Ervaringen met de eerste interventies door de crisisdienst bij patiënten met acuut psychotische en/of manische symptomen, en hun naastbetrokkenen T.H. Daggenvoorde, H.J. Gijsman en P.J.J. Goossens Presentatie Nationaal congres GGz verpleegkunde 16.06.2016 1
Inleiding (1) Veel patiënten die beoordeeld worden door de crisisdienst zijn patiënten met psychotische en/of manische symptomen Patiënten zijn vaak verward Crisis heeft grote impact Adequate hulp is belangrijk 2
Inleiding (2) Crisisdienst: eerste interventies Hulp bij crisis wordt niet altijd als helpend en soms zelfs als traumatiserend ervaren Weinig wetenschappelijk onderzoek voorhanden Interventies vooral practice based? 3
Methode (1) Kwalitatief fenomenologisch onderzoek Werving via behandelteams en patiëntenverenigingen Eenmalig interview 4
Data-analyse Aanvankelijk twee aparte data-analyses: één vanuit de data van patiënten en één vanuit data van naastbetrokkenen Qualitative content analysis 5
Resultaten (1) Participanten: tien patiënten en tien naastbetrokkenen (april 2013-nov 2014) Informatie over 16 crises Woonachtig in 14 verschillende plaatsen, verspreid over Nederland 14 verschillende crisisdiensten 6
Resultaten (2) Twee patiënten met Schizofrenie, twee met Psychotische stoornis NAO, acht met Bipolaire I stoornis, vier met Schizoaffectieve stoornis 12 (vd 16) crises -> opname 7 crises: politie aanwezig 9 opnames met maatregel (4 x zonder politie) Naastbetrokkenen: 4 partners, 4 ouders, 1 zoon, 1 broer 7
Resultaten (3) Zes thema s, eerste vier vanuit data van patiënten én naastbetrokkenen, de vijfde vanuit data patiënten, de zesde vanuit data naastbetrokkenen 1. ERVARINGEN MET DE CRISIS 2. ERVARINGEN MET HET PROCES VAN CRISISHULPVERLENING 3. ERVARINGEN MET DE PROFESSIONALS VAN DE CRISISDIENST 4. CONTACT TUSSEN CRISISDIENST EN EIGEN BEHANDELEND TEAM 5. STIGMA 6. IMPACT VAN DE CRISIS OP NAASTBETROKKENEN 8
Resultaten (4) 1. ERVARINGEN MET DE CRISIS Ja, ik was de hele tijd een beetje met waangedachten bezig. Ik zat een beetje in mezelf vast en ik heb niet zoveel kunnen spreken toen.(p08) Ik heb mijn oudere broer er ook bij gehaald om in ieder geval met zijn tweeën te zijn. Dan heb je misschien wat meer kracht. Eigenlijk hebben we toen de hele avond hem proberen te overtuigen om mee te gaan naar een arts (N21) Hij wilde de deur niet openmaken en toen hebben ze de deur ingeramd en hebben hem overweldigd. Wat heel traumatisch was voor hem, als wel voor de mensen hier in de buurt, want het was midden in de nacht en het maakte behoorlijk wat los.(n19) Het is weer mis. Waarom krijgen we er maar geen grip op? Met al onze kracht die we in ons hebben. Zij ook. Met inzicht en besef. En toch is dit weer gebeurd dan. Ja. Dat is Dat is gewoon hard. Dan heb je toch ook zelfverwijt. (N16) 9
Resultaten (5) 2. ERVARINGEN MET HET PROCES VAN CRISISHULPVERLENING En niet denken van o, ze praat heel goed en duidelijk legt zij het uit, maar ook, wat ik al zeg, als ik het zélf zeg, dat zij dan ook naar mij luisteren en niet denken van: nou, we zien niks aan haar, en we laten haar maar gaan. P04) Dat weet ik niet. Ik weet niet of dat dokters zijn. Volgens mij zijn het dokters of Ik weet niet wat het zijn. Of SPV ers? Dat kan ook wel. Ik weet niet wat het zijn.(p03) De politie neemt dan het heft in handen. Je voelt je net een gevangene. Zo idioot als dat gebeurt, maar je hebt niets gedaan. Je hebt niet gestolen of weet ik wat gedaan.(p05) 10
Resultaten (6) 3. ERVARINGEN MET DE PROFESSIONALS VAN DE CRISISDIENST Het is Je staat ten opzichte van een bepaalde macht. Je kunt je niet Je kunt je niet uiten wat er nu precies met jou aan de hand is. En ook al zou je het uiten, zij bepalen wat er met jou gaat gebeuren. Altijd ben je overgeleverd aan die macht. Dat ziekenhuiswezen. Zo is het gewoon.(p05) Ze hebben ons ook even apart genomen en de situatie uitgelegd. Dit zijn de opties. Je hebt de optie van nu weer naar huis. Maar ja, goed, dan blijft het wat het nu is. Dat is onstabiel. Of hij gaat zelf vrijwillig in de opvang. (N21) Toen zijn zij wel hier in huis geweest, volgens mij, en die waren heel aardig. Heel erg Ook heel erg geruststellend: doet u maar rustig. Alles komt wel goed. (P03) 11
Resultaten (7) 4. CONTACT TUSSEN CRISISDIENST EN EIGEN BEHANDELEND TEAM Nou wat was mooier geweest als een gesprek met de crisisdienst, mijn behandelend verpleegkundige en mij? Dus als de crisisdienst bij het gesprek was geweest.hé? De belangrijkste mensen zouden dan bij elkaar geweest zijn en hadden alle beschikbare informatie kunnen uitwisselen (P01) Nou, we worden er steeds beter in! Dat wel. Ik bedoel, we twijfelen niet meer. We hebben alle nummers paraat liggen. Ja, we weten wat ons te doen staat en dat is in het verleden natuurlijk Je moet daar ingroeien.(n16) Volgens mij was er wel een crisisplan. Ik weet niet meer precies wat daarin staat. Of het is daarna pas opgesteld. Dat zou. ik denk dat het daarna pas is gekomen, ja.(p06) 12
Resultaten (8) 5. STIGMA Ja, dan voel je je zo wegzakken in.euh in euh in ellende van ja dat is een soort gevoel van verlatenheid, dat overkomt je dan hé?.. je bent in één keer.. je bent je vrijheid kwijt, je zit in zo n cel (P01) Ik dacht, ik heb iets vreselijks gedaan. Ik heb Ja, ik kreeg een pak. Ik kreeg dat blauwe pak. Ze zei: trek dat maar aan. Toen heb ik dat aangetrokken.(p10) 13
Resultaten (9) 6. IMPACT VAN DE CRISIS OP NAASTBETROKKENEN Je probeert natuurlijk toch zoveel mogelijk wel zelf te doen Het moment van hulp vragen is misschien wel heel erg uitgesteld. Gewoon omdat je het zelf nog allemaal wilt oplossen. (N17) Ik moet uitkijken dat ik het vertrouwen van mijn zoon niet verlies. Hij vertrouwt me nog steeds. Het kan een keer komen dat hij zegt: nou heb je teveel verteld.(n20) 14
Sterktes beperkingen Diversiteit participanten: rijke data Mogelijk selection bias Recall bias? 15
Aanbevelingen Contact/overleg met de patiënt zelf! Informatie herhalen Zeg wat je doet, doe wat je zegt Naastbetrokkene heeft ook aandacht nodig Attitude van de professional is belangrijk Een crisisplan (onderhouden!) Meer onderzoek 16
Vragen? Discussie? Dank voor jullie aandacht t.daggenvoorde@dimence.nl 17