perspectief t.a.v. gezond en veilig lopen verwijzen we u graag naar uitgebreidere stukken welke u bij de afdeling verenigingszaken van de Atletiekunie kunt opvragen. 13

2. Belangrijkste verantwoordelijkheden van de trainer Voordat een loopgroep begint aan zijn training en de poort van de club verlaat zijn de volgende uitgangspunten van toepassing: De trainer is verplicht een mobiel bij zich te hebben als hij buiten de baan gaat trainen of hij/zij moet checken of er een loper in de groep een mobiel bij zich heeft. In de mobiel moet het nummer van de Altis-kantine, clubgebouw Triathlon en noodnummers (112, etc) zijn ingebracht. De trainer telt de lopers voorafgaand en na de training. De lopers melden zich af bij de trainer als ze de training om wat voor reden dan ook stoppen. Als de trainer van mening is dat het onverantwoord is voor een loper mee te trainen, dan kan hij iemand verbieden mee te gaan. Hij/zij kan pas weer meetrainen als er een check heeft plaatsgevonden door een huisarts of na een sportmedisch onderzoek. De trainer bepaalt of er links dan rechts wordt gelopen. Hij/zij volgt het bestuursbesluit in deze (zie bijlage A en hoofdstuk 5). De trainer verplicht lopers goed zichtbaar te zijn (hesjes of verlichting verplicht indien het donker is. Zie details in hoofdstuk 3 verderop) Kennis van EHBO en REANIMATIE is zeer gewenst. Bij gevaarlijke weersomstandigheden (onweer, storm, gladheid, etc) beslist de trainer over al dan niet voortzetting van de training. Ieder trainer heeft het calamiteitenplan gelezen en is bekend met de inhoud. 3. Veiligheidskleding en toebehoren Indien er in de donkere dagen van het jaar buiten wordt getraind moeten alle groepsleden zijn voorzien van reflecterende sport kleding en schoen. Als extra kunnen reflecterende hesjes en/of reflecterende arm-, hoofd- en schouderbanden worden gedragen. Te allen tijden zullen de atleten van de groep moeten zijn voorzien van reflecterende kleding. De groep wordt geïnstrueerd dat ze zelfs met reflecterende materiaal toch kwetsbaar blijven; vooral met slechte weersomstan-digheden (regen, mist). N.B. tegenwoordig zijn er ook led-verlichtingsbanden voor lopers verkrijgbaar. 4. Grootte van de loopgroep Om de veiligheid op straat te waarborgen mogen loopgroepen niet groter zijn dan 20-25 leden en is het gewenst dat er per groep 2 trainers aanwezig zijn. Grotere groepen zijn niet meer goed te begeleiden en zijn vaak een gevaar in het verkeer. 5. Op weg Het is aan te bevelen een groep aan te laten sturen door een trainer die de wegen in de omgeving goed kent. Is het voor de trainer onbekend terrein, dan is het raadzaam dat de route van te voren wordt geïnspecteerd. Vooraf zijn dan de gevaren en de locaties waar deze de kop op kunnen steken bekend. De lopers gaan indien mogelijk 2 aan 2 de weg op en indien deze te smal is achter elkaar. Meer dan twee lopers naast elkaar kan alleen in open terrein, zoals op brede bospaden of op het strand. Probeer bij duisternis alleen verlichte paden te gebruiken. Ten aanzien van het bepalen van waar men met de groep op de openbare weg gaat lopen gelden de volgende wettelijke verkeersregels: Voetgangers gebruiken het trottoir of voetpad. Zij gebruiken het fietspad indien trottoir en voetpad ontbreken. Zij gebruiken de berm of de uiterste zijde van de rijbaan indien ook fietspad ontbreekt. De voetganger mag zelf bepalen aan welke kant hij loopt. Meest logisch is die kant te kiezen waar men het best zichtbaar is / je overzicht hebt. 14

Voor links - rechts lopen: zie bijlage A Bij het passeren van bijvoorbeeld fietspaden waarop in het midden een paaltje staat is het raadzaam dit vooraf door de voorste lopers aan te laten geven. Maak duidelijk aan de groepsleden dat gevaren kenbaar worden gemaakt door krachtig en kort roepen: paal, fiets, kuil, auto.. Het gebeurt nogal eens dat toch ongelukjes gebeuren doordat te weinig volume gebruikt wordt. 6. Overige aandachtspunten en toebehoren van de trainer(s) Indien de groep toch te groot wordt is het aan te bevelen de regie te behouden maar b.v. aan de assistent een deel van de groep toe te vertrouwen. Bij voorkeur heeft de assistent een (interne) opleiding genoten. Maak aan het begin van elke training goed duidelijk wat je van de groep verwacht t.a.v. het gedisciplineerd lopen, gedrag bij oversteken en het lopen aan welke kant van de weg en met hoeveel naast elkaar. Ook kan overwogen worden om de rollen van trainer en assistent te splitsen. De hoofd-trainer draagt zorg voor inhoud, uitvoer van het trainingsprogramma. De assistent is het vangnet, social talk, toezicht op uitval en achterblijvers, etc. 15

Bijlage A Bestuursbesluit Altis inzake het links-rechtslopen In haar vergadering van 6 december 2011 heeft het bestuur het volgende besluit over het linksrechtslopen genomen. De trainer ziet toe op de veiligheid van de loop-/trainingsgroep en bepaalt voor de desbetreffende groep of links, dan wel rechts van de fietspad/weg wordt gelopen. Om problemen tussen diverse loopgroepen in de directe omgeving van de atletiekbaan te voorkomen, adviseert het bestuur de trainers om in principe daar één lijn te trekken en rechts te lopen. Het bestuur adviseert tevens om binnen de bebouwde kom bij voorkeur de rechterkant van de voet- en fietspaden te gebruiken. Tevens adviseert het bestuur de trainers om buiten de bebouwde kom links te lopen om het tegemoetkomende verkeer beter te kunnen observeren en daarop te kunnen anticiperen. Dit advies dient er ook voor om op drukke trainingsavonden (bijvoorbeeld in Coelhorst) te voorkomen dat groepen elkaar vanuit tegengestelde richtingen, aan dezelfde kant van de weg, tegenkomen. Deelnemers van de loopgroepen dienen zich te conformeren aan de richtlijnen over het linksrechtslopen van de desbetreffende trainer. Indien zij zich niet kunnen aansluiten bij wat de trainer bepaalt, dienen zij een andere trainer/groep te zoeken. 16