1 Calamiteitenplan Opgesteld door: Floor Consult B.V. Apeldoorn
2 Voorwoord Een noodsituatie (calamiteit) kan zich overal en te allen tijde voordoen. Een calamiteit is ook altijd onverwacht! Om een onverwachte gebeurtenis goed te kunnen bestrijden is het van belang (in het kader van Wet Hygiëne en Veiligheid Badinrichtingen en Zwemgelegenheden) een gedegen calamiteitenplan te hebben. In dit plan worden de maatregelen beschreven die ondernomen moeten worden om de ontstane gebeurtenis op een veilige wijze te bestrijden. Ook wordt een toelichting gegeven op diverse BHVmiddelen die in dit kader bruikbaar zijn. Het calamiteitenplan is nauw verbonden met het ontruimingsplan. Beide plannen zijn onderdeel van het bedrijfsnoodplan. In dit plan komen de maatregelen voor de volgende calamiteiten aan bod: - Brand; - Persoonlijke ongevallen; - Verdrinking; - Geweld, agressie en seksuele intimidatie; - Vrijkomen van gevaarlijke stoffen (gaswolk); - Explosiegevaar; - Bommelding; - Algehele stroomuitval; - Overval en diefstal; - Geweld, agressie en seksuele intimidatie; - (Organische) vervuiling. Het ontruimingsplan is een middel dat voorziet in gecoördineerde actie met betrekking tot: - redding en medische behandeling van slachtoffers - het onder controle brengen van de noodsituatie - bescherming van op de locatie aanwezige personen - de diverse opeenvolgende activiteiten die naar aanleiding van een noodsituatie in gang moeten worden gezet - vastlegging van de verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor de uitvoering hiervoor - de aanwezigheid van duidelijke instructies voor de betrokkenen - het informeren en trainen van alle betrokkenen die met een noodsituatie binnen of in de omgeving van de onderneming te maken kunnen krijgen.
3 Instructie en training van het calamiteitenplan Door middel van instructie en minimaal één jaarlijkse interne oefening zal dit calamiteitenplan aan de praktijk worden getoetst en zo nodig worden bijgesteld. De onderstaande personen moeten kennis nemen van dit calamiteitenplan: - Alle medewerkers van behoren de inhoud van dit calamiteitenplan op hoofdlijnen te kennen. - Het hoofd bedrijfshulpverlening (hoofd BHV), de ploegleiders bedrijfshulpverlening die tevens plaatsvervangend hoofd BHV zijn, en de Arbo adviseur. Zij dienen het gehele calamiteitenplan op hoofdlijnen te kennen; - De ploegleiders bedrijfshulpverlening (ploegleider BHV) op.. Zij dienen het gehele calamiteitenplan (van de eigen locatie) te kennen; Algemeen directeur Hoofd Bedrijfshulpverlening Paraaf Paraaf
4 Inhoud Voorwoord... 2 1. Algemene gegevens... 8 1.1. Bedrijfsgegevens... 8 1.2. Gegevens medewerkers... 8 1.3. Alarmering / plaats van samenkomst... 8 1.4. Calamiteitenteam... 9 1.5. Basisregels calamiteiten... 9 2. Alarmnummers... 11 2.1. Alarmtelefoonnummers hulpverleningsdiensten... 11 3. Inrichting... en diverse gebouwen... 12 3.1. Plattegronden... en diverse gebouwen... 12 3.2. Verzamelplaatsen... 13 4. Hulpmiddelen in...... 14 4.1. Algemeen... 14 5. Maatregelen bij brand... 16 5.1. Algemeen... 16 5.2. Aktie ondernemen... 17 5.3. Brandinstructie... 18 5.4. Ontruiming... 19 5.5. Na afloop... 19 6. Maatregelen bij persoonlijke ongevallen... 20 6.1. Botbreuken... 20 6.2. Hartstilstand... 21 6.3. Aktie ondernemen... 21 7. Maatregelen bij verdrinking... 23 7.1. Algemeen... 23 7.2. Toezicht houden... 23 7.3. Aktie ondernemen... 23 7.4. Nazorg... 24 8. Maatregelen bij Geweld, agressie en seksuele intimidatie... 25 8.1. Algemeen... 25
5 8.2. Werkwijze ter voorkoming... 25 8.3. Aktie ondernemen... 25 8.4. Maatregelen... 26 8.5. Aangifte bij de politie... 27 9. Maatregelen bij vrijkomen gevaarlijke stoffen... 28 9.1. Algemeen... 28 9.2. Aktie ondernemen... 29 9.3. Ontruimen... 30 9.4. Na afloop... 30 10. Maatregelen bij sirene alarm... 31 10.1. Algemeen... 31 10.2. Aktie ondernemen... 31 10.3. Schuilen... 32 10.4. Ontruimen... 32 11. Maatregelen bij explosiegevaar... 33 11.1. Algemeen... 33 11.2. Aktie ondernemen... 33 11.3. Instructie... 34 11.4. Schuilen... 34 11.5. Ontruimen... 35 12. Maatregelen bij bommelding... 36 12.1. Melding... 36 12.2. Instructie... 36 12.3. Ontruimen... 37 13. Maatregelen bij (algehele) stroomuitval... 38 13.1. Algemeen... 38 13.2. Aktie ondernemen... 38 13.3. Instructie... 38 13.4. Ontruiming... 38 14. Maatregelen bij overval en diefstal... 39 14.1. Algemeen... 39 14.2. Werkwijze ter voorkoming van... 39 14.3. Instructie bij overval... 39
6 14.4. Instructie bij diefstal... 40 14.5. Registratie bij overval of diefstal... 40 14.6. Nazorg... 41 15. Maatregelen bij (organische) vervuiling... 41 15.1. Algemeen... 41 15.2. Melding... 41 15.3. Aktie ondernemen... 41 15.4. Ontruiming... 41 16. EHBO ten gevolge van een calamiteit... 42 16.1. Algemeen... 42 16.2. Melding... 42 16.3. Instructie... 42 16.4. Ongevallenregistratie... 44 17. Communicatie ten gevolge van een calamiteit... 45 17.1. Communicatie met medewerkers... 45 17.2. Crisiscommunicatie... 45 17.3. Communicatie met familie en slachtoffers... 45 17.4. Communicatie richting bezoekers en omwonenden... 45 17.5. Communicatie richting overkoepelende organisaties... 45 18. Nazorg ten gevolge van een calamiteit... 46 18.1. Algemeen... 46 18.2. Overlijden persoon... 46 18.3. Nazorg zwembadmedewerkers... 46 18.4. Overige (algemene) instanties die hulp verlenen:... 46 19. Verhuur aan derden... 47 19.1. Algemeen... 47 19.2. Verhuur geheel of gedeelte van de badinrichting... 47 19.3. Kwalitatief en kwantitatief voldoende toezicht... 47 19.4. Informatie-uitwisseling... 47 20. Het ontruimingsplan... 48 21. Bijlagen... 49 21.1. Omroepteksten... 50 21.2. Bommelding Registratieformulier... 51
7 21.3. Aangifteformulier... 52 21.4. Overzicht gevaarlijke stoffen... 53 21.5. Ongevallen registratieformulier... 54 21.6. Formulier beschrijving overvallers... 55
8 1. Algemene gegevens. 1.1. Bedrijfsgegevens Naam : Straat : Postcode + Plaats : Telefoonnummer : Email : Internet : 1.2. Gegevens medewerkers Naam Functie / Taak Telefoon BHV EHBO SVH BHV Bedrijfshulpverlening EHBO Eerste Hulp Bij Ongelukken SVH Sociale Veiligheid & Hygiëne 1.3. Alarmering / plaats van samenkomst Het ontruimingsteam kan telefonisch worden opgeroepen via de receptie. Het ontruimingsteam komt samen in het kantoor van de directeur; als dit niet mogelijk is in gebouw....
9 1.4. Calamiteitenteam Hoofd Bedrijfshulpverlener: - Algehele leiding en coördinatie - Inzicht behouden in ontstane situatie - Treffen van bijzondere voorzieningen en maatregelen - Eventueel inschakelen van instanties - Informeren van personeel en familieleden - Opvangen en informeren van autoriteiten en pers - Verzamelplaats aangeven bij ontruiming. - Samenstelling en specifieke taken Algemeen directeur: - Eindverantwoordelijkheid - Informatie naar nevenbedrijven - Informatie overheid. Plaatsvervanger: - Registratie personeel - Informatie personeel en familieleden - Opvang autoriteiten en pers Bij afwezigheid van één of meer genoemde functionarissen treden de aangewezen plaatsvervangers op. Dit team kan zo nodig worden aangevuld met specialisten. 1.5. Basisregels calamiteiten Om te zorgen dat tijdens een calamiteit de handelingen goed worden uitgevoerd moet iedereen van een aantal basisregels op de hoogte zijn: - Besef bij een calamiteit dat maximale voorzichtigheid, zorgvuldigheid en oplettendheid kunnen bijdragen aan een optimale preventie. - Voorkom zoveel mogelijk paniek bij jezelf, bij collega s en bij bezoekers. - Zorg voor een goede inschatting van risico s voor bezoekers en personeel. Geen overschatting, maar ook geen onderschatting. - Hoe meer je aan preventie doet en hoe beter je de instructies kent, des te kleiner wordt de kans op paniek. - Ben bereid om afgesproken procedures onverkort en de daarin vastgestelde verantwoordelijke leiding uit te voeren. - Informeer de vaste bezoekers en bezoekersgroepen over het bestaan en de inhoud van het calamiteitenplan. Zij kunnen je helpen als het nodig is. - Doe al het mogelijke voor de veiligheid van de bezoekers. - Erken de noodzaak om het calamiteitenplan blijvend kritisch te bekijken en ben bereid om mee te werken aan noodzakelijke wijzigingen en aanvullingen.
10 Bij calamiteiten belt de RECEPTIE vanuit het centrale coördinatiepunt de brandweer/ambulance/politie 112. Indien er geen receptioniste aanwezig is, belt degene die de calamiteit constateert zo mogelijk zelf of geeft de opdracht aan een van de anderen om dit te doen. Wanneer het om een ongeval met chloorgas gaat of een hartaanval, geef dit dan door bij de melding. Indien een slachtoffer naar een arts of ziekenhuis wordt gestuurd, probeer dan contact te leggen met het thuisfront van het slachtoffer. Neem geen risico bij een ongeval; laat nooit iemand op eigen gelegenheid naar huis of naar de huisarts gaan als dit niet vertrouwd lijkt. De verantwoording van de eerste hulpverlener gaat verder dan alleen het moment van eerste hulp. Dit zijn slechts enkele samengevatte basisregels, in elk hoofdstuk afzonderlijk worden de onderwerpen nog eens uitvoerig aangehaald.
11 2. Alarmnummers 2.1. Alarmtelefoonnummers hulpverleningsdiensten Algemeen alarmnummer : 112 Overige telefoonnummers - Politie : - Brandweer : - Doktersdienst : - GGD : - Apotheek : - Ziekenhuis : - Gemeente Stadskanaal : - Gemeente Bouw- en Woningtoezicht : - Gemeente Milieuzaken : - Arbeidsinspectie : 0800 270 00 00 (24 uur per dag bereikbaar) - Oproep extra BHV-ers bij calamiteit : - Waterbedrijf : - Verzekeraar : - Verzekeraar milieu aansprakelijkheid : - Brand- en bedrijfsschade :
16 5. Maatregelen bij brand 5.1. Algemeen Brand kan onder andere ontstaan door gebrekkig technisch onderhoud of als gevolg van brandstichting. In geval van brand kan men schade voorkomen door een bluspoging uit te voeren. Indien dit niet haalbaar blijkt, is het noodzakelijk om tot ontruiming over te gaan. De keuze om over te gaan tot een bluspoging of ontruiming is altijd aan de ontruimingsleider. Algemene veiligheid: Rook is levensgevaarlijk, blijf laag bij de grond en begeef u zo snel mogelijk naar een veilige zone. In het centrumgebouw op... bevinden zich: - Een brandmeld- en gesproken ontruimingsinstallatie; - Brand-/rookwerende scheidingswanden en deuren; - Vluchtroutes die voorzien zijn van deuren met panieksloten. Brandpreventief handelen: Bij het afsluiten van het zwembad/gebouw speciale maatregelen treffen: - het uitzetten van gastoestellen en van elektrisch apparatuur. (geluidsapparatuur, koffiezetapparaat, bakapparatuur, etc.) - legen van asbakken Algemene preventieve maatregelen: - regelmatige controle van brandslangen, blusapparaten, vluchtwegen/vluchtdeuren, noodverlichting. - controle tappunten brandweer - regelmatige controle EHBO trommel, tijdig aanvullen.
17 5.2. Aktie ondernemen Werknemer / Toezichthouder / Receptie Hoe te handelen bij het ontdekken van brand: Druk brandmelder in. Meld bijzonderheden aan Hoofd BHV Waarschuw het overig personeel op de afdeling. Breng direct in gevaar verkerende personen in een veilige omgeving. Tracht de brand te blussen met de aanwezige blusmiddelen. Sluit ramen en deuren. Receptioniste/telefoniste Hoe te handelen bij brand: Druk ontruimingsmelder in Waarschuw de hulpdiensten met telefoon 112 met vermelding van: o... o Adres Locatie: In kantoorpand / Zwembad / Sporthal Brand of ongeval Informeer direct hoofd BHV Informeer bedrijfshulpverleners Informeer Gemeente Stadskanaal Laat geen personen meer toe tot het gebouw. Hoofd Bedrijfshulpverlening Hoe te handelen bij brand: Begeef u, indien mogelijk, naar de receptie en neem daar ter plaatse de coördinatie op u. Informeer naar de plaats en de aard van de calamiteit. Ga indien mogelijk naar de plaats van de calamiteit. Neem de leiding van de hulpverlening op u. Controleer of de brandweer gewaarschuwd is. Bepaal of het gebouw ontruimd is. Zo niet, geef opdracht tot ontruiming. Zorg dat de brandweer wordt opgevangen en geïnformeerd. Informeer de directie over de omvang van de calamiteit.
18 Bedrijfshulpverlener De opdracht tot ontruiming kunt u krijgen: via mondelinge melding via de telefoon via het ontruimingssignaal Hoe te handelen bij brand: Maak u herkenbaar als ontruimingsfunctionaris door middel van een herkenbare armband of hesje Geef de personen van uw etage opdracht deze te verlaten, met vermelding van de te gebruiken uitgang of trappenhuis en de plaats waar zij zich moeten verzamelen Controleer hierna uw etage op achterblijvers (denk aan garderobe/toiletten) Meld het hoofd Bedrijfshulpverlening of de directie dat de etage leeg is Begeef u naar de verzamelplaats en houdt u gereed voor andere opdrachten Bij brand altijd de brandweer telefonisch informeren; 112 met de bijzonderheden over de brandsituatie. Dit gebeurt via de receptie, indien deze niet aanwezig is belt diegene die de calamiteit constateert of geeft opdracht dit te doen. 5.3. Brandinstructie Naast de zorg voor een snelle melding en de veiligheid van werknemers en bezoekers dient er bij brand als volgt gehandeld te worden. Hoofd BHV zorgt voor opvang bevelvoerder brandweer en geeft informatie en instructie over: Wat brandt er? Waar brandt het? Is er ontruimd? Zijn er vermisten? Zijn er speciale gevaren, bijvoorbeeld gevaarlijke stoffen? Waar zijn de bouwkundige gegevens over het pand? Zet ventilatiesystemen stop; (Dit gebeurt automatisch in geval van brandmelding) Sluit de hoofdkraan van de gasvoorziening af; Sluit de hoofdkraan van de chemicaliënleidingen af; Schakel de hoofdschakelaar van de elektra of elektrische apparatuur uit; Sluit eventueel deuren en ramen (niet op slot!). Blus, indien mogelijk, met kleine blusmiddelen (zorg voor de eigen veiligheid); Waarschuw personen in de omgeving van de brand, persoonlijk, telefonisch of via de omroepinstallatie. Breng personen die gevaar lopen in veiligheid op de aangegeven verzamelplaatsen. Controleer de ruimtes op achterblijvers.
19 Naast de hierboven beschreven instructie dient men rekening te houden met de volgende aandachtspunten: Als een deur warm is of er rook onder vandaan komt, moet deze dicht blijven; Blijf bij rookontwikkeling laag bij de grond; Wees er zeker van, dat er na het passeren van een brandende ruimte, een vluchtweg is. 5.4. Ontruiming Indien noodzakelijk voor de veiligheid van medewerkers en bezoekers wordt het bedrijf geheel of gedeeltelijk ontruimd. Opdracht hiertoe kan gegeven worden door het hoofd BHV / brandweer / directie. Indien de veiligheidsfunctionaris niet aanwezig is neemt de op dat moment dienstdoende verantwoordelijke deze taak op zich. Deze ontruimt en/of begeleid samen met bovengenoemde. De veiligheidsfunctionaris of diens vervanger controleren als laatste de ruimtes in het gebouw. De ontruiming dient zoveel mogelijk via de buitenzijde te geschieden. De nooddeuren worden i.o.v de veiligheidsfunctionaris of diens plaatsvervanger geopend dan wel gesloten. Het signaal tot ontruiming wordt gegeven middels een akoestisch signaal. (via de geluidsinstallatie). De veiligheidsfunctionaris heeft de leiding over de ontruiming en handelt volgens het ontruimingsplan. De ontruiming vindt indien mogelijk altijd plaats vanuit de kleedruimte richting hoofdingang. Let op dat in en uitgangen bewaakt worden!! 5.5. Na afloop Na afloop van de calamiteit: Neem contact op met de technische dienst; Neem contact op met de milieudienst; Noteer de calamiteit in het dagrapport; Noteer de calamiteit op een calamiteitenformulier (zie bijlage bedrijfsnoodplan). Verbrande resten van gebouwen, zand dat verontreinigd is met bluswater en andere verontreinigde resten moeten zo snel mogelijk na de brand door een gespecialiseerd bedrijf verwijderd of afgedekt worden om bodem- en waterverontreiniging te voorkomen. Dit gebeurt in samenspraak met de brandweer.