Adviesstructuur RIVM Centrum Gezond Leven Versie juni 2012 Deze notitie beschrijft de adviesstructuur van het RIVM Centrum Gezond Leven (CGL) anno 2012. Het CGL is in 2007 ingesteld door het ministerie van VWS nadat de inspectie voor de gezondheidszorg in 2005 constateerde dat regie en samenhang in de ondersteuning van gezondheidsbevordering in Nederland onvoldoende functioneerde. Het ministerie heeft daarbij gekozen voor het inrichten van een regiecentrum bij een van haar agentschappen, te weten het RIVM, zodat zij direct kan sturen op de organisatie en uitvoering van de nieuwe organisatie. Hiermee geeft het ministerie mede invulling aan haar verantwoordelijkheid om te zorgen voor een landelijke ondersteuningsstructuur gericht op het bevorderen van de kwaliteit en doelmatigheid van de publieke gezondheidszorg. De keuze voor het RIVM biedt het centrum de mogelijkheid om te profiteren van de wetenschappelijke basis op het terrein van de publieke gezondheid die reeds aanwezig is bij het RIVM. Het RIVM Centrum Gezond Leven is eind 2008 formeel geopend met de lancering van haar website Loketgezondleven.nl. Het RIVM Centrum Gezond Leven werkt met de CGL-kennisV s gericht op versterking van doelmatige, samenhangende en effectieve lokale gezondheidsbevordering uitgaande van de lokale vraag, waarbij de lokale vraag mede wordt ingegeven door landelijk beleid (preventiecyclus): Verzamelen van kennis over interventies (vraag & aanbod), gebruik, bereik, behoeften, planmatig werken en bijbehorende competenties van professionals; Verrijken van kennis over interventies door inbreng van kennis uit aanpalende RIVM centra zoals het Centrum Volksgezondheid Toekomst Verkenning en het Centrum voor Bevolkingsonderzoek en diverse CGL-partners buiten het RIVM; Valideren van kennis over interventies via beoordeling van interventies door de onafhankelijke Erkenningscommissie Interventies onder auspiciën van het RIVM Centrum Gezond Leven, het Nederlands Jeugdinstituut en het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid. Verspreiden van kennis via Loketgezondleven.nl, de bijbehorende digitale nieuwsbrief, bijeenkomsten/ontmoetingen en rapporten; Verleiden van partners tot actief gebruik van de best beschikbare kennis; en Verbinden van kennis over interventies ten behoeve van programmatische aanpakken in settings (zoals Gezonde School) en rondom thema s (zoals met de Handreiking Gezonde Gemeente ), met oog voor verankering. Kennis voor professionals over leefstijlinterventies, publieksvoorlichting, omgevingsmaatregelen en het versterken van samenhangend beleid op het terrein van gezond leven is de basis van het RIVM Centrum Gezond Leven. Het CGL verzamelt, valideert, verrijkt, verbindt en verspreidt deze kennis grotendeels op geleide van de lokale vraag binnen de kaders van het rijksbeleid. Op deze wijze zet het CGL in op het versterken van lokale gezondheidsbevordering: integraal, innovatief, lerend van binnenen buitenland, met oog voor parallellie van belangen én met effectiviteit als norm. Notitie Adviesstructuur CGL juni 2012 1
Het RIVM Centrum Gezond Leven acht samenwerking met een grote diversiteit aan partners essentieel voor het vervullen van haar opdracht: het realiseren van overzicht, aanbrengen van samenhang én het ondersteunen van professionals op het terrein van gezondheidsbevordering en preventie. Zowel lokale als landelijke partijen hebben hierin ieder hierin hun eigen verantwoordelijkheden, mogelijkheden en expertise. Met behulp van de CGL-adviesstructuur wenst het RIVM Centrum Gezond Leven de input en aansluiting te borgen wat betreft relevante ontwikkelingen in het veld zowel lokaal en regionaal als landelijk. Mede op basis van de inbreng vanuit de CGL-adviesorganenen werkt het CGL aan processen en producten die er voor de publieke gezondheid toe doen. Het CGL-principe voor en door professionals wenst het CGL ook in haar adviesstructuur te laten doorklinken. Adviesgroepen De CGL-adviesstructuur bestaat anno 2012 uit vier adviesgroepen met ieder een eigen opdracht: de CGL-adviesraad (advies over beleidszaken), CGL-klankbordgroep (algemeen advies over inhoudelijke zaken), de CGL-expertgroep Gezonde School (specifieke advies over gezondheidsbevordering in de setting onderwijs) en de gezamenlijke Adviesraad Effectieve Interventies (specifiek advies over het erkenninssysteem voor interventies). De CGL-adviesraad is op 16 juni 2009 geïnstalleerd. Voor het verkrijgen van expertinput voor de setting onderwijs heeft het RIVM naast de algemene CGL-adviesraad en CGL-klankbordgroep in 2009 een expertgroep Gezonde School geïnstalleerd. De Adviesraad Effectieve Interventies is een gedeeld adviesorgaan gezien de status van het erkenningstraject: dit betreft namelijk een gezamenlijk traject met het Nederlands Jeugdinstituut, Nederlands Centrum Jeugdgezondheid en het RIVM Centrum Gezond Leven. Voor alle adviesgroepen geldt, dat zij een belangrijke adviserende rol vervullen. Het CGL baseert haar besluiten ten aanzien van beleid en uitvoering mede op deze adviezen. Het CGL is hierbij verantwoording verschuldigd aan haar opdrachtgever, het ministerie van VWS. CGL-adviesraad zie pagina 3 en 7 CGL-klankbordgroep zie pagina 4 en 7 CGL-expertgroep Gezonde School zie pagina 5 en 8 Adviesraad Effectieve Interventies zie pagina 6 en 8 Notitie Adviesstructuur CGL juni 2012 2
Adviesraad CGL De adviesraad adviseert het management van het RIVM Centrum Gezond Leven over het beleid van het centrum. Taak adviesraad De raad heeft de taak om gevraagd en ongevraagd te adviseren over de ontwikkeling, positionering en effectiviteit van het RIVM Centrum Gezond Leven. Zij doet dit met oog voor het op doelmatige, inzichtelijke en op samenhangende wijze verbinden en bevorderen van vraag en aanbod op het terrein van de (lokale) gezondheidsbevordering. Ontwikkelingen / documenten die relevant zijn ter bespreking in de adviesraad zijn onder andere: - Missie / Visie / Reikwijdte / Samenwerking - Ontwikkelingen in het veld van de publieke gezondheid relevant voor CGL - Jaarlijkse offerte CGL als antwoord op kennisvragen van het ministerie van VWS Vergaderfrequentie adviesraad Tweemaal per jaar. De agenda en bijlagen voor het overleg worden uiterlijk twee weken voorafgaand toegestuurd. Deelnemers adviesraad De adviesraad is een strategisch overleg. Leden zitten in de adviesraad op persoonlijke titel, vaak wel met een bepaalde achterban, maar zonder directe last en ruggespraak. De leden signaleren ontwikkelingen onder leden van hun achterban die relevant zijn voor het beleid van het RIVM Centrum Gezond Leven. De adviesraad is dus geen raad van toezicht. De heer René Brokerhof treedt op als onafhankelijk voorzitter namens het CGL. Het hoofd van het CGL, Mariken Leurs, treedt op als secretaris van de raad. Het CGL is verantwoordelijk voor de samenstelling van de adviesraad en streeft naar een evenwichtige opbouw met leden op directie-/hoger managementniveau. De adviesraad bestaat bij voorkeur uit: 1 coördinator Academische Werkplaats 1 eerstelijn 1 GB-manager (achterban: het GGD-hoofden overleg Gezondheidsbevordering) 1 samenwerkende Gezondheidsfondsen 1 GGD-directie (achterban: GGD directeuren, met JGZ en OGZ als achterban) 1 jeugdgezondheid 1 sport 2 directeuren landelijke thema-instituten (achterban: LOT) 1 thuiszorg (achterban: leden Actiz) 1 welzijn (achterban: leden MO-groep welzijn) 1 wetenschapper (link naar gedragswetenschappelijke kennis) 1 wethouder Notitie Adviesstructuur CGL juni 2012 3
CGL Klankbordgroep De klankbordgroep adviseert de coördinatoren van het CGL* over ontwikkelingen op het terrein van de (lokale) gezondheidsbevordering die relevant zijn voor de uitvoering van taken door het RIVM Centrum Gezond Leven. Het CGL heeft haar taken gebundeld in samenhangende programma s. Taak CGL klankbordgroep De CGL-klankbordgroep is de inhoudelijke raadgever en tevens luis in de pels van het RIVM Centrum Gezond Leven. De klankbordgroep heeft de taak om te adviseren over (voorgenomen) producten van het CGL in relatie tot het doelmatig, inzichtelijk en op samenhangende wijze verbinden van vraag en aanbod op het terrein van de (lokale) gezondheidsbevordering. Vergaderfrequentie klankbordgroep Tweemaal per jaar: voorjaar (input voor jaarprogramma) & najaar (voortgang CGL, relevante maatschappelijke ontwikkelingen). Vergaderstukken worden uiterlijk een week voorafgaand verspreid. Deelnemers Het RIVM Centrum Gezond Leven is verantwoordelijk voor de samenstelling van de klankbordgroep en streeft naar een evenwichtige opbouw. Het hoofd van het CGL, Mariken Leurs, treedt op als voorzitter met ondersteuning van CGL-projectondersteuner Jolanda Evers als secretaris. Zij worden hierin bijgestaan door de CGL-coördinatoren De klankbordgroep is een inhoudelijke reflectiegroep op niveau van seniormedewerkers/managers. Deze leden adviseren op persoonlijke titel, vaak wel met een bepaalde achterban, maar zonder directe last en ruggespraak. Qua invulling zet het CGL in op leden op seniormedewerker- en managementniveau met kennis en ervaring op het terrein van de gezondheidsbevordering en preventie. Samenstelling bestaat bij voorkeur uit: 2 academische werkplaatsen 1 gezondheidsfonds 3 GGD en 1 GGZ 1 sport 3 landelijke thema-instituten (LOT-partners) 1 thuiszorg 1 verslavingszorg 1 welzijn * CGL-programmacoördinatoren zijn: Vivian Bos Gezonde School; Marian Sturkenboom Professionals Gezond Versterkt; Djoeke van Dale Kwaliteit; Katia Witte Loketgezondleven.nl; Hanneke van Zoest - Gezonde Gemeente; Loes Lanting Monitoring; Daniëlle de Jongh Wijk; en Sandra van Dijk - Werk. Notitie Adviesstructuur CGL juni 2012 4
Expertgroep Gezonde School De Expertgroep Gezonde School stelt in haar advisering het onderwijs centraal. Zij fungeert daarbij als inhoudelijke raadgever én katalysator van planmatige gezondheidsbevordering in het onderwijs in Nederland. Taak Expertgroep Gezonde School De Expertgroep Gezonde School fungeert als inhoudelijk raadgever van de CGLprogrammacoördinator Gezonde School. Zij informeert de coördinator over (wetenschappelijke en praktische) inzichten op het terrein van gezondheidsbevordering c.q. gezondheid in het onderwijs, zowel in Nederland als daarbuiten. Dit geldt ook voor relevante maatschappelijke en beleidsmatige ontwikkelingen. Daarnaast heeft de Expertgroep Gezonde School als taak om de CGLprogrammacoördinator Gezonde School te adviseren over (voorgenomen) CGL-producten gericht op het versterken van gezondheidsbevordering in het onderwijs in relatie tot randvoorwaarden en wensen vanuit de onderwijssetting, vanuit ketenpartners van scholen en vanuit wat bekend is over effectiviteit en doelmatigheid van maatregelen binnen de onderwijssetting. Scholen als settings voor gezondheidsbevordering en preventie staan in deze adviesgroep centraal. Vergaderfrequentie expertgroep Tweemaal per jaar: voor- en najaar. Vergaderstukken worden uiterlijk één week voorafgaand verspreid. Aangezien deelname aan de expertgroep op persoonlijke titel is, laten de deelnemers zich alleen na overleg met de secretaris bij verhindering vervangen door een collega met vergelijkbare expertise. Deelnemers Het CGL is verantwoordelijk voor de samenstelling van de expertgroep en streeft naar een evenwichtige opbouw met expertise vanuit beleid (onderwijs en volksgezondheid), wetenschap en praktijk (ketenpartners van scholen, onderwijsexperts, interventiedeskundigen). NB. De opzet en samenstelling van deze adviesgroep zal wijzigen met de komst van het nieuwe CGL-programma Impuls Gezonde Leefstijl Jeugd. Notitie Adviesstructuur CGL juni 2012 5
Adviesraad Effectieve Interventies Het erkennen van interventies vindt plaats onder auspiciën van het RIVM Centrum Gezond Leven, Nederlands Jeugdinstituut (NJi) en Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ). Voor de advisering over dit proces hebben zij samen een adviesraad ingesteld onder voorzitterschap van prof.dr. Clemens Hosman. Gert van den Berg (NJi) is secretaris van dit overleg. Deze adviesraad besluit niet over het al dan niet erkennen van interventies. Het beoordelen van interventies vindt plaats in onafhankelijke Erkenningscommissie Interventies. Algemeen VWS, IGZ & ZonMw Met het ministerie van VWS, de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en met het preventiekader van ZonMw vindt regulier overleg plaats over de ontwikkeling van het CGL. Zij zijn welkom als waarnemer bij de CGL-adviesorganen. Vergoedingen Deelnemers aan de CGL-adviesorganen komen in aanmerking voor een vergoeding, tenzij in deze kosten reeds is voorzien vanuit de reguliere instellingssubsidie van de organisatie waar het lid werkzaam is of er op basis van het vacatiegeldenbesluit geen vergoeding kan worden verstrekt. De vacatievergoeding bedraagt 135 per vergadering en een reiskostenvergoeding op basis van tweede klas OV of een kilometerprijs van 0,09 indien men met de auto reist. Evaluatie Het RIVM Centrum Gezond Leven evalueert eind 2012 de adviesstructuur. Indien de evaluatie daartoe aanleiding geeft, zullen voorgenomen veranderingen in de adviesstructuur ter advisering aan de betreffende organen worden voorgelegd. Notitie Adviesstructuur CGL juni 2012 6
Samenstelling adviesgroepen Centrum Gezond Leven Juni 2012 CGL-Adviesraad Dhr. R. Brokerhof (René), (voorzitter) Lunivi-Advies Mw. I. Coenen-van der Burg (Ingrid), GGD Gelre-IJssel Dhr. T. Coenen (Ton), Soa Aids Nederland / voorzitter LOT-i Dhr. F. Cohen (Felix), Voedingscentrum Mw. dr.ir. M.W.J. Jansen (Maria), GGD ZL / Academische Werkplaats Zuid-Limburg Dhr. A. de Jeu (André), Vereniging Sport en Gemeenten Dhr. L. Kliphuis MPH (Leo), Landelijke Vereniging Georganiseerde eerste lijn Mw. J. Oostendorp (Judith), GGD Nederland Mw. drs. J. Oosting (Janke), Sensire Mw. M. (Marina) Senten, Nederlandse Hartstichting (Samenwerkende Gezondheidsfondsen) Dhr. mr. H.J.F. Strijthagen (Ferdinand), Nederlands Centrum Jeugdgezondheid Dhr. drs. J.W. Verkroost (Jaap), wethouder Gemeente Stichtse Vecht Dhr. prof.dr. N.K. de Vries (Nanne), Universiteit Maastricht Waarnemers Mw. dr. M.J. Bakker (Martijntje), ZonMw Preventie Mw. ir. A.M. Hofstede (Margreet), VWS - directie VGP Mw. dr. P.G.J. Reulings (Petra), Inspectie van de Gezondheidszorg CGL-Klankbordgroep Dhr. H. Bloten (Henk), Progrez (vanuit de georganiseerde eerste lijn) Mw. B. Boon Phd (Brigitte), Trimbos / LOT-i Mw. T.H. Bosschaart MPH (Thera), Pro Persona-Indigo Nijmegen Mw. dr. I.A.M. van de Goor (Ien), UvT / Academische Werkplaats Tranzo Mw. Drs. P.M. van Haastrecht (Paulien), Rutgers WPF Dhr. F. Haenen (Frans), GGD Fryslân Dhr. drs. B. Hesdahl (Bert), GGD Zuid-Limburg Dhr. drs. J.M. Jamin (Jaap), JellinekMentrum Amsterdam Mw. dr. M. van den Muijsenbergh (Maria), huisarts / Academische Werkplaats Migranten en Gezondheidszorg Mw. M. Noordijke (Monique), Zuwe Zorg (vanuit de thuiszorg) Dhr. dr. H. Raat (Hein), Erasmus MC / Academische Werkplaats CEPHIR Mw. ir. M. Schrijver (Monique), Diabetes Fonds Dhr. P.J.A.M. van der Smissen MPH (Piet), GGD West-Brabant Dhr. drs. S. van Tiel (Sjoerd), Sportservice Noord-Holland Waarnemers Mw. ir. A.M. Hofstede (Margreet), VWS - directie VGP Mw. dr. P.G.J. Reulings (Petra), Inspectie van de Gezondheidszorg Mw. drs. M.J. van Rooy (Marie-Jose), ZonMw Preventie Notitie Adviesstructuur CGL juni 2012 7
CGL-Expertgroep Gezonde School Vacature (voorzitter) Mw. Y. Broersma (Yvonne), Ministerie van OCW Mw. drs. E. de Bruine (Eefje), GGD Hart voor Brabant Dhr. drs. G.P.M. Bruinen (Geert), GGD Rotterdam Dhr. J. Faber (Jan), MBO Raad Dhr. ir. J. Jansen (Jan), NIGZ Mw. drs. E. Kuiper (Eva), Nederlandse Hartstichting Mw. drs. I. ter Laak (Ingeborg), GGD Nederland Dhr. drs. M. Merkelbag (Martin), VO Raad Mw. K. van Mook (Katja), GGD Hart voor Brabant Dhr. dr. T.G.W.M. Paulussen (Theo), TNO Kwaliteit van Leven Mw. drs. A. Reitzema (Annemaaike), GGD Hollands Midden Mw. M. Rodenboog (Maaike), Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) Dhr. prof.drs. D. van Veen (Dolf), Landelijk Steunpunt zorg en adviesteams Mw. drs. I. van der Vlugt (Ineke), Rutgers WPF Waarnemers Mr. J. Lok (Jasper), VWS Agendaleden Mw. A.M. Woltjer (Anje-Margreet), PO Raad Adviesraad Effectieve Interventies Mw. drs. J. Aalberts (NIP/NVO) (Joyce), Vrije Universiteit Mw. B. Bakker (Betty), Vitras/CMD Mw I Coene(Ingrid), GGD Gelre-Ijssel. Dhr. J. Faber (Jan), MBO Raad Dhr. prof.dr. C. Hosman (Clemens), Radboud Universiteit Nijmegen en Universiteit Maastricht (voorzitter) Dhr. J. Botter (J), Wethouder te Heemstede Mw S. Mulder (Saakje), Directeur Sport Fryslan Dhr. prof.dr. P. Leseman (Paul), Universiteit Utrecht Dhr. prof.dr. M. Reijneveld (Menno), Universiteit Groningen Dhr. prof.dr. T. van Yperen (Tom), Nederlands Jeugdinstituut en Universiteit Groningen Gesprekspartners Mw. drs. C. Gelauff-Hanzon (Carolien), Nederlands Jeugdinstituut, Kenniscentrum Mw. dr. M.T.W. Leurs (Mariken), RIVM Centrum Gezond Leven Dhr. mr. F.H.J. Strijthagen (Ferdinand), Nederlands Centrum Jeugdgezondheid Secretaris Dhr. drs. G. van den Berg (Gert), Nederlands Jeugdinistituut Notitie Adviesstructuur CGL juni 2012 8