De Intercomm verschijnt twee maal per jaar voor oud-studenten van de opleiding Communicatie van de NHL. Intercomm Belevingscommunicatie 5 6 8 Olifantenmarketing in Artis Bij goede inhakers lift je mee op het gesprek van de dag Leven en laten beleven Alumni Communicatie - uitgave 19 - juli 2011
Belevingscommunicatie! Een breed begrip en een hele uitdaging om dit thema in het jasje van de Intercomm juli 2011 te gieten. Vanuit de opleiding is er altijd genoeg te beleven! Veel plezier bij het lezen van deze editie vol belevingen! PR Van Hulzen Talentenprijs Zo hebben we onlangs weer meegedaan aan de PR Van Hulzen Talentenprijs. Hier zijn we op de tweede én derde plek geëindigd. Vijf PR-bureaus streden om de eer en probeerden de fictieve opdrachtgever BioLogisch te overtuigen van hun communicatieplan. Accountability afleggen, ofwel laten zien wat je bereikt, wordt steeds belangrijker, zegt jurylid Betteke van Ruler, emeritus hoogleraar Communicatiewetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. De tweede én derde plaats gingen naar Reflex, het team van de NHL Hogeschool. Van Ruler: De twee prijswinnaars waren duidelijk beter dan de rest. Bron: Internet - www.vanhulzen.nl; Persberichten - Bericht PR talent 2011 komt uit België Colofon Intercomm is een uitgave van het Alumninetwerk van de NHL Hogeschool, opleiding Communicatie. Deze uitgave verschijnt twee keer per jaar. Redactie: Angela Dijkstra, Hilde Dolsma, Mirjam Hermanides, Ymie Kamsma, Annet van der Meulen, Ellen Pasma en Ritsko van Vliet. NHL Academy Award Tevens zijn studenten van de opleiding communicatie met hun project drie maal genomineerd voor de NHL Academy Award. Het betreft de projecten: Jonge Friezen Foarút, Junior-Journaal en Sencity Summersigns. Het project Jonge Friezen Foarút ging er met de juryprijs vandoor en het project Sencity kreeg de meeste stemmen en ontving de publieksprijs! Alle lof dus voor de communicatieprofessionals in spé! Voor meer informatie: www.nhl.nl/award Accreditatie Om de kwaliteit van het Hoger Onderwijs in Nederland te bewaken heeft de overheid accreditatie verplicht gesteld voor alle HBO-opleidingen. Deze accreditatie vindt een keer per zes jaar plaats. Onlangs waren wij weer aan de beurt. In dat kader is op 19 oktober 2010 onze opleiding Communicatie bezocht door een visitatiepanel van de Netherlands Quality Association (NQA). Deze commissie van onafhankelijke en deskundige, externe leden heeft ons doorgelicht op zes belangrijke onderwerpen: Doelstellingen Programma Personeel Voorzieningen Kwaliteitszorg Resultaten Ter voorbereiding had de opleiding een z.g. zelfevaluatierapport geschreven, waarin de diverse onderwerpen worden uitgewerkt en aangetoond met materiaal van de opleiding zoals studiehandleidingen, studentenstatuut, beleidsnotities en door studenten gemaakte werkstukken. Zo moesten wij van te voren tien afstudeerwerkstukken met beoordelingsformulier opsturen ter bestudering voor de commissieleden. De commissie heeft met vier verschillende geledingen gesproken: met het management, de docenten, de studenten en een groep bestaande uit werkveldvertegenwoordigers en afgestudeerden. De dag verliep volgens planning en zoals het goede communicatiekundigen betaamt hebben wij ons prima weten te profileren. Het visitatiepanel van de NQA was zeer te spreken over de opleiding en heeft ons in hun eindrapportage beloond met een score van 16 x goed, 4 x voldoende en 1 x voldaan. Voor de 4 facetten, waarvoor we een voldoende hebben gekregen zijn verbeteradviezen gegeven. De NQA heeft daarna gerapporteerd aan het Nederlands Vlaamse Accreditatie Orgaan (NVAO), dat vervolgens bepaalt of het niveau van de opleiding aan alle kwaliteitseisen voldoet. Naar verwachting zal de NVAO in juni 2011 op grond van dit rapport ons een positieve accreditatie verlenen voor de periode 1 januari 2012 tot 1 januari 2018. Opmaak: Marko Kinderman Cover: Evert Kwok - www.studiovuurdoorn.nl Bezoekadres: NHL Hogeschool, Kenniscentrum Communicatie Rengerslaan 10, 8917 DD Leeuwarden Telefoon: (058) 251 12 89 Postadres: Postbus 1080, 1080 CB Leeuwarden E-mail: kenniscentrum.communicatie@nhl.nl Website: www.nhl.nl/alumni-communicatie Hyves: nhl-communicatie.hyves.nl Facebook: facebook.com/nhlcommunicatie Twitter: @NHLcommunicatie #BE INSPIRED alumni over belevingscommunicatie Mathijs Tiggeler - lichting 2000 Communicatiemedewerker Nieuwe Media bij Provincie Fryslan Ik ben van mening dat storytelling voor belevingscommunicatie het uitgangspunt is: Wat wil je precies vertellen? Hoe kun je hier een boeiend verhaal van maken? Welke communicatiemiddelen ondersteunen en Een schitterend voorbeeld vind ik de piano stairs van Volkswagen www.youtube.com/watch?v=2lxh2n0apyw Wat ik een erg leuke ontwikkeling vind zijn de interactieve billboards: www.interbent.com/ads-examplesinteractive-billboards/ versterken dit verhaal? 2 alumni communicatie juli 2011
Belevingscommunicatie moet prikkelen Lineke Borghuis is docent op de NHL bij de opleiding Communicatie en is er zelf in 2005 afgestudeerd. Haar afstudeerspecialisme was Eventmanagement & Styling. Tegenwoordig heet het Eventdesign, in deze lessen wordt ook veel gebruik gemaakt van belevingscommunicatie. Het is een breed woord en heeft voor iedereen weer een andere betekenis. Bij belevingscommunicatie komen al je zintuigen aan bod. Het doet iets met je en moet je prikkelen, aldus Lineke. Het komt ook aan bod tijdens haar lessen. Belevingscommunicatie wordt vaak ingezet als onderdeel van het concept van een evenement. Ook als je het presenteert aan de opdrachtgever, is het belangrijk dat hij of zij de beleving voelt en ervaart. Pas dan kun je zeggen dat het goed is toegepast. allemaal dames met zwarte pruiken op die er tiptop uitzagen. Je moest daarna een trapje omhoog, toen werd mijn kleding wat rechtgetrokken en alles een beetje goed gedaan. Ik vond het al merkwaardig. Toen ging ik een deur door en stond ineens op een catwalk, in een zaal vol mensen. Het bleek dus dat iedereen op deze manier het Event binnen ging. Echt een belevenis was dat, vertelt Lineke lachend. Dit jaar waren er vooral veel stands die bezoekers van de noodzakelijke informatie verschaften voor de organisatie van een evenement. Wel leuk en sommige stands waren erg mooi om te zien, maar niet onderscheidend en nieuw. De belevenis ontbrak een beetje. Lineke vindt belevingscommunicatie zeker van toegevoegde waarde. Het zorgt voor interactie bij mensen. Je kunt het goed inzetten via social media, dat is natuurlijk niet meer weg te denken vandaag de dag. Je bereik is heel groot en de verschillende soorten social media hebben ook weer verschillende doelgroepen. Je kunt heel doeltreffend te werk gaan. Je moet er natuurlijk wel voor zorgen dat je de beleving kunt overdragen. Dus standaard toepassen om het toepassen heeft weinig zin. Dan komt de boodschap en de belevenis niet over, aldus Lineke. Ze ziet de toekomst zonnig in wat betreft het toepassen van deze vorm van communicatie. Het wel of niet toepassen van belevingscommunicatie hangt vaak samen met geld. Het is vaak nog steeds de sluitpost, omdat het gezien wordt als alleen maar de aankleding. Gelukkig zien organisaties er wel steeds meer het belang van in, want uiteindelijk levert het ook echt iets op. Sfeer en beleving kunnen heel bepalend zijn voor het succes van een evenement. Op 30 en 31 maart vond Event 11 plaats in de Jaarbeurs Utrecht. De recensies waren dit jaar verschillend. Op het gebied van belevingscommunicatie viel het Event tegen. Lineke heeft ook een bezoek gebracht aan Event 11 en kan er over meepraten. Dit jaar was er niet iets bijzonders waarvan je dacht dat is nieuw. Op voorgaande edities werden er wel vaak gekke dingen gedaan en was de belevingscommunicatie overduidelijk aanwezig. Ik was bijvoorbeeld een keer bij een editie waarbij je bij binnenkomst je jas moest afgeven. Vervolgens kreeg je een badge en werd je opgevangen door 3
Beleving is marketing Louwra Weisfelt over belevingscommunicatie in de zorg Louwra Weisfelt, 27 jaar, werkt sinds 2002 bij GGZ Friesland. GGZ Friesland biedt psychische hulp aan mensen met uiteenlopende psychische klachten en stoornissen. Voor Louwra een boeiende organisatie, waar ze met haar werk in de communicatie al grote carrièresprongen wist te behalen. Inmiddels werkt ze hier als hoofd Communicatie. Na de verkorte deeltijdstudie Communicatie aan de NHL die ze in 2009 afrondde studeerde ze verder en behaalde ze tevens de Post Bachelor Bedrijfskundig Management voor non-profit. Begin dit jaar begon ze aan de Master Business Administration, met als afstudeerrichting Communicatiemanagement. Een beeld van vertrouwen en herkenning Bij GGZ Friesland moet communicatie bijdragen aan herkenning van de eigen problemen, zodat iemand hulp zoekt als dat nodig is. We willen laten inzien dat GGZ Friesland je helpt om te werken aan je problemen en om het beste uit je leven te halen! Het creëren van vertrouwen, herkenning en veiligheid, resultaatgericht en samenwerken zijn voor ons belangrijke termen in de communicatie. Het draait hierbij voor een groot deel om emotie. Voor ons vormt de beleving van deze emoties een belangrijk onderdeel in de in- en externe communicatie. We moeten de juiste snaar weten te raken met aansprekende bewoording en beeldvorming. De klant moet zich begrepen voelen. Beleving is marketing Met onder andere filmpjes willen we mensen laten inzien hoe het is om te kampen met een depressie, angst- of eetstoornis. Deze filmpjes kunnen patiënten helpen om hun problemen met vrienden en familie te bespreken. Doel van deze films is de psychiatrie toegankelijker maken en de taboesfeer rondom de psychiatrie te doorbreken. Verder ontwikkelen we virtuele tours bij de verschillende locaties. We willen daarmee laten zien dat een ggzinstelling eigenlijk net een ziekenhuis is. Niet iets om je zorgen over te maken. Ook organiseren we regelmatig open dagen. Dit moet de drempel om hulp te zoeken verlagen, omdat iemand kan beleven hoe het is om een behandeling te krijgen. Juist als je iets ervaart, onthoud je meer en onthoud je beter wat er gezegd wordt. Beeld en tekst versterken elkaar. Het valt op dat de website van GGZ Friesland veel beter bezocht wordt dan voorheen. Nieuwe media bieden ons een platform om door middel van een beleving te communiceren. En dat niet zonder succes! We wisten laatst zelfs de tweede prijs te behalen voor de meest innovatieve geestelijke gezondheidszorginstelling door de inzet van nieuwe media. Onderzoeken brengen we bijvoorbeeld via Hyves en Google Adwords onder de aandacht en we zijn zeer actief op Twitter. Daarnaast zijn we volop bezig met het ontwikkelen van apps. Zoek afstemming met je partners De introductie van onze belevingsgerichte filmpjes was best spannend. We brachten op een artistieke manier klachten in beeld. Dat kan weerstand oproepen. Afstemming met professionals en samenwerkingspartners was hierbij van groot belang. Komen de uitgebeelde emoties over en gebruiken we de juiste verbeelding? Verder werkten we nauw samen met onze cliëntenraad en de familieraad. Ook zij zijn zeer positief over het resultaat. Wanneer een patiënt vervolgens vertelt dat één belevingsfilmpje meer zegt dan duizend woorden, weet je dat je goed bezig bent. Ik ben van mening dat veel meer bedrijven hun diensten met belevingsgerichte communicatie zouden moeten aanprijzen. Durf dat is wat Louwra betreft het codewoord! 4 alumni communicatie juli 2011
#Olifantenmarketing Jonne Niesing over olifantenmarketing Dierentuin Artis is een begrip. Iedereen, jong en oud, kent Artis. Jonne Niesing is webeditor bij deze Amsterdamse dierentuin en kan alles vertellen over het neerzetten van een ware belevenis. Een dierentuin is een unieke werkplek vertelt Jonne, Natura Artis Magistra bestaat al sinds 1838 en is de bekendste dierentuin van Nederland. De laatste jaren zijn we in Artis druk bezig met het vernieuwen van het park, zowel voor als achter de schermen. De tuin wordt uitgebreid en er komt meer ruimte voor dieren, planten en cultuur. Maar ook achter de schermen maakt Artis veranderingen door. In de pr en marketing wordt steeds meer de nadruk op de beleving van Artis gelegd, juist omdat Artis al zo lang bestaat. In ons eigen tijdschrift en op de website staan inspirerende verhalen over de natuur, de dieren en Artis zelf. Met deze verhalen stimuleren we liefde en respect voor de natuur, en hopen we natuurlijk dat men geïnspireerd raakt om Artis te bezoeken. Op de vraag waar Jonne zijn inspiratie vandaan haalt vertelt hij enthousiast over het olifantje dat in juni in Artis verwacht wordt. Geïnspireerd door de Antwerpse Zoo gebruiken ze de dracht van olifant Thong Tai en de aankomende geboorte van het jong als rode draad in de pr-planning van dit jaar. Door elke maand een ander olifantenthema mee te geven, betrekken ze de bezoekers bij de aankomende geboorte. Ook schrijven de olifantenverzorgers wekelijks een blog op www.artis.nl/olifantje en maken ze regelmatig unieke achter-deschermenfilmpjes. Naast een dierentuin is Artis ook een educatief instituut met een eigen professor aan de UvA. De (on-)mogelijkheden van de samenwerking tussen educatie, wetenschap en marketing komen mooi naar voren in het boek Olifantenmarketing van Anja Stas. Daarin beschrijft ze de campagne die de Antwerpse dierentuin voerde rondom de geboorte van de eerste Belgische olifant ooit. Wil jij alles lezen over het olifantje? Kijk op www.artis.nl/olifantje. Je kunt het olifantje ook volgen op Twitter en Facebook! #BE INSPIRED alumni over belevingscommunicatie Julien Scholte - lichting 2004 Oprichter van Juuls Jackets Belevingscommunicatie zet ik in met social media. Voor mij een zeer effectieve en voordelige marketingtool! Sinds november ben ik mijn eigen onderneming Juuls Jackets gestart in de paardenbranche. Veel marketingbudget heb ik nog niet, dus daar moet ik creatief mee om gaan. Op een bekend paardenforum plaats ik iedere week een gratis commercieel topic waar ik wekelijks zo n 400 unieke bezoekers mee trek. Daarnaast werk ik samen met publieke Hyvespagina s. Onlangs heb ik kosteloos een bericht gestuurd aan een paardenhyves met 16.000 leden en van de week een mailing (in ruil voor eenmalig 100,- korting op mijn producten) aan leden van een paardenhyves á 9000 leden. Daarnaast werk ik met een bekende amazone die mijn merk promoot. Ik tag haar in de afbeeldingen die ik van het merk publiceer, zodat het ook automatisch op haar veel bezochte Facebookpagina zichtbaar is. Ook heb ik mijn twitteraccount gekoppeld aan mijn website www.juulsjackets.com. Op deze manier heb ik een hele beleving gecreëerd rondom mijn onderneming en het heeft mij weinig geld gekost. 5
Terugblik smoelenboek met Gonnie Spijkstra Serieus maar ook eigenwijs zo omschrijft ze zichzelf in het smoelenboek van lichting 1999. Nu, bijna 8 jaar later is Gonnie dé inhaakexpert bij uitstek op het gebied van Communicatie met een inmiddels erg uitgebreid CV. Gonnie, toen we jou 8 jaar geleden de vraag stelden: Waar zou je het liefst gaan werken en als wat? antwoordde jij: Bij één of andere grote multinational op de marketingafdeling; ik ben benieuwd hoe het er daar aan toe gaat. Is dit gelukt? In theorie heb ik wel bij een multinational gewerkt, ware het niet dat Telegraaf Media Groep twee jaar geleden een groot aantal buitenlandse activiteiten heeft afgestoten. Nu werk ik dus voor één van de meest Hollandse merken die er bestaan. Ik heb wel een marketingfunctie, ik ben channel manager van twee secties van Telegraaf.nl: Reiskrant en Film & Uitgaan. Ik vind het een geweldige functie: ik ben opgegroeid in een echte krantenfamilie en ben dus dol op media. Zelf vind ik online media het leukst, dat is lekker meetbaar. Ik ben vooral bezig met content, samen met de redactie. Verder komt er veel usability en techniek bij kijken, en bedenk ik met commercie hoe we campagnes kunnen laten lopen op de sites. We stelden je ook nog de vraag wie jij bewondert in het communicatievak. Destijds antwoordde je dat je eigenlijk iedereen bewondert die origineel en creatief is. Is dit nog steeds het geval? Wie volg je bijvoorbeeld op Twitter? Ik volg graag de jongens van Popthecampaign.nl (@popthecampaign). Zij delen veel nieuwe, bijzondere campagnes. En Hetrozeolifantje.nl (@hetrozeolifantje): ik heb nog steeds geen idee wie er achter deze blog zit, maar door deze anonimiteit kan deze site het zich veroorloven heel kritisch te zijn over reclame. Verfrissend! Verder volg ik ook graag oud-hoofdredacteur van de Adformatie, Michael Vos (@MivOs) en Anton Jan Thijssen van PR-bureau TBWA\ Busted (@ajthijssen). Het thema van deze Intercomm is belevingscommunicatie. Kun je tot slot iets vertellen over jouw huidige expertise, namelijk het concept inhaken? En hoe vind je dit in relatie staan tot belevingscommunicatie? Bij goede inhakers lift je mee op - een echte Telegraafterm - het gesprek van de dag, iets dat op dat moment al top-of-mind is bij de consument. De mooiste voorbeelden zijn die inhakers waarvan een merk zegt: Dáár moeten we iets mee doen! Dit kan alleen maar als je een logische link hebt met een gebeurtenis. Een goed voorbeeld is dat van Oakley, die de mijnwerkers uit Chili tegen het zonlicht beschermde met speciale zonnebrillen. Dat is authentiek, en heel de wereld leefde mee. Je wilt met je merk aanwezig zijn bij deze emoties. Dat blijkt elke twee jaar wel, als merken over elkaar heen duiken om geassocieerd te worden met de oranjekoorts. Als je een WK of EK er aan de haren bij sleept in je campagne, prikt de consument daar zo doorheen. Het is dus belangrijk om dicht bij je merkwaarden te blijven, en als deze overeenkomen met een actuele gebeurtenis: zorg dan dat je er snel bij bent. Social media zijn hier heel geschikt voor: newsjacking heet deze trend. Gonnie, bedankt voor jouw visie op belevingscommunicatie! Voor meer beleving en inhaakfeitjes zie onderstaande links. www.versereclame.nl twitter.com/gonniespijkstra linkedin.com/gonniespijkstra Youtube-kanaal: versereclame 6 alumni communicatie juli 2011
De rol van belevingscommunicatie in de politiek Harry van der Molen weet er alles van. Hij is fractievoorzitter van het CDA in de gemeenteraad van Leeuwarden. Tijdens de provinciale statencampagne was hij verantwoordelijk voor de strategie en de vormgeving van de campagne. Wat is zijn visie op het onderwerp belevingscommunicatie? De campagne voor de provinciale verkiezingen Volgens Harry bepalen kiezers hun keuze op basis van een paar punten: het imago van de partij, de standpunten of de partijleider. Het sterke punt van die drie werd benadrukt in de campagne: In het geval van het CDA was dat de bekendheid van gedeputeerde Sjoerd Galema. Die conclusie leidde tot de eerste provinciale campagne waar de lijsttrekker voorop stond. Sjoerd was de kreet. Dat kwam in alle uitingen naar voren. Wel het meest opvallend in een reclamespot waar willekeurige Friezen verkondigden dat ze allemaal Sjoerd heetten. Door goede contacten met de media wisten we die sfeer ook via de berichtgeving over te brengen. Een campagne van twee weken leent zich niet voor grote evenementen die het merk CDA moeten ondersteunen. Het zit m in het directe contact, daarmee win je stemmen. Zo kwam mijn moeder Sjoerd Galema in een winkelcentrum tegen: Goeie, ik bin Sjoerd Galema. Goeie, ik bin de mem fan Harry. Belevingscommunicatie van alle tijden Harry: Mensen aanspreken op gevoel en emotie is denk ik van alle tijden. We doen wel eens alsof dat iets nieuws is maar dat is onterecht. Het mag overigens wel een onsje minder vandaag de dag. Alles wat er gebeurt, is verschrikkelijk, idioot, asociaal, desastreus of briljant. Met name de Haagse politiek is emotioneel incontinent geworden. Daar heb ik als nuchtere Fries minder mee. Belevingscommunicatie zorgt er wel voor dat er steeds meer ontdekt wordt over het complexe proces van aandacht trekken en overtuigen in de communicatie, zo vindt Harry. Het aantal berichten dat mensen per dag moet verwerken neemt toe. Dan moet je wel opvallen. Het oproepen van een beleving kan dan effectief zijn. Maar mensen komen in Nederland niet massaal naar politieke evenementen. Het is ook aan de politiek om mensen op te zoeken. Vrijwilligers die op straat met mensen een praatje maken klinkt erg 1.0 maar zal steeds belangrijker worden. Twitter en belevingscommunicatie Harry is ook actief op Twitter. Hij houdt zich aan het beeld wat men van een CDA er heeft, maar benadrukt dat zijn twitteren gaat over hoe hij over zaken denk en waar hij mee bezig is. Daarmee vorm je een beeld van mij maar niet zozeer van de partij. Het CDA wordt wel eens als onbenaderbaar gezien. Nou, daar reken ik mee af via Twitter. Je mag alles volgen en volop met me in discussie gaan. Een antwoord krijg je gegarandeerd. Zelf twitteren met Harry? http://twitter.com/harryvdmolen 7
Leven en laten beleven Meestal is mijn column een aaneenschakelingen van belevenissen, die mijn visie op communicatie onderbouwen. Omdat er nog zoveel verkeerd gaat met belevingscommunicatie nu vijf tips voor de aankomend imagineer. 1. Spreek zoveel mogelijk zintuigen aan Dat gebeurt veel te weinig. Geen muziekje bij binnenkomst, geen lekkere stoel om op te zitten, het enige dat je ruikt is de overdadige toilet-air. Is het al aanwezig dan zie je geen samenhang, geen afstemming, waardoor op zich goede elementen elkaar ontkrachten. Een soort Real Madrid met wereldspelers die elkaar voor de voeten lopen. 2. Breng geen tegengestelde boodschappen De boodschappen die door de zintuigen worden waargenomen, moeten elkaar versterken en zeker niet tegenwerken. Daarom zijn details zo belangrijk. Het gezicht van de hostess, de stem van de presentator, de omgeving van de locatie, de kleur van de muren. Onlangs is in Leeuwarden het Chinese restaurant Kota Radja heropend. Heerlijk eten, stijlvol ingericht, de juiste muziek, ja alles klopt totdat de gastvrouw bij onze tafel staat. Een blonde meid in oosterse kledij. Weg beleving! Zoveel geld besteed om ons gasten in de mood te brengen en dan dit. Ik wil een kleine Chinese meid die in gebrekkig Nederlands mij vertelt wat er op de kaart staat. 3. Zorg voor een unieke persoonlijke beleving Dit is een lastige bij het creëren van beleving. Aangezien elke persoon een andere geschiedenis heeft, uit een andere leefomgeving komt, met een andere verwachting iets ondergaat, heeft ook elke bezoeker een individuele beleving. Het is van groot belang om bij de analyse van de doelgroep en haar behoeftes hieraan te denken en de beleving aan te passen. Zie wat ze gemeen hebben. Creëer nooit iets voor de gemiddelde Nederlander, maar durf keuzes te maken. Een event voor iedereen is voor iedereen geen event. Maak je publiek uniek en richt daar je beleving op in. 4. Wees authentiek, lieg niet Mij wordt weleens verweten dat ik met belevingscommunicatie de boel verbloem, de situatie manipuleer. Als woordvoerder bij KPN zei ik altijd: Ik lieg niet, maar wel kleur ik de waarheid. Zo is dat ook bij imagineering. Ik creëer een sfeer door het leggen van bepaalde accenten waardoor mijn publiek zich senang voelt. Daardoor staan ze meer open voor elkaar, zijn ze gemotiveerd om informatie tot zich te nemen en geinspireerd om mee te denken. Daar is toch niets mis mee. Het verhaal (het hart) van de beleving moet kloppen, authentiek zijn. Zo niet, dan heeft de deelnemer dit snel door en haakt hij af. 5. Doe aan interactie en co-creatie Wij willen zo graag alles in de hand hebben, alles zelf doen, maar het publiek ervaart een beleving intenser als zij mag participeren. Daarom is interactie zo belangrijk. Hier komt co-creatie ook goed van pas. Op internet kun je je eigen schoen ontwerpen en laten maken. Zakelijke bijeenkomsten snakken naar werkvormen waarbij de deelnemer het zelf laat gebeuren en iets achterlaat voor een ander. In een halve dag met z n allen een videoproductie draaien, een circusvoorstelling maken, een boek schrijven. Belangrijk is dan wel dat je een stevig thema hebt die richting geeft aan wat je produceert. Tenslotte nog een wandtegeltje. Mijn oma zei altijd: leven en laten leven. Nou laat ik dan maar beleefd roepen: Leven en laten beleven. Ritsko van Vliet Ook eigenaar Van Vliet Belevingscommunicatie